Gezondheid & verkeer: de rol van lokale besturen. Stien Stassen Medisch milieukundige 5 december 2013

Transcriptie

1 Gezondheid & verkeer: de rol van lokale besturen Stien Stassen Medisch milieukundige 5 december 2013

2

3 Uitgangspunt Verkeer beïnvloedt onze gezondheid: ook op lokaal niveau kan je het verschil maken! 1. Achterliggende feiten 2. Waarom lokaal? 3. Wat concreet doen? 4. Ondersteuning MMK?

4 Feit 1 Verkeer beïnvloedt onze gezondheid Mobiliteit Verkeersongevallen? Fysieke beweging Sociale contacten Geluidshinder zich goed in zijn vel voelen hart- en vaatziekten luchtweg en longinfecties overgewicht en diabetisch Luchtverontreiniging

5 Gezondheidseffecten geassocieerd met luchtverontreiniging Hart- en vaatziekten Longkanker en vroegtijdig overlijden Verergeren chronisch obstructief longlijden en bronchitis Ontstaan en verergeren van astma Verergeren allergie Neurologische aandoeningen Vruchtbaarheid, kans op vroeggeboorte

6 Gezondheidseffecten geassocieerd met lawaai Sociaal psychologische effecten Ervaren hinder Slaapverstoring Cognitieve effecten depressie Klinische effecten Verhoogde bloeddruk Hart- en vaatziekten

7 Feit 2 Gezondheidseffecten t.g.v. luchtverontreiniging treden ook op ONDER de luchtkwaliteitsnormen µg/m³

8 Bovendien: kwetsbare groepen

9 Verkeer straat (35%) Feit 3 Luchtvervuiling en geluidshinder door verkeer is OOK een LOKALE uitdaging! NO 2 -bijdrage in een straat in stedelijke omgeving Stedelijke Agglomeratie Vlaanderen Lokaal verkeer (1/3 de ) Stedelijke & regionale achtergrond (1/2 de ) Buitenland (10 à 15%) Bron: MIRA T, 2006

10 Waarom op lokaal niveau werk maken van gezonde mobiliteit? 1. Collectieve verantwoordelijkheid

11 Waarom op lokaal niveau werk maken van gezonde mobiliteit? 2. Maatschappelijke aandacht

12

13 3. Wet- en regelgeving Grondwet (Art. 23) Iedere burger heeft recht op de bescherming van de gezondheid, geneeskundige bijstand en op de bescherming van een gezond leefmilieu Gemeentedecreet (Art. 2) Gemeenten beogen om op het lokale niveau bij te dragen tot het welzijn van de burgers en tot de duurzame ontwikkeling van het gemeentelijk gebied Decreet mobiliteitsbeleid 20/3/2009 (Art. 4) Gemeenten moeten bij het voorbereiden van het mobiliteitsbeleid als doelstelling het verhogen van de verkeersleefbaarheid en het terugdringen van schade aan milieu en natuur beogen. Luchtkwaliteitsplan Vlaanderen Vlaamse maatregelen op zich zullen niet volstaan aanvullende lokale maatregelen onontbeerlijk. en op lokaal niveau is vooral verkeer het lokale mobiliteitsplan is dan ook het instrument bij uitstek om de luchtvervuiling in steden en gemeenten lokaal aan te pakken Waarom op lokaal niveau werk maken van gezonde mobiliteit?

14 Waarom op lokaal niveau werk maken van gezonde mobiliteit? 4. Kadert in lokale beleidsengagementen

15 Bron: de Hartog, Boogaard, Nijland & Hoek, 2013 Waarom op lokaal niveau werk maken van gezonde mobiliteit? 5. Gezondheidswinst fietsen vele malen groter dan gezondheidsrisico s!

16 Wat kan een lokaal bestuur doen? Geïntegreerde aanpak 1. Beleidsmatige aanpak 2. Sensibiliseren 3. Faciliteren 4. Regels & handhaving

17 Wat kan een lokaal bestuur doen? 1. Beleidsniveau Geïntegreerde aanpak Gezondheid expliciet integreren in lokaal mobiliteitsplan en beleid No-regret beleid STOP-principe hanteren bij prioriteitstelling

18 Wat kan een lokaal bestuur doen? 2. Sensibiliseren Geïntegreerde aanpak actieve verplaatsingen promoten 3. Faciliteren: structurele maatregelen Zie handleiding LNE / mobilometer 4. Regelgeving Cfr. adviesafstanden Nederland voor kwetsbare groepen: Snelweg en grote ringweg: >300m Kleine ringweg en gewestweg: 50m Wegen > voertuigen per dag: tot 50 m geen gevoelige groepen in de eerstelijnsbebouwing

19 Wat kan jij als lokale ambtenaar doen? Lokaal draagvlak voor verkeer en gezondheid vergroten Binnen het gemeentebestuur: Zelf het goede voorbeeld geven Aankaarten bij collega s (milieu, mobiliteit, ruimtelijke ordening, gezondheid, personeel, ) Agenderen op het Gemeentelijk Begeleidingscomité (GBC) met als doel: leden informeren Belang gezondheidsaspect/gevoelige groepen signaleren Engagement uitlokken

20 Wat kan jij als lokale ambtenaar doen? Lokaal draagvlak voor verkeer en gezondheid vergroten naar de burger Gezonde mobiliteit uitdragen Sensibilisatie-initiatieven ondersteunen Informeren via artikels (infoblad, website,..) Engagement uitlokken via de gemeentelijke adviesraad Milieuraad, seniorenraad, gezondheidsraad,..

21 Op welke ondersteuning kan je rekenen? Project ism medisch milieukundigen bij de Logo s, VIGeZ en Agentschap Zorg & Gezondheid

22 Ondersteuning door MMK: Infosessie over de gezondheidseffecten van verkeer Interactieve workshop om knelpunten van de gemeente in kaart te brengen Handleiding voor adviesraden om tot een gedragen advies over gezondheid en verkeer te komen FAQ voor lokale besturen en professionelen Scan van mobiliteitsplan vanuit gezondheidsoogpunt Artikel voor infoblad of website

23 Contactgegevens MMK Emilie De Witte Stien Stassen 016/