Gezondheidseffecten van geluid en Trillingen ten gevolge van Treinverkeer

Transcriptie

1 Gezondheidseffecten van geluid en Trillingen ten gevolge van Treinverkeer Irene van Kamp Elise van Kempen, Harm van Wijnen, Edwin Verheijen, Tifanny Istamto, Oscar Breugelmans, Liesbet Dirven, Arnold Koopman

2 2

3 1% ernstige hinder; Zo'n (0,008%)mensen worden in hun slaap gestoord door spoorweglawaai Ongeveer 1,5 miljoen mensen in slaap verstoord door geluid van wegverkeer Ernstige Trillingshinder 2% wegverkeer/0% treinen Slaap 1% en 0%) 3

4 Nav kamermoties (2010) bereidt I&M een besluit voor om een uitspraak te doen over: Eventuele verdere richtlijnen voor trillingen door treinverkeer, en Een handhavingsinstrumentarium voor geluid en trillingen langs het spoor Voor een goede onderbouwing is evaluatie van beschikbare gegevens in termen van effecten op welzijn en gezondheid nodig! omvang en effecten van trillingen! samenloop trillingen & geluid! opties voor normstelling 4

5 Achtergrond: aanleiding, doel, uitgangspunten Steekproeftrekking Rekenmodel Hinder Beschrijving Blootstelling-Effectrelaties Determinanten Conclusies Toepassing resultaten: mogelijkheden, beperkingen en keuzes 5

6 Het geven van een landelijk beeld van reacties op trillingen (en geluid) van omwonenden langs het spoor (dag/nacht, reizigers/ goederen); Als 0 meting/referentie gegevens; Voor monitor project/panelstudie in drie groepen toename # treinen afname # treinen gelijkblijvend 6

7 Landelijk schaalniveau (itt eerder voorgestelde hotspot benadering); Online vragenlijst /schriftelijk optie; Geen uitnodiging vooraf: uitnodigingsfolder direct naar adres (Nbruto=16.000); Lft 16 jaar en ouder; Eerst jarige op adres; Online optie aan de hand van link naar GGD Monitor 1 reminder; Aankondiging via GGD en / gemeenten etc/spits/twitter etc; 7

8 1. Wat is de omvang van (i) ernstige hinder (ii) ernstige slaapverstoring (iii) ervaren gezondheid, (iv) medicijngebruik door trillingen van treinen in de Nederlandse bevolking van 16 jaar en ouder die binnen 300 meter van het spoor woont? 2. Welke blootstelling-effectrelaties kunnen worden afgeleid voor deze effecten? 3. Wat is de invloed van fysieke, contextuele en persoonlijke factoren op de onder onderzoeksvraag 1 genoemde effecten? 4. Hoe kunnen de bevindingen gebruikt worden? 8

9 9 5 september 2013

10 <1950 >1950 <1950 >1950 <1950 > x x x x x 800 2x 800 Overig 10 Sampling voor Trillingen 5 september 2013

11 Na selectie adressen: Check of er voldoende spreiding was in: Afstand Bouwjaar Bodem Intensiteit Verandering Ratio reizigers-goederen 11

12 In dit onderzoek trillingssterkte met berekeningen bepaald; >> Standaard Rekenmethode voor Trillingen (SRM-T) VOORDEEL: SRM-T vermindert de kans op bias aanzienlijk ; Maar ook SRM-T zal een zekere mate van bias hebben (>> overschatting). Verdere validering van SRM-T aan de hand van bestaande en komende projecten, dient nog plaats te vinden. 12

13 Internationaal verschillende maten; In dit onderzoek: Naast Vmax ook de RMS gebruikt om de blootstelling te bepalen; In Nederland wordt voor de bepaling van hinder en schade de Vmax en de Vper gehanteerd (Bts); Conclusie EU project CargoVibes : combinatie van momentane trillingssterkte, en de trillingsduur (aantal treinpassages) leveren betere voorspellers van hinder; Uit een analyse van TNO komt de RMS als maat naar voren die RELATIEF goed correleert met hinder; 13

14 Resultaten: respons 32%/4927 personen Relatief hoge leeftijd (gemid. 52 jaar) Hoog opgeleid (28% versus 56%) Gelijke verdeling man vrouw Relatief weinig allochtonen (2%) Meer koopwoningen (69%) Ruimtelijke verdeling redelijk 14

15 Blok I. Blok II. Uw woonomgeving Trillingen in en rondom uw woning Blok III. De geluidsituatie in en rondom uw woning Blok IV. Vragen over treinen/wonen aan het spoor Blok V. Uw woning Blok VI. Gezondheid en welzijn Blok VII. Uzelf en uw huishouden Blok VIII. Kosten van maatregelen en compenserende maatregelen 15

16 16

17 17

18 18

19 19

20 20

21 21

22 22

23 23

24 Variabele V max mm/s) Treinverkeer Reizigerstreinen Goederentreinen Ernstige hinder door trillingen Treinverkeer Ernstige hinder door trillingen reizigerstreinen OR (95% Bthi) OR (95% Bthi) OR (95% Bthi) Ernstige hinder door trillingen goederentreinen ++ Aandeel goederentreinen (%)* - Grondsoort Veen Zand Zavel Klei Stedelijkheid Zeer sterk stedelijk Matig stedelijk Weinig stedelijk Niet stedelijk Ref Ref - Ref Geluid niveau door treinverkeer (L den ) in db(a) NS NS NS 24

25 Ernstige hinder door trillingen Treinverkeer Ernstige hinder door trillingen reizigerstreinen Ernstige hinder door trillingen goederentreinen Hoort, voelt, ziet ramen, deuren en/of serviesgoed rammelen, trillen Bezorgdheid over schade aan woning door trillingen Negatieve attitude tov huidig beleid tav treinverkeer langs het spoor ++ Negatieve attitude tov plannen om het huidige treinverkeer in Nederland op sommige plekken uit te breiden Trillingen door treinen zijn (zeer) onacceptabel Verwacht een achteruitgang door trillingen 25 van de treinen NS ++ Ns

26 26

27 >20% van de mensen van 15 jaar en ouder die langs het spoor wonen binnen 300 meter zijn ernstig gehinderd door trillingen van goederentreinen (versus 3%). 16% ernstig slaapverstoord door goederentreinen versus (4% passagierstreinen) In het bijzonder in de middengroep (0,1-3,2 mm/s) kan de meeste gezondheidswinst behaald Geen directe relatie met ervaren gezondheid en medicijngebruik: Uit geluid-onderzoek weten we dat chronische ernstige hinder en slaapverstoring samenhangen met meer serieuze en lange termijn gezondheidseffect. 27

28 Naast de blootstelling aan trillingen: Angst voor schade aan de woning, verwachtingen over toekomstige niveaus en acceptatie van de trillingen + horen zien voelen rammelen van voorwerpen: vergelijkbaar met uitkomsten EU project Cargovibes; Samenhang trillingsmaten en effecten significant maar zwak; Mogelijk worden relevante aspecten onvoldoende in kaart met de gehanteerde blootstellingsindicatoren. 28

29 Dwarsdoorsnede Onderzoek Blootstelling geschat op basis van standaarden en gedeeltelijk op basis van lokale data; Selectieve non- response; Geen Steady State situatie verwachte toename aantallen treinen >> kan leiden tot overreactie ook voordat de treinen rijden: bij de interpretatie en toepassing van de gevonden BE relaties moet het nodige voorbehoud betracht worden. 29

30 Verfijnen BTR-richtlijn Validatieonderzoek: Meten en rekenen Handhaving Kosten Baten analyse DALYS Schatten effecten op lokaal niveau 30

31 31

32 eb dezelfde schaalindeling gebruikt als meneer klamboe in Figuur 1.3 op bladzijde 6. Maar hij gebruikt RMS en hier gaat het over Vmax. eb dezelfde schaalindeling gebruikt als meneer klamboe in Figuur 1.3 op bladzijde 6. Maar hij gebruikt RMS en hier gaat het over Vmax. 32

33 Toepassen DE relaties op lokaal niveau leidt tot overschatting/ onderschatting van effect afhankelijk van welke curve gebruikt wordt. Gevolg van invloed van contextuele en persoonlijke variabelen + samenstelling railverkeer Opties: Correctie voor deze factoren in DE relatie of 33 Sturen op blootstelling ipv hinder Voorwaarden: op basis van verschillende onderzoeken vaststellen wat best fit zou zijn Op basis hiervan is het een politieke keuze waar de lat gelegd wordt

34 Inzetten op Trillingen & Inzetten op Communicatie Naast fysieke maatregelen OOK interventies op gebied van communicatie: houding, transparantie over toekomstplannen en, informatie over het risico op schade aan huis en mogelijke waardedaling van de woning ten gevolge hiervan. NB in aanvulling op technische maatregelen contextuele en persoonlijke factoren die er toe doe. Scenario s doorrekenen op basis van contextuele variabelen die er toe doen en mogelijke interacties hiertussen. + persoonlijke aspecten zoals verwachtingen, houding etc Vinger aan pols: monitoren reactie in relatie tot veranderingen op het spoor. Kosten Baten analyses >> communicatie meenemen!! 34

35 binnenland/kwart-miljoennederlanders-lijden-ondervoorbijrazende-treinen Een volk van jankers hier in Nederland... Iedereen heeft wel ergens last van, eerst langs het spoor gaan wonen en daarna klagen dat er treinen overheen rijden.. 35

36 36

37 37

38 Dank voor uw aandacht! 38

39 Rapport Openbaar Wonen_langs_het_spoor 39

40 Dankwoord Dank aan: co-auteurs: Elise van Kempen, Harm van Wijnen, Edwin Verheijen, Tifanny Istamto, Oscar Breugelmans, Liesbet Dirven, Arnold Koopman De deelnemers, De leden klankbordgroep (GGD en, Gemeenten, Provincie, ProRail) Veerle Boomer, Ingrid van Kuilenburg, Marjolein t Hoen, Anne France Zijsling en tot slot Dr. Jose Ferreira en Ir. Danny Houthuijs 40

41 41

42 Afhankelijk hoe Spoor activiteit zich ontwikkelt; Beleid: Inzetten op Trillingen & Inzetten op Communicatie Naast fysieke maatregelen OOK interventies op gebied van communicatie: houding, transparantie over toekomstplannen en, informatie over het risico op schade aan huis en mogelijke waardedaling van de woning ten gevolge hiervan. Vinger aan pols houden: Panel studie (vooruit, achteruit, blijft gelijk); Een eerste aanzet tot een gezondheidskundige evaluatie en de kosten van maatregelen daarvan met de huidige informatie wel gedaan kunnen worden, Voorwaarde: relevante informatie over te nemen maatregelen en de kosten daarvan. 42

43 FOCUS OP GOEDERENTREINEN Verwachtingen: wanneer en waar gaan welke treinen rijden? Bezorgdheid Schade Huis Daling waarde huis Rattle Acceptatie van goederenverkeer over rail als energie besparende maatregel (vergelijk windturbines) 43

44 De zeer hoge hindercijfers die uit de survey wonen langs het spoor naar voren komen, indiceren dat er veel onrust is en onzekerheid over toekomstig niveaus van trillingen. In een vroeg stadium inzetten op deze onrust/bezorgdheid in samenwerking met lokale partijen is van groot belang. Het zou politiek onverantwoord zijn en wetenschappelijk onjuist om het onderwerp alleen maar technisch te benaderen. >>>>> gezondheidseffecten voorkomen kunnen worden door een goede communicatie, het serieus nemen van bezorgdheid en klachten maar ook het wegnemen van nodeloze bezorgdheid en met name ook irreële verwachtingen. 44

45 45

46 Wat moet er gecommuniceerd worden Door wie moet er gecommuniceerd worden Wat wordt al gedaan, wat nog niet 46

47 Normaalgesproken doorlopen we deze stappen 47

48 VOORBEELD SCHIPHOL: Maximum theoretische reductie van hinder 48

49 BE relaties kunnen gebruikt worden om de effectiviteit en doelmatigheid van maatregelen door te rekenen en de uitkomsten met elkaar te vergelijken. Maatregelen die rechtstreeks op de blootstelling van invloed zijn en om maatregelen die een of meerdere parameters beïnvloeden die vervolgens weer de RMS of Vmax beïnvloeden. Voorwaarde hiervoor is dat de maatregelencatalogus van ProRail beschikbaar is. Ook kunnen de relaties gebruikt worden als één of meerdere herhaalmetingen beschikbaar zijn om de effecten van veranderingen in aantallen treinen te vergelijken en groepen gebaseerd op ProRail prognoses (vooruitgang, achteruitgang, blijft gelijk). 49

50 50

51 51

52 Blootstellingsindicator Afstand tot het spoor Ernstige slaapverstoring door trillingen reizigerstreinen OR adj (95% Bthi) Ernstige slaapverstoring door trillingen goederentreinen OR adj (95% Bthi) RMS (mm/s 2 ) door Reizigerstreinen Goederentreinen + V max (mm/s) Reizigerstreinen Goederentreinen + Grondsoort Zavel Klei Stedelijkheid Zeer sterk stedelijk Sterk stedelijk Matig stedelijk Niet stedelijk -- Ref - Ref Ref (Lnight) in db(a) NS NS 52

53 Variabele Ernstige slaapverstoring door trillingen reizigerstreinen OR (95% Bthi) Ernstige slaapverstoring door trillingen goederentreinen OR (95% Bthi) Hoort, voelt, ziet ramen, deuren en/of serviesgoed rammelen, ns ++ trillen Bezorgdheid over schade aan woning door trillingen Negatieve attitude tov huidig beleid tav treinverkeer langs het spoor Negatieve attitude tov plannen om het huidige treinverkeer in Nederland op sommige plekken uit te breiden Ns Ns Trillingen door treinen zijn (zeer) onacceptabel Verwacht een achteruitgang door trillingen van de treinen Ns ++ 53