Verslag aan de Provincieraad

Transcriptie

1 directie Economie, Landbouw & Platteland, Europese en Internationale samenwerking dienst Landbouw & Platteland dossiernummer: Verslag aan de Provincieraad betreft verslaggever Toepassing Provinciedecreet : omvorming vzw Rato naar decreet conforme structuur Omvorming vzw Rato naar Provinciaal Extern Verzelfstandigd Agentschap (PEVA) in privaatrechtelijke vorm Alexander Vercamer Mevrouwen en mijne Heren, Op basis van artikel 266, 1, 1 ste lid van het Provinciedecreet worden de werking en de statuten van de op het ogenblik van de inwerkingtreding van Titel VII, Hoofdstuk II van het Provinciedecreet (dat handelt over de provinciale extern verzelfstandigde agentschappen of PEVA's) in het Vlaams Gewest bestaande gewone provinciebedrijven (GPB's), autonome provinciebedrijven (APB's) en personen die door de provincie zijn belast met welbepaalde taken van provinciaal belang en die niet voldoen aan de voorschriften van dat Hoofdstuk II, en die geen andere decretale of wettelijke rechtsgrond hebben, bij Provincieraadsbesluit in overeenstemming gebracht met de bepalingen van het Provinciedecreet, uiterlijk op 1 januari Voor die GPB's, APB's en "personen" (bedoeld worden de zogenaamde "provinciale vzw's") treedt het Provinciedecreet dan in werking de dag volgend op de ontvangst van de goedkeuringsbeslissing van de Vlaamse Regering (deze Provincieraadsbesluiten zijn onderworpen aan bestuurlijk toezicht), en uiterlijk op 1 januari 2014 (artikel 266, 1, 2 de lid PD). Het Provinciedecreet voorziet in zijn totaliteit volgende organisatievormen: een interne dienst, een provinciaal intern verzelfstandigd agentschap, een Autonoom Provinciebedrijf of een Provinciaal Extern Verzelfstandigd Agentschap in privaatrechtelijke vorm. Voorwerp van deze aanpassing aan het Provinciedecreet zijn de GPB's, APB's en "personen" die door ons bestuur zijn belast met welbepaalde taken van provinciaal belang. In dit verband bepaalt artikel 219, 3 van het Provinciedecreet dat een rechtspersoon wordt vermoed door een provincie te zijn belast met welbepaalde taken van provinciaal belang als hij aan een van de volgende voorwaarden voldoet: - een of meer van zijn organen bestaan voor meer dan de helft uit provincieraadsleden of leden van de Deputatie van de provincie in kwestie of de leden van de organen worden voor meer dan de helft aangewezen of voorgedragen door die personen; - de provincie of haar vertegenwoordigers beschikken over de meerderheid van de stemrechten in een of meer van zijn organen;

2 - zijn financiële middelen vallen voor meer dan de helft ten laste van het provinciebudget. RATO vzw (Rattenbestrijding Oost-Vlaanderen) is een van de structuren die voldoet aan de voorwaarden en dient omgevormd te worden naar conformiteit met de bepalingen van het Provinciedecreet. In zitting van 13 juni 2013 besliste de Deputatie dat de vzw Rato zal moeten worden omgevormd naar een Provinciaal Extern Verzelfstandigd Agentschap (PEVA) in privaatrechtelijke vorm. Zo'n PEVA in privaatrechtelijke vorm is nog steeds een vzw (en als dusdanig ook onderworpen aan de vzw-wet), maar daarnaast worden de structuur en de werking van deze nieuwe rechtspersoon ook beheerst door de artikelen en bis van het Provinciedecreet. RATO vzw Eind jaren 90 werd Rattenbestrijding Oost-Vlaanderen (RATO) vzw opgericht uit de noodzaak om muskusrattenbestrijding efficiënter te organiseren. In artikel 3 van de laatst neergelegde statuten (24 oktober 2007) wordt het doel omschreven als volgt: "De vereniging beoogt de ontwikkeling van een systematische en gecoördineerde uitvoering van muskusrattenbestrijding en eventueel van andere rhodentia. Dit kan onder meer gebeuren door het ondersteunen en bevorderen van de plaatselijke bestrijding, het uitoefenen en/of coördineren van bestrijdingsacties. Daarnaast kan de vereniging alle handelingen stellen en diensten aanbieden inzonderheid de bestrijding van schadelijke dieren en planten ten gunste van de verbetering van het leefmilieu (landbouw en milieu)." Naast muskusrattenbestrijding zijn de taken van de vzw uitgebreid met bruine ratbestrijding, behandelen van meldingen bij particulieren als service van de gemeenten naar de burgers, dienstverlening aan gemeentebesturen omtrent verscheidene overlastsoorten zoals verwilderde duiven, kippen, katten, Kennis werd opgebouwd rond het beheer van zomerganzen binnen het project Invexo waar RATO vzw trekker was van de casus 'Zomerganzen'. Daarnaast heeft de vzw een contract met de Provincie Oost-Vlaanderen rond de manuele nazorg van de plantaardige watergebonden exoten. Via projectwerking worden nieuwe thema's aangesneden, zo was RATO in 2013 actief in het Interreg project (Vlaanderen- Nederland) Kaderrichtlijn Water, binnen Interreg Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen in het Cartora project, in het Interreg 2 Zeeën programma met het RINSE project en binnen Oost- Vlaanderen via de dienst Landbouw en Platteland met een proefproject in de land- en tuinbouw, dierenasielen. Financiën De gedetailleerde rekening 2012 en begroting 2013 kan opgevraagd worden. Rekening 2012 Opbrengsten provinciale werkingstoelage Toelages uit projecten ,94 Inkomsten uit bestrijding ,25 TOTAAL OPBRENGSTEN ,01 Kosten personeelskosten ,01 Werkingskosten ,54 Investeringen ,69 TOTAAL KOSTEN ,24

3 Personeel Heden stelt RATO vzw 15 arbeiders tewerk, waarvan 1 iemand in langdurig ziekteverlof, wat gelijk staat aan 13 VTE en 6 bedienden (5,3 VTE). Afwegingen PEVA Voor de huidige rechtspersonen waarbij vermoeden is dat ze belast zijn met een taak van provinciaal belang, voorziet het Provinciedecreet 2 rechtsvormen: een Autonoom Provinciebedrijf (APB) of een Provinciaal Extern Verzelfstandigd Agentschap in privaatrechtelijke vorm (zijnde een vzw, een vennootschap of een stichting). Bij een autonoom provinciebedrijf (APB) gebeurt de oprichting eenhoofdig door de provincie. Een APB kan niet samen met andere private of publieke partners worden opgericht en deze kunnen er ook niet in deelnemen. Inbreng van de partners in RATO vzw situeert zich op het inhoudelijk vlak; er is behoefte aan kennisuitwisseling, structurele inbreng rond thema's waarbinnen RATO vzw werkzaam is. Ook projectsamenwerking en netwerking kan gezien worden als pilaar voor innovatie. RATO vzw werd opgericht in 1997 omdat er noodzaak was de versnipperde aanpak van de bestrijding te coördineren. Het probleem situeerde zich voornamelijk op gemeentelijk vlak. Als bijlage kan een historiekschets teruggevonden worden, de oprichtingsdoelstellingen en redenen worden beschreven. Als voornaamste conclusie, dewelke anno 2013 nog steeds geldig is, is dat bestrijding van verscheidene overlastsoorten (onder andere ratten, maar ook verwilderde duiven, katten, plantaardige exoten) best gebiedsdekkend gebeurd. Dit is onveranderd gebleven. De gemeentebesturen zullen kunnen genieten van de dienstverlening van de PEVA vzw maar zullen niet meer in het bestuur vertegenwoordigd zijn, noch in de Algemene Vergadering, noch in de Raad van Bestuur. Dat is de belangrijkste verandering ten opzichte van de huidige vzw. In de Algemene Vergadering van RATO vzw zijn bijna alle Oost-Vlaamse gemeenten vertegenwoordigd. Deze vergadering komt eenmaal per jaar samen en stelt een aantal handelingen, zoals het goedkeuren van de rekening, kwijting van de bestuurders. De handelingen die de PEVA vzw zal stellen zullen deels waterloopgebonden, deels openbaar domein gebonden zijn. In die zin zal de PEVA vzw een samenwerkingsovereenkomst afsluiten met de provincie Oost-Vlaanderen. De opdrachten die louter gelinkt zijn aan overlast op het openbaar domein zullen uitgevoerd worden voor de gemeentebesturen. De PEVA vzw vorm biedt een aantal voordelen ten opzichte van de organisatie van de taken van RATO vzw in eigen beheer. De vzw vorm is een soepele structuur wat voordelen biedt voor het personeelsbeleid, de aankoop van goederen, de flexibiliteit bij het aangaan van (Europese) projecten, de financiële structuur. Autonomie op financieel vlak: budget wordt opgesteld rekening houdend met de samenwerkingsovereenkomst en controle wordt gegarandeerd door de Raad van Bestuur. Maar betalingen kunnen snel uitgevoerd worden, offerteaanvragen en bestellingen verlopen vlot en bij wijziging van budget volstaat een beslissing van de Raad van Bestuur. Via het

4 investeringsfonds kunnen inkomsten geherinvesteerd worden in onder andere het bestrijdingsmateriaal, het wagenpark, de loods. De inspraak van de gemeenten, die een beroep kunnen doen op de dienstverlening door contracten af te sluiten met de vzw, kan gegarandeerd worden door het oprichten van een klantenadviesgroep. Het advies is echter vrijblijvend en niet bindend maar op die manier blijft de betrokkenheid bij de organisatie en informatieverspreiding. Een bedrijfsmatige aanpak en beheer: op het vlak van overlastbestrijding en exotenbeheersing is er de noodzaak om snel en efficiënt te kunnen ageren op de noden uit het veld. Dit vergt een organisatievorm dat in staat is om dit te realiseren. Daarnaast moet de vzw de concurrentie kunnen aangaan met andere spelers op de private markt, door in onderhandelingen over een contract interessante voorstellen te kunnen doen. Daarbij is een direct besluitvormingsproces een belangrijk voordeel ten opzichte van een openbaar bestuur, waar het proces formeel en langer is. Naambekendheid van RATO vzw zou verloren gaan indien het wordt opgenomen binnen de interne provinciale structuur. Er moet geen nieuwe structuur opgericht worden: huidige vzw RATO kan omgevormd worden tot een PEVA vzw. Dit biedt belangrijke voordelen: op het vlak van administratie en boekhouding want men moet niet de boekhouding afsluiten en opstarten maar dat kan gewoon doorlopen, op het vlak van continuering van de diensten want de huidige contracten die RATO heeft met besturen lopen door, op het vlak van personeel want men blijft in dienst en het contract van de personeelsleden wordt overgenomen. De nieuwe PEVA structuur treedt als het ware in de rechten en plichten van de oude RATO structuur. Een belangrijk argument waarom een provinciaal agentschap een correct niveau is om de taakstelling van RATO vzw te plaatsen kan worden teruggevonden in het Witboek Interne Staatshervorming. Daarin hanteert men als basisprincipe dat de provincies de focus leggen op grondgebonden bevoegdheden. De provincies krijgen een sluitende lijst van taken met een grondgebonden karakter waarbij ze als regisseur optreden. Daarnaast krijgen ze een beperkte gesloten lijst van niet-grondgebonden taken, gebaseerd op een historisch gegroeide situatie per provincie (maatwerk). Conclusie: Indien RATO vzw zou worden omgevormd naar een PEVA vzw dan kan de soepele, flexibele werking gegarandeerd blijven. Een uitdaging om competitief in de markt te staan en de contracten met de gemeentebesturen te heronderhandelen en te bestendigen. Efficiëntie en daadkracht kunnen via de vzw structuur overeind blijven en via de samenwerkingsovereenkomst die de PEVA met de provincie Oost-Vlaanderen zal afsluiten worden ook de principes van goed bestuur en democratische controle opgenomen, dit door de meerderheid van provincieraadsleden in de bestuursorganen (Algemene Vergadering en Raad van Bestuur). Ook de voorzitter van de vernieuwde RATO zal een afgevaardigde van de provincie zijn, bij voorkeur de gedeputeerde van Landbouw & Platteland. In de samenwerkingsovereenkomst zal ook voorzien worden in een regeling met betrekking tot een systeem van interne controle (bv inhoudelijke en financiële rapportering) en de externe audit wordt beschreven. Indien er personeel, infrastructuur of middelen aan de PEVA

5 ter beschikking worden gesteld door de provincie, dan zal dit ook geregeld worden via dezelfde samenwerkingsovereenkomst. Statuten PEVA 1. Huidige samenstelling bestuursorganen: RATO vzw bestaat, onder de huidige samenstelling, uit vertegenwoordigers van de gemeenten, van de provincie en enkele toegetreden leden vanuit andere provincies of projectpartners. In de Algemene Vergadering zetelen vertegenwoordigers uit de provincieraad, aangeduid in de zitting van 23 januari Op basis van artikel 16 wordt de A.V. voorgezeten door de gedeputeerde, bevoegd voor land- en tuinbouw van de Provincie Oost-Vlaanderen of door 1 van de andere natuurlijke personen die de Provincie Oost-Vlaanderen vertegenwoordigen. Op de Algemene Vergadering van 30 mei 2013 werd mevrouw Nicole Van Duyse herverkozen als voorzitter van RATO vzw. Zij is afgevaardigd vanuit de provincieraad. 2. Nieuwe werkende leden: De huidige RATO vzw is een interbestuurlijke samenwerking tussen de provincie Oost-Vlaanderen en (bijna alle) Oost-Vlaamse gemeenten. Beiden zijn vertegenwoordigd in de Algemene Vergadering en in de Raad van Bestuur. Er wordt gevraagd aan de Provincieraad om akte te nemen van het feit dat alle Oost-Vlaamse gemeenten geen lid meer (kunnen) zijn van de vzw Rato. Artikel 238, 1, 3de lid van het Provinciedecreet bepaalt immers dat de volgende rechtspersonen niet mogen participeren in een PEVA in privaatrechtelijke vorm: gemeenten, autonome gemeentebedrijven en GEVA's in privaatrechtelijke vorm (de gemeentelijke tegenhangers van de PEVA's in privaatrechtelijke vorm), intergemeentelijke samenwerkingsverbanden (de zogenaamde "intercommunales" op basis van het Decreet van 6 juli 2001 houdende de intergemeentelijke samenwerking), andere provincies en hun autonome provinciebedrijven en PEVA's in privaatrechtelijke vorm, de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaams Gewest. Motivatie vraag tot partnerschap PCG : Tijdens het Interreg project KRW werd een partnerschap afgesloten tussen RATO vzw en het Waterportaal dat onderdeel uitmaakt van het Proefcentrum voor Groenteteelt (PCG). De doelstelling van het KRW project was ertoe bijdragen dat de Europese richtlijn behaald wordt door te werken rond een aantal thema's die een integrale benadering in het projectgebied uitwerken. Er waren 4 thema's: Nutriënten & Bodem, Gewasbeschermingsmiddelen, Alternatieve waterbronnen en Afvalwaterzuivering in 3 gebieden. RATO vzw werkte enkel in het Oost- Vlaamse gebied rond de Plankbeek. Om de expertise en samenwerkingsverbanden die tijdens dit project ontstaan zijn te bestendigen zou het PCG een geschikte partner zijn voor de vernieuwde structuur van RATO vzw. Motivatie vraag tot partnerschap PCS: Tussen RATO vzw en het Proefcentrum voor Sierteelt (PCS) bestaat er een overeenkomst omtrent de loods. Dit is een kostendelende vereniging dat bepaalt dat er 'tussen de deelnemers van het

6 PCS structurele verbindingen bestaan op het vlak van hun werking, hun infrastructuur en/of op financieel vlak'. De loods van RATO vzw dient om het materiaal ter bestrijding van ratten, andere overlastsoorten en exoten op te slaan en/of te vervaardigen. Het PCS heeft een werking omtrent plantaardige exoten en was partner in het AlterIAS project. RATO vzw voert in opdracht van de provincie Oost-Vlaanderen Dienst Waterlopen de nazorg uit van exotische waterplanten zoals waternavel, parelvederkruid en waterteunisbloem. Ook rond Reuzeberenklauw en Reuzebalsemien zijn er werkzaamheden. Motivatie vraag tot partnerschap EV INBO: Als onderzoeksinstelling heeft RATO vzw voornamelijk contact met de faunabeheersgroep. Hieronder valt het onderzoek dat gebeurt naar muskusrat: populatiedynamiek, vangmethoden, analyse van de situatie op het terrein na jarenlange bestrijding in Vlaanderen enzovoort. Naar onderzoek bruine rat toe is het voor de werking van RATO vzw uitermate interessant om nauwe contacten te onderhouden over de thema's zoals resistentie van bruine rat tegen rodenticiden, opnameproeven (om te testen welk soort gif en in welke vorm de ratten dit het best opnemen) en populatiedynamiek. Rond zomerganzen werd er nauw samengewerkt binnen de casus Zomerganzen (Interreg IV: Invexo) en momenteel wordt die samenwerking verdergezet via het RINSE project (Interreg 2 zeeën). Meerwaarde van samenwerking: wetenschappelijke doorlichting van de beheermaatregelen. Op die manier kan op een objectieve, met cijfers gestaafde manier geëvalueerd worden of een beheermaatregel het gewenste effect heeft. Of het nu gaat over ratten of ganzen, als onderbouwing waarom overlastbeheer nuttig en nodig is zijn ze een cruciale partner. Het belang van bestrijding of van beheer kan aangetoond worden, men kan maatregelen objectiveren, de publieke opinie overtuigen en bijsturen waar nodig. Vraag aan de raad Aan u wordt gevraagd of u akkoord kan gaan met de omvorming van Rattenbestrijding Oost-Vlaanderen (RATO) vzw naar een provinciaal extern verzelfstandigd agentschap (PEVA) in privaatrechtelijke vorm met nieuwe statuten. En daaruit volgend wordt gevraagd aan de Provincieraad om akte te nemen van het feit dat alle Oost-Vlaamse gemeenten geen lid meer (kunnen) zijn van de vzw Rato. Artikel 238, 1, 3de lid van het Provinciedecreet. Het verslag en besluit van de Provincieraad worden ter goedkeuring overgemaakt aan de Vlaamse Regering. Gent,. namens de Deputatie: de provinciegriffier, Albert De Smet de bevoegde gedeputeerde, Alexander Vercamer