OORzaken magazine. Werkblad beschrijving interventie. Werkboekje over het gehoor voor groep 6 t/m 8. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad

Transcriptie

1 OORzaken magazine Werkboekje over het gehoor voor groep 6 t/m 8 Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Werkblad, versie mei 2015 Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende kennisinstituten:

2 Colofon Ontwikkelaar / licentiehouder van de interventie Naam organisatie: Nationale Hoorstichting info@hoorstichting.nl Telefoon: Website (van de interventie): - Contactpersoon Vul hier de contactpersoon voor de interventie in. Naam: Kelly Coenen coenen@hoorstichting.nl Telefoon: Referentie in verband met publicatie Naam auteur interventiebeschrijving: Titel interventie: OORzaken magazine Databank(en): Interventiedatabase RIVM CGL Plaats, instituut: Den Haag, Nationale Hoorstichting Datum: 22 januari 2016 Het werkblad is een invulformulier voor het maken van een interventiebeschrijving, geordend naar onderwerp (doelgroep, doel, enzovoort). De onderwerpen volgen de criteria voor beoordeling. De interventiebeschrijving is een samenvatting van de beschikbare schriftelijke informatie over de interventie voor de bezoeker van de databanken effectieve interventies en voor de erkenningscommissie interventies. De informatie is van belang voor de beoordeling van de kwaliteit, effectiviteit en randvoorwaarden van de interventie. Kijk bij het invullen in de handleiding die bij dit werkblad hoort. Titel interventie * 2

3 Inhoud Colofon... 2 Inhoud... 3 Samenvatting... 4 Korte samenvatting van de interventie... 4 Doelgroep... 4 Doel... 4 Aanpak... 4 Materiaal... 4 Onderbouwing... 4 Onderzoek Uitgebreide beschrijving... 5 Beschrijving interventie Doelgroep Doel Aanpak Uitvoering Onderbouwing Onderzoek Onderzoek naar de uitvoering Onderzoek naar de behaalde effecten Samenvatting Werkzame elementen Aangehaalde literatuur Praktijkvoorbeeld Titel interventie * 3

4 Samenvatting Eén A-4tje, max 600 woorden Korte samenvatting van de interventie max 150 woorden Het OORzaken magazine is een werkboekje over het gehoor voor leerlingen uit groep 6 t/m 8. Het OORzaken magazine geeft leerlingen op speelse en interactieve wijze informatie over geluid, gehoor en het voorkomen van gehoorschade. Het magazine kan klassikaal of zelfstandig worden gebruikt in de klas tijdens een projectweek over gezondheid, zintuigen en/of muziek. Doelgroep max 50 woorden Het OORzaken magazine is ontwikkeld voor basisschoolleerlingen uit groep 6 t/m 8 (leeftijd 9 t/m 12 jaar). Doel max 50 woorden Het doel van het OORzaken magazine is het creëren van bewustwording van het belang van een goed gehoor en het risico op gehoorschade, en aanzetten tot bescherming van het gehoor. Aanpak max 50 woorden Het OORzaken magazine kan klassikaal of zelfstandig worden uitgevoerd, bijvoorbeeld tijdens een projectweek of les over gezondheid, zintuigen en/of muziek. Materiaal max 50 woorden Het materiaal bestaat uit een werkboekje per leerling (16 pagina s, A4-formaat). Voor de docent is een instructiebrief ter download beschikbaar. Ook is een PowerPoint presentatie beschikbaar om het magazine te combineren met een voorlichtingsles. Het materiaal is gratis (tegen verzendkosten) beschikbaar via de Nationale Hoorstichting en uitgeverij Young Crowds. Onderbouwing max 150 woorden Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Onderzoek max 100 woorden Uit twee tevredenheids- en gebruikersonderzoeken blijkt dat leerlingen en docenten een positieve ervaring met het magazine hebben. Ze vinden het magazine leerzaam, leuk, aantrekkelijk en goed aansluiten bij de doelgroep. Ook is de inzet van het magazine goed; veelal jaarlijks en tijdens een vak over gezondheid, muziek of themaweek. Het magazine wordt door veel docenten besteld met een preventief doel voor ogen: ze willen dat leerlingen leren over de kwetsbaarheid van het gehoor, zodat gehoorschade kan worden voorkomen. Titel interventie * 4

5 1. Uitgebreide beschrijving Beschrijving interventie Het werkblad is ook geschikt voor een samenvattende beschrijving van complexe of samengestelde interventies. Dit zijn interventies die uit twee of meer afzonderlijke onderdelen bestaan. Denk aan interventies met aparte onderdelen voor verschillende doelgroepen, zoals een leefstijlinterventie die zowel gericht is op de community als op de school als op de individuele docent. Of aan interventies met verschillende modules die bij een doelgroep op maat worden toegepast. Naarmate er meer onderdelen zijn is het aan te bevelen de structuur visueel weer te geven in een schema. Dit geldt met name voor de subdoelen en voor de aanpak van de interventie. Zie ook de aanwijzingen in de handleiding. 1.1 Doelgroep Uiteindelijke doelgroep max 100 woorden Wat is de uiteindelijke doelgroep van de interventie? Het OORzaken magazine is bedoeld voor basisschoolleerlingen uit groep 6 t/m 8 (leeftijd 9 t/m 12 jaar). Intermediaire doelgroep max 100 woorden Zijn er intermediaire doelgroepen? Zo ja, welke? Er zijn geen intermediaire doelgroepen. Selectie van doelgroepen max 250 woorden Hoe wordt de (intermediaire)doelgroep geselecteerd? Zijn er contra-indicaties? Zo ja, welke? Er vindt geen selectie plaats, het staat iedereen vrij om het magazine te bestellen. Er zijn geen contraindicaties. Wel is het nodig om de Nederlandse taal te beheersen. Betrokkenheid doelgroep max 150 woorden Was de doelgroep betrokken bij de (door)ontwikkeling van de interventie, en op welke manier? Het OORzaken magazine is ontwikkeld in samenwerking met uitgeverij Young Crowds. Deze uitgeverij is gespecialiseerd in communicatie met kinderen en jongeren. De verwachting is dan ook dat de interventie goed aansluit bij de belevingswereld van kinderen van 9 t/m 12 jaar. Daarnaast zijn onderwijsadviseurs en docenten geraadpleegd voor de ontwikkeling van de eerste editie (2010). Titel interventie * 5

6 1.2 Doel Hoofddoel max 100 woorden Wat is het hoofddoel van de interventie? Het hoofddoel van het OORzaken magazine is het creëren van bewustwording van het belang van een goed gehoor en het risico op gehoorschade, en aanzetten tot bescherming van het gehoor. Subdoelen max 350 woorden Wat zijn de subdoelen van de interventie? Indien van toepassing: welke subdoelen horen bij welke intermediaire doelgroepen of subdoelgroep(en)? Subdoelen van het OORzaken magazine zijn dat kinderen na het werken met het magazine: 1) Meer kennis hebben over het gehoor, ze: - weten hoe gehoor werkt - weten wat gehoorschade is - weten wat oorzaken zijn van gehoorschade - begrijpen dat gehoorschade blijvend is - weten hoe zij hun gehoor kunnen beschermen 2) Een voor het gehoor gunstige attitude hebben, ze: - hebben een negatieve attitude ten aanzien van gehoorschade - hebben een negatieve attitude ten aanzien van harde muziek, zowel op evenementen als op muziekspelers - hebben een positieve attitude ten aanzien van het gezond houden/beschermen van hun gehoor 3) Een verbeterde risicoperceptie hebben, ze: - begrijpen dat zij zelf gehoorschade kunnen krijgen - zijn zich meer bewust van hun gedrag en de consequenties daarvan voor hun gehoor 4) Een positieve intentie hebben om hun gehoor te beschermen/gezond te houden, ze: - hebben de intentie om gehoorbescherming te gebruiken - hebben de intentie om hun muziek op een veilig geluidsniveau te zetten 5) Minder risicogedrag vertonen, ze: - gebruiken meer gehoorbescherming - zetten hun muziek op een veilig geluidsniveau 1.3 Aanpak Opzet van de interventie max 200 woorden Hoe is de opzet van de interventie en wat is de omvang (duur, aantal contacten indien van toepassing)? Voeg eventueel een schema toe als bijlage. Materiaal Het OORzaken magazine bestaat uit één werkboekje per leerling van 16 pagina s in A4 formaat. Door het magazine heen worden informatieve teksten afgewisseld met opdrachten. Voor docenten is een instructiebrief beschikbaar, met informatie over de inhoud en toepassing van het magazine. Ook is een PowerPoint presentatie beschikbaar om het magazine als les in minuten te behandelen. Titel interventie * 6

7 Toepassing en tijdsduur Het OORzaken magazine is bedoeld als eenmalige interventie, die jaarlijks ingezet wordt tijdens een project(week) of les rondom gezondheid, muziek of zintuigen. Om alle teksten en opdrachten aan bod te laten komen, ligt de minimale tijdsbesteding (inclusief voorbereiding) op 2 uur. Volgorde De proefjes van pagina 3 kunnen als introductie worden gebruikt voor het magazine. Vervolgens kan het magazine klassikaal, in groepjes of zelfstandig worden behandeld. Hierbij staat het de docent vrij in welke volgorde de pagina s worden behandeld. Het magazine is zo opgebouwd dat leerlingen (per deelonderwerp) eerst informatie krijgen en daarna dieper op de stof ingaan aan de hand van een opdracht. Een aantal opdrachten kan door de docent gebruikt worden om de opgedane kennis te toetsen. De laatste pagina biedt inspiratie om op het onderwerp door te gaan, waaronder een aantal website verwijzingen en informatie over het lespakket HoorToren. Inhoud van de interventie max 1200 woorden Welke concrete activiteiten worden uitgevoerd en -eventueel- in welke volgorde? Geef geen uitputtende beschrijving van activiteiten; het is voldoende als de lezer zich een beeld kan vormen van wat er gedaan wordt en hoe dit gedaan wordt. Indien van toepassing per onderdeel samenvatten. Vergeet niet aandacht te besteden aan de werving. Bij interventies op maat: geef aan wat op basis van welke criteria wanneer wordt uitgevoerd. Geef ook aan wat minimaal moet worden uitgevoerd om de gestelde doelen te behalen. Scholen bestellen het OORzaken magazine via de webshop van de Hoorstichting (max. 30 stuks) of direct bij uitgeverij Young Crowds. Er vindt een jaarlijkse mailing vanuit de uitgeverij plaats om scholen te attenderen op het lesmateriaal, waaronder het OORzaken magazine. De uitgeverij verzorgt vervolgens de distributie en verwerking van bestellingen. Uitvoer Ter introductie kunnen de proefjes op pagina 3 Wat hoor ik daar? worden uitgevoerd. Hierbij gaan kinderen zelf op onderzoek uit en komen erachter dat geluiden uit trillingen in de lucht bestaan en dat twee oren nodig zijn om geluid te lokaliseren. Na de introductie gaan leerlingen zelfstandig, klassikaal of in groepjes door het magazine heen. De volgorde die hierbij wordt gehanteerd is niet belangrijk, wel is het belangrijk om per deelonderwerp de bijbehorende opdracht te maken, nadat de informatie is behandeld. De leerlingen lezen de teksten, voor zichzelf of om de beurt hardop, en voeren vervolgens in groepjes, tweetallen of zelfstandig de opdracht uit. Inhoud Op pagina 4 en 5 wordt in een korte biologieles de werking van het gehoor uitgelegd. Na het lezen van de tekst kan de opgedane kennis van leerlingen worden getoetst met de vragen rechts onderin (antwoorden in colofon op pagina 2). Op pagina 6 en 7 staan hoorweetjes en tips voor de leerlingen om veilig naar hun muziekspeler of smartphone te luisteren. De opdracht bestaat uit het in elkaar knutselen van een poster waarop leerlingen al hun tips neerzetten om gehoorschade te voorkomen. Na afloop worden de posters besproken en opgehangen in de klas. Op pagina 8 en 9 staat een interview met de slechthorende Mirte en haar zusjes. Na het lezen van dit interview wordt besproken wie van de leerlingen iemand kent met gehoorschade of gehoorproblemen. Vervolgens ervaren leerlingen zelf hoe lastig het is om zonder geluid te communiceren door de opdracht uit te voeren. De opdracht wordt in groepjes of in tweetallen uitgevoerd. Leerlingen moeten elkaar, zonder Titel interventie * 7

8 daarbij te praten, vertellen dat ze boos zijn of blij, en als dat goed gaat kunnen ze moeilijkere zinnen proberen. Op pagina 10 en 11 wordt het gehoor bij dieren behandeld. Na het lezen van de tekst kan de opgedane kennis van leerlingen met een quiz getoetst worden (antwoorden in colofon op pagina 2). Op pagina 12 en 13 vertellen vier mensen die voor hun werk de hele dag met geluid bezig zijn wat hun gehoor voor hen betekent. Er is geen opdracht bij deze tekst, maar de docent kan hier zelf dieper op het onderwerp doorgaan door te bespreken welk beroep leerlingen willen uitoefenen en of daar een goed gehoor voor nodig is. Verder wordt er op pagina 13 aandacht besteed aan verschillende soorten gehoorbescherming. Hier kunnen de soorten gehoorbescherming worden besproken met leerlingen, of ze wel eens gehoorbescherming hebben gebruikt, en wat voor hen redenen zijn om wel of geen gehoorbescherming te (gaan) dragen. Op pagina 14 en 15 ten slotte kijken de leerlingen met een audioloog mee in de wereld van geluid en gehoor. Hier kan worden besproken wie er wel eens bij een KNO-arts of audioloog is geweest en hoe leerlingen dat vonden. De laatste pagina is bedoeld als herhaling (de woordzoeker) en biedt inspiratie om op het onderwerp door te gaan. Voor de school wordt verwezen naar het lespakket HoorToren, en voor leerlingen zelf naar de Geluidstuin ( en de Kinderhoortest ( Titel interventie * 8

9 2. Uitvoering Materialen max 200 woorden Welke materialen zijn beschikbaar voor de uitvoering, werving en evaluatie van de interventie? Uitvoering Voor de uitvoering is het OORzaken magazine beschikbaar. Het magazine kan besteld worden bij de Nationale Hoorstichting (via of bij uitgeverij Young Crowds (via Bij het magazine is ook een instructiebrief voor docenten beschikbaar. Daarnaast is een PowerPoint presentatie beschikbaar om (delen van) het magazine tijdens 1 lesuur (45-60 minuten) te behandelen. Beiden zijn te downloaden via: Werving Voor de werving van het magazine zijn geen materialen beschikbaar. Bij de lancering van een nieuwe editie wordt een mailing vanuit de uitgeverij gestuurd naar alle basisscholen uit hun adressenbestand. Evaluatie Voor de evaluatie van het magazine zijn geen materialen beschikbaar. Locatie en type organisatie max 200 woorden Waar kan de interventie uitgevoerd worden en welk(e) soort(en) organisatie(s) kan/kunnen de interventie uitvoeren? Het OORzaken magazine wordt in de klas uitgevoerd, onder begeleiding van een docent. Daarnaast kan het magazine ook door leerlingen zelfstandig of in groepjes worden uitgevoerd. In combinatie met de PowerPoint presentatie kan de interventie ook worden uitgevoerd door een gezondheidsprofessional, bijv. een medewerker van de GGD, in het kader van een voorlichting. Opleiding en competenties van de uitvoerders max 200 woorden Wie zijn de uitvoerders en welke opleiding en competenties hebben zij nodig? De uitvoerder van de interventie is een basisschool docent. Aan hem of haar worden geen aanvullende eisen gesteld om het magazine uit te voeren. Ook zijn geen aanvullende eisen of training nodig voor de gezondheidsprofessional (bijv. GGD medewerker) om het magazine in combinatie met de presentatie in te zetten tijdens een voorlichting. Indien gewenst kan de professional advies inwinnen bij de Nationale Hoorstichting over het uitvoeren van de interventie, via info@hoorstichting.nl of Kwaliteitsbewaking max 200 woorden Hoe wordt de kwaliteit van de interventie bewaakt? De Nationale Hoorstichting ziet erop toe dat teksten in het magazine up-to-date zijn en waar nodig worden aangepast met het veranderen van kennis en wetenschappelijke inzichten. Om ervoor te zorgen dat scholen het magazine jaarlijks inzetten en blijven inzetten worden scholen vanuit uitgeverij Young Crowds via een jaarlijkse mailing geïnformeerd over het magazine. Titel interventie * 9

10 Via de uitgeverij ontvangt de Nationale Hoorstichting periodiek een overzicht van het aantal bestelde magazines. Sinds het OORzaken magazine in 2011 is uitgebracht zijn ruim exemplaren besteld, waarvan de editie uit 2011 betreffen en de editie uit 2014 (peildatum medio december 2015). Randvoorwaarden max 200 woorden Wat zijn de organisatorische en contextuele randvoorwaarden voor een goede uitvoering van de interventie? Voorafgaand aan de uitvoer neemt de docent het magazine en evt. de instructiebrief door. Ook kan de docent alvast wat materiaal klaarzetten voor de proefjes en de posteropdracht. Verder is het belangrijk dat er per leerling een magazine ter beschikking is. Draagvlak Het is belangrijk dat er op school draagvlak bestaat voor het thema, zodat het niet alleen afhangt van een bevlogen docent of er aandacht aan het thema wordt besteed, maar dat het magazine jaarlijks terugkeert tijdens een projectweek of les rondom gezondheid, muziek of zintuigen. Hier kunnen het vignet Gezonde School en de Gezonde School-aanpak een rol in spelen, deze methodiek helpt scholen om op een structurele manier aandacht voor diverse gezondheidsthema s, zoals gehoorschade, te hebben. Door het OORzaken magazine in te zetten wordt voldaan aan de educatie eis voor het thema gehoorschade van het vignet Gezonde School. Implementatie max 200 woorden Is er een systeem voor implementatie? Geef een samenvatting. Er is een instructiebrief beschikbaar voor docenten, waarin uitleg wordt gegeven over de inhoud en toepassing van het magazine. Door deze door te nemen weet de docent wat er in het magazine te vinden is, welke materialen nodig zijn en wat de tijdsduur is. Ook de PowerPoint presentatie biedt houvast voor een docent of gezondheidsprofessional om (delen van) het magazine te behandelen. Indien de instructiebrief niet wordt gebruikt biedt de inhoudsopgave op de eerste pagina van het magazine een overzicht van de inhoud van het magazine. Kosten max 200 woorden Wat zijn de kosten van de interventie? Benoem daarbij de personele (in aantallen uren) en de materiële kosten. Materiële kosten Het magazine is gratis, er dient alleen voor de verzendkosten te worden betaald. Via de webshop van de Nationale Hoorstichting bedragen de verzendkosten voor bestellingen tot 30 stuks 4,95. Via de webshop van Young Crowds bedragen de verzendkosten voor bestellingen vanaf 30 tot 180 stuks 9,79. Tijdsinvestering Uit het tevredenheidsonderzoek onder docenten (zie hoofdstuk 4) blijkt dat de minimale tijdsbesteding voor docenten op 15 minuten voorbereiding en 45 minuten uitvoering ligt. Echter, om alle pagina s goed aan bod te laten komen is de minimaal geadviseerde tijdsbesteding 30 minuten voorbereiding en 1,5 uur uitvoering. Indien het OORzaken magazine gecombineerd met de PowerPoint presentatie door een gezondheidsprofessional wordt ingezet tijdens een voorlichting, bedraagt de voorbereidingstijd minuten en de uitvoeringstijd minuten (excl. reistijd). Titel interventie * 10

11 3. Onderbouwing Probleem max 400 woorden Voor welk probleem of (mogelijk) risico is de interventie ontwikkeld? Omschrijf aard, ernst, spreiding en gevolgen. Het OORzaken magazine is ontwikkeld om het risico op gehoorschade door harde muziek tegen te gaan. Volgens het RIVM is gehoorschade door harde muziek een toenemend risico voor de volksgezondheid, vooral onder kinderen en jongeren (Hamberg, 2014). De voornaamste oorzaak van gehoorschade bij jongeren is het luisteren naar muziek op een persoonlijke muziekspeler, en het bezoeken van feesten en festivals waar harde muziek wordt gedraaid. Herhaalde blootstelling aan hoge geluidsniveaus (boven 80 db) kan leiden tot blijvende gehoorschade, zoals gehoorverlies en/of chronisch oorsuizen (tinnitus). Geluidniveaus boven 100 db kunnen ook acute gehoorschade veroorzaken (Gommer, 2013). Begin 2015 waarschuwde de Wereldgezondheidsorganisatie dat wereldwijd 1 miljard jonge mensen risico lopen op gehoorschade door vrijetijdslawaai (WHO, 2015). Gehoorschade door harde muziek is veelal onomkeerbaar en kan leiden tot communicatie- en concentratieproblemen, verhoogde bloeddruk, slaapproblemen, vermoeidheid, verminderde (leer)prestaties, depressie, sociaal isolement en (gedeeltelijke) arbeidsongeschiktheid (Kramer, 2006). Op jonge leeftijd gehoorschade oplopen heeft dan ook grote gevolgen voor de opleiding en carrièreperspectieven van een jongere. Slechthorendheid staat op de vijfde plaats van meest voorkomende chronische aandoeningen in Nederland (Perenboom, 2003), en al jarenlang in de top 3 van meest gemelde beroepsziektes (NCvB, 2014). Naar schatting kampen ruim 1,6 miljoen Nederlanders met gehoorproblemen (RGO, 2003). In Nederland wordt 1% van de totale zorgkosten besteed aan gehoorstoornissen (Slobbe, 2011). Daarnaast komt tinnitus bij ongeveer 2 miljoen Nederlanders voor (KNO vereniging, 2015). De kosten voor tinnitus in Nederland bedragen 6,8 miljard euro per jaar (Maes, 2013). Risicogedrag Er zijn weinig gegevens bekend over gehoorschade bij kinderen en jongeren. Echter, uit onderzoek van de Hoorstichting onder kinderen (9-12 jaar) komen verontrustende cijfers: 80% luistert regelmatig naar een muziekspeler, en een kwart heeft daarna wel eens een piep in het oor (Coenen, 2013). Gemiddeld luisteren kinderen 4 dagen per week naar een muziekspeler, en een derde luistert dagelijks. De helft van de kinderen zet de volumestand op 60% of hoger en een op de acht zet het volume zelfs op 90 of 100% (bij sommige spelers loopt dat op tot 110 db). Gehoorschade manifesteert zich vaak pas na enkele jaren, waardoor gegevens over jongeren een belangrijke indicatie vormen voor het risicogedrag van kinderen. Uit analyse van online hoortesten onder jongeren (12-25 jaar) blijkt dat een kwart een (beginnend) gehoorverlies heeft (Sheikh Rashid, 2015). Ook blijkt dat meer dan de helft van de middelbare scholieren (gemiddeld 13 jaar) na het uitgaan wel eens een piep ervaart, en een op de tien na het luisteren naar een muziekspeler (de Regt, 2015). De piep is gerelateerd aan risicogedrag, zoals regelmatig uitgaan en de waarschuwing op een muziekspeler negeren. Uit Belgisch onderzoek blijkt driekwart van de jongeren (14-18 jaar) een tijdelijke piep te ervaren na blootstelling aan muziek, en een op de vijf zelfs permanent (Gilles, 2013). Oorzaken max 400 woorden Welke factoren veroorzaken het probleem of (mogelijk) risico? Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Titel interventie * 11

12 Aan te pakken factoren max 200 woorden Welke factoren pakt de interventie aan en welke onder 1.2 benoemde (sub)doelen horen daarbij? Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Verantwoording max 1000 woorden Maak aannemelijk dat met deze aanpak ook daadwerkelijk de doelen bij deze doelgroep bereikt kunnen worden. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Titel interventie * 12

13 4. Onderzoek 4.1 Onderzoek naar de uitvoering max 600 woorden Wat is op basis van het beschikbare onderzoek bekend over de uitvoering van de interventie? Beschrijf kort welke onderzoeken zijn gedaan en wat daarvan de uitkomsten waren. Stuur bij het indienen van het werkblad de volledige publicatie van ieder genoemd onderzoek mee. Beschrijf per onderzoek: a) De titel, auteurs, organisatie en jaar van uitgave (indien gepubliceerd) b) Het type onderzoek, de onderzoeksmethode en de omvang van het onderzoek c) Een samenvatting van de meest relevante uitkomsten met betrekking tot inzicht in de mate waarin activiteiten zijn uitgevoerd volgens plan, het bereik van de interventie, de waardering en ervaring van de uitvoerders en doelgroep, succes- en faalfactoren, en -indien beschikbaar- de uitvoerbaarheid, de randvoorwaarden en de omgevingsvariabelen. Onderzoek 1 Ervaring leerlingen en docenten A. Procesevaluatie OORzaken magazine, Wat is de ervaring van leerlingen en docenten met het magazine?, L.C. de Regt, Nationale Hoorstichting, 2015 (interne publicatie). B. In het voorjaar van 2015 is bij 355 leerlingen uit groep 6 t/m 8 en hun docenten onderzocht wat de ervaring is met het OORzaken magazine. Dit onderzoek is uitgevoerd als onderdeel van een voorlichtingsles. Na afloop van de les hebben alle leerlingen en docenten individueel een vragenlijst ingevuld naar hun ervaring met en mening over het magazine. C. De meeste leerlingen uit groep 6, 7 en 8 zijn enthousiast over het OORzaken magazine. Ze vinden het magazine leuk, duidelijk, leerzaam en makkelijk. Weinig kinderen vinden het magazine saai en vervelend. Het magazine lijkt goed aan te sluiten op de doelgroep; de meeste kinderen vinden het magazine precies goed voor kinderen van hun leeftijd. Ook docenten zijn enthousiast over het OORzaken magazine. Ze vinden het magazine leuk, leerzaam, duidelijk en aantrekkelijk. Ook vinden ze het niveau van het magazine goed en uitdagend, en de afwisseling tussen lezen en opdrachten erg prettig. De meesten zouden het magazine vaker gebruiken, en dan vooral tijdens een les over het gehoor of zintuigen. Onderzoek 2 Tevredenheidsonderzoek docenten A. Tevredenheidsonderzoek OORzaken, Wat is de ervaring van docenten met het magazine?, L.C. de Regt, Nationale Hoorstichting, 2015 (interne publicatie). B. In het najaar van 2015 is onder de gebruikers van het OORzaken magazine (editie 2014) een online enquête uitgezet. Van de ruim 300 benaderde scholen hebben slechts 10 docenten de online enquête (deels) ingevuld. C. Hoewel het een kleine steekproef betreft; de ervaring van docenten met het magazine is erg positief. Docenten vinden het OORzaken magazine leuk, toegankelijk, leerzaam, duidelijk, aantrekkelijk en makkelijk inzetbaar in de les. Ook vinden ze dat het magazine goed aansluit bij het niveau van leerlingen en dat ze er door met elkaar in gesprek gaan over het thema gehoorschade. Volgens de meeste docenten vinden de leerlingen werken met het magazine leuk, interessant, leerzaam en afwisselend. Ze vinden het magazine niet saai of vervelend. Titel interventie * 13

14 Ook de inzet van het materiaal is goed, het magazine wordt veelal jaarlijks ingezet, tijdens de vakken Gezondheid, Natuur/Techniek en Muziek, of tijdens een thema. Veel docenten bestellen OORzaken met een preventief doel voor ogen. Volgens docenten behaalt het magazine doelen als bewust maken van de kwetsbaarheid, leren hoe ze het gevaar van gehoorschade kunnen herkennen, en het belang van gehoor bescherming. 4.2 Onderzoek naar de behaalde effecten max 600 woorden Wat is op basis van het beschikbare onderzoek bekend over de behaalde effecten met de interventie? Beschrijf kort welke onderzoeken zijn gedaan en wat daarvan de uitkomsten waren. Stuur bij het indienen van het werkblad de volledige publicatie van iedere genoemde studie mee. Beschrijf per onderzoek: a) De titel, auteurs, organisatie en jaar van uitgave b) Het type onderzoek, de meetinstrumenten en de omvang van het onderzoek c) Een samenvatting van de meest relevante uitkomsten met betrekking tot het bereik van de interventie, de gevonden effecten en -indien beschikbaar- de door de doelgroep ervaren effectiviteit en de mate waarin de veronderstelde werkzame elementen daadwerkelijk zijn uitgevoerd. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel (4.2) hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op de niveaus Goed beschreven en Goed onderbouwd. Titel interventie * 14

15 5. Samenvatting Werkzame elementen Wat zijn de werkzame elementen van deze interventie waardoor de gestelde doelen bij de doelgroep gerealiseerd worden? Geef een puntsgewijs overzicht van de belangrijkste werkzame elementen van de interventie. Denk daarbij aan inhoudelijke en praktische elementen. Max 250 woorden Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Titel interventie * 15

16 6. Aangehaalde literatuur Maak een alfabetische lijst van alle in deze beschrijving aangehaalde literatuur en gebruik hiervoor de APAnormen (variant met kleine letters, zie aanwijzingen in de handleiding). Coenen, K. & Regt, L.C. de (2013). Nationale Hoorstichting. Voorlichtingslessen over het gehoor op basisscholen: Evaluatie pilot Download via: Gilles, A., Van Hal, G., De Ridder, D., Wouters, K., Van de Heyning, P. (2013). Epidemiology of Noise- Induced Tinnitus and the Attitudes and Beliefs towards Noise and Hearing Protection in Adolescents. PLoS ONE 8(7): e doi: /journal.pone Gommer M, Hoekstra J, Engelfriet P, Wilson C. & Picavet S. Gehoorschade en geluidsblootstelling in Nederland - inventarisatie van cijfers. RIVM-rapport nr Bilthoven, Hamberg- van Reenen, H.H., Meijer, S.A., Gils, P.F. van & Savelkoul, M. (2014). Gezond opgroeien : verkenning jeugdgezondheid (145 p. fig. ill. Met lit. opg. bijl. ISBN: ). Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). KNO vereniging, in samenwerking met Stichting Hoormij. Voorlichtingspagina tinnitus, november Informatie opgehaald op 15 januari 2016 via: Kramer, S. E., Kapteyn, T. S. & Houtgast, T. (2006). Occupational performance: Comparing normally-hearing and hearing-impaired employees using the Amsterdam Checklist for Hearing and Work. International Journal of Audiology, 45, Maes, I.H.L., Cima, R.F.F., Vlaeyen, J.W., Anteunuis, L.J.C. & Joore, M.A. (2013). Tinnitus: A Cost Study. Ear & Hearing 2013; 34: Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB), Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC en UvA. Beroepsziekten in cijfers Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. Amsterdam, oktober Download via: Perenboom, R.J.M. (2003). Slechthorendheid door lawaai: stand van zaken. Leiden: TNO Preventie en Gezondheid, Divisie Jeugd. Raad voor Gezondheidsonderzoek. Advies Gehooronderzoek: Gehoor voor het gehoor. Den Haag, Download via: Regt, L.C. de (2015). Gehoorschade bij middelbare scholieren. Nationale Hoorstichting, 2015 (niet gepubliceerd, op te vragen via info@hoorstichting.nl). Regt, L.C. de (2015). Procesevaluatie OORzaken magazine, Wat is de ervaring van leerlingen en docenten met het magazine? Nationale Hoorstichting, 2015 (interne publicatie). Regt, L.C. de (2015). Tevredenheidsonderzoek OORzaken, Wat is de ervaring van docenten met het magazine? Nationale Hoorstichting, 2015 (interne publicatie). Sheikh Rashid, M., Leensen, M.C.J. & Dreschler, W.A. (2015). Report online hearing tests : Five years of Oorcheck & Hoorscan. Nationale Hoorstichting, Download via: Slobbe L.C.J., Smit J.M., Groen J., Poos M.J.C.C. & Kommer G.J. Kosten van ziekten in Nederland Trends in de Nederlandse zorguitgaven Bilthoven: RIVM, Titel interventie * 16

17 World Health Organisation (2015). Hearing loss due to recreational exposure to loud sounds; A review. Download via: Titel interventie * 17

18 7. Praktijkvoorbeeld Beschrijf, indien beschikbaar, in max. 600 woorden een praktijkvoorbeeld van de uitvoering van de interventie: hoe was de situatie voor, tijdens en na de interventie? Klik hier als u tekst wilt invoeren. Titel interventie * 18