Hoe ziek word je van zitten?

Transcriptie

1 Hoe ziek word je van zitten? Evi van Ekris EMGO + Instituut afd. Sociale Geneeskunde VU Medisch Centrum

2 Er is altijd wat te doen Naast het stimuleren van sporten is het belangrijk bewegen meer te integreren in het dagelijks leven, om het zitten te onderbreken.

3 Inhoud Probleem Hoeveel zitten kinderen Associaties met gezondheid Stappen voor de toekomst

4 Gezondheidsprobleem Kinderen zijn minder fit dan 30 jaar geleden

5 Leyten, 1982 Collard et al, 2009

6 Tov 1980, 9-12 jarige kinderen in 2006: Hebben een hogere BMI Presteren slechter op lenigheid, kracht, snelheid en motoriek. Leyten, 1982 Collard et al, 2009

7 Mogelijke verklaringen 1. Kinderen bewegen te weinig (fysieke inactiviteit) 18% voldoet aan NNGB 2. Kinderen zitten veel (sedentair gedrag) Te veel zitten te weinig bewegen

8 Te veel zitten te weinig bewegen + = mogelijk negatieve gezondheidseffecten door te veel zitten rest van de dag

9 Sedentair gedrag - Hoeveel zitten kinderen? - Associaties met gezondheid?

10 Survey- results Screen time (min/day) Mean: 109 min/day Brug et al, 2012

11 Survey- results Screen time (min/day) Mean: 139 min/day Brug et al, 2012

12 Totale zittijd Gemiddeld ruim 8 uur per dag Bijna 8.5 uur per dag Bijna 8 uur per dag Verloigne et al, 2012

13 Kinderen die veel zitten Zijn niet alleen maar dikke kinderen! Zijn niet alleen maar kinderen die niet sporten!

14 associaties met gezondheid?

15

16 Associatie met fysieke gezondheid?

17 Literatuur onderzoek Search Prospectieve, longitudinale studies Zitten tijdens jeugd als exposure Fysieke gezondheid als uitkomstmaat

18 7723 Search 31 (27) Totaal geïncludeerde papers (# studies) 7 (23%) Studies met een hoge kwaliteit

19 Methodologische kwaliteit Onder andere: Deelnemers representatief voor populatie Objectieve maat sedentair gedrag Objectieve maat gezondheidsindicator Geschiktheid statistische analyse High quality als voldaan aan 75% van de criteria

20 Resultaten (1) 3 studies met objectieve meting zitgedrag Zitten meestal zelf gerapporteerd of proxy report TV kijken meestal als maat voor zitgedrag

21 Resultaten (2) Gezondheidsindicatoren BMI/BMI z-score (n=26) Middelomtrek/vet percentage/huidplooimeting (n=10) Bloeddruk (n=11) Bloed lipiden (n=2) Aerobe fitheid (n=3) Botmassa (n=1)

22 Geen bewijs BMI (meisjes) Onvoldoende bewijs BMI (jongens + meisjes) Indicatoren van vetmassa Bloeddruk & bloed lipiden Botmassa Matig bewijs Aerobe fitness

23 Aanbevelingen 1) Kwalitatief goede longitudinale studies 2) Focus niet alleen op TV kijken evolutie media 3) Studies die sedentair gedrag objectief meten 4) Totale zittijd en patronen van zitgedrag 5) Onderzoek naar onderliggende mechanismen

24 Update 3746 > 60? Search Geïncludeerde papers Resultaten

25 Literatuur onderzoek mentale gezondheid 3746 > 40? Search Geïncludeerde papers Resultaten

26 Aanbevelingen Objectief meten van zitgedrag: Differentiatie studie Mechanismen: Lab experimenten

27 Meten van zitgedrag Zelf/proxy rapportage Valide? Meten van verschillende zitactiviteiten (TV meest accuraat) Objectief Alleen totale zittijd

28 Output Accelerometer *Carson et al. (2011) BMC Pub Health Carson et al.

29 Differentiatie onderzoek Is het mogelijk om zitten, staan en verschillende zitactiviteiten van elkaar te onderscheiden gebaseerd op accelerometer output?

30 Waarom activiteiten onderscheiden?

31 Methode: gecontroleerd lab-onderzoek

32 9 Activiteiten Tekenen gamen staan zitten liggen Dansen TV kijken Tablet Multitasken: Tablet + TV

33 Metingen 2x voor betrouwbaarheid

34 In de praktijk

35 In de praktijk

36 76 kinderen 40 herhaalmetingen In de praktijk

37 Analyse: Predictiemodel 35 variabelen per activiteit Verschillende maten per variabele Welke variabele of combinatie aan variabelen kan activiteiten voorspellen?

38 Voorbeeld: Actigraph heup y-as gamen Spelletjes (niet elektronische) TV kijken Fischer & Yildirim et al. 2012

39 Aanbevelingen Objectief meten van zitgedrag: Differentiatie studie Mechanismen: Lab experimenten

40 Volwassenen

41 Patronen van zitgedrag

42 Mogelijk onderliggend mechanisme Gebrek aan spieractiviteit tijdens zitten verstoort metabole processen - Verminderde vetopname - Verminderde glucose opname Maaltijdresponse Pieken in glucose en lipiden Ontstekingsreacties, disfunctie cellen vaatwand en hyperactiviteit sympatisch zenuwstelsel [1,2,3] Risico op hart- en vaatziekten bij herhaling [3] [1] Ceriello et al, 2004 [2] Eberly et al, 2003 [3] O Keefe et al, 2007

43 Experimenteel onderzoek 11 gezonde jongvolwassenen jaar 2 dagen, 2 verschillende condities Alleen zitten Zitten met elk uur onderbrekingen

44 Alleen zitten Altenburg et al, 2013, submitted Altenburg et al, 2013

45 Zitten & fietsen Altenburg et al, 2013

46 Resultaten Cardiometabole gezondheid C-peptide maaltijdrespons hoger tijdens alleen zitten vergeleken met onderbroken zitten Geen verschillen in vet- en suikergehalte van het bloed (triglyceride, cholesterol en glucose) Altenburg et al, 2013

47 Conclusie Een dag stilzitten heeft een negatief effect op de suikerstofwisseling vergeleken met een dag waarop het zitten wordt onderbroken Zelfs in jonge, gezonde volwassenen!

48 Toekomst? 1. Effecten van langdurige vs. onderbroken zitten in kinderen a. Normaal gewicht? b. Overwicht/obees? 2. Onderbrekingen a. Lichte intensiteit / matige intensiteit, staan? b. Ieder uur, of vaker / minder frequent?

49 Preventie?

50 Conclusies Hoge prevalentie van zitgedrag bij kinderen Gezondheidseffecten?? Cardiometabool, mentaal, motorisch, cognitief Valide meetmethoden Hoge kwaliteit longitudinaal onderzoek - Hoelang? - Hoe te onderbreken? - Mechanismen?

51 Onderbreek langdurig zitten! Alleen sporten is niet voldoende

52 Preventie: meer bewegen in dagelijks leven!

53

54 Vragen? This looks good! A 6-hr special on how society is becoming too sedentary e.vanekris@vumc.nl