Iedereen heeft, naar zijn of haar kunnen, recht op werk INCLUSIEVE ARBEIDSMARKT

Transcriptie

1 INCLUSIEVE ARBEIDSMARKT NOORDHOLLAND NOORD Een uitgave van Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid Noord-Holland Noord Programma Inclusieve Arbeidsmarkt - Juni 2013 Iedereen heeft, naar zijn of haar kunnen, recht op werk Krachten bundelen voor werkzekerheid Bijdrage aan regionale economie Ondernemers, onderwijs en overheid

2 Inclusieve Arbeidsmarkt 2 Inhoudsopgave Algemeen Pagina 2 t/m 6 Van werk naar werk Pagina 7 t/m 15 Van school naar werk Pagina 16 t/m 22 Van uitkering naar werk Pagina 23 t/m 30 Inspireer NHN Pagina 31 t/m 32 Partners Gemeente Schermer

3 3 Inclusieve Arbeidsmarkt Noord-Holland Noord maakt zich sterk voor werk! Op 28 september 2012 ondertekenden 30 regionale bestuurders de Intentieverklaring Inclusieve Arbeidsmarkt Noord-Holland Noord. Daarna zijn ondernemers-, onderwijs- en overheidsorganisaties actief aan de slag gegaan met het aanpakken van regionale arbeidsmarktvraagstukken. Het doel: zoveel mogelijk mensen in de regio aan het werk te helpen of te houden. In deze uitgave leest u de eerste bevindingen en resultaten. De Inclusieve Arbeidsmarkt De Inclusieve Arbeidsmarkt is een markt waaraan mensen zoveel mogelijk en duurzaam meedoen, niet kijkend naar beperkingen maar naar mogelijkheden. Om dit te realiseren is het programma Inclusieve Arbeidsmarkt opgezet. Met dit programma wordt beoogd een duurzaam arbeidsmarktbeleid te realiseren door: Het bundelen en transparant maken van succesvolle bestaande arrangementen Het ontwikkelen van nieuwe arrangementen Te acteren onder de thema s Van werk naar werk, Van school naar werk en Van uitkering naar werk. In de stuurgroep van het RPA- NHN zijn vertegenwoordigd: Elly Konijn, wethouder van de gemeente Alkmaar (voorzitter) Simon Binnendijk, wethouder van de gemeente Heerhugowaard Aart Ruppert, wethouder van de gemeente Hoorn Kees Visser, wethouder van de gemeente Den Helder De opdrachtgever voor de uitvoering van het programma Inclusieve Arbeidsmarkt is de stuurgroep van het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid Noord- Holland Noord (RPA-NHN). Het RPA-NHN is hét samenwerkingsverband in de regio Noord-Holland Noord van ondernemers, onderwijs en overheid waarin regionale arbeidsmarktvraagstukken worden besproken en aangepakt. Maud van Vuren, regiomanager UWV Noord-Holland Noord John van de Langenberg, voorzitter College van Bestuur Horizon College Thijs Pennink, directeur KvK Noordwest-Holland en directeur Ontwikkelingsbedrijf NHN Jeroen Veerman, bestuurder VNO-NCW In dit thema Paul Scholtz 4 Mustapha Laboui, regiovertegenwoordiger FNV Elly Konijn Ronald Dekker 5 6

4 Inclusieve Arbeidsmarkt 4 Paul Scholtz - Programmamanager RPA-NHN Programma Inclusieve Arbeidsmarkt Samenwerken in de regio De regio Noord-Holland Noord heeft een lange traditie als we kijken naar het samenwerken van ondernemers, onderwijs en overheid. Met de ambitie om er enerzijds voor te zorgen dat er voldoende gekwalificeerd personeel voor de bedrijven in de regio is en anderzijds dat de decentralisatie van taken op het gebied van (jeugd-)zorg, AWBZ en Participatiewet naar gemeenten goed verloopt, is de samenwerking verder opgepakt in het programma Inclusieve Arbeidsmarkt. Daar waar gezamenlijk optreden gewenst en/of noodzakelijk is worden projecten gestart, wordt afstemming gezocht, kennis gedeeld en activiteiten gecoördineerd om maximaal rendement te halen uit de veelheid van inspanning en middelen. Verschuiving en verandering De veranderende rol van de overheid is van invloed op de manier waarop beleidsmakers en bestuurders invulling geven aan de regionale ambitie. Dit vraagt afstemming en een gezamenlijke visie om de regionale agenda naar verwachting gerealiseerd te krijgen. Deze visie is terug te vinden in de aanpak die wij in het programma Inclusieve Arbeidsmarkt hanteren. Het programma kent een thematische indeling waarlangs de doelen worden gerealiseerd. Zo heeft ieder thema zijn eigenheid in eigenaarschap, dynamiek, prioritering en tijdpad. Ondernemers en werknemers treffen elkaar op het gebied van werk naar werk, het onderwijs en ondernemers bij school naar werk en gemeenten en UWV bij uitkering naar werk. Actueel blijven en de juiste dingen doen Gaan we door, handhaven we de planning of houden we de acties tot nader orde even aan? Het actueel houden van de agenda betekent dat de landelijke ontwikkelingen worden gevolgd. Een voorbeeld is dat het sociaal akkoord gevolgen heeft voor de realisatie van de gestelde ambities. Zowel op ambtelijk als op bestuurlijk niveau zijn verschillende scenario s besproken. Aandacht voor deze vorm van samenwerking door de drie O s (ondernemers, onderwijs en overheid) blijkt uit de rol die de regionale arbeidsmarkt heeft bij de uitwerking en uitvoering van afspraken van het kabinet en sociale partners. Een rol die in Noord-Holland Noord wordt opgepakt. Jelle Blom - programmasecretaris Ik ben Jelle Blom, programmasecretaris voor het programma Inclusieve Arbeidsmarkt. Ik houd het overzicht van alle ontwikkelingen binnen de verschillende projecten bij en ik ben ook inhoudelijk betrokken bij onder andere het project werkgeversdienstverlening. Een uitdagende, maar ook een interessante klus. Ik ben eind 2010 bij het RPA-NHN begonnen als trainee voor het Actieplan Jeugdwerkgelegenheid NHN (AJW), welke een looptijd had tot eind Hierbij heb ik ervaring opgedaan met het opzetten en uitvoeren van projecten, welke ik nu goed kan inzetten voor het programma Inclusieve Arbeidsmarkt. Aangezien het AJW een vervolg krijgt binnen het programma kan ik mijn ervaring daar weer goed voor gebruiken.

5 5 Inclusieve Arbeidsmarkt Elly Konijn - wethouder gemeente Alkmaar en voorzitter RPA-NHN Arbeidsmarkt in de regio verandert Creatief denken en flexibel zijn. De arbeidsmarkt heeft te maken met een grote verschuiving. Vroeger had men een baan voor het leven, nu is dat vaker tijdelijk werk op contractbasis en vormen mensen onderdeel van de flexibele schil. Dat betekent voor velen ook: Een leven lang leren. Als de arbeidsmarkt verandert dan moeten wij als beleidsmakers en bestuurders in ons denken en doen ook veranderen. Niets is meer vanzelfsprekend. Wees creatief en kijk met een frisse blik naar zaken. Bij voorkeur doe ik dat met sparringpartners uit het onderwijs en het Met elkaar kunnen we nog meer kansen zoeken en creëren! bedrijfsleven. De drie O s horen echt bij elkaar: het Onderwijs moet opleiden voor werk dat de Ondernemers aanbieden en de Overheid faciliteert daar waar nodig. Met elkaar kunnen we nog meer kansen zoeken en creëren! Goed voorbeeld doet goed volgen Er zijn tal van goede initiatieven op de arbeidsmarkt. Bedrijven of organisaties in onze regio die door begrenzingen in de huidige arbeidsmarkt zelf ideeën ontwikkelen en projecten starten. Dit zijn waardevolle initiatieven die we moeten koesteren. De verkiezing van Inspireer Noord-Holland Noord is een groot succes. Maar liefst 30 initiatieven zijn genomineerd als inspirerend arbeidsinitiatief. Ook de Regiowerktop Noord-Holland Noord is inmiddels een begrip geworden. Hier gaan zo n 300 ondernemers, onderwijs- en overheidsmedewerkers in gesprek over arbeidsmarktvraagstukken. Voor het realiseren van de oplossingen hebben de drie O s elkaar absoluut nodig. Dat vraagt om een gezamenlijke visie en beleid. De arbeidsmarkt in Noord-Holland Noord zit vol kansen die we moeten pakken. Als voorzitter van het RPA-NHN zet ik me hier graag voor in.

6 Inclusieve Arbeidsmarkt 6 Ronald Dekker - Arbeidseconoom instituut ReflecT (Universiteit van Tilburg) Hoe organiseer je de arbeidsmarkt in een regio? Voor een antwoord op deze vraag moet je eerst weten waarom de regio belangrijk is. En dat is niet zo ingewikkeld om uit te leggen. De meeste mensen werken het liefst zo dicht mogelijk bij huis en accepteren maximaal een uur reistijd. Dat betekent dat voor het gros van de mensen de regio de relevante arbeidsmarkt is en dat daar dus alles goed op elkaar moet aansluiten. Wanneer deze 3 aansluitingen goed geregeld zijn verlopen de transities Van school naar werk, Van uitkering naar werk en Van werk naar werk soepel en functioneert de arbeidsmarkt goed. Maar er zitten behoorlijk wat kinken in de kabels, want zo soepel gaat het meestal niet. Dat komt omdat de partijen die arbeid vragen (bedrijven) niet altijd (understatement!) dezelfde taal spreken als de partijen die arbeid aanbieden (uitkeringsinstanties, scholen, werkzoekenden). Dit Babylonische probleem is niet nieuw en ook niet exclusief voor 1 land of 1 regio. In alle landen van de wereld zijn er instanties bezig om de communicatie en matching op de arbeidsmarkt beter te laten verlopen. Zowel in de publieke sfeer als in de markt worden inspanningen geleverd om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt bij elkaar te brengen. UWV, gemeenten, uitzendbureaus, wervingen selectiebureaus, scholen (stages!) dragen allemaal hun steentje bij. Maar ook tussen al deze matching partijen zien we veel communicatiestoornissen. Soms ook competentiestrijd. Het gevolg: werkzoekenden zitten langer dan noodzakelijk zonder baan. Het probleem is ook dat onder verschillende economische omstandigheden partijen verschillende belangen hebben. Overheden proberen mensen die het minst kansrijk zijn op de arbeidsmarkt, uit een uitkeringssituatie te krijgen, terwijl uitzendbureaus het gemakkelijkst omzet kunnen draaien Het maakt niet uit wie de regie heeft, als het maar gebeurt met de meer kansrijke werkzoekenden. Bedrijven willen bij economisch zwaar weer graag af van overtollig personeel, maar zijn in economisch vrolijker tijden zeer beducht om personeel te gunnen aan concurrenten. Regie is dus nodig én een gezamenlijke taal. Het maakt eigenlijk niet uit wie de regie heeft, als het maar gebeurt. Die gezamenlijke taal, een Esperanto voor de arbeidsmarkt is lastiger. Er zijn inmiddels verschillende systemen om competenties te codificeren en softwareproducten als E-portfolio s om dat te ondersteunen. Maar, u begrijpt het al. De verschillende systemen en software tools kunnen vaak niet met elkaar praten. Misschien moet iemand daar ns regie op voeren.

7 7 Van werk naar werk Van werk naar werk is een cluster van projecten die ervoor zorgen dat medewerkers - zoveel mogelijk met inzet van scholing - kunnen overstappen naar ander werk. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt primair bij werknemers en werkgevers. Bedrijven zijn gebaat bij goed gekwalificeerde, gemotiveerde en gezonde medewerkers. Dit wordt bereikt door het stimuleren van mobiliteit van werknemers tussen bedrijven en het investeren in scholing en duurzame inzetbaarheid. Doel: Het voorkomen van werkloosheid door faciliteiten te creëren om werknemers te begeleiden van werk naar werk. Het optimaal benutten van het arbeidspotentieel door activiteiten te ondernemen gericht op het inzetbaar houden van werknemers en scholing richting kansrijke sectoren. Trekkers: Werkgevers en werknemers Resultaten juni 2013: Regionaal intersectoraal mobiliteitsnetwerk (Regiomatchpoint) met 20 deelnemende organisaties, gedragen door werkgevers Mobiliteitsnetwerk sector Zorg & Welzijn Uitvoering van concrete projecten op het gebied van een Leven Lang Leren en duurzame inzetbaarheid Afspraken met sectoren bouw, metaal en installatietechniek over van werk naar werk-trajecten In dit thema Christianne Bongers 8 Anita Metzelaar 9 Tabita Blanchard 10 Jeroen Veerman 12 Kees Visser 13 Thijs Pennink 14

8 Van werk naar werk Christianne Bongers - directeur van PUUR 8 PUUR toevallig! Ruim een jaar geleden vond puur toevallig een ontmoeting plaats tussen het RPA-NHN en de netwerkorganisatie PUUR tijdens een bijeenkomst in het RTC gebouw in Alkmaar. PUUR had de bijeenkomst georganiseerd op verzoek van een aantal netwerkleden uit de regio Noord-Holland Noord. Het RPA-NHN was toen betrokken bij het opzetten van het Regio Matchpoint, een regionaal en intersectoraal netwerk dat zorgt voor instroom, doorstroom, behoud en ontwikkeling van medewerkers. Initiatiefneemster van Regio Matchpoint was Annet Hartnack, hoofd P & O van de gemeente Alkmaar. Zij was druk bezig met het uitvoeren van het gemeentelijke reorganisatieplan De Doorbraak onder leiding van wethouder Peter de Baat. Er was behoefte aan een mobiliteitscentrum om mensen van werk naar werk te Lef en durf hebben, creëert nieuwe mogelijkheden en inspireert anderen begeleiden. Het RPA-NHN had net de contouren geschetst van het programma Inclusieve Arbeidsmarkt met als een van de thema s Van werk naar werk. De drie puzzelstukjes vielen op hun plaats. Regio Matchpoint ging onder professionele begeleiding van PUUR in september 2012 van start. Durf te vragen Mobiliteit van arbeid is de laatste jaren een belangrijk onderwerp geworden. Iedereen heeft zo zijn eigen belang bij het thema Van werk naar werk en daarmee het vermijden van uitkeringssituaties. Christianne Bongers, directeur van PUUR: Netwerken krijgt tegenwoordig de volle aandacht. Veel heil wordt verwacht van digitale netwerken. Ik denk dat het een misvatting is. Volgens mij draait alles om elkaar kennen en vertrouwen en dat gaat het beste tijdens netwerkbijeenkomsten waar je elkaar ontmoet. Pas als je voor elkaar openstaat, durf je elkaar iets te vragen en te gunnen. De visie van PUUR draag ik over aan de leden van Regio Matchpoint. Lef en durf hebben, creëert nieuwe mogelijkheden en inspireert anderen waardoor de arbeidsmarkt weer in beweging komt. Dat is het doel van Regio Matchpoint. Sociale overwaarde Tot nu toe zijn er vier Regio Matchpoint bijeenkomsten in en om Alkmaar georganiseerd. De leden wisselen vacatures en CV s van boventallige medewerkers uit. Als er sprake is van een match dan kan mogelijk iemand van werk naar werk worden begeleid en een vacature worden ingevuld. Christianne Bongers: Het uitwisselen van informatie gebeurt nu ook buiten de bijeenkomsten om. De leden van Netwerken krijgt tegenwoordig de volle aandacht Regio Matchpoint merken dat de deur voor elkaar openstaat. Nu kunnen we het netwerk verder ontwikkelen.

9 9 Van werk naar werk De bijeenkomst in juni staat in het teken van elkaars sociale overwaarde gebruiken, bijvoorbeeld kennis delen en interne workshops openstellen voor belangstellenden van buiten. Interne workshops zoals leren solliciteren en netwerken, zijn natuurlijk ook interessant voor mensen die elders werken. Het netwerk wordt op deze manier nog effectiever ingezet en de kosten kunnen worden gedeeld. Het lidmaatschap van Regio Matchpoint wordt hierdoor waardevoller en aantrekkelijker. Regio Matchpoint is ook genomineerd door Inspireer Noord-Holland Noord! Dag van de mobiliteit De Dag van de Mobiliteit wordt dit jaar in elke regio gehouden. In Noord-Holland Noord is dat op dinsdag 4 juni. Diverse organisaties en bedrijven doen hieraan mee. PUUR verzorgt de begeleiding van deze campagne. Ook de leden van Regio Matchpoint kunnen hieraan deelnemen. Christianne Bongers: Zo kunnen mensen zich oriënteren op andere functies in een andere werkomgeving. Ze mogen op die ene dag een kijkje nemen in de keuken van een ander bedrijf of organisatie. Het levert een breder perspectief op en wie weet vermindert het ook de angst voor iets nieuws. Heel veel mensen ervaren veranderingen als dreigend maar ze kunnen er niet omheen. De huidige economie eist een zekere mate van flexibiliteit omdat de wereld continu verandert. Ook het eigen vertrouwde bestaan krijgt veel vaker dan vroeger te maken met grote veranderingen. Menigeen is hier niet aan gewend. Velen moeten grote moeite doen om zich aan nieuwe situaties aan te passen. Veelal levert dat stress op en daarmee uitval door ziekte. Ons streven is dat mensen de regie over hun eigen leven behouden of terugkrijgen. Organisaties, gemeenten en bedrijven kunnen hen hierbij faciliteren door goed georganiseerde mobiliteitstrajecten aan te bieden. Mobiliteit moet nog hoger op de agenda komen te staan! Anita Metzelaar - Leerwerkloket Businessplan Leerwerkloket Noord-Holland Noord spreekt alle talen van de O Het Leerwerkloket Noord- Holland Noord (NHN) stelde een klinkend businessplan voor 2013 op. Wat opvalt: de regio is goed georganiseerd en de betrokken instanties bundelen hun krachten in projecten en pilots. Projectleider Anita Metzelaar: Speerpunten voor dit jaar zijn jongeren en werkgevers. Het besef, dat we straks ook de MBO jongeren keihard nodig hebben in de bedrijven, zit goed tussen de oren. We kunnen ons niet permitteren een verloren generatie te laten ontstaan. Anita: In onze regio is het Leerwerk loket opgehangen aan het RPA-NHN, dus aan een samenwerking die al bestond. Toezichthouder van het Leerwerkloket is de stuurgroep van het RPA-NHN en we hebben ook een expertgroep van zo n 30 vertegenwoordigers van organisaties op het terrein onderwijs-arbeid. Dit is het platform waar nieuwe vragen en behoeften ingebracht worden, waar afstemming plaatsvindt en waar afspraken gemaakt worden. Korte lijnen Noord-Holland Noord is een betrekkelijk overzichtelijke regio rond enkele middelgrote centrumsteden: Alkmaar, Hoorn, Den Helder. We hebben korte lijnen, iedereen kent elkaar. Ik zeg weleens: je moet als Leerwerkloket alle talen van de O spreken: onderwijs, ondernemers, overheid. Het is heel plezierig dat we hier gewend zijn niet te lang te praten maar gewoon te gaan doen. Eventueel startend met een pilot zodat je nog kunt bijsturen. Daarbij zijn we voortdurend alert op geldpotjes die we waar nodig kunnen inzetten. We zijn, naast Anita Metzelaar, leerwerkadviseurs Ellen Boom en Ingrid Dekker versterkt met José de Haan en Regine Lammens van het WerkgeversServicepunt. Subsidiecalculator Om werkgevers te ontzorgen is de Subsidiecalculator ontwikkeld, een digitale tool die werkgevers zicht geeft op en helpt bij het aanvragen van eventuele kortingen en subsidies bij het aannemen van een werknemer.

10 Van werk naar werk 10 Tabita Blanchard Geen tijd voor een dip Werkloos worden doordat het bedrijf waarbij je werkt failliet gaat, is een hele gewaarwording. Tabita Blanchard maakte dit eind 2011 mee als office manager bij een postbezorgingsbedrijf in Amsterdam. Het bedrijf was gespecialiseerd in geadresseerde folderverspreiding. Veranderende wetgeving was de oorzaak van de steeds duurder wordende kosten voor de postbezorging. Zo n dertig kantoorpersoneelsleden hoorden begin november 2011 dat het bedrijf op 31 december zijn deuren voorgoed zou sluiten. Tabita: Eerst geloof je het niet en voor die tijd had ik nooit gedacht dat ook ik werkloos zou kunnen worden door een bedrijfssluiting. Dit soort situaties overkomt toch alleen een ander? Nu zat ik zelf in de gevarenzone. We konden gelukkig direct gebruik maken van de diensten van het mobility centre van het moederbedrijf. Vier bijeenkomsten heb ik bijgewoond en daarnaast kreeg ik persoonlijke begeleiding van een mobiliteitsadviseur. Ik heb aan alle workshops meegedaan want de laatste sollicitatiebrief die ik verstuurde, dateerde van vijf jaar terug. Ook vóór die tijd heb ik weinig gesolliciteerd. Ruim 12 jaar geleden ben ik namelijk als herintredende moeder via een uitzendbureau weer aan het werk gegaan. Zoektocht naar werk Na een aantal sollicitaties bij diverse bedrijven en organisaties in en om Amsterdam kwam Tabita tot de ontdekking dat het vinden van werk moeilijker was dan gedacht. Zij werd keer op keer afgewezen en ook het persoonlijk afgeven van een sollicitatiebrief leidde niet tot succes. Tabita: Ik heb onder andere bij het Leger des Heils en het Blijf van mijn Lijf huis gesolliciteerd en ook bij een fietsenhandel en een cosmeticabedrijf. Als office manager of als management assistente dacht ik op kantoor van alle markten thuis te zijn. Toch had ik niet de juiste kwalificaties, zo kreeg ik te horen tijdens de telefoongesprekken die ik voerde na ontvangst van de afwijzingen. Nooit heb ik het gevoel gehad dat mijn leeftijd een belemmering was. Gelukkig maar want daaraan kun je niets doen, aan je kwalificaties kun je werken! Geluk heb je nodig De positieve houding van Tabita en haar doorzettingsvermogen vielen op bij het personeel van het mobility centre. Toen er een vacature ontstond bij het mobility centre door het plotselinge vertrek van een van de medewerksters, werd aan Tabita gevraagd of zij interesse had in de functie. Tabita: Dit was natuurlijk een geweldig aanbod. Het mobility centre was lid geworden van het Regio Matchpoint en tijdens een van de bijeenkomsten werden mijn situatie en CV besproken. Bij de Kamer van Koophandel in Alkmaar zocht men een secretaresse voor twee dagen per Ik wilde voorkomen dat ik in een uitkeringssituatie terechtkwam week om iemand te vervangen tijdens haar zwangerschapsverlof. Nog voor ik kon bedenken dat ik eigenlijk meer uren wilde werken, werd de functie uitgebreid naar full time. Tot 1 januari 2014 ben ik weer onder de pannen. Zorgen hoef ik mij niet te maken omdat mijn thuissituatie goed en stabiel is. Ik realiseer mij dat ik een geluksvogel ben!

11 11 Van werk naar werk Interview Werknemersorganisaties Alles in stelling brengen Visionair denken is nodig om in te kunnen schatten hoe de arbeidsmarkt op lange termijn eruit zou kunnen zien. Vervolgens moet een visie en een plan van aanpak worden opgesteld als voorbereiding op de verwachte grote vraag naar arbeid. Alles tijdig in stelling brengen is noodzakelijk zodat direct tot actie kan worden overgegaan als de tijd rijp is. Aan het woord zijn drie vertegenwoordigers van werknemersorganisaties: Peter van Essen, kaderlid van CNV Vakcentrale, Mustapha Laboui, beleidsadviseur FNV Vakcentrale en Hans Huis in t Veld, kaderlid MHP, de vakcentrale voor middelbaar en hoger opgeleide professionals. De werknemersorganisaties volgen de huidige ontwikkelingen op de voet en doen wat mogelijk is om op deze ontwikkelingen in te spelen. Peter van Essen: Het is niet gemakkelijk want de arbeidsmarkt is grillig. Ik ben voorstander van het aanpakken van lokale en regionale projecten omdat die vaker uitvoerbaar blijken te zijn. CNV kan bij deze projecten meedenken, kennisdelen en vaardigheden aanbieden. Ook zijn wij bezig met het ontwikkelen van een visie voor de lange termijn. Over zo n 15 á 20 jaar hebben wij weer een florerende economie die niet mag stagneren door gebrek aan de juiste arbeidskrachten. In de aankomende jaren kan de expertgroep van het RPA-NHN in kaart brengen wat sectoren denken nodig te hebben aan geschoolde arbeid, zowel kwalitatief als kwantitatief. Daarna kunnen we concrete plannen opstellen zodat die direct uitvoerbaar zijn op het moment dat de markt daar klaar voor is. Er moet worden omgeschoold en de schotten tussen de organisaties moeten zijn neergehaald. We hebben hetzelfde doel, iedereen die kan werken moet kunnen werken. overeenkomt met de werkelijkheid. Hans Huis in t Veld: Je weet nooit hoe het loopt. Projecten handen en voeten geven is een hele klus. Ik ben dan ook blij dat Mustapha Laboui zitting wil nemen in de stuurgroep van het RPA-NHN zodat wij als werknemersorganisaties kunnen bijdragen aan een oplossing voor de vraagstukken die er zijn, bijvoorbeeld het omscholen van bouwvakkers naar metaalbewerkers. Ogenschijnlijk kunnen arbeiders uit de bouw zo de techniek in maar dat is niet waar. Beide sectoren hebben hun eigen vaktaal, dezelfde terminologie kan in een andere sector net iets anders betekenen. Ondertekenen is committeren Het programma Inclusieve Arbeidsmarkt Noord-Holland Noord is in het najaar 2012 ondertekend door alle partners van het RPA-NHN. Mustapha Laboui: Ik heb mij door die ondertekening gecommitteerd aan het programma en dus ben ik medeverantwoordelijk voor het succes. De drie thema s spreken mij, als FNV beleidsadviseur lokaal beleid Noord- Holland Noord, aan. De FNV Vakcentrale behartigt de belangen van werkenden en niet-werkenden, van flexwerkers en van zzp-ers. Mustapha Laboui: Bij mijn collega s van de andere vakbonden kan ik (arbeids)marktgegevens opvragen. Ook kunnen zij mij informeren over de wensenpakketten die werkgevers hebben als het gaat om kwaliteiten, competenties en scholing van werknemers. Het bij elkaar brengen van informatie laat zien wat er te veel is en wat er ontbreekt. Het resultaat bepaalt welke omscholingsprogramma s moeten worden opgesteld en hoe de politieke lobby moet worden ingezet. Grenzeloos denken en doen Het RPA-NHN heeft al succes met het project Brancheservicepunt Zorg en Welzijn en het Actieplan Jeugdwerkgelegenheid. Ervaringen met deze projecten kunnen weer worden gebruikt bij het opzetten van nieuwe projecten. Mustapha Laboui: Belangrijk is dat we grenzeloos denken zowel letterlijk als figuurlijk dus zonder de beperking van gemeente- en regiogrenzen en zonder de grenzen die organisaties trekken. De kracht van de verscheidenheid en de bundeling van expertise moeten we benutten! Elkaars taal spreken Flexibiliteit is nodig als er toekomstplannen worden gemaakt. De bakens dienen op tijd verzet te worden als de visie niet

12 Van werk naar werk 12 Interview Jeroen Veerman Werkgevers aan zet! De arbeidsmarkt kan alleen toekomstbestendig worden gemaakt als er wordt geïnvesteerd in bij- en omscholing van de werknemers. Het duurzaam inzetbaar maken van personeel is een continu proces. Dit is nodig in een tijd waarin (inter)nationale ontwikkelingen op allerlei gebieden elkaar snel opvolgen. De globalisering heeft de arbeidsmarkt geïnternationaliseerd. Invloeden van buitenaf zijn tot in de haarvaten van onze economie doorgedrongen. Jeroen Veerman, bestuurder VNO-NCW NWH is lid van de stuurgroep RPA-NHN. Vanuit zijn professionele achtergrond als directeur-eigenaar van H&S, een regionaal HR en organisatie adviesbureau, houdt hij zich bezig met het thema Van werk naar werk van het programma Inclusieve Arbeidsmarkt. Jeroen Veerman: De arbeidsmarkt zit op slot. Met zijn allen zoeken we de sleutel we een paar bedrijven die koploper zijn in de vraag naar arbeid. Denk bijvoorbeeld Duurzame inzetbaarheid is afhankelijk van iemands wil om een leven lang te blijven leren Werkgeverscollectief Werkgevers zijn de motor van de economie. De belangrijkste sleutel om de deur van de arbeidsmarkt weer open te zetten, hebben de werkgevers in handen. Er moet een gezamenlijke visie worden geformuleerd, beleid ontwikkeld en initiatieven gebundeld. Jeroen Veerman: Het zou mooi zijn als al die afzonderlijke motoren in een groot radarnetwerk samenwerken zodat er verbinding en overdracht plaatsvindt. In de regio zijn heel veel kleine initiatieven ontplooid die weliswaar succesvol kunnen zijn maar die niet het volume kunnen bieden dat in de huidige markt nodig is. Ik pleit voor een regionaal werkgeverscollectief dat als een soort coöperatie personeel werft, selecteert, opleidt, begeleidt en detacheert. Integratiekosten hoeven dan niet meer door de deelnemende bedrijven te worden gemaakt omdat het werkgeverscollectief ook voor transfers zorgt. Eventueel kan dit werkgeverscollectief samenwerking zoeken met de dienstverleners in de regio. om deze weer te openen. De werkgevers krijgen een alsmaar zwaarder wordende verantwoordelijkheid om te voorkomen dat mensen in een uitkeringssituatie terechtkomen. Het probleem is het gebrek aan werk en dan is het heel moeilijk om mensen van werk naar werk te begeleiden. Matchmaker Momenteel is het dweilen met de kraan open. Het landelijke werkloosheidspercentage heeft de 8% al overschreden. De werkloosheid groeit tegen de klippen op en een groot aantal bedrijven is genoodzaakt de poorten te sluiten. Jeroen Veerman: In onze regio hebben aan de zaadbedrijven, GP Groot, RAVO, TAQA en technische bedrijven. Helaas is dat niet voldoende om het verlies aan banen in de regio te compenseren. In de bouw, detailhandel en horeca vallen veel ontslagen en daarnaast zijn ook de gemeenten aan het reorganiseren. Daarbij is er geen balans tussen vraag en aanbod van arbeid; de vraag komt niet overeen met het aanbod. Ik ben voorstander van het aanstellen van een matchmaker, iemand die ook inzicht en overzicht heeft van het aantal en het soort vacatures in de regio. Baanopening is alleen mogelijk als de werkgelegenheid in kaart is gebracht. Geld, een probleem? Werkgevers hebben een re-integratieplicht waardoor zij werknemers moeten faciliteren bij het zoeken naar een andere functie of baan. Hiervoor is wel geld nodig dat bij in nood verkerende bedrijven niet altijd aanwezig is. Werknemers hebben de verantwoordelijkheid om beschikbaar te blijven voor de arbeidsmarkt door hun kennis en kunde te vergroten of op zijn minst op peil te houden. Duurzame inzetbaarheid is afhankelijk van iemands wil om een leven lang te blijven leren. Jeroen Veerman: De transitie op de arbeidsmarkt kan het beste collectief gebeuren. Hiervoor is wél geld beschikbaar; onder andere de

13 13 Van werk naar werk Opleidings- en Ontwikkelingsfondsen van verschillende branches hebben voldoende geld in kas om een bovensectoraal initiatief van een startkapitaal te voorzien. Op de lange termijn moet zo n initiatief wel op eigen benen kunnen staan. Met een startkapitaal kan een projectleider worden aangesteld. Bedrijven bezoeken en ondernemers persoonlijk overtuigen van nut en noodzaak van een werkgeverscollectief, moet namelijk professioneel worden aangepakt. Binnenkort wordt een bijeenkomst georganiseerd waarin de plannen voor een werkgeverscollectief worden gepresenteerd. Draagvlak creëren is noodzakelijk. Het klinkt allemaal eenvoudig maar ik kan je zeggen dat het een hele kluif is! Kees Visser- wethouder gemeente Den Helder Kansen creëren en faciliteren De rol van de overheid binnen het thema Van werk naar werk van het programma Inclusieve Arbeidsmarkt moet zo klein mogelijk zijn volgens wethouder Kees Visser van de gemeente Den Helder en ambassadeur voor het genoemde thema in de regio Noord-Holland Noord. Kees Visser: Als het probleem is gedefinieerd dan is het naar mijn mening het beste dat de kwestie daar blijft waar het hoort. Dit klinkt kort door de bocht maar het werkt wel. De overheid kan niet van elk probleem eigenaar worden. De economie heeft altijd sterke en zwakke kanten en daarmee wordt het bedrijfsleven continu geconfronteerd. Bedrijven moeten inspelen op veranderingen. Het is dan ook aan het bedrijfsleven om kansen te zien en te grijpen en dat zorgt voor dynamiek op de arbeidsmarkt. Ik wil, als wethouder van onder andere Economische Zaken, Sociale Voorzieningen en Arbeidsmarktbeleid, kansen creëren en ondernemers faciliteren om de bedrijvigheid in de regio te behouden en te laten groeien. Creëren van werk is in mijn ogen de belangrijkste sociale voorziening die er is! Kansenkanonnen De overheid kan het bedrijfsleven faciliteren door een kwalitatief en marktconform vestigingsbeleid op te stellen, regeldruk te verminderen en bestemmingsplannen op een verantwoorde manier aan te passen als dat nodig is om groei van bedrijven en veranderingsprocessen binnen de sector een kans te bieden. Kees Visser: In de regio Noord- Holland Noord hebben we met vereende krachten de sectoren benoemd die kansrijk zijn en de bedrijven binnen die sectoren geclusterd. Alle ogen moeten gericht zijn op deze kansenkanonnen, ook vanuit de bedrijven die buiten die sectoren actief zijn. Deze bedrijven kunnen hun medewerkers laten omscholen zodat zij kunnen doorstromen naar de groeimarkten. Neem nu bijvoorbeeld de Marine die bezig is met een reorganisatie. Ik ben ervan overtuigd dat een groot aantal mensen binnen een niet al te lange tijd een baan kan vinden in de offshore, zowel in de gas-

14 Van werk naar werk 14 en olieindustrie als in de duurzame energieparken op zee. De Rijksambitie is om in 2050 energie neutraal te zijn. Den Helder en omgeving heeft hiervoor alle mogelijkheden: een zee- en luchthaven, mogelijkheden voor duurzame energieopwekking door water, zon en wind en de Rijkswerf, de best geoutilleerde werkplaats voor allerlei scheepvaartgebonden en industrieel onderhoud van het land. Brede schouders Momenteel heeft Den Helder banen waarvan er bij de Marine zijn en er in de offshore worden geteld. De bouw, detailhandel en de financiële sector staan onder druk zoals in heel Nederland. Kees Visser: In Den Helder neemt de werkloosheid minder snel toe dan elders in het land. Nog steeds kunnen we leunen op de brede schouders van de Marine en de offshore. Deze laatste heeft een groeipotentie van banen, het dubbele van het huidige aantal. Onderschat ook de economische betekenis van de zorgsector niet. Alle bezuinigingen binnen de zorg moeten leiden naar een andere organisatiegraad, niet naar minder zorg. De zorgsector moet, net zoals andere sectoren, een transitie ondergaan waarbij overheadkosten drastisch naar beneden worden bijgesteld zodat de zorgverlening op peil en betaalbaar kan blijven. Leren anticiperen Tegenwoordig is geen enkele baan meer voor het leven. Het hebben van werk heeft dan ook een andere dimensie gekregen. De uitdaging is om beschikbaar te zijn en te blijven voor de steeds veranderende arbeidsmarkt in grillige economische tijden. Kees Visser: Natuurlijk heeft de Noordkop ook te maken met ontgroening en vergrijzing maar ik weiger om te spreken van een krimpregio. Er is pas van krimp sprake als we geen kansen meer zien of hebben om het tij te keren. Aangezien die er volop zijn, spreek ik liever van een anticipeerregio. Hoe je iets noemt, maakt een wezenlijk verschil in hoe je functioneert. De toekomst zie ik met veel vertrouwen tegemoet want de zogenaamde demografische en economische krimp wordt gecompenseerd door de kansrijke clusters met groeipotentie en aantrekkingskracht volgens het principe van de communicerende vaten! Thijs Pennink directeur Kamer van Koophandel & directeur Ontwikkelingsbedrijf NHN Ondenkbare situaties denkbaar maken Lang heeft Noord-Holland Noord in de schaduw van Amsterdam gestaan, zowel in goede en in slechte tijden als in kwantitatief en kwalitatief opzicht. Nu is dat niet meer het geval. Ook in deze regio slaat de werkloosheid toe. Erger nog, de regio importeert werkloosheid door de forensenstatus die Noord-Holland Noord heeft. Thijs Pennink, directeur van de Kamer van Koophandel NWH, lid van de stuurgroep RPA-NHN en medeverantwoordelijk voor de uitwerking van het thema Van werk naar werk, legt uit wat hiermee wordt bedoeld. Thijs Pennink: Noord-Holland Noord en met name de driehoek Amsterdam- Hoorn-Alkmaar, is de noordflank van de metropoolregio Amsterdam. Dagelijks rijden zo n mensen uit deze regio voor hun werk op en neer naar de Zuidas. Als de economie in de hoofdstad daalt en bedrijven moeten reorganiseren of zelfs sluiten dan komen ook de forensen op straat te staan. De effecten van het ontslag van deze mensen worden in de woonomgeving gevoeld, zoals detailhandel, horeca en sportverenigingen. De bodem van de schatkist is in zicht. De goed verankerde familiebedrijven hebben er decennialang voor gezorgd dat deze regio het economisch lang volhoudt, soms zelfs tegen de stroom in. De huidige conjuncturele dip duurt echter te lang en heeft tot gevolg dat de schatkistbodem van de familiebedrijven in zicht is. Thijs Pennink: Nu ontspringt deze regio de dans niet. Het is triest om te zien dat een bedrijf dat generaties lang door één familie is geleid, de deuren moet sluiten. Werknemers met een jarenlange staat van dienst wordt de wacht aangezegd. Eén van onze sterkste sectoren is geveld. Vergeet niet dat de bouwbedrijven in Noord- Holland Noord de Randstad hebben gebouwd! De bouwsector heeft zich in de hoogtijjaren onvoldoende geprofileerd. We zijn te bescheiden over onze goede werkmentaliteit, ons daadkrachtig ondernemerschap en onze prestaties. Leren omgaan met tegenslag Over het algemeen hebben de regionale bedrijven altijd in de comfortabele middenzone van de economie kunnen opereren. Geen extreme pieken maar ook geen dramatisch diepe dalen kwamen op hun pad. Thijs Pennink: De ondernemers in Noord-Holland Noord zijn niet gewend aan zo n moeilijke economische situatie als deze en kunnen er dan ook niet zo goed mee omgaan. Voor de bouwsector en de gemeenten is het nu zaak om toekomstige bouwplannen voor te bereiden en de bouwketen te verkorten. Langs de OV-lijnen

15 15 Van werk naar werk van de economische driehoek Amsterdam- Alkmaar-Hoorn en bij NS-knooppunten kan woningbouw plaatsvinden. De regelgeving rondom bouwprojecten moet worden versoepeld. Het is toch te gek voor woorden dat in deze tijd, met een op slot zittende huizenmarkt, plannen geen doorgang vinden omdat de puntdaken plat moeten zijn of andersom. Ik verbaas mij erover dat dit soort discussies nog steeds wordt gevoerd. Kansen creëren Elke sector heeft zijn eigen kansen en uitdagingen. Samenwerkingsvormen moeten worden gezocht, toevallige ontmoetingen tussen werkgevers kunnen beter worden gestructureerd en nieuwe concepten dienen te worden bedacht. We zijn te bescheiden over onze goede werkmentaliteit, ons daadkrachtig ondernemerschap en onze prestaties Deze tijd vergt extreem innovatief en creatief ondernemerschap, zeker wanneer de banken op de rem blijven staan als het gaat om het verstrekken van bedrijfsleningen. Thijs Pennink: Het is belangrijk om het ondenkbare denkbaar te maken. De sectoren die het tegen de klippen op goed doen, moeten de ruimte krijgen om zich verder te ontwikkelen. Kijk bijvoorbeeld naar de agribusiness, de olie- en gassector, de duurzame energieprojecten en de voedsel- en gezondheidsketen. Deze sectoren hebben zich verenigd in clusters met (inter)nationale kansen en mogelijkheden. Naar mijn idee heeft de detailhandel alle kans op een goed herstel als er op tijd wordt ingesprongen op het veranderde koopgedrag. Een winkel wordt meer en meer een showroom van een webshop. Dat betekent dat de huidige winkelformule niet meer past bij deze steeds verdergaande verandering in de retail. De winkelier kan niet blijven doen wat hij altijd heeft gedaan want de klant verwacht een ander soort service. Het aantal online aankopen groeit en daarmee ook het transport. De verandering van het consumentengedrag leidt tot grote logistieke aanpassingen. Deze ontwikkelingen bieden kansen, ook voor de detaillist.

16 16 Van school naar werk Van school naar werk is een cluster van projecten die ervoor zorgen dat - zowel kwetsbare jongeren als jongeren met een diploma die door het economisch tij moeilijk aan de slag kunnen - werk vinden of werkervaring kunnen opdoen bij bedrijven in de regio. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt primair bij het onderwijs en overheidsorganisaties. In verschillende sectoren wordt een tekort aan gekwalificeerd personeel verwacht. Enerzijds heeft dat te maken met de beperkte instroom van studenten richting die sectoren en anderzijds met het opleidingsaanbod dat niet goed aansluit op de vraag vanuit het bedrijfsleven. Doel: Een goed opgeleide beroepsbevolking door het creëren van een opleidingsaanbod dat aansluit op de vraag van werkgevers in de regio. Een optimale benutting van het arbeidspotentieel door het creëren van een sluitende aanpak van (kwetsbare) jongeren richting de arbeidsmarkt en het uitbreiden van plaatsingsmogelijkheden. Trekkers: Onderwijs en werkgevers Resultaten juni 2013: ,- vanuit ministerie van SZW voor regionale aanpak jeugdwerkloosheid ArbeidsAdviesTeams om kwetsbare jongeren naar de arbeidsmarkt te leiden Businesscase AgriTechnoCampus voor meer instroom van jongeren in de agribusiness In dit thema Femke Blokker 18 Frans Zoetelief 18 Irma Schrijver 19 Kees Mosch 20 André Vendrig 22

17 17 Van school naar werk Regio Noord-Holland Noord pakt jeugdwerkloosheid aan Elly Konijn, wethouder van de gemeente Alkmaar en voorzitter van het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid heeft op 17 april namens de regio Noord-Holland Noord, samen met minister Bussemaker (OCW) en Mirjam Sterk (Ambassadeur Jeugdwerkloosheid) een intentieverklaring ondertekend. Hierin staan afspraken om op regionaal niveau de jeugdwerkloosheid aan te pakken. Binnen de Aanpak Jeugdwerkloosheid is een belangrijke rol weggelegd voor de 35 arbeidsmarktregio s, die hun kennis van de lokale en regionale arbeidsmarkt en hun netwerken inzetten om jongeren te helpen met het vinden van een juiste opleiding, een stageplaats of (leerwerk) baan. Het kabinet stelt hiervoor 25 miljoen extra beschikbaar. De jeugdwerkloosheid in de regio Noord-Holland Noord is opgelopen tot meer dan 2000 jongeren. Elly Konijn: In verhouding tot andere regio s is de jeugdwerkloosheid hier relatief laag. Met het Actieplan Jeugdwerkgelegenheid Noord-Holland Noord hebben we in de periode van 2009 tot en met 2012 veel jongeren aan werk of aan een werkervaringsplek kunnen helpen. Door de extra middelen die beschikbaar komen kunnen we de succesvolle aanpak voortzetten. Vanuit het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid wordt gewerkt aan een regionaal plan van aanpak. Dit plan wordt op 24 juni tijdens de Regiowerktop in Den Helder aangeboden aan de minister. Op 3 juli komt Mirjam Sterk naar de regio.

18 Van school naar werk 18 Femke Blokker projectleider Ik ben Femke Blokker, werkzaam bij de gemeente Alkmaar ten behoeve van de regio als beleidsmedewerker risicojongeren. Een belangrijk deel van mijn werkzaamheden is gericht op het voorkomen van voortijdig schoolverlaten en de overgang naar de arbeidsmarkt voor jongeren zonder startkwalificatie. Sinds juni 2012 ben ik projectleider Experimenteren met de werkschool voor het thema Van school naar werk binnen het programma Inclusieve Arbeidsmarkt. Naar aanleiding van het advies uitgebracht door een commissie onder leiding van Hans Kamps, geheten Zicht op werk, de werkschool als werkend perspectief, leefde ook in onze regio de wens om de transitie naar de arbeidsmarkt voor jongeren die geen startkwalificatie kunnen behalen te verbeteren. Toen er nog middelen over bleven binnen het Actieplan Jeugdwerkgelegenheid, werd daarom het project Experimenteren met de werkschool gestart. Doelstelling van het project is om te zorgen voor een duurzame plaatsing op de arbeidsmarkt van jongeren die geen startkwalificatie (kunnen) behalen. Dit zijn met name de jongeren die praktijkschoolonderwijs volgen, op het voortgezet speciaal onderwijs zitten of op niveau 1 van het MBO een opleiding volgen. Op dit moment zijn daar veel jongeren bij die een Wajong-uitkering krijgen. Gaandeweg de verkenning van het project bleek de regio al vergevorderd te zijn in de samenwerking. Het project is daarom bijgesteld in behouden en versterken van deze goede netwerkstructuur. De term werkschool wordt losgelaten en voor de regio vertaald naar ArbeidsAdviesTeams. Dit project is nauw gelieerd aan de inspanningen die gedaan worden binnen het thema Van uitkering naar werk om te komen tot een Werkgeversservicepunt en het benutten van werkgelegenheid voortkomend uit SROI. Ook in dit project gaat het om kansen benutten en creëren voor jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt, het ontzorgen van werkgevers en het slim benutten van (afnemende) financiële middelen. Frans Zoetelief projectleider Ik ben Frans Zoetelief en sinds 1 februari 2013 ben ik projectleider van het Actieplan Jeugdwerkgelegenheid. Dit actieplan is een onderdeel van het regionale programma Inclusieve Arbeidsmarkt Noord- Holland Noord. Ik ben afkomstig uit het beroepsonderwijs. Daar worden jongeren opgeleid tot beroepsbeoefenaren. Na hun opleiding vinden verreweg de meeste jongeren een baan. Dat lukt een deel van de jongeren niet. Dit zijn jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ze zijn om verschillende redenen niet direct geschikt voor de arbeidsmarkt. In het thema Van school naar werk van het programma zet ik mij in voor het creëren van een sluitende aanpak voor deze kwetsbare jongeren richting de arbeidsmarkt en voor het uitbreiden van plaatsingsmogelijkheden. Denk hierbij aan jongeren die onvoldoende capaciteiten en opleiding hebben om een interessante werknemer voor een bedrijf te zijn. Het is een grote uitdaging om deze jongeren aan het werk te krijgen, maar bij succes geeft dit mij en de vele anderen met wie ik dit project ga uitvoeren veel voldoening.

19 19 Van school naar werk Irma Schrijver - wethouder Sociale Zaken gemeente Langedijk Voorkom dat jongeren geïsoleerd raken Jongeren zonder een diploma op zak of zonder de juiste startkwalificatie zijn het zorgenkindje van gemeenten. Jeugdwerkloosheid moet worden voorkomen. De kans dat iemand zonder werk buiten de boot valt, is groot. Aan het woord is mevrouw Irma Schrijver, wethouder Sociale Zaken van de gemeente Langedijk en lid van de sponsorgroep met het thema Van school naar werk. Regelmatig komt de sponsorgroep Van school naar werk bij elkaar om van gedachten te wisselen, ideeën op te doen en om successen te melden. Irma Schrijver: Het is heel inspirerend om te zien hoeveel mensen vanuit andere disciplines mijn zorgen over de jeugdwerkloosheid delen. Er worden al veel initiatieven genomen om te voorkomen dat jongeren de boot missen. Dit is prettig om te merken. Juist door verbindingen te leggen tussen onderwijs, werkgevers en gemeenten kunnen we korte slagen maken. Urgentie is groot De sponsorgroep Van school naar werk inventariseert knelpunten en belicht de problematiek van jeugdwerkloosheid van verschillende kanten. Ook wordt er gezocht naar regionale samenwerking. Irma Schrijver: Alle partners zijn ervan overtuigd dat de urgentie hoog is. Ik, als vertegenwoordiger van een kleinere gemeente, zoek naar een goede samenwerking met scholen en bedrijfsleven. Ook het Regionale Meld- en Coördinatiepunt (RMC) is betrokken bij het project waardoor er aansluiting is bij het convenant voortijdig schoolverlaten. Gemeenten Het is een kwestie van met zijn allen de handen uit de mouwen steken. hebben deze partners hard nodig, zij kunnen het probleem niet alleen oplossen. Trouwens, niemand kan het alleen. Alleen een integrale aanpak kan tot succes leiden. Iedereen draagt zijn steentje bij aan De Participatiewet, onder meer bedoeld om meer mensen met een beperking aan het werk te helpen. Deze wet zorgt ervoor dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor alle jongeren, ongeacht welke uitkering zij ontvangen. Irma Schrijver: Jeugdzorg behoort ook tot mijn portefeuille. We werken steeds meer volgens het principe één gezin één plan. Aan werk komen en aan het werk blijven hoort daar ook bij. Op deze manier krijgen we een completer beeld van de jongeren, inclusief hun afstand tot de arbeidsmarkt. De jongere krijgt met deze nieuwe wetgeving ook zelf meer verantwoordelijkheid te dragen. Iedereen moet in deze maatschappij een steentje bijdragen. Als het niet lukt met het verkrijgen van betaald werk, dan wordt een jongere naar vrijwilligerswerk geleid. Armoedebestrijding Betaald werk heeft de voorkeur. Jongeren dienen een toekomstperspectief te hebben. Een baan geeft zelfvertrouwen en levert zelfwaardering op. Irma Schrijver: Wij zijn in de regio Alkmaar druk bezig om tot een samenwerking tussen de Sociale Diensten (ISD) te komen. De budgetten worden flink gekort dus wij moeten naar een efficiencyvoordeel streven zonder aan kwaliteit in te boeten. Op het gebied van re-integratie zijn er daarnaast ook nog stappen te nemen. Armoede en sociaal isolement liggen op de loer bij jongeren die geen baan hebben. Hun uitgangspositie moet worden verbeterd en wij willen daar alles aan doen. Het gaat niet alleen om hun toekomst maar ook om de continuïteit van het bedrijfsleven. Gekwalificeerd personeel moet beschikbaar zijn en blijven zodat bedrijven goed kunnen functioneren. Tijdens een bedrijfsbezoek komt dit onderwerp altijd aan de orde! Iedereen moet ervan worden doordrongen dat het oplossen van maatschappelijke problemen alleen in samenwerking mogelijk is. Het is een kwestie van met zijn allen de handen uit de mouwen steken, letterlijk en figuurlijk.

20 Van school naar werk 20 Kees Mosch Bejo Zaden Nederlandse zaadbedrijven liggen aan kop De zaadveredelingsbedrijven op het gebied van plantaardig uitgangsmateriaal voor groenten vormen de top in de wereld. De leidende rol in deze specifieke agrarische sector moet Nederland blijven behouden. Hiervoor is kennis nodig zowel op MBO als op HBO en academisch niveau. Bij de zaadbedrijven in Noord-Holland Noord is er grote behoefte aan hoogwaardig opgeleid personeel en dus aan een instelling die deze opleidingen kan aanbieden. Kees Mosch, manager bij Bejo Zaden B.V. in Warmenhuizen is namens Seed Valley lid van de stuurgroep die is opgericht om de haalbaarheid van een Agritech Campus Noord-Holland Noord te onderzoeken. Hij is blij met de aandacht voor de agrarische sector en het onderkennen van het belang van de zaadsector en de opleidingen die daarvoor moeten worden aangeboden. Momenteel wordt voor de Agritech Campus NHN (ATC NHN) een businesscase geschreven die wordt gefinancierd door Agriboard. Dit is een agrarisch platform waarin de Provincie en alle stakeholders uit de agrarische sector samenwerken. Het Clusius College, een van de initiatiefnemers van het ATC NHN, bouwt een laboratorium voor het onderzoeken van plantaardig uitgangsmateriaal op hun locatie in Hoorn. Het Clusius Lab wordt waarschijnlijk direct na de zomer 2013 officieel geopend. Kees Mosch: Er is heel lang, heel veel gepraat. Vorig jaar heeft Noord-Holland Noord de Greenportstatus verkregen en dit heeft de ontwikkelingen rondom een Agritech Campus versneld. Deze positieve impuls hadden we hard nodig in deze regio. Als wij met de zaadsector wereldwijd in de voorhoede willen blijven acteren dan hebben we meer mensen met passende kennis nodig, onder andere op het gebied van bemesting, teeltwijzen en veredeling. China en India liggen immers op de loer! Leren op locatie De Groene Analistenopleiding, een samenwerkingsverband tussen het NOVA College (opleiding laboratoriumtechniek) en het Clusius College is drie jaar geleden gestart. Dit voorjaar studeren de eerste tien analisten af aan deze door het ministerie erkende MBO-opleiding niveau 4. Kees Mosch: Deze opleiding is ook aantrekkelijk voor onze eigen medewerkers die de ambitie hebben om een vak diploma te halen. De Groene Analistenopleiding is geschikt voor bij- en omscholing en kan straks geïntegreerd worden in de ATC NHN. Zo willen we binnen ATC NHN ook graag samenwerken met de Hogere Agrarische School (HAS) in Dronten en de Hogeschool Van Hall Larenstein in Leeuwarden. In Noord-Holland Noord hebben we de mooiste locaties om te leren. De zaadbedrijven kunnen bijvoorbeeld voor sommige vakken hun eigen laboratoria openstellen voor leren op locatie. Wij geven deze scholen dan de ruimte om hun studenten bepaalde lesmodules in topbedrijven en op toplocaties te laten volgen. Zo leren de

21 21 Van school naar werk studenten ook deze dynamische regio en de succesvolle wereldbedrijven kennen. Volop werkgelegenheid Leren, ontmoeten en bundelen vormen de kern van ATC NHN. De focus ligt op leren, werken, onderzoeken en innoveren. Kees Mosch: Wat we hard nodig hebben in onze sector zijn talenten, handen en hersens. Ook wij bereiden ons voor op het tegengaan van de vergrijzing. In de zaadbedrijven in Noord-Holland Noord werken zo n mensen waarvan ongeveer 45% vrouwen en 55% mannen. Vrouwen werken met name op kantoor, in de distributie en in het laboratorium. Mannen doen vaak nog het traditionele werk op het land en in de kassen. Bij Bejo Zaden in Warmenhuizen werken circa 450 mensen in vaste dienst waarvan 20% een VMBOdiploma heeft, 35% een MBO-opleiding heeft gevolgd, 35 % afgestudeerd is aan een HBO en 10% een wetenschappelijke opleiding heeft afgerond. In de toekomst zullen we meer jongeren nodig hebben die een goed ontwikkeld analytisch vermogen hebben en die onderlinge verbindingen kunnen leggen. Voor veel functies zal een hoger opleidingsniveau worden gevraagd. nieuwe functies ontstaan. Bij de UvA is nu ook een leerstoel Toegepaste Kwantitatieve Genetica ingesteld die wordt bekleed door Joost Keurentjes. Hij onderzoekt de genetische achtergrond van natuurlijke variatie in complexe planteneigenschappen en is specifiek bezig voor de zaadsector. KASGROENTEN OMZET Op de markt voor tuinbouwzaden is Holland een onverwoestbaar handelsmerk VOLLEGRONDS- GROENTEN MONDIAAL MIDDELPUNT VAN PLANTENVEREDELING EN ZAADTECHNOLOGIE Het noorden van Noord-Holland telt tientallen gespecialiseerde bedrijven die groenten- en bloementelers over de hele wereld voorzien van hoogwaardige zaden, stekken en jonge planten. Ook toeleveranciers van de sector hebben zich hier ontwikkeld tot wereldspelers. Tezamen vormen ze een succesvolle bedrijfstak met een high-tech karakter. Dat maakt Seed Valley tot een uitdagend, internationaal werkterrein. Met een sterk groeiende wereldbevolking is innovatie vooral gericht op hogere voedselproductie per hectare, met minder gebruik van water, kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen. De levering van kwaliteitszaad aan tuinders - waar ook ter wereld - is de belangrijkste factor voor meer en gezondere voeding. De naam Seed Valley is niet toevallig gekozen: hier wordt groene software ontwikkeld, de genetische programmatuur die bepaalt hoe groente smaakt, welke kleur of grootte een bloem heeft en of een plant resistent is tegen ziektes. Stichting Seed Valley is opgericht vanuit de visie dat het bedrijvencluster stevig verankerd wil blijven in Noord-Holland. De stichting zet zich in voor het sectorimago, onderwijs & arbeidsmarktvraag, ruimte & bereikbaarheid en kennisdeling. X BLOEMEN BLOEIENDE TUINPLANTEN EXPORT NL: 14% EU: 50% REST VAN DE WERELD: 36% Export is de basis. De omzetgroei in het buitenland (2011: +10%) is sterker dan de binnenlandse groei (+3%). Kansen en uitdagingen liggen voor het grijpen Biologische High Tech Er zijn te weinig jongeren die belangstelling hebben voor de agrarische sector. Het oubollige imago moet worden weggepoetst en het wereldse karakter van de sector moet voor het voetlicht worden gebracht. Het is nog onvoldoende bekend dat er binnen deze sector veel innovaties plaatsvinden en dat er daardoor ook Kees Mosch: De kansen en uitdagingen liggen voor het grijpen in onze moderne high tech bedrijven. Zo hebben we meer dan een jaar gezocht naar een bioinformaticus, een specialist op het gebied van DNA-dataverwerking. De zaadbedrijven besteden zo n 15% van hun omzet aan research. Successen van jarenlang onderzoek worden steeds meer beschermd, bijvoorbeeld door patenten. In de zaadveredeling neemt de complexiteit toe en dus liggen er in deze sector ook uitdagingen voor bijvoorbeeld juristen. Alles is in ontwikkeling en groeiende. Onze sector staat aan het begin van de (groente)voedselketen en is hierdoor medeverantwoordelijk voor de wereldwijde voedingsketen! INNOVATIE 16% Gemiddeld 16% van de omzet wordt geïnvesteerd in research & development, met uitschieters bij afzonderlijke bedrijven naar boven de 20%. R&D Het totale Nederlandse bedrijfsleven besteedt 1,84% van het bbp aan R&D. Bron: TNO / HCSS rapport 'De staat van Nederland Innovatieland 2012' INNOVATIE IN ZAAD IS DE SLEUTEL TOT DUURZAAMHEID EN VOEDSELZEKERHEID WERKGELEGENHEID De werkgelegenheid neemt toe. Nederlandse vestigingen groeien in de periode met gemiddeld 5% per jaar. De buitenlandse vestigingen groeien jaarlijks met gemiddeld bijna 9% meer medewerkers. NL REST VAN DE WERELD De Seed Valley bedrijven hebben in Noord-Holland een ruimtebeslag van ongeveer 370 hectare, verdeeld over 28 locaties. 40% PROEFVELD 40% KAS 20% 1,84% INTERNATIONAAL GERICHT Voldoende en gezond voedsel voor een groeiende wereldbevolking is hét vraagstuk voor plantenwetenschappers en zaadbedrijven Technologie, verpakt als een zaadje HOOGGEKWALIFICEERD 39% 39% van de medewerkers heeft een hbo- of universitair diploma. Veredelen doe je voor een wereldmarkt. De bedrijven zijn met hun R&D en productie actief op 90 locaties in 45 landen in alle werelddelen en klimaatzones. Stationsplein EN Enkhuizen +31 (0) info@seedvalley.nl twitter.com/mr_seedvalley

22 Van school naar werk 22 André Vendrig - Finance Academy Finance Academy voor een topopleiding Jongeren hebben de toekomst als zij goede kansen krijgen! De Finance Academy in de Kop van Noord-Holland biedt die kansen. Vorig jaar zijn 18 leerlingen van start gegaan aan de Finance Academy, een nieuw onderwijsconcept in de regio. Zij volgen de praktijkgerichte MBO+ opleiding Bank & Insurance met een gegarandeerde stageplek en met zicht op een diploma van een topopleiding. André Vendrig, algemeen directeur van Verheul financieel advies, verzekeringen en makelaardij, is nauw betrokken bij deze nieuwe vorm van middelbaar beroepsonderwijs met een gouden randje. De Finance Academy is een samenwerkingsverband aangegaan met het ROC Kop van Noord-Holland en ruim twintig participanten waarvan de meeste organisaties tot de financiële sector behoren. De gemeente Schagen heeft van begin af aan het initiatief voor het oprichten van dit unieke opleidingsinstituut gesteund. André Vendrig: Willem van der Voort van de Van der Voort Groep, Aad de Wit van het ROC Kop van Noord-Holland en Ronald Bleeker van de Rabobank Kop van Noord-Holland hebben in 2008 het initiatief genomen om een MBO-opleiding De opleidingen waren te theoretisch en te eenzijdig op topniveau te ontwikkelen. De bestaande opleidingen Medewerker bank & verzekeringswezen en Bedrijfsadministratie MBO niveau 4 sloten niet geheel aan op de wensen van het bedrijfsleven. De opleidingen waren te theoretisch en te eenzijdig. Het vakgebied is in ontwikkeling. Tegenwoordig zoeken wij geen boekhouder meer maar een adviseur met financieel inzicht, een open blik en met communicatieve vaardigheden. Deze aangepaste vraag naar arbeid vereist andere competenties van leerlingen. Scharnierfunctie De participanten betalen eenmalig om eigenaar te worden van dit nieuwe onderwijsconcept. Zij kunnen over de inhoud van de opleidingen meedenken en zij hebben stemrecht. Een participant kan stagiairs in zijn organisatie opnemen maar dat is niet verplicht. Het is ook mogelijk om eigen personeel tegen marktconforme tarieven bedrijfstrainingen bij de Finance Academy te laten volgen. André Vendrig: Samen met Jos de Wolf van het ROC Kop van Noord- Holland ben ik het scharnier tussen onderwijs en bedrijfsleven. Wij inventariseren de wensen van de participanten en vertalen die naar het onderwijs. Een aantal wensen van onze participanten heeft ertoe geleid dat wij onze leerlingen voor extra vakken verplicht laten deelnemen aan landelijke examens zoals NIMA A communicatie en onderdelen van de Wet Financieel Toezicht zoals levensverzekeringen, pensioenen en hypotheken. De diploma s die afgegeven zijn door landelijke exameninstituten worden goed gewaardeerd door het bedrijfsleven. Deze extra vakken verhogen zowel de kwaliteit van onze opleidingen als de inzetbaarheid van onze leerlingen. Het is aan ons om die kwaliteit te bewaken. Jongeren boeien en binden Ook de financiële sector zal over een paar jaar te maken krijgen met vergrijzing en leegloop van kennis. Nu is er soms sprake van ge dwongen vertrek door de economische situatie, later heeft de sector te maken met natuurlijk verloop door pensionering. Om dit het hoofd te bieden moet er op tijd jonge aanwas beschikbaar zijn. De Finance Academy lijkt de juiste snaar bij de jongeren te raken. André Vendrig: Onze sector heeft een saai en besmet imago, de leerstof staat bekend als taaie kost, het beeld bestaat dat het moeilijk is om een diploma te behalen en sinds 2008 is het niet hip om in de financiële sector werkzaam te zijn. Het is mijn uitdaging om jongeren enthousiast te maken voor mijn vak. Gelukkig hebben wij als Finance Academy veel te bieden. De leerlingen volgen eerst een theoretische opleiding van een half jaar waarin ook een wekelijkse excursie naar een interessante financiële instelling is opgenomen. Dit deel wordt afgesloten met een examen voor het basisdiploma. Daarna begint het duaal leren, het combineren van leren in de praktijk bij het stagebedrijf en naar school gaan. In het derde leerjaar krijgt de leerling van het stagebedrijf een jaarcontract voor een 4-daagse werkweek met salaris aangeboden.

23 23 Van uitkering naar werk Van uitkering naar werk is een cluster van projecten die ervoor zorgen dat er zoveel mogelijk mensen met een uitkering kunnen worden toegeleid naar werk. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt primair bij UWV, gemeenten en werkgevers. Te veel mensen staan buiten het arbeidsproces. Dit kost de samenleving veel geld. De projecten onder het thema Van uitkering naar werk leveren een bijdrage aan toeleiding van zoveel mogelijk mensen met een uitkering naar werk. Doel: Gezamenlijke werkgevers dienstverlening UWV-gemeenten-SW Publiek-private samenwerking sector Zorg & Welzijn Invulling van Social Return on Investment (SROI) met mensen uit de doelgroep werkzoekenden Trekkers: Overheid en werkgevers Resultaten juni 2013: Een gedragen regionaal samenwerkingsmodel voor werkgeversdienstverlening en Social Return on Investment, waarbij concrete plaatsingen van mensen met een uitkering worden gerealiseerd ,- vanuit ministerie van SZW voor 130 plaatsingen van mensen met een uitkering door de uitzendbranche Verkorte opleiding verzorgende IG met een deelname van 50 zij-instromers in de zorg In dit thema Jolanda Vrolijk 24 Krijn Rijke 24 José Tiessing 25 Cees Kiene 25 Kayleigh Wisman 27 Janneke Kuijken 28 Aart Ruppert 29 Maud van Vuren 30

24 Van uitkering naar werk 24 Jolanda Vrolijk - projectcoördinator Brancheservicepunt Zorg & Welzijn Jolanda Vrolijk projectcoördinator Na een aantal jaren werkzaam geweest te zijn in de werkgeversdienstverlening van het UWV WERKbedrijf Alkmaar, ben ik in mei 2012 gestart als projectcoördinator van het Brancheservicepunt Zorg & Welzijn Noord-Holland Noord. Een belangrijk deel van mijn taak bestaat uit het stimuleren en versterken van de samenwerking tussen zorginstellingen, gemeenten, UWV, Leerwerkloket, onderwijsinstellingen en kenniscentrum Calibris. Ook het opzetten van maatwerkprojecten voor mensen die opleiding en begeleiding nodig hebben om aan de slag te kunnen gaan in Zorg & Welzijn maakt hier onderdeel van uit. Juist in deze tijd van bezuinigingen, veranderingen in de zorg, veranderende taken van organisaties en onzekerheid over de ontwikkeling van de werkgelegenheid binnen deze sector is het van belang om in deze samenwerking te investeren. Juist nu, om met elkaar kansen en mogelijkheden te signaleren en te creëren. Om er samen voor te zorgen dat er nu en in de toekomst voldoende en goed gekwalificeerde medewerkers voor Zorg & Welzijn beschikbaar zijn in deze regio. Om er samen voor te zorgen dat ook mensen die extra scholing en begeleiding nodig hebben een kans krijgen. Ik hoop dat ik daar met dit project een bijdrage aan geleverd heb. Krijn Rijke - projectleider Social Return on Investment Krijn Rijke - projectleider Mijn naam is Krijn Rijke, directeur van Talent voor Techniek. Mijn grootste uitdaging is om voldoende technisch opgeleide vakmensen voor de toekomst beschikbaar te hebben. In het programma Inclusieve Arbeidsmarkt ben ik projectleider Social Return on Investment (SROI). Daarbij wordt een regionale werkwijze ontwikkeld voor de gemeenten in Noord-Holland Noord. SROI is het maken van afspraken door een opdrachtgever met een opdrachtnemer over het inzetten van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt bij inkoop/ aanbesteding van werken, diensten of leveringen. Om te komen tot een eenduidige toepassing van SROI door opdrachtgevers in de regio Noord-Holland Noord zijn er in 2012 projecten gestart in de gemeente Hoorn en Alkmaar. In deze projecten is de eis voor de opdrachtnemer (de werkgever) dat 5% van de aanneemsom wordt ingezet voor Social Return. Het streven is te komen tot een win win - win situatie, voor de gemeente, de opdrachtnemer en de kandidaat. Sinds enkele jaren werk ik bij de stichting Talent voor Techniek, een organisatie die verbinding organiseert tussen de werkgevers in de techniek en alle opleidingscentra in de regio. Het streven van onze stichting is om jonge mensen enthousiast te maken om te kiezen voor een vervolgopleiding in de techniek. Met de uitvoering van het Actieplan Jeugdwerkgelegenheid heeft de stichting al veel jongeren weten te motiveren een opleiding te starten en het diploma te behalen. Ook via maatschappelijke projecten is veel zinvolle werk ervaring gevonden voor deze jongeren.

25 25 Van uitkering naar werk José Tiessing, projectleider Samenwerking werkgeversdienstverlening UWV-Gemeenten-SW José Tiessing - projectleider Ik ben José Tiessing, 43 jaar en werkzaam bij de gemeente Hoorn. Sinds juni 2012 ben ik aan de slag als projectleider voor het thema Van uitkering naar werk binnen het programma Inclusieve Arbeidsmarkt. Mijn opdracht is om ervoor te zorgen dat UWV en gemeenten binnen de arbeidsmarktregio Noord-Holland Noord met één gezicht naar werkgevers optreden. Bij de gemeente Hoorn was ik onder andere senior beleidsmedewerker WMO en Bureauhoofd Jeugd, Onderwijs en Samenleving. Voordat ik in 2008 bij de gemeente Hoorn kwam werken heb ik 9 jaar op het hoofdkantoor van UWV gewerkt. Ik geloof in werk. Deelnemen in het arbeidsproces is goed voor mensen. Door de werkgeversdienstverlening goed in te richten, aan te sluiten bij de wensen en mogelijkheden van werkgevers en dat ook nog eens gezamenlijk te doen, kunnen we, ook in deze tijd van recessie maximaal rendement halen uit de arbeidsmarkt. Banen creëren, mensen omscholen, herplaatsen, werkervaring bieden en indien nodig voor de juiste begeleiding en/of voorziening zorgen. Op dit moment staan we voor de schone taak om ervoor te zorgen dat UWV SW en gemeenten in Noord-Holland Noord adequaat kunnen gaan inspelen op de mogelijkheden die de arbeidsmarkt te bieden heeft. Daarbij moeten we slim omgaan met werk, de juiste mensen leveren en vooral ook de werkgevers ontzorgen. Werkgevers zijn dan best bereid ook mensen uit kwetsbare doelgroepen een kans te geven en om mee te denken over mogelijkheden binnen hun bedrijf. Cees Kiene Weg met de paarse krokodil, de burger staat centraal! Een goed functionerende arbeidsmarkt is de spil waar alles om draait. Niet alleen omdat dat belangrijk is voor werkgevers, werknemers en overheden als onderdeel van de economie, maar ook omdat het welzijn van de burgers ermee is gemoeid. Werkloosheid is een van de ergste dingen die een mens kan overkomen. Iemand zijn zelfbeeld, zelfvertrouwen, onafhankelijkheid en gezondheid zijn gebaat bij het hebben van werk. Het is dan ook van groot belang dat alle instanties die te maken hebben met werkzoekenden samenwerken en met elkaar alles op alles zetten om zoveel mogelijk mensen aan het werk te krijgen! Cees Kiene heeft ruim dertig jaar ervaring met de uitvoerings- en beleidsmatige kant van de arbeidsmarkt en de sociale zekerheid. Hij heeft een gepassioneerde betrokkenheid met het fenomeen werk. Momenteel is hij een van de vier aanjagers van de landelijke Programmaraad en heeft hij de taak om gemeenten, UWV, SW-bedrijven en onderwijsorganisaties te ondersteunen in de samenwerking op het gebied van dienstverlening aan werkgevers en werkzoekenden, zodat de wet SUWI (Structuur Uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen) adequaat wordt uitgevoerd. Cees Kiene: Noord-Holland Noord is één van de elf regio s die ik ondersteun. Het RPA-NHN maakt op mij een actieve indruk en valt daarmee op in het land. Ik constateer een toenemende bestuurlijke betrokkenheid door het enthousiasme van de wethouders die deelnemen in de stuurgroep van het RPA-NHN. Waar het nu om gaat is dat de plannen worden omgezet in doelgerichte actie binnen de voorgenomen termijnen. De lokale en subregionale initiatieven - zoals de samenwerking op

26 Van uitkering naar werk 26 het gebied van de Sociale Diensten - maken dit mogelijk. Ik kan bemiddelen, aanjagen, faciliteren met kennis, het aandragen van goede voorbeelden uit andere regio s en zelfs mankracht vrijmaken als dat nodig is. Geen weg meer terug De wettelijke opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bestaat uit drie onderdelen: het realiseren van een gezamenlijke werkge- versdienst- verlening, een gezamenlijke werkzoekendendienstverlening en het opstellen van een regionaal marktbewerkingsplan, uitgewerkt in een bestuurlijk programma. Nadat digitaal alles op elkaar is afgestemd is er geen weg meer terug. Cees Kiene: Elke regio heeft een centrumgemeente aangewezen gekregen. In Noord-Holland Noord is dat de gemeente Alkmaar. Dit betekent dat wethouder Elly Konijn van de gemeente Alkmaar, in samenwerking met de wethouders van de gemeenten Den Helder en Hoorn, ervoor moet zorgen dat er voor de regio een bestuurlijke agenda wordt opgesteld. Ook is dit team verantwoordelijk voor de uitvoering ervan. Elly Konijn is voorzitter geworden van RPA-NHN en daarmee ook de stimulator van het programma Inclusieve Arbeidsmarkt. Dat kan onderdeel zijn van de bestuurlijke agenda. De kortste weg naar werk De werkgeversdienstverlening houdt in dat een werkgever bij één regionaal loket zijn vacature kan indienen en kandidaten krijgt verwezen. De werkzoekendendienstverlening houdt in dat iemand die werkloos is maar één keer zijn verhaal hoeft te vertellen. De dienstverlening van UWV en gemeenten wordt in toenemende mate elektronisch aangeboden. De klant kan dan thuis achter de computer verschillende activiteiten verrichten. Bovendien blijft de persoonlijke dienstverlening beschikbaar. De Programmaraad heeft brochures beschikbaar op het gebied van werkgeversen werkzoekendendienstverlening. Op de site zijn deze te downloaden. Cees Kiene: Het lijkt zo logisch maar het is voor het eerst in de geschiedenis dat het bij wet wordt geregeld. De arbeidsmarkt kent geen gemeentegrenzen maar per gemeente geldt wel vaak een andere subsidieregeling. Dit vormt een doolhof voor werkgevers. Synchronisatie van instrumenten en regelingen is bij regionale dienstverlening essentieel. Een accountmanager van het Werkgeversservicepunt moet de werkgever kunnen adviseren op het gebied van vacaturevervulling maar ook over de invulling van Social Return of aangelegenheden op het terrein van EZ. Een werkgever wil iemand met de juiste kwalificaties en vaardigheden, ongeacht de soort uitkering met de daaraan verbonden voorwaarden van de werkzoekende. Hij wil ontzorgd worden. Hou het simpel en begin klein. De verwachting is dat na een periode van een groeiende werkloosheid na een aantal jaren weer een gebrek aan arbeid ontstaat. Het is zaak dat de arbeidsmarkt hierop is voorbereid. Scholing en ontzuiling zijn cruciale factoren Actie dat is wat de arbeidsmarkt nu nodig heeft! Cees Kiene: Scholing en ontzuiling zijn cruciale factoren. Ik heb het meeste vertrouwen in kleinschalige samenwerkingsverbanden die eerst het doel van de samenwerking bepalen, daarna de voordelen voor elke partner benoemen en de juiste samenwerkingsvorm kiezen om dan direct aan de slag te gaan. Zonder teveel papier en belemmerende voorschriften, maar met een duidelijk kader dat is bepaald door bestuurders. Hoe meer partners er in het begin bij betrokken zijn hoe langer het duurt eer er actie wordt ondernomen. En actie is wat de arbeidsmarkt nu nodig heeft!

27 27 Van uitkering naar werk Aart Ruppert en José Tiessing Veel vertrouwen in programma Wethouder Aart Ruppert en projectleider José Tiessing van de gemeente Hoorn hebben veel vertrouwen in het programma Inclusieve Arbeidsmarkt dat het RPA-NHN in samenwerking met alle partners heeft opgesteld. Het doel van het programma is om iedereen een kans op werk te geven, ook zij die minder capaciteiten hebben. Gemeenten, UWV en Sociale Werkplaatsen trekken samen op om werkgevers te adviseren bij het in dienst nemen van mensen die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Aart Ruppert: Elke dag die je werkt is er één! Banen voor het leven bestaan niet meer. De arbeidsmarkt is veranderd en iedereen zal zijn steentje moeten bijdragen. Dit betekent dat wij, ook als gemeente en als werkgever, anders moeten kijken naar arbeid. Flexibiliteit en een leven lang leren om duurzaam inzetbaar te zijn, worden steeds belangrijker. Niet alle mensen kunnen de veranderingen bijbenen, ook sommige werkgevers niet. Het is dan ook een taak van de gemeenten en UWV om zowel de werknemer als de werkgever te faciliteren in hun zoektocht naar arbeid. José Tiessing: Momenteel zijn wij druk bezig om de werkprocessen van UWV en Elke dag die je werkt is er één! Banen voor het leven bestaan niet meer! gemeenten zo af te stemmen, dat werkgevers en werkzoekenden zo goed mogelijk geholpen kunnen worden. Dit lijkt gemakkelijker dan het is. Elke samenwerkende partner regelt de dienstverlening aan werkgevers op zijn eigen manier. Afstemming en samenwerking zijn noodzakelijk om efficiënt en effectief te kunnen werken en te bemiddelen. Grote bedrijven die werk hebben voor bijvoorbeeld tientallen Wajongeren willen snel kunnen handelen. Aan hun vraag willen en moeten UWV en gemeenten kunnen voldoen. Aart Ruppert: Wij hopen dat in de zomer van dit jaar de plannen klaar zijn zodat begonnen kan worden met het opzetten van een gezamenlijk dienstverleningspakket. Een eerste noodzakelijke stap in de voorbereiding naar de Participatiewet die op 1 januari 2014 ingaat, een vervolg op de eerder voorgestelde Wet Werken naar Vermogen die nooit is ingevoerd. In het nieuwe Sociaal Akkoord is de afspraak opgenomen, dat werkgevers op vrijwillige basis een percentage van hun arbeidsplaatsen gaan aanbieden aan leerlingen en aan mensen met een uitkering. Vooruitlopend op deze regeling werken wij als gemeente Hoorn al volgens het model Social Return On Investment (SROI). José Tiessing: SROI houdt in dat bedrijven die vanuit een gemeente werk gegund krijgen (bijvoorbeeld schoonmaakbedrijven, aannemers en zorgaanbieders) verplicht worden om een voorstel te maken om mensen met een uitkering aan de opdracht mee te laten werken. De werkgever heeft één contactpersoon namens het UWV en de gemeente. De accountmanager kan met de werkgever meedenken, taken en functies doorlichten, opsplitsen en herbenoemen en berekeningen maken. Soms lopen werkgevers namelijk vast in de wirwar van voorwaarden en regelingen. Met name kleinere bedrijven die geen eigen afdeling personeelszaken hebben, kunnen op deze manier ondersteund worden. Het is de taak van UWV en gemeenten om de werkgever die iemand kan helpen om uit de uitkeringssituatie te komen, te faciliteren. Aart Ruppert: Om het instrument SROI optimaal in te kunnen zetten wordt vanuit het programma Inclusieve Arbeidsmarkt een regionale werkwijze ontwikkeld zodat iedere gemeente op een eenduidige wijze met dit instrument omgaat. Daarmee worden de werkgevers zoveel mogelijk ontzorgd. Het doel is uiteindelijk de juiste persoon op de juiste plek te krijgen. Werkgeversdienstverlening en SROI zijn onderdelen van het thema Van uitkering naar werk van het programma Inclusieve Arbeidsmarkt, een programma waarin ik geloof. De naam Inclusieve Arbeidsmarkt zegt het al, iedereen heeft recht op werk. Het programma richt zich, naast de groep mensen die van uitkering naar werk gaat, ook op de groep die van school naar werk en op de groep die van werk naar werk gaat. Ik ben er trots op dat ik als bestuurder aan dit programma mag meewerken!

28 Van uitkering naar werk 28 Maud van Vuren - Regiomanager UWV Noord-Holland Noord UWV aan het werk!! De verzekeringsmaatschappij UWV is verantwoordelijk voor het beperken van de schadelast voor de overheid. Elke regio krijgt jaarlijks een financiële doelstelling opgelegd door het ministerie. Als het stroef gaat op de arbeidsmarkt heeft dat ook invloed op het UWV als organisatie. Samenwerking met andere partners om zoveel mogelijk mensen aan werk te helpen staat hoog op de agenda. UWV Regiomanager Noord-Holland Noord Maud van Vuren is lid van de expertgroep en de stuurgroep van het RPA-NHN. Een werkgerelateerde uitkering is niet meer dan een inkomensverzekering voor iemand die werkzoekend is, meestal na een dienstverband. Het is dus niet alleen voor de uitkeringsgerechtigden maar ook voor het UWV als organisatie van groot belang, dat mensen zo snel en zo goed mogelijk een plek op de arbeidsmarkt krijgen. Maud van Vuren: Het niet behalen van onze doelstellingen kan leiden tot een sanctie van het Rijk met als gevolg dat wij zouden moeten bezuinigen op formatieplaatsen voor ons eigen personeel. Dit houdt in dat onze persoonlijke dienstverlening onder druk komt te staan. Wij zijn dus gebaat bij een goed functionerende arbeidsmarkt waar ook mensen met een afstand tot die markt werk kunnen vinden. Samenwerken loont Het UWV neemt deel aan verschillende projecten binnen het programma Inclusieve Arbeidsmarkt dat als doel heeft om zoveel mogelijk mensen aan werk te helpen. Maud van Vuren: Ik ben ervan overtuigd Ik ben ervan overtuigd dat wij de arbeidsmarkt alleen kunnen vlottrekken als er wordt samengewerkt. dat wij de arbeidsmarkt alleen kunnen vlottrekken als er wordt samengewerkt. Ons werkgebied hebben we opgedeeld in drie subregio s: De Kop van Noord-Holland, West-Friesland en Noord-Kennemerland. In deze regio s werken wij samen met gemeenten, Sociale Diensten en Sociale Werkplaatsen. Elke regio heeft zijn eigen dynamiek. In de Kop zijn we al op uitvoeringsniveau bezig aan een gezamenlijke dienstverlening aan werkgevers en werkzoekenden. In West-Friesland en Noord- Kennemerland wordt nog veel overlegd om alle partijen op één lijn te krijgen. Daarbij wordt hard gewerkt aan het afstemmen van de software om de digitale dossiers van de samenwerkingspartners op elkaar aan te laten sluiten. Als lid van de stuurgroep en van de expertgroep van RPA-NHN ben ik op alle fronten betrokken bij het programma Inclusieve Arbeidsmarkt. Dé Wajongere bestaat niet Het is gemakkelijk om mensen in te delen in groepen en dat wordt dan ook veel gedaan, soms uit het oogpunt van efficiëncy, vaak uit gemakzucht. UWV keert aan jonge mensen met een beperking, waardoor zij niet volledig kunnen deelnemen aan het arbeidsproces, de Wajong-uitkering uit. Maud van Vuren: De hoogte van de uitkering verschilt per persoon want die is afhankelijk van de mate van inzetbaarheid van de jongere op de arbeidsmarkt. UWV levert dus maatwerk. Dit is de reden dat wij stellen dat dé Wajongere niet bestaat. Veel Wajongeren kunnen prima functioneren met een aangepast werkschema. In onze organisatie werken zes Wajongeren die doen wat ze kunnen op werktijden die het beste bij hen passen. Ook het werkcontract is maatwerk. De invloed van de arbeidsmarkt De laatste jaren is er sprake van vergrijzing. In het algemeen denkt men hierbij aan het personeelsbestand van een bedrijf. Maud van Vuren: Ons bestand van uitkeringsgerechtigden ouder dan 55 jaar is gegroeid tot meer dan 50% van het totaal. De vergrijzing heeft hier dus ook toegeslagen. Mensen in deze leeftijdscategorie hebben grote moeite met het vinden van werk. De meesten hebben een jarenlang dienstverband bij hetzelfde bedrijf gehad maar zijn hun baan kwijtgeraakt door reorganisatie of faillissement. Een aantal heeft nog nooit in zijn leven gesolliciteerd! Wij verlenen een extra service aan de werkzoekenden die 55+ zijn. Zij kunnen zes keer deelnemen aan een netwerkgroep die door een UWV medewerker wordt begeleid. Daarna kunnen zij op eigen initiatief met elkaar blijven netwerken. Wij hebben één keer als proef een netwerkcafé in ons gebouw in Alkmaar georganiseerd. Dat initiatief werd goed ontvangen.

29 29 Van uitkering naar werk Janneke Kuijken - Directeur P&O Omring Calibris samenwerken om mensen vanuit een uitkeringssituatie naar werk te leiden. Meedoen en ontwikkelen De veranderende vraag naar arbeid binnen de zorg, de functies en de daarvoor benodigde competenties hebben als consequentie, dat het voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt moeilijker wordt om aansluiting te vinden met het werkveld. Daarbij komt dat bezuinigingen de druk in de zorg opvoeren waardoor er minder tijd beschikbaar is voor begeleiding op de werkvloer. Zorg voor de toekomst Omring is een zorgorganisatie die advies, zorg en een beschutte woonomgeving biedt aan met name ouderen met beperkingen. Dit in de regio s West-Friesland en de Kop van Noord-Holland en op Texel. Eigen regie en het welzijn van de cliënt staan centraal binnen Omring. In samenwerking met de cliënt en de mantelzorger dragen de medewerkers hier aan bij. Deze visie leidt tot een andere kijk op zorg met als gevolg dat er een andere vraag naar arbeid ontstaat. Het gesprek met directeur P&O Janneke Kuijken en beleidsadviseur P&O Mariëtte Stokkermans van Omring gaat over de veranderingen binnen het werken in de zorg. Janneke Kuijken: Er is nu al meer behoefte aan mensen die zorgen dat in plaats van aan mensen die zorgen voor. Natuurlijk blijft een helpende hand vaak nog nodig maar die kan ook worden gegeven door anderen zoals familie, buren en vrijwilligers. De professionele zorg spitst zich meer en meer toe op complexe zorgvragen en op de coördinatie van de benodigde hulp. Dit betekent dat zorgfuncties een andere deskundigheid en een hoger opleidingsniveau vereisen. Over de hierbij benodigde competenties van professionals in zorg vindt afstemming plaats met de opleidingsorganisaties. Dit is een belangrijk onderwerp waarvoor ik mij inzet als lid van de stuurgroep Brancheservicepunt Zorg & Welzijn en als voorzitter van ZWplus, een regionaal samenwerkingsverband van werkgevers in de sector Zorg & Welzijn. Het doel van ZWplus is te komen tot een duurzame arbeidsmarkt. Een van de resultaten van ZWplus is het mobiliteitsnetwerk dat door de leden wordt opgezet om zo nodig mensen aan ander werk te helpen. ZWplus is ook een van de partners in het Brancheservicepunt Zorg & Welzijn waarin de ROC s, gemeenten, Sociale Diensten, UWV, RPA-NHN en het Kenniscentrum Janneke Kuijken: Dat neemt niet weg dat we blijven investeren in het opleiden van de huidige en toekomstige medewerkers. Omring is en blijft een goed werkgever die haar maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt, ook in dit opzicht. Mariëtte Stokkermans: Vorig jaar zijn zes Wajongeren aan het werk gegaan in de Zeester in Den Helder, een woonvorm voor mensen met dementie. Zij volgen de MBO-opleiding voor Helpende in de Zorg, niveau 2. Omring is actief betrokken bij de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt met speciale aandacht voor de kwaliteit van opleidingen en voor de duurzame inzetbaarheid van mensen. Beide aandachtsgebieden zijn onderdeel van het programma Inclusieve Arbeidsmarkt. Wij zijn ons er niet altijd van bewust maar op veel manieren zijn wij al bezig om de doelstellingen van dit programma te realiseren. Janneke Kuijken: De partners van het Brancheservicepunt Zorg & Welzijn vinden het heel belangrijk om met elkaar in gesprek te zijn en met elkaar samen te werken. Deelname van de werkgevers aan dit overleg kan nog meer worden gestimuleerd. Eén van de successen van deze samenwerking is om met een verkorte opleiding zij-instromers aan te trekken. Een kortere opleidingsduur met een aangepast salaris is voor deze doelgroep van belang.

30 Van uitkering naar werk 30 Kayleigh Wisman stagiair bij De Zeester Werken in de zorg is leuk! Kayleigh Wisman is een leerlinge van 16 jaar en zij loopt stage in het verzorgingstehuis De Zeester in Den Helder. Vorig jaar heeft ze haar middelbare schooldiploma behaald aan de praktijkschool De Pijler in Den Helder en nu volgt ze een opleiding in de zorg. De Zeester niet zomaar een verzorgingstehuis. Kayleigh: De Zeester is ingesteld op de wensen van de bewoners. Als de bewoners willen uitslapen dan mag dat. Er worden in De Zeester ook allerlei activiteiten georganiseerd, van knutselen tot het bijwonen van huisconcerten. Iedereen mag meedoen! Een opleiding in de zorg Kayleigh heeft ervaring in de zorg opgedaan als mantelzorger van haar oma. Voor iemand zorgen beviel haar wel. Zij vond het leuk en dankbaar werk. De keus voor een opleiding in de zorg was dan ook gemakkelijk gemaakt. Helaas was er bij haar in de buurt geen school die deze opleiding aanbood. Kayleigh liet het er niet bij zitten en zocht verder. Bij Instituut Scheidegger volgt zij nu de MBO-opleiding Helpende Zorg en Welzijn niveau 2. De opleiding duurt twee jaar waarbij ze vier dagen per week stage loopt en één dag per week les krijgt. Kayleigh is tevreden over haar opleiding en haar schoolresultaten. De Zeester is een prima stek In het laatste jaar op de Pijler had Kayleigh haar snuffelstage geregeld bij verzorgingstehuis De Zeester. De sfeer bij De Zeester en het feit dat de bewoners min of meer mogen doen waarin zij zin hebben, sprak haar erg aan. Zij koos opnieuw voor dit verzorgingstehuis als stageplaats. Nu werkt zij op een vaste afdeling. De bewoners lijden aan dementie en moeten worden geholpen met de dagelijkse dingen zoals uit en in bed stappen, douchen, aan- en uitkleden en eten. Kayleigh speelt spelletjes met de bewoners, gaat met hen wandelen en boodschappen doen. Volgens Kayleigh is Van hobby naar beroep Eén van de hobby s van Kayleigh is het stylen van nagels, dit doet ze ook graag bij de bewoners van het verzorgingstehuis. Na de MBO-opleiding Helpende Zorg en Welzijn niveau 2 wil ze graag een opleiding nagelstyliste doen. Met twee opleidingen heeft ze meer kans op de arbeidsmarkt en zij kan beide beroepen combineren. Kayleigh: Ook bewoners in verzorgingstehuizen vinden het fijn om verzorgde nagels te hebben. Een eigen nagelstudio opzetten zie ik ook wel zitten. Ik kan dan én in de zorg werken én klanten ontvangen in mijn eigen studio.

31 31 Inspireer NHN Arbeidsinitiatieven inspireren Noord-Holland Noord aftrap voor de publieksstemmen. En aan die boodschap werd massaal gehoor gegeven. Maar liefst unieke publieksstemmen wisten hun weg te vinden op de website inspireernhn.nl. Jurybezoeken Daarnaast zijn alle genomineerde initiatieven in mei en juni ook bezocht door een vakjury. HR-professionals, Astrid de Bruin (10voor5), Helma Zonneveld (Prisma Advies Groep) en Jolanda Bakker (H&S Adviesgroep) bezochten alle genomineerden om te komen tot een kwalitatieve beoordeling van hun initiatief. De verkiezing Inspireer NHN is een project van het programma Inclusieve Arbeidsmarkt om initiatieven op de arbeidsmarkt in de regio Noord-Holland Noord voor een breed publiek toegankelijk te maken. Daarnaast activeert het organisaties en bedrijven om eigen arbeidsinitiatieven te ontplooien of bestaande initiatieven te verbeteren en/of op grotere schaal toe te passen. We maken succesvolle maar soms onbekende arbeidsinitiatieven in onze regio tastbaar voor een groot publiek. Dat inspireert, zet aan tot nadenken en biedt nieuwe kansen voor onze regionale arbeidsmarkt Aldus projectleider Ron van der Velden. Verkiezing De verkiezing, die in februari van 2013 is gestart, heeft in haar eerste jaar uiteindelijk 29 arbeidsinitiatieven opgeleverd. En dat leverde gedurende een aantal maanden een hevige strijd op, op weg naar de titel Wij inspireren NHN!. Op het HDC Werkgevercafé van 16 april gaf wethouder van Alkmaar en voorzitter van het RPA-NHN, Elly Konijn, de officiële Enkele reacties: Het is eigenlijk zo simpel, en zo eenvoudig te dupliceren. Dat we dit nog niet in andere branches zien is een raadsel. en De ondernemende medewerkers hebben mij verrast. Er is duidelijk een connectie gezocht tussen opleiding en arbeidsmarkt. En ook de resultaten van de verschillende arbeidsinitiatieven stemden de jury positief. Van het behouden van opleidingsmogelijkheden in onze regio tot het daadwerkelijke plaatsen van werknemers en het terugbrengen van de uitstroom in een uitkering. Winnaar Tijdens de Regiowerktop wordt het winnende arbeidsinitiatief van Inspireer NHN 2013 bekend gemaakt. Voor dat initiatief staat naast een prachtige trofee, een pagina media exposure te in de uitgaven van HDC Media en een plek op de Week van het Werk in september van dit jaar te wachten. oplossende inspiratie h2x.nl