PAS poor t naar de toekomst Beleidsplan Stichting PAS, 2010 t/m 2014

Transcriptie

1 PAS poor t naar de toekomst Beleidsplan Stichting PAS, 2010 t/m 2014

2 Colofon Eindredactie Vormgeving Toni Britsia Jet Peters, Klofje ontwerp November 2010

3 Inhoudsopgave Inleiding 4 Beleidsvoornemens Kwaliteitszorg onderwijs (monitoring) Onderwijsachterstandenbeleid Voor- en Vroegschoolse educatie Focus op basisvaardigheden taal, lezen, rekenen Extra ontwikkelingsaanbod na schooltijd Brede schoolbeleid Verbreding van aandachtsvelden Zorgstructuren in en om het onderwijs Samenwerking tussen PO-scholen Samenwerking tussen schoolbesturen PO Beheerstructuur van schoolgebouwen Bijlagen Bijlage 1A Bijlage 1B Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Verklaring van afkortingen

4 4 PAS poort naar de toekomst, beleidsplan PAS Inleiding Stichting Primair onderwijs Arnhem in Samenwerking Stichting PAS is een samenwerkingsverband van de schoolbesturen De Basis, Delta en Fluvius.

5 5 Missie en doelen Inleiding De missie van stichting PAS is: het optimaliseren van ontwikkelings- en onderwijskansen voor de jeugd van 2 t/m 13 jaar van Arnhem, zodat zij de basis leggen voor een succesvolle schoolcarrière en een volwaardige deelname / bijdrage aan de maatschappij. Het kader waarbinnen stichting PAS opereert is het onderwijs - jeugdbeleid in Arnhem, het onderwijsbeleid van de rijksoverheid, overige relevante ontwikkelingen en regelgeving om de missie en doelen te realiseren. Stichting PAS is in 2006 door de schoolbesturen Fluvius, Delta en De Basis opgericht om: 1. ontwikkeling- en onderwijskansen van de Arnhemse jeugd te bevorderen (doelstelling conform de statuten); 2. integraal beleid te bevorderen op het terrein van het lokale jeugd- en educatiebeleid, waarbij het primair onderwijs betrokken is. Stichting PAS beoogt doorgaande lijnen op de educatieve keten; 3. samenhang in de uitvoering te realiseren bij die jeugd- en educatieactiviteiten, die bij voorkeur op een bovenschools niveau georganiseerd moeten worden. Stichting PAS is een afkorting van: Primair onderwijs Arnhem in Samenwerking. Algemeen Het bestuur van stichting PAS wordt gevormd door drie schoolbesturen voor Primair onderwijs De Basis, Delta en Fluvius, die nauw met elkaar samenwerken om bovenstaande doelen te realiseren. Waar nodig betrekt het bestuur van stichting PAS de vier Arnhemse basisscholen die niet onder deze drie schoolbesturen vallen bij het Arnhemse educatiebeleid, zodat er stadsbrede afspraken gemaakt kunnen worden. Grootste opdrachtgever voor uitvoering van specifiek omschreven taken binnen het onderwijs - jeugdbeleid is de gemeente Arnhem. Via een of meer schoolbesturen PO kan ook bijvoorbeeld de rijksoverheid opdrachtgever zijn voor uitvoering van specifieke projecten.

6 6 PAS poort naar de toekomst, beleidsplan PAS Stichting PAS heeft een projectbureau voor de onderwerpen: 1. kwaliteitszorg onderwijs (monitoring) 2. onderwijsachterstandenbeleid 3. brede schoolontwikkeling Dit projectbureau verzorgt informatie, coördinatie, consultatie, projectorganisatie en ondersteuning van professionals t.b.v. basisscholen, voorschoolse voorzieningen, en andere relevante voorzieningen in de stad. Zie organisatieschema in bijlage 1A + 1B Stichting PAS onderscheidt zich van de andere voorzieningen doordat het géén eigenstandige voorziening is voor de jeugd, maar juist de verbinding legt tussen kennisgebieden, functies en voorzieningen. De looptijd van dit beleidsplan is augustus 2010 t/m juli Daarmee loopt de beleidsperiode gelijk op met de beleidsperiode van het rijk en gemeente t.a.v. onderwijsachterstandenbeleid.

7 7 Taak- en/of aandachtsgebieden Inleiding Tot de taak en/of aandachtsgebieden van stichting PAS in de beleidsperiode 2010 t/m 2014 behoren in ieder geval: Kwaliteitszorg onderwijs (monitoring) Onderwijsachterstandenbeleid (Oab), waaronder: Voor- en Vroegschoolse Educatie Focus op de basisvaardigheden taal, lezen, rekenen (o.a. Schakelklassen) Extra ontwikkelingsaanbod na schooltijd Ouderbetrokkenheid Integratie Brede schoolbeleid Intentie tot verbreding van aandachtsvelden stichting PAS Zorgstructuren in en om het onderwijs Samenwerking tussen PO-scholen Samenwerking tussen schoolbesturen PO Beheerstructuur van schoolgebouwen

8 8 PAS poort naar de toekomst, beleidsplan PAS Beleids- voornemens taakgebieden Kwaliteitszorg onderwijs (monitoring) Onderwijsachterstandenbeleid (Oab) Brede schoolbeleid

9 9 Kwaliteitszorg onderwijs (monitoring) Het doel van onderwijsmonitoring is dat scholen, schoolbesturen en gemeente Arnhem snel zicht hebben op de geleverde kwaliteit van het onderwijs in de Arnhemse basisscholen. Onderwijsmonitoring is één van de beleidsinstrumenten om het systeem van kwaliteitszorg van scholen in het primair onderwijs te verbeteren. Monitoring levert feitelijke, betrouwbare, langjarige gegevens over de leerlingpopulatie per schoollocatie, in-, door- en uitstroomgegevens van de leerlingen en leerresultaten op groeps- en schoolniveau. Dit wordt verwerkt in een zgn. schoolevaluatierapport. Deze informatie biedt de bouwstenen om te analyseren waar gerichte en/of extra onderwijskundige inzet nodig is. Vervolgens worden verbeterplannen gemaakt en uitgevoerd. Ook biedt onderwijsmonitoring beleidsinformatie voor schoolbesturen PO, stichting PAS en gemeente Arnhem. Voornemens t.a.v. taakgebieden In de beleidsperiode 2006 t/m 2010 is de onderwijsmonitor uitgebreid van 17 onderwijsvoorrangscholen naar alle 60 scholen voor basisonderwijs in Arnhem. De vier losse basisscholen, de zgn éénpitters, doen dus ook mee. Zelfs de scholen buiten Arnhem van de schoolbesturen Delta en Fluvius nemen deel aan de monitoring vanaf schooljaar , daarmee komt het totaal op 72 basisscholen (peildatum 1 september 2010) De gemeente Arnhem heeft het projectbureau van stichting PAS gevraagd om de overgang van basisonderwijs naar voortgezet onderwijs te monitoren t/m de tweede klas. Dit betekent een flinke uitbreiding van de onderwijsmonitor. Concrete voornemens voor de beleidsperiode zijn: De schoolrapporten verfijnen, conform het toezichtkader van de inspectie voor het onderwijs. Hierdoor hebben scholen eerder zicht of er onder, op of boven de (landelijke) maat gepresteerd wordt. Scholen meer toerusten om zelf aan de slag te gaan met analyse van monitorgegevens, zodat ze beter en sneller kunnen werken aan de kwaliteit van het onderwijs. Op aanvraag informatie en (kortdurende) ondersteuning geven aan schoolleiding en/of schoolteams over opbrengstgericht werken in de basisvaardigheden. Leerlingresultaten volgen t/m tweede klas VO, om zodoende te kunnen analyseren of de lijn van het PO zich doorzet in het VO. Waar gaat het goed? Waar gaat het fout?

10 10 PAS poort naar de toekomst, beleidsplan PAS Onderwijsachterstandenbeleid (Oab) Doel van het onderwijsachterstandenbeleid is om de risicojeugd (kinderen van laagopgeleide ouders, uit kansarme milieus) een succesvolle basis mee te geven voor hun verdere onderwijscarrière door effectieve en efficiënte inspanningen van de basisschool en andere educatieve en/of ontwikkelingsgerichte instellingen. Deskundige (school-)leiding, kwaliteit van de professionals, gerichte methoden en programma s, en vooral veel tijd en aandacht voor de jeugd zijn nodig om achterstanden effectief te kunnen bestrijden. Concrete voornemens voor de beleidsperiode zijn: Vroeg beginnen: Voor- en Vroegschoolse Educatie Hoe eerder we beginnen met het voorkomen en inlopen van ontwikkelings- en onderwijsachterstanden bij de doelgroep, hoe effectiever het is. We geven dit vorm in het Arnhemse VVE-beleid: een doorgaande lijn van voorschoolse voorziening (peuterspeelzaal en/of kinderopvang) naar vroegschoolse educatie (groep 1 en 2 van het basisonderwijs); volgens de algemene methodiek Kaleidoscoop; met extra taalaanbod en taalondersteuning; observaties vastleggen in het kindvolgsysteem OVM; programma s voor ouderbetrokkenheid; De inspectie voor het onderwijs heeft in schooljaar de VVE-resultaten in Arnhem doorgelicht en aanbevelingen gedaan ter verbetering. Die zullen worden meegenomen in de beleidsperiode Kwalitatief sterk onderwijs, met de focus op de basisvaardigheden taal, lezen, rekenen. We geven dit vorm in effectief onderwijs in de basisvaardigheden, alsmede deelname aan projecten ter verbetering van het onderwijs in taal, lezen en rekenen. De Oab-basisscholen willen hun toegevoegde waarde (aantoonbaar) optimaliseren, resulterend in een cito eindscore en doorverwijzing naar VO conform of boven het Nederlandse gemiddelde. De doorgaande lijn naar het VO is geformaliseerd via de Arnhemse overdrachtsprocedure PO- VO. Extra ontwikkelings- en onderwijsaanbod na schooltijd: verlenging van de leertijd. We geven dit vorm door organisatie, coördinatie en ondersteuning bij projecten ter verlenging van de leertijd (bijv schakelklassen en zomerschool)

11 11 en naschoolse activiteiten die gericht zijn op de brede ontwikkeling van kinderen (bijv verlengde schooldag, brede school). Ouders betrekken en ondersteunen, zodat zij in staat zijn om een stimulerende rol te spelen bij de ontwikkeling en onderwijscarrière van de kinderen. We geven dit vorm door de inzet van deskundige intermediairs voor specifieke doelgroepen (allochtone ouders en woonwagen- en zigeunergezinnen). Voornemens t.a.v. taakgebieden Scholen en andere educatieve instellingen krijgen extra gelden van rijk en gemeente om dit te realiseren. Stichting PAS wil de intermediair zijn om de extra middelen voor onderwijsachterstandenbestrijding van peuterspeelzalen, scholen, schoolbesturen, gemeente en rijk, zo doelmatig mogelijk in te zetten. De diensten en activiteiten van stichting PAS uit de beleidsperiode zullen zoveel als mogelijk gecontinueerd worden. De basisscholen in de gemeente Arnhem hebben gemiddeld 17 % doelgroepleerlingen Oab (peildatum ). In de beleidsperiode doen 18 basisschoollocaties mee aan het onderwijsachterstandenbeleid van de gemeente Arnhem. Dit zijn allen locaties met meer dan 30 % doelgroepleerlingen. Voor overzicht: zie bijlage 2 Aan het Arnhemse VVE-beleid doen in totaal 20 basisscholen mee, zij hebben meer dan 20 % doelgroepkleuters. Ook doen 17 peuterspeelzalen en 5 kinderopvanglocaties volledig mee aan het VVE-beleid, die in de directe omgeving van de 20 VVE-basisscholen liggen. Zij zorgen met elkaar voor een goede doorgaande lijn. Voor overzicht: zie bijlage 3 Daarnaast zijn er een aantal peuterspeelzalen en basisscholen in de preventiewijken, die 15 tot 20 % doelgroeppeuters en kleuters hebben. Zij zijn te betitelen als zgn VVE-volglocaties. Voor overzicht: zie bijlage 4 Vrijwel alle Oab- en VVE-basisscholen behoren tot de drie schoolbesturen De Basis, Delta en Fluvius. Alleen de Ibn i Sinaschool is van een ander schoolbestuur. Deze doet op alle gebieden mee aan het Oab-beleid van stichting PAS.

12 12 PAS poort naar de toekomst, beleidsplan PAS Voor- en Vroegschoolse educatie (VVE) Doel van het VVE-beleid is om taal- ontwikkeling- en onderwijsachterstanden bij jonge kinderen (0-6 jaar) te voorkomen, op te sporen en aan te pakken. Daartoe werken 20 basisscholen, 17 peuterspeelzalen en 5 kinderopvangvoorzieningen met elkaar samen aan een kwalitatief goed VVE-programma. De vaste elementen van het Arnhemse VVE-programma zijn: Een doorgaande lijn van voorschoolse voorziening (peuterspeelzaal en/of kinderopvang) naar vroegschoolse educatie (groep 1 en 2 van het basisonderwijs) met: Deskundig gebruik van de methodiek Kaleidoscoop; Extra taalaanbod en taalondersteuning; Werken met kindvolgsysteem OVM; Monitoring en evaluatie Activiteiten die het VVE-beleid ondersteunen zijn: Toeleiding van gezinnen met jonge kinderen naar voorschoolse VVE-voorzieningen (in samenwerking met jeugdgezondheidszorg en wijkwelzijnswerk) Zorgstructuren binnen en tussen VVE-voorzieningen Ondersteuning bij taal-spraakontwikkeling in VVE-peuterspeelzalen en kinderdagverblijven door PAS-logopedie. Taalspelgroepen Ontwikkelingsstimuleringsprogramma s voor woonwagen- en zigeu- nerkinderen Ouderprogramma s gericht op ontwikkelingstimulering

13 13 Voornemens t.a.v. taakgebieden Streefdoelen ten aanzien van VVE in de beleidsperiode zijn: Uitbreiden van het aanbod aan voorschoolse VVE-voorzieningen, zodat 100 % van de doelgroepkinderen bereikt kan worden met een VVE-aanbod. (geen wachtlijsten meer, vergroten bereik, vergroten intensiteit). Stroomlijnen van protocollen en activiteiten voor bereik en toeleiding van jonge doelgroepkinderen naar peuterspeelzaalwerk of kinderopvang. Uitbreiden van het VVE-programma naar drie nieuwe basisscholen en peuterspeelzalen. Verbeteren van de kwaliteit van het VVE-aanbod in de huidige VVE-peuterspeelzalen, -kinderdagverblijven en -basisscholen: Alle medewerkers in VVE-instellingen die werken met peuters en kleuters zijn geschoold in het Arnhemse VVE-programma (Kaleidoscoop, extra taalaanbod, OVM) Beter doelgericht en opbrengstgericht werken (concrete VVE-doelen formuleren, uitvoeren, meten en evalueren, bijstellen) Betere implementatie en borging van het VVE-beleid binnen de (school-)organisatie, op basis van een periodieke quick scan. Verbeteren van de doorgaande lijn van voorschoolse VVE-voorzieningen naar het basisonderwijs op pedagogisch- en didactisch gebied, in organisatie en aansturing, in warme overdracht van kinderen en in samenwerking, conform de adviezen van de onderwijsinspectie (maart 2010). Vaststellen wat het aanbod vanuit gemeente en stichting PAS is voor zgn VVE-volgscholen en even zovele peuterspeelzalen. Hen ondersteunen bij de vormgeving van VVE-gerelateerde activiteiten.

14 14 PAS poort naar de toekomst, beleidsplan PAS Focus op basisvaardigheden taal, lezen, rekenen De media berichten van tijd tot tijd dat tussen 15 en 30 % van de 18 jarigen betiteld kan worden als functioneel analfabeet. Zij kunnen niet meekomen op school, behalen geen diploma en komen terecht in de marge van de Nederlandse samenleving. De onderwijsinspectie komt in haar jaarverslag 2006 ook met het alarmerende cijfer dat 25 % van de leerlingen in groep 8 een leesachterstand heeft van twee jaar of meer. Deze leerlingen behoren veelal tot de doelgroep van het onderwijsachterstandenbeleid. Hun ouders zijn zelf laag opgeleid en kennen vaak geen onderwijstraditie. Deze leerlingen hebben er veel baat bij als de Oabscholen focussen op de basisvaardigheden taal, lezen en rekenen. Stichting PAS ondersteunt de Oab-scholen hierbij. Stichting PAS streeft ernaar dat de scholen beter gebruik maken van monitorgegevens, gegevens uit het cito-leerlingvolgsysteem (en andere toetsen) voor verbetering van het onderwijs in taal, lezen en rekenen op groeps- en schoolniveau. Schakelklassen Het doel van het rijks- en gemeentelijk beleid ten aanzien van schakelklassen is dat taalzwakke leerlingen zodanige vorderingen maken dat zij hun taalachterstand ten opzichte van het landelijk gemiddelde zoveel mogelijk inlopen. Uit zowel landelijk onderzoek (ITS) als de Arnhemse gegevens blijkt dat verlenging van de leertijd hiervoor het meest effectief is. Dat betekent dat (taal-)zwakke leerlingen van de Arnhemse Oab-scholen 100 uur extra onderwijs kunnen krijgen in de basisvaardigheden (taal en lezen). Iedere Oab-school maakt jaarlijks een plan voor inrichting, uitvoering en begeleiding van de schakelklassen. Stichting PAS coördineert het geheel, en ondersteunt de individuele scholen. Ook zorgt stichting PAS voor jaarlijkse monitoring en evaluatie van de input en opbrengsten. Neveninstromers in het basisonderwijs Neveninstromers zijn kinderen tussen 6 en 13 jaar, die uit het buitenland komen en te weinig Nederlands spreken en begrijpen om het reguliere onderwijs te kunnen volgen. Zij worden een jaar lang in een aparte groep geplaatst, waar zij onder deskundige begeleiding in korte tijd Nederlands leren. Daarna stromen ze terug naar het reguliere basisonderwijs. Er is één school met nevenintroomgroepen in Arnhem Noord en één in Arnhem Zuid. Stichting PAS coördineert dit. Financiering loopt voor het grootste deel via het ministerie van OCW. Stichting PAS wil in de beleidsperiode het beleid t.a.v. opvang van nevenintromers voortzetten. Er zal in schooljaar een pilot worden gestart met een kleutergroep neveninstromers.

15 15 Verbetertrajecten taal, lezen, rekenen Het ministerie van OCW stimuleert scholen in de kwaliteitsverbetering van de basisvaardigheden door het financieren van projecten, pilots of begeleidingstrajecten. Waar mogelijk zal stichting PAS intermediair zijn voor het aanvragen en coördineren van dergelijke trajecten, mits dit zinvol geacht wordt, de school gemotiveerd is om deel te nemen en de planlast opweegt tegen de opbrengsten. Bij aanvang van de beleidsperiode lopen enkele verbetertrajecten op het gebied van taal, lezen of rekenen, waar in totaal 34 Arnhemse basisscholen aan deelnemen. Voornemens t.a.v. taakgebieden Lees- en boekpromotie In samenwerking met de bibliotheek Arnhem worden er diverse activiteiten op het gebied van lees- en boekpromotie aangeboden aan de Oab-scholen. Deze activiteiten wil stichting PAS in de nieuwe beleidsperiode ongewijzigd voorzetten.

16 16 PAS poort naar de toekomst, beleidsplan PAS Extra ontwikkelingsaanbod na schooltijd Kinderen die tot de doelgroep van het onderwijsachterstandenbeleid behoren groeien vaak op in een kansarme omgeving. Zij worden van huis uit vaak niet gestimuleerd in een brede ontwikkeling, waarin ook sport&spel, kunst&cultuur, wetenschap&techniek, natuur&milieu een plaats hebben is het voor hen van belang dat er na schooltijd een laagdrempelig, samenhangend aanbod is van deze activiteiten, die hun kennis van de wereld vergroot, andere talenten bij de kinderen aanboort, en hun sociale vaardigheden en zelfvertrouwen vergroot. Het grootste deel van deze naschoolse activiteiten wordt regulier verzorgd door welzijnswerk, Sportbedrijf of Kunstbedrijf. Stichting PAS wil hier een coördinerende rol in spelen, om zo de samenhang te bevorderen en overlap of onderlinge concurrentie tegen te gaan. Dit gebeurt via de brede scholen in de aanpakwijken. Daarnaast organiseert stichting PAS twee specifieke projecten: Verlengde schooldag De Oab-scholen nemen deel aan het project verlengde schooldag, binnen de brede schoolsamenwerking. De gemeente Arnhem subsidieert dit project. Een verlengde schooldagactiviteit is een cyclus van 6 tot 10 bijeenkomsten na schooltijd. In overleg met de school wordt de invulling van de VSD-activiteitencycli geformuleerd. De uitvoering ligt bij vakkrachten van stedelijke instellingen of andere deskundigen. Streven is om jaarlijks minimaal 150 VSD-activiteitencycli te organiseren voor in totaal 1500 kinderen. Stichting PAS wil in de beleidsperiode de uitvoering van het VSD-beleid voortzetten binnen het brede schoolverband, met een coördinerende rol voor de brede schoolcoördinatoren. Stichting PAS wil meer nadruk leggen op de doorgaande lijnen van school naar VSD naar talentontwikkeling in club- of verenigingsverband. Zomerschool De zomerschool is de Arnhemse invulling van de subsidieregeling onderwijstijdverlenging in het basisonderwijs. Het ministerie van OCW subsidieert dit project. In de periode zomer 2010 t/m zomer 2013 organiseert stichting PAS een zomerschool in de wijk Malburgen voor kinderen van groep 7 en 8. De zomerschool is een samenwerking van zeven basisscholen in Malburgen, drie scholen voor voortgezet onderwijs en de gemeente Arnhem. Ook wordt samenwerking gezocht met instellingen die ook zomeractiviteiten (kunnen) organiseren.

17 17 Voornemens t.a.v. taakgebieden Stichting PAS onderzoekt of de zomerschool vanaf zomer 2011 ook in Arnhem Noord, voor de Oab-scholen in Presikhaaf en Het Arnhemse Broek, haalbaar is. Stichting Pas hoopt 100 tot 200 leerlingen te bereiken met de zomerschool. Zij werken gedurende vier weken aan hiaten op taal-, lees- of rekengebied, aan het opfrissen en verdiepen van kennis op deze gebieden. De leerlingen doen ook excursies of projecten met als doel om levensecht te leren en nieuwe ervaringen op te doen, zowel op cognitief gebied als op andere ontwikkelingsgebieden. Stichting PAS organiseert en leidt de zomerschool. In overleg met de betrokken scholen wordt het curriculum ontwikkeld en bijgesteld, en worden de leerlingen geworven en geselecteerd. In 2014 zal er een uitgewerkt draaiboek zomerschool liggen, gebaseerd op vier jaar ervaring. Ouderbetrokkenheid Betrokkenheid van ouders bij de ontwikkeling van hun kind is belangrijk voor een beter begrip tussen school en thuis, en om ouders handvatten te geven hoe ze hun ondersteunende taak beter in kunnen vullen. Het is op de eerste plaats de verantwoordelijkheid van de instellingen zelf om de ouders te betrekken bij de ontwikkeling van / het onderwijs aan hun kind.

18 18 PAS poort naar de toekomst, beleidsplan PAS Specifieke doelgroepen Stichting PAS ondersteunt scholen middels twee projecten die gericht zijn op enkele specifieke doelgroepen: Schoolcontactwerkers tbv de Turkse, Marokkaanse (Arabisch talige) en Somalische groep. Zij kunnen op verzoek van basisscholen in Arnhem worden geraadpleegd bij individuele vragen en problemen, of kunnen voorlichting verzorgen voor ouders of leerkrachten. OWWZ-consulenten tbv gezinnen met een een woonwagen- of zigeunerachtergrond. Zij kunnen op verzoek van de basisscholen in Arnhem worden geraadpleegd bij individuele vragen en problemen. Zij kunnen voorlichting verzorgen voor ouders of leerkrachten. Zij verzorgen tevens de Voor- en Vroegschoolse Educatieprogramma s Spel aan de Wagen en Samen Leren bij de gezinnen thuis. Stichting PAS wil deze projecten in de beleidsperiode ongewijzigd voortzetten. Integratie Het is een wettelijke verplichting dat gemeente en schoolbesturen met elkaar overleggen hoe segregatie in het onderwijs kan worden tegengegaan. In de beleidsperiode zien we dat herstructurering van wijken en verhuisbewegingen hebben geleid tot meer gemengde scholen. Ook het Arnhemse streven naar één voorschoolse basisvoorziening (integratie van peuterspeelzaalwerk en kinderopvang) heeft als nevendoel om segregatie tegen te gaan (visienota jonge kind, dd maart 2010). Er loopt een onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen (ISW) naar integratie, beeldvorming en vriendschapsbanden tussen leerlingen van verschillende etnische achtergronden. Stichting PAS volgt deze ontwikkelingen op de voet. Echter: het is de overtuiging van stichting PAS dat een goede schoolopleiding het allerbelangrijkste instrument is voor integratie. Een goede schoolcarrière biedt de beste uitgangspositie om later volwaardig deel te nemen aan de Nederlandse maatschappij. Daarom is goed onderwijs cruciaal bij het stimuleren van integratie.

19 19 Brede schoolbeleid Het doel van het Arnhemse brede schoolbeleid is om voor ieder kind (en zijn ouders) een passend aanbod te doen van onderwijs (educatie), opvoeding, opvang, ontspanning en ontmoeting in een samenhangend geheel. De brede school richt zich op de kinderen in de wijk waarin school en andere partners opereren: wat zijn de populatiekenmerken, waaraan is behoefte, wat is er al, wat is dan nog (extra) nodig? Stichting PAS heeft de taak om het Arnhemse brede schoolbeleid vorm te geven. Ze doet dit sinds Er is de afgelopen vier jaren veel in gang gezet; het is nu tijd om verdieping aan te brengen. Voornemens t.a.v. taakgebieden Streefdoelen voor de beleidsperiode zijn: Stichting PAS wil zich concentreren op twee doorgaande lijnen: Een doorgaande lijn in de ontwikkeling van kinderen van 0-14 jaar organiseren, zodat kinderen zich goed ontwikkelen en de overgang van de ene naar de andere instelling soepel verloopt. De cruciale schakelmomenten zijn: toeleiding naar peuterspeelzaal, overgang naar basisschool, overgang naar voortgezet onderwijs. Een doorgaande lijn van 7.30 uur s morgens tot uur s avonds organiseren zodat kinderen zich breed kunnen ontwikkelen, hun talenten kunnen ontwikkelen, en tegelijkertijd dagopvang of naschoolse opvang kunnen krijgen. De rollen en taken van de kernpartners op de twee lijnen moeten nader worden gedefinieerd, evenals de onderlinge verhoudingen en aansturing van het geheel. Het onderwijs wil en moet een leidende rol spelen bij de inrichting en aansturing van deze twee doorgaande lijnen, maar uiteraard in goede samenspraak met de andere stakeholders. Dit kan tot nieuwe organisatievormen leiden. In de beleidsperiode zullen enkele pilots worden gestart om hiermee te experimenteren. Stichting PAS wil aansluiten bij de ontwikkelingen in de voorschoolse instel- lingen (harmonisatie, één basisvoorziening 0-4 jaar). De doorgaande lijn van voorschools naar het basisonderwijs vraagt om nieuwe afspraken. Stichting PAS wil met inzet van reguliere naschoolse activiteiten en de zgn. combinatiefuncties school-sport of school-cultuur realiseren dat kinderen gebruik kunnen maken van een naschools aanbod dat voldoet aan de behoefte en kwalitatief goed is. De invulling van en regie over het naschoolse aanbod ligt bij de brede scholen.

20 20 PAS poort naar de toekomst, beleidsplan PAS Verbreding van aandachts- velden Zorgstructuren in en om het onderwijs Samenwerking tussen PO-scholen Samenwerking schoolbesturen PO Beheerstructuur van schoolgebouwen

21 21 De drie taakgebieden waar stichting PAS zich in de periode mee bezig heeft gehouden, worden in grote lijnen voortgezet in periode , zoals u heeft kunnen lezen in hoofdstuk 2. Daarnaast heeft stichting PAS het voornemen om in de beleidsperiode het aantal aandachtsvelden te verbreden. Gedachten daarover zijn nog prematuur. In de jaarplannen van stichting PAS zullen deze verder worden uitgewerkt. Het bestuur PAS denkt op dit moment aan de volgende onderwerpen: Verbreding van aandachtsvelden PAS Zorgstructuren in en om het onderwijs Scholen willen graag efficiënte en effectieve zorg kunnen bieden aan kinderen / leerlingen die dit nodig hebben. De structuren, protocollen en overleggen worden als tè bureaucratisch ervaren. Er gaat veel tijd zitten in overleggen over individuele leerlingen, wat ten koste gaat van de slagvaardigheid en de kwaliteit van de zorg op school, in de klas. Stichting PAS wil daarom een overzichtelijker zorgstructuur in de stad, die ook een betere koppeling legt van de zorgstructuur met de onderwijsmonitor en het onderwijsachterstandenbeleid. De schoolbesturen van Fluvius, Delta en De Basis hebben een intentieverklaring ondertekend om één Arnhemse zorgstructuur met ingang van 1 januari 2012 te realiseren. Hoe de uitvoering van de nieuwe zorgstructuur wordt vormgegeven is nog niet duidelijk. Zodra dit gerealiseerd is sluiten de vier éénpitters zich hierbij aan, ieder in zijn eigen tempo. Samenwerking tussen PO-scholen Goede en gezonde basisscholen zijn uitgangspunt en voorwaarde voor verdere samenwerking. De schoolbesturen van De Basis, Delta en Fluvius streven naar kwalitatief sterke scholen. Dat zijn scholen die onderwijskundig sterk zijn, die de interne organisatie goed op orde hebben, die communicatief naar kinderen, ouders en omgeving zijn, die open staan voor de omgeving waarin de school opereert, en die samenwerkingsgericht zijn. Hiervoor zijn sterke schoolleiders nodig. De schoolbesturen van De Basis Delta en Fluvius streven ook naar kwantitatief sterke scholen, naar gezonde, levensvatbare scholen, op een succesvolle schaal. Hoe de schoolbesturen invulling geven aan goede en gezonde basisscholen is autonoom beleid van ieder bestuur. De drie schoolbesturen gaan onderzoeken in stichting PAS wat deze verschillen in de praktijk betekenen en of het wenselijk is om hiervoor kaders af te spreken.

22 22 PAS poort naar de toekomst, beleidsplan PAS Gegeven is dat we in Nederland te maken hebben met een vrije schoolkeuze door ouders, het is de realiteit dat we beperkte invloed hebben op leerlingstromen. In die zin zijn basisscholen elkaars concurrenten. Maar: ze werken samen in dezelfde wijk/omgeving, met dezelfde stakeholders, die zich niet willen mengen in onderlinge concurrentie. Daar waar twee of meer basisscholen in één wijk, in één brede schoolverband zitten, moet nader gedefinieerd worden waar de speelruimte zit voor eigen profilering versus samenwerking in de brede school. De denkrichting is: Scholen zijn concurrerend in schoolklimaat, schoolconcept en schoolkwaliteit. Maar scholen zijn samenwerkend in het zorgaanbod, de aansluiting met voorschoolse voorzieningen (doorgaande lijn 0-14 jaar) en het naschools aanbod (dagelijkse doorgaande lijn van 7.30 tot uur). Samenwerking schoolbesturen PO In het afgelopen decennium zijn de bestuurlijke verhoudingen in het (primair) onderwijs tussen rijksoverheid, lokale overheid en schoolbesturen sterk veranderd. De schoolbesturen (en daarmee ook de scholen) zijn autonomer geworden en tegelijkertijd heeft het onderwijs er veel nieuwe maatschappelijke taken bij gekregen. Om aan deze nieuwe rol van de schoolbesturen vorm te geven is overal in het land beweging te constateren. Ook de Arnhemse schoolbesturen Delta, De Basis, en Fluvius zien deze bewegingen en willen de onderlinge samenwerking in de periode verder uitbreiden en verdiepen. De schoolbesturen voelen zich gezamenlijk verantwoordelijk voor het onderwijs aan de meer dan kinderen op de scholen die onder hun bevoegd gezag vallen. Streven is een integrale samenwerking, onderlinge afstemming en gezamenlijke inspanning om te komen tot kwalitatief nog beter onderwijs voor alle kinderen op de scholen die onder het bevoegd gezag van de drie schoolbesturen vallen. De politiek dwingt scholen en schoolbesturen op vele terreinen tot inhoudelijke samenwerking, tegelijkertijd waarschuwt het rijk voor een te grote bestuurlijke en organisatorische schaal. De schoolbesturen PO in Arnhem streven naar een organisatorische schaal, die het mogelijk maakt dat de (brede) scholen in de wijken hun kerntaak en maatschappelijke taak goed kunnen vervullen. Dat is het referentiepunt. De schoolbesturen zullen op de (onderwijs-)beleidsterreinen die spelen waar mogelijk één standpunt formuleren en daar eensluidend mee naar buiten treden en er op toezien dat de onder de verantwoordelijkheid van de schoolbesturen vallende instellingen hier ook naar handelen. Op deze manier verwachten we ook oneigenlijke concurrentie te kunnen tackelen. Hierbij valt te denken aan onderwijsachterstandenbeleid, zorgbeleid, passend onderwijs, kwaliteitsagenda PO met nadruk op taal en rekenen, brede schoolontwikkeling en huisvestingsbeleid.

23 23 Verbreding van aandachtsvelden PAS De bestuursbureaus van Delta, Fluvius en De Basis zijn in 2008 verhuisd naar één kantoorpand. Dit is een goede zaak. Wij zijn voornemens om in de beleidsperiode delen van onze bestuursbureaus samen te voegen, op die onderdelen waar bovenbestuurlijke samenvoeging tot efficiënter werken zal leiden. Beheerstructuur van schoolgebouwen Deze paragraaf moet nog nader worden uitgewerkt. We maken bij de uitwerking onderscheid in drie soorten schoolgebouwen: Stand alone schoolgebouwen (één school, één gebouw) Samenwoonscholen (twee of drie scholen, één gebouw) Multi functionele centra (naast basisscholen ook andere voorzieningen in één gebouw)

24 24 PAS poort naar de toekomst, beleidsplan PAS

25 25 Bijlagen Bijlagen Schema positie van stichting PAS in Arnhem Schema projectbureau PAS O verzicht van basisscholen behorende tot Oab-beleid in O verzicht van V VE-voorzieningen in beleidsperiode O verzicht van V VE-volgscholen in beleidsperiode Verklaring van afkortingen

26 26 PAS poort naar de toekomst, beleidsplan PAS Bijlage 1A S chema positie van stichting PAS in Arnhem Schoolbesturen SO Schoolbesturen VO Gemeente Arnhem Welzijn Zorg Sport Cultuur Enz. Bestuurlijk Overleg Onderwijs (BOO) Opdrachten en faciliteiten Via subsidiebeschikking koppelen aan stichting PAS Schoolbesturen PO Bestuurlijke samenwerking Leiding aan Contact projectbureau PAS Stichting PAS

27 27 Bijlage 1B Bijlagen Schema projectbureau PAS Bestuur PAS Schoolbesturen PO De Basis Delta Fluvius Algemene coördinatie projectbureau PAS Service afdeling: Directiesecretaresse Administratief medewerker Data- en webbeheerder / vormgever Bedrijfsorganisatie: Financiële zaken Personele zaken Cluster monitoring & evaluatie Cluster onderwijsvoorrang Cluster brede schoolontwikkeling Projectleiders monitoring & evaluatie Stedelijk coördinator brede scholen Coördinator schakelklassen Coördinator taaltrajecten Directeur Zomerschool Coördinator VVE Logopedisten VVE Schoolcontactwerk: Turks / Marokkaans / Somalisch OWWZ consulenten Beleidsmedewerker brede scholen Brede school coördinatoren in de wijken (in dienst van Rijnstad)

28 28 PAS poort naar de toekomst, beleidsplan PAS Bijlage 2 O verzicht van basisscholen behorende tot Oab-beleid in Norm: scholen hebben meer dan 30% leerlingen met een leerlinggewicht. Peildatum: Cfi leerlingtellingen 1 oktober 2009 Toelichting: Leerlingen met een gewicht hebben laag- tot zeer laagopgeleide ouders. Deze leerlingen zijn van rijkswege de doelgroep van het onderwijsachterstandenbeleid. Het rijk geeft scholen een extra vergoeding voor deze leerlingen, omdat zij over het algemeen (veel) meer aandacht en zorg vragen dan een gemiddelde leerling.

29 29 Bijlagen Overzicht Oab-scholen Arnhem , aantal en percentage doelgroepleerlingen Oab, ook verdeeld naar leeftijdscategorie Peildatum: Gehele school 4-7 jarigen 8-13 jarigen Wijk Naam school totaal aantal lln totaal % doelgroep lln totaal aantal lln 4-7 jr totaal % doelgroep lln 4-7 jr totaal aantal lln 8-13 jr totaal % doelgroep lln 8-13 jr Scholen met totaal 30-50% doelgroepleerlingen Presikhaaf West O.L.V. van Lourdesschool Malburgen Zuid/Immerloo Johannesschool Malburgen Zuid Pastoor van Arsschool Vredenburg/kronenburg Dr Aletta Jacobsschool Presikhaaf Oost Dr. W. Dreesschool Klarendal/St Marten De Atlas Arnhemse Broek Hugo De Grootschool Scholen met totaal > 50% doelgroepleerlingen Malburgen Zuid Mozaiek Zwanebloemlaan Malburgen Noord St Margaretha Malburgen West Monchyschool Lupinestraat Geitenkamp Witte School Malburgen Noord Monchyschool Graslaan Klarendal Vlindertuin, st. Jansschool Klarendal Ibn i Sinaschool Arnhemse Broek St Paulusschool Presikhaaf West Annie M. G. Schmidtschool Geitenkamp Vlindertuin Sperwerstraat Malburgen Zuid/Immerloo Mozaiek Eimerssingel Blauw aanpakwijk Roze preventiewijk Geel beheerwijk (wijkindeling van gemeente Arnhem)

30 30 PAS poort naar de toekomst, beleidsplan PAS Bijlage 3 Overzicht van VVE-voorzieningen in beleidsperiode Norm: scholen hebben meer dan 20% 4- en 5-jarigen met een leerlinggewicht. Peildatum: Cfi leerlingtellingen 1 oktober 2009 Toelichting: Leerlingen met een gewicht hebben laag- tot zeer laagopgeleide ouders. Deze leerlingen zijn van rijkswege de doelgroep van het onderwijsachterstandenbeleid.

31 31 Bijlagen Overzicht VVE-basisscholen Arnhem , met bijbehorende VVE- voorschoolse voorzieningen, geordend per wijk Peildatum: Aantal 4 en 5 jarigen % kleuters met gewicht wijk Bijbehorende voorschoolse VVE-voorzieningen Vlindertuin Sperwerstraat Geitenkamp Psz De Blokkendoos Witte School Psz De Grenspost Vlindertuin, st. Jansschool 9 89 Klarendal Psz Klarendal De Atlas Psz De Hommel Ibn i Sinaschool Annie M. G. Schmidtschool Presikhaaf West Psz Presikhaven O.L.V. van Lourdesschool Kdv Harlekijn Psz De Overkant Dr. W. Dreesschool Presikhaaf Oost Psz Pinokkio Hugo De Grootschool Arnhemse Broek Psz De Symfonie 1 en 2 St Paulusschool Kdv Kakelbont Monchyschool, loc Spil Malburgen West Psz De Vrolijke Ark Pastoor van Arsschool Kdv Klimop St Margarethaschool Malburgen Noord Psz De Malburcht 1,2,3 Monchyschool, loc Malburcht Kdv Merlijn Mozaiek Zwanebloemlaan Malburgen Zuid/Immerloo Psz Kleine Boemerang Mozaiek Eimerssingel Psz Het Speelrijk Kdv Mirakel Johannesschool Dr Aletta Jacobsschool Vredenburg Psz t Pompeltje Jeroen Boschschool de Laar West Psz De Trommelaar Lea Dasbergschool, Pythagoras Rijkerswoerd Psz Dikkertje Dap Blauw aanpakwijk Roze preventiewijk Geel beheerwijk (wijkindeling van gemeente Arnhem)

32 32 PAS poort naar de toekomst, beleidsplan PAS Bijlage 4 Overzicht van VVE-volgscholen in beleidsperiode VVE-volgschool in de beleidsperiode zijn: 1. Scholen met meer 10-20% kleuters met een leerlinggewicht (peildatum ), mits het om meer dan 6 doelgroepkleuters gaat. 2. Scholen die in brede schoolverband samenwerken met andere VVE-scholen en voorschoolse VVE voorzieningen. Toelichting: Leerlingen met een gewicht hebben laag- tot zeer laagopgeleide ouders. Deze leerlingen zijn van rijkswege de doelgroep van het onderwijsachterstandenbeleid.

33 33 Bijlagen Overzicht VVE-volgscholen Arnhem , met bijbehorende voorschoolse voorzieningen, geordend per wijk Peildatum Aantal 4 en 5 jarigen Aantal kleuters met gewicht % kleuters met gewicht Wijk Bijbehorende voorschoolse VVEvoorzieningen Jan Ligthartschool (zit in brede schoolverband Klarendal - St. Marten met meerdere VVE-scholen en psz.) JF Kennedyschool (zit in brede schoolverband met VVE-school Dr. W. Dreesschool) St Marten Psz De Hommel Psz Klarendal deze psz zijn al VVE-locatie Presikhaaf Oost Psz Pinokkio deze psz is al VVE-locatie De Ommelander Vredenburg Psz t Pompeltje De Blinkert Elderveld Psz De Rakkertjes De Kringloop De Laarakker De Laar West Psz De Trommelaar De Toermalijn, loc Brabantweg (zitten in brede schoolverband met VVE-school Jeroen Bosch) De Sterrenkring Centrum/ Spijkerkwartier Psz De Lapjeskat Blauw aanpakwijk Roze preventiewijk Geel beheerwijk (wijkindeling van gemeente Arnhem)

34 34 PAS poort naar de toekomst, beleidsplan PAS

35 35 Verklaring van afkortingen Bijlagen BOO Cfi ISW Kdv MFC Oab OCW OVM OWWZ PAS PO Psz VO VSD VVE Bestuurlijk Overleg Onderwijs Centrale financiën instellingen (uitvoeringsorganisatie van ministerie van OCW) Instituut Sociale Weerbaarheid Kinderdagverblijf Multi functioneel centrum Onderwijsachterstandenbeleid Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Ontwikkelings Volg Model Onderwijs aan woonwagen- en zigeunerleerlingen Primair onderwijs Arnhem in Samenwerking Primair onderwijs Peuterspeelzaal Voortgezet onderwijs Verlengde school dag Voor- en vroegschoolse educatie

36 Stichting Primair onderwijs Arnhem in Samenwerking is een samenwerkingsverband van de schoolbesturen De Basis, Delta en Fluvius