Counseling van de ouders en behandeltraject van het kind met aangeboren hersenafwijkingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Counseling van de ouders en behandeltraject van het kind met aangeboren hersenafwijkingen"

Transcriptie

1 Counseling van de ouders en behandeltraject van het kind met aangeboren hersenafwijkingen Dr. Marie-Claire de Wit Kinderneuroloog Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis

2 Inhoud Cerebrale aanlegstoornissen zijn zeer divers Ernst/QoL bepaald door kans op epilepsie en verstandelijke beperking Uitgebreidheid van betrokkenheid cortex en genetische oorzaak kan helpen voorspellen Ouders waarderen een vroege diagnose, maar vinden getallen lastig

3 Casus 1 G2P1, gezonde dochter. Bij 32 weken geen zichtbaar cavum septum pellucidum 34 wk GUO: normale voor- en achterhoorn en er lijkt een normaal cavum septum pellucidum te zijn.

4 Beloop Via CB zorgen: voedingsproblemen, onvoldoende groei, overstrekken. Fysiotherapie en naar kinderarts op leeftijd 3m Op leeftijd 4m naar kinderneuroloog verwezen Microcephalie Hypotelorisme Ontwikkelingsachterstand > MRI hersenen schedelgroei

5 MRI op leeftijd 6 maanden

6 MRI op leeftijd 6 maanden Semilobaire holoprosencephalie (SIX3 mutatie)

7 Nu 4 jaar Extrapiramidale bewegingsstoornis Kan omrollen, geen andere motorische mijlpalen Epilepsie goed onder controle met medicatie Onveilige slik, voeding via PEG

8 Nu 4 jaar Extrapiramidale bewegingsstoornis Kan omrollen, geen andere motorische mijlpalen Epilepsie goed onder controle met medicatie Onveilige slik, voeding via PEG Wat hadden ouders anders gewenst? Als er twijfel was, hadden ze graag na de geboorte meteen verwezen willen worden.

9 Casus 2 G2P1, gezonde dochter SEO: grote cardiale tumor Invasief prenataal onderzoek: TSC2 mutatie Ouders wensen geen counseling door klinisch geneticus Wat vertelt u aan ouders?

10 Cognitie bij TSC zeer variabel 30 Histogram all IQs of TSC patients with NP exam note bimodal distribution Std. Dev = Mean = N = last IQ Van Eeghen 2011

11 Epilepsie en somatisch 90% krijgt epilepsie, 50% in eerste levensjaar. NB zeer zelden in eerste dagen/weken Indien epilepsie: rond 40% langdurig goed onder controle, rest moeilijk behandelbaar Cardiaal rhabdomyoom geeft zelden klachten

12 Behandeling afgelopen jaren sterk verbeterd

13 GTP Rheb TSC1 TSC2 Rheb GDP deptor mtor raptor mtorc1 everolimus S6Ks 4EBPs Cell proliferation and synaptic plasticity

14 Behandeling afgelopen jaren sterk verbeterd Tumor complicaties reageren goed op mtor remming, geen niertx meer nodig Vroege en agressieve behandeling van epilepsie leidt tot minder verstandelijke beperking. Everolimus in 2017 geregistreerd voor epilepsie. Meer aandacht voor neuropsychiatrische problemen

15 Beloop Zeer groot rhabdomyoom Behandeld met orale everolimus (mtor remmer) met goed resultaat Zij is nu 5 maanden oud en ontwikkelt zich normaal. Ouders beschouwen haar als een groot geschenk en hebben counseling als te somber ervaren.

16 Behandeltraject Protocollaire follow up op TSC poli In eerste jaar regelmatig EEG MRI hersenen elke 2-3 jaar: 10% krijg reuscelastrocytoom Tweejaarlijks echo nieren, bij angiomyolipomen vaker Op leeftijd 3, 5, 7, 11 en 15 jaar: NPO en kinderpsychiater Follow-up van kindercardioloog en oogarts Bij epilepsie intensieve behandeling

17 Advies bij TSC Neurologisch postpartum niet direct problemen te verwachten, wel frequente follow-up in eerste jaar. Vroege behandeling van epilepsie verbetert de prognose t.a.v. cognitie. Cardiale controle nodig, maar vaak geen interventie nodig. Prenatale invasieve diagnostiek beperkte waarde? Klinisch is diagnose goed te stellen.

18 Casus 3 G1P0 Bij 33 w megacisterna magna en dilatatie ventrikels, verdenking echodense foci in hart en afwijkende hand- en voetstand Bij 36 w MRI: Waarschijnlijk retrocerebellaire cyste. Irregulaire ventrikelwand DD bloedinkjes, subependymale verkalkingen, heterotopieen

19 Beloop Counseling: onzekere prognose Bij 40+6 na inleiden bevallen. Cardiaal: coarctatio aortae waarvoor OK, bicuspide aortaklep KNO: 70 db verlies linker ook Pulmonaal: congenitaal lobair emfyseem wv lobectomie en langdurig O2 behoefte. Veel problemen met infecties in eerste jaar

20 MRI

21 Filamine A mutatie (Xq28) Moeder ook periventriculaire nodulaire heterotopieen Moeder ontwikkelt epilepsie op 30-jarige leeftijd FLNA: meest frequente genetische oorzaak Geassocieerd met hart, long en darmafwijkingen Epilepsie meestal mild, cognitie meestal normaal (gedragsproblemen)

22 Vervolg Normale cognitieve ontwikkeling ADHD Hypermetropie Hyperlaxiteit met gewrichtklachten Ernstig vermoeidheid Op leeftijd 6 jaar eenmaal insult Speciaal onderwijs

23 Advies bij heterotopieen Prognose niet te voorspellen Bij FLNA: jongens overleven zelden, bij meisjes variabel Diverse oorzaken bekend, wordt ook vaak niet gevonden Bij geassocieerde hersenafwijkingen (o.a. polymicrogyrie) meer neurologische problemen

24 Casus 4 G4P1, mild verstandelijk beperkt, naar eigen zeggen door zuurstoftekort Eerste zoon uit huis: ernstig verstandelijk beperkt en epilepsie 20w echo normaal, 30w twijfel 34 w: beeld passend bij lissencephalie

25 Beloop Lissencephalie met double cortex obv DCX mutatie

26 Beloop Debuut epilepsie op leeftijd van 2 maanden. Geleidelijk moeilijk behandelbaar. Nu anderhalf jaar; vrijwel geen psychomotore ontwikkeling Moeder zorgt voor hem onder intensieve begeleiding

27 Prognose Lissencephalie met double cortex obv DCX mutatie. Prognose lissencephalie: Moeilijk behandelbare epilepsie Verstandelijke en motorische beperking Ernst van de beperking gerelateerd aan ernst van MRI beeld

28 Casus 5 G5P1 Echo: corpus callosum agenesie en kleine intracerebrale cyste Spontane partus 40+3, goede start Normale neonaat

29 MRI brain in brain -variant holoprosencephalie extreem zeldzaam: prognose onbekend

30 Beloop (nu 3 jaar) Episodische hyperthermie zonder infectie reverse Shapiro syndroom Motorisch iets achter: loslopen 18 maanden Taal-spraak gaat goed Problemen met slapen en driftig gedrag Genetisch geen zekere diagnose gevonden

31 Conclusie Spectrum van cerebrale aanlegstoornissen is groot Soms precieze prognose mogelijk (lissencephalie), soms spectrum (TSC), soms niet mogelijk (heterotopieen) Zelden problemen direct postpartum De kinderneuroloog ziet het kind graag op jonge leeftijd

Doelgroep: Gynaecologen (io), Kinderartsen (io), Klinisch Genetici (io), Artsen Prenatale Geneeskunde

Doelgroep: Gynaecologen (io), Kinderartsen (io), Klinisch Genetici (io), Artsen Prenatale Geneeskunde Prenatale Geneeskunde voor de specialist: Aangeboren afwijkingen: het continuüm van prenatale en neonatale diagnostiek en behandeling 21 & 22 maart 2018 Erasmus MC Onderwijscentrum Doelgroep: Gynaecologen

Nadere informatie

Lange termijn follow up van coarctatio aorta

Lange termijn follow up van coarctatio aorta Diagnostiek en chirurgie in de levensloop van een patiënt met een aangeboren hart-afwijking. Coarctatio Aortae Lange termijn follow up van coarctatio aorta Toon (A.L.) Duijnhouwer, cardioloog Take home

Nadere informatie

MRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie

MRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie MRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie Department of Pediatrics / Child Neurology Center for Childhood White Matter Disorders VU University Medical Center Amsterdam, NL Hersenen en

Nadere informatie

Nevenbevindingen NIPT In gesprek met de zwangere

Nevenbevindingen NIPT In gesprek met de zwangere Nevenbevindingen NIPT In gesprek met de zwangere Anneke Vulto-van Silfhout Klinisch geneticus i.o. Regionale bijeenkomst Stichting Prenatale screening regio Nijmegen 27 november 2017 Overzicht TRIDENT-2

Nadere informatie

Epilepsie bij kinderen Voorstellen kind met aanvallen volgens de nieuwe classificatie en 1e stap in de behandeling. Symposium 2 juni 2018 sessie 1

Epilepsie bij kinderen Voorstellen kind met aanvallen volgens de nieuwe classificatie en 1e stap in de behandeling. Symposium 2 juni 2018 sessie 1 Epilepsie bij kinderen Voorstellen kind met aanvallen volgens de nieuwe classificatie en 1e stap in de behandeling. Symposium 2 juni 2018 sessie 1 Marleen Arends Epilepsieconsulent Martiniziekenhuis Groningen

Nadere informatie

Prenatale diagnostiek van longafwijkingen. 21 maart 2018

Prenatale diagnostiek van longafwijkingen. 21 maart 2018 Prenatale diagnostiek van longafwijkingen 21 maart 2018 Nina C.J. Peters, MD Afdeling Verloskunde en Prenatale Diagnostiek Erasmus Medisch Centrum Rotterdam Waar moet je aan denken bij afwijkingen in de

Nadere informatie

Counseling en SEO met vermoeden hartafwijking. Vivian Schimmer

Counseling en SEO met vermoeden hartafwijking. Vivian Schimmer Counseling en SEO met vermoeden hartafwijking Vivian Schimmer Introductie Vivian Schimmer Werkzaam bij Aleida, praktijk voor verloskunde en echoscopie te Schiedam Werkzaam als verloskundige sinds 2001

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20953 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Bruine, Francisca Teresa de Title: Advanced MR brain imaging in preterm infants

Nadere informatie

OORDEEL LZA CATEGORIE 2

OORDEEL LZA CATEGORIE 2 Meldingsnummer: 2016/LZA2/01 OORDEEL LZA CATEGORIE 2 van de beoordelingscommissie late zwangerschapsafbreking en levensbeëindiging bij pasgeborenen betreffende de melding van: de heer ( ) verantwoordelijk

Nadere informatie

AANGEBOREN AFWIJKINGEN

AANGEBOREN AFWIJKINGEN Prenatale Geneeskunde voor de specialist: AANGEBOREN AFWIJKINGEN Het continuüm van prenatale en neonatale diagnostiek en behandeling 31 januari en 1 februari 2019 a a a a a a Doelgroep: Gynaecologen (io),

Nadere informatie

Problemen met zien Een groot deel van de kinderen met het syndroom van Aicardi is slechtziend.

Problemen met zien Een groot deel van de kinderen met het syndroom van Aicardi is slechtziend. Het syndroom van Aicardi Wat is het syndroom van Aicardi? Het syndroom van Aicardi is een syndroom wat gekenmerkt wordt door de combinatie van bepaalde hersenafwijkingen waarbij de zogenaamde hersenbalk

Nadere informatie

Aangeboren hartafwijkingen. Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium

Aangeboren hartafwijkingen. Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium Aangeboren hartafwijkingen Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium 29.03.2018 Aangeboren hartafwijkingen 0.6-0.8% aller pasgeborenen kinderen

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Miller Dieker syndroom

Kinderneurologie.eu.   Miller Dieker syndroom Miller Dieker syndroom Wat is het Miller Dieker syndroom? Het Miller Dieker syndroom is een aandoening waarbij kinderen specifieke afwijkingen aan de hersenen hebben wat leidt tot een ontwikkelingsachterstand

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28766 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Steggerda, Sylke Jeanne Title: The neonatal cerebellum Issue Date: 2014-09-24 Chapter

Nadere informatie

Onderzoek bij kinderen met Tubereuze Sclerose:

Onderzoek bij kinderen met Tubereuze Sclerose: Onderzoek bij kinderen met Tubereuze Sclerose: Behandeling met rapamycine bij kinderen met TSC en moeilijk behandelbare epilepsie Behandeling van leer- en gedragsproblemen bij kinderen met TSC met RAD001

Nadere informatie

Wat is het Joubert syndroom? Het Joubert syndroom is een aandoening waarbij het middenstuk van de kleine hersenen niet goed aangelegd is.

Wat is het Joubert syndroom? Het Joubert syndroom is een aandoening waarbij het middenstuk van de kleine hersenen niet goed aangelegd is. Het Joubert syndroom Wat is het Joubert syndroom? Het Joubert syndroom is een aandoening waarbij het middenstuk van de kleine hersenen niet goed aangelegd is. Hoe wordt het Joubert syndroom ook wel genoemd?

Nadere informatie

Diagnostiek naar de oorzaak van slechthorendheid binnen het Centrum Diagnostiek Slechthorendheid

Diagnostiek naar de oorzaak van slechthorendheid binnen het Centrum Diagnostiek Slechthorendheid Diagnostiek naar de oorzaak van slechthorendheid binnen het Centrum Diagnostiek Slechthorendheid Derde VUMC nascholingsdag 22 maart 2013 Margot Mulder, kinderarts Aangeboren slechthorendheid: Literatuur:

Nadere informatie

Verwarring in de zwangerschap

Verwarring in de zwangerschap Verwarring in de zwangerschap The 5th Utrecht Sessions for Congenital Heart Disease Henriëtte ter Heide Kindercardioloog aorta long Hartafwijkingen Geboortecijfer 2016: 172.520 (CBS) 0.8% aangeboren hartafwijkingen:

Nadere informatie

Kinderepilepsie in beeld. Nynke Doornebal Kinderarts - kinderneuroloog

Kinderepilepsie in beeld. Nynke Doornebal Kinderarts - kinderneuroloog Kinderepilepsie in beeld Nynke Doornebal Kinderarts - kinderneuroloog Kenmerken van epilepsie: 1. Excessieve ontlading van populatie neuronen 2. Onwillekeurige, aanvalsgewijs optredende motorische, sensibele,

Nadere informatie

Koortsconvulsies: hoe zat het ook al weer? Oebo Brouwer, kinderneuroloog UMCG

Koortsconvulsies: hoe zat het ook al weer? Oebo Brouwer, kinderneuroloog UMCG Koortsconvulsies: hoe zat het ook al weer? Oebo Brouwer, kinderneuroloog UMCG Definitie (Epileptische) aanvallen bij koorts zonder infectie van het centrale zenuwstelsel of een andere specifieke oorzaak

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting proefschrift Renée Walhout. Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose

Nederlandse samenvatting proefschrift Renée Walhout. Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose Nederlandse samenvatting proefschrift Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose Cerebral changes in Amyotrophic Lateral Sclerosis, 5 september 2017, UMC Utrecht Inleiding Amyotrofische

Nadere informatie

ADVIES. van de deskundigencommissie late zwangerschapsafbreking en levensbeëindiging bij pasgeborenen betreffende de melding

ADVIES. van de deskundigencommissie late zwangerschapsafbreking en levensbeëindiging bij pasgeborenen betreffende de melding Meldingsnummer: 2014/LZA/01 ADVIES van de deskundigencommissie late zwangerschapsafbreking en levensbeëindiging bij pasgeborenen betreffende de melding van: de heer / mevrouw naam, gynaecoloog-perinatoloog

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. Greig syndroom

Kinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. Greig syndroom Greig syndroom Wat is het Greig syndroom? Het Greig syndroom is een waarbij kinderen een combinatie van verschillende aangeboren afwijkingen hebben zoals extra vingers aan handen en of voeten, aan elkaar

Nadere informatie

Wat doet NAH met je hersenen? En wat te doen na signalering? Els Peeters kinderneuroloog

Wat doet NAH met je hersenen? En wat te doen na signalering? Els Peeters kinderneuroloog Wat doet NAH met je hersenen? En wat te doen na signalering? Els Peeters kinderneuroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met

Nadere informatie

Onderzoek naar genetische oorzaken van DSD

Onderzoek naar genetische oorzaken van DSD Onderzoek naar genetische oorzaken van DSD Yolande van Bever, Klinisch geneticus Lid DSD team ErasmusMC Doel van bijdrage DSD: gevoelig onderwerp: vaak wordt goed gezien wat er is, soms gaat het mis. Dat

Nadere informatie

Aangeboren hartafwijkingen, een prenatale diagnose. Lieke Rozendaal Kindercardioloog LUMC 20-01-2015

Aangeboren hartafwijkingen, een prenatale diagnose. Lieke Rozendaal Kindercardioloog LUMC 20-01-2015 Aangeboren hartafwijkingen, een prenatale diagnose Lieke Rozendaal Kindercardioloog LUMC 20-01-2015 20 januari 2015 Aangeboren hartafwijkingen (AHA) Zeldzaam: 6-8 op 1000 pasgeborenen Complexe hartafwijkingen:

Nadere informatie

Een verkeerde diagnose met vreselijke gevolgen. Marc Engelen (Kinder)neuroloog AMC

Een verkeerde diagnose met vreselijke gevolgen. Marc Engelen (Kinder)neuroloog AMC Een verkeerde diagnose met vreselijke gevolgen Marc Engelen (Kinder)neuroloog AMC Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Opbouw van de presentatie 1. Feitelijke beschrijving

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Het foetaal alcohol syndroom. www.kinderneurologie.eu

Kinderneurologie.eu. Het foetaal alcohol syndroom. www.kinderneurologie.eu Het foetaal alcohol syndroom Wat is het foetaal alcohol syndroom? Het foetaal alcohol syndroom is een combinatie van aangeboren afwijkingen bij een baby die veroorzaakt zijn door alcohol gebruik van de

Nadere informatie

WORKSHOP OPGROEIEN MET TSC STSN congres. Karen Bindels-de Heus Agnies van Eeghen

WORKSHOP OPGROEIEN MET TSC STSN congres. Karen Bindels-de Heus Agnies van Eeghen WORKSHOP OPGROEIEN MET TSC STSN congres Karen Bindels-de Heus Agnies van Eeghen 27-09-2014 Opgroeien met TSC Hoe oud is uw kind en/ of bent u? Wat gaat er goed? Wat is op dit moment uw grootste zorg? Waar

Nadere informatie

Congenitaal gehoorverlies en de kinderarts. CDS symposium 17 maart 2010 Margot Mulder, kinderarts

Congenitaal gehoorverlies en de kinderarts. CDS symposium 17 maart 2010 Margot Mulder, kinderarts Congenitaal gehoorverlies en de kinderarts CDS symposium 17 maart 2010 Margot Mulder, kinderarts Kindergeneeskundig onderzoek naar de oorzaak van het congenitaal gehoorverlies doel Patiënt: te verwachten

Nadere informatie

Audiologische zorg na prenatale CMV infectie Yvonne Simis, Cas Smits, Theo Goverts

Audiologische zorg na prenatale CMV infectie Yvonne Simis, Cas Smits, Theo Goverts udiologische zorg na prenatale CMV infectie Yvonne Simis, Cas Smits, Theo Goverts 22 maart 2013 Zorg bij CMV in het C Eén virus Zeven kinderen Zeven routes van/naar het C Zeven trajecten binnen het C Prenataal

Nadere informatie

Beleidsadvies Onverwachte bevindingen bij het SEO opgesteld door de Werkgroep Foetale Echoscopie

Beleidsadvies Onverwachte bevindingen bij het SEO opgesteld door de Werkgroep Foetale Echoscopie Prenatale screening Downsyndroom en SEO Beleidsadvies Onverwachte bevindingen bij het SEO opgesteld door de Werkgroep Foetale Echoscopie Inleiding Bij de voorlichting aan het begin van de zwangerschap,

Nadere informatie

Foetale beeldvorming van Fallot

Foetale beeldvorming van Fallot Foetale beeldvorming van Fallot 6 th Utrecht Sessions on Congenital Heart Disease Tetralogy of Fallot Trinette Steenhuis Foetaal cardioloog / Kindercardioloog WKZ Foetale cardiologie bestudeert het hart

Nadere informatie

Een zeldzame genetische diagnose, en dan..?

Een zeldzame genetische diagnose, en dan..? Een zeldzame genetische diagnose, en dan..? Antwerpen, 29 januari 2016 Esther Bakker-van Gijssel, AVG Tjitske Kleefstra, klinisch geneticus Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde Afdeling Genetica Geneeskunde

Nadere informatie

Patiëntendag PHTS. PTEN Hamartoom Tumor Syndroom (voorheen Cowden syndroom) Zaterdag 19 januari 2019

Patiëntendag PHTS. PTEN Hamartoom Tumor Syndroom (voorheen Cowden syndroom) Zaterdag 19 januari 2019 Patiëntendag PHTS PTEN Hamartoom Tumor Syndroom (voorheen Cowden syndroom) Zaterdag 19 januari 2019 Op 19 januari is er een druk bezochte patiëntendag in het Radboudumc geweest voor PTEN-mutatiedragers

Nadere informatie

Kinderen met leerproblemen en genetisch onderzoek

Kinderen met leerproblemen en genetisch onderzoek Kinderen met leerproblemen en genetisch onderzoek Griet Van Buggenhout, MD, PhD Centrum voor Menselijke Erfelijkheid, Leuven Griet.VanBuggenhout@uzleuven.be Genetisch onderzoek en leerproblemen 1. Algemene

Nadere informatie

HersenletselCongres 2017

HersenletselCongres 2017 HersenletselCongres 2017 6-11-2017 A2a Kinderen met traumatisch hersenletsel; een stille epidemie? Maayke Hunfeld Neuroloog, kinderneuroloog Erasmus Medisch Centrum en Sophia kinderziekenhuis (potentiële)

Nadere informatie

Congenitaal perisylvian syndroom

Congenitaal perisylvian syndroom Congenitaal perisylvian syndroom Wat is het congenitaal perisylvian syndroom? Het congenitaal perisylvian syndroom is een aangeboren aandoening waarbij het deel van de hersenen wat betrokken is bij het

Nadere informatie

Het Fragiele-X syndroom

Het Fragiele-X syndroom Het Fragiele-X syndroom Wat is het Fragiele-X syndroom? Het Fragiele-X syndroom is een syndroom veroorzaakt door een afwijking op het X- chromosoom, één van de geslachtschromosomen. Kinderen met het Fragiele-X

Nadere informatie

TRISOMIEËN POSTNATAAL (13,18,21) Ingrid Wymenga Kinderarts Martiniziekenhuis

TRISOMIEËN POSTNATAAL (13,18,21) Ingrid Wymenga Kinderarts Martiniziekenhuis TRISOMIEËN POSTNATAAL (13,18,21) Ingrid Wymenga Kinderarts Martiniziekenhuis TRISOMIE 21 TIGER WOODS? TIGER DOWN! TRISOMIE 18 (EDWARDS) EN 13 (PATAU) Frequentie van voorkomen Uiterlijke kenmerken Morbiditeit

Nadere informatie

PEG en Mickey button: Wanneer wel, wanneer niet? dr.harma A.Koetse Kinderarts MDL Beatrix Kinderziekenhuis UMCG Groningen 14november 2012 Introductie Indicaties / contra-indicaties Verwachtingen ouders/professionals

Nadere informatie

Medische begeleiding van kinderen en volwassenen met fragiele X syndroom

Medische begeleiding van kinderen en volwassenen met fragiele X syndroom Medische begeleiding van kinderen en volwassenen met fragiele X syndroom Informatie en advies voor (huis)arts en tandarts. Verantwoording op www.nvavg.nl Algemeen Het fragiele X syndroom (FXS) is de meest

Nadere informatie

dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht

dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart - Ypsilon en onderzoekers trekken met elkaar op sinds die tijd Epidemiologische studies genetica

Nadere informatie

Het Dandy Walker syndroom

Het Dandy Walker syndroom Het Dandy Walker syndroom Wat is het Dandy Walker syndroom? Het Dandy Walker syndroom is een aangeboren afwijking van de van de kleine hersenen en de vochtholtes rondom de kleine hersenen. Hoe wordt het

Nadere informatie

3.3 Aangeboren hartafwijkingen

3.3 Aangeboren hartafwijkingen 3.3 Aangeboren hartafwijkingen Aangeboren hartafwijkingen vormen de grootste groep van aangeboren aandoeningen met een van ruim 6 op de 1. geboorten. Dit betekent dat er in Nederland per jaar ongeveer

Nadere informatie

Wat is het MR-X101 syndroom? Het MRX-101syndroom is een aandoening waarbij jongens meer dan meisjes een achterstand hebben in hun ontwikkeling.

Wat is het MR-X101 syndroom? Het MRX-101syndroom is een aandoening waarbij jongens meer dan meisjes een achterstand hebben in hun ontwikkeling. Het MRX-101 syndroom Wat is het MR-X101 syndroom? Het MRX-101syndroom is een aandoening waarbij jongens meer dan meisjes een achterstand hebben in hun ontwikkeling. Hoe wordt het MRX-101 syndroom ook wel

Nadere informatie

Traumatisch hersenletsel bij kinderen. Maayke Hunfeld

Traumatisch hersenletsel bij kinderen. Maayke Hunfeld Traumatisch hersenletsel bij kinderen Maayke Hunfeld 08-03-2017 Traumatisch (schedel)hersenletsel Definitie THL: Hersenletsel ontstaat door een oorzaak buiten het lichaam. Van buitenaf wordt een kracht

Nadere informatie

Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie,

Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, 21-6-2017 Jan Spijker, psychiater, hoogleraar Chronische Depressie, Radboud Universiteit Nijmegen hoofd programma depressie Pro Persona, Nijmegen Indeling

Nadere informatie

Om patiënten op tijd te kunnen diagnosticeren voor HCT is het van groot belang dat de

Om patiënten op tijd te kunnen diagnosticeren voor HCT is het van groot belang dat de Nederlandse samenvatting Klinische aspecten Om patiënten op tijd te kunnen diagnosticeren voor HCT is het van groot belang dat de verschillende symptomen waarmee patiënten zich kunnen presenteren worden

Nadere informatie

Epilepsie en levensfases. Hilde Braakman, kinderneuroloog Willeke van Blarikom, GZ- psycholoog

Epilepsie en levensfases. Hilde Braakman, kinderneuroloog Willeke van Blarikom, GZ- psycholoog Epilepsie en levensfases Hilde Braakman, kinderneuroloog Willeke van Blarikom, GZ- psycholoog Epilepsie in verschillende levensfases Baby-peuter-kleuter-schoolkindvolwassenen 18-18 + 50-50 + Syndroom van

Nadere informatie

Het TCF20 syndroom. Kinderneurologie.eu.

Het TCF20 syndroom. Kinderneurologie.eu. Het TCF20 syndroom Wat is het TCF20 syndroom? Het TCF20 syndroom is een syndroom waarbij kinderen een vorm van autisme hebben al dan niet in combinatie met problemen met leren. Hoe wordt het TCF20 syndroom

Nadere informatie

Beleidsadvies onverwachte bevindingen bij het SEO opgesteld door de Werkgroep Foetale Echoscopie

Beleidsadvies onverwachte bevindingen bij het SEO opgesteld door de Werkgroep Foetale Echoscopie Beleidsadvies onverwachte bevindingen bij het SEO opgesteld door de Werkgroep Foetale Echoscopie Inleiding Bij de voorlichting aan het begin van de zwangerschap, dient de zwangere vrouw die informatie

Nadere informatie

Hyperekplexia. Kinderneurologie.eu.

Hyperekplexia. Kinderneurologie.eu. Hyperekplexia Wat is hyperekplexia? Hyperekplexia is een aandoening waarbij de spieren van kinderen verstijven wanneer zij schrikken van een gering geluid of lichte aanraking. Hoe wordt hyperekplexia ook

Nadere informatie

Casuïstiek bespreking 22 mei 2017

Casuïstiek bespreking 22 mei 2017 Casuïstiek bespreking 22 mei 2017 Onderzoek naar 3 vessel view van het hart: wat betekent dit? Dr. EWM Grijseels, arts Prenatale Diagnostiek Dr. L. Torn, kindercardioloog Amphia ziekenhuis, Breda Overzicht

Nadere informatie

Angelman syndroom. Bianca Kolk MPPT Erasmus MC Sophia

Angelman syndroom. Bianca Kolk MPPT Erasmus MC Sophia Angelman syndroom Bianca Kolk MPPT Erasmus MC Sophia Inhoud presentatie Afsluiting Doel + introductie Genetica Expertise centrum Angelman Syndroom Kenmerken Toekomst Behandeling Doel - Na afloop van deze

Nadere informatie

Voorkomende nierziekte waarbij een deel van patiënten een erfelijke vorm hebben: - nefrotisch syndroom

Voorkomende nierziekte waarbij een deel van patiënten een erfelijke vorm hebben: - nefrotisch syndroom Diagnostiek en advies inzake erfelijkheid bij erfelijke nierziekte Elena Levtchenko kinderarts-nefroloog 4 November 2006 Mogelijke situaties Voorkomende nierziekte waarbij een deel van patiënten een erfelijke

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Corpus callosum agenesie. www.kinderneurologie.eu

Kinderneurologie.eu. Corpus callosum agenesie. www.kinderneurologie.eu Corpus callosum agenesie Wat is een corpus callosum agenesie? Een corpus callosum agenesie is een aanlegstoornis van de hersenen waarbij een deel van de hersenen, de zogenaamde hersenbalk, ontbreekt. Hoe

Nadere informatie

Genetische achtergronden van Epilepsie Plus

Genetische achtergronden van Epilepsie Plus Genetische achtergronden van Epilepsie Plus Verleden, Heden, Toekomst Nienke Verbeek, klinisch geneticus 25 jaar EpilepsiePlus 1986: oprichting EpilepsiePlus Ter opfrissing, het jaar van Het geboortejaar

Nadere informatie

SAMENVATTING. Samenvatting

SAMENVATTING. Samenvatting SAMENVATTING X-gebonden creatine transporter deficiëntie. Creatine is een natuurlijke stof die vooral in de spieren zit. De stof heeft een belangrijke rol in de energiehuishouding van de cel. Creatine

Nadere informatie

Een hypotone pasgeborene. Drs. J.E. Deelen, Dr. S. Peeters, Prof. Dr. Y. Vandenplas, Drs. E.A. Smit-Kleinlugtenbeld

Een hypotone pasgeborene. Drs. J.E. Deelen, Dr. S. Peeters, Prof. Dr. Y. Vandenplas, Drs. E.A. Smit-Kleinlugtenbeld Een hypotone pasgeborene Drs. J.E. Deelen, Dr. S. Peeters, Prof. Dr. Y. Vandenplas, Drs. E.A. Smit-Kleinlugtenbeld Moeder 2 G3P2 Bloedgroep A positief Serologie negatief GBS positief Moeder Graviditeit

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kinderen met een hartaandoening en de rol van de verpleegkundig specialist

Psychosociale problemen bij kinderen met een hartaandoening en de rol van de verpleegkundig specialist Psychosociale problemen bij kinderen met een hartaandoening en de rol van de verpleegkundig specialist Theresia Vissia-Kazemier Verpleegkundig specialist Beatrix Kinderziekenhuis UMCG Verpleegkundig specialist

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Double cortex syndroom

Kinderneurologie.eu.   Double cortex syndroom Double cortex syndroom Wat is een double cortex syndroom? Een double cortex syndroom is een aanlegstoornis van de hersenen waarbij de hersenschors niet bestaat uit een geheel, maar uit twee delen die gescheiden

Nadere informatie

Transpositie van de grote vaten Kinderleeftijd

Transpositie van de grote vaten Kinderleeftijd Transpositie van de grote vaten Kinderleeftijd Laurens Koopman Interactieve echocursus voor gevorderden: aangeboren hartafwijkingen 26 januari 2017 Thoraxcentrum en Sophia kinderziekenhuis Opbouw Diagnose

Nadere informatie

Handout Karen van Hulst, Radboudumc Nijmegen COPYRIGHT 1

Handout Karen van Hulst, Radboudumc Nijmegen COPYRIGHT 1 Het verloop van de normale speekselcontrole bij 652 gezonde Nederlandse kinderen tussen 0-4 jaar Karen van Hulst, MSc Logopedist/ Klinisch Epidemioloog Afdeling Revalidatie, kinderen 1 november 2013 Primaire

Nadere informatie

Geen diagnose. Genetische vroegdiagnostiek vanuit een multidisciplinaire poli. Dr. M-J.H van den Boogaard, klinisch geneticus

Geen diagnose. Genetische vroegdiagnostiek vanuit een multidisciplinaire poli. Dr. M-J.H van den Boogaard, klinisch geneticus Geen diagnose Genetische vroegdiagnostiek vanuit een multidisciplinaire poli Dr. M-J.H van den Boogaard, klinisch geneticus UMC Utrecht Genetica @UMCUGenetica Thijs 11 jaar 2007: karyotypering 47, XXY

Nadere informatie

GEANONIMISEERD ADVIES LZA. van de deskundigencommissie late zwangerschapsafbreking en levensbeëindiging bij pasgeborenen betreffende de melding

GEANONIMISEERD ADVIES LZA. van de deskundigencommissie late zwangerschapsafbreking en levensbeëindiging bij pasgeborenen betreffende de melding Meldingsnummer: 2013/LZA/01 GEANONIMISEERD ADVIES LZA van de deskundigencommissie late zwangerschapsafbreking en levensbeëindiging bij pasgeborenen betreffende de melding van: de heer / mevrouw naam, gynaecoloog-perinatoloog

Nadere informatie

VERSLAG TSC SYMPOSIUM LEUVEN OKTOBER 2012

VERSLAG TSC SYMPOSIUM LEUVEN OKTOBER 2012 VERSLAG TSC SYMPOSIUM LEUVEN OKTOBER 2012 A. Jansen 16-03- 13 1 1. ONDERZOEKEN EN BEHANDELING BIJ DIAGNOSE EN OPVOLGING Prof. A. Jansen UZ Brussel Onderstaande aanbevelingen zijn gebaseerd op de Internationale

Nadere informatie

SOS. K.M.Sollie, gynaecoloog/perinatoloog

SOS. K.M.Sollie, gynaecoloog/perinatoloog SOS K.M.Sollie, gynaecoloog/perinatoloog subtitel In het zwarte gat vallen Inhoud Route planner voor de patient Wat gebeurt er tijdens het consult Counseling en vervolgens. Beslissing (moeten) nemen of

Nadere informatie

Niet Aangeboren Hersenletsel

Niet Aangeboren Hersenletsel Niet Aangeboren Hersenletsel diagnostiek en behandeling door de revalidatiearts Wie ben ik? Opleiding (neuro)psychologie in Utrecht (afgerond 2001) Opleiding geneeskunde in Utrecht Opleiding tot revalidatiearts

Nadere informatie

Onderzoek in de Rasopathiën, van muizen naar mensen

Onderzoek in de Rasopathiën, van muizen naar mensen Onderzoek in de Rasopathiën, van muizen naar mensen Thijs van der Vaart, promovendus en projectcoördinator van ENCORE & Karen Bindels - de Heus, kinderarts EEA www.erasmusmc.nl/encore Expertise Erfelijke

Nadere informatie

Kinderen met hoofdpijn

Kinderen met hoofdpijn Kinderen met hoofdpijn 01-12-2016 M. Flohil, kinderneuroloog Inleiding Hoofdpijn bij kinderen is gek Prevalentie 53% Classificatie conform ICHD-3 (2013) Primair versus secundair Angst voor hersentumor

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. CAMTA1 syndroom.

Kinderneurologie.eu. CAMTA1 syndroom. CAMTA1 syndroom Wat is het CAMTA1-syndroom? Het CAMTA1 syndroom is een aangeboren aandoening waarbij kinderen problemen hebben met hun evenwicht al dan niet in combinatie met een ontwikkelingsachterstand.

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Corticale dysplasie

Kinderneurologie.eu.  Corticale dysplasie Corticale dysplasie Wat is een corticale dysplasie? Een corticale dysplasie is een aanlegstoornis van de hersenen waarbij de hersenschors anders opgebouwd is dan gebruikelijk. Hoe wordt een corticale dysplasie

Nadere informatie

Echoscopisch onderzoek van een congenitale cysteuze malformatie van de long (CCAML)

Echoscopisch onderzoek van een congenitale cysteuze malformatie van de long (CCAML) Echoscopisch onderzoek van een congenitale cysteuze malformatie van de long (CCAML) Nina C.J. Peters Titia E. Cohen-Overbeek Verloskunde en Prenatale Geneeskunde Erasmus MC Normaal long weefsel schematisch

Nadere informatie

Chapter 10. Samenvatting

Chapter 10. Samenvatting Chapter 10 Samenvatting Samenvatting 149 Dit proefschrift richt zich op symptomen van neonatale adaptatie (NA) na blootstelling aan selectieve antidepressiva (SA) in utero. Deze symptomen zijn meestal

Nadere informatie

Medische begeleiding van mensen met Sotos syndroom

Medische begeleiding van mensen met Sotos syndroom Medische begeleiding van mensen met Sotos syndroom Informatie en advies voor (huis)arts en tandartsen D. Tanir AVG i.o Juni 2014 1 Algemeen Sotos syndroom is genetisch bepaalde overgroei en ontwikkeling

Nadere informatie

INHOUD Dit protocol is gebaseerd op de NVN richtlijn 2011 Prognose van post-anoxisch coma. 1 september 2012

INHOUD Dit protocol is gebaseerd op de NVN richtlijn 2011 Prognose van post-anoxisch coma. 1 september 2012 INHOUD Dit protocol is gebaseerd op de NVN richtlijn 2011 Prognose van post-anoxisch coma. 1 september 2012 Inleiding: Een post-anoxisch coma wordt veroorzaakt door globale anoxie of ischemie van de hersenen,

Nadere informatie

De implementatie van het zorgverbeteringsproject

De implementatie van het zorgverbeteringsproject Nascholingsmiddag Slechthorendheid bij kinderen: etiologie, diagnostiek en revalidatie De implementatie van het zorgverbeteringsproject Sanne van Kordenoordt Projectmedewerker Centrum voor Diagnostiek

Nadere informatie

Kinderneuro-oncologisch en multidisciplinair team voor kinderen met een Centraal Zenuw Stelsel (CZS) tumor

Kinderneuro-oncologisch en multidisciplinair team voor kinderen met een Centraal Zenuw Stelsel (CZS) tumor Sophia Kinderziekenhuis Uw kind wordt behandeld voor een Centraal Zenuw Stelsel (CZS) tumor. De behandeling van deze tumoren is zeer complex en er zijn veel specialisten bij betrokken. Deze specialisten

Nadere informatie

Behandeling van aangeboren hartafwijkingen. De grootste uitdagingen voor de toekomst

Behandeling van aangeboren hartafwijkingen. De grootste uitdagingen voor de toekomst Behandeling van aangeboren hartafwijkingen De grootste uitdagingen voor de toekomst Normaal hart 100/60 99% 70% 70% 70% 25/10 99% 99% Druk (mm Hg Zuurstof % Facts 8: 1000 pasgeboren ( 1500 kinderen per

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. De ziekte van Unverricht Lundborg

Kinderneurologie.eu.   De ziekte van Unverricht Lundborg De ziekte van Unverricht Lundborg Wat is de ziekte van Unverricht Lundborg? De ziekte van Unverricht Lundborg is een erfelijke vorm van epilepsie die gekenmerkt wordt door myocloniëen, kortdurende schokjes

Nadere informatie

Kinderwens spreekuur Volendam

Kinderwens spreekuur Volendam Kinderwens spreekuur Volendam Voor wie is deze folder? Deze folder is voor mensen afkomstig uit Volendam met kinderwens. Wat is het kinderwens spreekuur? Het spreekuur is een samenwerking tussen de afdelingen

Nadere informatie

Medische begeleiding van mensen met Foetaal Alcohol Syndroom

Medische begeleiding van mensen met Foetaal Alcohol Syndroom Medische begeleiding van mensen met Foetaal Alcohol Syndroom Informatie en advies voor (huis)arts en tandarts Irma Duynisveld-Verhulst AVG i.o.: September 2014 Page 1 Algemeen Fetal Alcohol Spectrum Disorders

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker POP POLI Geen (potentiële) belangenverstrengeling Disclosure belangen spreker Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind.

Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind. Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind. Dr. J.J. Duvekot, gynaecoloog/perinatoloog Moeder en Kind Centrum subafdeling verloskunde en prenatale geneeskunde Erasmus MC, Rotterdam

Nadere informatie

Je ziet ze niet, maar ze kunnen er wel zijn: Hersenbloedingen bij de premature neonaat. Karianne Kraft Kinderarts-neonatoloog UMCG maart 2019

Je ziet ze niet, maar ze kunnen er wel zijn: Hersenbloedingen bij de premature neonaat. Karianne Kraft Kinderarts-neonatoloog UMCG maart 2019 Je ziet ze niet, maar ze kunnen er wel zijn: Hersenbloedingen bij de premature neonaat Karianne Kraft Kinderarts-neonatoloog UMCG maart 2019 Inhoud Hersenbloedingen: Wie? epidemiologie & risicofactoren

Nadere informatie

Hoe vaak komt het syndroom van Leigh voor? Het syndroom van Leigh is een zeldzame ziekte, die ongeveer bij één op de 100.000 kinderen voorkomt.

Hoe vaak komt het syndroom van Leigh voor? Het syndroom van Leigh is een zeldzame ziekte, die ongeveer bij één op de 100.000 kinderen voorkomt. Het syndroom van Leigh Wat is het syndroom van Leigh? Het syndroom van Leigh is een ernstige stofwisselingsziekte waarbij de hersencellen beschadigd raken omdat ze onvoldoende energie hebben. Hoe wordt

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Corpus callosum agenesie.

Kinderneurologie.eu. Corpus callosum agenesie. Corpus callosum agenesie Wat is een corpus callosum agenesie? Een corpus callosum agenesie is een aanlegstoornis van de hersenen waarbij een deel van de hersenen, de zogenaamde hersenbalk, ontbreekt. Hoe

Nadere informatie

Gegevensverzameling met betrekking tot ZIKV-infectie tijdens de zwangerschap

Gegevensverzameling met betrekking tot ZIKV-infectie tijdens de zwangerschap Gegevensverzameling met betrekking tot ZIKV-infectie tijdens de zwangerschap Deel I Zwangerschap Het ingevulde formulier graag verzenden naar uw lokale GGD (zie www.ggd.nl). Bij inzending van laboratoriummaterialen

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Weaver syndroom.

Kinderneurologie.eu. Weaver syndroom. Weaver syndroom Wat is het Weaver syndroom? Het Weaver syndroom is een aangeboren aandoening waarbij kinderen langer zijn dan gebruikelijk in combinatie met voorlopende botleeftijd en een aantal uiterlijke

Nadere informatie

Wat zijn de verschijnselen van het Lesch Nijhan syndroom?

Wat zijn de verschijnselen van het Lesch Nijhan syndroom? Het Lesch-Nijhan syndroom Wat is het Lesch-Nijhan syndroom? Het Lesch Nijhan syndroom is een ernstige erfelijke ziekte Bij wie komt het Lesch-Nijhan syndroom voor? Het Lesch-Nijhan syndroom komt eigenlijk

Nadere informatie

Prenatale diagnostiek van nierpathologie geassocieerd met oligohydramnion. Ingrid Brussé

Prenatale diagnostiek van nierpathologie geassocieerd met oligohydramnion. Ingrid Brussé Prenatale diagnostiek van nierpathologie geassocieerd met oligohydramnion Ingrid Brussé 2-2-2017 Inhoud 4 casus Uitgebreide differentiaal diagnose Dr. Karlien Cransberg, kindernefroloog, volgt met Counseling

Nadere informatie

CMV screening Versie 2. dec 2016

CMV screening Versie 2. dec 2016 CMV screening Versie 2. dec 2016 Beoordelaars: F. Maingay-de Groof, B. Boersma, GJ Blok, C.Akkerman Inleiding Het Cytomegalovirus (CMV) kan de foetus transplacentair infecteren en aanleiding geven tot

Nadere informatie

Spieren en brein: leren en gedrag

Spieren en brein: leren en gedrag Multidisciplinaire expertise over leren en gedrag bij kinderen en jongeren met een spierziekte Spieren en brein: leren en gedrag Alle kennis. Alle aandacht. Spieren en brein: leren en gedrag Het Centrum

Nadere informatie

Wat klopt er niet? B.M.E. Adriaanse Arts-echoscopist, Prenatale diagnostiek VUmc

Wat klopt er niet? B.M.E. Adriaanse Arts-echoscopist, Prenatale diagnostiek VUmc Wat klopt er niet? B.M.E. Adriaanse Arts-echoscopist, Prenatale diagnostiek VUmc Casus Mw. V G3P1, AD 20+6 Voorgeschiedenis/ depressie (Sertraline) Obstetrisch/ 1 gezond kind, 1 miskraam Geen combinatietest

Nadere informatie

Kinder epilepsie syndromen. Mieke Daamen Verpleegkundig specialist Kempenhaeghe

Kinder epilepsie syndromen. Mieke Daamen Verpleegkundig specialist Kempenhaeghe Kinder epilepsie syndromen Mieke Daamen Verpleegkundig specialist Kempenhaeghe Opbouw presentatie Korte kennistoets 3 casus Heb je vragen, stel ze gerust! Korte kennistoets Hoe vaak komt epilepsie bij

Nadere informatie

Kinderen met 22q11 deletie syndroom: implementatie van fenotypische variabiliteit als basis voor een zorgpad in UZ Gent.

Kinderen met 22q11 deletie syndroom: implementatie van fenotypische variabiliteit als basis voor een zorgpad in UZ Gent. s1 Kinderen met 22q11 deletie syndroom: implementatie van fenotypische variabiliteit als basis voor een zorgpad in UZ Gent. Dr. Sofie Gadeyne Promotor: Dr. F. Haerynck Dia 1 s1 sgadeyne; 20/05/2016 Inleiding

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. GEFS+ Syndroom

Kinderneurologie.eu.   GEFS+ Syndroom GEFS+ Syndroom Wat is het GEFS +syndroom? Het GEFS +syndroom is een erfelijke vorm van epilepsie waarbij in een familie zowel kinderen voorkomen met terugkerende koortsstuipen en/of met verschillende soorten

Nadere informatie

Inclusief levendgeboren kinderen, doodgeboren kinderen en afgebroken zwangerschappen.

Inclusief levendgeboren kinderen, doodgeboren kinderen en afgebroken zwangerschappen. Factsheet Aangeboren hartafwijkingen bij kinderen Cijfers en feiten Prevalentie Aangeboren hartafwijkingen betreffen aanlegstoornissen in de structuur van het hart en/of de grote vaten. De gemiddelde totale

Nadere informatie