Leefstijlverandering na TIA of herseninfarct DECIDE MOTIVE. Dorien Brouwer, Peter Koudstaal, Heleen den Hertog

Transcriptie

1 Leefstijlverandering na TIA of herseninfarct DECIDE MOTIVE Dorien Brouwer, Peter Koudstaal, Heleen den Hertog

2

3 Stroke en TIA patiënten na opname of TIA analyse 4-6 weken en na 3 maanden consult actuele gezondheidsituatie uitleg ziektebeeld doornemen risicoprofiel en geven leefstijladviezen uitleg medicatie algemene voorlichting (autorijden, FAST, vliegen enz) datascoop en/of lab medicatie aanpassen vragen van de patiënt

4 Recidief beroerte Risico na een TIA of beroerte is 17% in de eerste 3 maanden. Veel groter is het risico op andere vaataandoeningen na een herseninfarct of TIA, dit kan oplopen tot 50%. Recidief is een onafhankelijke prognostische factor voor invaliditeit, hospitalisatie en overlijden. Secundaire preventie is van groot belang.

5 Secundaire preventie na een TIA of beroerte Farmacologische en chirurgische behandeling zijn goed ontwikkeld. Leefstijlmodificatie nog weinig onderzocht. Sterke associatie tussen leefstijlfactoren (lichaamsbeweging, roken, dieet, obesitas ) en het optreden van een beroerte.

6 Gezonde leefstijl Kan vasculaire risicofactoren zoals hoge bloeddruk, hypercholesterolemie en hoge glucoses positief beïnvloeden. Zou een gunstig effect kunnen hebben op het verlagen van het recidief risico na een TIA of beroerte.

7

8 Leefstijlverandering na een beroerte of TIA Nog onbekend hoe de begeleiding moet plaatsvinden. Bij coronaire aandoeningen is het effect van leefstijlverandering wel aangetoond. Mogelijk bemoeilijkt door hoge leeftijd, cognitieve stoornissen en functionele beperkingen.

9 Praktijk: Hoe kunnen patiënten beter worden begeleid bij leefstijlverandering? Literatuur: Nog veel onduidelijk, zowel over determinanten als interventies Wetenschappelijk onderzoek: Welke factoren spelen een rol?

10 Studies DECIDE naar factoren die een rol spelen bij leefstijlverandering MOTIVE naar het effect van begeleiding bij leefstijlverandering door middel van Motivational interviewing

11 DECIDE Determinants of lifestyle behavior change in patients with TIA or mildly disabling ischemic stroke Dorien Brouwer, Lenneke van Genugten, Hester Lingsma, Peter Koudstaal, Heleen den Hertog

12 Roger s revised Protection Motivation theory Threat Severity Seriousness of getting another stroke Susceptibility Perceived risk of getting another stroke Fear Worries of risk of another stroke Coping Response efficacy Believe that liefstyle change reduces risk of recurrent stroke Behavior intention Behavior change Self- efficacy Patients confidence to carry out lifestyle behavior

13 Doel DECIDE Onderzoeken welke factoren motivatie tot leefstijlverandering en verandering in leefstijlgedrag bij patienten met een TIA of beroerte beϊnvloeden. Nagaan wat de effecten van leeftijd, geslacht, cognitieve en functionele beperkingen op deze factoren zijn.

14 Studiepopulatie 100 patiënten opgenomen op de stroke- unit of gezien op de TIApoli binnen 1 week geïncludeerd Inclusiecriteria Patiënten met een TIA of klein herseninfarct (mrs<3) 18 jaar en ouder Exclusiecriteria Patiënten die zijn ontslagen naar het verpleeghuis Patiënten met een ernstige taalbarrière Afasie

15 Studieopzet Stroke- unit of TIA-poli klinische eigenschappen VG demografische gegevens Polikliniekbezoek 2-4 weken (stroke- patiënten) Preventiepoli na 3 maanden (stroke- en TIApatienten) NIHSS + TOAST motor supplement Medicatie Vasculaire risicofactoren RR Cholesterol OGTT, glucoses Roken BMI Waist alcoholgebruik Medicatie Vasculaire risicofactoren RR Cholesterol OGTT, glucoses Roken BMI Waist alcoholgebruik NIHSS + TOAST motor supplement Medicatie Vasculaire risicofactoren RR Cholesterol OGTT, glucoses Roken BMI Waist alcoholgebruik CES- d MMSE MOCA mrs mrs CES-d MMSE MOCA Severity Susceptibility Response effectiveness Self- efficacy Physical Activity Questionnaire Frequent Food Questionnaire Behavior intentions Severity Susceptibility Response effectiveness Self- efficacy Physical Activity Questionnaire Frequent Food Questionnaire Behavior intentions Severity Susceptibility Response effectiveness Self- efficacy Physical Activity Questionnaire Frequent Food Questionnaire Behavior intentions

16 Vragenlijst

17 Vragenlijst

18 Vragenlijst

19 Vragenlijst

20 Vragenlijst

21 Uitkomstmaten Primaire uitkomstmaten zijn de motivatie tot verandering in lichaamsbeweging (20 minuten verschil en minimum van 30 minuten), dieet en roken en daadwerkelijke verandering in deze gedragingen. Secundaire uitkomstmaat zijn BMI en middelomtrek na drie maanden.

22 Resultaten Table 1: Baseline characteristics ( N=100) Sex (male), n (%) 60 (60) Age (years), mean (SD) 64 (12) Vascular history, n (%) TIA 18 (18) Ischemic stroke 15 (15) Ischemic heart disease 36 (36) Atrial fibrillation 11 (11) Peripheral arterial disease 8 (8) No vascular history 49 (49) Event characteristics: Event type (TIA), n (%) 53 (53) Stroke etiology (TOAST) 1, n (%) Large-artery artherosclerosis 13 (13) Cardio-embolism 15 (15) Small-artery occlusion 19 (19) Other 0 Undetermined 53 (53) NIHSS 2, median (IQ) 3 (1-5)

23 Resultaten Cognitive performance: MMSE 3, median (IQ) scores from (26-29) MOCA 3, median (IQ) scores from (21-26) Risk factors: Hypertension, n (%) 65 (65) Systolic blood pressure (mmhg), mean (SD) 135 (22) Diastolic blood pressure (mmhg), mean (SD) 78 (13) Hypercholesterolemia, n (%) 79 (79) LDL level(mmol/l), mean (SD) 3.17 (1.0) Blood glucose level (mmol/l), mean (SD) 5.9 (1.4) Diabetes Mellitus, n (%) 30 (30)

24 Resultaten Lifestyle: Smoking, n (%) 36 (36) Alcohol abuses, n(%) 5 (5.2) BMI (kg/m 2 ), mean (SD) 26,5 (3.6) Overweight (BMI>25), n(%) 64 (64) Diet: Overall dietscore 4, median (IQ) scores from -17 to ( ) Physical exercise: Physical exercise 5 (min/day), median (IQ) ( ) Physical exercise > 30min a day n(%) 75 (87) Threat: Severity 6, median (IQ) scores from (3-4) Susceptibility 7, median (IQ) scores from (1-3) Fear 8, median (IQ) scores from (7-21) Coping: Response effectiveness 9 smokers, median (IQ) scores from (9-12) Response effectiveness non smokers, median (IQ) scores from (6-8) Self- efficacy 10 : Non smokers total, median (IQ) from ( ) Smokers total, median (IQ) from 0-28) 23 ( 20-26)

25 Resultaten 28 (40%) patienten veranderden hun leefstijl door meer dan 30 minuten per dag te verbeteren in fysieke activiteit 9 patienten (31%) stopten met roken. 1 patient (2%)verbeterde voedingsgewoonten 44 patienten (53%) vielen af, gemiddeld 1.21 kg Geen veranderingen in middelomtrek.

26 Resultaten Intentie tot veranderen was niet significant geassocieerd met daadwerkelijke verandering van leefstijl.

27 Resultaten Self- efficacy, response effectiveness, en angst waren onafhankelijk geassocieerd met intentie tot veranderen. Self efficacy was de sterkste voorspeller van

28 Conclusie We vonden self- efficacy, angst, response effectiveness en severity als voorspellers van intentie tot veranderen. Toekomstig onderzoek zou zich moeten richten op interventies die deze factoren kunnen beinvloeden.

29 Discussie

30 MOTIVE Motivational interviewing als begeleiding bij leefstijlverandering na TIA of herseninfarct op een Verpleegkundige secundaire preventiepolikliniek Dorien Brouwer, Peter Koudstaal, Heleen den Hertog

31 Motivational interviewing Directieve persoonsgerichte gesprekstijl, bedoeld om verandering van gedrag te bevorderen door ambivalentie ten opzichte van verandering te helpen verhelderen en oplossen. Verandering komt uit de patiënt/cliënt en word niet opgelegd. Begrip Vermijden weerstand Verhogen van eigen effectiviteit Ontwikkelen discrepantie huidig gedrag en mogelijk toekomstig gedrag

32 Motivational interviewing Positieve invloed op het veranderen van ongezonde leefgewoonten bij zowel chronische als cardiovasculaire aandoeningen Blijkt nuttige methode om verandering in gezondheidsgedrag te begeleiden door verpleegkundigen. Motivational interviewing is met name effectief in korte gesprekken die vaker gevoerd worden.

33 Motivational interviewing na een TIA of beroerte Effect van MI op leefstijlverandering bij TIA of herseninfarct is nauwelijks onderzocht. Twee kleine onderzoeken lieten hoopvolle effecten van MI op lichaamsbeweging, eetgewoonten, bloeddruk, self-efficacy en therapietrouw zien.

34 Doel nagaan of motivational interviewing patiënten met een recente TIA of herseninfarct kan motiveren en stimuleren een gezonde leefstijl aan te nemen en vast te houden. Daarnaast de toepasbaarheid en haalbaarheid van deze interventie op onze verpleegkundige secundaire preventiepolikliniek onderzoeken.

35 Studieontwerp gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek Geblindeerde uitkomstevaluatie Eén centrum

36 Studiepopulatie Patiënten opgenomen op de stroke- unit of gezien op de TIA-poli (binnen 1 week geïncludeerd) Inclusiecriteria Patiënten met een TIA of klein herseninfarct 18 jaar en ouder Exclusiecriteria Ernstige invaliditeit Patiënten met een ernstige taalbarrière Afasie