WORKSHOP VERSPREIDING EN IMPLEMENTATIE VAN JE PROJECT. Djoeke van Dale, CGL Renske van der Zwet, Movisie

Transcriptie

1 WORKSHOP VERSPREIDING EN IMPLEMENTATIE VAN JE PROJECT Djoeke van Dale, CGL Renske van der Zwet, Movisie

2 Doelen workshop Inzicht in wat er komt kijken bij het verspreiden en implementeren van je project. Inzicht in het belang van het overdraagbaar maken van je project en hoe je dat aanpakt.. Bekend zijn met hulpmiddelen die je kunnen ondersteunen bij het overdraagbaar maken en de kwaliteitsverbetering van je eigen project. Bekend zijn met de mogelijkheid om je project in te dienen voor onafhankelijke beoordeling en opname in een interventiedatabank. Inzicht wat er voor nodig is om je project in te dienen bij een erkenningscommissie

3 Programma Inleiding en kennismaking Wat komt er kijken bij de verspreiding en implementatie van je project? Deel 1 Aan de slag! Quickscan Verspreiding en implementatie Wat komt er kijken bij de verspreiding en implementatie van je project? Deel 2 Kennismaking met databanken Effectieve interventies Bouwstenen voor een effectieve interventie Afsluiting

4 Kennismaking: wat zijn je ambities? Ik wil onze aanpak graag verspreiden naar andere plekken. Ja = staan Nee = zitten

5 Kennismaking: wat zijn je ambities? Ik wil onze aanpak zelf op meerdere plekken gaan uitvoeren. Ja = staan Nee = zitten

6 Kennismaking: wat zijn je ambities? Ik wil onze aanpak graag 0verdragen naar andere organisaties, zodat zij het ook kunnen uitvoeren. Ja = staan Nee = zitten

7 Verspreiding en implementatie. Deel 1 Wat is implementatie? De definitie: Het systematisch en planmatig invoeren van vernieuwingen, met als doel deze een structurele plaats te geven in het beroepsmatig handelen en/of in het functioneren van een organisatie.

8 Verspreiding en implementatie. Deel 1 0. Ontwikkelen & voorbereiden 1. Weten Op de hoogte, interesse 2. Begrijpen Kennis, inzicht 3. Willen Positieve houding, intentie gebruik 4. Doen In staat om ermee te werken 5. Blijven doen Verankeren in routines, verbeter

9 Verspreiding en implementatie. Deel 1 Beïnvloedende factoren: 0. Ontwikkelen & voorbereiden 1. Weten Op de hoogte, interesse De vernieuwing complexiteit compatibiliteit voordelen 2. Begrijpen Kennis, inzicht 3. Willen Positieve houding, intentie gebruik 4. Doen In staat om ermee te werken 5. Blijven doen Verankeren in routines, verbeter De gebruiker kennis vaardigheden veranderingsgeneigdheid De uitvoerende organisatie commitment cultuur randvoorwaarden De context maatschappelijke ontwikkelingen beleid markt

10 Verspreiding en implementatie. Deel 1 0. Ontwikkelen & voorbereiden 1. Weten Op de hoogte, interesse 2. Begrijpen Kennis, inzicht Implementatieactiviteiten: 1. Betrek de gebruikers en de profijtgroep bij de ontwikkeling 2. Maak een verspreidingsplan 3. Maak een gebruiksvriendelijk handboek en andere materialen Beïnvloedende factoren: De vernieuwing complexiteit compatibiliteit voordelen) De gebruiker kennis vaardigheden veranderingsgeneigdheid 3. Willen Positieve houding, intentie gebruik 4. Doen In staat om ermee te werken 5. Blijven doen Verankeren in routines, verbeter 4. Geef informatie over voor- en nadelen 5. Ondersteun lokale aanpassing 6. Bied een training aan 7. Zorg voor coaching op werkvloer 8. Zorg voor kwaliteitsbewaking en verbetering De uitvoerende organisatie commitment cultuur randvoorwaarden De context maatschappelijke ontwikkelingen beleid markt

11 Aan de slag! Implementatie-Quickscan 1. Vul de quickscan in 2. Check je uitslag 3. Kies 3 verbeterpunten 4. Plak een rode sticker bij de 3 succesfactoren die jij als verbeterpunt hebt gekozen en een groene sticker bij succesfactoren waar je goed op hebt gescoord.

12 Verspreiding en implementatie. Deel 2 De 8 succesfactoren op een rij: 1. Betrek de gebruikers en de profijtgroep bij de ontwikkeling 2. Maak een verspreidingsplan 3. Maak een gebruiksvriendelijk handboek en andere materialen 4. Geef informatie over de voor- en nadelen 5. Ondersteun lokale aanpassing 6. Bied een training aan 7. Zorg voor coaching op de werkvloer 8. Zorg voor kwaliteitsbewaking en verbetering Hulpmiddel: Toolkit implementatie

13 Verspreiding en implementatie. Deel 2 1. Betrek de gebruikers en de profijtgroep bij de ontwikkeling Actievere inbreng -> betere afstemming op hun behoeften * Organiseer groepsgesprekken * Neem interviews af * Aanpak testen in een pilot of proefimplementatie Of: check de implementeerbaarheid van je aanpak

14 Verspreiding en implementatie. Deel 2 2. Maak een verspreidingsplan drie typen doelgroepen: (1) de beslissers (politici, beleidsmakers, managers, bestuurders), (2) de potentiële gebruikers (professionals/vrijwilligers) (3) de profijtgroep (burgers/cliënten). bij herhaling verschillende communicatie kanalen voor een groot publiek persoonlijke kanalen

15 Verspreiding en implementatie. Deel 2 3. Maak een gebruiksvriendelijk handboek en andere materialen Een handboek maakt een interventie toepasbaar voor anderen. - Beschrijf het doel, de doelgroep en de aanpak Website, filmpje, folder, flyer Toegankelijk en aantrekkelijk - Hulpmiddel: Schrijfwijzer, Hoe schrijf ik een handboek?

16 Verspreiding en implementatie. Deel 2 4. Geef informatie over de voor- en nadelen Stem je boodschap af op de drie typen doelgroepen: (1) de beslissers (politici, beleidsmakers, managers, bestuurders), - kosten en baten - Effectiviteit (2) de potentiële gebruikers (professionals/vrijwilligers) - Gebruiksgemak - Aanpasbaarheid (3) de profijtgroep (burgers/cliënten). - Werkt het?

17 Verspreiding en implementatie. Deel 2 5. Ondersteun lokale aanpassing Communiceer de essentie van je aanpak Ondersteun lokale aanpassing (adviestraject)

18 Verspreiding en implementatie. Deel 2 6. Bied een training aan Afstemmen op aanpak en gebruikers

19 Verspreiding en implementatie. Deel 2 7. Zorg voor coaching op de werkvloer Tijdelijke begeleiding en advies dmv een coach Denk ook aan intervisie of een terugkombijeenkomst

20 Verspreiding en implementatie. Deel 2 8. Zorg voor kwaliteitsbewaking en verbetering Ontwikkel een monitorinstrument Verzamel feedback van uitvoerders en deelnemers Evalueer ervaringen met de interventie Verbeter de uitvoering en aanpak op basis van de uitkomsten - Hulpmiddel: Zicht op effect, een overzicht van instrumenten om zelf het effect van je aanpak te meten

21 Kennismaking met databanken Effectieve Interventies (erkende interventies)

22 Loketgezondleven.nl: bevorderen van gezondheid: > 350 leefstijlinterventies s Gezamenlijke databank met Kennis Centrum Sport

23 Databank Effectieve Sociale interventies Interventies op het terrein maatschappelijke ondersteuning, participatie en veiligheid (Movisie) meer dan 130 interventies voor de aanpak van sociale vraagstukken (o.a. eenzaamheid en ouderenparticipatie)

24 Samenwerkingsverband Effectieve Interventies Inclusiecriteria: om in aanmerking te komen voor opname in de databank moet er tenminste een handboek en een evaluatieonderzoek zijn. Neem altijd eerst contact op! Databanken gebruiken hetzelfde werkblad + handleiding bij beschrijven interventie Onze erkenningscommissies (10) hanteren dezelfde criteria bij het beoordelen van interventies Goed beschreven Goed onderbouwd Effectief

25 Erkenningsniveaus Goed Beoordeling door praktijk panels van basiscriteria beschreven (doelen, doelgroep, aanpak en randvoorwaarden) Goed uitvoer baar Eerste aanwijzingen voor effectiviteit Goede aanwijzingen voor effectiviteit Sterke aanwijzingen voor effectiviteit Goed onderbouwd Effectief Beoordeling door erkenningscommissie van theoretische onderbouwing Beoordeling door erkenningscommissie van effecten o.b.v. bewijskracht Beoordeling op basis van beschreven uitvoeringsasp ecten en eventueel aanvullend onderzoek (afhankelijk van type en aantal onderzoeken)

26 Goede beschrijving Stap 1: een goede beschrijving: waarom? Expliciet maken van kennis en overdraagbaar maken Reflectie en kritisch zelfonderzoek Aanscherping en kwaliteitsverbetering Als gezamenlijke activiteit: proces van uitwisseling, feedback en verrijking Goed beschreven: wat is daarvoor nodig? doelen (concreet), doelgroep (kenmerken doelgroep), aanpak (wat doe je wanneer met wie), uitvoeringsaspecten (deskundigheid/ kosten, randvoorwaarden voor toepassing onderzoek praktijkervaringen (procesevaluatie) en effectevaluatie

27 Goede onderbouwing Een goede onderbouwing Aannemelijk maken van de werkzaamheid van de interventie Waarom is een beoogd doel te behalen met een bepaalde aanpak bij een bepaalde doelgroep Met gebruikmaking van beschikbare kennis/literatuur Aangeven wat de kernelementen van de interventie zijn Goed onderbouwd: Goede beschrijving van de samenhang tussen probleem, doel/doelgroep, aanpak en uitleg aan de hand van literatuur/ eerder onderzoek waarom je denkt dat het zal werken

28 Aannemelijk maken van de werking: een figuur Probleem en samenhangende factoren Doelen Aanpak Doel Activiteit Jongeren denken dat ze niet kunnen sporten Probleem of vraagstuk Jongeren sporten te weinig Jongeren ervaren Doel dat ze mee kunnen doen met een sport Hoofd doel Doel Activiteit Activiteit Activiteit Clinics Doel Doel Activiteit

29 Goed uitvoerbaaar Aanwijzingen over hoe je de interventie moet uitvoeren (Handleiding) Welke deskundigheid Training /opleiding Hoe bewaak je de kwaliteit van je uitvoering Randvoorwaarden voor uitvoering Kosten (borging)

30 Onderzoek naar praktijkervaringen/ procesevaluatie Zicht op ervaringen uitvoerders Zicht op ervaringen doelgroep Zicht op toepasbaarheid (randvoorwaarden voor toepassing) Zicht op bereik Zicht op knelpunten en succesfactoren Uitkomsten evaluatie -> verbeteren interventie Hoe: Vragenlijsten, interviews, observaties

31 Onderzoek naar effecten Effectonderzoek Onderzoek naar effecten: In welke mate wordt het doel van de interventie bereikt? Verschillende manieren: Effectief: eerste aanwijzingen voor effectiviteit: Veranderingsonderzoek (voor en nameting) Monitor onderzoek (registraties/ bijhouden van resultaten) Onderzoek naar de ervaren effectiviteit (kwalitatief onderzoek) Observatieonderzoek Effectief: goede en sterke aanwijzingen voor effectiviteit Onderzoek naar causale effecten (o.a. controle groepen) Observatieonderzoek Casestudieonderzoek (herhaald) Monitoring

32 Ga je voor Erkenning?

33 Vereisten Samenvatting: doel, doelgroep, aanpak, onderbouwing en effectiviteit A. Interventiebeschrijving (alle niveaus) Probleem, doelgroep, doel, methodiek, materialen B. Onderbouwing van de effectiviteit Verantwoording: doelgroep, doelen en aanpak C. Randvoorwaarden uitvoering en kwaliteitsbewaking (alle niveaus) Eisen tav opleiding, implementatie en kwaliteitsbewaking, onderzoek uitvoering en kosten, werkzame elementen D. Effectiviteit Nederlandse effectstudies (onderzoekstype, mate van effect en bewijskracht), buitenlandse studies (effectsize, bewijskracht)

34 Afsluiting Vragen?

35

36 Verspreiding en implementatie. Deel 2 Of: check de implementeerbaarheid van je aanpak Vraag de beoogde gebruikers of: * zij vinden dat het gebruik van de interventie hen voordeel zal opleveren in vergelijking met de huidige werkwijze? * zij vinden dat de nieuwe interventie inpasbaar is in hun praktijk? * zij beschikken over de juiste vaardigheden om de interventie uit te voeren? * de interventie duidelijk is beschreven en of de beoogde gebruikers begrijpen wat ze moeten doen? * zij vinden dat de interventie voldoende is aan te passen aan de eigen situatie? * zij vinden dat de interventie gemakkelijk is uit te proberen? * zij vinden/verwachten dat het resultaat van de interventie direct merkbaar/voldoende zichtbaar is? * zij vinden dat de interventie betaalbaar is?

37 Bouwstenen voor een effectieve interventie Bouwsteen 4: monitoring Bijhouden/registreren van resultaten Monitoren van indicatoren m.b.t. de doelrealisatie Geeft een eerste cijfermatige indicatie

38 Verspreiding en implementatie. Deel 2 3. Maak een gebruiksvriendelijk handboek en andere materialen Expliciet maken van kennis Overdraagbaar: zo concreet mogelijk Reflectie en kritisch zelfonderzoek Aanscherping en kwaliteitsverbetering Als gezamenlijke activiteit: proces van uitwisseling, feedback en verrijking Kern van een goede beschrijving: probleemanalyse doel aanpak. Hulpmiddel: Schrijfwijzer, Hoe schrijf ik een handboek?

39 Kennismaking met databanken Effectieve Interventies Interventies voor het bevorderen van gezondheid (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Centrum Gezond Leven) Interventies op het terrein maatschappelijke ondersteuning, participatie en veiligheid (Movisie) Interventies op het terrein van sport en bewegen (Kenniscentrum Sport) Interventies op het terrein van jeugd (Nederlands Jeugdinstituut, NJi) Interventies op het terrein van jeugdgezondheid (Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, NCJ) Interventies op het terrein van langdurige zorg (Vilans) Interventies op het terrein van langdurige ggz (Trimbos-instituut) Interventies gericht op het voorkomen van criminaliteit of recidive (Justitiëleinterventies.nl)

40 Bouwstenen voor een effectieve interventie 1. Een goede beschrijving 2. Een goede onderbouwing 3. Onderzoek naar praktijkervaringen 4. Monitoring 5. Effectonderzoek Meer informatie en hulpmiddel: Bouwstenen voor een effectieve sociale interventie