1. de portefeuillehouder Onderwijs, Milieu & Sport te machtigen om de Bestuursafspraken VVE en verlengde leertijd te ondertekenen.

Transcriptie

1 B en W nummer ; besluit d.d Onderwerp Bestuursafspraken VVE en verlengde leertijd Burgemeester en wethouders besluiten:behoudens advies van de commissie 1. in te stemmen met de Leidse invulling van de Bestuursafspraken VVE en verlengde leertijd, waarin wordt aangegeven hoe de extra rijksmiddelen worden ingezet om te komen tot een kwaliteitsslag in de voor- en vroegschoolse educatie en het verbeteren van de kansen voor kinderen die risico lopen op taalachterstand. Burgemeester besluit: 1. de portefeuillehouder Onderwijs, Milieu & Sport te machtigen om de Bestuursafspraken VVE en verlengde leertijd te ondertekenen. Pers samenvatting: De rijksoverheid heeft budget beschikbaar gesteld voor kwaliteitsverbetering van voor- en vroegschoolse educatie en schakelklassen. Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) en schakelklassen zijn onderdelen van het onderwijskansen beleid. Gemeente Leiden wil dat alle kinderen gelijke kansen hebben in het basisonderwijs en investeert daarom in programma s in de voorschoolse periode om het risico op achterstanden te beperken en mogelijk te voorkomen. Daarnaast ondersteunt de gemeente de basisscholen om bv. door schakelklassen kinderen die het nodig hebben meer kansen te geven. In de periode 2012 tot en met 2015 krijgt de gemeente extra geld om het onderwijskansen beleid uit te voeren. Dit geld is specifiek bedoeld om de kwaliteit van de voorschoolse educatie te verbeteren en om meer schakelklassen te organiseren. Daarnaast wordt er geïnvesteerd in een eenduidig overdrachtsprotocol voor de overgang voorschool school en in een sluitend systeem om kinderen die mogelijk een taalachterstand hebben te vinden en te stimuleren deel te nemen aan VVE. Leiden heeft hierover afspraken gemaakt met het rijk, vastgelegd in de Bestuursafspraken VVE en Verlengde Leertijd die door het college van B&W vastgesteld zijn.

2 Format Bestuursafspraken VVE/verlengde leertijd Gemeente: Leiden 26 januari 2012 v3 definitief na akkoord OCW

3 Verplichte elementen die worden opgenomen bij monitoring door de onderwijsinspectie Onderdelen Situatie 2011 Streefcijfers Kwantitatieve elementen Hbo-ers (zal worden opgenomen in vragenlijst inspectie) Peuterspeelzalen (24 groepen): 2 HBO Ambulant Peuter Begeleidsters als vliegende brigade voor tutoring, afnemen toetsen etc. nu wekelijks op 14 VVE groepen. Kinderdagopvang (10 groepen): op 3 van 4 VVE locaties 1 HBO VVE-leidster, op 4 e locatie 3 leidsters SPW4, geen HBO r als coach on the job. Totaal 2011: 2 fte = 3 medewerkers. Peuterspeelzalen: bestaande 2 fte anders inzetten + over 24 VVE groepen ipv 14 groepen. Kinderopvang: 0,5 fte nieuwe inzet op 10 VVE groep Totaal: 3 fte = ca. 6 medewerkers. Inzet HBO r: 1 dagdeel per week per groep, coaching on the job van de VVE leidsters. Hanteren kindvolgsysteem (zal worden opgenomen in vragenlijst van inspectie) Voorschool: 40 (=100%) gesubsidieerde groepen score 2: gebruik Piramide en bijbehorend CITO volgsysteem. Vroegschool: 9 VVE scholen score 3, gebruik Piramide en bijbehorend CITO volgsysteem; 6 VVE Light scholen met ander programma (score: niet in inspectie). Voorschool: score 3 op 40 groepen (=100%). Vroegschool: 12 VVE scholen score 3 (= 75%) (imple CITO volgsysteem Piramide op 3 extra scholen, zie t Schakelklassen, zomerscholen of voorzieningen met eenzelfde doelstelling - 3 schakelklassen verlengde schooldag po - 1 deeltijd schakelklas po - 1 kopklas Totaal 5 groepen. - 4 schakelklassen verlengde schooldag po; - 2 deeltijdschakelklassen; - 1 kopklas; - 1 groep (24 ll) zomerschool 4 weken ; - 1 pilot nieuwe vorm verlengde leertijd (1 groep); - Taalimpuls WeekendKlas (extra groep taalonderste - kwaliteitsverbetering huidige schakelklassen door e bijscholing (Sardes) Totaal 10 groepen.

4 Uitbreiding van het aantal VVE plaatsen Peuterspeelzaal: 236 plaatsen VVE intensief ; 276 plaatsen VVE Light. Kinderopvang: 133 plaatsen VVE intensief Totaal 369 VVE plaatsen en 276 VVE Light plaatsen voor geschat aantal gewichtenkinderen extra doelgroep 100 = 415 doelgroeppeuters Zie toelichting Peuterspeelzalen: 138 (=50%) VVE Light peuterplaatsen ombuigen naar VVE intensief, waardoor aantal VVE plaatsen op 374 komt. Kinderopvang: uitbreiding VVE plaatsen tot totaal 150 plaatsen Pilots toeleiding Gemeente: score 3 VVE inspectie. Vanuit huidig beleid diverse toeleidingsactiviteiten. Gemeente: 1 pilot, drang: invoeren sluitend systeem vroegsignalering doelgroepkinderen dmv Protocol Taaldiagnostiek. Zie toelichting. Pedagogische medewerkers VVE met taalniveau 3F Taalniveau: totaal 27 niveau 3F, 72 niveau 2F. (zal worden opgenomen in vragenlijst van inspectie) Peuterspeelzalen: 18 leidsters taalniveau 3F, 32 leidsters opleidingsniveau 2F. Kinderopvang: 9 leidsters taalniveau 3F, 40 leidsters taalniveau 2F. 50 leidsters op niveau 3F. 2. Gemeentelijke VVE-beleid A9 De resultaten van VVE Gemeente: score 1 op resultaatafspraken. geen beoordeling wegens geen gemeentelijk beleid. NB er is een lokale VVE monitor met veel gegevens aangeleverd door locaties. Gemeente: score 3, vastgestelde resultaatafspraken op basis van gegevens in lokale VVE monitor. score 3, op basis van afspraken op gemeentelijk niveau. 3. VVE kwaliteit op locaties/ Element Ouders Algemeen: zie toelichting voor totaalplan waarin items verweven zijn Gemeente: score 2, want beleidsvoornemens rondom Ouderbetrokkenheid zijn volgens de IvhO niet in concrete doelen verwoord en er is te weinig evaluatie van activiteiten. Gemeente: score 3, concretiseren beleidsdoelstellingen op basis van plan van aanpak Ouderbetrokkenheid op Maat.

5 B1 Gericht ouderbeleid 85% score 2 11% score 3 4% score 4 85% score 3 15% score 4 B2 Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd 22% score 2 70% score 3 8% score 4 59% score 3 41% score 4 Eenduidige informatie over VVE stadsbreed B3 Intake 11% score 2 85% score 3 4% score 4 56% score 3 44% score 4 Overal wordt de intake eenduidig afgenomen. B4 Stimuleren thuis om ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen 1348% score 2 41% score 3 11% score 4 70% score 3 30% score 4 Gebruik van 1 methodiek Piramide Thuis stadsbreed B5 Participatie in VVE-activiteiten in de voorschool B6 Informeren over de ontwikkeling van hun kind. 33% score 2 59% score 3 8% score 4 44% score 2 52% score 13 4% score 4 63% score 3 37% score 4 Alle locaties maken een plan van aanpak gebaseerd op hun specifieke ouderpopulatie. 100% (=27) score 3 B7 Rekening houden met de thuistaal 100% (=27) score 3 100% (=27) score 3 door inzet op omgaan met meertaligheid door leidste

6 4. VVE kwaliteit op locaties / Elementen Opbrengstgericht werken en verbeteren interne kwaliteitszorg Zie toelichting voor totaalplan waarin items verweven zijn C 1.4 Aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd 56% score 2 44% score 3 locaties: 27 (=100%) score 3 C3.7 Leidsters leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen 52% score 2 48% score 3 locaties: 27 (=100%) score 3 D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van kinderen 56% score 2 44% score 3 locaties: 100% (=27) score 3 D1.2 De begeleiding van de groep is planmatig voor : de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind 52% score 2 44% score 3 4% score 4 locaties: 74% score 3 26% score 4 D1.3 De evaluatie en begeleiding van de aangeboden begeleiding en zorg Gemeente: score 3 op interne kwaliteitszorg ivm lokaal evaluatie instrument. 74% score 2 26% score 3 Gemeente: score 3, cyclische inzet lokaal evaluatie instrument. 100% (=27) score 3 E2 De voorschool evalueert de kwaliteit regelmatig Gemeente: score 3 op interne kwaliteitszorg ivm lokaal evaluatie instrument. Gemeente: score 3, cyclische inzet lokaal evaluatie instrument.

7 22% score 1 59% score 2 15% score 3 4% score 4 22% score 2 59% score 3 19% score 4 E3 De voorschool evalueert de resultaten van VVE 41% score 1 41% score 2 11% score 3 7% score 4 41% score 2 41% score 3 18% score 4 Lokaal element VVE tijd jongste peuters: doelgroeppeuters komen vanaf 2,5 jaar 2 dagdelen naar VVE, vanaf 3 jaar 4 dagdelen. Oordeel inspectie: niet voldoende VVE tijd voor jongste peuters. Pilot Startgroep: 1 pilot van combi school-kinderopvang gestart. VVE tijd jongste peuters: alle doelgroeppeuters volgen vanaf 2,5 jaar 4 dagdelen VVE. Pilot Startgroep: aanvulling tot voldoende uren VVE voor peuters in Startgroep(en) obv gemeentelijk beleid.

8 Toelichting bij scores De Inspectie van het Onderwijs hanteert een VVE toezichtskader. Hierin zijn indicatoren benoemd. Het VVE toezichtkader bestaat uit vier hoofddomeinen, met daarbinnen in totaal circa 20 aspecten. Elk aspect bestaat uit een of meerdere indicatoren die beoordeeld worden met de volgende kwalificaties: 1. een noodzakelijk verbeterpunt; 2. een wenselijk verbeterpunt; 3. voldoende; 4. een voorbeeld voor anderen. Toelichting bij Bestuursafspraken Leiden A. Algemene toelichting VVE in Leiden In Leiden kennen we VVE op de peuterspeelzalen, in de kinderopvang en in de basisschool. Waar gesproken wordt over voorschool, worden peuterspeelzalen en kinderdagverblijven samen bedoeld. Waar relevant worden deze voorschooltypen apart benoemd. Alle VVE intensief locaties gebruiken het programma Piramide. Daarnaast kennen we nu nog VVE Light locaties in de peuterspeelzaal: het enige verschil met de intensief locaties is dat er 1 VVE geschoolde leidster op de groep staat ipv 2. Daarentegen is er wel een Ambulant Peuterbegeleider die wekelijks deze Light locaties bezoekt (coaching, tutoring, toetsing). In de vroegschool kennen we ook VVE Light, op deze locaties wordt niet met Piramide gewerkt (locaties ook niet in inspectie meegenomen). Ombuiging van zowel Light peuterspeelzalen als scholen naar intensief Piramide is opgenomen in het format (onderdeel 1 kindvolgsysteem en VVE plaatsen en onderdeel 4 kwaliteitsverbetering ). De leidsters in de Light peuterspeelzalen worden tot de ombuiging een feit is betaald uit de eigen middelen van Leiden. Doelgroep Leiden definieert de voorschoolse VVE doelgroep als volgt: gewichtenpeuters als in de regeling van het Rijk + sterretjes kinderen. Deze sterretjes kinderen zijn peuters in de leeftijd van 0 4 jaar die op basis van de opleiding van de ouders niet onder de gewichtenregeling van het Rijk vallen. Zij hebben een zwak taalniveau en een risico op (taal)achterstand, wat wordt vastgesteld door een CITO of logopedische toets. Deze wordt uitgevoerd door een leidster, tutor of andere professionele medewerker van een VVE voorziening en door een logopedist beoordeeld. B. onderdeel 1 Kindvolgsysteem In Leiden zijn 9 vroegscholen waar met Piramide + bijbehorend kindvolgsysteem gewerkt wordt. Deze scholen zijn aangesloten op de lokale VVE monitor. Daarnaast zijn er 10 scholen waar met een andere, Light versie van een VVE programma wordt gewerkt. De doelgroepkinderen op deze locatie zijn niet goed in beeld en worden niet specifiek op hun VVE label getoetst en gevolgd. Om ook in de vroegscholen een bereikcijfer van 100% te halen en alle kinderen een hoogwaardig aanbod te kunnen doen, worden een

9 aantal Light scholen omgevormd tot VVE intensief scholen. Zij dienen met Piramide te gaan werken en het bijbehorend kindvolgsysteem in te zetten. Dit zorgt niet alleen voor een beter aanbod aan de kinderen die het nodig hebben, maar bevordert ook de effectiviteit van VVE. Immers, er is voor meer kinderen een doorgaande leerlijn gegarandeerd bij de overgang van voor naar vroegschool. Daarnaast sluiten ook deze scholen dan aan op de lokale VVE monitor, en doen daarmee mee aan de resultaatafspraken die de gemeente + schoolbesturen maken. Bij dit onderdeel worden ook de middelen die de scholen ontvangen voor VVE ingezet. C. onderdeel 1 Pilots toeleiding In het te implementeren protocol is het consultatiebureau de vindplaats voor doelgroepkinderen. Het uitgangspunt is het CB, waar kinderen vanaf 1,5 jaar oud op vaste momenten specifiek op spraaktaal gescreend worden. In combinatie met de gegevens van de gezinssituatie (aanwezig op het CB) zorgt dit er voor dat er al heel vroeg vastgesteld kan worden of een kind tot de doelgroep VVE behoort. Idealiter worden dan de overige toeleidingsactiviteiten afgestemd op wat er naast de opbrengst van het protocol nog nodig is. Wanneer gewerkt wordt met een sluitend protocol, zullen sommige bestaande activiteiten overbodig worden. Gemeente Leiden hanteert op dit moment het principe van drang. Wel is er behoefte om met elkaar in gesprek te gaan over welke vorm dwang precies kan krijgen. Wanneer alle kinderen met een risico op taalachterstand in beeld zijn middels het protocol, is het vervolgens ook mogelijk heel gericht ouders aan te spreken of te ondersteunen daar waar de kinderen vanwege belemmeringen in de gezinssituatie niet aan VVE deelnemen. D. onderdeel 3 Element Ouders In 2012 wordt gestart met het Plan van Aanpak Ouderbetrokkenheid op Maat. In samenwerking met de Hogeschool Leiden en de Hogeschool Zuyd is gestart met een lezing + workshops voor leidsters / leerkrachten en directieleden. In februari 2012 kunnen de voor en vroegscholen een keuze maken uit een aantal activiteiten om ouderbetrokkenheid vorm te geven. Het gaat erom maatwerk te leveren op basis van de ouderpopulatie die per locatie verschillend kan zijn. Bovendien zijn niet alle locaties even ver met een eigen ouderbeleid. De genoemde Hogescholen zullen dit proces begeleiden. Begroting 2012: voor 9 scholen, peuterspeelzaalorganisatie en kinderopvangorganisatie; en 2014 t/m 2015 jaarlijks Piramide Thuis: om te stimuleren dat ouders ook thuis met (de thema s van) VVE werken en om leidsters en leerkrachten hierin te ondersteunen, willen we zowel in groepsverband als gezinsgericht aan de slag met het programma Piramide Thuis. Hierbij wordt gewerkt met studenten onder begeleiding van professionals. Begroting 2012: (1 groep van 12 ouders en 20 gezinsplaatsen), 2013 t/m 2015 jaarlijks (3 groepen van 12 ouders en 36 gezinsplaatsen per jaar). E. onderdeel 4 Element Opbrengstgericht werken en interne kwaliteitszorg

10 In Leiden kennen we in 3 wijken een VVE of Taalnetwerk, waarin de voorscholen en basisscholen in een wijk samen participeren. Het doel is uitwisseling tussen leidsters en leerkrachten, van elkaar leren, stimuleren van samenwerking en afstemming in het gebruik van Piramide. De lokale Piramidetrainers draaien in de netwerken mee. Vanaf 2012 zal versterking van de netwerken plaatsvinden om het lerend vermogen van de netwerken te verbeteren (jaarlijks 5.000). De inspectie heeft aangegeven dat het lokaal ontwikkelde instrument zelfevaluatie en visitatie VVE in potentie een krachtig instrument is om de kwaliteit van VVE te evalueren en te borgen. Het is daarom van belang om dit instrument verder te verfijnen en als cyclisch proces op te nemen in het onderwijskansen beleid. Begroting 2012 t/m 2015 jaarlijks De effectiviteit van VVE hangt o.a. samen met een doorgaande leerlijn van voorschool naar vroegschool (inhoud). Daarbij hoort een goede overdracht van de kinderen. Dat geldt niet alleen voor doelgroepkinderen maar ook kinderen met een zorgbehoefte. In Leiden hebben WSNS en de gemeente daarom samen een opdracht geschreven om een integraal overdrachtsprotocol op te stellen, dat bruikbaar is bij de overgang van voorschoolse voorziening naar basisonderwijs voor zowel VVE kinderen als zorgkinderen. Hierbij dient uitgegaan te worden van het kindvolgsysteem in het basisonderwijs om zo een eenduidige aansluiting te kunnen maken. In 2012 wordt het protocol opgesteld ( ), en in de jaren erna verder geïmplementeerd ( en jaarlijks 5.000). Het algemene beeld van de IvhO was dat in Leiden de algemene reflectie op de uitvoering van VVE beter kan. Dat betekent iets voor het gemeentelijk beleid, maar vooral voor de locaties. Zij zullen ondersteund worden in het monitoren van de resultaten en de effectiviteit van hun handelen. Dit vraagt om maatwerk zoals tijdelijke ondersteuning of juist bijscholing. Wij reserveren daarom budget om vraaggericht te kunnen inzetten.