HALFJAAR RAPPORTAGE 2013

Transcriptie

1 HALFJAAR RAPPORTAGE

2

3 Halfjaarrapportage 2013 Vastgesteld door het dagelijks bestuur op 29 augustus 2013 voor de Regioraad van 15 oktober

4 2

5 Inhoud Leeswijzer... 5 Gebeurtenissen 1 e halfjaar Deel 1a: Het programmaverslag Openbaar Vervoer Infrastructuur Ruimtelijke Projecten en Mobiliteitsbeleid Economie Regionale Woningmarkt Jeugdzorg...39 Deel 1b: Paragrafen...43 a. Lokale heffingen...45 b. Weerstandsvermogen...46 d. Financiering...47 e. Bedrijfsvoering...48 Deel 2: Het financieel verslag Inleiding Derde wijziging Begroting Overzicht inzet Algemene dekkingsmiddelen Overzicht inzet Brede Doel Uitkering verkeer en vervoer Meerjarenperspectief...58 Bijlagen...63 Bijlage a: Personeelsbegroting en doorbelasting...65 Bijlage b: Duurzaamheid in de programma s van de Stadsregio...67 Bijlage c: Afkortingenlijst

6 4

7 Leeswijzer De planning en controlcyclus van de Stadsregio voor 2013 Zestien gemeenten samen voor bereikbaarheid, leefbaarheid en economische ontwikkeling is het motto van de Stadsregio Amsterdam. Dat motto wordt elk jaar financieel vertaald in de Begroting en Jaarstukken. De Halfjaarrapportage wordt opgesteld op de helft van de planning- en controlcyclus van het betreffende verslagjaar. In onderstaand schema ziet dit er als volgt uit waarbij in een aparte kolom is aangegeven welke documenten uit de cyclus van andere jaren geagendeerd worden: Overzicht 0.1: Documenten planning- en controlcyclus verslagjaar 2013 Regioraad Document verslagjaar 2013 Documenten van andere jaren Juni 2012 Begroting 2013 Actualisatie Begroting 2012 Jaarstukken 2011 Oktober 2012 Halfjaarrapportage 2012 December 2012 Werkplan 2013 Juni 2013 Actualisatie begroting 2013 Begroting 2014 Jaarstukken 2012 Oktober 2013 Halfjaarrapportage 2013 December 2013 Werkplan 2014 Juni 2014 Vaststellen Jaarstukken 2013 Actualisatie Begroting 2014 Begroting 2015 De Halfjaarrapportage kan gezien worden als een voorloper van de Jaarstukken 2013 en geeft inzicht in wat er anders gaat dan was opgenomen in de Begroting 2013 en/of in het Werkplan De begrotingsvraag Wat verwachten we voor 2013? is dan ook vervangen door de vraag Wat gaat anders dan verwacht in 2013?. Deze invalshoek betekent wel dat niet alle onderwerpen, die in de (Gewijzigde) Begroting 2013 en/of Werkplan 2013 genoemd worden, aan de orde komen in de Halfjaarrapportage. Er wordt alleen gerapporteerd over wat anders gaat, niet over wat volgens plan verloopt. De Halfjaarrapportage is gebaseerd op de indeling van de Begroting van de Stadsregio en bestaat daardoor uit twee delen: het programmaverslag en het financieel verslag. Hieronder worden de beide delen kort behandeld. Deel 1a: Het Programmaverslag In het Programmaverslag wordt per programma een beschrijving gegeven van het beleid dat anders verloopt dan was gepland met de daarbij behorende financiële gevolgen. Daarnaast wordt er per programma ook een doorkijkje gegeven naar de rest 5

8 van 2013 en wat de verwachting is voor de afsluiting van De indeling naar programma s is gelijk aan de Regionale Agenda en de Gewijzigde Begroting Dit betekent dat voor 2013 (vanaf verslagjaar 2013 is dit gewijzigd) de volgende 6 programma s worden onderscheiden: 01 Openbaar Vervoer 02 Infrastructuur 03 Ruimtelijke projecten en Mobiliteitsbeleid 04 Economie 05 Regionale Woningmarkt 06 Jeugdzorg Deel 1b: De paragrafen Na de toelichting per programma zijn in het programmaverslag de verplichte paragrafen opgenomen. In de paragrafen legt de Regioraad de beleidskaders vast voor de onderwerpen van de paragrafen. Het dagelijks bestuur is bij de uitvoering gebonden aan deze door de Regioraad vastgestelde beleidskaders. Bij de behandeling van de paragrafen geldt hetzelfde als bij de programma s. Er wordt alleen gerapporteerd als iets anders verloopt dan was opgenomen in de (Gewijzigde) Begroting Omdat de paragrafen c. Onderhoud kapitaalgoederen, f. Verbonden partijen en g. Grondbeleid niet van toepassing zijn voor de Stadsregio, zijn ze in deze Halfjaarrapportage buiten beschouwing gelaten. Deel 2: Het financiële verslag In het financiële verslag komen de financiële, programma overschrijdende onderwerpen aan de orde. Het financieel verslag begint net als voorgaande jaren met een begrotingswijziging. Het overzicht met de begrotingswijziging laat tevens zien hoe de gemeentelijke bijdrage, als onderdeel van de algemene middelen van de Stadsregio, wordt ingezet voor de begrotingsprogramma s. Meer hierover is te vinden in paragrafen 2.2 Derde wijziging begroting 2013 en 2.3 Overzicht inzet algemene middelen. Daarna wordt in paragraaf 2.4 Overzicht inzet Brede Doeluitkering verkeer en vervoer de verdeling opgenomen van de BDU-middelen over de drie BDU programma s, namelijk: 01 Openbaar vervoer 02 Infrastructuur 03 Ruimtelijke projecten en mobiliteitsbeleid. Bijzonder voor de BDU programma s is dat de van het rijk ontvangen bijdrage niet volledig in het betreffende jaar besteed hoeft te worden. Het niet bestede deel kan gespaard worden voor uitgaven in volgende jaren. Daarom geeft het overzicht van de BDU per programma ook inzicht in welk deel van de BDU inkomsten in 2013 gespaard wordt dan wel in hoeverre in het verleden gespaarde inkomsten worden ingezet voor de uitgaven die hoger zijn dan de BDU inkomsten in Tot slot wordt in paragraaf 2.5 Meerjarenperspectief de inzet van BDU middelen voor de komende jaren toegelicht. Daarbij ligt het accent op de begin- en eindstand van de gespaarde middelen. Bijlagen In bijlage b op bladzijde 67 is, net als voorgaande jaren, de voortgang beschreven op het gebied van duurzaamheid in de verschillende programma's van de Stadsregio. Daarnaast is een bijlage opgenomen over de Personeelsbegroting en kostenverdeling (bijlage a) en is een afkortingenlijst opgenomen (bijlage c). 6

9 Gebeurtenissen 1 e halfjaar

10 GEBEURTENISSEN 2013 JANUARI Informatieavonden Amstelveenlijn In januari vonden twee informatieavonden plaats in Buitenveldert en Amstelveen over de gewijzigde plannen van de Amstelveenlijn. De plannen werden tijdens de informatieavonden toegelicht en daarna konden de aanwezigen vragen stellen aan het projectteam van de Amstelveenlijn. Zo n 80 mensen bezochten de avonden. Gebeurtenissen 8 Actie voor veiliger openbaar vervoer GVB, Connexxion en EBS hebben vrijdag 25 januari op de Prins Hendrikkade en bij station Bijlmer ArenA in Amsterdam een 100-procentscontrole uitgevoerd. In totaal zijn ruim 2300 busreizigers gecontroleerd op het bezit van een geldig vervoerbewijs. Zestig personen hadden geen geldig vervoerbewijs. De vervoerders, politie en de Stadsregio werken samen om de sociale veiligheid in en om het openbaar vervoer te vergroten. Deze gezamenlijke actie was een initiatief van de vervoerders en de Stadsregio. De politie, in de vorm van het Veiligheidsteam Openbaar Vervoer (VOV), was aanwezig om de vervoerders te ondersteunen. Opdrachtgeverschap ambulante jeugdzorg Amsterdam en Waterland De gemeenten Amsterdam en Waterland hebben in het kader van het opdrachtgeverschap ambulante jeugdzorg verzocht de inzet van 20% vrij besteedbaar budget te verlenen. Het gaat om een bedrag van maximaal ,-. Bij het vaststellen van de definitieve bedragen wordt de Rijkskorting van 2,65% en de compensatie daarop vanuit de egalisatiereserve Jeugdzorg van de Stadsregio Amsterdam verwerkt. Deze activiteit is onderdeel van de transitie jeugdzorg. In 2015 gaan de taken op het gebied van jeugdzorg over naar de gemeenten. Stadsregio en gemeenten bereiden zich hier sinds enkele jaren op voor.

11 Brief naar minister over vorming vervoerregio De Stadsregio heeft een brief gestuurd aan minister Plasterk over de wens van gemeenten om met elkaar een vervoerregio te vormen. In de brief vraagt het dagelijks bestuur de minister om de zestien gemeenten van de Stadsregio in de gelegenheid te stellen de voorgestelde vervoerregio te realiseren. Zij willen de provincies en de omliggende gemeenten Almere, Haarlem en Velsen uitnodigen hier aan mee te werken. Terughoudendheid nodig bij uitbreiding detailhandel Er is maar in zeer beperkte mate ruimte voor meer detailhandel in de metropoolregio Amsterdam. Tot 2020 is nog ruimte voor ongeveer m2 winkelvloeroppervlak, in de 10 jaar daarna nog voor zo n m2. Dit blijkt uit het onderzoek Metropoolregio Amsterdam. Ontwikkelingsmogelijkheiden detailhandel. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de Kamer van Koophandel Amsterdam, het Hoofdbedrijfschap Detailhandel, de Stadregio Amsterdam en de provincie Noord-Holland. 9 Pilot Samenwerking Verkeerscentrales Op 1 februari startte de Pilot Samenwerking Verkeerscentrales. De ondersteunende OV diensten van GVB, Connexxion en EBS werken hierbij actief samen door ondersteunend personeel ook aan de andere vervoerders beschikbaar te stellen. De pilot moet duidelijk maken of op deze manier de veiligheid in het openbaar vervoer in de regio Amsterdam verder verbeterd kan worden. Tijdens de pilot stelt de Stadsregio Amsterdam een extra assistentiewagen beschikbaar voor het OV-Zorgteam van GVB. FEBRUARI Gebeurtenissen

12 GEBEURTENISSEN 2013 Meer efficiëntie door dagranddistributie in de regio De Stadsregio deelt de positieve ervaringen van Amsterdam met laden en lossen van vrachtverkeer tussen uur en 7.00 uur met de andere regiogemeenten. Op Stadsregio-niveau zijn al gedragsregels vastgelegd om de zogenoemde dagranddistributie in goede banen te leiden. Vervoerders kunnen het bevoorraden van verschillende gemeenten combineren als dagranddistributie in meerdere gemeenten mogelijk is. Als het laden en lossen goed uitgevoerd wordt, ervaren omwonenden minder overlast van vrachtverkeer, wordt de regio beter bereikbaar, het verkeer veiliger én het levert schonere lucht op. Gebeurtenissen 10 Woonruimte slachtoffers mensenhandel Het dagelijks bestuur besluit in de regio tien woningen te realiseren (3 in de Haarlemmermeer, 3 in Zaanstad, 2 in Amstelveen en 2 in Purmerend) voor tijdelijke huisvesting van slachtoffers van mensenhandel, op naam van de Amsterdamse opvangorganisatie HVO. De Stadsregio reserveert ,- voor de eenmalige financiering van de inrichting van deze woningen. Per woning worden twee vrouwen gehuisvest. Eerste schop in grond voor programma Bereikbaarheid Waterland Half februari ging de eerste schop in de grond voor het aanleggen van een extra invoegstrook op de Middenweg Broekermeer (N247). Deze rijstrook is net na de kruising van N235/N247 richting Volendam. De belangrijkste onderdelen van de werkzaamheden zijn het verplaatsen van het pontje bij het Schouw en het verlengen van de busbaan op de Kanaaldijk (N235). Eerder heeft de provincie Noord-Holland voor het project Bereikbaarheid Waterland een Twitteraccount

13 Voorkeursvariant Amstelveenlijn vastgesteld De Regioraad van de Stadsregio Amsterdam heeft op dinsdag 12 maart de voorkeursvariant voor de Amstelveenlijn definitief vastgesteld. Eerder waren deze plannen al voorgelegd aan de gemeenteraden van Amsterdam en Amstelveen en de stadsdeelraad van stadsdeel Zuid. Met de voorkeursvariant komt er een hoogwaardige tramverbinding tussen Amstelveen Westwijk en Station Zuid en lijn 5 zal blijven rijden op het huidige traject tussen Binnenhof en Amsterdam CS. Daarnaast blijft er een metro rijden tussen Station Zuid en Station Amstel. MAART Groeiende waardering voor het openbaar vervoer in de regio Amsterdam De waardering van klanten voor de kwaliteit van het openbaar vervoer is in alle concessies in de stadsregio gestegen. Dit blijkt uit een omvangrijk en onafhankelijk onderzoek dat het Kennisplatform Verkeer en Vervoer heeft uitgevoerd naar de mening van reizigers over het openbaar vervoer. Met een gemiddelde waardering van 7,7 behoort het busvervoer in de Zaanstreek tot de top van ons land. Het spectaculairst was de toename van de waardering voor de bus in de concessie Amsterdam. Deze steeg van 6,9 in 2011 tot 7,5 in Gebeurtenissen Snelheidscampagne Vanaf half maart tot en met half juni loopt de snelheidscampagne van Veilig Verkeer Nederland. De Stadsregio verzorgt onder andere het campagnemateriaal voor de gemeenten. De afgelopen maanden hebben verschillende gemeenten acties gevoerd in het kader van de snelheidscampagne verkeersveiligheid. Zo vroegen kinderen uit groep acht van de Gaandewegschool in Zwanenburg in het centrum van hun dorp passanten zich aan de snelheidslimiet te houden. Tegelijkertijd controleerde de politie één van de toegangswegen naar het dorp.

14 GEBEURTENISSEN 2013 Discussie R-nethalte Badhoevedorp In maart 2013 hebben de gemeente Haarlemmermeer, de Stadsregio Amsterdam en de provincie Noord-Holland een discussieavond voor bewoners georganiseerd over de locatie van de R-nethalte in Badhoevedorp, onderdeel van het project HOV A9. Zo n honderd belangstellenden kwamen hun ideeën delen met aanwezig wethouder en portefeuillehouder Michel Bezuijen en ambtenaren van de drie partijen. De halte wordt, conform de wensen van de aanwezigen, gerealiseerd ter hoogte van de Pa Verkuijllaan. Gebeurtenissen 12 APRIL Kans op sociale huurwoning via loting Woningzoekenden in de stadsregio Amsterdam komen voortaan ook via loting in aanmerking voor een sociale huurwoning. De corporaties bieden vanaf 15 april via WoningNet een deel van hun vrijkomende woningen aan als zogenaamde lotingwoning. Op de website van WoningNet worden twee soorten lotingwoningen aangeboden: lotingwoningen voor iedereen en lotingwoningen voor doorstromers. Door het verloten van woningen via WoningNet krijgen ook huishoudens met een korte woon- of inschrijfduur een kans op de woningmarkt. Grootschalig regionaal woononderzoek Vanaf eind april starten gemeenten en woningcorporaties in de regio s Amsterdam, Almere en Haarlem voor het eerst een gezamenlijk grootschalig regionaal woononderzoek. Doel hiervan is om de woonsituatie, verhuiswensen en de verhuisbewegingen van de inwoners in beeld te brengen. De resultaten worden gebruikt om mede te bepalen wat er wáár in de regio gebouwd moet worden. Het regionaal woononderzoek is een initiatief van de Stadsregio Amsterdam en de regionaal opererende corporaties Ymere, Eigen Haard, De Key en de Alliantie. Eind 2013 worden de eerste uitkomsten verwacht.

15 Opruimactie paaltjes fietspaden De Stadsregio start samen met Amstelveen, Aalsmeer, Haarlemmermeer, Oostzaan, Waterland, Wormerland en Zaanstad een project waarbij gevaarlijke obstakels op fietsroutes, zoals paaltjes, in kaart worden gebracht en verwijderd. Vanaf juli haken ook de gemeenten Amsterdam en Landsmeer aan. Vanaf april tot het begin van de zomer kan iedere burger via een internetkaart op dergelijke obstakels aanwijzen. In de tweede helft van het jaar worden deze obstakels verwijderd of op een andere manier vormgegeven. Hier zal de Stadsregio subsidie voor beschikbaar stellen. MEI Toerisme in de regio rond Amsterdam is miljarden industrie Het bedrag dat internationale toeristen van 2010 tot en met 2012 in de regio rond Amsterdam jaarlijks hebben besteed is 1,1 miljard. Dat werd begin mei bekend gemaakt tijdens de kick-off voor het vierjarige vervolgproject Amsterdam Bezoeken, Holland Zien Dankzij dit project trekken steeds meer toeristen vanuit Amsterdam ook de regio in. Het percentage internationale bezoekers dat naast Amsterdam ook de regio bezoekt is gestegen van 18% in 2008 naar 23% in Gebeurtenissen Nieuwe projecten Beter Benutten Het programma Beter Benutten van de Metropoolregio Amsterdam heeft drie nieuwe projecten toegevoegd. In Amsterdam is een voorstel ontwikkeld om de op- en afritten van en naar de A10 van de S108 en S109 te verbeteren. De provinciale weg N203 in Zaanstad wordt tegelijkertijd met station Wormerveer aangepast op de kruispunten bij het station en het P+R terrein. De fietsroutes naar het station en de oversteekplaatsen worden verbeterd en de bushaltes worden vernieuwd. In de Provincie Flevoland wordt een bypass gerealiseerd van de Waterlandseweg.

16 GEBEURTENISSEN 2013 Regio doet mee met landelijk Techniekpact In 2020 wordt een tekort aan technici op de arbeidsmarkt verwacht van maar liefst 75%. Om dit tekort terug te dringen, sluit het kabinet in mei samen met werkgevers, onderwijs, werknemersorganisaties en de regio s een Techniekpact. Het pact bevat concrete afspraken over het verbeteren van de aansluiting tussen het onderwijs en de technieksector. Bedrijfsleven, onderwijsinstellingen en overheid leveren ieder een bijdrage. Vanuit de Stadsregio is portefeuillehouder Jan-Willem Groot namens de partijen in de Noordvleugel trekker van de regionale inbreng in het Landelijk Techniekpact. Gebeurtenissen 14 Doorstroming sociale huurwoningen stagneert verder Het aantal verhuringen in de sociale huursector is in 2012 met 19% gedaald, een (flink) stevigere daling dan voorgaande jaren. Ook neemt het aanbod van huurwoningen met een huur tot 574 per maand snel af. Dit blijkt uit de rapportage Woonruimteverdeling Stadsregio Amsterdam Sinds 2002 is een dalende lijn te zien in het aantal verhuringen in de stadsregio Amsterdam. In 2012 heeft deze trend zich drastisch doorgezet. Slechts woningen gingen naar een nieuwe huurder, ten opzichte van woningen in 2011 en woningen in Nieuwe fietsenstallingen bij R-nethaltes Busstation Edam is sinds mei een nieuwe fietsenstalling met 360 overdekte fietsparkeerplaatsen rijker. De stalling heeft de kwaliteit die voor R-net stations wordt beoogd. De gemeente Edam-Volendam verbetert de komende periode ook de fietsparkeervoorzieningen bij vrijwel alle andere R-nethaltes in de gemeente. Ook in Amstelveen is hard gewerkt aan het realiseren van fietsenstallingen. In mei werden de laatste van de in totaal 1620 plekken gerealiseerd. In Zaanstad werden 100 fietsenstallingen geplaatst.

17 Bestuurders op zoek naar nieuwe investeerders voor woningbouw Op initiatief van de Stadsregio Amsterdam kwamen gemeentebestuurders bij elkaar. In gezelschap van diverse beleggers, ontwikkelaars en investeerders bespraken zij hoe nieuwe partijen geïnteresseerd kunnen worden om in de woningbouw te investeren. De behoefte aan woningen neemt in de toekomst verder toe maar de woningbouw blijft al enige tijd achter. Het besef groeit dat de huidige crisis vraagt om andere werkwijzen om te kunnen voldoen aan de woningbehoeften in de regio en dat voor de huurmarkt naast de corporaties ook andere investeerders nodig zijn. Inspraak Duinpolderweg Belanghebbenden en belangstellenden konden van 24 mei t/m 5 juli 2013 reageren op de Notitie Reikwijdte & Detailniveau met betrekking tot de Duinpolderweg. De notitie beschrijft de bereikbaarheidsproblemen in de regio en de alternatieven voor een nieuwe wegverbinding. Daarnaast wordt beschreven op welke milieueffecten de overgebleven alternatieven worden getoetst. De uitkomsten van het onderzoek worden gerapporteerd in de Milieueffectrapportage (MER). Deze vormt de basis voor besluitvorming over een voorkeursalternatief. Alle zienswijzen worden betrokken bij het vaststellen van de definitieve Notitie Reikwijdte en Detailniveau. 24 uurskaart voor regionaal OV Toeristen kunnen vanaf 1 juni de Amsterdam & Regio Day Ticket voor het OV in Amsterdam en de regio gebruiken voor zowel GVB, Connexxion als EBS. Voor 13,50 kan de toerist 24 uur lang in zowel Amsterdam als in de regio reizen. Voor veel bezoekers aan Amsterdam zal het gebied hierdoor vergroot worden en kan men op één kaart doorreizen naar onder meer Volendam, de Zaanse Schans of het Cobramuseum in Amstelveen. Bij dit gezamenlijke vervoersticket ontvangen de toeristen direct een handige OV-routekaart met alle bezienswaardigheden in Amsterdam en haar directe omgeving. JUNI 15 Gebeurtenissen

18 GEBEURTENISSEN 2013 Woningtoewijzing verloopt goed In opdracht van de Stadsregio is een steekproef uitgevoerd om te toetsen of de manier waarop corporatiewoningen worden toegewezen, voldoet aan de gemaakte afspraken. WoningNet blijkt de juiste kandidaten te selecteren voor een woning en bij een foutieve toewijzing wordt dit snel gecorrigeerd. Ook zijn er weinig klachten over de manier van woningtoewijzing. De corporaties en gemeenten zijn tevreden over de resultaten van de steekproef en hebben zich voorgenomen om deze steekproef elke vijf jaar te herhalen om de kwaliteit van de woningtoewijzing te waarborgen. Gebeurtenissen 16 P+R terrein bij station Hoofddorp Station Hoofddorp heeft vanaf eind juni met P+R terrein Beukenhorst een goede overstapmogelijkheid van auto op trein en overig openbaar vervoer. Met de opening van deze 300 P+R plaatsen bij station Hoofddorp leveren Rijk, regio, gemeente en NS een bijdrage aan de bereikbaarheid van de regio. Bij de bouw van de parkeergarage heeft duurzaamheid een belangrijke rol gespeeld. De parkeergarage heeft een sedumdak, ledverlichting en vijf oplaadpunten voor elektrische auto s.

19 Deel 1a: Het programmaverslag 17

20 18

21 01 Openbaar Vervoer Portefeuillehouder: Budgethouder: Openbaar Vervoer N. van Paridon Bestuurlijke Highlights Naast de reguliere opdrachtgevende taken, heeft de eerste helft van 2013 voor het programma OV voor een belangrijk deel in het teken gestaan van werk voor de Investeringsagenda OV. Samen met de effort van onze afdeling Infrastructuur, heeft dit vlak voor het zomerreces geleid tot een versie van de Investeringsagenda die voor inspraak / consultatie is vrijgegeven. De Investeringsagenda bevat maatregelen om met minder exploitatiegeld, meer reizigers te vervoeren. En speelt hiermee in op de actualiteit van een krimpende budget onder de gelijktijdige instandhouding van onze zware mobiliteitsdoelstellingen. Voor de concessie Amsterdam speelde in de eerste helft van 2013 de wijziging van de OV concessie Amsterdam een prominente rol. Ten behoeve van deze wijziging zijn lange termijn analyses opgesteld (tot en met 2024) door gecombineerde werkgroepen van Stadsregio, GVB en dienst Metro. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan de doorrekening van de effecten van de introductie van Noord/Zuid-lijn en Amstelveenlijn. Verder is in de eerste helft van 2013 veel aandacht besteed aan het vervoerplan van GVB, waarin de eerste stappen worden gezet naar een nieuw efficiënter lijnennet in de concessie Amsterdam. Voor de streekconcessies is ook weer samen met de afdeling Infrastructuur - verder gewerkt aan de maatregelen om de R-netlijnen te versnellen en betrouwbaarder te maken, onder meer op lijn 140. De overige voorbereide maatregelen worden bij de start van de nieuwe concessie Amstelland-Meerlanden in 2016 ingevoerd. Verder is in de drie streekconcessies aandacht besteed aan de totstandkoming van de vervoerplannen Wat gaat anders dan verwacht in 2013? Begin 2013 zijn de OV beschikkingen vastgesteld voor de vervoerders in de Stadsregio. Doordat in alle concessies de contracten vastliggen, zijn de financiële consequenties relatief beleidsarm. Tegelijkertijd vindt er continu overleg plaats met vervoerders om de dienstverlening aan de reiziger verder te verbeteren. De afspraken die hieruit voortvloeien doorlopen een traject van bestuurlijke goedkeuring, voordat deze verwerkt kunnen worden in definitieve financiële afspraken. De belangrijkste ontwikkelingen in 2013 die tot wijzigingen kunnen leiden zijn de volgende: Concessiewijziging GVB GVB, Gemeente Amsterdam (Dienst Metro) en Stadsregio hebben in januari 2013 (proces-) afspraken gemaakt over de wijziging van de ovconcessie Amsterdam 2012 en het contract Beheer en Onderhoud Railinfrastructuur. Naast het feit dat de Stadsregio het ov-net aantrekkelijker wil maken door investeringen in infrastructuur en het net beter wil laten aansluiten op de wensen van de (potentiële) reizigers, heeft GVB een nieuwe visie en missie geformuleerd die daar op hoofdlijnen goed op aansluit. GVB heeft de ambitie om de beste vervoerder van Nederland te worden en met minder subsidie van de Stadsregio toe te kunnen. De gemeente Amsterdam wil langjarige financiële zekerheden omtrent het beheer en onderhoud van de railinfrastructuur en een goede implementatie van de Noord/Zuid-lijn. De uitdaging is deze gezamenlijke ambities te realiseren ondanks sterk teruglopende BDU-budgetten. De uitgangspunten voor de concessiewijziging luiden als volgt: 19

22 Meer voor minder o GVB presteert structureel beter; meer (tevreden) reizigers en efficiënter (marktconform) beheer en onderhoud; o GVB krijgt daartoe meer vrijheden op basis van het nieuwe Exploitatie PvE; o GVB produceert structureel goedkoper en verwerft meer reizigersinkomsten, hetgeen leidt tot verdere vermindering van de subsidie. Sturing op output bij zowel exploitatie, Beheer &Onderhoud, als sociale veiligheid, in combinatie met: Prikkels (in plaats van uitsluitend voorschriften) die de vervoerder stimuleren de beleidsmatige doelen van de Stadsregio te realiseren. Een ruimere scope, onder meer door het toevoegen van de commerciële exploitatie van (metro)stations. Uitgangspunt is een verlenging van de concessie tot 2024, mits GVB goed presteert. Ambtelijk zullen de akkoorden in de zomer verder worden uitgewerkt en na de zomer worden deze bestuurlijk ter goedkeuring voorgelegd. Afspraken Connexxion met betrekking tot de concessie Amstelland-Meerlanden Afgelopen maanden zijn via vervoersplan en via besluiten van het Dagelijks Bestuur een aantal veranderingen in de concessie Amstelland Meerlanden aangekondigd. Deze veranderingen hebben betrekking op aanvullend vervoer voor Schiphol- Noordwest, Amstelveen (Keizer Karelpark), Schiphol-Zuidoost en omleidingen als gevolg van werkzaamheden Paulus Potterstraat. Deze wijzigingen zijn inmiddels volledig bestuurlijk geaccordeerd (DB van 13 juni 2013) en leiden tot aangepaste beschikking richting Connexxion, welke inmiddels is verzonden. Vermijden rentelasten rollende activa In 2013 wordt doorgegaan met de andere vormen van financiering van rollende activa (metro s, trams, bussen) van GVB. Door verdere verbeteringen in het integraal treasurybeleid van de Stadsregio ontstaat steeds specifieker inzicht op de mogelijkheden om de financieringsbehoefte over meerdere jaren in te schatten en daarop te anticiperen. Het effect hiervan is dat er lagere rentelasten betaald hoeven te worden en dat de exploitatiesubsidie voor GVB evenredig wordt bijgesteld. 20

23 Wat mag het kosten? Tabel 1a.01.01: Overzicht baten en lasten Programma 1: Openbaar Vervoer Gewijzigde 3e wijziging Begroting na Vastgelegd Realisatie begroting begroting 3 e wijziging Baten Inzet BDU Verkeer en Vervoer Rente Werk voor derden uitgevoerd Totaal Baten Lasten Subsidies Uitvoering BDU wettelijke toevoeging rente Projecten onderzoek en studie Personeel Doorbelaste overhead Overige lasten Totaal Lasten Saldo vóór resultaatbestemming Resultaatbestemming Onttrekking reserves Toevoegingen reserves Saldo Resultaatbestemming Saldo na resultaatbestemming De inzet BDU, zoals deze hier is opgenomen, betreft niet de in dat jaar ontvangen BDU, maar het werkelijke bedrag dat ingezet is. De berekening van dit bedrag wordt uitgelegd in tabel 1a Toelichting op de financiële gegevens BDU beschikking en inzet BDU Het programma Openbaar Vervoer wordt vrijwel geheel gefinancierd met de Brede Doel Uitkering verkeer en vervoer. In paragraaf 2.4 Overzicht inzet Brede Doel Uitkering verkeer en vervoer (zie blz. 56) is de verdeling van de BDU over alle met de BDU gefinancierde begrotingsprogramma s opgenomen. De nieuwe begrote inzet van de BDU voor 2013 bij het programma Openbaar Vervoer is 371,4 miljoen. In onderstaande tabel is aangegeven hoe deze inzet is berekend. 21

24 Tabel 1a.01.02: Inzet BDU Openbaar Vervoer Gewijzigde 3 e wijziging Begroting na begroting begroting 3 e wijziging Aandeel in BDU beschikking bij: Inzet middelen voorgaande jaren af: Bestemd voor komende jaren Inzet BDU Programma specifieke toelichting De realisatie voor het eerste halfjaar van 2013 voor Programma 01 is slechts 142,5 miljoen van de 378,2 miljoen (komt overeen met ongeveer 38%). De reden dat dit niet meer in de buurt van de 50% zit, is dat er in de Begroting 2013 een bedrag van 100 miljoen is opgenomen om via een investeringssubsidie te beschikken aan GVB Activa B.V. om het M5 metromaterieel te financieren. Deze is echter nog niet beschikt. Voorgestelde begrotingswijzigingen 1. Het budget voor de Concessie Amstelland- Meerlanden (Subsidies Uitvoering) te verhogen met Naar aanleiding van het besluit van het DB van 13 juni 2013 en de hieruit voortvloeiende aangepaste beschikking wordt het verzoek voorgelegd om de begroting voor de Concessie Amstelland-Meerlanden aan te passen met naar Budgetten voor Bijdragen derden en Projecten onderzoek en studie te verhogen met Binnen het Afsprakenkader CVS is door het SkVV afgesproken dat de provincie Noord- Holland en de gemeente Almere een bijdrage doen van , respectievelijk ten behoeve van de verdeling van de regionale zoneabonnementen. 3. Budget Projecten onderzoek en studie te verlagen met en het budget voor personeel te verhogen met De verwachting is dat voor Openbaar vervoer in 2013 meer mensen in gehuurd moeten worden dan eerder was geraamd, onder andere door de vertrek van een aantal personeelsleden. Omdat het budget voor Inhuur dat ontstaat door vacatureruimte niet voldoende is, wordt voorgesteld een bedrag van over te hevelen van het budget voor Projecten onderzoek en studie naar Personeel. 4. Budget voor Personeel te verhogen met De personeelsbegroting 2013 is per 1 juli 2013 geactualiseerd. Dat heeft ertoe geleid dat de budgetten voor personeel aangepast dienen te worden. 5. Budget voor Doorbelastingen te verlagen met Zowel bij de kostenplaats Bedrijfsvoering als bij de kostenplaats Bestuur en Communicatie worden een aantal wijzigingen voorgesteld in de budgetten. Deze wijzigingen zorgen ervoor dat de budgetten voor doorbelastingen bij de programma s ook aangepast dienen te worden. In bijlage a worden de wijzigingen in de budgetten van deze kostenplaatsen toegelicht (zie blz. 65). 22

25 Verwachtingen voor de rest van 2013 Het begrote bedrag van 100 miljoen voor een investeringssubsidie voor de aanschaf van het M5 metromaterieel zal niet volledig worden besteed in Er is vertraging in de aflevering is ontstaan, omdat nog niet aan alle eisen van het programma is voldaan. Een oplossing is in zicht maar op dit moment is er nog onvoldoende duidelijkheid over het afleverschema. In de vergadering van december 2013 is er naar verwachting voldoende duidelijkheid over het afleverschema om ook de Begroting te kunnen bijstellen. Het dagelijks bestuur is voornemens uit de in de Begroting 2013 beschikbaar gestelde 100 miljoen voor de aanschaf van de M5 metrovoertuigen een investeringssubsidie voor Amsys projecten en de aanbetaling op de bestelling van 5 M6 metro s voor de NoordZuidlijn te verstrekken. Uit het meerjarenperspectief blijkt dat er dan nog voldoende ruimte over blijft voor de financiering van de investeringssubsidie voor de M5 metrovoertuigen die in 2014 en 2015 worden afgeleverd. Door het vertrek van een aantal medewerkers van de afdeling OV van de Stadsregio is dit jaar tijdelijke inhuur gezocht. Door het lage aantal medewerkers (ongeveer 10) heeft een vertrek relatief snel impact op de begroting die hiervoor gereserveerd staat. Komende tijd wordt naar oplossingen gezocht om met nieuwe mensen de werkzaamheden op kwalitatief hoog niveau te kunnen voortzetten. Tot die tijd zullen de werkzaamheden door tijdelijke inhuur opgelost worden. 23

26 02 Infrastructuur Portefeuillehouders: Budgethouder: Verkeer en Openbaar Vervoer A. Colthoff Wat gaat anders dan verwacht in 2013? Het BO MIRT in het najaar van 2012 is uiteindelijk niet doorgegaan en het verschoven moment begin 2013 uiteindelijk ook niet. In het eerste kwartaal is wel met het rijk gesproken over de extra bezuinigingen op de begroting van I&M. Dit was in 2012 nog niet voorzien. Vooral voor het dossier OV SAAL, onderdeel van de afspreken tussen rijk en regio in het kader van RRAAM zijn er grote consequenties, hier is in de eerste helft van 2013 zowel ambtelijk als bestuurlijk veel energie in gaan zitten om voor de zomer tot een voldragen voorkeursoplossing te komen. In de bezuinigingen is ook gezegd dat het Programma Hoogfrequent Spoor (PHS) gaat vertragen. In de Lange Termijn Spoor agenda die door het rijk uitgewerkt gaat worden, wat nog niet was voorzien eind 2012, wordt dit nu verder uitgewerkt. MIRT onderzoek Noordkant Amsterdam (A8-A9) was de verwachting om in het eerste kwartaal 2013 tot een eindresultaat te komen, op basis waarvan afspraken gemaakt zouden kunnen worden over het vervolg. Gezien de complexiteit en noodzakelijk aanvullende analyses, is deze planning niet gehaald en wordt nu uitgegaan van bestuurlijke vaststelling in het najaar. De activiteiten rondom de Duinpolderweg liepen verder door, maar de uitwerking kost toch meer tijd. Dit geldt ook voor de HOV Bollenstreek, overeenstemming over het voorkeurstracé, de financiën, de organisatie is tegen de verwachting in begin 2013 niet bereikt, schuift door naar de tweede helft van dit jaar. Verder is de samenwerking tussen rijk en regio rondom SMASH gecontinueerd, maar heeft nog niet geresulteerd in concrete afspraken. Wel is er een concept uitvoeringsagenda opgesteld en is voor het project Optimalisering/Uitbreiding knooppunt Schiphol Plaza in de eerste helft van 2013 al wel een start gemaakt met een verkenning. Binnen de gemeente Amsterdam is druk gewerkt aan de voorbereidingen rondom de diverse AMSYS projecten. Er doen zich enige vertragingen voor, vooral de uitbreiding van de opstelvoorziening kost meer tijd. De locatie Gaasperplas zou begin 2013 uitgebreid zijn, dit is een aantal maanden later geworden. De grotere regionale projecten Noord- Zuidlijn en N201+ liggen goed op stoom. Een deelproject van de N201+ nabij Schiphol zou pas veel later uitgevoerd kunnen gaan worden als gevolg van planologische procedure, maar begin 2013 is er toch groen licht gekomen om te gaan bouwen, dus een versnelling ten opzichte van de verwachtingen eind Voor een aantal projecten binnen Amsterdam was de verwachting om een DB besluit te gaan voorleggen: Knoop Noord/Buikslotermeerplein, Inrichting Busstation Amsterdam CS, Dynamische Reisinformatie binnen de gemeente Amsterdam en Voorplein Amsterdam CS, met daaraan gekoppeld de fietsenstalling onder de tramsporen. Verder is er ook vertraging ontstaan voor de projecten Westtangent en Versnelling Westelijke Tramlijnen, beide twee prioritaire AROV projecten. Het lijkt er op dat deze projecten in de tweede helft van dit jaar de uitwerking weer wordt opgepakt dan wel dat nu wel toegewerkt kan worden naar een DB besluit. Voor de fiets binnen de gemeente Amsterdam is juist tegen de verwachting in, versnelling gekomen op diverse dossiers. Binnen de gemeente is personeel en geld vrij gemaakt en met prioriteit worden zaken voortvarend opgepakt. Dit werpt zijn vruchten af. Eind 2012 is vastgelegd dat diverse studies zouden starten of worden afgerond in de eerste helft. Onder meer het onderzoek naar de doortrekking van de Amstelvenijn-tram naar Uithoorn, variantenstudie Busstation Noord, Verkenning IJtram fase 1. De studies zijn voortvarend opgepakt, maar geldt dat als gevolg van aanvullende onderzoeksvragen en 24

27 complexiteit, tot nog meer tijd nodig is om tot een afronding te komen. Voor het project HOV Daalwijkerdreef is er een andere situatie, al vrij snel na het oppakken van de verkenning werd duidelijk dat groot onderhoud aanstaande is en gezien andere werkzaamheden na 2014 niet meer aan de weg gewerkt mag gaan worden. Er is met spoed een planstudie gestart om na te gaan welke HOV maatregelen nog mee kunnen worden genomen. Wat mag het kosten? Tabel: 1a.02.01: Overzicht baten en lasten Programma 2: Infrastructuur Gewijzigde 3e wijziging Begroting na Vastgelegd Realisatie begroting begroting 3 e wijziging Baten Inzet BDU Verkeer en Vervoer Rente Personeel Overige baten Totaal Baten Lasten Subsidies Uitvoering BDU wettelijke toevoeging rente Projecten onderzoek en studie Personeel Doorbelaste overhead Overige lasten Totaal Lasten Saldo vóór resultaatbestemming Resultaatbestemming Onttrekking reserves Toevoegingen reserves Saldo Resultaatbestemming Saldo na resultaatbestemming De inzet BDU, zoals deze hier is opgenomen, betreft niet de in dat jaar ontvangen BDU, maar het werkelijke bedrag dat ingezet is. De berekening van dit bedrag wordt uitgelegd in tabel 1a Toelichting op de financiële gegevens BDU beschikking en inzet BDU Het programma Infrastructuur wordt vrijwel geheel gefinancierd met de Brede Doel Uitkering verkeer en vervoer. In paragraaf 2.4 Overzicht inzet Brede Doel Uitkering verkeer en vervoer (zie blz. 56) is de verdeling van de BDU over alle met de BDU gefinancierde begrotingsprogramma s opgenomen. De nieuwe begrote inzet van de BDU voor 2013 bij het programma Infrastructuur is ruim 81,8 miljoen. In onderstaande tabel is aangegeven hoe deze inzet is berekend. 25

28 Tabel 1a.02.02: Inzet BDU Infrastructuur Gewijzigde 3 e wijziging Begroting na begroting begroting 3 e wijziging Aandeel in BDU beschikking bij: Inzet middelen voorgaande jaren af: Bestemd voor komende jaren Inzet BDU Programma specifieke toelichting De besteding van het BDU budget blijft voorlopig achter bij de Begroting, maar is veel hoger ten opzichte van het eerste halfjaar van 2012, namelijk ruim 11 miljoen hoger. Het is aan de wegbeheerders en projectleiders om er voor te zorgen dat de verwachte uitgaven, zoals aangeleverd door de projectleiders, daadwerkelijk gerealiseerd gaan worden in de tweede helft van dit jaar. Voorgestelde begrotingswijzigingen 1. Budget voor Subsidies Uitvoering te verlagen met en daarmee ook de inzet van de BDU middelen Naar aanleiding van vernieuwde uitgangspunten met betrekking tot overplanning wordt voorgesteld om het budget voor Subsidies Uitvoering te verlagen met 8,9 miljoen van 85,0 miljoen naar 76,1 miljoen (zie paragraaf 2.5 Meerjarenperspectief, onderdeel Infrastructuur voor toelichting). 2. Budgetten voor Personeel te verhogen met Eén van de personeelsleden van de Stadsregio is gedetacheerd naar de EMTA. Voor hem krijgen we een vergoeding dat binnen de afdeling gebruikt kan worden voor inhuur. 3. Budgetten voor Overige baten en Project onderzoek en studie te verhogen met Dit betreft een bijdrage van de provincies Noord-Holland en Flevoland en de gemeenten Amsterdam en Almere ten behoeve van de mede- financiering van de studie OV-SAAL (zie ook wat gaat anders dan verwacht? ). 4. Budget voor Personeel te verhogen met De personeelsbegroting 2013 is per 1 juli 2013 geactualiseerd. Dat heeft ertoe geleid dat de budgetten voor personeel aangepast dienen te worden. 5. Budget voor Doorbelastingen te verlagen met Zowel bij de kostenplaats Bedrijfsvoering als bij de kostenplaats Bestuur en Communicatie worden een aantal wijzigingen voorgesteld in de budgetten. Deze wijzigingen zorgen ervoor dat de budgetten voor doorbelastingen bij de programma s ook aangepast dienen te worden. In bijlage a worden de wijzigingen in de budgetten van deze kostenplaatsen toegelicht (zie blz. 65). Verwachtingen voor de rest van 2013 Net als afgelopen jaar is met het begroten van de subsidies uitvoering uitgegaan van een bepaalde mate van overplanning in de verwachtingen (zie ook paragraaf 2.5 Meerjarenpersperctief, blz. 58). Daarmee wordt het feit dat de verwachtingen ten aanzien van uitvoering en uitgaven vaak te positief zijn, enigszins opgevangen. Na actualisatie van de verwachtingen voor de rest van het jaar wordt voorgesteld om de begroting voor subsidies uitvoering te wijzigen. De oude prognose van 85 miljoen wordt daarmee bijgesteld naar 76,1 miljoen. 26

29 03 Ruimtelijke Projecten en Mobiliteitsbeleid Portefeuillehouders: Budgethouder: Regionale woningmarkt en ruimtelijke ordening; Verkeer J.C. de Neef Bestuurlijke Highlights Ruimtelijke projecten en mobiliteitsbeleid De Stadsregio heeft meegewerkt aan de uitwerking van de diverse (Rijks)structuurvisies, zoals Structuurvisie Mainport Amsterdam Schiphol Haarlemmermeer (SMASH), Zuidas, Noordzeekanaalgebied, en denkt mee bij (de uitvoering van) mobiliteitsplannen van gemeenten, zoals de Mobiliteitsaanpak Amsterdam. Verder werkt de Stadsregio Amsterdam actief mee aan de Bereikbaarheidsagenda van het Ministerie van I en M, een nadere uitwerking voor bereikbaarheid van de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR). Beter Benutten De uitvoering van het programma Beter Benutten Metropoolregio Amsterdam is in volle gang. De Stadsregio treedt voor de MRA op als programmamanager. In maart is een besluit genomen over de inzet van ontstane vrije ruimte in het programma. Dit heeft geresulteerd in de toevoeging van nieuwe projecten, zoals de aanpassing van de op- en afritten S108 en S109 aan de Amsterdamse Zuidas (rijkssubsidie totaal zo n 2,5 miljoen) en het verbeteren van de stationsomgeving in Wormerveer (rijkssubsidie ongeveer ). Fiets Bij R-net is een flink aantal fietsparkeerplekken gerealiseerd: 244 in Edam-Volendam en 94 in Zaanstad. Het DB heeft 19 fietsprojecten bekrachtigd, waaronder een ontbrekende schakel als langzaamverkeersverbinding Huis van de Sport in Haarlemmermeer en zwakke schakels als de Thamerlaan in Uithoorn en een fietsstraat in Diemen. Daarnaast is de campagne in Aalsmeer, Amstelveen, Amsterdam, Haarlemmermeer, Landsmeer, Oostzaan, Waterland, Wormerland en Zaanstad met succes gelanceerd. Verkeersveiligheid Het thema voor verkeersveiligheid dit jaar is klein is het nieuwe groot. Dit om het belang ter onderstrepen dat ieders bijdrage, hoe klein ook, ten goede komt aan de verbetering van de verkeersveiligheid in onze regio. In deze periode zijn verschillende verkeersveiligheidsprojecten gerealiseerd: Solitaire VOPS in Amsterdam, en zeven duurzaam veilig projecten in bijvoorbeeld Purmerend en Haarlemmermeer en daarnaast zijn in Amsterdam (Nieuw-West en Oost) en Haarlemmermeer schoolzoneprojecten uitgevoerd. Duurzaamheid De Stadsregio Amsterdam heeft in MRA-verband meegedaan aan de aanbesteding van 200 oplaadpalen voor elektrisch vervoer. Wat gaat anders dan verwacht in 2013? In algemene zin worden er door de wegbeheerders minder subsidies aangevraagd in het kader van verkeersveiligheid. In de (ambtelijke) ronde RVVPgesprekken met wegbeheerders en de subregionale overleggen verkeersveiligheid wordt de mogelijkheden besproken om dit ook voor 2013 op peil te houden. Een aantal projecten hebben (nog) geen beroep op financiële bijdrage hoeven te doen voor studie en onderzoek (ruimtelijke ontwikkelingen rond knooppunten, programma Beter Benutten, gebiedsagenda-noord-west Nederland, P+R en fietsparkeren). 27

30 Daarnaast is de actualisatie van het RVVP mede in verband met de te vormen Vervoerregio - doorgeschoven naar de volgende bestuursperiode. Er zijn wel investeringsagenda s OV en Weg opgesteld. Wat mag het kosten? Tabel 1a.03.01: Overzicht baten en lasten Programma 3: Ruimtelijke Projecten en Mobiliteitsbeleid Gewijzigde 3e wijziging Begroting na Vastgelegd Realisatie begroting begroting 3 e wijziging Baten Inzet BDU Verkeer en Vervoer Inzet Luchtkwaliteit rijksbijdrage Rente Werk voor derden Overige baten Totaal Baten Lasten Subsidies Uitvoering BDU wettelijke toevoeging rente Projecten onderzoek en studie Personeel Doorbelaste overhead Overige lasten Totaal Lasten Saldo vóór resultaatbestemming Resultaatbestemming Onttrekking reserves Toevoegingen reserves Saldo Resultaatbestemming Saldo na resultaatbestemming De inzet BDU, zoals deze hier is opgenomen, betreft niet de in dat jaar ontvangen BDU, maar het werkelijke bedrag dat ingezet is. De berekening van dit bedrag wordt uitgelegd in tabel 1a Toelichting op de financiële gegevens BDU beschikking en inzet BDU Het programma Ruimtelijke Projecten en Mobiliteitsbeleid wordt vrijwel geheel gefinancierd met de Brede Doel Uitkering verkeer en vervoer. In paragraaf 2.4 Overzicht inzet Brede Doel Uitkering verkeer en vervoer (zie blz. 56) is de verdeling van de BDU over alle met de BDU gefinancierde begrotingsprogramma s opgenomen. De nieuwe begrote inzet van de BDU voor 2013 bij het programma Ruimtelijke Projecten en Mobiliteitsbeleid is 7,3 miljoen. In onderstaande tabel is aangegeven hoe deze inzet is berekend. 28

31 Tabel 1a.03.02: Inzet BDU Ruimtelijke Projecten en Mobiliteitsbeleid Gewijzigde 3 e wijziging Begroting na begroting begroting 3 e wijziging Aandeel in BDU beschikking bij: Inzet middelen voorgaande jaren af: Bestemd voor komende jaren Inzet BDU Programma specifieke toelichting De besteding van het BDU budget blijft voorlopig achter bij de Begroting (25% van het budget is besteed). Voor de tweede helft van 2013 wordt gekeken hoe de bestedingen verhoogd kunnen worden (zie ook Wat gaat anders dan verwacht in 2013). Voorgestelde begrotingswijzigingen 1. Budget voor Overige baten te verhogen met en de inzet van BDU te verlagen met Dit betreft een positief liquidatiesaldo van de Stichting A4-A10 Zuid Bereikbaar. Deze stichting heeft in de periode mobiliteitsmaatregelen verricht bij werkgevers/ werknemers in de werkgebieden rond de corridors A4 en A10, toen deze wegen (deels) afgesloten werden voor onderhoudswerkzaamheden. De Stadsregio heeft hieraan destijds subsidies verleend. Conform het statuut van deze stichting komt het liquidatieoverschot toe aan de Stadsregio Amsterdam. In 2013 is dit liquidatieoverschot terug ontvangen van de stichting en door deze extra inkomsten, hoeven minder BDU-middelen ingezet te worden. 2. Budgetten Werk voor derden en Subsidies uitvoering te verhogen met respectievelijk met In de Stuurgroep VENOM is op 2 juli 2013 besloten om een bedrag van uit de Vooruitontvangen bijdragen van derden te halen om een aantal lopende zaken te kunnen financieren. Voor het project Duinpolderweg wordt gebruik gemaakt van VENOM. Om tot goede resultaten te komen, zijn echter een aantal aanpassingen van het verkeersmodel noodzakelijk. Als trekker van het project heeft de Provincie Noord- Holland aangegeven hiervoor een bijdrage van te doen. 3. Budget Projecten onderzoek en studie te verlagen met en dit over te hevelen naar Programma 02 Infrastructuur Dit betreft de Stadsregionale bijdrage vanuit dit programma voor een Beter Benutten project dat gecoördineerd wordt door de afdeling Infrastructuur. 4. Budget Projecten onderzoek en studie te verlagen met en budget Personeel te verhogen met Ter ondersteuning van de regisseur voor VENOM wordt een adviseur ingehuurd. Het budget voor inhuur, dat ontstaat door vacatureruimte is niet voldoende om deze adviseur te bekostigen. Daarom wordt een bedrag uit het budget voor Project onderzoek en studie hiervoor beschikbaar gesteld. 5. Budget voor Personeel te verhogen met De personeelsbegroting 2013 is per 1 juli 2013 geactualiseerd. Dat heeft ertoe geleid dat de budgetten voor personeel aangepast dienen te worden. 29

32 6. Budget voor Doorbelastingen te verlagen met Zowel bij de kostenplaats Bedrijfsvoering als bij de kostenplaats Bestuur en Communicatie worden een aantal wijzigingen voorgesteld in de budgetten. Deze wijzigingen zorgen ervoor dat de budgetten voor doorbelastingen bij de programma s ook aangepast dienen te worden. In bijlage a worden de wijzigingen in de budgetten van deze kostenplaatsen toegelicht (zie blz. 65). Verwachtingen voor de rest van 2013 Eind 2013 is een beperkte onderuitputting te verwachten bij de volgende posten: 1. Subsidies uitvoering; 2. Projecten, onderzoek en studie. 30

33 04 Economie Portefeuillehouder: Budgethouder: Economie J.C. de Neef Bestuurlijke Highlights Op 6 mei 2013 was de officiële start van het toeristische project Amsterdam Bezoeken, Holland Zien 2.0 (ABHZ 2.0), als vervolg op het eerdere ABHZ-project Dit project gericht op een betere spreiding van het toerisme over de Metropoolregio Amsterdam is dermate succesvol gebleken, dat de Stadsregio met zijn partners in MRA een doorstart heeft gerealiseerd. Uit de jaarlijkse Plabeka-monitor blijkt dat het eerder ingezette regionale beleid ten aanzien van de reductie van nieuwbouwplannen voor kantoren en bedrijventerreinen voorzichtig zijn vruchten begint af te werpen. De combinatie van reductie nieuwbouw en transformatie van leegstaande kantoren naar nieuwe functies heeft er vorig jaar toe geleid dat de leegstand van kantoren in de regio voor het eerst is afgenomen. Echter, de leegstandspercentages zijn nog steeds hoog, dus er blijft werk aan de winkel. Met de verdere regionalisering van de werkzaamheden van de Amsterdamse kantorenloods denken we dat te kunnen bewerkstelligen, zoals ook het Project Bureau Herstructurering (PHB) actief blijft bij het ondersteunen van gemeenten bij de herstructurering van verouderde terreinen. Dit jaar nog start het PHB met financiering van de Stadsregio en de gemeente Zaanstad een pilot transformatie detailhandel. Tenslotte kunnen we constateren dat de samenwerking op EZ terrein binnen de MRA steeds intensiever wordt. Voorbeelden zijn het gemeenschappelijk hotelbeleid, de samenwerking op het gebied van Europa en EU-subsidies en natuurlijk de samenwerking met de Amsterdam Economic Board! Wat gaat anders dan verwacht in 2013? Het financieel jaar 2013 verloopt vooralsnog conform planning. Bij de projecten waarvan de Stadsregio penvoerder is namens diverse regionale partners, blijven de belangen enigszins achter bij de prognoses. 31

34 Wat mag het kosten? Tabel 1a.04.01: Overzicht baten en lasten Programma 4: Economie Gewijzigde 3e wijziging Begroting na Vastgelegd Realisatie begroting begroting 3 e wijziging Baten Penvoerderschap Overige baten Totaal Baten Lasten Subsidies Uitvoering Projecten onderzoek en studie Penvoerderschap Personeel Doorbelaste overhead Overige lasten / lasten voorgaande jaren Totaal Lasten Saldo vóór resultaatbestemming Resultaatbestemming Onttrekking reserves Toevoegingen reserves Saldo Resultaatbestemming Saldo na resultaatbestemming Toelichting op de financiële gegevens Financiering programma Het saldo van het programma 04 Economie wordt gedekt uit de algemene middelen waarvan de gemeentelijke bijdrage het belangrijkste onderdeel is. Programma specifieke toelichting In het eerste halfjaar van 2013 is slechts 23% van de Begroting tot besteding gekomen. Eén van de oorzaken hiervan is de flinke vrijval van verplichtingen van voorgaande jaren van (post Overige lasten / lasten voorgaande jaren). Zonder deze vrijval zouden de bestedingen 33% zijn geweest van de Begroting. 32

35 Voorgestelde begrotingswijzigingen 1. Budget voor Personeel te verhogen met De personeelsbegroting 2013 is per 1 juli 2013 geactualiseerd. Dat heeft ertoe geleid dat de budgetten voor personeel aangepast dienen te worden. 2. Budget voor Doorbelastingen te verlagen met Zowel bij de kostenplaats Bedrijfsvoering als bij de kostenplaats Bestuur en Communicatie worden een aantal wijzigingen voorgesteld in de budgetten. Deze wijzigingen zorgen ervoor dat de budgetten voor doorbelastingen bij de programma s ook aangepast dienen te worden. In bijlage a worden de wijzigingen in de budgetten van deze kostenplaatsen toegelicht (zie blz. 65). Verwachtingen voor de rest van 2013 Te verwachten is dat in het derde kwartaal de Stadsregio met de regionale partners in Metropoolregio Amsterdam afspraken zal maken over bijdragen aan projecten vanuit de Amsterdam Economic Board. De verwachting is dat de post subsidies uitvoering daarmee volledig besteed wordt. Eind 2013 is een onderbesteding te verwachten van het totale budget voor Economie. Deze onderbesteding zal zich vooral voordien in de posten Projecten onderzoek en studie en overige lasten / lasten voorgaande jaren. 33

36 05 Regionale Woningmarkt Portefeuillehouder: Budgethouder: Regionale woningmarkt en ruimtelijke ordening J.C. de Neef Wat gaat anders dan verwacht in 2013? Verstedelijking Op verzoek van onder meer de stuurgroep RRAAM is er een werkgroep monitor woningbouwopgave Noordvleugel ingesteld, bestaande uit vertegenwoordigers uit de MRA plus provincie Utrecht en het Rijk. Deze werkgroep zal een monitor ontwikkelen die voor meerdere projecten (SMASH, NZKG, ) gegevens over de ontwikkeling van vraag en aanbod in de woningmarkt in relatie tot de ruimtelijkeconomische ontwikkeling (werkgelegenheid) zal verzamelen. Hierbij wordt zoveel mogelijk gebruikt gemaakt van bestaande bronnen. Regionale Woningmarkt Binnen de Stadsregio plus Almere wordt in het kader van het actieprogramma regionale woningmarkt steeds gewerkt aan actuele inzichten in de vraag naar en aanbod en betaalbaarheid van (nieuwe) woningen in deze sterk veranderde markt. gemeenten en de traditionele bouwpartijen steeds sterker af en worden veel nieuwbouwplannen nog weer verder vooruitgeschoven. Dit veroorzaakt een steeds grotere spagaat tussen het gewenste bouwtempo vanuit de woonbehoefteontwikkeling en de feitelijke productie. De opstap op de roltrap - de instroom (in de stad Amsterdam) vanuit heel Nederland, maar ook uit het buitenland, van vooral jonge en goed opgeleide mensen - gaat nog steeds voort, waarbij velen noodgedwongen hun heil zoeken in allerlei tijdelijke woonoplossingen. Het vervolg van de roltrap - de doorstroom binnen de stad en de uitstroom richting regiogemeenten stagneert echter verder. Hoelang de stad Amsterdam deze instroom nog kan absorberen, terwijl door- en uitstroom stagneren is onduidelijk. De consequenties voor de gehele regio in economisch en demografisch opzicht kunnen op termijn groot zijn. De crisis blijft voortduren en daarmee de ernstige stagnatie op de woningmarkt en het achterblijven van de woningproductie. Nieuw rijksbeleid op het gebied van wonen is ingevoerd of reeds aangekondigd. Vanuit de Stadsregio wordt gevolgd hoe deze maatregelen mogelijk gaan uitwerken op de regionale woningmarkt. Zo zal de inperking van de financieringsmogelijkheden van corporaties de nieuwbouwproductie in het algemeen en de renovatie en herstructurering van oude wijken in het bijzonder naar verwachting sterk bemoeilijken. Dit zal ook onderwerp van gesprek zijn met minister Blok van Wonen en Rijksdienst op het BO MIRT van 13 november Uit ons jaarlijkse onderzoek in het kader van de woningbouwplanning blijkt dat de op stapel staande plannen voor nieuwbouw op de korte termijn nog vaak onvoldoende aansluiten op de afgenomen financieringsmogelijkheden van woningzoekenden. Daarnaast neemt het investeringsvolume bij Het bestuurlijk overleg met de bouwpartijen concentreert zich daarom momenteel op het aantrekken van beleggers voor markthuurwoningen. Enerzijds omdat beleggers op sommige plaatsen het gat dat wordt geslagen door het wegvallen van investeringen van corporaties en ontwikkelaars enigszins kunnen dichten. Anderzijds omdat met name in het stedelijke gebied de behoefte aan een toegankelijk huursegment veel groter is dan het aanbod, zeker in de huidige markt. Voor een aantal projecten uit het programma regionale woningmarkt is een subsidie aangevraagd uit het Woonfonds van de provincie Noord-Holland. De subsidies zijn inmiddels verleend en bedragen 50% van de totale kosten. Het gaat onder andere om een regionaal woonwensen- en verhuisbewegingenonderzoek en de projectkosten van het regionaal bestuurlijk proces van gemeenten, corporaties en marktpartijen inzake afstemming en stimuleren van woningbouwprojecten. 34

37 Regelgeving De herziening van de afspraken en regelgeving op het gebied van de toewijzing van sociale huurwoningen binnen de Stadsregio, is met de daadwerkelijke invoering van de lotingsmodule medio april, volledig afgerond. De herziening door het Rijk van de wettelijke grondslag voor deze regels, de Huisvestingswet, is echter opnieuw vertraagd. Hierdoor is enerzijds op dit moment wat minder budget nodig voor juridische ondersteuning dan begroot. Anderzijds is afgesproken de kosten voor het aanpassen van WoningNet te delen met de corporaties, aangezien dit altijd voortkomt uit de gezamenlijke wens tot beleidswijziging. Uit het convenant woonruimteverdeling met de corporaties is de afspraak voortgekomen om afspraken te gaan maken over de ontwikkeling van de sociale woningvoorraad. Dit om te voorkomen dat er te veel sociaal voorraad verdwijnt of de spreiding ervan nog ongelijker wordt over de regio. Er zijn bouwstenen verzameld voor deze afspraken en er is aan de hand van aantal scenario s verkend welke invloed verkoop- en liberalisatieplannen van corporaties kunnen hebben op de woningmarkt. Van belang is om het verzamelde materiaal gezamenlijk te duiden. Dit vraagt de komende tijd extra inzet en mogelijk nader in te huren procesbegeleiding. Het rijksbeleid is volop in verandering. Dit heeft gevolgen voor de inkomstenkant (vernieuwing woningwaarderingsstelsel), de uitgavenkant (verhuurdersheffing) en de taakopvatting van corporaties (novelle Herzieningswet). Uiteraard heeft de onzekerheid die hiermee gepaard zijn weerslag op het proces om tot afspraken te komen. Huisvesting Speciale doelgroepen Hoewel niet meer als wettelijk toezichthouder, ondersteunt de Stadsregio nog altijd actief de regiogemeenten bij de realisatie van hun taakstellingen op het gebied van de huisvesting van verblijfsgerechtigde asielzoekers. Ook is de Stadsregio het laatste jaar een aantal malen verzocht om ondersteuning bij de vormgeving van regionale samenwerking op het gebied van de huisvesting van andere speciale doelgroepen. Zo organiseerde de Stadsregio op verzoek van de burgemeester van Amsterdam de doorstroming van slachtoffers van mensenhandel uit de maatschappelijke opvang in Amsterdam naar een woning in de regiogemeenten. Eind vorig jaar kwamen verzoeken van de gemeente Amstelveen om ondersteuning bij de huisvesting van de uitstroom van jeugdige daklozen uit de maatschappelijke opvang in Amsterdam. Mogelijk krijgt de Stadsregio ook een rol bij het organiseren van regionale samenwerking bij de huisvesting van arbeidsmigranten naar aanleiding van het traject dat Aalsmeer trekt rond Greenport. Daar zich in korte tijd een aantal verzoeken hebben voorgedaan aan de Stadsregio een rol te spelen in de organisatie van de huisvesting van diverse speciale doelgroepen is een korte visie op de rol van de Stadsregio in deze opgesteld. 35

38 Wat mag het kosten? Tabel 1a.05.01: Overzicht baten en lasten Programma 5: Regionale Woningmarkt Gewijzigde 3e wijziging Begroting na Vastgelegd Realisatie begroting begroting 3 e wijziging Baten Rente Overige baten Totaal Baten Lasten Subsidies Uitvoering Projecten onderzoek en studie Personeel Doorbelaste overhead Overige lasten Totaal Lasten Saldo vóór resultaatbestemming Resultaatbestemming Onttrekking reserves Toevoegingen reserves Saldo Resultaatbestemming Saldo na resultaatbestemming Toelichting op de financiële gegevens Financiering programma Het saldo van het programma 05 Regionale Woningmarkt wordt gedekt uit de algemene middelen waarvan de gemeentelijke bijdrage het belangrijkste onderdeel is. Programma specifieke toelichting In het eerste halfjaar is ongeveer 29 % van het totale budget voor Regionale Woningmarkt tot besteding gekomen. Toch is de verwachting dat het budget volledig wordt uitgeput, omdat er nog allerlei acties staan gepland voor het tweede halfjaar (zie Verwachtingen voor de rest van Voor de kosten van de aanpassing van WoningNet naar aanleiding van de aanpassingen aan de regelgeving voor de woonruimteverdeling wordt indien nodig geput uit de nog beschikbare rente BLS. Ditzelfde geldt voor de bijdrage van de Stadsregio aan de inrichting van vier doorstroomwoningen voor slachtoffers van mensenhandel. 36

39 Voorgestelde begrotingswijzigingen 1. Budgetten voor Projecten onderzoek en studie en Overige baten te verhogen met Zowel voor het actieprogramma als voor onderzoek naar de regionale woningmarkt heeft de Provincie Noord-Holland toezeggingen gedaan aan de Stadsregio om bijdragen te leveren vanuit het Woonfonds. Het betreft de projecten: Regionaal woonwensen-/ verhuisbewegingenonderzoek, samen met woningcorporaties, naar woonwensen en verhuisgedrag van huishoudens in de regio. Regionaal bestuurlijk proces van gemeenten, corporaties en marktpartijen inzake afstemming en stimuleren van woningbouwprojecten. Cijfers verhuisbewegingen (roltrap)huishoudens van, naar en binnen de gemeenten van de Stadsregio en Almere. Aanschaf en analyse van actuele data over Project Zaanstad: Duurzame woningrenovatie via bewonerscoöperatie. 2. Budget voor Personeel te verhogen met De personeelsbegroting 2013 is per 1 juli 2013 geactualiseerd. Dat heeft ertoe geleid dat de budgetten voor personeel aangepast dienen te worden. 3. Budget voor Doorbelastingen te verlagen met Zowel bij de kostenplaats Bedrijfsvoering als bij de kostenplaats Bestuur en Communicatie worden een aantal wijzigingen voorgesteld in de budgetten. Deze wijzigingen zorgen ervoor dat de budgetten voor doorbelastingen bij de programma s ook aangepast dienen te worden. In bijlage a worden de wijzigingen in de budgetten van deze kostenplaatsen toegelicht (zie blz. 65). Verwachtingen voor de rest van 2013 In het eerste deel van dit hoofdstuk wat gaat er anders dan verwacht in 2013 is al kort ingegaan op een aantal verschuivingen in beleidslijn en activiteiten. Deze zullen zich ook de tweede helft van het jaar zullen voortzetten. Voor het vervolg van 2013 staat verder op de rol: Verstedelijking Voorbereiden BO-MIRT dd. 13 november 2013 en Gebiedsagenda in metropoolverband en met het Rijk. Regionale woningmarkt In de Stuurgroep Wonen is afgesproken ook vanuit de Stadsregio een signaal richting het rijk af te geven over de effecten van het rijksbeleid op de regionale woningmarkt. In oktober/november vinden wederom bestuurlijke overleggen plaats van markt, corporaties en overheid samen, zowel in de deelregio s als plenair. Deze gaan onder meer over de prioritaire bouwprojecten die cruciaal zijn voor de zogenaamde roltrapbeweging van verhuizenden en de mogelijkheden deze vlot te trekken. Zowel op deelregionaal als op regionaal niveau worden deze sessies procesmatig en inhoudelijke ondersteund en voorbereid vanuit de Stadsregio. Voor het succesvol aantrekken van nieuwe (buitenlandse) beleggers naar de regio Amsterdam wordt een gezamenlijk marketing / acquisitietraject opgestart. De afspraken over de ontwikkeling van de sociale woningvoorraad met de corporaties krijgen de tweede helft van het jaar ook hun vorm. Eind dit jaar verschijnt de eerste beknopte rapportage van de resultaten van het regionale woonwensen- en verhuisbewegingenonderzoek. Regelgeving In de tweede helft van 2013 zal regulier onderhoud plaatsvinden aan de regionale huisvestingsverordening en het convenant woonruimteverdeling Daarnaast wordt inzichtelijk gemaakt welke gevolgen afschaffing van de WGR+ zullen hebben voor de samenwerking van gemeenten op het gebied van de woonruimteverdeling. Als daar aanleiding toe is 37

40 zullen ook de gevolgen van de Nieuwe Huisvestingswet voor de verordening en het convenant in beeld worden gebracht. Afspraken betaalbare voorraad: In september vindt een bestuurlijke workshop plaats waarin corporaties en gemeenten een gezamenlijke analyse maken van de effecten van het woonakkoord op de ontwikkeling van de sociale voorraad. Doel is voor het einde van het jaar tot een gezamenlijke koers en mogelijk gezamenlijke afspraken voor mitigerende maatregelen te komen. Speciale doelgroepen De huisvesting van verblijfsgerechtigde asielzoekers ondervindt problemen door de geringe doorstroming in het sociale segment. Dit kan in toenemende mate gaan leiden tot achterstanden op de taakstellingen waardoor wellicht extra inzet nodig is op dit dossier. 38

41 06 Jeugdzorg Portefeuillehouder: Budgethouder: Jeugdzorg C. Pollmann Wat gaat anders dan verwacht in 2013? Nieuwe beleidsperiode In 2013 is de nieuwe beleidsperiode in het kader van de rijksjeugdzorg P&C cyclus gestart. Het beleidskader geldt slechts voor twee jaren, in plaats van de gebruikelijke vier vanwege de transitie jeugdzorg. Het beleidskader beschrijft de toekomstige ambities en de wijze waarop hiernaar toe wordt gewerkt (transitie). Maar het beleidskader gaat ook over de uitvoering van de jeugdzorg in de jaren 2013 en 2014: de going concern. Transitie De transitie van de jeugdzorg naar gemeenten sluit goed aan bij de visievorming van gemeenten binnen de stadsregio Amsterdam. In 2010 zijn in dit kader binnen de stadsregio Amsterdam pilots gestart waarbij gemeenten experimenteren met het overnemen van wat in het huidige stelsel de Toegangstaken van Bureau Jeugdzorg zijn. Alle gemeenten hebben een eigen visie opgesteld en sinds 2013 oefenen een aantal gemeenten met het opdrachtgeverschap voor ambulante jeugdzorg. In 2014 zullen vrijwel alle gemeenten hier vorm aan geven. In 2013 is de voorbereiding op de transitie geïntensiveerd. Er is onderzoek gedaan naar de gevolgen voor de bedrijfsvoering bij jeugdzorginstellingen en er vinden gesprekken plaats tussen gemeenten en instellingen om te komen tot afspraken waarmee zorgcontinuïteit is gewaarborgd en frictiekosten zoveel mogelijk worden beperkt. De transitie Jeugdzorg zal ingrijpende gevolgen hebben voor de door SRA gesubsidieerde instellingen. De invoering van de wet betekent de aangekondigde beëindiging van de huidige subsidierelatie tussen de Stadsregio Amsterdam en de instellingen voor Jeugd en Opvoedhulp (J&OH). Het dagelijks bestuur heeft alle instellingen per brief d.d. 8 maart 2013 geïnformeerd over deze naderende beëindiging van de subsidierelatie en de meeste instellingen hebben hiertegen bezwaar gemaakt. Deze bezwaarprocedure is nog niet afgerond. De voorwaarden waaronder de Transitie plaats vindt staan beschreven in het Transitieplan voor het nieuwe jeugdstelsel. Het Rijk, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Interprovinciaal Overleg (IPO) hebben dit Transitieplan Jeugd, een uitwerking van de Transitieagenda uit 2012, vastgesteld. Het plan, dat op 13 mei 2013 naar de Tweede Kamer is gestuurd, wil een verantwoorde overgang naar het nieuwe jeugdstelsel bewerkstelligen en beschrijft de activiteiten, mijlpalen en verantwoordelijkheidsverdeling voor wetgeving, overgangsmaatregelen, beleidsinformatie, kwaliteit en toezicht. Verder geeft het plan aan hoe de ministers en de VNG de transformatie van de zorg zullen ondersteunen en faciliteren. In dit kader moeten gemeenten vóór 31 oktober 2013 in regionaal samenwerkingsverband transitie-arrangementen maken, in overleg met de provincies, verzekeraars en relevante aanbieders. Deze arrangementen moeten ertoe leiden dat de continuïteit van zorg en de zorginfrastructuur is gegarandeerd en dat frictiekosten zo gering mogelijk zijn. De onafhankelijke Transitiecommissie Stelselherziening Jeugdzorg rapporteert of de gemaakte afspraken voldoen. Wanneer de commissie vaststelt dat de continuïteit van zorg niet voldoende is geborgd, zal het Rijk aan de betreffende regio een aanwijzing geven om hiervoor alsnog zorg te dragen en overmatige frictiekosten te voorkomen. De werkwijze die in de periode mei-juni in de stadsregio Amsterdam samen met gemeenten is ontworpen staat inmiddels model voor het landelijk transitiearrangement. 39

42 Wat mag het kosten? Tabel 1a.06.01: Overzicht baten en lasten Programma 6: Jeugdzorg Gewijzigde 3e wijziging Begroting na Vastgelegd Realisatie begroting begroting 3 e wijziging Baten Doeluitkering Jeugdzorg Bestuurskosten Rente Inzet vooruit ontvangen rijksmiddelen Totaal Baten Lasten Subsidies Uitvoering Bestuurskosten Rente Toevoeging aan vooruitontv. Egalis.res Totaal Lasten Saldo vóór resultaatbestemming Resultaatbestemming Onttrekking reserves Toevoegingen reserves Saldo Resultaatbestemming Saldo na resultaatbestemming Toelichting op de financiële gegevens Doeluitkering Jeugdzorg Jeugdzorg wordt volledig gefinancierd door bijdragen van overheden, waarbij het grootste deel bij het Rijk vandaan komt via Doeluitkeringen. Programma specifieke toelichting Uitgaande van de verplichtingen (gefaseerde bevoorschotting van beschikkingen en betaling facturen) respectievelijk rechten (gefaseerde ontvangsten op debiteuren) is de financiële stand van zaken ruim boven de 50%, namelijk de lasten bedragen 60% van de begroting per 1 juli De verklaring hiervoor is; reguliere bevoorschotting, zowel inkomsten als uitgaven Jeugdzorg, bedraagt t/m juni: 58%. de voorfinanciering van ruim 1 miljoen in 2013 voor een half jaar, namelijk het verschil tussen de beschikkingen van de Stadsregio voor de justitietaken (basis t-1) en de beschikking van Justitie (basis t-2); dit wordt in juli 2013 weer gelijk getrokken. de voorfinanciering van ruim 3,1 miljoen in 2013 ten laste van de doeluitkering jeugdzorg 2014 (zie verder onderstaande tabel); dit wordt in 2014 weer gelijk getrokken. 40

43 Tabel 1a.06.02: Aparte aanvullende subsidiebesluiten gekoppeld aan begrotingswijzigingen 2013 Bedrag Omschrijving BJAA Afkoopsom verhoging justitietarieven/ziekteverzuim 2011/2012 in 2013 ten laste van Vooruit ontvangen justitiegelden BJZ (DB ) BJAA Vooruit betaling voor de implementatie van het project GGW van gelden 2014 in 2013 ten laste van Vooruit betaalde doeluitkering jeugdzorg (DB ) Totaal Voorgestelde begrotingswijzigingen Uitgangspunt voor deze toelichting is de 1 e herziening van de Begroting Jeugdzorg Deze is op 12 maart jl. door de Regioraad vastgesteld. Aangezien deze 1 e herziening reeds is verwerkt in de Gewijzigde Begroting 2013, zoals deze op 18 juni 2013 in de Regioraad is vastgesteld, worden op dit moment geen begrotingswijzigingen voorgesteld. Echter, in het najaar van dit jaar is een 2 e Herziene Begroting Jeugdzorg 2013 gepland. Voorwaarde hiervoor is wel dat de definitieve rijksbeschikkingen ruim voor het einde van het jaar worden ontvangen. Als deze 2 e herziening tot begrotingswijzigingen leidt, wordt deze in december aan de Regioraad ter vaststelling voorgelegd. Verwachtingen voor de rest van 2013 De geraamde groeigelden justitiële taken 2013 voor in totaal ruim 3 miljoen zijn nog niet beschikt en uitbetaald door het Ministerie van Justitie, inclusief de voornoemde voorfinanciering van justitiegelden. Eveneens geldt dit voor de indexering van de doeluitkering Jeugdzorg i.c. de zogenaamde OVAgelden en verhoging pleegvergoeding beide voor Planning rijksbeschikkingen: juli (justitietaken niveau 2012) en najaar (OVA 2013 en verhoging pleegvergoeding 2013). Justitie heeft in het voorjaar een vooraankondiging meegestuurd dat aanvragen voor de hardheidsclausule 2013 niet gehonoreerd kunnen worden vanwege het ontbreken van financiële dekking op de rijksbegroting 2013 van het ministerie van V&J. Op 5 juli 2012 is door het ministerie van VWS een aankondiging gedaan van een budgetkorting 2013 van 2,65% op de doeluitkering Jeugdzorg. Dit om een vergissing van het ministerie in de onderhandelingen rond het Lenteakkoord te repareren. Deze korting bedraagt voor de Stadsregio een bedrag van ongeveer 3 miljoen. In december 2012 heeft het dagelijks bestuur besloten om deze rijkskorting voor 1 miljoen te compenseren vanuit de Egalisatiereserve Jeugdzorg en in begrotingsjaar 2013 voor 1,8% door te belasten aan de instellingen BJZ en Zorgaanbieders. Het dagelijks bestuur heeft bezwaar aangetekend bij de verantwoordelijke Staatssecretaris. De bezwaarprocedure heeft nog niet geleid tot een uitspraak of beslissing. Omdat een negatief besluit wordt verwacht, namelijk het ongegrond verklaren van het bezwaar, overweegt het dagelijks bestuur om in het verband van het Interprovinciaal Overleg te bezien wat de volgende stap moet zijn. Gemeenten experimenteren in 2013 met het invullen van het opdrachtgeverschap ambulante jeugdzorg. Overdracht opdrachtgeverschap ambulant stand alone betreft een bedrag van 22,3 miljoen, waarbinnen een 20% vrij besteedbaar budget van 4,5 miljoen. De 80% betreft zogeheten gedwongen winkelnering bij de huidige instellingen voor jeugd- en opvoedhulp, de 20% vrij besteedbaar moet wel aan jeugdzorgactiviteiten besteed worden, maar kan bij andere aanbieders van zorg worden betrokken. In mei 2013 hebben 14 van de 16 gemeenten aangegeven in 2014 budgettair opdrachtgever te willen worden. 41

44 De transitie van de jeugdzorg naar gemeenten gaat gepaard met een aanzienlijke bezuiniging. Voor de gehele Stadsregio Amsterdam zal het budget op termijn 30 miljoen minder worden. Dit is inclusief de Zorgverzekeringswet en de AWBZ geldstromen. De Stadsregio Amsterdam zal gefaseerd naar deze budgetdaling toewerken om op deze wijze budget te creëren om de noodzakelijke veranderingen te faciliteren. In onderstaande tabel is aangegeven waar naar verwachting de jaarrekening 2013 cijfers voor Jeugdzorg zullen uitkomen. Doordat de baten en lasten in de jaarrekening Jeugdzorg in principe gelijk zijn, is de begroting jeugdzorg budgettair neutraal voor de Stadsregio Amsterdam als geheel. Tabel 1a.06.03: Verwachte jaarrekening 2013 (bedragen in miljoenen) Omschrijving Bedrag Toelichting Herziene begroting jeugdzorg 2013 totaal 215,1 RR Bij: BJAA - Verhoging justitietarieven/ziekteverzuim 0,7 DB Bij: voorfinanciering BJAA-GGW 3,1 DB Bij: Verhoging doeluitkering Justitie ,0 Begrotingsraming (zie hiervoor) Af: Niet honoreren hardheidsclausule ,2 Raming: betreft bedrag uit 2012 Bij: Indexering ,0 Raming: betreft bedrag uit 2012 Concept jaarrekening jeugdzorg 2013 totaal 222,7 Totaal 42

45 Deel 1b: Paragrafen 43

46 44

47 a. Lokale heffingen De Stadsregio int geen heffingen rechtstreeks van burgers. De enige lokale heffing van de Stadsregio is de gemeentelijke bijdrage. Bij het bepalen van de gemeentelijke bijdrage wordt uitgegaan van het aantal inwoners per 1 januari van het betreffende jaar. Echter bij het opstellen van de Vastgestelde Begroting zijn de inwoneraantallen voor het betreffende jaar nog niet bekend. Daarom is in de Vastgestelde Begroting 2013 een, door het CBS gepubliceerde, voorlopige raming opgenomen. Deze raming is bij de 2 e wijziging van de Begroting 2013 aangepast aan het laatst bekende aantal inwoners per gemeente, namelijk de aantallen uit de Jaarstukken Afgelopen april heeft het CBS de definitieve aantallen per gemeente gepubliceerd. Op basis daarvan kan de definitieve bijdrage per gemeente bepaald worden. Omdat bij het in rekening brengen van de eerste termijn de definitieve bevolkingscijfers nog niet bekend waren, is de helft van de begrote bijdrage gefactureerd. De tweede termijn van de gemeentelijke bijdrage wordt gebaseerd op de werkelijk verschuldigde bijdrage waarbij een teveel of te weinig in rekening gebracht bedrag bij de eerste termijn wordt verrekend. De tweede termijn wordt in het derde kwartaal verstuurd. In onderstaande tabel is aangegeven wat voor 2013 de begrote bijdrage per deelnemende gemeente was, wat de werkelijke bijdrage voor 2013 wordt en wat het verschil tussen deze twee is. Tevens zijn de aantallen inwoners weergegeven waarop de gemeentelijke bijdragen zijn gebaseerd. Tabel 1b.a.1: Begrote en definitieve gemeentelijke bijdrage 2013 per deelnemende gemeente Vastgestelde Begroting 2013 Aantal inw oners per 1 januari Bijdrage in 2e Wijziging Begroting e Wijziging Begroting 2013 Verschil tussen 2e en 3e Wijziging Begroting 2013 Vastgestelde Begroting e Wijziging Begroting e Wijziging Begroting 2013 Verschil tussen 2e en 3e Wijziging Begroting 2013 Aalsmeer Amstelveen Amsterdam Beemster Diemen Edam-Volendam Haarlemmermeer Landsmeer Oostzaan Ouder-Amstel Purmerend Uithoorn Waterland Wormerland Zaanstad Zeevang Totaal In de Halfjaarrapportage verw erkte 1e termijn

48 Uit de tabel blijkt dat het aantal inwoners in de 16 deelnemende gemeenten per 1 januari 2013 is toegenomen ten opzichte van 1 januari 2012 met De gemeentelijke bijdrage per inwoner voor 2013 is 2,23, waardoor de gemeentelijke bijdrage hoger uitkomt dan was begroot bij de 2 e Wijziging van de Begroting. De gemeentelijke bijdrage wordt uitsluitend ingezet voor programma s met taken waarvoor geen rijksbijdrage beschikbaar is. Dat zijn de programma s 04 Economie en 05 Regionale Woningmarkt. Daarnaast worden de organisatie- en bestuurskosten aanvankelijk bekostigd met de gemeentelijke bijdrage, maar uiteindelijke doorbelast naar de programma s op basis van formatie opgehoogd met de structurele inhuur. Deze doorbelasting zorgt ervoor dat er een gedrag aan vrije ruimte overblijft binnen de gemeentelijke bijdrage. b. Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen van een organisatie wordt bepaald door de weerstandscapaciteit in relatie tot de risico s die de organisatie loopt. De weerstandscapaciteit bestaat uit de mogelijkheden om financiële tegenvallers op te vangen zonder dat een directe noodzaak tot bezuinigen optreedt. De belangrijkste mogelijkheden voor de Stadsregio zijn herschikking van de middelen binnen de begroting, de inzet van gespaarde BDU middelen die nog niet beschikt zijn en de inzet van reserves. Bij inventarisatie van risico s gaat het om het benoemen van risico s, bepalen van de mogelijke financiële en beleidsmatige gevolgen en tenslotte om de maatregelen om de negatieve effecten van een risico te beperken. Inventariseren, bepalen omvang en te nemen maatregelen is risicomanagement. De Stadsregio heeft programma-overschrijdende risico s en een aantal belangrijke programma specifieke risico s. De programma-overschrijdende risico s zijn: I. Financieringswijze Stadsregio II. Organisatierisico III. Waarderingsrisico beleggingsportefeuille IV. Renterisico BDU programma s Belangrijke programma specifieke risico s zitten bij de programma s V. 01 Openbaar vervoer, VI. 02 Infrastructuur en VII. 04 Economie VIII. 06 Jeugdzorg. Deze paragraaf wordt afgesloten met een overzicht van de weerstandscapaciteit in relatie tot de risico s en maatregelen om de risico s te beheersen. Over twee risico s zijn nieuwe ontwikkelingen te melden: II. Organisatie Stadsregio Met het wetsvoorstel tot afschaffen van de WGR+, waarvoor het kabinet een wetsvoorstel heeft ingediend, heeft het kabinet ook de mogelijkheid geboden een Vervoerregio in te stellen voor de Stadsregio Rotterdam samen met Stadsgewest Haaglanden en voor de Stadsregio Amsterdam met Almere als beoogde partner. Dit kan betekenen dat de bestemmingsreserve Sociaal Plan niet of niet volledig nodig zal zijn. Op dit moment is er echter nog niet voldoende duidelijkheid over het overgaan van het personeel naar een Vervoerregio. De bestemmingsreserve Sociaal Plan blijft daarom vooralsnog gehandhaafd. IV. Verplichte rentetoevoeging BDU programma s De wet BDU schrijft voor dat rente toegevoegd moet worden aan het BDU saldo per 1 januari. Per 1 januari 2013 is het BDU saldo 305,8 miljoen. Het te hanteren rentepercentage is de herfinancieringsrente gepubliceerd door de Europese Centrale Bank; per 1 januari 2013 bedraagt deze rente 0,75%. Het rendement dat de Stadsregio kan halen op de uitzettingen is echter bijzonder laag. In de 46

49 begroting is rekening gehouden met een gemiddeld rendement van 0,5%. Met de invoering van schatkistbankieren verslechteren de mogelijkheden om een voldoende rendement te halen omdat de Nederlandse staat een rente vergoedt die gelijk is aan het rentepercentage dat de Nederlandse staat betaalt voor leningen. En dat is heel laag. De stadsregio s hebben gezamenlijk de verplichte rentetoevoeging bij het rijk aan de orde gesteld. Dat heeft er aan bijgedragen dat met het invoeren van schatkistbankieren de verplichte rentetoevoeging in het kader van de BDU gaat vervallen. In het wijzigingsvoorstel van het wetsvoorstel schatkistbankieren kamerstuk van 31 mei 2013 wordt de verplichte rentetoevoeging in het kader van de BDU afgeschaft. Dat houdt in dat de bestemmingsreserves bij de BDU programma s niet langer nodig zullen zijn om het renterisico af te dekken. Bij het opstellen van de jaarrekening 2013 zal zeker zijn of het vervallen van de verplichte rentetoevoeging met ingang van 1 januari 2013 geldt. d. Financiering In de paragraaf financiering van de Begroting 2014 met daarin opgenomen de actualisatie van de begroting 2013 is tabel 2.d.3: Waarde BNG Kapitaalmarkt select fondsen opgenomen met de waarde van deze fondsen. Door de eurocrisis eind 2011 was de marktwaarde van Kapitaalmarktselect A met een gemiddelde looptijd van de daarin opgenomen obligaties van circa 1,5 jaar gedaald ruim onder de aanschafwaarde. Bij de Jaarrekening 2011 is een bestemmingsreserve Koersverschillen ingesteld om dit verschil op te vangen. Eind 2012 bij de Jaarrekening 2012 kon gemeld worden dat Kapitaalmarktselect nog licht negatief was maar het totaal van de beleggingsportefeuille weer positief was. Eind juni 2013 is ook Kapitaalmarktselect A ook weer positief. Onderstaande tabel laat dit zien. Tabel 2.d.1: Waarde BNG Kapitaalmarkt select fondsen eind 2011 eind 2012 eind juni 2013 ART A aankoopwaarde huidige marktwaarde verschil ,1% -0,1% 0,8% ART B aankoopwaarde marktwaarde verschil ,2% 5,5% 6,1% totaal verschil Gezien de onzekerheid op de kapitaalmarkten wil het dagelijks bestuur de bestemmingsreserve koersverschillen vooralsnog handhaven. Bovendien blijft er een verschil tussen de nominale waarde van de obligaties in de kapitaalmarktfondsen en de aanschafwaarde. Het ziet er naar uit dat de wet schatkistbankieren afbouw van de kapitaalmarkt select fondsen over een periode van 7 jaar toestaat. Gelijk met de afbouw van deze fondsen kan dan de bestemmingsreserve koersverschillen in dezelfde periode vrijvallen. Invoering van de wet schatkistbankieren zal tot een verlaging van het rendement leiden. Toch kan de Stadsregio een verbetering van het financieel resultaat bereiken door een goede liquiditeiten- 47

50 planning waarvoor het meerjarenperspectief de basis is. In het meerjarenperspectief wordt de ontwikkeling van de inkomsten en uitgaven geschetst. Tijdelijk niet benodigde middelen kunnen bijvoorbeeld ingezet worden voor de financiering van investeringen Openbaar Vervoer middelen die anders met subsidiering van de kapitaallasten gefinancierd worden. Het voordeel voor de Stadsregio is dat de te subsidiëren rente aanzienlijk hoger is dan de rentebaten die met belegging gerealiseerd kunnen worden. Een voorbeeld hiervan is het financieren van investeringen in het Amsterdamse metrosysteem met tijdelijk niet benodigde middelen voor infrastructuur. Door tijdige aflossing van deze investeringen in openbaar vervoer wordt de realisatie van infrastructuurprojecten niet gehinderd. Naast deze interne financiering biedt de wet schatkistbankieren ook de mogelijkheid middelen tijdelijk uit te lenen aan andere decentrale overheden. De Stadsregio is in overleg met de BNG over een bemiddelende rol van de BNG bij het vinden van mogelijkheden voor lenen aan andere decentrale overheden. Daarbij gaat de voorkeur van het dagelijks bestuur uit naar lenen aan gemeenten die de Stadsregio vormen. e. Bedrijfsvoering Vanaf de Begroting 2013 is het Programma 07 Bestuur en Communicatie als programma komen te vervallen. In plaats daarvan zijn de onderdelen Bestuur en Communicatie opgenomen in deze paragraaf. Echter om ze voorlopig uit elkaar te houden, is deze paragraaf opgedeeld in twee onderdelen, waarbij onderdeel A de kosten betreft van de Bedrijfsvoering zelf en onderdeel B de kosten van het oude Programma 07 Bestuur en Communicatie. Onderdeel A: afdeling Bedrijfsvoering Wat gaat anders dan verwacht in 2013? Voor Bedrijfsvoering zijn geen noemenswaardige wijzigingen te noemen, anders dan zijn opgenomen onder het onderdeel verwachtingen voor de rest van

51 Wat mag het kosten? Tabel 1b.e.01: Overzicht baten en lasten Bedrijfsvoering Gewijzigde 3e wijziging Begroting na Vastgelegd Realisatie begroting begroting 3 e wijziging Baten Overige baten Doorbelastingen Totaal Baten Lasten Personeel Algemene zaken Huisvesting Informatie en Communicatie Personeel en Organisatie Financiën Onvoorzien Overige lasten / lasten voorgaande jaren Totaal Lasten Saldo vóór resultaatbestemming Resultaatbestemming Onttrekking reserves Toevoegingen reserves Saldo Resultaatbestemming Saldo na resultaatbestemming Toelichting op de financiële gegevens Financiering paragraaf De netto lasten van de kostenplaats Bedrijfsvoering, dat wil zeggen het totaal van de lasten minus de overige baten van Bedrijfsvoering, worden doorbelast naar de programma s op basis van het aantal formatieplaatsen, opgehoogd met structureel tijdelijk personeel. Programma specifieke toelichting De verwachting is dat het totale budget voor Bedrijfsvoering niet overschreden zal worden, omdat verwachte overschrijdingen (zie hieronder) opgevangen kunnen worden met onderbestedingen op andere budgetten. De post Onvoorzien is bedoeld voor alle programma s die gefinancierd worden door de Algemene Middelen, maar staat vooralsnog gemakshalve bij Bedrijfsvoering. Het is de bedoeling om deze bij de Gewijzigde Begroting 2014, dat in juni 2014 ter vaststelling aan de Regioraad zal worden aangeboden, weg te halen bij Bedrijfsvoering en onder te brengen bij de Algemene Middelen. Het eerste halfjaar van 2013 heeft nog geen aanleiding gegeven om deze post aan te spreken. 49

52 Voorgestelde begrotingswijziging 1. Budget voor Personeel te verhogen met De personeelsbegroting 2013 is per 1 juli 2013 geactualiseerd. Dat heeft ertoe geleid dat de budgetten voor personeel aangepast dienen te worden. Verwachtingen voor de rest van 2013 Personeel: De inhuur van extra capaciteit voor afdeling Bedrijfsvoering drukt op de personele kosten die hiermee naar verwachting met ongeveer zullen worden overschreden. Algemene zaken: De post voor juridische advisering zal in verband met de advisering rond de WGR naar verwachting overschreden worden. De mate van overschrijding wordt geschat op ongeveer en is mede afhankelijk van de voortgang in het bestuurlijke traject rond de vorming van de Vervoerregio. ICT: Voor aanschaf van een financieel systeem is rekening gehouden met een onttrekking aan de reserve van Naar verwachting zal dit bedrag dit jaar niet (in zijn geheel) worden gebruikt. Echter de reguliere kosten van ICT zullen ongeveer hoger uitvallen dan was begroot. Onderdeel B: afdeling Bestuur en Communicatie Wat gaat anders dan verwacht in 2013? Het jaar verloopt zoals gepland, alleen het aantal bezoekers van de website blijft achter. Mogelijk ligt dit aan een fout in de metingen. Dit wordt uitgezocht. Wat mag het kosten? Tabel 1a.e.02: Overzicht baten en lasten Bestuur en Communicatie Gewijzigde 3e wijziging Begroting na Vastgelegd Realisatie begroting begroting 3 e wijziging Baten Overige baten Totaal Baten Lasten Bestuur Communicatie Personeel Overige lasten / lasten voorgaande jaren Totaal Lasten Saldo vóór resultaatbestemming Resultaatbestemming Onttrekking reserves Toevoegingen reserves Saldo Resultaatbestemming Saldo na resultaatbestemming

53 Toelichting op de financiële gegevens Financiering programma De netto lasten van de kostenplaats Bestuur en Communicatie, dat wil zeggen het totaal van de lasten minus de overige baten van Bestuur en Communicatie, worden doorbelast naar de programma s op basis van het aantal formatieplaatsen, opgehoogd met structureel tijdelijk personeel. Programma specifieke toelichting De afgelopen jaren is gebleken dat de budgetten voor Bestuur en Communicatie te hoog waren. Kijkend naar de uitgaven van het eerste halfjaar 2013, is de verwachting dat de budgetten ook in 2013 niet opgemaakt zullen worden. Doordat de kosten voor Bestuur en Communicatie vanaf 2013 worden doorbelast naar de programma s, is het nadeel van deze te hoge budgetten dat er teveel wordt doorbelast naar de programma s. Daarom worden hieronder een aantal begrotingswijzigingen voorgesteld om de budgetten dichterbij de werkelijke uitgaven te brengen. Daarbij is wel rekening gehouden met een eventuele stijging van de kosten voor communicatie in verband met de invoering van de Vervoerregio. Voorgestelde Begrotingswijzigingen 1. Budget voor Bestuur te verlagen met Dit budget is voor een groot deel een budget dat door het Bestuur vrij te besteden is. Uit de werkelijke bestedingen van de afgelopen jaren blijkt dat het grootste deel van het budget onbesteed blijft. Daarom wordt voorgesteld om het budget voor 2013 te verlagen van naar Budget voor Communicatie te verlagen met In de praktijk is het budget dit jaar te hoog gebleken. Daarom wordt voorgesteld het budget voor 2013 te verlagen van naar Budget voor Personeel te verhogen met De personeelsbegroting 2013 is per 1 juli 2013 geactualiseerd. Dat heeft ertoe geleid dat de budgetten voor personeel aangepast dienen te worden. Verwachtingen voor de rest van 2013 In september organiseert het dagelijks bestuur een bestuurlijke bijeenkomst met bestuurders van de toekomstige Vervoerregio. Er loopt een nieuwe opdracht voor fotografie. Voor de website worden aanpassingen gedaan door de systeembouwer. Er zullen vormgevingstrajecten worden doorlopen voor enkele grote projecten. Vooruitlopend op de Regiodag die na de verkiezingen van 2014 georganiseerd wordt, worden dit najaar de eerste stappen voor de organisatie gezet. Overige zaken zijn going concern. 51

54 52

55 Deel 2: Het financieel verslag 53

56 54

57 2.1 Inleiding Het financieel deel van de Halfjaarrapportage geeft, net zoals de Begroting en Jaarrekening, een overzicht van de programma-overschrijdende onderwerpen. De volgende vier onderwerpen worden behandeld: 1. Paragraaf 2.2: Derde wijziging Begroting 2013; 2. Paragraaf 2.3: Overzicht inzet Algemene Middelen; 3. Paragraaf 2.4: Overzicht inzet Brede Doeluitkering verkeer en vervoer; 4. Paragraaf 2.5: Meerjarenperspectief. 2.2 Derde wijziging Begroting 2013 In de programma s zijn enkele begrotingswijzigingen voorgesteld. In deze paragraaf wordt een totaalbeeld gepresenteerd van alle voorgestelde begrotingswijzigingen alsmede de effecten van de wijzigingen op het eigen vermogen van de Stadsregio dat bestaat uit de algemene reserve en de bestemmingsreserves. Dit effect wordt weergegeven in de kolom Wijziging Resultaatbestemming. Een positief bedrag betekent dat een onttrekking uit een reserve plaatsvindt om het tekort in de kolom Wijziging saldo voor resultaatbestemming te dekken. Tabel 2.2.1: Derde wijziging Begroting 2013 Saldo oude + - = Wijziging + = Saldo raming na Wijziging Wijziging saldo voor Wijziging nieuwe raming Resultaat Inkomsten Uitgaven Resultaat Resultaat na resultaat bestemming bestemming bestemming bestemming 01 Openbaar vervoer Infrastructuur Ruimtelijke proj. en Mob Economie Regionale woningmarkt Jeugdzorg Algemene dekkingsmiddelen Totaal programma's Bestuur en communicatie Bedrijfsvoering Totaal kostenplaatsen Totaal begrotingswijziging De hoofdpunten van de begrotingswijziging zijn: De personeelsbegroting 2013 is per 1 juli 2013 geactualiseerd. Dat heeft ertoe geleid dat de budgetten voor personeel voor zowel de Programma s 01 t/m 05 als kostenplaatsen 91 en 99 zijn gewijzigd. Zowel bij de kostenplaats 99 Bedrijfsvoering als bij de kostenplaats 91 Bestuur en Communicatie zijn een aantal wijzigingen in de budgetten voorgesteld. Deze wijzigingen zorgen ervoor dat de budgetten voor doorbelastingen bij de programma s 01 t/m 05 ook aangepast zijn. Bij Programma 01 is het budget verhoogd voor de concessie Amstelland-Meerlanden met als gevolg van een aangepaste beschikking (DB-besluit van 13 juni 2013). Naar aanleiding van vernieuwde uitgangspunten met betrekking tot overplanning is het budget voor Subsidies Uitvoering bij Programma 02 verlaagd met 8,9 miljoen. 55

58 2.3 Overzicht inzet Algemene dekkingsmiddelen De programma s 04 Economie en 05 Regionale woningmarkt hebben elk een negatief saldo dat wordt gedekt door de Algemene Middelen met de gemeentelijke bijdrage als belangrijkste onderdeel. Onderstaande tabel geeft het overzicht van de herkomst en besteding van de Algemene Middelen. Tabel 2.3.1: Herkomst en besteding algemene dekkingsmiddelen Gewijzigde 3e wijziging Begroting na Vastgelegd Realisatie begroting begroting 3 e wijziging Herkomst Gemeentelijke bijdragen Rente Totaal baten Besteding 04 Economie Regionale woningmarkt Algemene middelen: vrije ruimte Totaal inzet BDU voorgaande jaren Resultaat Doordat de kosten voor Bestuur en Communicatie sinds 2013 worden doorbelast naar de programma s is er ruimte ontstaan binnen de Algemene Middelen van ruim 1 miljoen. Voor deze ruimte is nog geen bestemming gevonden, maar zal bij de invoering van de Vervoerregio meegenomen worden. 2.4 Overzicht inzet Brede Doel Uitkering verkeer en vervoer Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) schrijft voor dat bij de begrotingsprogramma s alleen dat deel van een doeluitkering opgenomen mag worden dat in het betreffende jaar daadwerkelijk wordt ingezet. Dat betekent dat de baten bij de programma s niet het volledige beeld geven van de BDU die de Stadsregio toegekend krijgt in de beschikking van het Ministerie. Het overzicht op de volgende bladzijde geeft een compleet beeld van de BDU. 56

59 Tabel 2.4.1: Beschikte en inzet Brede Doel Uitkering verkeer en vervoer Gewijzigde 3e wijziging Begroting na begroting begroting 3 e wijziging Beschikbare BDU Beschikte BDU BDU aandeel Openbaar Vervoer BDU aandeel Infrastructuur BDU aandeel Ruimt. Proj. en Mob Totaal Beschikte BDU Inzet BDU voorgaande jaren BDU OV voorgaande jaren BDU Infra voorgaande jaren BDU RP&M voorgaande jaren Totaal inzet BDU voorgaande jaren Totaal beschikbare BDU Bestemde BDU Inzet BDU BDU inzet Openbaar Vervoer BDU inzet Infrastructuur BDU inzet Ruimt. Proj en Mob Totaal ingezette BDU BDU sparen voor komende jaren BDU sparen komende jaren OV BDU sparen komende jaren Infra BDU sparen komende jaren RP&M Totaal BDU sparen Totaal Bestemde BDU Resultaat De beschikbare BDU bestaat uit de voor het jaar door het rijk beschikte BDU plus, voor zover nodig, inzet van BDU middelen uit voorgaande jaren. De bestemde BDU bestaat uit bestede BDU en het niet bestede deel dat naar komende jaren wordt doorgeschoven. De systematiek is als volgt: de beschikte BDU voor enig jaar wordt door het ministerie bepaald. De Stadsregio bepaalt elk jaar hoeveel BDU nodig is voor het uitvoeren van projecten. Is er meer nodig voor projecten dan het ministerie heeft beschikt dan worden BDU middelen uit voorgaande jaren ingezet. Is er in enig jaar minder nodig dan beschikt door het ministerie dan wordt het niet bestede deel onder BDU komende jaren opgenomen. Uit de tabel blijkt dat de totale begrote inzet voor de 3 BDU-programma s iets toeneemt ten opzichte van de 2 e wijziging van de Begroting 2013, zoals deze op 18 juni 2013 is vastgesteld in de Regioraad. 57

60 2.5 Meerjarenperspectief Voor de BDU programma s wordt een afzonderlijke meerjarenraming opgesteld. De bezuinigingen op de BDU en de wijze waarop dit doorwerkt in de programma s is beleidsmatig van belang. Tabel 2.8.1: Meerjarenraming BDU Bedragen in miljoen Beginstand gespaarde BDU Openbaar Vervoer Infrastructuur Ruimtelijke projecten en Mobiliteitsbeleid Totaal beginstand Beschikte BDU Openbaar Vervoer Infrastructuur Ruimtelijke projecten en Mobiliteitsbeleid Totaal beschikte BDU Inzet BDU (totale lasten min overige inkomsten) Openbaar Vervoer Infrastructuur Ruimtelijke projecten en Mobiliteitsbeleid Totaal Inzet BDU Jaarsaldo = 2-3 te verrekenen met gespaard Openbaar Vervoer Infrastructuur Ruimtelijke projecten en Mobiliteitsbeleid Totaal saldo Eindstand gespaarde BDU = 1-4 Openbaar Vervoer Infrastructuur Ruimtelijke projecten en Mobiliteitsbeleid Totaal eindstand Systematiek meerjarenperspectief Het uitgangspunt voor het meerjarenperspectief is de beginstand van de gespaarde BDU per 1 januari Daar komt bij de voor 2013 door het rijk beschikte BDU. De beschikte BDU minus de begrote inzet van de BDU middelen vormen het jaarsaldo. De beginstand van de BDU en het jaarsaldo geven de eindstand van de BDU voor het lopende jaar; deze eindstand is vervolgens de beginstand voor het volgende jaar is. In het meerjarenperspectief zijn de netto uitgaven per programma opgenomen exclusief de verplichte rentetoevoeging in het kader van de BDU. Netto uitgaven houdt in het totaal van de uitgaven volgens de begroting minus inkomsten van derden. Mogelijk al in 2013 gaat de verplichte rentetoevoeging in het kader van de BDU vervallen met de invoering van schatkistbankieren. Daarom is ter 58

61 wille van de vergelijkbaarheid tussen de jaren de verplichte rentetoevoeging in het kader van de BDU niet in de netto uitgaven opgenomen. Door deze presentatie geeft het meerjarenperspectief op compacte wijze weer hoe de Stadsregio de beschikte BDU als belangrijkste financieringsbron inzet voor de financiering van de uitgaven voor het verkeer en vervoerbeleid voor de komende jaren. Inkomsten beschikte BDU De voor de jaren 2014 tot en met 2017 geraamde BDU inkomsten zijn gebaseerd op het meerjarenperspectief van de BDU die in de begroting 2013 van het ministerie van Infrastructuur en Milieu is opgenomen. Aan deze meerjarenraming zijn twee posten toegevoegd: bij het Lenteakkoord is voor 2014 een toevoeging van 50 miljoen toegezegd. de Minister van Financiën heeft te kennen gegeven de vergoeding voor loon- en prijsontwikkeling niet toe te kennen. Door deze toevoeging van 23 miljoen is de daling van de beschikte BDU ten opzichte van 2013 beperkt. De geraamde BDU toont een dalende tendens door de bezuinigingen. In deze dalende reeks laat het jaar 2015 voor het aan Openbaar Vervoer toegerekende deel van de BDU een forse eenmalige daling zien. Het jaar 2015 is het eerste jaar waarin de korting voor de drie grote steden de volle omvang bereikt: voor de Stadsregio neemt de korting toe van 26,9 miljoen in 2014 naar 53,8 miljoen vanaf Het is tevens het laatste jaar van terugbetaling van de voorfinanciering van de OV chipkaart. Deze voorfinanciering heeft het rijk destijds verstrekt aan de decentrale overheden omdat de kosten voor de invoering van de OV chipkaart vooral gemaakt zijn in de voorbereidingsfase en de baten na invoering gerealiseerd worden. Het aan Infrastructuur toegerekende deel van de BDU neemt vanaf 2015 toe door de toename van de middelen die in het kader van infrastructurele maatregelen voor het Actieprogramma Regionaal Openbaar Vervoer worden toegekend. Uitgaven Openbaar Vervoer Uitgangspunten raming Openbaar Vervoer De meerjarenraming voor het Openbaar Vervoer is gebaseerd op de contracten die met de vervoerders zijn afgesloten. Voor de streekconcessies is aangenomen dat het huidige budget voor de lopende contractperiode ook beschikbaar blijft voor een nieuwe contractperiode. Voor de Concessie Amsterdam vinden nu gesprekken plaats met het GVB over een nieuwe contractperiode. In een gezamenlijk persbericht van 4 juli 2013 hebben het GVB en de Stadsregio duidelijk gemaakt in welke richting het gaat: beter Openbaar Vervoer in de concessie Amsterdam voor minder subsidie. De daling van de lasten voor het Programma Openbaar Vervoer is resultaat van de daling van de uitgaven voor de Concessie Amsterdam. Ontwikkelingen De Stadsregio subsidieert voor de Concessie Amsterdam de netto kosten: de totale taakstellende kosten voor de Concessie Amsterdam worden verminderd met de taakstellende inkomsten. Door onder meer verwachte stijgende opbrengsten als gevolg van reizigersgroei binnen de Concessie Amsterdam wordt de subsidiebehoefte van GVB lager. Tegelijkertijd is er sprake van dalende rentekosten en van een autonome kostenreductie binnen GVB. Mocht de reizigersgroei tegenvallen, dan zal (tot een maximum) deze lagere groei eerst opgevangen worden door GVB. De kosten voor de aanschaf van het rollend materieel zijn in de Concessie Amsterdam een onderdeel van de te subsidiëren kosten. Er zijn twee mogelijkheden voor financiering van deze kosten: een eenmalige investeringsbijdrage of vergoeding van de kapitaallasten. Voor zover de beschikbare middelen dit toelaten heeft de Stadsregio een voorkeur voor financiering met ene investeringsbijdrage. Beschikbare middelen uitlenen levert namelijk een lager rendement op dan de rente die de Stadsregio moet vergoeden over leningen die een vervoerbedrijf aantrekt voor het financieren van het rollend materieel. Het effect van een investeringsbijdrage is daarmee eenmalig een hogere uitgave die terug verdiend wordt door een lagere subsidiebijdrage over de hele levensduur van de investering. Voor de komende jaren wordt er een stijging verwacht aan de investeringskosten voor metro s, trams en bussen. Een deel van de investeringen is 59

62 noodzakelijk in verband met vervanging van afgeschreven materieel. Een ander deel bestaat uit uitbreidingsinvesteringen als gevolg van de aanleg van nieuwe railinfrastructuur, zoals de Noord/Zuidlijn en de Amstelveenlijn. In onderstaande tabel zijn de geraamde investeringen in metro s, trams en bussen voor de komende jaren opgenomen. Tabel 2.8.2: Investeringen in metro s, trams en bussen Amsterdam Omschrijving Totale investering Jaar start investering 23 M5 metrovoertuigen 240 miljoen AMSYS investeringen 52 miljoen M6 metrovoertuigen 50 miljoen 2013 Kort metromaterieel (M6)* 70 miljoen 2017 Vervanging trammaterieel* 135 miljoen 2019 HOV Trams Amstelveenlijn* 35 miljoen 2020 * Deze investeringen zijn onder voorbehoud van bestuurlijke goedkeuring. In de meerjarenraming zijn deze investeringen zichtbaar door een incidentele verhoging in het jaar waarin de investering plaatsvindt. De besparing op de te vergoeden kapitaallasten is verwerkt in de meerjarenraming maar niet apart zichtbaar omdat er ook andere ontwikkelingen, zoals hogere reizigersopbrengsten en lagere kosten van het GVB, zijn die leiden tot de daling van de uitgaven. Wanneer de aanschaf van rollend materieel volledig met een investeringsbijdrage uit eigen middelen gefinancierd wordt zijn er geen kapitaallasten. Bij toekomstige vervanging zal een stijging van de kosten optreden, omdat over de vervangingsinvesteringen de kapitaallasten weer vergoed moeten worden. Die toekomstige stijging kan beperkt of voorkomen worden door te sparen voor toekomstige vervanging. Sparen voor toekomstige vervanging, bijvoorbeeld in het tempo waarin de huidige investeringen worden afgeschreven, leidt vanzelfsprekend tot hogere uitgaven. In de meerjarenramingen is nog geen rekening gehouden met sparen voor toekomstige vervanging. De financiering van rollend materieel vindt in de streek plaats doordat de kosten hiervan geïntegreerd zijn in de biedingen die de vervoerders neergelegd hebben voor het uitvoeren van de concessies. In die zin is dus geen verschil tussen de stad en de streek, bij beide worden de kosten van het rollend materiaal uiteindelijk door de Stadsregio betaald. In 2017 wordt de NoordZuidlijn in exploitatie genomen. De kosten voor de aanschaf van het materieel zijn verwerkt in de meerjarenraming. In exploitatie nemen van de NoordZuidlijn zal leiden tot wijziging in het overige lijnennet, zowel voor de Concessie Amsterdam maar ook voor het streekvervoer. Vooralsnog wordt er vanuit gegaan dat de ingebruikname van de NoordZuidlijn tenminste budgettair neutraal zal plaatsvinden: de verhoging van de exploitatiekosten van de NoordZuidlijn wordt gecompenseerd door de lagere exploitatiekosten in de overige lijnen van stad en streek. Er is vooralsnog een risicoreservering ingeboekt voor de mogelijke wijzigingen in de financiering van de Studenten OV kaart. Deze subsidiestroom loopt niet via de Stadsregio Amsterdam, maar vormt voor de vervoerders wel een substantieel onderdeel van hun inkomsten. Mocht dit anders ingevuld gaan worden, dan zal de consequentie zijn er een financieel probleem ontstaat bij de vervoerders. Omdat dergelijke externe omstandigheden niet uitsluitend als risico van de vervoerders gezien kunnen worden, bestaat er een kans dat het onvermijdelijk is dat hierin moet bijdragen. Qua kosten voor Beheer & Onderhoud van Railinfrastructuur zal komende jaren kritisch gekeken worden naar nut en noodzaak van vervangingsinvesteringen voor met name de traminfrastructuur. Ervaringen uit het verleden leren dat een deel van de geplande vervangingsprojecten regelmatig later 60

63 plaats kunnen vinden, waardoor ramingen een ander verloop kennen. De belangrijkste onzekerheden in de ramingen zijn: het risico op aanvullende bezuinigingen op de BDU uitkering vanuit het Rijk; het eventuele effect van hogere of lagere reizigersinkomsten; ontwikkelingen met betrekking tot brandstofprijzen; het risico op hogere kosten bij vervoerders als gevolg van hogere belastingen. Er zijn echter ook een aantal kansen: door middel van diverse investeringsprogramma s zal de OV infrastructuur in de Stadsregio Amsterdam sterk verbeteren. De precieze positieve effecten van deze maatregelen op het marktaandeel OV zullen komende jaren steeds duidelijker zichtbaar worden. Uitgaven Infrastructuur De meerjarenraming voor het Programma Infrastructuur is gebaseerd op de ambities van de Stadsregio. De ambities voor Infrastructuur zijn ontleend aan de Investeringsstrategie Weg en de Investeringsstrategie Openbaar Vervoer. In deze actualisatie van de raming zijn deze ambities nog onvoldoende vertaald in projecten. Dat kan pas plaats vinden in het najaar 2013 onder andere na bespreking van beide Agenda s in de sessie van de Regioraad van oktober. Uiteindelijk zal de meerjarenraming volwaardig geactualiseerd worden in het Uitvoeringsprogramma 2014 van het Regionaal Verkeers- en VervoersPlan dat de Regioraad in december 2013 aangeboden krijgt. Wat betreft de jaren na 2013 is het jaarsaldo minder negatief dan in de in de Begroting 2014 opgenomen raming. Dat heeft te maken met het feit dat de realisatie van sommige projecten minder voorspoedig dan verwacht gaat waardoor de uitgaven lager zijn in deze actualisatie. Dat heeft ook te maken met het feit dat er in deze actualisatie van een hogere overplanning voor verkenningen en studies wordt uitgegaan, namelijk 50% in plaats van 25% in de in de Begroting 2014 opgenomen raming. Overplanning (25% voor planuitwerkingen en beschikte projecten, en 50% voor studies en verkenningen) houdt in dat aangenomen wordt dat een deel van de projecten later, voor een lager bedrag of niet tot uitvoering komen. Overplanning betekent niet dat op voorhand projecten worden geschrapt maar dat in het begrote bedrag rekening wordt gehouden met het feit dat projecten later, voor minder of niet gerealiseerd worden. Het begroten bedrag is daardoor een betere benadering van de realisatiemogelijkheden van projecten. Het geheel van de meerjarenraming van Infrastructuur laat zien dat er in tegenstelling tot de presentatie in de Begroting 2014 geen tekort ontstaat voor De negatieve jaarsaldi kunnen tot 2019 gedekt worden uit de gespaarde BDU. Ontwikkeling financiële positie De beschikbare middelen van de Stadsregio zijn tot en met 2018 voldoende om de nu voorziene investeringen in rollend materieel in de concessie Amsterdam met een investeringssubsidie te subsidiëren. Bij de huidige rentestanden is een investeringssubsidie aantrekkelijk voor de Stadsregio: de rentederving op de gespaarde BDU is aanzienlijk lager dan de rente die in de te subsidiëren kapitaallasten zou worden opgenomen. De rente in de te subsidiëren kapitaallasten bestaat uit de omslagrente die de gemeente Amsterdam in rekening brengt. Deze rente is gebaseerd op de lening portefeuille van de Gemeente Amsterdam die gemiddeld een looptijd heeft van circa tien jaar en dus ook bestaat uit leningen uit het verleden toen de rente aanzienlijk hoger was. De rentederving van de Stadsregio bestaat de huidige lage rente die gerealiseerd kan worden binnen de mogelijkheden van de wet Financiering Decentrale Overheden. Tot en met 2018 kan de Stadsregio ook nog middelen uitzetten bij andere decentrale overheden. De wet HOF over schatkistbankieren maakt dit mogelijk. Met de Bank Nederlandse Gemeenten is de Stadsregio in overleg getreden om de mogelijkheden voor bemiddeling door de BNG te onderzoeken. 61

64 62

65 Bijlagen 63

66 64

67 Bijlage a: Personeelsbegroting en doorbelasting 1. Persooneelsbegroting De in de programma s geraamde personeelskosten zijn gebaseerd op de volgende formatie: Tabel B.a.1: Formatie en kosten vast personeel Formatie in fte Ramingen in Begroting 2 e wijziging 3 e wijziging Begroting 2 e wijziging 3 e wijziging Openbaar vervoer 18,94 18,94 18, Infrastructuur 19,35 19,35 19, Ruim. Proj. + Mobiliteitsbeleid 11,46 11,46 11, Economie 3,13 3,13 3, Regionale woningmarkt 3,96 3,96 3, Totaal programma s 56,84 56,84 56, Bedrijfsvoering 13,30 14,30 14, Bestuur en Communicatie 5,40 5,40 5, Totaal Stadsregio 75,54 76,54 76, Uit bovenstaande tabel blijkt dat: 1. de formatie van de Stadsregio in 2013 uitgebreid wordt met 1 fte, namelijk voor een Senior financieel medewerker. 2. de ramingen in aangepast zijn doordat geactualiseerde eindsommen beschikbaar zijn gekomen. Deze zijn hoger dan de bij de 2 e begrotingswijziging opgenomen eindsommen. 65

68 2. Kostenverdeling Het totaal van de kosten voor Bedrijfsvoering en Bestuur & Communicatie wordt doorbelast naar de programma s op basis van het aantal formatie-plaatsen per programma, eventueel opgehoogd met tijdelijk personeel. Deze kostenverdeling, zowel de verdeelsleutel als in bedragen, is opgenomen in onderstaande tabellen. Tabel B.a.2: Basis voor doorbelasting 2 e wijziging B e wijziging B2013 Tijdelijke Basis Tijdelijke Basis Formatie capaciteit actueel Formatie capaciteit begroting B B Openbaar vervoer 18,94 0,00 18,94 18,94 0,00 18,94 02 Infrastructuur 19,35 11,63 30,98 19,35 11,63 30,98 03 Ruim. Proj. + Mobiliteitsbeleid 11,46 0,00 11,46 11,46 0,00 11,46 04 Economie 3,13 0,00 3,13 3,13 0,00 3,13 05 Regionale woningmarkt 3,96 0,00 3,96 3,96 0,00 3,96 Totaal programma s 56,84 11,63 68,47 60,84 11,63 68,47 99 Bedrijfsvoering 14,30 0,00 14,30 14,30 0,00 14,30 91 Bestuur & Communicatie 5,40 0,00 5,40 5,40 0,00 5,40 Totaal Stadsregio 76,54 11,63 88,17 76,54 11,63 88,17 Tabel B.a.3: Kostenverdeling Aandeel in % Ramingen in 2 e 3 e 2 e 3 e Begroting wijziging wijziging Begroting wijziging wijziging Openbaar vervoer 29,07% 27,66% 27,66% Infrastructuur 41,43% 45,25% 45,25% Mobiliteitsbeleid 17,59% 16,74% 16,74% Economie 4,80% 4,57% 4,57% Regionale woningmarkt 7,11% 5,78% 5,78% Totaal voor kostenverdeling 100,00% 100,00% 100,00% Waarvan: * voor Bedrijfsvoering * voor Bestuur & Communicatie De basis en daarmee de aandelen in % voor de doorbelasting voor de 3 e wijziging van de begroting is niet veranderd ten opzichte van de 2 e wijziging. Echter door het aanpassen van de budgetten voor zowel Bedrijfsvoering als Bestuur & Communicatie zijn wel de bedragen gewijzigd. 66

69 Bijlage b: Duurzaamheid in de programma s van de Stadsregio In de actuele bestuursperiode en Regionale Agenda raakt het aspect duurzaamheid steeds steviger ingebed in de beleidsthema s en de werkwijze van de Stadsregio. Het gaat daarbij zowel om directe personele inzet binnen de eigen organisatie als om (financiële) bijdragen aan gezamenlijke regionale acties. Zo neemt de Stadsregio op het terrein van verkeer en vervoer deel in het project Metropoolregio Amsterdam (MRA)-Elektrisch. In de komende jaren worden via een gezamenlijke regionale aanbesteding nieuwe oplaadpunten (500 laadpalen met elk twee aansluitingen) geplaatst zodat er voor e-rijders een dicht netwerk ontstaat in de regio. In een korte tijd heeft het project tot concrete resultaten op straat geleid: op 5 juli 2013 zijn de eerste van deze oplaadpunten feestelijk in gebruik genomen. Daarnaast werkt het project aan de realisering van snellaadpunten, het stimuleren van aanschaf van e-rijden door bedrijven en gemeenten, en aan de samenwerking en kennisuitwisseling tussen bedrijven en overheden. Het project ondersteunt ook de MRA-gemeenten (en dus de Stadsregiogemeenten) bij praktische vragen en problemen op het gebied van elektrisch vervoer, onder andere via regelmatige bijeenkomsten voor de gemeenten. Op initiatief van de Stadsregio is in dit kader in het najaar van 2013 een discussie gepland om kennis en ervaringen uit te wisselen over elektrisch rijden en parkeren. Een ander actueel voorbeeld van betrokkenheid bij een innovatie op het gebied van duurzaamheid is een voorgenomen proef met bamboe geluidsschermen, waarschijnlijk langs de N207 bij Nieuw- Vennep, samen met de provincie Noord-Holland en Ingenieursbureau Amsterdam. Deze start naar verwachting in Via haar beleid en subsidiëring van fiets en openbaar vervoer draagt de Stadsregio continu bij aan duurzame mobiliteit in de regio. Doorgaans gaat het om langlopende acties, gericht op een gunstige modal split (bijvoorbeeld vergroting van het aantal fietsparkeerplekken bij OV-haltes) en vermindering van schadelijke uitstoot (verschoning van OV-concessies, proef met hybride brandstofcelbus). Dit jaar zijn met subsidie van de Stadsregio de eerste fietsparkeerplaatsen bij R-net uitgerold. In totaal zijn er 300 plaatsen bij busstation Edam- Volendam gerealiseerd, 250 plaatsen verdeeld over de haltes in Edam-Volendam zelf en 94 in Zaanstad. De Stadsregio draagt met subsidie ook bij aan verbetering van fietsenstallingen bij NSstations in de regio. Zo is vanaf 1 augustus 2013 de stalling Amsterdam RAI open van de eerste tot de laatste trein, en wordt volgens planning in het najaar van 2013 de bewaakte stalling bij Amsterdam Amstel gratis. Voor Amsterdam Centraal wordt gewerkt aan een bestuursovereenkomst voor fietsparkeerplaatsen. Bij infrastructuurprojecten in het algemeen zien we een trend ontstaan dat wegbeheerders direct bij de voorbereiding van projecten al expliciet aandacht aan duurzaamheid besteden, bijvoorbeeld door specifieke normen op te nemen in de uitvraag naar offertes voor een ontwerp. Vanuit de Stadsregio zijn er ook subsidiemogelijkheden voor duurzame toepassingen in bouwprojecten. Binnen de beleidsterreinen EZ en Ruimte en Wonen werkt de Stadsregio aan duurzaamheid door actieve betrokkenheid in de samenwerking van de Metropoolregio-impulsen PRES en Duurzaamheid, en de Amsterdam Economic Board. In het voorjaar van 2013 is afgesproken dat deze MRA-impulsen en de Board nauwer gaan samenwerken in het realiseren van acties op het gebied van duurzaamheid (vooral besparing van energie en grondstoffen). De inzet is om de economische kansen van duurzaamheid beter te benutten, en om regionale schaalvoordelen beter te benutten door succesvolle lopende acties van overheden en bedrijven in gemeenten naar het gezamenlijke MRA-niveau uit te breiden. Er zijn vijf thema s benoemd voor de samenwerking: Biobased Economy, Gebouwde omgeving, Mobiliteit, Smartgrids en Warmtenetten. In de tweede helft van 2013 worden deze thema s verder uitgewerkt in acties. De Stadsregio faciliteert de uitwerking en de organisatie van de thema s Gebouwde Omgeving en Smartgrids, onder andere door kennis, ervaringen en ambities van betrokken partijen bij elkaar te brengen, zodat gezamenlijk concrete acties voor deze thema s kunnen worden vastgelegd. Op deze manier kunnen we in regionaal 67

70 verband zo veel mogelijk profiteren van de resultaten die we al bereiken, en de impact hiervan vergroten. De (gemeenten in de) Stadsregio vormen reeds een substantiële kern in het werken aan duurzaamheid. Door deze kennis, ervaring en ambitie te bundelen en uit te wisselen, kunnen we samen op een nog breder niveau schaalvoordelen behalen, en hoeft niet ieder opnieuw het wiel uit te vinden. Bij de genoemde thema s bekijken we dan ook hoe de samenwerking op MRA-niveau tot nog meer massa en voortgang kan leiden. 68

71 Bijlage c: Afkortingenlijst Afkorting Betekenis A AMSYS AROV Amsterdam Metro System Actieprogramma Regionaal Openbaar Vervoer B BBROVA BBV BCF BDU BJZ BLS BONRoute BTW Beter Benutten Regionaal Openbaar Vervoer Amsterdam Besluit Begroting en Verantwoording BTW Compensatiefonds Brede Doeluitkering Bureau Jeugdzorg Besluit Locatiegebonden Subsidies Regionaal mobiliteitsfonds Bereikbaarheidsoffensief Noordelijke Randstad Belasting over Toegevoegde Waarde C Cie Commissie D DB divv DRIP DRO DVM Dagelijks Bestuur Dienst Infrastructuur, Verkeer en Vervoer (van de Gemeente Amsterdam) Dynamisch Route Informatie Paneel Dienst Ruimtelijke Ordening (van de Gemeente Amsterdam) Dynamisch verkeersmanagement E EKC EMTA EZ Eigen Kracht Conferenties European Metropolitan Transport Authorites Economische Zaken G GGB GGM GVB GVI Gebiedsgericht Benutten Generiek Gezinsmanagement Gemeentelijk Vervoerbedrijf (gemeente Amsterdam) Geo en Vastgoedinformatie H HOV HSL Hoogwaardig Openbaar Vervoer Hoge Snelheidslijn I IBA Ingenieursbureau Amsterdam (gemeente Amsterdam) ICT Informatie- en Communicatietechnologie J JZ Juridische Zaken of Jeugdzorg K KAR KPVV Korte Afstandsradio Kennisplatform Verkeer en Vervoer L LWI Landelijk Werkende Instellingen 69

72 Afkorting Betekenis M MER MIP MIRT MKB MOP MT Milieu Effect Rapportage Meerjaren Investeringsprogramma Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport Midden- en Kleinbedrijf Meerjaren Ontwikkelingsplan Managementteam O OV OV SAAL Openbaar Vervoer Openbaar Vervoer Schiphol Amsterdam Almere Lelystad P pho PHS Plabeka PMB PRES Portefeuillehouderoverleg Programma Hoogfrequent Spoor Platformen Bedrijven en Kantoren Projectmanagement Bureau (gemeente Amsterdam) Platform Regionaal Economische Structuur R R&M RAR RRAAM RVVP RWS Ruimte en Mobiliteit Reizigers Adviesraad Rijk- en Regioprogramma Amsterdam, Almere, Markermeer Regionaal Verkeer- en Vervoersplan Rijkswaterstaat S SKVV SMASH Samenwerkende Kaderwetgebieden Verkeer en Vervoer Structuurvisie Mainport Amsterdam Schiphol Haarlemmermeer U UVP Uitvoeringsplan RVVP V V&V VAT Verkeer en Vervoer Voorbereiding, Administratie en Toezicht W WGR+ WPV Wet Gemeenschappelijke Regeling Wet Personenvervoer 70

73 71

74 12 Zestien gemeenten samen voor bereikbaarheid, leefbaarheid en economische ontwikkeling. De gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Amsterdam, Beemster, Diemen, Edam-Volendam, Haarlemmermeer, Landsmeer, Oostzaan, Ouder-Amstel, Purmerend, Uithoorn, Waterland, Wormerland, Zaanstad en Zeevang vormen samen de Stadsregio Amsterdam. Stadsregio Amsterdam Postbus 626, 1000 AP Amsterdam Telefoon Internet