Ik eet het beter. Werkblad beschrijving interventie. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad. Werkblad erkenningscommissie, versie mei 2015

Transcriptie

1 Ik eet het beter Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Werkblad erkenningscommissie, versie mei 2015 Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende kennisinstituten:

2 Colofon Ontwikkelaar / licentiehouder van de interventie Naam organisatie: Albert Heijn Postadres: Provincialeweg 11, 1506 MA Zaandam Telefoon: Website (van de interventie): Contactpersoon Vul hier de contactpersoon voor de interventie in. Naam : Paula Mulder paula.mulder@ah.nl Telefoon : Referentie in verband met publicatie Naam auteur interventiebeschrijving: Paula Mulder Titel interventie: Ik eet het beter Databank(en): Plaats, instituut: Datum: Het werkblad is een invulformulier voor het maken van een interventiebeschrijving, geordend naar onderwerp (doelgroep, doel, enzovoort). De onderwerpen volgen de criteria voor beoordeling. De interventiebeschrijving is een samenvatting van de beschikbare schriftelijke informatie over de interventie voor de bezoeker van de databanken effectieve interventies en voor de erkenningscommissie interventies. De informatie is van belang voor de beoordeling van de kwaliteit, effectiviteit en randvoorwaarden van de interventie. Dit werkblad wordt na erkenning, inclusief contactgegevens gepubliceerd op Loketgezondleven.nl en in indien relevant ook in de databases van onze samenwerkingspartners. Kijk bij het invullen in de handleiding die bij dit werkblad hoort. Titel interventie * 2

3 Inhoud Colofon... 2 Inhoud... 3 Samenvatting... 4 Korte samenvatting van de interventie... 4 Doelgroep... 4 Doel... 4 Aanpak... 4 Materiaal... 4 Onderbouwing... 4 Onderzoek Uitgebreide beschrijving... 5 Beschrijving interventie Doelgroep Doel Aanpak Uitvoering Onderbouwing Onderzoek Onderzoek naar de uitvoering Onderzoek naar de behaalde effecten Samenvatting Werkzame elementen Aangehaalde literatuur Praktijkvoorbeeld Titel interventie * 3

4 Samenvatting Eén A-4tje, max 600 woorden Korte samenvatting van de interventie max 150 woorden Basisschoolleerlingen, van groep 5 tot en met 8, worden op een leuke manier actief aangezet tot een gezonder voedingspatroon en een gezonde leefstijl door middel van Ik Eet Het Beter programma s. Naast kennisoverdracht wordt gefocust op het stimuleren van gedragsverandering en het streven om het gezin hierbij te betrekken. Doelgroep max 50 woorden De doelgroep van de interventie zijn kinderen in de groepen 5, 6, 7 en 8 van de basisschool (leeftijd 8 12 jaar). Doel max 50 woorden Het overdragen van kennis en het inspireren tot zowel een korte als een lange termijn gezond en evenwichtig voedingspatroon bij basisschoolkinderen, van groep 5 tot en met 8. Aanpak max 50 woorden In het najaar leren leerlingen van groep 5 t/m 8 hoe leuk en lekker een gezonde pauzehap is, daarnaast leren ze wat gezonde pauzehappen zijn en wat het belang hiervan is. In het voorjaar zijn er 4 andere programma s voor groep 6 t/m 8: Over de Tong!, Testlab en Klasselunch. Materiaal max 50 woorden Voor de uitvoering van de interventie zijn er per programma een docentenhandleiding, een leerlingenboekje/blad, een klassenposter, online lesmateriaal waaronder inspirerende filmpjes en een gratis boodschappenpakket beschikbaar. Onderbouwing max 150 woorden Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Onderzoek max 100 woorden Over het algemeen wordt het najaarsprogramma wederom zeer goed gewaardeerd. Op een schaal van 1 t/m 5 wordt veelal rond de 4 gescoord en het rapportcijfer dat gegeven wordt is een ruime 8. De resultaten zijn over het algemeen goed vergelijkbaar met de vorige metingen. De meeste respondenten hebben al vaker meegedaan. Van de personen die al vaker hebben meegedaan is het gemiddelde ruim 4 jaar. Titel interventie * 4

5 1. Uitgebreide beschrijving Beschrijving interventie Het werkblad is ook geschikt voor een samenvattende beschrijving van complexe of samengestelde interventies. Dit zijn interventies die uit twee of meer afzonderlijke onderdelen bestaan. Denk aan interventies met aparte onderdelen voor verschillende doelgroepen, zoals een leefstijlinterventie die zowel gericht is op de community als op de school als op de individuele docent. Of aan interventies met verschillende modules die bij een doelgroep op maat worden toegepast. Naarmate er meer onderdelen zijn is het aan te bevelen de structuur visueel weer te geven in een schema. Dit geldt met name voor de subdoelen en voor de aanpak van de interventie. Zie ook de aanwijzingen in de handleiding. 1.1 Doelgroep Uiteindelijke doelgroep max 100 woorden Wat is de uiteindelijke doelgroep van de interventie? De doelgroep van de interventie zijn kinderen in de groepen 5, 6, 7 en 8 van de basisschool (leeftijd 8 12 jaar). Er wordt hierbij geen onderscheid gemaakt tussen kinderen met of zonder overgewicht. Intermediaire doelgroep max 100 woorden Zijn er intermediaire doelgroepen? Zo ja, welke? De intermediaire doelgroep van de interventie zijn leerkrachten van groep 5 tot en met 8. Zij moeten enthousiast over de interventie zijn, omdat zij uiteindelijk bepalen of de interventie in de klas uitgevoerd zal worden. Selectie van doelgroepen max 250 woorden Hoe wordt de (intermediaire)doelgroep geselecteerd? Zijn er contra-indicaties? Zo ja, welke? Contra-indicaties zijn: - Leraren/leerlingen van het primaire onderwijs (groep 1 tot en met 4) - Leraren/leerlingen van het secundair onderwijs Deze contra-indicaties worden bij het inschrijven voor een van de programma s achterhaald. Daarnaast worden de basisscholen door middel van papieren en digitale mailing benaderd door Zwijsen, de uitgever van de lesmaterialen. De scholen kunnen hierna zelf besluiten om wel of niet deel te nemen aan het programma en met welke groepen zij dit doen, mits dit de groepen 5 tot en met 8 betreft. Betrokkenheid doelgroep max 150 woorden Was de doelgroep betrokken bij de (door)ontwikkeling van de interventie, en op welke manier? De intermediaire doelgroep is jaarlijks betrokken bij een evaluatieonderzoek waarbij gebruik wordt gemaakt van een enquête, waarin de mening van deze doelgroep wordt gepeild. De kwaliteit van het lesprogramma en de communicatie met de deelnemende partijen zijn beiden aan de orde in deze enquête, daarnaast wordt er ook gevraagd naar opmerkingen of suggesties betreffende het lesprogramma. Deze feedback wordt dan toegepast op het nieuwe lesprogramma. Titel interventie * 5

6 1.2 Doel Hoofddoel max 100 woorden Wat is het hoofddoel van de interventie? Het voorkomen van overgewicht bij kinderen en daardoor ook bij de toekomstige volwassenen van Nederland, door het overdragen van kennis over voeding en beweging. Hierbij zal getracht worden de basisschoolleerlingen aan te zetten een gezond en evenwichtig voedingspatroon aan te nemen. Dit zal bewerkstelligd worden door middel van het educatief platform Ik eet het beter, waarbij de informatie de basisscholieren op een leuke, actieve manier bereikt. Subdoelen max 350 woorden Wat zijn de subdoelen van de interventie? Indien van toepassing: welke subdoelen horen bij welke intermediaire doelgroepen of subdoelgroep(en)? Ik eet het beter sluit aan bij drie lesdoelen van de Stichting Leerplan Ontwikkeling, deze drie lesdoelen zullen dienen als subdoelen: - De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en anderen. - De leerlingen leren zichzelf redzaam te gedragen in sociaal opzicht, als verkeersdeelnemer en als consument. - De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder schema s, tabellen en digitale bronnen. Zie Bijlage 1: Schema Leerdoelen per programma om per programma de subdoelen te bekijken. Om de bovenstaande subdoelen te bereiken bieden we Ik eet het beter meerdere achtereenvolgende schooljaren aan met twee momenten in het schooljaar, per (school)jaar bieden we verschillende programma s aan om het doel te bereiken. Idealiter doet een kind dus zeven keer mee aan Ik eet het beter, vanaf groep 5 tot en met groep 8. Het meermaals informeren van de kinderen over gezonde voeding, heeft een bevorderend effect op de kennis van kinderen (Saksvig et al., 2005). 1.3 Aanpak Opzet van de interventie max 200 woorden Hoe is de opzet van de interventie en wat is de omvang (duur, aantal contacten indien van toepassing)? Voeg eventueel een schema toe als bijlage. Er zijn per schooljaar twee momenten waarop Ik eet het beter plaatsvindt, een keer in het voorjaar en een keer in het najaar. In het najaar betreft het de Week van de Pauzehap, waarbij gezonde pauzehappen een week lang deel uitmaken van het lesprogramma voor de groepen 5 tot en met 8. In het voorjaar betreft het meerdere programma s, het gaat dan over aparte lesprogramma s voor groep 6, groep 7 en groep 8. Over de Tong! Groep 6 Testlab Groep 7 KlasseLunch Groep 8 Alle lesprogramma s van Ik eet het beter bestaan uit een theoretisch gedeelte, een praktisch gedeelte en een online uitbreidend gedeelte, deze behoren tot de vaste onderdelen van het programma. Titel interventie * 6

7 Inhoud van de interventie max 1200 woorden Welke concrete activiteiten worden uitgevoerd en -eventueel- in welke volgorde? Geef geen uitputtende beschrijving van activiteiten; het is voldoende als de lezer zich een beeld kan vormen van wat er gedaan wordt en hoe dit gedaan wordt. Indien van toepassing per onderdeel samenvatten. Vergeet niet aandacht te besteden aan de werving. Bij interventies op maat: geef aan wat op basis van welke criteria wanneer wordt uitgevoerd. Geef ook aan wat minimaal moet worden uitgevoerd om de gestelde doelen te behalen. Concrete beschrijving voor het najaarsprogramma: Week van de Pauzehap. - Zelf ervaren dat gezond eten ook leuk en lekker kan zijn. - Kinderen ervaren dat ontspannen en bewegen ook erg belangrijk zijn. Kinderen leren het belang van een gezonde pauzehap en wat dit precies inhoudt, door middel van lesmaterialen, het proeven van de happen en het bekijken van producten. Op maandag bespreken de kinderen in de klas wat voor pauzehap ze hebben meegenomen en leren ze wat een gezonde pauzehap is. Op dinsdag t/m donderdag krijgen alle leerlingen gratis een gezonde pauzehap. Op vrijdag nemen leerlingen zelf in overleg met hun ouders een gezonde pauzehap mee. Hierover wordt dan in de klas gediscussieerd. Concrete beschrijving voor het voorjaarsprogramma van groep 6: Over de Tong! - Door leuke proefjes, zelf ondervinden hoe smaakt werkt. Het lespakket voor groep 6 gaat over smaak, de experimenten die de kinderen doen zijn dan ook gericht op smaken. Naast de opdrachten uit de testboekjes is het mogelijk om een aantal online uitbreidende opdrachten te doen om nog meer over een onderwerp te weten te komen. Concrete beschrijving voor het voorjaarsprogramma van groep 7: Testlab. - Door zelf te experimenten, leren leerlingen over de belangrijkste voedingsstoffen. Het lespakket voor groep 7 gaat over voedingsstoffen. De scholen halen de boodschappenpakketten op bij een Albert Heijn filiaal. Dat vormt het startpunt van de lessen. De theorie in de lesboekjes en introductiefilmpje wordt praktisch toegepast door de kinderen actief zelf aan de slag te laten gaan met proefjes met de producten uit het boodschappenpakket. Door middel van testjes komen de kinderen er spelenderwijs achter wat de belangrijkste voedingsstoffen zijn. Ook leren ze wat het belang is van deze voedingsstoffen voor hun lichaam. Dit komt dan weer terug in de behandeling van de Schijf van Vijf. Concrete beschrijving voor het voorjaarsprogramma van groep 8: KlasseLunch. - Zelf ervaren dat gezond eten ook leuk en lekker kan zijn. Kinderen gaan met behulp van het leerlingenboekje aan de slag om een poster voor de lekkerste en gezondste lunch te maken. Hierbij worden ze zich bewust van wat ze eten en de keuzes die ze maken, ze leren de juiste producten te kiezen voor een gezonde lunch. Voordat de leerlingen de poster maken leren ze met behulp van keuzekaarten gezonde, verantwoorde en weloverwogen keuzes te maken. De scholen halen de boodschappenpakketten op bij een Albert Heijn filiaal. Hierin zitten producten voor een gezonde lunch. Kinderen ervaren ze dat gezond lunchen ook lekker en gezellig is. Voor meer informatie over de concrete activiteiten kunt u terecht op Titel interventie * 7

8 2. Uitvoering Materialen max 200 woorden Welke materialen zijn beschikbaar voor de uitvoering, werving en evaluatie van de interventie? Uitvoering (In basis worden deze materialen aangeleverd, maar kan per groep verschillen): - Een docentenhandleiding, hierin wordt uitleg gegeven over hoe het programma uitgevoerd moet worden - Een lesboekje voor de leerling - Poster van de Schijf van Vijf - Blanco poster (Groep 8), de klas wordt gevraagd van deze blanco poster een poster te maken over gezonde voeding - Brief voor de ouder(s) - Brief voor de coördinator - Inspirerende filmpjes - Het gratis af te halen Albert Heijn boodschappenpakket, de basis van alle lesprogramma s - In het meest recente lesprogramma (Week van de Pauzehap 2018) is de Heppie-de-Peppie geïntroduceerd, een papieren vouwspel vol met leuke opdrachtjes om de leerlingen te stimuleren tot een gezonde leefstijl. Werving: - Een papieren mailing voor de zomervakantie aan de scholen om ze te informeren over het gehele jaarprogramma - Hierna wordt er gebruik gemaakt van digitale mailingen om inschrijvingen te stimuleren - Een papieren mailing rond de kerstperiode om zich in te schrijven voor het voorjaarsprogramma - Inschrijven via de website van Ik eet het beter Evaluatie: - Een tweejaarlijkse enquête waaraan de intermediaire doelgroep kan deelnemen (Bijlage 2) - Klantenservice Zwijsen via ikeethetbeter@zwijsen.nl of bellen naar Locatie en type organisatie max 200 woorden Waar kan de interventie uitgevoerd worden en welk(e) soort(en) organisatie(s) kan/kunnen de interventie uitvoeren? Alle basisscholen in Nederland kunnen de interventie in de klas uitvoeren. Opleiding en competenties van de uitvoerders max 200 woorden Wie zijn de uitvoerders en welke opleiding en competenties hebben zij nodig? Er is geen opleiding/training nodig om de interventie te kunnen uitvoeren. Algemene kennis over gezonde en ongezonde voeding kan van pas komen, maar is niet vereist. Kwaliteitsbewaking max 200 woorden Hoe wordt de kwaliteit van de interventie bewaakt? De kwaliteit van de interventie wordt gewaarborgd door de samenwerking met het Voedingscentrum. Het Voedingscentrum controleert onder meer of de inhoud van de boodschappenpakketten en de interventie voldoet aan de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad (2015). De inhoud van de interventie wordt deels ontwikkeld door een uitgeverij (Zwijsen) die gespecialiseerd is in het ontwikkelen van educatieve lesprogramma s aan de hand van SLO-leerdoelen. Door de samenwerking met beide partijen wordt de kwaliteit van de interventie ten alle tijden bewaakt. Titel interventie * 8

9 Naast deze kwaliteitsbewaking wordt de interventie jaarlijks bij verschillende scholen bijgewoond, door zowel vertegenwoordigers van Zwijsen en Albert Heijn. De bevindingen van deze bezoeken worden opgenomen in de jaarlijkse evaluatie en worden meegenomen naar het lesprogramma van het jaar daarop. Als laatst wordt er ook een enquête uitgezet naar alle leraren die mee hebben gedaan aan het programma, hier wordt een rapportage van gemaakt. Ook deze resultaten worden meegenomen in het nieuwe lesprogramma. Randvoorwaarden max 200 woorden Wat zijn de organisatorische en contextuele randvoorwaarden voor een goede uitvoering van de interventie? Voor een goede uitvoering van de interventie is het van belang dat de instructies in de docentenhandleidingen worden gevolgd. Daarnaast is er tijd en geld nodig om de interventie goed uit te kunnen voeren. Daarom is er gekozen het lesprogramma zo kort als mogelijk te houden, aangezien het overgrote deel van de leraren, naar eigen zeggen, weinig tijd heeft voor extra curriculaire programma s. Ook is er gekozen om de lesmaterialen en pakketten gratis aan te bieden, alleen de verzendkosten van de lesmaterialen worden gecompenseerd. Implementatie max 200 woorden Is er een systeem voor implementatie? Geef een samenvatting. Zwijsen (derde partij) beheert de ontwikkeling, het drukwerk en uitsturen van lesprogramma s, beheer van de website en digibord activiteiten van het Ik eet het beter programma. Daarnaast beheren zij het contact via de helpdesk met de scholen en de inschrijvingen. Wanneer de inschrijving gesloten is, maken ze een overzicht van ingeschreven scholen gekoppeld aan de Albert Heijn winkel die de scholen geselecteerd hebben. Albert Heijn zorgt dat alle pakketten klaarliggen voor het juiste aantal groepen en leerlingen op de juiste dagen. De pakketten worden vervolgens in de ochtend opgehaald door een betrokkene van de school. Kosten max 200 woorden Wat zijn de kosten van de interventie? Benoem daarbij de personele (in aantallen uren) en de materiële kosten. De scholen betalen enkel de verzendkosten van de gedrukte materialen. De prijs is dus afhankelijk van hoeveel materialen zij nodig hebben en hoe zwaar deze zijn. Meestal is dit tussen 13,60 en 15,70. Het hoogste bedrag is 47,50. Dit is echter uitzonderlijk. Met het najaarsprogramma zijn docenten een hele week 10 minuten per dag bezig met Ik eet het beter. In het voorjaarsprogramma kost het de klas maximaal 2 uur per dag. Titel interventie * 9

10 3. Onderbouwing Probleem max 400 woorden Voor welk probleem of (mogelijk) risico is de interventie ontwikkeld? Omschrijf aard, ernst, spreiding en gevolgen. Overgewicht onder kinderen is een probleem in Nederland. In 2017 had 13,1% van de kinderen van de leeftijd 4 t/m 11 overgewicht, waarvan 3,3% obesitas (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2017). Ook blijkt uit onderzoek dat slechts 55% van kinderen van 4 t/m 12 jaar in 2017 aan de Beweegrichtlijnen voldeed (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2018). Het stimuleren van dagelijkse fruit- en groenteconsumptie bij basisschoolleerlingen is belangrijk, omdat voedingsgewoonten die tijdens de jeugd worden ontwikkeld in een zekere mate behouden blijven als leerlingen adolescent en later volwassene worden (Birch,1990; Lien, Lytle en Klepp, 2001; Mikkilä et al., 2004), daarnaast zijn voedingsgewoonten gedurende de jeugd mogelijk makkelijker te veranderen (Birch, 1990; Bourdeaudhuij et al., 2008). Een gezond voedingspatroon bestaat uit genoeg variatie, niet té veel eten, minder verzadigde vetten en voldoende groente en fruit. In Nederland voldoet 1.8% van de bevolking aan de richtlijnen van gevarieerd en gezond eten (Gezondheidsraad, 2015). Kinderen zijn hierop geen uitzondering. 1% van de kinderen tussen 7 en 18 jaar eet de dagelijks aanbevolen hoeveelheid groente en 5% eet de dagelijks aanbevolen hoeveelheid fruit (Van Rossum et al., 2011). De gevolgen van overgewicht en obesitas voor de volksgezondheid zijn groot: Kinderen met (ernstig) overgewicht hebben meer kans op gezondheidsproblemen, zowel op jonge als op latere leeftijd (Sherry & Dietz, 2004). Kinderen met (ernstig) overgewicht hebben een grote kans op glucose-intolerantie, verhoogde bloeddruk en hypercholesterolemie (Freedman et al., 1999). Kinderen met obesitas lopen op latere leeftijd meer risico op hart- en vaatziekten en wanneer er sprake is van aanhoudend overgewicht vanaf jongere leeftijd, zijn de gezondheidsgevolgen op latere leeftijd extra groot. Aanwijzingen zijn dat de duur van het overgewicht een extra risico betekent voor bijvoorbeeld het ontwikkelen van diabetes mellitus type 2 (Kemper et al., 1999) Dikke kinderen hebben vaak te maken met stigmatisering, vooral meisjes (Tang-Péronard & Heitman, 2008). Tieners met obesitas zitten slechter in hun vel en hebben vaker suïcidegedachten (van Wijnen et al., 2010). Obesitas leidt, op roken na, tot het meeste verlies van gezondheid (Hoeymans et al., 2010). Obesitas zorgt voor een relatief groot verlies van gezonde levensjaren doordat obesitas sterker is geassocieerd met ziekten dan met vroegtijdige sterfte (Visscher & Seidell, 2001). Oorzaken max 400 woorden Welke factoren veroorzaken het probleem of (mogelijk) risico? Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Aan te pakken factoren max 200 woorden Welke factoren pakt de interventie aan en welke onder 1.2 benoemde (sub)doelen horen daarbij? Klik hier als u tekst wilt invoeren. Titel interventie * 10

11 Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Verantwoording max 1000 woorden Maak aannemelijk dat met deze aanpak ook daadwerkelijk de doelen bij deze doelgroep bereikt kunnen worden. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Titel interventie * 11

12 4. Onderzoek 4.1 Onderzoek naar de uitvoering max 600 woorden Wat is op basis van het beschikbare onderzoek bekend over de uitvoering van de interventie? Beschrijf kort welke onderzoeken zijn gedaan en wat daarvan de uitkomsten waren. Stuur bij het indienen van het werkblad de volledige publicatie van ieder genoemd onderzoek mee. Beschrijf per onderzoek: a) De titel, auteurs, organisatie en jaar van uitgave (indien gepubliceerd) b) Het type onderzoek, de onderzoeksmethode en de omvang van het onderzoek c) Een samenvatting van de meest relevante uitkomsten met betrekking tot inzicht in de mate waarin activiteiten zijn uitgevoerd volgens plan, het bereik van de interventie, de waardering en ervaring van de uitvoerders en doelgroep, succes- en faalfactoren, en -indien beschikbaar- de uitvoerbaarheid, de randvoorwaarden en de omgevingsvariabelen. Evaluatie rapportage, Zwijsen & Albert Heijn, 2018 Het betreft een surveyonderzoek in de vorm van een online enquête, uitgezet naar alle deelgenomen leraren, in totaal 2055 mogelijke participanten. Hiervan hebben 811 mensen deelgenomen aan de enquête, wat neer komt op een respons van 39,5%. Van deze participanten is 88,6% van mening dat Ik eet het beter een positief effect heeft op het gedrag van kinderen en dat ze hierdoor gezonder eten en drinken. Concluderend betekend dit dat naar schatting kinderen positief beïnvloed zijn door het laatst uitgevoerde lesprogramma. Over het algemeen wordt het najaarsprogramma wederom zeer goed gewaardeerd. Op een schaal van 1 t/m 5 wordt veelal rond de 4 gescoord en het rapportcijfer dat gegeven wordt is een ruime 8. De resultaten zijn over het algemeen goed vergelijkbaar met de vorige metingen. De meeste respondenten hebben al vaker meegedaan. Van de personen die al vaker hebben meegedaan is het gemiddelde ruim 4 jaar. Aandachtspunt is wel dat een deel van de participanten aangeven dat het programma (iets) te veel tijd kost. De nieuwe opzet met Heppie-de-Peppie en meer aandacht voor beweging en ontspanning werd eveneens zeer goed gewaardeerd. 4.2 Onderzoek naar de behaalde effecten max 600 woorden Wat is op basis van het beschikbare onderzoek bekend over de behaalde effecten met de interventie? Beschrijf kort welke onderzoeken zijn gedaan en wat daarvan de uitkomsten waren. Stuur bij het indienen van het werkblad de volledige publicatie van iedere genoemde studie mee. Beschrijf per onderzoek: a) De titel, auteurs, organisatie en jaar van uitgave b) Het type onderzoek, de meetinstrumenten en de omvang van het onderzoek c) Een samenvatting van de meest relevante uitkomsten met betrekking tot het bereik van de interventie, de gevonden effecten en -indien beschikbaar- de door de doelgroep ervaren effectiviteit en de mate waarin de veronderstelde werkzame elementen daadwerkelijk zijn uitgevoerd. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Titel interventie * 12

13 Let op: dit onderdeel (4.2) hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op de niveaus Goed beschreven en Goed onderbouwd. Titel interventie * 13

14 5. Samenvatting Werkzame elementen Wat zijn de werkzame elementen van deze interventie waardoor de gestelde doelen bij de doelgroep gerealiseerd worden? Geef een puntsgewijs overzicht van de belangrijkste werkzame elementen van de interventie. Denk daarbij aan inhoudelijke en praktische elementen. Max 250 woorden Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Titel interventie * 14

15 6. Aangehaalde literatuur Maak een alfabetische lijst van alle in deze beschrijving aangehaalde literatuur en gebruik hiervoor de APAnormen (variant met kleine letters, zie aanwijzingen in de handleiding). Birch LL (1990). Development of food acceptance patterns. Developmental Psychology, 26, Bourdeaudhuij S de, Velde S te, Brug J, Due P, Wind M, Sandvik C, Maes L, Wolf A, Perez Rodrigos C, Yngve A, Thorsdottir I, Rasmussen M, Elmadfa I, Franchini B, Klepp KI (2008). Personal, social and environmental predictors of daily fruit and vegetable intake in 11-year-old children in nine European countries. European Journal of Clinical Nutrition, 62, Centraal Bureau voor de Statistiek (2017, 10 juli). Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor CBS i.s.m. RIVM. Geraadpleegd op 10 juli Centraal Bureau voor de Statistiek. (2018, 22 juni). Ruim de helft van 4- tot 12-jarigen beweegt voldoende. Geraadpleegd op 20 september 2018, van 4-tot-12-jarigen-beweegt-voldoende Freedman DS, Dietz WH, Berenson GS. The relation of overweight to cardiovascular risk factors among children and adolescents: the Bogalusa Heart Study. Pediatrics. 1999;103(6 Pt 1): Gezondheidsraad. (2015). Richtlijnen goede voeding 2015 (Nr. 2015/24). Geraadpleegd van Hoeymans N, Melse JM, Schoemaker CG. Volksgezondheid Toekomst Verkenning Van gezond naar beter: deelrapport Gezondheid en determinanten. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM); Kemper HCG, Post GB, Twisk JW, van Mechelen W. Lifestyle and obesity in adolescence and young adulthood: results from the Amsterdam Growth And Health Longitudinal Study (AGAHLS). Int J Obes Relat Metab Disord. 1999;23 Suppl 3:S Lien N, Lytle LA, Klepp KI (2001). Stability in consumption of fruit, vegetables, and sugary foods in a cohort from age Preventive Medicine, 33, Mikkilä V, Räsänen L, Raitakari OT, Pietinen P, Viikari J (2004). Longitudinal changes in diet from childhood into adulthood with respect to risk of cardiovascular diseases: the Cardiovascular Risk in Young Finns Study. European Journal of Clinical Nutrition, 58, Rossum CTM van, Fransen HP, Verkaik-Kloosterman J, Buurma-Rethans EJM, Ocke MC. Dutch National Food Consumption Survey : Diet of children and adults aged 7 to 69 years. RIVM-rapport nr Bilthoven,2011. Saksvig, B. I., Gittelsohn, J., Harris, S. B., Hanley, A. J. G., Valente, T. W., & Zinman, B. (2005, 1 oktober). A Pilot School-Based Healthy Eating and Physical Activity Intervention Improves Diet, Food Knowledge, and Self-Efficacy for Native Canadian Children. Geraadpleegd op 19 oktober 2018, van Titel interventie * 15

16 Sherry B, Dietz WH. Pediatric overweight: An overview. In: Handbook of obesity. 2nd edition. New York/Basel: Marcel Dekker Inc; Tang-Péronard JL, Heitmann BL. Stigmatization of obese children and adolescents, the importance of gender. Obes Rev. 2008;9(6): Van Wijnen LGC, Boluijt PR, Hoeven-Mulder HB, Bemelmans WJE, Wendel-Vos GCW. Weight status, psychological health, suicidal thoughts, and suicide attempts in Dutch adolescents: results from the 2003 E-MOVO project. Obesity (Silver Spring). 2010;18(5): Visscher TLS, Seidell JC. The public health impact of obesity. Annu Rev Public Health. 2001;22: Titel interventie * 16

17 7. Praktijkvoorbeeld Beschrijf, indien beschikbaar, in max. 600 woorden een praktijkvoorbeeld van de uitvoering van de interventie: hoe was de situatie voor, tijdens en na de interventie? Verslaglegging Schoolbezoek: Paula Mulder Basisschool st. Joseph, Leiden 26 september Groep 5: Gedreven positieve juf. Doorliep het hele lesprogramma. Gebruikte alleen de juffen Heppie de Peppie niet, maar klikte de opdrachten aan via Digibord. De beweeg opdracht was dansen/ bewegen als een robot. De hele klas deed enthousiast mee. De pauzehap banaan met een dot yoghurt werd positief ontvangen. De yoghurt zat weliswaar in een bekertje met schijfjes banaan erdoor. Basisschool Crayenester, Heemstede 28 september groep 7 & 8 Groep 7: Enthousiaste meester. Had een leuk gesprek met de klas over gezonde pauzehappen. Erg leuke interactie. Tijdens de Heppie de Peppie opdracht die de hele klas in een kring enthousiast uitvoerde, werd ik naar groep 8 gehaald. De pauzehap hebben ze daarna met elkaar gegeten. Groep 8: Toen ik binnenkwam, stonden alle kinderen te bewegen. Heel leuk, eigen improvisatie. Alle pauzehappen waren op maandag of dinsdag al opgegeten. De juf doet elk jaar mee met Ik eet het beter. Ik heb op de kruk gezeten voor de klas en vragen beantwoord aan de klas. Titel interventie * 17