1 Inleiding. 2 Preventie gehoorschade bij jongeren

Transcriptie

1 Jaarplan 2017

2 1 Inleiding De Hoorstichting heeft als missie het opsporen, voorkomen en compenseren van gehoorschade en gehoorverlies. De Hoorstichting richt zich daarbij op jongeren, ouderen en werknemers. De afgelopen jaren heeft de Hoorstichting zich vooral ingezet om gehoorschade bij jongeren te voorkomen. Daarin is zij succesvol geweest; het dragen van oordoppen is geen taboe meer en gewoon geworden bij concerten en festivals. Ook zijn jongeren zich meer bewust van de risico s, de afname van hoortesten op vertonen een stijgende lijn en in de politiek staat gehoorschade bij jongeren op de agenda. Ondanks deze positieve ontwikkelingen is er nog veel winst te halen bijvoorbeeld bij het langdurige gebruik van in-ear-oortelefoons bij muziekspelers. De Hoorstichting gaat zich naast de jongeren ook richten op de ouderen. Zij hebben vaak al enige gehoorschade of gehoorverlies maar zij zijn zich hiervan vaak niet voldoende bewust en als zij dat wel zijn, terughoudend met het nemen van de juiste maatregelen. Het slechter kunnen horen kan indirect ook negatieve consequenties hebben voor het sociaal psychische welbevinden van ouderen. Een causaal verband met depressie en mogelijk dementie is momenteel onderwerp van wetenschappelijk onderzoek. Het visitekaartje van de Hoorstichting zijn de hoortesten (kinderhoortest, oorcheck,). Deze hebben een grote en stijgende afname. Voor bewustwording zijn de laagdrempelige testen zeer geschikt. De Hoorstichting wil de testen verder professionaliseren en iedere doelgroep daarin bedienen. Zij brengt via Hearon BV een commerciële test voor bedrijven op de markt die uitermate geschikt is om werknemers regelmatig te testen in een lawaaierige werkomgeving. De begroting van de Hoorstichting is bescheiden. Voor preventie gehoorschade bij jongeren ontvangt zij van het Ministerie van VWS in 2017 nog een projectsubsidie en de VriendenLoterij zal de Hoorstichting ook in 2017 en 2018 sponsoren. Naar verwachting zal Hearon BV vanaf 2019 gelden genereren voor de Hoorstichting. De Hoorstichting zal voor nieuwe op te zetten activiteiten fondsen en bedrijfssponsoren werven eventueel in samenwerking met andere partijen. 2 Preventie gehoorschade bij jongeren De Hoorstichting richt zich met dit programma op jongeren. Basis voor het programma vormt het Actieplan Preventie Gehoorschade van het Ministerie van VWS dat in november 2015 aan de Tweede Kamer is aangeboden. Voor de uitvoering van de projecten heeft VWS voor 2017 een projectsubsidie beschikbaar gesteld. Dit zijn de belangrijkste projecten: Lesmateriaal MBO MBO studenten hebben een grote kans om in hun toekomstige werk te worden blootgesteld aan lawaai. Ook komt uit onderzoek naar voren dat zij het meeste risicogedrag vertonen. De Hoorstichting levert begin 2017 het benodigde lesmateriaal op en gaat samen Hanze Hogeschool Groningen en Ranj serious game ontwikkelen voor deze doelgroep. Hiertoe zijn subsidieaanvragen ingediend waardoor oplevering pas in 2018 zal plaatsvinden. 2

3 Gevalideerde uniforme vragenlijst voor onderzoek naar risicogedrag gehoorschade Een aantal GGD-en wil zelf onderzoek uitzetten naar het risicogedrag van jongeren, en heeft de Hoorstichting gevraagd naar een gevalideerde uniforme vragenlijst. De Hoorstichting stelt in 2017 in samenwerking met onderzoekers van de Erasmus universiteit een gevalideerde uniforme vragenlijst op. Deze wordt in de tweede helft van 2017 gecommuniceerd naar alle GGD-en. Onderzoek implementatie JGZ-Oorcheck In het actieplan Preventie Gehoorschade wordt gepleit voor gehoorscreening bij scholieren. In 2016 heeft de Hoorstichting onderzocht of de online hoortest Oorcheck geschikt is om te dienen als kostenefficiënt screeningsinstrument voor de Jeugdgezondheidszorg (JGZ). In Groningen en Amsterdam zijn hiertoe een tweetal pilotprojecten uitgevoerd. De Hoorstichting heeft mede op basis van de pilotprojecten - geconcludeerd dat het nog te vroeg is om de Oorcheck hoortest als breed screeningsinstrument in de JGZ in te zetten. Dat laat onverlet dat de Oorcheck een prima instrument is voor de verschillende GGD-en om te gebruiken in de JGZ. In 2017 zal de Oorcheck hoortest verder worden doorontwikkeld en gevalideerd. waaronder het gebruik in de thuissituatie, en zal de ICT ondersteuning daarop worden toegerust. Geluidsadvies schoolfeesten De Hoorstichting heeft in 2014 een advies opgesteld voor een gehoorveilig schoolfeest. Hanteren van dit geluidsadvies is voorwaarde voor verkrijgen van het deelcertificaat Gehoor van het Vignet Gezonde School. Het advies houdt in dat er 1) een geluidslimiet van 88 db wordt gehanteerd tijdens feesten en evenementen, 2) oordoppen met muziekfilter beschikbaar zijn voor leerlingen en 3) voorlichting wordt gegeven aan leerlingen en hun ouders over de risico s van harde muziek. De autoriteiten hanteren verschillende niveaus in hun communicatie naar buiten. De Hoorstichting bepleit één uniforme norm. In 2017 gaat de Hoorstichting deze uniforme norm uitrollen. Interventiedatabase RIVM De wetenschappelijke toetsing van de interventies van Hoorstichting volgens de richtlijnen van het RIVM is een arbeidsintensief maar noodzakelijk proces. Deze database wordt door gemeenten en scholen gebruikt, en is daarmee een belangrijk doorgeefluik naar de intermediaire partners. In 2017 worden de door de Hoorstichting ontwikkelde interventies Kinderhoortest, Geluidstuin en het ontwikkelde MBO lesmateriaal ingediend voor opname in de interventiebase van het RIVM CGL. In dit kader zullen studenten van de Universiteit Leiden de interventies gaan onderzoeken in de praktijk. Vignet Gezonde School De Hoorstichting is partner van het vignet Gezonde School en verzorgt een deelvignet waaronder het gehoor valt. Scholen komen in aanmerking voor dit deelvignet door gebruik te maken van een van onze erkende lespakketten, een geluidslimiet te hanteren tijdens schoolfeesten, en jaarlijks een gehoortest bij leerlingen af te nemen. In 2017 zal de inbreng van de Hoorstichting een andere vorm krijgen vanwege de gewijzigde structuur van Gezonde School. In ieder geval zal de Hoorstichting onder het thema veiligheid samen optrekken met VeiligheidNL en het Ministerie van SZW. 3

4 Promotie oordoppen Aanhakend op de campagne I love my ears gaat de Hoorstichting in 2017 met partners een actie op touw zetten om het thema gehoorschade op een leuke en speelse manier onder de aandacht te brengen en het gebruik van oordoppen te verhogen. Advies aan VWS De Hoorstichting treedt op als adviseur voor VWS op het gebied van de preventie van gehoorschade. In 2017 zal de Hoorstichting VWS o.a. adviseren bij de uitvoering van het Convenant inzake de differentiatie van decibelniveaus. De Hoorstichting gaat in 2017 de projecten vallend onder het actieplan preventie gehoorschade van VWS afronden. Deze projecten zijn in 2016 gestart. De Hoorstichting komt met een voorstel voor borging van projecten die een langere doorlooptijd hebben. 3 Secundaire preventie bij ouderen Secundaire preventie is de vroege opsporing van ziekten of afwijkingen bij personen die ziek zijn, een verhoogd risico lopen of een bepaalde genetische aanleg hebben. De ziekte kan daardoor eerder worden behandeld, zodat deze eerder geneest of niet erger wordt 1. De laatste jaren lag de aandacht van de Hoorstichting bij preventie gehoorschade bij jongeren omdat bij deze groep veel winst viel te behalen wat betreft bewustwording van gehoorschade door lawaai. De Hoorstichting gaat in 2017 zich ook richten op gehoorschade en/of slechthorendheid bij ouderen. Deze groep wacht vaak lang met het nemen van maatregelen om slechthorendheid te compenseren en erger te voorkomen. Dat heeft ook maatschappelijk gevolgen omdat ouderen daardoor vaak sneller buiten het werkproces vallen, eenzaamheid op de loer ligt, en er lijkt een verband te bestaan met depressie en dementie. De Hoorstichting denkt met haar kennis en ervaring bij te kunnen dragen om deze groep eerder bewust te maken van de risico s van gehoorschade en/of slechthorendheid door onder andere ook voor hen de juiste testen aan te bieden. Verder wil zij met betrokken partijen samenwerken om interventies richting deze doelgroep te initiëren om hen aan te zetten eerder maatregelen te nemen. De Hoorstichting gaat samenwerkingsverbanden aan met partijen om interventies te initiëren voor de ouderendoelgroep. In ieder geval wil de Hoorstichting een hoortest aanbieden voor deze doelgroep via haar website. 1 Zie RIVM, 4

5 4 Hoortesten De Hoorstichting heeft een aantal mooie hoortesten laten ontwikkelen waaronder de Kinderhoortest, Oorcheck, en de Bedrijfsoorcheck. Deze laatste wordt aangeboden door Hearon BV. De testen zijn populair, met name de Oorcheck, en vinden gretig aftrek. Het gebruik is eenvoudig en de toegang laagdrempelig. De Hoorstichting wil het aanbod van hoortesten verder uitbreiden en optimaliseren voor gebruik op smartphones. Daarbij wil de Hoorstichting al haar doelgroepen bedienen met een gebruiksvriendelijke hoortest. De Nationale Hoortest, gericht op slechthorendheid (bij volwassenen), dient geprofessionaliseerd te worden om aan te sluiten bij de huidige technische mogelijkheden. De hoortesten zijn ontwikkeld door audiologen in dienst van universitair medische centra in opdracht van of in samenwerking met de hoorstichting. De hoortesten zijn bedoeld om bewustwording te creëren, om gebruikers een indicatie te geven van eventuele gehoorschade en/of slechthorendheid. Verder genereren de testen data voor wetenschappelijk onderzoek. De Hoorstichting wil de hoortesten laagdrempelig aanbieden voor een maximaal bereik en gebruik. De kosten van de hoortesten liggen met name in de wetenschappelijke validatie en doorontwikkeling en de ICT omgeving en onderhoud om de testen continu aan te kunnen bieden volgens de gangbare technische mogelijkheden. De Hoorstichting verkent de mogelijkheden om de hoortesten kostendekkend te kunnen aanbieden zonder dat het afbreuk doet aan de laagdrempelige toegang tot het gebruik van de testen. Marktpartijen en overheden kunnen licenties kopen voor het aanbieden van de testen op hun websites, gebruikers worden gevraagd om met een vrijwillige donatie het werk van de Hoorstichting te steunen en de data die wordt verkregen met de testen zullen een prijs krijgen rekening houdend met alle privacy voorwaarden. De Hoorstichting wil een platform met een scala aan hoortesten aanbieden passend bij de diversiteit van haar doelgroep. De hoortesten zijn en blijven laagdrempelig toegankelijk en zijn wetenschappelijk state-of-the-art. 5 Belangenbehartiging De Hoorstichting heeft als missie het behoud van een gezond gehoor door het bevorderen van preventiemaatregelen om gehoorschade te voorkomen en gehoorverlies tijdig te compenseren om verergering te voorkomen. Het belang van primaire en secundaire preventie behartigt de Hoorstichting door het aanbieden van gratis online hoortesten, het informeren van de doelgroep via haar website, blogs, folders en 5

6 artikelen in tijdschriften. Daarnaast geven medewerkers van de Hoorstichting regelmatig voorlichting en presentaties bij Scholen, GGD-en, etc. Met de audiologen en artsen onderhoudt de Hoorstichting goede contacten om samen na te gaan waar de grootste zorgen liggen en welke preventiemaatregelen nodig zijn. Zij ondersteunen verbreding van de scope bij de Hoorstichting om ook aandacht te geven aan secundaire preventie bij ouderen. In 2017 gaat de Hoorstichting contact leggen met ouderenorganisaties om te kijken welke interventies vanuit de Hoorstichting gewenst en effectief zijn. In het politiek-bestuurlijke veld wendt de Hoorstichting haar kennis en invloed aan om preventie prominenter op de politieke agenda te krijgen. Zij adviseert daartoe het ministerie van VWS, neemt deel aan het nationaal overleg audiologische hulpmiddelen (NOAH), en werkt waar nodig samen met organisaties om de boodschap beter over het voetlicht te brengen. 6 Voorlichting en Communicatie Bij preventie is het bereiken van de doelgroep en het goed over de bühne brengen van de boodschap cruciaal. De Hoorstichting kiest ook in 2017 bewust een aantal mediamomenten om aandacht te vragen voor preventie, bijvoorbeeld deelname aan tv- en radioprogramma s, persberichten, blogs, artikelen, etc. De Hoorstichting wil in 2017 ook nagaan wat haar naamsbekendheid is omdat deze mede de effectiviteit van haar communicatie en voorlichting bepaalt. Vraagbaak en kenniscentrum Jongeren, ouders, leraren, gemeenten, GGD-en en andere partijen wenden zich met vragen over het gehoor tot de Hoorstichting. Dagelijks ontvangt de Hoorstichting via onze websites, of telefoon vragen over de preventie van gehoorschade. Wij helpen deze mensen met advies en informatiemateriaal, of helpen hen op weg naar de juiste instantie. Komend jaar denken we via de Q&A op onze website veel vragen te kunnen afvangen en een folder te ontwikkelen specifiek gericht op ouders. Websites Onze websites en zijn uitermate geschikt om het publiek voor te lichten. Op dit moment is dat vooral algemene informatie. De Hoorstichting wil echter meer specifieke en actuele informatie aanbieden over bijvoorbeeld de geluidsniveaus van uitgaansgelegenheden. Dit vergt een zorgvuldige voorbereiding omdat mogelijk niet alle partijen blij zijn dat deze informatie voor iedereen transparant is. Verder zal de Hoorstichting de social media kanalen gebruiken (twitter, facebook) om haar doelgroep snel te bereiken en het gedrag van bezoekers onderzoeken via Google Analytics en Google Adwords en de website hierop aanpassen. Corpus Jaarlijks bezoeken mensen Museum Corpus, waaronder kinderen in schoolverband. 6

7 In dit museum is nog geen expositie over het gehoor opgenomen. Met een permanente expositie over het gehoor in Corpus kunnen we onze doelgroepen (kinderen, ouders, leraren) effectief bereiken en bewust maken van het belang het gehoor te beschermen. De Hoorstichting wil begin 2017 externe financiers vinden om deze expositie mogelijk te maken. 7 Financiering Om uitvoering te kunnen geven aan de projecten en werkzaamheden van de Hoorstichting is financiering nodig. De Hoorstichting gaat in 2017 investeren in bestaande en nieuwe sponsoren en het werven van fondsen. Zij zal daartoe ook nieuwe samenwerkingsverbanden aangaan om een sterkere propositie te kunnen maken. De Hoortesten zijn voor de Hoorstichting haar visitekaartje. De Hoorstichting wil deze testen laagdrempelig aanbieden, dat betekent dat de testen voor de gebruikers gratis zijn. Wel experimenteert de Hoorstichting op dit moment om gebruikers te verleiden tot een vrijwillige donatie. De testen leveren echter bruikbare (wetenschappelijke) informatie op en we verwachten dat voldoende sponsoren te vinden zijn om deze testen gratis aan te blijven bieden. Een aantal hoortesten kunnen commercieel in de markt worden gezet. De Hoorstichting heeft daartoe Hearon BV opgericht. Hearon biedt op dit moment de Bedrijfsoorcheck aan, een hoortest specifiek voor werknemers ( De verwachting is dat Hearon BV vanaf 2019 winst maakt welke terugvloeit naar de Hoorstichting als enige aandeelhouder. Ook voor de Oorcheck hoortest kunnen partijen een licentie aanvragen om deze test aan te gebruiken. De Hoorstichting vraagt een kostendekkend tarief om de gemaakte kosten van wetenschappelijk onderzoek en validaties en de ICT omgeving te kunnen financieren. De Hoorstichting heeft het voorrecht om ook de komende jaren vaste beneficiënt te zijn van de VriendenLoterij. De VriendenLoterij waardeert de activiteiten van de Hoorstichting en haar inventiviteit om een social venture, Hearon BV, in de markt te zetten om op die manier minder afhankelijk te zijn van sponsoren en subsidies. 8 Dekking Begroting Om de voorgenomen activiteiten en investeringen te financieren is nodig. De beoogde dekking voor deze is afkomstig uit de bijdrage VriendenLoterij, projectsubsidie VWS, bijdrage Beter Horen en inkomsten uit de verkoop van loten van de VriendenLoterij. Fondsen en bedrijfssponsoren zijn nog onzekere inkomsten maar de doelstelling is om binnen te halen voor specifieke te initiëren projecten. Deze worden pas gestart nadat de fondsen en sponsorgelden binnen zijn. De doorbelaste kosten Hearon zijn door de Hoorstichting te maken kosten die worden doorbelast aan Hearon BV. De resterende posten zijn geringer in omvang met meer onzekerheid omgeven maar ook meer potentie. 7

8 Afdracht VriendenLoterij Projectsubsidie VWS Sponsoring Beter Horen Fondsen en bedrijfssponsoren Verkoop loten VriendenLoterij Webshop 1500 Adviesrol NHS 1000 Hoortesten licenties Donaties 1000 Doorbelaste kosten Hearon Totaal