Implementatie Zorgstandaard Obesitas voor kinderen (4-12 jaar) KIZO-project

Transcriptie

1 Implementatie Zorgstandaard Obesitas voor kinderen (4-12 jaar) KIZO-project Annemarie Schalkwijk Sandra Bot, co-promotor Petra Elders, co-promotor Giel Nijpels, promotor Lifestyle, Overweight and Diabetes EMGO Institute for Health and Care Research

2 Het probleem! Toename prevalentie overgewicht en obesitas bij kinderen in Nederland

3 Vraagstelling Is de Zorgstandaard Obesitas voor kinderen werkbaar met de huisarts als centrale zorgverlener?

4 Uitgevoerde onderzoeken 1. Perspectieven van obese kinderen met overgewicht / obesitas en hun ouders op gedragsverandering leefstijl 2. Ervaren belemmeringen en behoeften van de invoering van de Zorgstandaard Obesitas voor kinderen 3. Lessen geleerd van de implementatie van Zorgstandaard Obesitas voor kinderen

5 Onderzoek 1 - Doel Verwachtingen obese kinderen en hun ouders in relatie tot leefstijl interventies Identificeren belemmeringen voor het maken van veranderingen in levensstijl, dat ouders en kinderen ervaren in hun sociale omgeving en wat maakt het gemakkelijker Identificeren behoeften van obese kinderen en hun ouders in de context van een leefstijlinterventie Kwalitatief onderzoek 18 kinderen en 24 ouders geïnterviewd Kinderen deden mee aan leefstijl interventie programma in Nederland Gemiddelde leeftijd 10 jaar Schalkwijk et al. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity (2015) 12:102 DOI /s

6 Onderzoek 1 Resultaten Verwachtingen: Stimulerend (bevorderend): Ouders / Kinderen: Gewichtsverlies door fysiek actief te zijn en gezond te eten Belemmeringen (worstelingen): Ouders: Adopteren en vasthouden nieuwe regels en ontbreken van steun van familieleden Kinderen: Inconsistent ouderschap en gebrek aan steun van ouders Ouders / Kinderen: Behoeften: Ondersteuning (lot)(leeftijd)genoten stimuleren vorderingen Ouders / Kinderen: Huisarts bespreekt overgewicht op een nietaanvallende manier en toont interesse in proces van gewichtsverlies/ gedragsverandering leefstijl Pesten op school om noodzakelijke veranderingen te maken

7 Onderzoek 1 - Conclusie Ouders die met obese kinderen deelnemen aan interventieprogramma gericht op gedragsverandering leefstijl Hebben baat bij (ouderlijke) steun en hulp van hun familie, (lot)(leeftijd)genoten en vrienden Blijvende betrokkenheid van hun huisarts bij de handhaving van gedragsverandering leefstijl World Obesity

8 Onderzoek 2 Ervaren belemmeringen en behoeften van de invoering van de Zorgstandaard Obesitas voor kinderen Mixed method analyse Focusgroepen Interviews Vragenlijst 27 huisartsen in 4 focusgroepen (51%) Huisartsen, kinderartsen, diëtisten, psychologen, fysiotherapeuten: - 7 afgenomen interviews (78%) ingevulde vragenlijsten (17%) Schalkwijk et al. BMC Health Services Research (2016) 16:83 DOI /s

9 Onderzoek 2 Resultaten Genoemde barrières: Behoeften: Weerzin om het onderwerp te bespreken Ervaren gebrek aan motivatie en kennis bij de ouders Eerdere negatieve ervaringen met leefstijl programma s Financiële beperkingen Ontbreken van een gestructureerde multidisciplinaire aanpak Toename kennis en bewustwording van zorgverleners en ouders/kinderen Een sociale kaart van effectieve interventies Gestructureerde vergoeding (Samen) werkafspraken Centrale zorgverlener (coördinator) Structurele terugkoppeling van betrokken zorgverleners

10 Onderzoek 3 Lessen geleerd van de implementatie van Zorgstandaard Obesitas voor kinderen Beschrijvend implementatie onderzoek Verschillende maatregelen om implementatie te bevorderen 17 ANH huisartsen 19 JGZ professionals 3 kinderartsen Kwalitatief en kwantitatief geëvalueerd Schalkwijk AAH, Nijpels G, Bot SDM, et al. Lessen geleerd van de implementatie van de van Zorgstandaard Obesitas voor kinderen. Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:D525.

11 Onderzoek 3 Resultaten Training in de toepassing van de Zorgstandaard en de casuïstiekbesprekingen waren nuttig Huisartsen vonden hun rol als centrale zorgverlener onhaalbaar Alle zorgverleners gaven de voorkeur aan de JGZ-professional als centrale zorgverlener Samenwerkingsafspraken tussen betrokken zorgverleners werden zelden nagekomen 327 obese kinderen uitgenodigd op spreekuur de huisarts Slechts 65 van hen deden mee Slechts 28 kinderen werden een jaar lang gemonitord

12 Onderzoek 3 - Conclusie Ondanks implementatie-bevorderende maatregelen lijkt Zorgstandaard Obesitas voor kinderen onuitvoerbaar in Amsterdam-West Betere afstemming, communicatie en samenwerking tussen preventie en zorg is nodig voor aanpak van een obesogene maatschappij. Lukt dat in de huidige zorgstructuur?

13 Nu in de huisartspraktijk De huisarts signaleert het gewicht van het kind Samenwerking: JGZ en kinderarts Afspraken met JGZ en kinderarts over wijze van communicatie, (door)verwijzing en regiefunctie Ontvangt informatie van JGZ en kinderarts Motiveert het gezin voor een gezonde leefstijl

14 Ontwikkeling Amsterdam Missie Aanpak Gezond Gewicht ( Amsterdamse kinderen gezond gewicht Aanpak JGZ centrale zorgverlener Afspraken beroepsgroepen over informatie-uitwisseling en implementeren van samenwerkingsafspraken Dilemma motivatie ouders en kind speelt binnen aanpak waarbij ervaringen worden gedeeld

15 Vragen Opmerkingen?