Anders organiseren Waarom? Hoe? ICC Gent, 22 maart 2018

Transcriptie

1 Anders organiseren Waarom? Hoe? ICC Gent, 22 maart 2018 Daan Sorgeloos Co-vennoot Ginkgo Professor AMS Onderzoeker VUB

2 Doelstellingen van deze lezing Vanuit een herkenbare metafoor Laten ervaren waarom zowel het klassieke (sturende) leiderschapsmodel als zich organiseren vanuit bureaucratische ontwerpprincipes niet meer werkt om aan de huidige eisen van klanten/burgers en medewerkers tegemoet te komen Enkele (spijtig genoeg niet alle ) kritische leiderschapsen socio-technische ontwerpprincipes mee te geven die hier beter aan tegemoet kunnen komen 2

3 De metafoor: De organisatie van 3

4 Hoe het vroeger bij ons aan toe ging 4

5 Strikt bureaucratisch georganiseerd Ieder zijn specialisme, en strikte scheiding van denken 5 en doen

6 Tot we allemaal ons eerste lief hadden 6

7 Nieuwe poging na 10 jaar Wat was er in de tussentijd veranderd 7

8 Resultaat: 8

9 Resultaat: 9

10 Vader: Laat ons in dialoog gaan Clement, Gaubin & van Dael (2014) 10

11 Fundamenteel basisprincipe van participatie Wat? Strategische participatie Participatie organiseren over het bepalen van de missie of het strategische doel Tactische participatie Participatie organiseren over hoe de missie of het strategisch doel best kan worden bereikt Resultaat? Weerstand Betrokkenheid Te stellen vraag? Wanneer en hoe willen jullie kerstavond We willen in de kerstperiode een avond organiseren met als doel, in een gezellige en informele sfeer, elkaar beter te leren kennen en de gezinsbanden te versterken. Waarmee moeten we starten en stoppen om dit doel beter te bereiken? 11 Sagie (1996, 1997)

12 Ontwikkeling als volwassene Kegan & Lahey (2009, p450) 12

13 Resultaat van kersavond op basis van succesvolle dialoog 13

14 En toch 14

15 Vader: Laat ons zelfsturing opzetten Clement, Gaubin & van Dael (2014) 15

16 Nood aan gedeeld leiderschapsmodel 16

17 Nood aan andere structuurprincipes Complexe organisatie met eenvoudige taken (Bureaucratie) Eenvoudige organisatie met complexe taken (Sociotechniek) 17

18 Ombuigen van de structuur Voorbereiden, regelen, controleren, Boodschapper Groenten snijder Tafel dekker Afruimer Afwasser 18

19 Ombuigen van de structuur Voorgerecht Recept, boodschappen, voorbereiding, koken, tafel dekken, afwassen, Hoofdgerecht Nagerecht primair proces leidend 19 19

20 Fundamentele regels bij samenstellen teams Maak team verantwoordelijk voor een proces van A tot Z Hou voorbereidende, ondersteunende en makende taken zoveel mogelijk samen Maak teamleden onderling afhankelijk Zet een gezonde spanning op het systeem: evenwicht tussen exploiteren en exploreren In same we connect, in difference we grow 20

21 En toch 21

22 3 factoren die vertrouwen beïnvloeden 22 Mayer et al. (1995)

23 Hoe kunnen we dat vertrouwen opbouwen? 2 wijze mensen aan het woord: Herman Van Rompuy: Vertrouwen verdien je in het verleden. Je kunt vertrouwen niet opbouwen op basis van beloften. Vertrouwen bouw je langzaam op over de tijd heen. Vertrouwen in cumulatief * Mijn Grootmoeder: Vertrouwen komt te voet en gaat te paard *Marichal & Segers (2013). De leider in de Spiegel, p 77 23

24 Hoe kunnen we dat vertrouwen opbouwen? Risico / Vertrou wen Contact fase Kennen elkaars competentie Spreken = taal => Doorverwijzen Reflectie Assimilatie fase Hebben gedeelde waarden => project(en) delen Reflectie Identificatie fase Hebben dezelfde missie => Gedeelde werking uitbouwen 24 Tijd

25 Fasen teamontwikkeling Zelfstandigheid Team Zelfsturend team Groep Bundeling individuen Vakbekwaamheid Het team is gericht op haar VERMOGEN OM UIT TE VOEREN (Flexi-matrix) Organisatievermogen Groei naar ORGANISATORISCHE ZELFREDZAAMHEID (Sterrollen) Sociale vaardigheid Team focus is op RESULTAAT- GEDREVEN SAMENWERKING EN SOCIALE MATURITEIT (Sociale vaardigheden) Strategisch denken Het Team is in staat om zelfstandig DOELEN TE STELLEN, CONTINU TE VERBETEREN & EXTERNE PARTIJEN TE BEHEREN (KPIs) Tijd

26 So far, so good! Maar hoe het geheel op elkaar afstemmen?

27 So far, so good! Maar hoe het geheel op elkaar afstemmen?

28 Hoe het geheel op elkaar afstemmen? Democratie 28

29 Hoe het geheel op elkaar afstemmen? Democratie Sociocratie 29

30 En hoe evalueerde iedereen kerstavond? 30

31 Conclusies Om aan de huidige eisen van interne klanten tegemoet te komen werkten het (autoritaire) één-leider-model en de bureaucratische structuurprincipes niet meer om met de verhoogde complexiteit om te gaan Succesvol in dialoog gaan met de klanten, partners of de burgers vereist tactische participatie, vanuit een persoonlijke leiderschapsclaim Flexibel en innovatief organiseren vereist o.a.: gedeeld leiderschap, in en tussen kleine teams die verantwoordelijk zijn voor een proces van A tot Z een teamsamenstelling die een evenwichtige spanning bewaakt tussen exploratie en exploitatie tussen gelijkheid en verschil tussen de teamleden (in same we connect, in difference we grow) het opbouwen van wederzijds vertrouwen (sociaal kapitaal) en ontwikkeling van de teams in kleine stappen waarbij reflectiemomenten worden ingebouwd opzetten van sociocratisch overleg 31

32 Ginkgo Consulting Acacialaan Herent 32