Stedelijke inrichting / gezondheid / geluid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stedelijke inrichting / gezondheid / geluid"

Transcriptie

1 NSG - themabijeenkomst Geluidaanpak in gemeenten Stedelijke inrichting / gezondheid / geluid 2 december 2014 Jan Meijdam Inhoud! Geluid als maatschappelijk thema! Geluid en gezondheid / gezonde leefomgeving! Ruimtelijk ontwerp 2 1

2 GGD Rotterdam Rijnmond Senior Medisch Milieukundig Adviseur Gemeente Rotterdam Maatschappelijke Ontwikkeling Publieke Gezondheid & Zorg /GGD Rotterdam-Rijnmond Gezondheidsbevordering & Milieu 3 Het thema geluid! Geluid krijgt relatief weinig bestuurlijke aandacht! Decibellen spreken bestuurders niet altijd aan. Pogingen om geluid meer op de kaart te zetten:! grenswaarden,! straffactoren,! aantallen en % gehinderden,! cumulatie,! indrukwekkende kaarten,! dito rekenpartijen.! Werkt het? 4 2

3 Het thema geluid Geluid niet sectoraal bekijken:! Het gaat om de leefomgeving 5 Het thema geluid Geluid niet sectoraal bekijken:! Het gaat om de leefomgeving! Het gaat om gezondheid 6 3

4 Het thema geluid Geluid niet sectoraal bekijken:! Het gaat om de leefomgeving! Het gaat om gezondheid! Het gaat om het algemeen belang! Health is the barometer of the societal development (International Healthy Cities Conference, WHO, Athens, Greece, October 2014) 7 Het thema geluid Geluid niet sectoraal bekijken:! Het gaat om de leefomgeving! Het gaat om gezondheid! Het gaat om het algemeen belang! Health is the barometer of the societal development (International Healthy Cities Conference, WHO, Athens, Greece, October 2014)! Het is een politiek vraagstuk! Health in all policies: economie, mobiliteit, werkgelegenheid, onderwijs, toerisme 8 4

5 Effecten van geluid op het lichaam Bron: Ronny Klæboe Eurocities Meeting, Oslo 18/9/2009 Maschke Gezondheidseffecten lawaai! Ernstige hinder door wegverkeer: volwassenen.! Ernstige slaapverstoring door wegverkeer: volwassenen [15].! Ongeveer 84 hartinfarcten per jaar gerelateerd aan geluid van wegverkeer [15]. Determinanten Andere effecten:! Verminderde leerprestaties! Arbeidsverzuim, onaantrekkelijke omgeving 10 5

6 Slaapverstoring Verstoring van de slaap Vermoeidheid Verslechtering prestaties Slaperigheid Toename van irritatie Slaapverstoring kan zich uiten in: Hartslagversnelling Moeilijker inslapen Wakker worden Meer bewegen tijdens slaap 11 Bijdrage milieu aan ziektelast 12 6

7 Bijdrage lawaai

8 Ziektelast in Nederland 15 Andere maatschappelijke effecten! Verminderde leerprestaties! Arbeidsverzuim! Onaantrekkelijk omgeving, -vestigingsklimaat 16 8

9 Aandacht voor gezondheid bij ruimtelijke plannen op diverse schaalniveaus 100 km regio Compacte stad Lobbenstad (Kopenhagen) 10 km stad 1 km wijk Bundelen en inpassen 100 m blok Hofstructuur 10 m huis Slapen aan stille kant 17 City Planning based on cheap Gasoline (Jan GehL) 18 9

10 2010: After 50 years: Another change of Paradigme WANTED: - Lively, livable City - Safe City - Sustainable City - Healthy City (Jan Gehl, Cities for People) 19 Geluidbeleid is politiek! Geluid is slechts voor een deel een technisch probleem! Net als bij ruimtelijke ordening of gezondheid gaat het om politieke keuzes! Hoe werk je binnen verschillende politieke doctrines? 20 10

11

12 23 Milieuzonerin g 24 12

13 Schermen Milieuzonerin g 25 Milieuzonerin g Schermen Gezond transport 26 13

14 Milieuzonerin g Schermen Gevelisolatie Gezond transport 27 Milieuzonerin g Schermen Gevelisolatie Gezond transport Weekendhuisje In de bossen 28 14

15 Milieuzonerin g Besparing op kosten (verzekeringen) Schermen Gevelisolatie Gezond transport Weekendhuisje In de bossen 29 Stille voertuigen Milieuzonerin g Besparing op kosten (verzekeringen) Schermen Gevelisolatie Gezond transport Weekendhuisje In de bossen 30 15

16 Stille voertuigen Milieuzonerin g Besparing op kosten (verzekeringen) Schermen Gevelisolatie Gezond transport Weekendhuisje In de bossen Het gaat om framing en social marketing 31 Conclusie: werk samen! Met Publieke Gezondheid: voor gezonde leefomgeving! Met Stadsontwikkeling: voor ruimtelijke kwaliteit! Met politieke adviseurs: voor juiste framing! Met social marketeers: voor verkoop van geluidbeleid 32 16

17 33 17

Ir M (Martin) van den Berg Ministerie VROM Directie Lokale Milieukwaliteit en verkeer. Relaties Lden en Lnight met Effecten

Ir M (Martin) van den Berg Ministerie VROM Directie Lokale Milieukwaliteit en verkeer. Relaties Lden en Lnight met Effecten Ir M (Martin) van den Berg Ministerie VROM Directie Lokale Milieukwaliteit en verkeer Relaties Lden en Lnight met Effecten Opbouw P Basisbegrippen geluid en gezondheid P EU-kader P Relaties Lden P Relaties

Nadere informatie

Hoe de omgeving bijdraagt aan gezondheid. Workshop Kennismarkt Omgevingswet Amsterdam 11 oktober 2016

Hoe de omgeving bijdraagt aan gezondheid. Workshop Kennismarkt Omgevingswet Amsterdam 11 oktober 2016 Hoe de omgeving bijdraagt aan gezondheid Workshop Kennismarkt Omgevingswet Amsterdam 11 oktober 2016 Joyce Nellissen Frits van den Berg GGD GHOR Nederland GGD Amsterdam Programma workshop Wie zijn wij?

Nadere informatie

Gezondheidsaspecten bij (geluidsbelast) bouwen

Gezondheidsaspecten bij (geluidsbelast) bouwen Gezondheidsaspecten bij (geluidsbelast) bouwen NSG Geluidshinderdag Geluid en transformatie Inhoud Waarom? Effect van geluid op welbevinden en gezondheid Wat? Gezondheid: preventie en bevordering Hoe?

Nadere informatie

Sustainable Urban Mobility Plan Rotterdam, april 2016

Sustainable Urban Mobility Plan Rotterdam, april 2016 Smart accessibility for a healthy, strong economics and attractive city! Rotterdamse Mobiliteitsagenda IN ROTTERDAM HEB JE DE LUXE OM TE KIEZEN HOE JE REIST. WIL JE OP DE FIETS, GA JE MET DE FIETS. WIL

Nadere informatie

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen SMART CITY UTRECHT Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen Brigitte Hulscher Program Manager Smart Cities, Marketing & Innovation Utrecht Jong en hoog opgeleid 334.862 inwoners, 20 % < 17, 18% 18-26,

Nadere informatie

Agendering van geluid

Agendering van geluid Agendering van geluid Jan Knol Saneringsdag 2013, Jaarbeurs Utrecht, 5 september 2013 1 Saneringsdag 2013, Jaarbeurs Utrecht, 5 september 2013 2 Leenfiets met tablet in Kopenhagen Saneringsdag 2013, Jaarbeurs

Nadere informatie

Duurzame verstedelijking. Gastcollege Saxion Hogeschool 28 november 2012

Duurzame verstedelijking. Gastcollege Saxion Hogeschool 28 november 2012 Duurzame verstedelijking Gastcollege Saxion Hogeschool 28 november 2012 Stelling In ruimtelijke visies ontbreekt een SMART afwegingskader voor duurzame ontwikkeling Gevolg: Dilemma s worden niet concreet

Nadere informatie

Vergunningen, Luchtkwaliteit en Gezondheid. Wijkplatformvergadering IJmuiden Noord 8 juni 2016

Vergunningen, Luchtkwaliteit en Gezondheid. Wijkplatformvergadering IJmuiden Noord 8 juni 2016 Vergunningen, Luchtkwaliteit en Gezondheid Wijkplatformvergadering IJmuiden Noord 8 juni 2016 Onderwerpen Vergunningverlening Bevoegde gezag BBT, BBT+, Bref s Voorschriften (Activiteitenbesluit - Vergunningen)

Nadere informatie

Het milieu in de regio Rotterdam

Het milieu in de regio Rotterdam Het milieu in de regio Rotterdam 2008 Colofon In het project Milieumonitoring Stadsregio Rotterdam werken samen: DCMR Milieudienst Rijnmond Gemeente Rotterdam GGD Rotterdam-Rijnmond Hoogheemraadschap van

Nadere informatie

Geluid en gezondheid

Geluid en gezondheid Geluid en gezondheid Transformatie kantoorgebouwen Slaap lekker Voorstellen Lex Groenewold GGD milieu & gezondheid Landelijke GGD werkgroep geluid Vakgroep M&G Programmacollege M&G GGD GHOR Nederland 1

Nadere informatie

Een (nieuwe) gemeentelijk geluid?

Een (nieuwe) gemeentelijk geluid? Een (nieuwe) gemeentelijk geluid? Miriam Weber 28 januari 2011 2 Inhoud van presentatie Wat is geluid of wat is lawaai? Welke geluidwet- en regelgeving en beleid is van toepassing? Welke trends en ontwikkelingen

Nadere informatie

Aanbevelingen voor een goed actieplan

Aanbevelingen voor een goed actieplan Aanbevelingen voor een goed actieplan Vind je dat in jouw woonomgeving iets aan de geluidsoverlast moet gebeuren? Heb je last van geluid van een weg, spoorweg of Schiphol? Wil je een natuurgebied beschermen

Nadere informatie

Stiller verkeer = gezondere leefomgeving

Stiller verkeer = gezondere leefomgeving Stiller verkeer = gezondere leefomgeving Aanpak wegverkeerslawaai groot potentieel voor verbeteren leefomgeving Over dit document Wegverkeerslawaai vormt in toenemende mate een probleem in binnenstedelijk

Nadere informatie

Stand van zaken rond geluidhinder in Nederland. Oscar Breugelmans Centrum voor Duurzaamheid, Milieu en gezondheid

Stand van zaken rond geluidhinder in Nederland. Oscar Breugelmans Centrum voor Duurzaamheid, Milieu en gezondheid Stand van zaken rond geluidhinder in Nederland Oscar Breugelmans Centrum voor Duurzaamheid, Milieu en gezondheid oscar.breugelmans@rivm.nl Inhoud 1. WHO environmental noise guidelines 2. Resultaten hinderinventarisatie

Nadere informatie

Omgevingswet en geluidaanpak in gemeenten

Omgevingswet en geluidaanpak in gemeenten Omgevingswet en geluidaanpak in gemeenten NSG bijeenkomst, 2 december 2014 Knelpunten geluidaanpak Wet geluidhinder Wet milieubeheer Bouwbesluit Ac;viteitenbesluit EU- richtlijn Wet luchtvaart Interimwet

Nadere informatie

Geluid en Gezondheid. Lex Groenewold Adviseur milieu en gezondheid GGD Noord- en Oost-Gelderland

Geluid en Gezondheid. Lex Groenewold Adviseur milieu en gezondheid GGD Noord- en Oost-Gelderland Geluid en Gezondheid Le Groenewold Adviseur milieu en gezondheid GGD Noord- en Oost-Gelderland Stoffen Asbest 5% Overzicht type meldingen Milieu&Gezondheid 2013 per bronsoort Ioniserende straling 0% Electromagn.

Nadere informatie

Hoe maak je een stad/gemeente stiller?

Hoe maak je een stad/gemeente stiller? Hoe maak je een stad/gemeente stiller? Een inkijk in de weerspannige praktijk De lettergrootte voor bijschriften is 12 Mark Bakermans Senior adviseur DGMR NSG-dag Geluidkaarten en actieplannen 28 juni

Nadere informatie

Omgevingswet en Gezondheid. Gebruik van Kernwaarden Anna F. van Leeuwen Arts Maatschappij en Gezondheid GGD Rotterdam Rijnmond

Omgevingswet en Gezondheid. Gebruik van Kernwaarden Anna F. van Leeuwen Arts Maatschappij en Gezondheid GGD Rotterdam Rijnmond Omgevingswet en Gezondheid Gebruik van Kernwaarden Anna F. van Leeuwen Arts Maatschappij en Gezondheid GGD Rotterdam Rijnmond 1 Omgeving en gezondheid 2 Relatie ruimtelijke inrichting en ziekte 3 Breder

Nadere informatie

c l e u r e n _ m e r k e n RUIMTELIJKE PLANNING EN ARCHITECTUUR

c l e u r e n _ m e r k e n RUIMTELIJKE PLANNING EN ARCHITECTUUR c l e u r e n _ m e r k e n RUIMTELIJKE PLANNING EN ARCHITECTUUR - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Nadere informatie

Lawaai en slaap. Winni Hofman. Universiteit van Amsterdam Somnio Online Slaaptherapie

Lawaai en slaap. Winni Hofman. Universiteit van Amsterdam Somnio Online Slaaptherapie Lawaai en slaap Winni Hofman Universiteit van Amsterdam Somnio Online Slaaptherapie Omgevingsraad Schiphol 3 juli 2017 1 Slaap belangrijk voor functioneren overdag alertheid omgaan met stress voldoende

Nadere informatie

Misschien moet ik eens AUTO s gaan tellen?

Misschien moet ik eens AUTO s gaan tellen? Misschien moet ik eens AUTO s gaan tellen? WINNI HOFMAN Waarvoor is slaap nodig? LICHAAM HERSENEN REMSLAAP DIEPE SLAAP Slapend Brein Verhoogde drempel voor geluidsstimuli Slaapdiepte Licht/Diep, REM Stimulus

Nadere informatie

Het milieu in de regio Rotterdam

Het milieu in de regio Rotterdam Het milieu in de regio Rotterdam 2010 Colofon In het project Milieumonitoring Stadsregio Rotterdam werken samen: DCMR Milieudienst Rijnmond Gemeente Rotterdam GGD Rotterdam-Rijnmond Hoogheemraadschap van

Nadere informatie

Jeroen Lavrijsen Vlaamse overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid

Jeroen Lavrijsen Vlaamse overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid 1 of 5 Geluidsoverlast is een belangrijke vorm van hinder: in Vlaanderen wordt 27% van de bevolking in enige mate gehinderd door geluid (bron: SLO 2008, zie artikel 'Beleving van geluidshinder in Vlaanderen').

Nadere informatie

Beleving van geluid in de praktijk

Beleving van geluid in de praktijk M+P www.mp.nl Onderdeel van Müller-BBM groep Mensen met oplossingen Judith Doorschot Theodoor Höngens NSG-dag 19 december 2018 2 Soundscape: van waste naar resource Soundscape naar analogie met landscape

Nadere informatie

Vereniging voor Milieurecht 12 april Gezondheid in Omgevingswet: Omgevingsgezondheid

Vereniging voor Milieurecht 12 april Gezondheid in Omgevingswet: Omgevingsgezondheid Vereniging voor Milieurecht 12 april 2018 Gezondheid in Omgevingswet: Omgevingsgezondheid Bestuurlijke afwegingsruimte voor het omgevingsplan in de praktijk ir. Josine van den Bogaard mr. Geert Pijnenburg

Nadere informatie

onafhankelijk innovatief 100 jaar value engineering fantastisch werk ontwerpers nieuwe kennis toepassen passie integraal

onafhankelijk innovatief 100 jaar value engineering fantastisch werk ontwerpers nieuwe kennis toepassen passie integraal trots toekomst onafhankelijk integraal Al 100 jaar ontwerpers van de toekomst innovatief ontwerpers nieuwe kennis toepassen passie waardeoptimalisatie architect van de samenwerking verbinders in de keten

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Normering geluid. Martin van den Berg Directie Klimaat, Lucht en Geluid

Normering geluid. Martin van den Berg Directie Klimaat, Lucht en Geluid Normering geluid Martin van den Berg Directie Klimaat, Lucht en Geluid Inhoud 1. Algemeen (geluid) normering Richtwaarden Streefwaarden Grenswaarden 2. Afleiding grens en streefwaarden Relevante gegevens

Nadere informatie

Gezond stedelijk leven & geluid. Hier komt tekst NSG congres. Hier komt ook tekst Floor Borlée Gemeente Utrecht. Utrecht.

Gezond stedelijk leven & geluid. Hier komt tekst NSG congres. Hier komt ook tekst Floor Borlée Gemeente Utrecht. Utrecht. Gezond stedelijk leven & geluid Hier komt tekst NSG congres 20-02-2019 Hier komt ook tekst Floor Borlée Gemeente Utrecht Hoe werken we in Utrecht aan Gezond Stedelijk leven? Samenwerking tussen gezondheid

Nadere informatie

De leefomgeving en toekomstige

De leefomgeving en toekomstige De leefomgeving en toekomstige ontwikkelingen RTHA Mini master class 2 juni 2015 Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland Natuur en Milieufederatie Zuid- Holland De Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland

Nadere informatie

Verontreiniging door wegverkeer. Peter Hofschreuder

Verontreiniging door wegverkeer. Peter Hofschreuder Verontreiniging door wegverkeer Peter Hofschreuder Hebben we problemen,en met de luchtkwaliteit in Nederland? Verkorting van de levensduur door blootstelling aan fijn stof Verandering van de bekorting

Nadere informatie

Stedenbouwkundige aspecten. Wat nu als u door het plafond gaat? ir. Theodoor Höngens M+P raadgevende ingenieurs

Stedenbouwkundige aspecten. Wat nu als u door het plafond gaat? ir. Theodoor Höngens M+P raadgevende ingenieurs Stedenbouwkundige aspecten ir. Theodoor Höngens M+P raadgevende ingenieurs 2 vroeger en nu 3 beperking tot: analyse ontsluitingen: stedelijke context verkeersintensiteit: 5.000 40.000 mvt/etm drukkere

Nadere informatie

2 3 4 5 6 7 8 9 10 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 12 14 16 3 6 11 1 12 7 1 2 5 4 3 9 10 8 18 20 21 22 23 24 25 26 28

Nadere informatie

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 12 14 16 1 12 7 3 1 6 2 5 4 3 11 9 10 8 18 20 21 22 23 24 26 28 30

Nadere informatie

Akoestisch onderzoek NOBELHORST

Akoestisch onderzoek NOBELHORST Akoestisch onderzoek NOBELHORST Bouwveld 14 Gemeente Almere Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling & Mobiliteit Ir. A. Sjauw Stadhuisplein 1 Postbus 200 1300 AE Almere Telefoon 14 036 Fax (036) 9 99 12 Email

Nadere informatie

Rein C.Muchall NSG

Rein C.Muchall NSG Rein C.Muchall NSG 26-3-2014 1 o Kunnen de klachten worden bevestigd o Hoe erg is het eigenlijk o Kan de overlast worden bewezen NSG 26-3-2014 2 1) Meten met Herriemeter 2) Normstelsel toepassen 3) Sinds

Nadere informatie

Geachte wethouders van Schiedam, Rotterdam en Lansingerland,

Geachte wethouders van Schiedam, Rotterdam en Lansingerland, Aan : Wethouders van Schiedam, Rotterdam en Lansingerland Kopie aan : Elly van Kooten (directeur Publieke Gezondheid) Jan Groot (afdelingshoofd Publieke Gezondheid) Datum : 22 februari 2017 Maatschappelijke

Nadere informatie

Evenementen met luide muziek. Erik Roelofsen. Directeur / adviseur Nederlandse Stichting Geluidshinder

Evenementen met luide muziek. Erik Roelofsen. Directeur / adviseur Nederlandse Stichting Geluidshinder Evenementen met luide muziek Erik Roelofsen Directeur / adviseur Nederlandse Stichting Geluidshinder Inhoud Waar wil ik het met u over hebben? - Waarom? - Wat willen wij erin opnemen? - Hoe gaan we dat

Nadere informatie

Gezonde leefomgeving, gezonde mensen?

Gezonde leefomgeving, gezonde mensen? Gezonde leefomgeving, gezonde mensen? Doet de leefomgeving ertoe? Frank den Hertog Kansen voor gezondheid in de leefomgeving 16 november 2017 Inhoud 1. Gezonde mensen Wat bedoelen we dan? 2. Gezonde leefomgeving

Nadere informatie

To p p r i o r i t e i t v o o r N S G!

To p p r i o r i t e i t v o o r N S G! GELUIDSHINDER milieuprobleem van de toekom s t To p p r i o r i t e i t v o o r N S G! VOORAF De lucht wordt schoner, maar de geluidsoverlast neemt toe! Een verontrustende ontwikkeling waar we in deze

Nadere informatie

Ziek van Geluid. Dr André N.H. Weel, bedrijfsarts en epidemioloog. Utrecht, Provinciehuis, 21 februari 2019

Ziek van Geluid. Dr André N.H. Weel, bedrijfsarts en epidemioloog. Utrecht, Provinciehuis, 21 februari 2019 Ziek van Geluid Dr André N.H. Weel, bedrijfsarts en epidemioloog Utrecht, Provinciehuis, 21 februari 2019 Mijn ervaringen met geluid en gezondheid als huisarts (Werkgroep Vliegtuiglawaai) als bedrijfsarts

Nadere informatie

Stille wegdekken: de winst- en verliesrekening

Stille wegdekken: de winst- en verliesrekening Stille wegdekken: de winst- en verliesrekening Ir. Jan Hooghwerff M+P 8e SilentRoads Symposium, 28 april 2011 1 Project stille wegdekken: Winst en Verliesrekening 8e SilentRoads Symposium, 28 april 2011

Nadere informatie

Ervaren hinder omwonenden Rotterdam The Hague Airport

Ervaren hinder omwonenden Rotterdam The Hague Airport Ervaren hinder omwonenden Rotterdam The Hague Airport Gezondheidsmonitor Aanleiding De GGD Rotterdam-Rijnmond heeft in februari 2017 een advies opgesteld over gezondheidseffecten van vliegverkeer van de

Nadere informatie

Factsheet Stiller verkeer = gezondere leefomgeving

Factsheet Stiller verkeer = gezondere leefomgeving Geluidsoverlast is meer dan zomaar een ergernis. Het staat in de top drie van omgevingsfactoren die een nadelig effect hebben op de gezondheid van mensen. Toch is er bij gemeenten en provincies naar verhouding

Nadere informatie

Gezonde leefomgeving Opgaven en kansen

Gezonde leefomgeving Opgaven en kansen Gezonde leefomgeving Opgaven en kansen Hier komt tekst PCL Themabijeenkomst Gezonde leefomgeving in Hier Stad en komt Dorp ook tekst dr. Miriam Weber Uitdagingen en opgaven Steden groeien Utrecht +18%

Nadere informatie

Algemeen Bestuur VG 5 juli Impact Omgevingswet

Algemeen Bestuur VG 5 juli Impact Omgevingswet Algemeen Bestuur VG 5 juli 2018 Impact Omgevingswet Josine van den Bogaard GGD Rotterdam-Rijnmond Samenvoeging 26 wetten tot 1 wet Wet natuurbescherming Belemmeringenwet privaatrecht Crisis- en herstelwet

Nadere informatie

Geluid van binnenstedelijk wegverkeer De motor uit en rustig doorrijden

Geluid van binnenstedelijk wegverkeer De motor uit en rustig doorrijden Studiedag 15 februari 2010 NS-Trefpunt, Utrecht 'Op weg naar een stiller (stedelijk) Nederland Geluid van binnenstedelijk wegverkeer De motor uit en rustig doorrijden (35 minuten) Mark Bakermans / Hans

Nadere informatie

Ons milieu en uw gezondheid. Prof. Dirk Avonts, Universiteit Gent.

Ons milieu en uw gezondheid. Prof. Dirk Avonts, Universiteit Gent. Ons milieu en uw gezondheid. Prof. Dirk Avonts, Universiteit Gent. dirk.avonts@ugent.be Verkeersgerelateerde gezondheidsschade. Welke milieufactoren spelen een rol bij wegverkeer? Hoe evalueer je de gezondheidseffecten?

Nadere informatie

Geluid van windturbines Jurisprudentie

Geluid van windturbines Jurisprudentie Geluid van windturbines Jurisprudentie Jade Gundelach Jurisprudentie van windturbinegeluid Juridisch instrumentarium Rijksinpassingsplannen (Windpark Fryslân, De Drentse Monden en Oostermoer) Provinciale

Nadere informatie

Gezonde Leefomgeving. De Leefplekmeter. Annelies Acda, Pharos Marc van der Ploeg, GGD NOG Anna Jansen, GGD NOG

Gezonde Leefomgeving. De Leefplekmeter. Annelies Acda, Pharos Marc van der Ploeg, GGD NOG Anna Jansen, GGD NOG Gezonde Leefomgeving De Leefplekmeter Annelies Acda, Pharos Marc van der Ploeg, GGD NOG Anna Jansen, GGD NOG Programma 1.Welkom en inleiding 2.Invullen leefplekmeter (interactief) 3.Wat is de leefplekmeter/hoe

Nadere informatie

Wat is zwerflawaai en wat zijn de gevolgen voor de gezondheid?

Wat is zwerflawaai en wat zijn de gevolgen voor de gezondheid? Wat is zwerflawaai en wat zijn de gevolgen voor de gezondheid? Inleiding t.b.v. de expertbijeenkomst zwerflawaai georganiseerd door de stadsdeelraad Centrum 26 mei 2011 Carlo Schoonebeek, Dienst Milieu

Nadere informatie

Gezondheid in de gemeentelijke besluitvorming in Leiden en Den Haag

Gezondheid in de gemeentelijke besluitvorming in Leiden en Den Haag Gezondheid in de gemeentelijke besluitvorming in Leiden en Den Haag Mark Reijnders 12 febuari 2015 Presentatie Achtergrond en aanleiding Methode van onderzoek Belangrijkste bevindingen Praktische aanbevelingen

Nadere informatie

Nieuwe gezondheidskundige richtlijnen voor omgevingsgeluid. Elise van Kempen

Nieuwe gezondheidskundige richtlijnen voor omgevingsgeluid. Elise van Kempen Nieuwe gezondheidskundige richtlijnen voor omgevingsgeluid Elise van Kempen NSG bijeenkomst Utrecht, 21 februari 2019 Wat zijn de WHO guidelines? Document met richtlijnen en aanbevelingen van de WHO Gericht

Nadere informatie

Ruimte en mobiliteit In wisselwerking Trends en veranderingen Effectief beleid. Heerlen, 23 november 2018 Arie Bleijenberg

Ruimte en mobiliteit In wisselwerking Trends en veranderingen Effectief beleid. Heerlen, 23 november 2018 Arie Bleijenberg Ruimte en mobiliteit In wisselwerking Trends en veranderingen Effectief beleid Heerlen, 23 november 2018 Arie Bleijenberg Nieuwe mobiliteit na het autotijdperk www.ariebleijenberg.nl Infrastructuur Business

Nadere informatie

Utrecht brengt geluid in kaart

Utrecht brengt geluid in kaart Utrecht brengt geluid in kaart Geluidskaarten en tabellen over het jaar 2016 Ontwikkelorganisatie Ruimte Ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid datum: 12 december 2017 Europese Richtlijn Omgevingslawaai

Nadere informatie

Gezonde leefomgeving. Kansen onder de Omgevingswet. Dr. Leendert van Bree

Gezonde leefomgeving. Kansen onder de Omgevingswet. Dr. Leendert van Bree Gezonde leefomgeving Kansen onder de Omgevingswet Dr. Leendert van Bree Perspectieven op een gezonde leefomgeving Gezondheidsbescherming Gezondheidsbevordering Duurzaam welzijn Leendert van Bree Werksessie

Nadere informatie

Lawaai om de Middenvijver

Lawaai om de Middenvijver Lawaai om de Middenvijver 20 juni 2015 Prof. Dirk Avonts, Universiteit Gent. Hoe luid is het hier (kwantitatief)? Geluidssterkte: Intensiteit van de geluidsgolven. Meten is weten: decibels. Pure geluidsterkte:

Nadere informatie

DUURZAME INFRASTRUCTUUR

DUURZAME INFRASTRUCTUUR DUURZAME INFRASTRUCTUUR wisselwerking van stad, spoor, snelweg en fietspad TON VENHOEVEN VENHOEVENCS architecture+urbanism Krimp werkgelegenheid Percentage 65+ Woon-werkverkeer Grondprijzen 2007, Toegevoegde

Nadere informatie

Toetsingsinstrument veehouderij en gezondheid Theo vd Ven Gemeente Oirschot Renske Nijdam GGD Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid

Toetsingsinstrument veehouderij en gezondheid Theo vd Ven Gemeente Oirschot Renske Nijdam GGD Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid Toetsingsinstrument veehouderij en gezondheid 2013 Theo vd Ven Gemeente Oirschot Renske Nijdam GGD Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid Inhoud Toelichting toetsingsinstrument Proces Keuze indicatoren

Nadere informatie

Nachtelijke hinder Eindhoven Airport

Nachtelijke hinder Eindhoven Airport Resultaten onderzoek nachtelijke hinder Eindhoven Airport april 2015 Nachtelijke hinder Eindhoven Airport Peter Frankena & Wilbert Haverdings Senior Airport Consultants info@airinfra.eu Inhoudsopgave Op

Nadere informatie

Intentieovereenkomst Slimme en Gezonde Stad tussen het Rijk en Rotterdam

Intentieovereenkomst Slimme en Gezonde Stad tussen het Rijk en Rotterdam 30 Oktober 2015 Intentieovereenkomst Slimme en Gezonde Stad tussen het Rijk en Rotterdam De Partijen: - De gemeente Rotterdam (Rotterdam) - Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M/ DGMI) Overwegende

Nadere informatie

De Omgevingswet en ons geluidbeleid

De Omgevingswet en ons geluidbeleid De Omgevingswet en ons geluidbeleid Hans Herremans november 2015. 5 november 2015 Omgevingswet kaderwet: vooral grondslagen regelen ruime meerderheid aangenomen door Tweede Kamer (juli 2015) Kern: vernieuwing,

Nadere informatie

Rotterdamse adaptatiestrategie. John Jacobs Afdeling Water Rotterdam Climate Proof

Rotterdamse adaptatiestrategie. John Jacobs Afdeling Water Rotterdam Climate Proof John Jacobs Afdeling Water Rotterdam Climate Proof Adaptatie is niet nieuw! Effecten klimaatverandering Rotterdam: er is urgentie om te handelen Strategie gericht op functioneren van de stad Bebouwing

Nadere informatie

Werkconferentie agenda omgevingsvisie Limburg

Werkconferentie agenda omgevingsvisie Limburg Werkconferentie agenda omgevingsvisie Limburg Na een regionale werkconferentie in Venlo, zijn op 24 september 2018 zo n 70 medewerkers van verschillende Zuid-Limburgse gemeenten, het Waterschap, het Rijk,

Nadere informatie

Besluit Hogere grenswaarde ingevolge artikel 83 van de Wet geluidhinder ten behoeve van het Bestemmingsplan Friesegracht Stationslaan 112

Besluit Hogere grenswaarde ingevolge artikel 83 van de Wet geluidhinder ten behoeve van het Bestemmingsplan Friesegracht Stationslaan 112 Besluit Hogere grenswaarde ingevolge artikel 83 van de Wet geluidhinder ten behoeve van het Bestemmingsplan Friesegracht Stationslaan 112 Gelezen het voorstel d.d. 30 mei 2017 Overwegingen 1. Momenteel

Nadere informatie

Gezondheidseffectscreening Stad & Milieu Voor een gezonde inrichting van de woonomgeving

Gezondheidseffectscreening Stad & Milieu Voor een gezonde inrichting van de woonomgeving Gezondheidseffectscreening Stad & Milieu Voor een gezonde inrichting van de woonomgeving Uw gemeente en een gezond milieu Nieuwe woningen, nieuwe wegen, nieuwe bedrijven. In een gemeente die in beweging

Nadere informatie

Meer reductie van geluidhinder door minder focus op geluid! Frits van den Berg Mundonovo sound research (voorheen: GGD Amsterdam)

Meer reductie van geluidhinder door minder focus op geluid! Frits van den Berg Mundonovo sound research (voorheen: GGD Amsterdam) Meer reductie van geluidhinder door minder focus op geluid! Frits van den Berg Mundonovo sound research (voorheen: GGD Amsterdam) NSG - bijeenkomst Geluidshinder, hoe te duiden, 9 jan 2018 Inhoud A. Geluidniveau

Nadere informatie

Factsheet. Wonen aan de A50 en A73 in Beuningen. Gelderland-Zuid. Gezondheidsonderzoek onder inwoners

Factsheet. Wonen aan de A50 en A73 in Beuningen. Gelderland-Zuid. Gezondheidsonderzoek onder inwoners Gelderland-Zuid Factsheet Wonen aan de A en A73 in Beuningen Gezondheidsonderzoek onder inwoners Wegverkeer en gezondheid Wegverkeer is een belangrijke veroorzaker van luchtverontreiniging en geluidshinder.

Nadere informatie

Epilepsie en verstandelijke beperking: van alle kanten bekeken

Epilepsie en verstandelijke beperking: van alle kanten bekeken Epilepsie en verstandelijke beperking: van alle kanten bekeken. 20.03.2018 Workshop 5 Verstandelijke beperking, epilepsie en slaap: de kip of het ei? Inhoudsopgave Deel I Achtergrond van slaap en slaapproblemen

Nadere informatie

Figuur 1B: Kans op blijvende gehoorschade in functie van het gemiddeld geluidsniveau (uitgedrukt in dba) en de blootstellingsduur.

Figuur 1B: Kans op blijvende gehoorschade in functie van het gemiddeld geluidsniveau (uitgedrukt in dba) en de blootstellingsduur. Figuur 1A: De A-weging om de geluidsterkte te corrigeren voor het menselijk oor. Bij 1000 Hz wordt geen correctie uitgevoerd: de weging is daar 0 db. Bij 100 Hz bedraagt de weging -20 db. Een mens hoort

Nadere informatie

Duurzame mobiliteit in de stad Klimaatavond Eindhoven Klimaatavond Eindhoven

Duurzame mobiliteit in de stad Klimaatavond Eindhoven Klimaatavond Eindhoven Duurzame mobiliteit in de stad TNO Sustainable Transport & Logistics 2 Inhoud De uitdaging Veel om uit te kiezen: het palet aan mogelijke oplossingen Niet of-of maar en-en: bijdragen van heel veel oplossingen

Nadere informatie

Slimme en gezonde steden: (samen)werken aan een gezonde leefomgeving. dr. Miriam Weber

Slimme en gezonde steden: (samen)werken aan een gezonde leefomgeving. dr. Miriam Weber Slimme en gezonde steden: (samen)werken aan een gezonde leefomgeving dr. Miriam Weber 19 april 2016 Mijn bijdrage Beelden uit onze omgeving. Gezonde leefomgeving: een nieuw frame? Governance: wie, hoe,

Nadere informatie

ROM INTEGRAAL ADVIES. Gemeente Stichtse Vecht. T.a.v. ROM integraal advies Bisonspoor P2 en P3 Maarssen; Integraal adviesverzoek bestemmingsplan

ROM INTEGRAAL ADVIES. Gemeente Stichtse Vecht. T.a.v. ROM integraal advies Bisonspoor P2 en P3 Maarssen; Integraal adviesverzoek bestemmingsplan ROM INTEGRAAL ADVIES Aan T.a.v. Onderwerp Gemeente Stichtse Vecht Adviseur ROM Telefoon 088-022 50 00 Datum 7 juni 2018 ROM integraal advies Bisonspoor P2 en P3 Maarssen; Integraal adviesverzoek bestemmingsplan

Nadere informatie

Theemswegtracé en geluid. Paul van der Stap

Theemswegtracé en geluid. Paul van der Stap Theemswegtracé en geluid Paul van der Stap 22 oktober 2015 inhoud Korte uitleg Wet milieubeheer regeling geluid Geluid productie plafonds en grenswaarden Geluidreducerende maatregelen Stappen in het geluidonderzoek

Nadere informatie

REGELGEVING VOOR GELUID

REGELGEVING VOOR GELUID BIJLAGE 1 REGELGEVING VOOR GELUID Regelgeving voor geluid De belangrijkste wettelijke instrumenten ter voorkoming of vermindering van geluidshinder, slaapverstoring en andere gezondheidseffecten zijn de

Nadere informatie

M E M O. De gemeente heeft de GGD Noord- en Oost-Gelderland gevraagd het initiatief te beoordelen op relevante gezondheidsaspecten.

M E M O. De gemeente heeft de GGD Noord- en Oost-Gelderland gevraagd het initiatief te beoordelen op relevante gezondheidsaspecten. M E M O Aan : Gemeente Elburg T.a.v. : Ruud van Henten Van : Team Milieu en Gezondheid Tel. nr. : 088-443 3300 Datum : 17 juli 2013 Kopie : Onderwerp: Gezondheidseffecten realisatie parkeerterrein ijsbaan

Nadere informatie

Akoestisch onderzoek NOBELHORST

Akoestisch onderzoek NOBELHORST Akoestisch onderzoek NOBELHORST Bouwveld 13 Gemeente Almere Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling & Mobiliteit Ir. A. Sjauw Stadhuisplein 1 Postbus 200 1300 AE Almere Telefoon 14 036 Fax (036) 9 99 12 Email

Nadere informatie

Gezondheidseffectscreening Stad & Milieu. Voor een gezonde inrichting van de woonomgeving

Gezondheidseffectscreening Stad & Milieu. Voor een gezonde inrichting van de woonomgeving Gezondheidseffectscreening Stad & Milieu Voor een gezonde inrichting van de woonomgeving Uw gemeente en een gezond milieu Nieuwe woningen, nieuwe wegen, nieuwe bedrijven. In een gemeente die in beweging

Nadere informatie

HET DNA VAN DE STAD ALS GEZONDE HABITAT

HET DNA VAN DE STAD ALS GEZONDE HABITAT HET DNA VAN DE STAD ALS GEZONDE HABITAT Gezondheidswinst door omgevingsbeleid Dr. Leendert van Bree LvB Business Development Urban Futures and Health Visie op gezonde omgeving is voortdurend in transitie

Nadere informatie

Marketing voor duurzame mobiliteit

Marketing voor duurzame mobiliteit Marketing voor duurzame mobiliteit Presentatie cluster innovatief collectief personenvervoer Transumo 17-8-2009 OC, juli 2008 1 Achtergrond Benutten kans verhuismoment erkend issue Erkend maar niet bemind/

Nadere informatie

Ontwikkelingen in milieugezondheidsrisico. milieugezondheidsmaten. Brigit Staatsen Danny Houthuijs

Ontwikkelingen in milieugezondheidsrisico. milieugezondheidsmaten. Brigit Staatsen Danny Houthuijs Ontwikkelingen in milieugezondheidsrisico s en milieugezondheidsmaten Brigit Staatsen Danny Houthuijs 1 Trends in milieugezondheidsrisico s Concentraties dalen, luchtverontreiniging en geluid blijven probleem

Nadere informatie

SAMENWERKINGSVERBANDEN ARNHEM

SAMENWERKINGSVERBANDEN ARNHEM SAMENWERKINGSVERBANDEN ARNHEM 04.11.2014 WUHAN NL D Wageningen Nijmegen #CASA #WAN Nijmegen of Wuhan, waar moeten we Weezen? SCHAALNIVEAUS ZUSTERSTAD RANDSTAD VALLEY STAD STADSREGIO ARNHEM - NIJMEGEN STADSREGIO

Nadere informatie

Hier komt tekst Agenda Utrecht. Utrecht.nl

Hier komt tekst Agenda Utrecht. Utrecht.nl Hier komt tekst Agenda Utrecht Hier RIA 15 komt sept ook 2015 tekst Opzet 1. Rijk, EU, onderzoekers en beleidsmakers herontdekken de stad 2. Dat biedt voor snelgroeiend Utrecht in het bijzonder kansen

Nadere informatie

Gezonde, veilige en inclusieve leefomgeving

Gezonde, veilige en inclusieve leefomgeving Gezonde, veilige en inclusieve leefomgeving Kansen voor implementatie onder de Omgevingswet! Dr. Leendert van Bree Een gezonde, veilige en sociaalinclusieve leefomgeving als nieuw duurzaamheidsperspectief.

Nadere informatie

Voorontwerp aanwijzing Rotterdam Airport

Voorontwerp aanwijzing Rotterdam Airport Voorontwerp aanwijzing Rotterdam Airport Presentatie Gemeente Schiedam 29 mei 2007 Titus Ahrens Programmaleider Luchthavenontwikkeling Voorontwerp aanwijzing Rotterdam Airport 2 Inhoud Presentatie Historie

Nadere informatie

Gezondheid in m.e.r. Inleiding

Gezondheid in m.e.r. Inleiding Gezondheid in m.e.r. Inleiding In m.e.r. wordt, veelal indirect, al aandacht besteed aan gezondheidsaspecten, bijvoorbeeld via een toetsing aan grenswaarden opgenomen in de Wet luchtkwaliteit en de Wet

Nadere informatie

Age-friendly City. een programma. voor ouderen

Age-friendly City. een programma. voor ouderen Age-friendly City een programma voor ouderen 18 januari 2016 Wie zijn wij? Astrid van Ketel, GGD Amsterdam Functionaris gezondheidsbevordering Astrid Krikken, Onderwijs, Jeugd en Zorg Beleidsadviseur Zorg

Nadere informatie

LFG: Een hardnekkig probleem zonder duidelijke oorzaak

LFG: Een hardnekkig probleem zonder duidelijke oorzaak LFG: Een hardnekkig probleem zonder duidelijke oorzaak Frits van den Berg GGD Amsterdam NSG 24 mei 2012 NSG 24 mei 2012 LFG hardnekkig probleem 2 NSG 24 mei 2012 LFG hardnekkig probleem 3 Aspecten van

Nadere informatie

Rotterdamse adaptatiestrategie. John Jacobs Programmabureau Duurzaam Rotterdam Climate Proof

Rotterdamse adaptatiestrategie. John Jacobs Programmabureau Duurzaam Rotterdam Climate Proof John Jacobs Programmabureau Duurzaam Rotterdam Climate Proof Adaptatie? Effecten klimaatverandering Rotterdam: er is urgentie om te handelen Strategie gericht op functioneren van de stad Bebouwing Nutsnetwerken

Nadere informatie

Huisadviseurschap. Team Ruimtelijke Kwaliteit. als verlengstuk van uw gemeentelijke organisatie. Libau

Huisadviseurschap. Team Ruimtelijke Kwaliteit. als verlengstuk van uw gemeentelijke organisatie. Libau Libau Team Ruimtelijke Kwaliteit Huisadviseurschap als verlengstuk van uw gemeentelijke organisatie Libau adviesorganisatie voor ruimtelijke kwaliteit Hoge der A 5 9712 ac Groningen 050 3126545 info@libau.nl

Nadere informatie

Vervoersplanologisch. Colloquium. Speurwerk 1992. n CK n INNOVATIE IN VERKEER EN VERVOER. Deel 3. bijdragen van het colloquium.

Vervoersplanologisch. Colloquium. Speurwerk 1992. n CK n INNOVATIE IN VERKEER EN VERVOER. Deel 3. bijdragen van het colloquium. n CK n Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk 1992 Bundeling van bijdragen van het colloquium gehouden te Rotterdam op 26 en 27 november 1992 Redactie P.M. Blok INNOVATIE IN VERKEER EN VERVOER Deel

Nadere informatie

April Effecten van salderen tussen handhavingspunten

April Effecten van salderen tussen handhavingspunten April 2006 Effecten van salderen tussen handhavingspunten Effecten van salderen tussen handhavingspunten Opdrachtgever Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat Generaal Transport en Luchtvaart

Nadere informatie

VOORNAAMSTE RESULTATEN Inleiding Korte toelichting significantie 2

VOORNAAMSTE RESULTATEN Inleiding Korte toelichting significantie 2 RESULTATEN PEILING OMGEVINGSLAWAAI ALMELOPANEL 2017 Van 4 tot en met 18 april is er een peiling onder het AlmeloPanel gehouden. Van de 1.967 panelleden die waren uitgenodigd, hebben 1.159 leden de vragenlijst

Nadere informatie

Gezondheidsrisico s van slaapstoornissen Peter Meerlo

Gezondheidsrisico s van slaapstoornissen Peter Meerlo Gezondheidsrisico s van slaapstoornissen Peter Meerlo p.meerlo@rug.nl Center for Behavior and Neurosciences University of Groningen Slaap is veel meer dan gewoon rust waar we af en toe wel zonder kunnen

Nadere informatie

Vormvrije m.e.r.-beoordeling Landgoed Hydepark, Doorn, gemeente Utrechtse Heuvelrug

Vormvrije m.e.r.-beoordeling Landgoed Hydepark, Doorn, gemeente Utrechtse Heuvelrug Notitie Contactpersoon Gosewien van Eck Datum 14 november 2013 Kenmerk N001-1220333GGV-evp-V01-NL Vormvrije m.e.r.-beoordeling Landgoed Hydepark, Doorn, gemeente Utrechtse Heuvelrug 1 Inleiding De gemeente

Nadere informatie

Gezondheid & verkeer: de rol van lokale besturen. Stien Stassen Medisch milieukundige 5 december 2013

Gezondheid & verkeer: de rol van lokale besturen. Stien Stassen Medisch milieukundige 5 december 2013 Gezondheid & verkeer: de rol van lokale besturen Stien Stassen Medisch milieukundige 5 december 2013 Uitgangspunt Verkeer beïnvloedt onze gezondheid: ook op lokaal niveau kan je het verschil maken! 1.

Nadere informatie

Stedenbouwkundige aspecten. 7e SilentRoads Symposium, 18 mei

Stedenbouwkundige aspecten. 7e SilentRoads Symposium, 18 mei Stedenbouwkundige aspecten 7e SilentRoads Symposium, 18 mei 2010 1 Stedenbouwkundige aspecten bij een stil ontwerp van de leefomgeving in stedelijke situaties ir. Theodoor Höngens M+P raadgevende ingenieurs

Nadere informatie

Gezondheidsmonitor Volwassenen en ouderen Kennemerland Belevingsonderzoek Geluidhinder en slaapverstoring vliegverkeer Schiphol

Gezondheidsmonitor Volwassenen en ouderen Kennemerland Belevingsonderzoek Geluidhinder en slaapverstoring vliegverkeer Schiphol Gezondheidsmonitor Volwassenen en ouderen Kennemerland 2016 Belevingsonderzoek Geluidhinder en slaapverstoring vliegverkeer Schiphol Projectsturing Bestuursopdracht: directie en bestuur Ambtelijke werkgroep

Nadere informatie

Ontwerpbesluit hogere waarden Wet geluidhinder

Ontwerpbesluit hogere waarden Wet geluidhinder Ontwerpbesluit hogere waarden Wet geluidhinder Reconstructie Brede Hilledijk Kenmerk 21221394 1. Aanleiding De reconstructie van de Brede Hilledijk is noodzakelijk om een betere verbinding te krijgen tussen

Nadere informatie

Verkeersmanagement in de praktijk

Verkeersmanagement in de praktijk 6/8/2016 Verkeersmanagement in de praktijk De civiele ingenieur in The Matrix 1 19 mei 2016 Introductie (1) Niels van den Brink Senior adviseur verkeer & omgeving Co-auteur van de werkwijzer Minder Hinder

Nadere informatie