Effectiviteit van beweegprogramma s bij werknemers en in de open populatie

Transcriptie

1 Effectiviteit van beweegprogramma s bij werknemers en in de open populatie Mireille van Poppel, Willem van Mechelen Afdeling Sociale Geneeskunde, Instituut voor Extramuraal Geneeskundig Onderzoek (EMGO), VU medisch centrum, Amsterdam Body@Work, Onderzoekscentrum Bewegen, Arbeid en Gezondheid, TNO-VU

2 Inhoud voordracht Wat is het probleem voor de volksgezondheid? Hoe komt het? Wat kunnen we er aan doen?

3 Inhoud voordracht Wat is het probleem voor de volksgezondheid? Hoe komt het? Wat kunnen we er aan doen? VTV, 1997

4

5 Obesity* Trends Among U.S. Adults BRFSS, 1985 (*BMI 30, or ~ 30 lbs overweight for 5 4 person) No Data <10% 10%-14% 15-19% 20% Source: BRFSS, CDC.

6 Obesity* Trends Among U.S. Adults BRFSS, 1990 (*BMI 30, or ~ 30 lbs overweight for 5 4 person) No Data <10% 10%-14% 15-19% 20% Source: BRFSS, CDC.

7 Obesity* Trends Among U.S. Adults BRFSS, 1995 (*BMI 30, or ~ 30 lbs overweight for 5 4 person) No Data <10% 10%-14% 15-19% 20% Source: BRFSS, CDC.

8 Obesity* Trends Among U.S. Adults BRFSS, 2000 (*BMI 30, or ~ 30 lbs overweight for 5 4 person) No Data <10% 10%-14% 15-19% 20% Source: BRFSS, CDC.

9

10

11

12

13

14

15

16 longitudinale ontwikkeling overgewicht mannen a) men 28 Mean BMI (kg/m 2 ) with 95% CL Age of cohort at baseline y y y y Average age of cohort during measurement (y)

17 longitudinale ontwikkeling overgewicht vrouwen b) women 28 Mean BMI (kg/m 2 ) with 95% CL Age of cohort at baseline y y y y Average age of cohort during measurement (y)

18 Medical Complications of Obesity Pulmonary disease abnormal function obstructive sleep apnea hypoventilation syndrome Nonalcoholic fatty liver disease steatosis steatohepatitis cirrhosis Gall bladder disease Gynecologic abnormalities abnormal menses infertility polycystic ovarian syndrome Osteoarthritis Skin Gout Idiopathic intracranial hypertension Stroke Cataracts Coronary heart disease Diabetes Dyslipidemia Hypertension Severe pancreatitis Cancer breast, uterus, cervix colon, esophagus, pancreas kidney, prostate Phlebitis venous stasis

19 Diabetes Trends* Among Adults in the U.S., (Includes Gestational Diabetes) BRFSS 1990 No Data <4% 4%-6% 6%-8% 8%-10% >10% Source: Mokdad et al., Diabetes Care 2000;23:

20 Diabetes Trends* Among Adults in the U.S., (Includes Gestational Diabetes) BRFSS 1995 No Data <4% 4%-6% 6%-8% 8%-10% >10% Source: Mokdad et al., Diabetes Care 2000;23:

21 Diabetes Trends* Among Adults in the U.S., (Includes Gestational Diabetes) BRFSS 2000 No Data <4% 4%-6% 6%-8% 8%-10% >10% Source: Mokdad et al., J Am Med Assoc 2001;286:10.

22 Diabetes Trends* Among Adults in the U.S., (Includes Gestational Diabetes) BRFSS 2001 No Data <4% 4%-6% 6%-8% 8%-10% >10% Source: Mokdad et al., J Am Med Assoc 2001;286:10.

23

24 Inhoud voordracht Wat is het probleem voor de volksgezondheid? Hoe komt het? Wat kunnen we er aan doen?

25 Energiebalans Inname Gebruik

26

27 Energie-inname van 140 kcal/week Een glas bier Handje pinda s Een croissant Een chocolade koekje Dia geleend van Seidell

28 Energieverbruik van 140 kcal/week = 21 min = 14 min = 19 min = 35 min Dia geleend van Seidell

29 Trends in energie-inname in NL Dutch Health Council, Trends in Nutrition, report 2002/12

30

31 Inhoud voordracht Wat is het probleem voor de volksgezondheid? Hoe komt het? Wat kunnen we er aan doen?

32 Lichamelijke inactiviteit abnormale reactie op een normale omgeving?

33

34 Abnormale reactie op normale omgeving stimuleren van lichamelijke activiteit = individu veranderen

35 sexe leeftijd SES etc. attitude sociale invloed persoonlijke effectiviteit barrières gedrag De Vries, OU, 1993

36 Lichamelijke inactiviteit abnormale reactie op een normale omgeving? normale reactie op een abnormale omgeving?

37

38 Normale reactie op abnormale omgeving stimuleren van lichamelijke activiteit = omgeving veranderen

39

40 De omgeving Individueel gedrag

41 .verschillende invloeden Individueel gedrag fysieke omgeving Economische omgeving Socio-culturele omgeving Macro omgeving Micro omgeving BMJ, Egger& Swinburn, 1997

42 Inhoud voordracht Wat is het probleem voor de volksgezondheid? Hoe komt het? Wat kunnen we er aan doen? literatuur overzicht

43 26 studies

44 Effecten van beweegprogramma s met name bij werknemerspopulaties positief effect op gezondheids-gerelateerde variabelen: mate van lichamelijke activiteit aëroob uithoudingsvermogen percentage lichaamsvet vermindering klachten bewegingsapparaat werkgerelateerde variabelen (ziekteverzuim) bewijs ontbreekt, mede vanwege gebrek aan onderzoek met goed onderzoeksopzet Proper et al. 2006

45

46

47 JAMA observationele studies (R)CT s gemiddelde interventieduur: 18 weken m.n. vrouwen

48

49

50 Stappen doelstelling

51 Inhoud voordracht Wat is het probleem voor de volksgezondheid? Hoe komt het? Wat kunnen we er aan doen? literatuur overzicht 2 eigen studies

52 Amsterdam Lifestyle Intervention on Food and Exercise at Work Marieke van Wier, Caroline Dekkers, Geertje Ariëns, Tjabe Smid, Ingrid Hendriksen, Nico Pronk & Willem van Mechelen

53 Doel Evaluatie van het effect van een werkplek leefstijlinterventie (bewegen en voeding) op lichaamsgewicht bij werknemers met BMI>25 Vergelijken van twee verschillende aanbiedingmethoden: internet en telefoon Evaluatie van de kosten-effectiveiteit

54 Design gerandomiseerd onderzoek (indeling door toeval) individuele interventie van max. 6 maanden metingen bij baseline en na 6, 12, 18 en 24 mnd

55 Opzet 1500 werknemers met: BMI 25 kg/m 2 leeftijd 18 jaar voldoende kennis van de Nederlandse taal toegang tot internet geen lichamelijke beperkingen Onderzoeksgroepen: Internet (464) telefoon (462) controle (460)

56 Interventie: leef je fit 10 modules: lichamelijke activiteit en voeding veranderen gedrag en behalen persoonlijke doelen (doelen formuleren, zelfcontrole, stimulus controle, substitutie, versterken/belonen, sociale steun, cognitieve herstructurering)

57 Interventie: leef je fit programma aangeboden via telefoon en Internet; begeleiding op afstand contact met persoonlijke counselor na afronding van iedere module eigen tempo, maar maximaal 6 maanden

58

59

60

61 Lichaamsgewicht t.o.v de controlegroep, gecorrigeerd voor de waarde op T0 weight difference (kg) against control group and baseline values 0-0,5 6 mnd 24 mnd Kg -1-1,5-2 -2,5 Telefoon Internet time of measurement

62 BMI t.o.v de controlegroep, gecorrigeerd voor de waarde op T0 BMI difference against control group and baseline values 0-0,1 6 mnd 24 mnd Kg/m 2-0,2-0,3-0,4-0,5-0,6-0,7-0,8 Telefoon Internet time of measurement

63

64 FoodSteps Effecten van omgevingsveranderingen op lichamelijke activiteit en eetgewoonten bij kantoorpersoneel Luuk Engbers, Mireille van Poppel, Marijke Chin A Paw, Bregje van de Wal, Willem van Mechelen

65 Doel FoodSteps Veranderingen in de werkomgeving: Food: in het bedrijfsrestaurant Steps: in het gebouw (met name trappenhuizen)

66 Design quasi-experimenteel (geen indeling door toeval) duur interventie: 12 maanden metingen bij baseline en na 3 & 12 maanden gedurende de interventie

67 Interventiebedrijf Provinciehuis Zuid-Holland (PZH)

68 Controlebedrijf Stadhuis Den Haag

69 Populatie Ruim 600 deelnemers (> 300 per bedrijf): beeldschermwerkers (kantoorpersoneel) BMI > 23 in staat om trap te lopen min. 16 uur en 3 dagen per week werken

70 Food plaatsing van voedsel energiewaarden koppelen aan activiteit (bijv: saucijzenbrood = 310KJ = 72 minuten wandelen) point-of-decision signs (posters, labelling, cartoons)

71 Steps point-of-decision signs (cartoons met humor) (bege)leiden van mensen naar de trap aantrekkelijker maken van de trappenhuizen

72

73

74 Uitkomstmaten lichamelijke activiteit, o.a. trapgebruik eetgewoonten BMI bloeddruk, cholesterol determinanten van gedrag

75 Resultaten trapgebruik self reported stair use median number stairs / week baseline 3 months 12 months intervention control

76 Inhoud voordracht Wat is het probleem voor de volksgezondheid? Hoe komt het? Wat kunnen we er aan doen? We kunnen er wat aan doen, maar er moet nog veel gebeuren!!

77

78

79

80

81

82

83

84