Meerjarenbegroting van Stichting Samenwerkingsverband Voortgezet Onderwijs Lelystad 24-03

Transcriptie

1 Meerjarenbegroting van Stichting Samenwerkingsverband Voortgezet Onderwijs Lelystad (Bestuursnummer21650) Ter goedkeuring in de vergadering van de Raad van Toezicht van 18 januari 2017

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Werkwijze Meerjarenperspectief op hoofdlijnen Kwalitatieve maatregelen Meerjarenbegroting in schooljaren Meerjarenbegroting in kalenderjaren Scenario s Meerjarenbegroting Risico s Paragraaf financiering Ondertekening Bijlage 1: samenvatting effecten aanscherping en quotering Bijlage 2: gedetailleerde ontwikkeling leerlingaantallen zware bekostiging

3 1. Inleiding Het Samenwerkingsverband is verantwoordelijk voor het voeren van een financieel gezond beleid waarbij continuïteit gewaarborgd is. Beschikbaar gestelde middelen dienen optimaal ingezet te worden om zoveel mogelijk ondersteuning te kunnen bieden, zoals weergegeven in het ondersteuningsplan en de jaarplannen. Hoewel de financiële risico s voor het Samenwerkingsverband 1:1 terecht komen bij de deelnemende besturen, hanteert het bestuur voor de stichting als financieel gezond een weerstandsvermogen van 7,5% van de reguliere bekostiging zware ondersteuning. Naar aanleiding van de vergadering van de Raad van Toezicht van 22 december 2016 is het meerjarenperspectief op een financieel gezond niveau gebracht, ook voor de jaren nadat de verevening volledig is geëffectueerd. Ten opzichte van de eerste versie zijn nogmaals de effecten van het beleid getoetst en aangescherpt, waarna het resterende tekort middels een taakstelling is verwerkt. Gedetailleerde uitwerking van de leerlingaantallen betreffende de zware bekostiging, is als achtergrond informatie opgenomen in bijlage 1 en Werkwijze Uitgaande van de informatie van OCW zijn de te verwachten inkomsten bepaald. De lasten voor VSO zijn als volgt bepaald: Op basis van de overzichten vanuit het VSO en alle afgegeven tlv s sinds augustus 2014 is een zo realistisch mogelijke inschatting gemaakt van de leerlingenontwikkeling binnen het VSO. Tevens is rekening gehouden met de gemiddelde verblijfsduur en leeftijd van de onderinstroom. Aanvankelijk is de huidige verblijfsduur in het VSO als uitgangspunt genomen. In de komende jaren wordt deze verblijfsduur teruggebracht naar een gemiddelde verblijfsduur per afdeling die overeenkomt met het reguliere VO. De overige lasten zijn gebaseerd op het huidige beleid van het samenwerkingsverband. De hoofdlijnen worden weergegeven in achtereenvolgens schooljaren en kalenderjaren. 2

4 3. Meerjarenperspectief op hoofdlijnen Op hoofdlijnen ziet het meerjarenperspectief voor de lichte en de zware bekostiging per schooljaar er als volgt uit: De reserve laat de volgende ontwikkeling per kalenderjaar zien: Het resultaat op zware bekostiging wordt jaarlijks voor 95% verdeeld onder de deelnemende scholen. De restende 5% blijft in het samenwerkingsverband voor de vorming van een financiële buffer. Deze buffer is gemaximeerd op 7,5% van de basisbekostiging zware ondersteuning (2,3 mln). Uitgaande van 2,3 mln basisbekostiging komt dit maximum uit op 173k. Het meerjarenperspectief van de ontwikkeling van het aantal VSO leerlingen en het percentage ziet er voor het Samenwerkingsverband VO Lelystad alsvolgt uit: 3

5 4. Kwalitatieve maatregelen Inleidend Het effect van het (aangescherpte) beleidsrijke gedeelte van de MJB voorziet momenteel nog niet geheel in het inlopen van de negatieve verevening in de komende jaren, waardoor een extra taakstelling / quotering (ultimo vanaf schooljaar ) noodzakelijk is. Hieronder worden die kwalitatieve maatregelen kort geschetst. Vervolgens wordt aangegeven wat dat betekent voor de verschillende participanten en gremia binnen het samenwerkingsverband. Alvorens hier op in te gaan enkele feiten op een rijtje; SWV VO Lelystad Landelijk gemiddelde SWV VO 1. Deelnamepercentage VSO-bekostigd 7,47 % 3,47 % 2. Instroom vanuit bao in v(s)o 89,62 % 93,52 % 3. Instroom vanuit sbo in v(s)o 4,62 % 4,00 % 4. Instroom vanuit so in v(s)o 5,77 % 2,48 % 5. leerlingen in apc-gebieden 62,5 % 16,1 % Bron: DUO / peildatum 1 oktober 2015 Ad 1: SWV VO Lelystad heeft hiermee het hoogste deelnamepercentage van alle samenwerkingsverbanden voor voortgezet onderwijs. Het op één na hoogste deelnamepercentage is 6%. Ad 2, 3 en 4: SWV VO Lelystad heeft met 89,62% verhoudingsgewijs het kleinste aantal leerlingen van alle samenwerkingsverbanden voor voortgezet onderwijs dat direct vanuit het regulier basisonderwijs instroomt in het v(s)o. Met name het aantal leerlingen (5,77%) dat instroomt vanuit het so in het v(s)o is meer dan het dubbele van het landelijk gemiddelde. Ad 5: SWV VO Lelystad heeft 62,5% leerlingen die wonen in apc-gebieden (armoede cumulatie probleemgebieden). Dit is het op één na hoogste percentage van alle samenwerkingsverbanden voor voortgezet onderwijs. Bovenstaande percentages schetsen feitelijk de uitermate pittige opdracht waarvoor SWV VO Lelystad staat. Dit vraagt om een breed scala aan inhoudelijke maatregelen en het vraagt tevens veel van alle betrokkenen in en rondom het samenwerkingsverband. De hoofdlijnen van het inhoudelijk beleid staan in het ondersteuningsplan. De meer gedetailleerde uitwerkingen staan in de jaarplannen. Het laatste jaarplan betreft Zonder uitputtend te willen zijn worden hieronder de belangrijkste inhoudelijke ontwikkelingen genoemd. Inhoudelijke maatregelen 1. Herijking van de basis- en extra ondersteuning binnen de reguliere scholen voor VO Momenteel wordt in samenwerking met het KPC en het directeurenoverleg de basisondersteuning van de reguliere scholen voor voortgezet onderwijs vastgesteld. Dit is nodig omdat de vorige vaststelling vier jaar geleden is geweest en er intussen de nodige ontwikkelingen hebben plaatsgevonden (zie hieronder). Op basis van de hernieuwde vaststelling van de basisondersteuning zal elke school de extra ondersteuningsmogelijkheden hernieuwd moeten definiëren, zodat meer leerlingen begeleid kunnen worden binnen het regulier voortgezet onderwijs. 4

6 2. Verder doorontwikkelen van handelingsgericht werken (HGW) in de klas Sinds schooljaar wordt met ondersteuning van het KPC en onder regie van de projectleider HGW handelingsgericht werken ingevoerd binnen de reguliere scholen voor voortgezet onderwijs. Hiermee wordt beoogd om meer leerlingen (blijvend) te laten participeren aan het regulier voortgezet onderwijs. Dit vraagt een omslag in denken en handelen van alle medewerkers op de scholen. 3. Versteviging samenwerking jeugdhulp en onderwijs Mede op basis van de Lelystadse Educatieve Agenda (LEA) worden jeugdhulpmedewerkers in toenemende mate binnen de school gehaald, zodat de lijntjes tussen onderwijs en jeugdhulp zo kort mogelijk zijn. Het streven is om er met elkaar voor te zorgen dat er voor elke leerling voor wie dat nodig is één plan wordt gemaakt. 4. Samenwerking tussen PO en VO Hoewel er stappen zijn gezet, is de samenwerking tussen PO en VO voor verbetering vatbaar. Momenteel is er constructief overleg tussen de directeur van SWV PO en de directeur-bestuurder van SWV VO. Gezamenlijk is er met ingang van schooljaar een beleidsmedewerker PO-VO aangesteld. Deze medewerker participeert zowel in de werkgroep PO-VO als in de ingestelde stuurgroep PO-VO. Belangrijk topic is het tijdig bespreken van zorgleerlingen in een vroeg stadium (groep 7) door scholen voor PO en scholen voor VO, zodat een deel van deze leerlingen uiteindelijk kan doorstromen naar het regulier voortgezet onderwijs. 5. Arrangementsklassen voor T/H/V en VMBO In het voorjaar van 2016 is er een arrangementsklas T/H/V van start gegaan op de SGL. Met ingang van schooljaar zullen er -naar verwachting- ook twee arrangementsklassen van start gaan binnen het VMBO. Dit betekent dat er voor onderinstromers tussenoplossingen zijn gecreëerd; de keuze is niet meer beperkt tot regulier VO en VSO. Wat vraagt dit van de verschillende participanten? De Raad van Toezicht Houden van scherp toezicht op de financiën en daarmee op de leerlingenstromen binnen het samenwerkingsverband, waarbij de directeur-bestuurder de ruimte krijgt om maatregelen te treffen om de vereveningsdoelstelling te behalen. De directeur-bestuurder Inzet van alle middelen en mogelijkheden in samenwerking met alle participanten om het ritme van de verevening in de komende schooljaren via beleidsrijke, inhoudelijke maatregelen ook daadwerkelijk te behalen en te bestendigen. Daarbij zal hij de komende 2,5 jaar met onderbouwde voorstellen moeten komen om ook de extra taakstelling (het quoteringsgedeelte) van de MJB vanaf schooljaar te (kunnen) bewerkstelligen. De gemeente Lelystad Vanuit de LEA, het transitiefonds en de algemene reserve van de gemeente Lelystad, geeft de gemeente financiële impulsen aan zowel het SWV VO (HGW, samenwerking met de Jeugdhulp) als aan scholen (arrangementsklas T/H/V). Het wettelijk verplicht OOGO dat de gemeente moet voeren met het SWV VO is momenteel belegd in een OOGO met alle besturen voorschoolse educatie, PO, VO en MBO. Zowel het SWV VO als het SWV PO hebben behoefte aan een separaat OOGO met de gemeente, waarbij behalve over het ondersteuningsplan ook op overeenstemming gericht overleg wordt gevoerd over de (inzet 5

7 en inkoop van) de Jeugdhulp. Dit is kenbaar gemaakt aan de gemeente en zal naar alle waarschijnlijkheid in 2017 worden geïmplementeerd. SWV PO Lelystad De samenwerking tussen de directeur van SWV PO en de directeur-bestuurder van SWV VO Lelystad is goed te noemen. In toenemende mate wordt er gezamenlijk opgetrokken (bijvoorbeeld richting gemeente en bij het verder vormgeven van de samenwerking tussen PO en VO). De samenwerking tussen de scholen voor PO en de scholen voor VO is echter voor verbetering vatbaar, zeker daar waar het gaat om met elkaar in een vroeg stadium het gesprek met elkaar te voeren over leerlingen met een ondersteuningsbehoefte. Dat die noodzaak er wel degelijk is blijkt -onder meer- uit het schema op bladzijde 4 aan het begin van deze paragraaf. Uit dat overzicht is af te leiden dat de instroom van leerlingen in het v(s)o vanuit het sbo en met name vanuit het so aanzienlijk boven het landelijk gemiddelde ligt. De instroom in het sbo en het so binnen SWV PO Lelystad is de afgelopen jaren gedaald. Dat effect is niet terug te zien in de deelnamepercentages van het vso. Sterker nog; de CT heeft afgelopen schooljaar een toename geconstateerd in het aantal leerlingen dat vanuit het regulier basisonderwijs wordt aangemeld bij de CT voor een tlv-cat 1. Een mogelijke verklaring is dat leerlingen in toenemende mate worden behouden voor het regulier basisonderwijs, via extra financiële ondersteuningsmogelijkheden die worden aangereikt door het SWV PO. Het is echter een onwenselijke situatie dat een fors deel van deze leerlingen daarna wordt doorverwezen naar het vso. Dit zouden de uitzonderingen moeten zijn die de regel bevestigen; regulier basisonderwijs betekent in principe doorstromen naar regulier voortgezet onderwijs, al dan niet met extra ondersteuning of plaatsing in een arrangementsklas! Vroegtijdig overleg (groep 7) tussen scholen voor PO en VO is dan wel een vereiste! De schoolbesturen Alle schoolbesturen (VO en VSO) maken duidelijk -zo mogelijk ook in hun eigen meerjarenbeleidsplan- hoe wordt gestuurd op het beperken van de instroom en de verblijfsduur van leerlingen in het VSO. Voor het regulier voortgezet onderwijs: - Op welke wijze wordt gewerkt aan de mindset van de medewerkers om in toenemende mate te moeten werken met leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte? - Hoe wordt vorm en invulling gegeven aan vroegtijdig overleg (zo mogelijk reeds in groep 7) met PO-scholen om leerlingen met een ondersteuningsbehoefte te bespreken? - Welke maatregelen worden getroffen om ook leerlingen uit het sbo en so te kunnen opnemen? - Op welke wijze wordt gewerkt aan het terugdringen van de zij-instroom in het VSO en welke getallen horen hierbij vanaf heden en in de komen schooljaren? - Op welke wijze zorgt het regulier voortgezet onderwijs er voor dat terugplaatsingen vanuit het VSO ook daadwerkelijk mogelijk en succesvol kunnen zijn? Voor het voortgezet speciaal onderwijs: - Op welke wijze wordt gewerkt aan de mindset van de medewerkers om in toenemende mate te moeten werken met alleen de zwaarste categorie van vso-cat.1-leerlingen? - Op welke wijze wordt gewerkt aan het terugdringen van de onderinstroom in het VSO? - Hoe wordt vormgegeven aan het terugplaatsingsbeleid van VSO naar VO? - Op welke wijze wordt toegewerkt naar een verkorting van de gemiddelde verblijfsduur binnen het VSO? 6

8 Voor regulier onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs: - Wat heb je -gezien de bovenstaande punten- van elkaar nodig? - Op welke wijze wordt dat vormgegeven en geborgd? Het directeurenoverleg Aangezien de schoolbestuurders zitting hebben in de Raad van Toezicht, is met name het directeurenoverleg het platform waarbinnen de directeur-bestuurder het beleid van het samenwerkingsverband ontwikkelt en bestendigt. Dit overleg is dus een belangrijk platform voor hem. Dit betekent evenwel dat van directeuren gevraagd mag worden om vooral ook overstijgend vanuit het samenwerkingsverband te denken en te handelen. Dit vraagt een proactieve houding van hen, waarbij onderwerpen in toenemende mate in werkgroepen worden uitgewerkt, waarna de directeur-bestuurder een besluiten neemt. Het Expertisenetwerk Ook voor het Expertisenetwerk (EN) geldt dat wordt gedacht en gehandeld vanuit het perspectief van het samenwerkingsverband. Adviezen aan de CT dienen inhoudelijk onderbouwd te zijn. Ook moet verder worden nagedacht over de bandbreedte van de werkzaamheden van het EN. Momenteel wordt dit intern geëvalueerd door het EN, maar ook door de CT. De resultaten zullen besproken worden in het directeurenoverleg. De Commissie Toelaatbaarheid De Commissie Toelaatbaarheid (CT) is verantwoordelijk voor de advisering over afgifte van tlv s op basis van aangeleverde dossiers en de criteria zoals die binnen het SWV VO Lelystad worden gehanteerd. In de afgelopen twee jaren heeft de CT vele dossiers bestudeerd en heeft op grond daarvan inmiddels een redelijk scherp beeld van de inhoud en de volledigheid van de dossiers. Daar waar in 2015 en 2016 bij gerede twijfel nog werd besloten in het voordeel van de aanvrager, zal dat niet meer zo kunnen zijn, aangezien op deze wijze onvoldoende wordt ingelopen op de vereveningsopdracht. Daar staat tegenover dat er de afgelopen jaren verschillende inhoudelijke ontwikkelingen binnen het samenwerkingsverband in gang zijn gezet, op grond waarvan het regulier voortgezet onderwijs beter is toegerust op leerlingen met specifieke ondersteuningsbehoeften. Daarnaast zal de CT input leveren aan de directeur-bestuurder over een verdere aanscherping van de indicatie-criteria indien dat op enig moment nodig wordt geacht. 7

9 5. Meerjarenbegroting in schooljaren De lichte ondersteuning laat op de LWOO-bekostiging een overschot zien als gevolg van een dalend aantal LWOO leerlingen ten opzichte van 1 oktober Voor het PRO is een tegengesteld beeld te zien: een tekort dat redelijk stabiel is gebleven over de afgelopen drie jaren. 8

10 Onderverdeling zware bekostiging in leerlingaantallen: Met betrekking tot de zware bekostiging en de negatieve verevening daarop, is inmiddels duidelijk dat de leerlingenontwikkeling in het VSO niet zonder extra quotering aan de vanuit OCW opgelegde taakstelling (verevening) kan voldoen. Dit betekent dat bovenop de al forse (opgelegde) krimp in aantal VSO leerlingen, gebaseerd op kortere verblijfsduur en lagere (onder- en zij-) instroom, nog een extra taakstelling ligt van in totaal 42 leerlingen (zie de tabel hieronder) die met ingang van schooljaar gerealiseerd moet zijn. Nadere analyse laat zien dat dit niet wordt veroorzaakt door het aantal geïndiceerde leerlingen in de bekostigingscategorie 2 en 3, maar door het aantal geïndiceerde leerlingen in de bekostigingscategorie 1. Compartimentering van gelden leidt ertoe dat in schooljaar er vanuit OCW een korting op de lumpsum vergoeding van alle deelnemende scholen wordt toegepast voor het tekort op de zware bekostiging. De bekostiging voor de lichte ondersteuning valt hier buiten als gevolg van de vanuit OCW aangegeven compartimentering. Onderstaande tabel geeft inzicht in het verloop van het aantal leerlingen: 9

11 6. Meerjarenbegroting in kalenderjaren Vertaald naar kalenderjaren ziet de meerjarenbegroting er als volgt uit: NB: Ten tijde van het ter perse gaan van deze meerjarenbegroting was een weergave van de cijfers van 2014 en 2015 nog niet in het format van deze voorliggende meerjarenbegroting beschikbaar en is derhalve niet in dit document opgenomen. De overige lasten bevatten onder andere de kosten voor website en de kosten voor de verzekering bestuur en RvT. 10

12 7. Scenario s Meerjarenbegroting In onderstaande grafiek wordt de huidige -op basis van eerder aangegeven onderbouwde inschattingen- meerjarenbegroting vergeleken met een meerjarenbegroting die in lijn is met de opgelegde verevening. Hieruit blijkt dat met ingang van schooljaar er een extra opdracht ligt om in lijn van de verevening te blijven. In de komende 2,5 jaar zal hierop inhoudelijk beleid voor gevormd en ingezet moeten worden. 11

13 8. Risico s Het samenwerkingsverband ziet zich de komende jaren voor de volgende risico s en onzekerheden geplaatst: 1. vertraging in de leerlingenstroom naar het regulier VO c.q. het in onvoldoende mate kunnen blijven inlopen op de negatieve verevening; 2. de taak die het SWV heeft gekregen per 1 januari 2016 inzake LWOO en PRO. Hierbij is op dit moment nog niet duidelijk of er ook ten aanzien van het PrO en LWOO een vereveningsopdracht wordt opgelegd door de overheid. Met name in het directeurenoverleg van het SWV VO zullen hiertoe beleidsvoorbereidende werkzaamheden moeten worden verricht. Mede aan de hand van het geschetste perspectief in deze meerjarenbegroting, zal binnen het samenwerkingsverband de komende jaren strak gestuurd moeten gaan worden. 9. Paragraaf financiering Begin 2017 zal het treasury-statuut geactualiseerd worden, zodat wordt voldaan aan de per 1 juli 2016 gewijzigde regelgeving bekend onder regeling beleggen en belenen. Zoals in het Treasury-statuut is bepaald, dient de begroting voorzien te worden van informatie inzake: 1. het beleid en de uitvoering ten aanzien van het beleggen en belenen; 2. de soorten en omvang van de beleggingen en beleningen; 3. de looptijden van de beleggingen en beleningen; 4. de ontwikkeling van kasstromen; 5. de gegenereerde financiële baten. Het beleid van het samenwerkingsverband zal zich beperken tot het houden van liquide middelen op een rekening courant bij de Rabobank. Als het renteperspectief positief wordt, zal overwogen worden om gebruik te gaan maken van kortdurende spaarfaciliteiten zoals een rentedragende korte termijn rekening. Deze financieringsparagraaf maakt onderdeel uit van het beslisdocument waaraan door de directeur-bestuurder en de Raad van Toezicht goedkeuring zal moeten worden verleend, alvorens financiële transacties aan te gaan. 12

14 Ondertekening De voorzitter van de Raad van Toezicht geeft, namens de gehele Raad van Toezicht, bij deze de definitieve goedkeuring aan de meerjarenbegroting Dhr. A.J. van der Velde Voorzitter RvT SWV VO Lelystad De directeur-bestuurder stelt bij deze de meerjarenbegroting vast. Dhr. A.A.M. Renders Directeur-bestuurder SWV VO Leystad Plaats: Lelystad Datum: 18 januari

15 Bijlage 1: samenvatting effecten aanscherping en quotering 14

16 Bijlage 2: gedetailleerde ontwikkeling leerlingaantallen zware bekostiging 15