Archeo(rapport!212! Het! archeologisch! vooronderzoek! aan! de! Veldbornstraat! te! Tienen!

Transcriptie

1 Archeo(rapport212 Het archeologisch vooronderzoek aan de Veldbornstraat te Tienen MaartenSmeetsenVanessaVanderGinst Kessel(Lo,2014 StudiebureauArcheologiebvba

2

3 Archeo(rapport212 Het archeologisch vooronderzoek aan de Veldbornstraat te Tienen MaartenSmeetsenVanessaVanderGinst Kessel(Lo,2014 StudiebureauArcheologiebvba

4

5 Colofon Archeo(rapport212 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Opdrachtgever: StebenInvestbvba Projectleiding: MaartenSmeets Leidinggevendarcheoloog: MaartenSmeets Auteurs: MaartenSmeets VanessaVanderGinst Foto sentekeningen: StudiebureauArcheologiebvba(tenzijandersvermeld) Opalleteksten,foto sentekeningengeldteenauteursrecht.zondervoorafgaandelijkeschriftelijke toestemming van Studiebureau Archeologie bvba mag niets uit deze uitgave worden vermenigvuldigd, bewerkt en/of openbaar gemaakt, hetzij door middel van webpublicatie, druk, fotokopie,microfilmofopwelkeanderewijzeook. D/2014/12.825/13 StudiebureauArcheologiebvba JozefWautersstraat6 3010KesselSLo tel:0474/ fax:016/ ,StudiebureauArcheologiebvba

6

7 Administratievefiche Administratievegegevens Opdrachtgever StebenInvestbvba,Grijpenlaan19,3300Tienen Uitvoerder Studiebureauarcheologiebvba Vergunningshouder MaartenSmeets Beheerenplaatsopgravingsgegevens Deze gegevens werden na het onderzoek overgemaaktaandeopdrachtgever. Beheerenplaatsvondstenenstalen Devondstenenstalenwerdennahetonderzoek overgemaaktaandeopdrachtgever. Projectcode 2014/041 Vindplaatsnaam Tienen,Veldbornstraat Locatie VlaamsSBrabant,Tienen,Veldbornstraat Kadasternummers Afdeling:3,Sectie:H,perceelnummers:116W Lambertcoördinaat , ,55.85 Lambertcoördinaat , ,56.13 Lambertcoördinaat , ,55.61 Lambertcoördinaat , ,56.23 Kadasterplan Ziefig.1.2 Topografischplan Ziefig.1.1 Begindatum 21februari2014 Einddatum 21februari2014 Onderzoeksopdracht VerwijzingBijzonderevoorwaarden Zie bijzondere voorwaarden bij de vergunning vooreenarcheologischeprospectiemetingreep indebodem:tienen,veldbornstraat Archeologischeverwachtingen Hetprojectgebiedsitueertzichindesitevanhet voormaligeannuntiatenklooster. Wetenschappelijkevraagstellingen - zijnersporenaanwezig? - zijndesporennatuurlijkofantropogeen? - hoeisdebewaringstoestandvandesporen? Smakendesporendeeluitvanéénofmeerdere structuren? - behorendesporentotéénofmeerdere periodes? - welkeaspectenverdienenbijzondereaandacht bijeen eventueelvervolgonderzoek? Aardevandebedreiging Op het terrein zal een nieuwbouw met ondergronds parkeergarage gerealiseerd worden. Randvoorwaarden Zie bijzondere voorwaarden bij de vergunning vooreenarcheologischeprospectiemetingreep indebodem:tienen,veldbornstraat

8

9 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Inhoudstafel Inhoudstafel p.1 Hoofdstuk1 Algemeneinleidingensitueringvanhetproject p.3 1.1Inleiding p.3 1.2Beschrijvingvandevindplaats p.3 1.3Fysiografie p Lokaletopografieenhydrografie p Geologischeopbouw p Bodemeenhedenronddesiteenhuneigenschappen p Archeologischevoorkennis p Onderzoeksopdracht p.15 Hoofdstuk2 Werkwijzeenopgravingsstrategie p.17 Hoofdstuk33 Resultatenvanhetsporenbestand p Proefput1 p Proefput2 p proefput3 p.26 Hoofdstuk44 Besluit p Bibliografie p Bijlagen p Bijlage1:Sporeninventaris p.35 Bijlage2:Vondsteninventaris p.37 Bijlage3:Fotoinventaris p.39 Bijlage4:Harrismatrix p.41 1

10 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen 2

11 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Hoofdstuk1 Algemeneinleidingensitueringvanhetproject Inleiding Naar aanleiding van de realisatie van een nieuwbouw met ondergrondse parkeergarage aan de Veldbornsstraat te Tienen werd door Onroerend Erfgoed een archeologisch vooronderzoek in de vormvanproefputtenopgelegd(2014/041). HetonderzoekwerddoorStebenInvestbvbaaanStudiebureauArcheologiebvbatoevertrouwd.Het terreinwerkwerduitgevoerdop21februari2014. Beschrijvingvandevindplaats Het projectgebied zelf, het noordelijk deel van perceel 116 W, beslaat ca m² en grenst ten oostenaandeveldbornstraatentennoordenaandebebouwinglangsdewaaibergstraatenaanhet voormaligeannunciatenklooster(fig.1.1en(fig.1.2). Binnendearcheoregio s(fig.1.3)ishetprojectgebiedgesitueerdinde(zand)leemstreek. Fig.1.1:Topografischekaartmetaanduidingvanhetprojectgebied

12 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Fig.1.2:Kadasterkaartmetaanduidingvanhetprojectgebied 2. Lambertcoördinaat , ,55.85 Lambertcoördinaat , ,56.13 Lambertcoördinaat , ,55.61 Lambertcoördinaat , ,

13 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Fig.1.3:SitueringvanhetprojectgebiedbinnendeverschillendeVlaamsearcheoregio s 3. Fysiografie 1.1.1Lokaletopografieenhydrografie Hetonderzoeksgebiedligtopeenhoogtetussen53en51mTAW.Hetoppervlakheltafnaarhet zuiden toe (fig. 1.4). Ten zuidoosten loopt de Viander, die behoort tot het Demerbekken. Ook de GroteGetestroomttenzuidoostenvanhetprojectgebied(fig.1.5). Fig.1.4:Dwarsprofielvanhetoppervlakendehellinginhetprojectgebied

14 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Fig.1.5:Topografieenhydrografierondhetaangeduideonderzoeksgebied Geologischeopbouw Hetprojectgebiedbevindtzichopderandvaneenzonewaaronderzichsedimentenbevindendie behorentotdeformatievanhannut(fig.1.6).dezeformatiedateertuithetlaatspaleoceen(fig.1.7). Net ten noordoosten van de zone met de formatie van Hannut bevindt zich achtereenvolgens de formatie van Tienen, deze van Brussel en deze van SintSHuibrechtsSHern. Deze formaties dateren respectievelijkuithetlaatspaleoceen,hetmiddenseoceenenhetlaatsteeoceen. De formatie van Hannut bestaat uit mariene afzettingen die van Thanetiaan ouderdom zijn 6. De formatievanhannutbevindtzichinhetzuidoostenvanhetkaartbladonderdequartairelagenrond Tieneneninhetgansegebiedtenzuidenervan,alsookrondGrezSDoiceauenindeingesnedenvallei vandelaanendedijle.overhetgansekaartbladkomtdeformatieindeondergrondvoor.detotale diktevandeformatievanhannutkantot60moplopen. Op het kaartblad kunnen de afzettingen van de formatie van Hannut opgedeeld worden in twee ledendietraditioneelaanwezigzijninhettypegebiedvandeformatievanhannuttenoostenvan het kaartblad, namelijk onderaan de Tuffeau van Lincent die tot meer dan 40 m dik kan zijn en bovenaandezandenvanhoegaarden.ophetkaartbladbestaatdetuffeauvanlincent vooraluit bruingroene kleihoudende glauconietzanden die door opaal aaneengekit zijn. Omwille van de porositeit en hun licht gewicht hebben ze de naam tuffeau gekregen. Die grote porositeit is te wijtenaandetalrijkekleineholtesdieopgelostesponspiculenhebbenachtergelateninhetsediment. Naar onderen wordt de afzetting kalkrijk en bleker van kleur. Enkele slecht afgeronde groene vuursteenkeienkomenvooraandebasisvanhettuffeauvanlincent.dezandenvanhoegaarden bovenaanindeformatiezijngeelgroene,middelkorrelige,lichtglauconiethoudendezandendienaar 4 ProjectieviaGoogleEarth Vandenberghe&Gullentops2001:27. 6

15 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen onder toe kleirijker worden en naar boven toe zandbankstructuren, getijdenkleilaagjes en ravinerende geulen laten zien, die allemaal aanduidingen zijn van een zeer ondiep geworden afzettingsmilieu. Het zandpakket wordt lokaal tot meer dan 10 m dik. In dezelfde stratigrafische positie, namelijk aan de top van de mariene Landen Groep, komen meerdere zandpakketten geometrisch naast elkaar voor, vaak met een eigen naam (zoals bijvoorbeeld de Zanden van Hoegaarden), doch momenteel wordt voor al deze zanden de overkoepelede stratigrafische benamingvanhetlidvandezandenvangrandglisegebruikt. De formatie van Tienen komt enkel voor in het oosten van het kaartblad 7. Ze ontsluit onder het QuartairvooralderegiorondTienenenomstreken.Hetcontactmetdeonderliggendeformatievan Hannut wordtnaarhetnoordeninsnijdend.deouderdomvandezeafzettingenislaatspaleoceen. Continentaleafzettingenuitdezelfdetijdzijnookgekendinhetwesteninonsland,inHenegouwen en NoordSFrankrijk. Deels zijn ze brakwaterafzettingen maar op het kaartblad Leuven bestaat de formatievantienenuitzoetwaterafzettingen.hetzijndeelsgrofkorreligezandenmetsomszelfswat grindinfluviatielegeulen,lensvormigelignieten,zwartekleienenmergeligelenzendieinmoerassen werdenafgezet,evenalsgoedgesorteerdewittezandendiemogelijkseolischzijn.indeontsluitingen vanhetoostenenzuidoostenophetkaartbladzijncomplexesynsedimentairedeformatiestructuren bekendindewittezanden. Indeafzettingenwerdenrijkevertebratenfauna saangetroffenindeomgevingvandormaal,netten oosten van het kaartblad. De sporens en polleninhoud is rijk en duidt op een warm klimaat met subtropische kenmerken zoals de aanwezigheid aantoont van palmbomen, cipressen en laurierbomen.detoenameaanberkenbomendaarentegenkanwijzenopeenmeergematigdwarm klimaat. Opmerkelijk in deze afzetting is de verkiezeling die enerzijds mooie verkiezelde rechtopstaande boomstronkenenverkiezeldhoutoplevertenanderzijdseenregionaalvoorkomendekwartsietbank, het kwartsiet van Tienen (Rommersom). Van deze laatste soort bestaat een variant, het microkwartsietvanwommersom,datblijkbaarenkelopdielocatiewordtaangetroffenendatinde prehistorie voor de vervaardiging van werktuigen werd gebruikt. De verkiezelde boomstronken werdenreedsbeschrevenindevorigeeeuwteoverlaar.doorhunregelmatigeenrechtopstaande natuurwerdenzealsdenogrechtopstaanderestenvaneenbosgeïnterpreteerd( bosvanoverlaar ). Meerdere boomstronkenwerdenblootgelegdtijdensdeaanlegvandee40 tussenhoegaardenen TienenenrecentelijkwerdenzeopnieuwblootgelegdtijdensdeaanlegvandeHST. De bomen zijn steeds afkomstig van een zelfde soort moerascipressen (Glyptostrobus) die momenteelnogslechtsgevondenwordtindetropischeomstandighedenvanzuidschinaenvietnam. Deoorsprong van deze verkiezeling moet gezocht worden in de uitdamping, tijdens een warm en droog klimaat, van bodemwater dat beladen was met de opgeloste kiezel uit de onderliggende Tuffeau van Lincent. Dat is vooral te zien aan de onderkant van de kwartsietbank die gladde kwabvormigewelvingenlaatzien.dekwartsietenwerdengebruiktvoorhetkappenvanstenenvoor bouwwerken en straatbedekking. Waar deze kwartsieten aan de oppervlakte of in de ondergrond voorkomenophetkaartbladwerdenzemeteenspeciaalsymboolopdekaartenopdeprofielen aangeduid.debomeninhetverkiezeldeboserbovengroeidenineenmoeraszoalsdeveenlaagdie met de bomen verbonden is, aantoont. Ook houtfragmenten in het veen zijn verkiezeld. Wellicht heeft het stijgende zeewater het moerasbos in een soort lagune onder water gezet, stierven daardoordebomenafenblevenenkeldevoetenvandeboomstronkenbewaard.hetwatermoet wel voldoende kiezelrijk geweest zijn om de boomstronken volledig te kunnen verkiezelen wat wellichtteverklarenisdooreenvermengingmethetkiezelrijkegrondwater.dezestijgingvanhet grondwater was de aankondiging van de Ieperiaan transgressie die meer naar het westen en het 7 Vandenberghe&Gullentops2001:27S28. 7

16 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen noordwestendediepstinzeeafgezettesedimentenvanhetgansetertiairinonsgebiedzouvormen tijdenshetvroegseoceen. De formatie van SintSHuibrechtsSHern komt op grote delen van het kaartblad voor daar waar het landschapinhetnoordenvanhetkaartbladnietbenedenhettopografischepeilvanongeveer+20m isgeërodeerdennietdieperdanhetpeilvanongeveer+60tot+80minhetzuiden.omwillevande diepereerosieontbreektdaaromdezeformatieindezuidwesthoekvanhetkaartblad. Delithologiewordtgedomineerddoorzeerfijnezandendieinvergelijkingmetanderezandenrijk zijnaanglimmers.verspreidaandebasiskomenenkelekleinekeitjesvoordiebestaanuitdonkere nietvolledigafgerondekwartsiet.debasisvandeformatiebestaatuitlichtkleihoudendezandendie inontsluitingenlichtbruingeelvankleurziendooroxidatiemaaronderdewatertafeleenlichtgrijze kleurhebben.gelaagdheidisernauwelijksintebespeuren,ongetwijfelddoordesterkebioturbatie indezeondiepinzeeafgezettezanden.doorhunkleigehaltewarenzevroegeralsgietzandeninde ijzersmelterijenbruikbaar.dezeeenheidwordthetlidvangrimmertingengenoemd. BovendezezandenontwikkeltzichinhetganseontsluitingsgebiedtussenLeuvenenTongereneen typischzandpakket,namelijkhetlidvanneerrepen.hetiseenkarakteristiekfijnkorreligzanddat groenzietdoordeaanwezigheidvanveelglauconiet.hetzandisbovendiengekarakteriseerddoor deaanwezigheidvanvelekleinschaligesedimentairestructurendieallewijzenopdeafzettingvan dezezandenineenzeerondiepezeeonderinvloedvandegetijden.bovendienbevathetzandook sporenvanfossielen.indetopvandezezandenvanneerrepeniseenregionaalverspreidpodzoltype bodem ontwikkeld (de Neerrepen bodem) die de algemene verlanding van het ganse gebied aantoont.inhetnoordenvanhetkaartbladisindeomgevingvanherent,kesselslo(kesselberg)en Holsbeekeengelijkaardigfijnzandtevindendatechterbleek geelenvrijvanglauconietisenop enkele vage laminaties en sporen van schelphorizonten na zeer homogeen is. Het komt er voor bovenopdezandenvangrimmertingenenmoetduseenafzettingsmilieuvoorstellendatlateraalen zeewaartsvoorkwamvanhetafzettingsmilieuwaarindezandenvanneerrepenzichvormden.men kan zich voorstellen dat deze bleke Kesselberg zanden, zoals ze ook wel genoemd worden, een strandwalvormdendiehetondiepekustgebiederachternaarhetzuidenafschermdenvandegrote stormenenwaardoorerookuitgesprokengetijdenwerkingkonontstaanmetbewaringvandefijne structurenindeneerrepenzanden. Beide leden van de Formatie van SintSHuibrechtsSHern zijn op het kaartblad ongeveer een tiental meter dik. In de vroegere nomenclatuur van het Tertiair komen deze zanden overeen met het marienetongeriaan.opmerkelijkaandezetransgressieisdatzezichvoordoetnaeenlangeperiode vanafwezigheidvandezeeinhetgebied.tussendeonderliggendezandenvanledediedelaatste marienesedimentenzijnvoorhetverschijnenvandemarienetongeriaanlagenverlooptimmerseen tientalmiljoenjaar.tijdensdezeperiodeisermeernaarhetnoordwestenvanvlaanderentoewel sedimentatiemaarpasmethetbeginvanhettongeriaanronddeeoceensoligoceenovergangpalmt dezeeookhetoostenvanhetlandmethetkaartbladleuventerugin. 8

17 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Fig.1.6:Tertiairgeologischekaartmetaanduidingvanhetprojectgebied 8 enmetdeformatiesvan Hannut,Tienen,BrusselenSintSHuibrechtsSHern(bruin,lichtbruin,geelenroosopdekaart). Fig.1.7:LithoSenchronostratigrafievanhetTertiairinVlaanderen

18 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen De Quartaire ondergrond (fig. 1.8) van het projectgebied kan bestaan uit eolische afzettingen of hellingsafzettingen. Fig.1.8:Quartairgeologischekaartmetaanduidingvanhetprojectgebied 10. Legende 11 : ELPw:% Eolischeafzettingen(zandtotsilt)vanhetWeichseliaan(laatSPleistoceen),mogelijkvroegS Holoceen;zandtotzandleeminhetnoordelijkeencentralegedeeltevanVlaanderen;silt(loess)in hetzuidelijkgedeeltevanvlaanderen HQ: HellingsafzettingenvanhetQuartair 1.1.3Bodemeenhedenronddesiteenhuneigenschappen Het projectgebied ligt op de leemgronden (A). Omdat het hier gaat om een woonzone is er geen karteringgebeurd.tennoordenvanhetterreinbevindenzichwelaca1,abp(c)enaba1sgronden(fig. 1.9). AbazijnleemgrondenmettextuurBShorizont.Erwordteenonderscheidgemaakttusseneenfase meteendikkeashorizont(0)enmeteendunneashorizont(1).inheteerstegevalisdezemeerdan 40cmdik,inhettweedegevalminderdan40cmdik 12. De gronden hebben zich in een gematigd vochtig klimaat ontwikkeld onder loofbos, op een betrekkelijkvlakreliëfenineenkalkrijkloessmateriaal.nadeontbossingisdeashorizontgeheelof gedeeltelijk bewaard gebleven. Het in cultuur brengen heeft deze grond antropogeen beïnvloed, zodat de kenmerken van het grijsbruin podzolachtig profiel gewijzigd werden. Verschillende verschijnselen zoals humusinfiltratie, biologische homogenisatie, verhoging van de ph, eventuele kleishumusmigratiee.a.latentoeeenoudecultuurgrondteonderscheidenvanhet(oorspronkelijke) Bogemans2005:1. 12 Baeyens&Dudal1958:33S34. 10

19 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen bosprofiel. Het zijn zeer goede landbouwgronden als gevolg van de goede textuur, de geschikte draineringstoestandendegunstigestructuur.hetaba1sprofielkomtoverheersendvoor.hetisde voornaamstebodemvandeplateausendezachtehellingen. Aca1SgrondenzijnzwakgleyigeleembodemsmettextuurBShorizonteneenAShorizontminderdan 40 cm. De Aca1Sbodems hebben dezelfde kenmerken als de Aba1Sgronden 13. De kleur van de ApS horizontisdonkerbruin.hetbovenstegedeeltevandebshorizontisbruinachtig,terwijlhetonderste gedeeltegeelbruinis.erkomenechterblekerereductievlekkenenroestkleurigeoxydatievlekkenin voor.dekleiaanrijkingindebshorizontisietslagerdanbijdeabasgronden.deaca1sgrondenkomen voorophellingenofindenabijheidvankleiontsluitingen. DeAbp(c)SgrondenzijngrondenopleemmeteenbegraventextuurBShorizontbeginnendtussen40 en 80 cm diepte 14. Deze gronden vormen de overgang tussen de AbaS en de AbpSgronden. Deze grondenwordeninhetbovenstedeelvangeulenaangetroffen.ineentransversaledoorsnedevan eendepressiebevindenzezichaanderand,alsovergangnaardeplateaubodems. Fig.1.9:Overzichtvanhetbodemlandschapmetaanduidingvanhetonderzoeksgebied 15. Archeologischevoorkennis Op de Centrale Archeologische Inventaris (CAI) (fig. 1.10) zijn in de directe omgeving van het projectgebiedenkelearcheologischgekendevindplaatsengeregistreerd. Het projectgebied bevindt zich net ten zuiden van de 3 de stadsomwalling (CAI ) uit de late middeleeuwen. CAI is de 18 de Seeuwse omwalling. CAI 2457 is de locatie van een gotische kapeluitde13 de eeuw.terhoogtevancai3631werdenrestenvanhetvoormaligekabbeekklooster 13 Baeyens&Dudal1958:35S Baeyens&Dudal1958:48S

20 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen onderzocht.dezerestendaterentotindeeerstehelftvande15 de eeuw.ookwerdenrestenvande grachtvaneensitemetwalgracht,hethofvancabbeke,uitde14 de eeuwgevonden. Fig.1.10:UittrekseluitdeCAImetsitueringvanhetprojectgebied 16. Hetprojectgebiedligttenzuidenvanhetvoormaligeannunciatenklooster.Ditannunciatenklooster zelfisnietopgenomenindecai.hetbetrefteenkloosteruithettweedekwartvande17 de eeuw 17. Totcirca1830bevondzichaandenoordelijkestadsrand,terhoogtevandeLintersepoortenopde hoekgevormddoordewaaibergstaatendeveldbornstraat,eenkapelopgedragenaansintsjacob van Compostella 18. Volgens bepaalde auteurs was de sinds 1319 vermelde SintSJacobskapel in oorsprongeencastralekapeldieafhingvanhetnabijgelegenhofvanwaaiberg.ronddezekapel werdin1627s1629eenannunciatenkloosteruitgebouwd.in1627bekwamhetannunciatenklooster van Leuven (1529S1784) van het SintSGermanuskapittel de toestemming om in Tienen een nieuw klooster op te richten. Hiertoe stelde het Tiense kapittel de SintSJacobskapel aan de Waaiberg ter beschikking.dezeschenkingwerdaangevuldmeteenparticulieregiftvaneengroteboomgaardvan 56a 70ca langsheen de Veldbornstraat. Van de magistraat verkregen ze op 19 maart 1628 een octrooitotaankoopvaneenstukgrondvan3dagwandnaastdekapel.eindmaart1629washet nieuwekloostervoltooid.denoordoosthoekervanslootaanopdeoudekapel.achtreligieuzenuit Leuven,onderleidingvanAnnaWielant( 1655),namenerhunintrek. DeFerrariskaart(circa1775)(fig.1.11)toontdekloostersitealseenlanggerektenvolledigommuurd domein, aan de westzijde begrensd door het kasteel van Waaiberg en aan de oostzijde door de Veldbornstraat 19.DekloostergebouwenmetoudeSintSJacobskapelsituerenzichaandenoordzijde, in de hoek gevormd door de Waaibergstraat en de Veldbornstraat. Naast de toegang aan de Veldbornstraat bevindt zich een vrijstaand gebouwtje, wellicht de nu verdwenen portierswoning,

21 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen met aansluitend het voorplein dat zich voor de oostvleugel uitstrekt. Het resterende zuidelijke gedeelte van het domein wordt ingenomen door een grote boomgaard met achterliggend de moestuin. DrieschetsenvanKempeneers,respectievelijkgebaseerdopdekaartvanNaveau(1830),hetplan van landmeter Geerts (1846) en de kadasterkaart van Popp (circa 1860), tonen de verkaveling en bebouwingvandenoordrandvandesitenadesloopvandeoudekapelindeperiode1830s1834(fig. 1.12). Een vierde schets toont de huidige situatie met de zuidoostelijke helft van de voormalige boomgaard,aangesnedendoordebouwvanderijwoningenveldbornstraatnummers82s102enhet vroegereweideperceelaandenoordwestrandomgevormdtotspeelplaatsvanhetvito. ZowelopdeFerrariskaartalsopdeschetsenvanKempeneersishetprojectgebiedgesitueerdinhet onbebouwdegedeeltetenzuidenvanhetklooster. OokopdeAtlasderBuurtwegen(fig.1.13)ishetprojectgebiedeenonbebouwdezoneachterhet klooster. Fig.1.11:UittrekseluitdeFerrariskaartmetsitueringvanhetprojectgebied

22 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen, Fig.1.12:SchetsengebaseerdopdekaartvanNaveau(1830),hetplanvanlandmeterGeerts(1846), dekadasterkaartvanpopp(circa1860)endehuidigesituatie.uit:kempeneers

23 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Fig.1.13:UittrekseluitdeAtlasderBuurtwegenmetsitueringvanhetprojectgebied 21. Onderzoeksopdracht Het doel van deze prospectie met ingreep in de bodem is een archeologische evaluatie van het terrein.hierbijmoetenminimaalvolgendeonderzoeksvragenbeantwoordworden: S Zijnersporenaanwezig? S Zijndesporennatuurlijkofantropogeen? S Hoeisdebewaringstoestandvandesporen? S Makendesporendeeluitvanéénofmeerderestructuren? S Behorendesporentotéénofmeerdereperiodes? S Welkeaspectenverdienenbijzondereaandachtbijeeneventueelvervolgonderzoek?

24 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen 16

25 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Hoofdstuk2 Werkwijzeenopgravingsstrategie InoverlegmetOnroerendErfgoedendeintergemeentelijkearcheologischedienstPortivawerden3 proefputtenaangelegdvanelk16m²inhetnoordelijkdeelvanperceel166w(fig.2.en2.2).metde positievandeputten,éénaandestraatzijdeentweeverspreidoverdetuinzone,werdeenmaximale dekking van het terrein beoogd. Tijdens de graafwerken dienden de putten omwille van de aanwezigheidvanallerhandenutsleidingenechtermeermaalsverlegdteworden(fig.2.1).zodiende proefput 1 meer naar het oosten uitgebreid te worden en proefput 2 meer naar het noorden. Aangezien er bij de start van de afgraving voor proefput 3 een leiding aangesneden werd en het vervolgvandeleidinginproefput2eveneensinhetverlengdevandezeputlag,werddeaanlegvan proefput3veiligheidshalveintegraalmeernaarhetnoordenopgeschoven.erwasookgeenplaats tussendenogaanwezigebegroeiingomdeputoostelijkerofwestelijkerteverplaatsen. De aanwezige sporen in de proefputten werden opgeschaafd, gefotografeerd en beschreven. De wanden van de proefputten werden eveneens opgeschoond. Vondsten werden per spoor ingezameld. Alle proefputten en sporen werden digitaal topografisch ingemeten, evenals het maaiveld en de locatievandeprofielen. Er werd beoogd om een aangetroffen bakstenen structuur (S 11) in proefput 1 machinaal te couperen.dezestructuurwasechtertestevigenzelagtediepomditnogmetdegraafmachinete verwezenlijken.daaromwerdgeopteerdomeenputtegraventenoostenvanenlangsdestructuur omdebewaardediepteervantekunneninschatten. Indeze coupewerdop1,90monderhetmaaiveldenonderdehorizontdiealscshorizontwordt geïnterpreteerd, een organische laag aangetroffen (fig. 2.3). De opbouw bestond uit een zwarte kleiige leemlaag met gefossiliseerde houtresten met eronder een lichtgrijswitte laag zandleem. Er werdenookbrokkenhoutskoolingezameld.mogelijkgaathetomtertiairelagendiezichindetop vandezandenvanneerrepenontwikkeldhebben(deneerrepenbodem). Beidelagenwerdenbemonsterdmetbulkstalenenstalenvoorpollenanalyse.Tevenswerdeenstaal vanhetgefossiliseerdehoutgenomen.aangezienhetomgeologischefenomenengaat,wordendeze stalenevenwelnietverderonderzocht. 17

26 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Fig.2.1:Dedrieaangelegdeproefputteninhetnoordelijkdeelvanperceel166W. Fig.2.2:Aanlegvanproefput1metopdevoorgronddeaangetroffennutsleidingen. 18

27 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Fig.2.3:DeaangetroffenbodemindecoupevanstructuurS11inproefput1. 19

28 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen 20

29 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Hoofdstuk3 Resultatenvanhetsporenbestand 3.1Proefput1 Proefput 1, de meest westelijk gesitueerde proefput, werd aangelegd op ca. 1,80 m onder het maaiveld.inhetwestprofielwerdopca.0,80monderhetmaaiveldeenstructuuraangetroffen.in hetaangelegdevlakwerdéénspoorgeregistreerd. In de profielen van proefput 1 kunnen 5 lagen onderscheiden worden (fig. 3.1). De stratigrafisch recentstelaag(s1)iseenscherpafgelijndelaaglichtbruineleem.eronderbevindtzicheeneveneens scherpafgelijndelaagdonkergrijszwarteleem(s2),eenredelijkscherpafgelijndedonkergrijszwarte puinlaag (S 3), gevolgd door een groengrijze zachte leemlaag die met een diffuse ondergrens overgaatineenvastedonkergelezandleemlaagmetvlekken(s5).dezelaatstelaagwordtalsdecs horizontbeschouwd. In de zuidwesthoek van de proefput werd op ca. 0,80 m onder het maaiveld een fundering (S 8) aangesneden (fig. 3.2). Deze was redelijk slordig opgebouwd uit natuursteenenbaksteenbrokken. Bovenaandestructuurbleefeenlaagkalkzandmortelengroenezandbewaard.Debewaardediepte bedroegca.45cm. Deinsteekvandezestructuur(S9)gingdoordepuinlaagS3enbevondzichstratigrafischonderlaag S2(fig.3.3).Devulling(S6)vandeinsteekbevattegeendateerbaarmateriaal.Debetekenisvan structuur S 8 is onduidelijk, maar gelet op de stratigrafische positie ervan, kan ze als vrij recent geïnterpreteerdworden. In de oosthoek van proefput 1 werd een langwerpig, noordoostzuidwestgeoriënteerd grondspoor geregistreerd(fig.3.4).deinsteek(s10)vanhetspoorgingdoorlaags4enwordtafgedektdoor puinlaags3(fig.3.3).hetspoorheefteenbreedtevanca.1,4menisca.0,75mdiep.opdebodem bevindt zich een structuur (S 11) opgebouwd uit bakstenen (22 x 11 cm) en kalkzandmortel. De structuurlijkttebestaanuit2muren,gescheidendooreenca.0,30mbredespouw(fig.3.5). In coupe bleek de structuur 0,70 m diep bewaard te zijn.destructuurwasuitgegraventotopde harde witte laag die stratigrafisch onder een zachtere zwarte en mogelijk tertiaire laag werd aangetroffen,dieophaarbeurtonderdecshorizontlag. Aandehandvanhetaardewerkkandestructuurnietpreciesgedateerdworden.Bijdeaanlegvan het vlak werden in de stratigrafisch recentere laag S 3 enkele scherven aangetroffen waaronder Siegburgaardewerk, maar eveneens scherven in geglazuurd roodbakkend aardewerk. In de stratigrafischouderelaags4werdeneveneens2scherveninroodbakkendaardewerkgevonden.op basishiervankanalleeneenzeerruimedateringindenieuwetijdnaarvorengeschovenworden. Ook de scherpe aflijning van het spoor kan hier een indicatie voor zijn. Vermoedelijk houdt de structuurverbandmeteenouderenutsvoorziening(rioleringofverwarming?). 21

30 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Fig.3.1:Deprofielopbouwinproefput1. Fig.3.2:StructuurS8inhetwestprofielvanproefput1. 22

31 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Fig.3.3:Hetzuidprofielvanproefput1metstructuur7. Fig.3.4:SpoorS10inproefput1. 23

32 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Fig.3.5:SpoorS11inproefput1. 3.2Proefput2 In proefput 2, aan de straatzijde, werd grotendeels dezelfde profielopbouw geregistreerd als in proefput1.delagenblekenechterveelminderdikbewaardtezijn.hetvlakwerdaangelegdopca. 0,70 m onder het maaiveld. In het aangelegde vlak waren geen sporen zichtbaar (fig. 3.6). De zuidkantvandeproefputwerdverstoorddoordeaanwezigheidvannutsleidingen. In de profielopbouw was bovenaan een laag lichtbruine leem aanwezig (S 1), gevolgd door een donkerbruingrijzepuinlaag(s3),eenlaaggroengrijzeleem(s4)eneenpakketdonkergelezandleem (S5)(fig.3.7).Dedunnescherpafgelijndelaagdonkergrijszwarteleem(S2)ontbreektevenwelindit profiel. 24

33 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Fig.3.6:Proefput2. Fig.3.7:Hetoostprofielinproefput2. 25

34 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen 3.3Proefput3 Ookproefput3,inhetmiddenvanhetterrein,vertoondedezelfdeprofielopbouwalsindeoverige2 proefputten(fig.3.8).inhetvlakwerdengeensporenaangetroffen(fig.3.9). In de profielopbouw bevond zich bovenaan een laag lichtbruine leem (S 1), gevolgd door een donkergrijze laag (S 2), een donkerbruingrijze puinlaag (S 3), een groengrijze laag (S 4) en een donkergelelaag(s5). Hetvlakwerdopca.1monderhetmaaiveldaangelegd. Fig.3.8:Hetzuidprofielinproefput3. 26

35 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Fig.3.9:Proefput3. 27

36 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen 28

37 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Hoofdstuk4 Besluit Conformart.4 2vanhetDecreethoudendeBeschermingvanhetArcheologischPatrimoniumvan 30juni1993(B.S ),gewijzigdbijdecreetvan18mei1999(B.S ),28februari 2003 (B.S ), 10 maart 2006 (B.S ), 27 maart 2009 (B.S ) en 18 november2011(b.s )zijndeeigenaarendegebruikerertoegehoudendearcheologische monumenten die zich op hun gronden bevinden te bewaren en te beschermen en ze voor beschadigingenvernielingtebehoeden. Daaromwerdeenarcheologischvooronderzoekindevormvaneenproefputtenonderzoekgevraagd om de archeologische potentie van het terrein in te schatten. Hierbij moeten minimaal volgende onderzoeksvragenbeantwoordworden: Zijn%er%sporen%aanwezig?%% Enkelinwerkput1werdentweebakstenenstructurenaangetroffen. % Zijn%de%sporen%natuurlijk%of%antropogeen?%% Deaangetroffensporenzijnantropogeen. Hoe%is%de%bewaringstoestand%van%de%sporen?%% Deaangetroffenstructurenzijngoedbewaardgebleven. Maken%de%sporen%deel%uit%van%één%of%meerdere%structuren?%% Vermoedeljikhebbenbeidestructurentemakenhebbenmeteenouderenutsvoorziening. Behoren%de%sporen%tot%één%of%meerdere%periodes?% Opbasisvanhetaardewerkkanaanbeidesporenenkeleenzeeralgemenedateringindenieuwetot nieuwstetijdwordentoegekend. Welke%aspecten%verdienen%bijzondere%aandacht%bij%een%eventueel%vervolgonderzoek?% Geziendeaardvandeaangetroffensporenwordtgeenvervolgonderzoekgeadviseerd. Tijdens het onderzoek werd vastgesteld dat over de drie aangelegde proefputten dezelfde bodemopbouwaanwezigis.indedrieproefputtenwerdhetvlakaangelegdopwatalsdecshorizont wordtbeschouwd.indemeestwestelijkgelegenproefput,proefput1,bevonddezehorizontzichwel dieper dan in de overige 2 proefputten. Deze put bevindt zich dichter bij de kloostergebouwen. Mogelijkwerdopdezeplaatsmeerpuingestortvanafbrakeninhetverleden. Enkelinproefput1werdensporenaangetroffen.Hetbetrefteennoordoostzuidwestgeoriënteeerde bakstenenstructuureneenrechthoekigestructuurinhetprofiel.beidestructurenlijkenopbasisvan destratigrafieenhetaardewerkeerdervrijrecenttezijnmeteenruimedateringindenieuwetot nieuwstetijd.vermoedelijkhebbendezestructurenmeteenouderenutsvoorzieningtemaken. Daaromlijkteenverderarcheologisch onderzoek nietnoodzakelijk. Het officieel vrijgeven van het terreingebeurtdooronroerenderfgoed. 29

38 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Ondankshetvrijgevenvanhetterreinblijvendealgemenebepalingendievoorzienzijnin: Shetdecreetvan30juni1993houdendebeschermingvanhetarcheologischpatrimonium, gewijzigdbijdedecretenvan18mei1999,28februari2003,10maart2006,27maart2009 en18november2011(bs , , , en ) SenhetbesluitvandeVlaamseregeringvan20april1994totuitvoeringvanhetdecreetvan 30 juni 1993 houdende de bescherming van het archeologisch patrimonium, gewijzigd bij besluiten van de Vlaamse Regering van 12 december 2003, 23 juni 2006, 9 mei 2008, 4 december2009,1april2011en10juni2011 van toepassing, meer bepaald voor de bepalingen over de meldingsplicht van eventuele toevalsvondstentijdenshetverdereverloopvandewerken. 30

39 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Bibliografie BaeyensL.&DudalR.1958:Verklarende%tekst%bij%de%bodemkaart%van%België.%Verklarende%tekst%bij%het% kaartblad%tienen%104%e,brussel. BogemansF.2005:Legende%overzichtskaart%Quartairgeologie%Vlaanderen,Brussel. KempeneersP.1999:Thuis%in%Thienen,I,345S352. VandenbergheN.&GullentopsF.2001:Kaartblad%32R%32%Leuven.%Toelichting%bij%de%geologische%Kaart% van%belgië,brussel. VanRanstE.&SysC.2000:Eenduidige%legende%voor%de%digitale%bodemkaart%van%Vlaanderen%(schaal% 1:20.000),Brussel. 31

40 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen 32

41 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Bijlagen 33

42 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen 34

43 35 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen Bijlage(1( Sporeninventaris( Spoor( Werkput( Vlak( Aard( Vorm( Aflijning( Kleur( Textuur( Bijmenging( Vondsten( Afmetingen( LxBxD((cm)( Opmerkingen( 1 1, 2 en3 2 1, 2 en3 3 1, 2 en3 4 1, 2 en3 5 1, 2 en3 1 Laag ReS LBr ReZaL BK,KM 1 Laag ReS DGrZw ReVaL BK, HK, SK, KM 1 Laag ReS DGrZw ReVaL BK, HK, Ce,Fa Leisteen 1 Laag GoGlGr ZaL HK,KM 1 Laag GlBl ReVaZLmet Klei vulling InsteekvanS vulling Fundering Rechthoekig VFI VullingS VFI Structuur Rechthoekig Afkortingen: Aflijning: Re Redelijk Ze Zeer Kleur: LA Licht DA Donker Textuur: Re Redelijk Ze Zeer Bijmenging: Bio Bioturbatie Glau Glauconiet BC Bouwceramiek Vondsten: Ce Ceramiek Fa Faunaresten Fl Floraresten 35

44 36 HetarcheologischvooronderzoekaandeVeldbornstraatteTienen S Scherp D Diffuus Var Variabel Nat Nietaftelijnen Br Bruin Gl Geel Go Groen Gr Grijs Or Oranje Rd Rood Wt Wit Zw Zwart Bl Blauw Pr Purper Rz Roze m. met vl. vlekken sp. spikkels lg. lagen Za Zacht Ha Hard Va Vast Lo Lo Z Zand L Leem K Klei HK Houtskool Fe IJzerconcreties FeZ IJzerzandsteen Mg Mangaan ZS Zandsteen SK Steenkool KMKalkmortel VL Verbrandeleem Gl Glas Me Metaal Le Leder Mu Munt Pi Pijpaarde Si Silex Bo Bouwceramiek Na Natuursteen An Andere 36

45 Het$archeologisch$vooronderzoek$aan$de$Veldborstraat$te$Tienen$ $ Bijlage(2( Vondsteninventaris( $ Inventarisnummer( Spoor( Werkput( Vlak( Aard( Aantal( 2014<041<01$ 4$ 3$ Profiel$ Ceramiek$ 2$ 2014<041<02$ 1$ 1$ Aanleg$vlak$ Ceramiek$ 6$ 2014<041<03$ 1$ 1$ Aanleg$vlak$ Bot$ 7$ 2014<041<04$ 4$ 1$ Profiel$ Bot$ 1$ 2014<041<05$ 2$ 1$ Profiel$ Ceramiek$ 1$ 2014<041<06$ 3$ 3$ Aanleg$vlak$ Glas$ 9$ 2014<041<07$ 3$ 3$ Aanleg$vlak$ Ceramiek$ 4$ 2014<041<08$ 3$ 3$ Aanleg$vlak$ Bouwceramiek$ 1$ $ $ $ 37$

46 Het$archeologisch$vooronderzoek$aan$de$Veldborstraat$te$Tienen$ $ $ $ $ $ 38$

47 Het$archeologisch$vooronderzoek$aan$de$Veldborstraat$te$Tienen$ $ $ Bijlage(3( Fotoinventaris( $ $ Fotonummer( Spoor( Werkput( Vlak( Aard( Fotonummer( Spoor( Werkput( Vlak( Aard( 2014<041<01$ $$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<02$ $$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<03$ 7$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<04$ 7$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<05$ 7$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<06$ 7$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<07$ 7$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<08$ 7$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<09$ 7$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<10$ 7$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<11$ 7$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<12$ $$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<13$ $$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<14$ $$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<15$ $$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<16$ $$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<17$ $$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<18$ $$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<19$ $$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<20$ $$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<21$ $$ 1$ 1$ Overzicht$ 2014<041<22$ $$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<23$ $$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<24$ $$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<25$ $$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<26$ $$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<27$ $$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<28$ $$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<29$ $$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<30$ $$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<31$ $$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<32$ $$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<33$ 8$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<34$ 8$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<35$ 8$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<36$ 8$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<37$ 7$ 1$ 1$ Vlak$ 2014<041<38$ 7$ 1$ 1$ Vlak$ 2014<041<39$ $$ 2$ 1$ Overzicht$ 2014<041<40$ $$ 2$ 1$ Overzicht$ 2014<041<41$ $$ 2$ 1$ Overzicht$ 2014<041<42$ $$ 2$ 1$ Overzicht$ 2014<041<43$ $$ 2$ 1$ Overzicht$ 2014<041<44$ $$ 2$ 1$ Overzicht$ 2014<041<45$ $$ 2$ 1$ Overzicht$ 2014<041<46$ $$ 2$ 1$ Overzicht$ 2014<041<47$ $$ 2$ 1$ Profiel$ 2014<041<48$ $$ 2$ 1$ Profiel$ 2014<041<49$ $$ 2$ 1$ Profiel$ 2014<041<50$ $$ 2$ 1$ Profiel$ 2014<041<51$ $$ 2$ 1$ Profiel$ 2014<041<52$ $$ 2$ 1$ Profiel$ 2014<041<53$ $$ 2$ 1$ Profiel$ 2014<041<54$ $$ 2$ 1$ Profiel$ 2014<041<55$ $$ 2$ 1$ Profiel$ 2014<041<56$ $$ 3$ 1$ Overzicht$ 2014<041<57$ $$ 3$ 1$ Overzicht$ 2014<041<58$ $$ 3$ 1$ Overzicht$ 2014<041<59$ $$ 3$ 1$ Overzicht$ 2014<041<60$ $$ 3$ 1$ Overzicht$ 2014<041<61$ $$ 3$ 1$ Overzicht$ 2014<041<62$ $$ 3$ 1$ Profiel$ 2014<041<63$ $$ 3$ 1$ Profiel$ 2014<041<64$ $$ 3$ 1$ Profiel$ 2014<041<65$ $$ 3$ 1$ Profiel$ 2014<041<66$ $$ 3$ 1$ Profiel$ $ 39$

48 Het$archeologisch$vooronderzoek$aan$de$Veldborstraat$te$Tienen$ $ $ Fotonummer( Spoor( Werkput( Vlak( Aard( $ $ 2014<041<67$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<68$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<69$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<70$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<71$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<72$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<73$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<74$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<75$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<76$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<77$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<78$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<79$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<80$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<81$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<82$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<83$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<84$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<85$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<86$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<87$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<88$ 11$ 1$ 1$ Profiel$ 2014<041<89$ 11$ 1$ 1$ Vlak$ 2014<041<90$ 11$ 1$ 1$ Vlak$ 2014<041<91$ $$ $$ 1$ Profiel$ 2014<041<92$ $$ $$ 1$ Profiel$ 2014<041<93$ $$ $$ 1$ Profiel$ 2014<041<94$ $$ $$ 1$ Profiel$ 2014<041<95$ 11$ $$ 1$ Profiel$ 2014<041<96$ 11$ $$ 1$ Profiel$ 2014<041<97$ 11$ $$ 1$ Profiel$ $ 40$

49 Het$archeologisch$vooronderzoek$aan$de$Veldborstraat$te$Tienen$ $ $ Bijlage(4( Harris(matrix( $ $ $ 41$

50 Het$archeologisch$vooronderzoek$aan$de$Veldborstraat$te$Tienen$ $ $ $ $ 42$