Obesitas. Tommy LS Visscher. EASO Taskforce Public health and prevention

Transcriptie

1 Obesitas Tommy LS Visscher EASO Taskforce Public health and prevention

2 Definities Normaal gewicht: BMI Matig overgewicht: BMI Ernstig overgewicht, obesitas: BMI 30 of meer

3 Buikomvang (cm) Mannen < Body mass index (kg/m 2 ) Lean MEJ, Han TS, Morrsion CE BMJ 1995; 311:158-61

4 Definities Buikomvang (cm): Vrouwen Mannen Actie-niveau-1: Actie-niveau-2:

5 BMI en buikomvang Pi-Sunyer, NIH 1998

6 Obesity Trends* Among U.S. Adults Obesitas 2001 Source: Mokdad A H, et al. J Am Med Assoc 1999;282:16, 2001;286:10. BRFSS

7 Obesitas in Nederland

8 Obesitas in Nederland Statistics Netherlands: %

9 Verschuiving van de BMI-verdeling Ongevoelig Gevoelig Body mass index (k/m 2 )

10 Obesitas en opleidingsniveau periode: 1993/97, leeftijd: jaar mannen vrouwen % laag middel hoog Visscher, Seidell, Kromhout Int J Obes 2002

11 Overgewicht en obesitas bij NL meisjes % Leeftijd Hirasing NtvG 2001

12 Obesitas en volwassenen leeftijd Percentage obesitas (%) men women >75 Leeftijd Health Survey for England 1997 Figure from: Seidell & Visscher. Eur J Clin Nutr 2000

13 Toename BMI met ouder worden BMI (kg/m 2 ) Age (years) Nooyens ACJ, Publ Health Nutr 2008

14 Voor wie de meeste aandacht? Kinderen? Relatief risico ziekte en sterfte grootst op jonge leeftijd Stevens NEJM 1999, Visscher Arch Int Med 2004 Jong geleerd, oud gedaan (?) Indien succesvol, lange termijn effect

15 Voor wie de meeste aandacht? Volwassenen Vóórkomen veel hoger met toenemende leeftijd Absoluut risico ziekte en sterfte grootst op jonge leeftijd Relatief snel effect Seidell Boyd-Orr lecture 2005

16 Kinderen uit Zwolle, leeftijd 4-13 n=4072 N=85 Ondergewicht 8,2 12,9 Gezond gewicht 80,1 45,9 Overgewicht 9,9 30,6 Obesitas 1,8 10,6 Overgewicht incl. obesitas 11,7 41,2 Schokker D et al. In voorbereiding

17 Odds Ratios, gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht en SES ,11 3,02 1,00 Ondergewicht Gezond gewicht Overgewicht Obesitas 9,73 Schokker D et al. In voorbereiding

18 Metabool syndroom / dodelijke vier O B E S I T A S Syndroom ZIEKTE X Insuline resistentie Hypertensie Dyslipidemie Visscher TLS, Seidell JC. Annu Rev Publ Health 2001; 22:355-75

19 Gevolgen van obesitas O BE ZIEKTE ZIEKTE Hart- en vaatziekten MORTALITEIT S IT A S Type 2 diabetes mellitus Bewegingsapparaat BEPERKINGEN Visscher & Seidell. Annu Rev Publ Health 2001 Visscher et al. Arch Int Med 2004

20 Relatieve risico s US women from the Nurses Health Study Figuur uit Visscher and Seidell Annu Rev Publ Health 2001

21 Ongezonde levensjaren Obesitas Normaal gewicht GEBOORTE ZIEKTE MORTALITEIT GEZOND ONGEZOND Visscher Arch Int Med 2004

22 Directe kosten obesitas Europa: 1-5% Knai 2007 USA: 6-10% Wolf 1998, McTigue 2003 Japan: 0.7% Kuriyama, 2006 China: 1.8% Zhao, 2008

23 Overgewicht versus obesitas BMI ,740 BMI ,305 (BMI 28) M. Euro M. USD M. USD The Netherlands Japan China Seidell, 1995 Kuriyama, 2006 Zhao, 2008 Overgewicht 2-5 maal duurder dan obesitas!

24 Overgewicht is duurder dan andere gevreesde ziekten Million Euro s Overweight (BMI 25 ) 558 Overweight (BMI 25 ) 505 Polder 1999 RIVM Diabetes II 430 Hypertension 433 Stroke 1029 MI 929

25 Obesitas en arbeidsongeschiktheid 2.5 Relatieve risico < >32.5 body mass index (kg/m 2 ) vrouwen mannen Rissanen, BMJ 1990

26 Indirecte kosten obesitas Productiviteitsverlies toe te schrijven aan obesitas: 10% Narbro 1996 Ziekteverlof toe te schrijven aan overgewicht en obesitas: 36% Tsai 2008 Obesitas en vervroegde uitdiensttreding Schmid 2005 Kosten gerelateerd aan ongevallen Musisch 2001, Schmid 2005 Obesitas en afwezigheid Ricci 2005, Pronk 2004, Burton 2005, Gates 2008 Thanks for references to: Trogdon. Obesity Reviews 2008

27 Waar richten we ons op? Overgewicht en obesitas Hoog-risico groepen: Verhoogde BMI Lage SES Volwassenen en ouderen

28 Portiegrootte Snacks Gesuikerde dranken Vezel/groente en fruit Energie-dichtheid Energiebalans Gewicht Actief transport Dagelijkse ativiteit Intensiteit TV-kijken

29 Energie-balans en gewichtstijging Volwassen man, 80 kg Dagelijkse inname Dagelijks gebruik = 2520 kcal = 2500 kcal Dagelijksextra = 20 kcal Gedruende een jaar = 365 x 20 = 7300 kcal = 1 kg extra vetopslag Dia geleend van Seidell

30 Gewichtsstijging Energie-inname Determinanten van gedrag Energiebalans Gewicht Energie-gebruik

31 Specifieke richtlijnen t.a.v. lichamelijke activiteit Lichamelijk actiever zijn in het dagelijkse leven Actief transport, buiten spelen, tuinieren Verhoging lichamelijke activiteit tijdens het werk Traplopen, lunchwandelen Verhoog recreatieve- en sportactiviteiten Nederlanse norm voor gezond bewegen, Kemper et al

32 Specifieke richtlijnen t.a.v. lichamelijke activiteit Minstens een half uur per dag minstens 5 dagen per week matig actief: MET GR: niet voldoende om gewichtsstijging te voorkomen Gewichtsverlies: minsten één uur per dag Nederlanse norm voor gezond bewegen, Kemper et al

33 Kennis Attitude Bewustzijn Portiegrootte Snacks Gesuikerde dranken Vezel/groente en fruit Energie-dichtheid Energiebalans Gewicht Intentie OMGEVING Actief transport Dagelijkse ativiteit Intensiteit TV-kijken

34 Obesogene omgeving Een omgeving waarin het te makkelijk is een keuze te maken voor: Hoge energie-inname Laag energie-gebruik

35 ANGELO - model individueel gedrag Fysieke omgeving Economische omgeving Sociaal-culturele omgeving Macro omgeving Micro omgeving Egger & Swinburn. BMJ 1997;315:

36 Omgeving van het kind THUIS SCHOOL BUURT

37 INTERNATIONAL FACTORS Development Globalization of Markets School Food WORK/ SCHOOL/ HOME Infections Labor Worksite Exercise School Activity Leisure Activity/ Facilities Worksite Food Agriculture/ Gardens/ Local Markets COMMUNITIES Health Care System Public Safety Public Transport Manufactured/ Imported Food Sanitation NATIONAL/ STATE Food Policy Urbanization Transport Policy Education Policy Health Policy Physical activity Food intake Body weight Energy balance

38 Marketing

39 Interventie-spectrum Naar: Mrazek & Haggerty, 1994 Preventie Geïndiceerd Selectief Universeel

40 Waar gaat het mis? Zelf-management Professionals Verzekering Beleid

41 Chronic disease management Specialist Obesitas Complexe zorg Obesity Obesitas Openbare Gezondheidszorg Hoog-risico groep Overgewicht Algehele bevolking Self-managament/ Self-management/ self-care / gezondheidbevordering Individu

42 Rol voor monitoring! Wie wordt geïdentificeerd? Wie ontvangt zorg? Wie blijft in zorgtraject? Hoe vindt verwijzing plaats?

43

44 Richtlijnen gewichtsbeheersing 1. Algemene richtlijnen voor Best Practice 2. Sleutelfiguren voor gewichtsbeheersingsprogramma s 3. Specifieke richtlijnen voor interventies Tommy LS Visscher Stef PJ Kremers Daan Kromhout en vele anderen

45 CBO: Richtlijn behandeling obesitas Huisartsen: Van Binsbergen, Dapper Fysiotherapeuten: Van der Wees, Jongert, Hopman GGD: Hermans JGZ: Bulk NVAB: De Jongh Kindergeneeskunde: Delemarre Psychologen: Mulkens, Daansen Etc.

46 Rol voor sport en bewegen Energiebalans Case-finding? Zorg voor preventie en behandeling Kleine veranderingen Inzicht krijgen in determinanten van (in)activiteit Verwijzing Monitoring van actie, impact en effectiviteit

47 Conclusies Stijging in obesitas Ongezonde levensjaren Overwicht - obesitas Kinderen - ouderen Preventie en behandeling: noem het zorg Monitoring belangrijk

48 May 5th, 2009: Satellite symposium: Cross-European community intervention studies to prevent obesity Young Investigators United Please visit

49 Dank voor uw aandacht! EASO Taskforce Public health and prevention