Inhoudsopgave. 2 Programma s 13



Vergelijkbare documenten
Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015.

Omschrijving

Jaarrekening Gemeente Bunnik. Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad

Bijlagen -Bijlage 1 -Jaarstukken Verslag van bevindingen

Raadsvoorstel 15 december 2011 AB RV

1 e HERZIENING BEGROTING Omgevingsdienst Brabant Noord

Farid Chikar / juni 2017

Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB RV

8 februari Begrotingswijziging

Informatienota KENNISNEMEN VAN: Neerijnen

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen.

Besluit Raad Nr. Datum 0 5 JUL 2016

Omschrijving Het programma omvat de dienstverlening aan burgers, het functioneren van het bestuur en de organisatie en de integrale veiligheid.

Raadsvoorstel agendapunt

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Sociale Dienst Oost Achterhoek Nota Algemeen Bestuur

1. Mutaties Themabegroting 2017

Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Bergen (N-H)

Bijlage: 3 Portefeuillehouder: H.J. van Schaik

Presentatie voor de gemeenteraad van Haarlem. Jaarverslag en jaarrekening 2013

Overhevelingen van exploitatiebudgetten en investeringskredieten van 2017 naar 2018

Onderwerp : Zienswijzemogelijkheid programmabegroting 2018 en jaarverantwoording met resultaatbestemming 2016 Veiligheidsregio Brabant-Noord.

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

Financiële begroting 2015 samengevat

Voorgesteld wordt de volgende uitgangspunten voor de begroting 2014 te hanteren:

Nota reserves en voorzieningen

RAADSVOORSTEL BIJ ZAAKNUMMER: AST/2016/009820

2012 actuele begroting op

BIEO Begroting in één oogopslag

documentnr.: INT/C/16/24902 zaaknr.: Z/C/16/27528 Raadsvoorstel

25 juni /34 n.v.t wethouder C.M.A. (Cor) van den Berg

Jaarrekening 2013 Gemeente Lochem. Drukkerij Lammerdink, Lochem. Gemeente Lochem

Programmabegroting

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7. Doetinchem, 22 mei Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014

GEMEENTE ROERMOND. Agendapuntno.: Portefeuille: Raadsvoorstelno. 2013/032/1 Datum 14 mei Onderwerp: Jaarverantwoording Aan de Gemeenteraad

Simpelveld. Advies aan burgemeester en wethouders. Onderwerp: jaarstukken gemeente. Behandelend ambtenaar:

dhr. J. Ophoff - Financiën 1. Bestuur

Vergadering d.d.: 14 mei 2009 agendapunt: 9. Onderwerp: Vaststelling jaarverslag/jaarrekening 2008

Duurzaam wonen en ondernemen

Datum Agendapunt Documentnummer. 20 september 2016 R10S005/z

Haarlem, 23 augustus Onderwerp: Begroting Bijlagen: ontwerpbesluit, begroting

Bijlagen: 1. Jaarverslag en jaarrekening Accountantsrapport 2011

advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed

Raadsvoorstel2008/19954

Raadsstuk. Onderwerp Bestuursrapportage Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Datum: 4 juli 2014 Agendapunt: 4 Betreft: Jaarstukken 2013

Managementrapportage 2017

Zaaknummer : Raadsvergadering : Agendapunt : Commissie :

Financiële verordening gemeente Beesel Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen. Hoofdstuk 2. Begroting en verantwoording

Datum: Informerend. Datum: Adviserend

*Z00DC82ADBB* documentnr.: INT/M/15/15913 zaaknr.: Z/M/15/19062

Bijlage: 3 Bij welk oorspronkelijk stuk hoort de bijlage: 2009i00970 discussiememo p&c cyclus

Een aantal financiële ontwikkelingen zijn aanleidingen de begrotingcijfers 2015 bij te stellen.

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017

Beantwoording technische vragen gesteld naar aanleiding van de Voorjaarsnota 2010

IJsselstein. Raadsvoorstel. agendapunt. Aan de raad van de gemeente IJsselstein. Datum: 15juni 2018 Blad : 1 van 7

Naam en telefoon. Coen van den Hout (9300) Afdeling. Portefeuillehouder

VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD

PROGRAMMA 5 - BEDRIJFSVOERING

Notitie financiële positie gemeente Pekela

IBML Financieel technische vragen begroting 2017

Ontwerp- 5 e begrotingswijziging 2013

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

Meerjarenperspectief bestaand beleid per programma:

Wat zijn de argumenten? De financiële rechtmatigheid is een belangrijk criterium bij de beoordeling van de jaarrekening door de accountant.

Reactie college op onderzoek Jaarstukken 2017 Rekenkamercommissie

Managementrapportage 2016

: krediet verbouwing aanpassing Dorpshuis Valkenburg

Voorstel aan college van Burgemeester en Wethouders

Themaraad financiën 3 april

Wijzigingen artikelsgewijs financiële verordening 212 nieuw versus huidig Bijlage 2

Voorstel In te stemmen met de 10e wijziging van de begroting 2018 waarin de mutaties zijn verwerkt van de

Inhoudsopgave. Aanbieding 3. Programma 1. Burger en Bestuur 4. Programma 2. Openbare orde en Veiligheid 5. Programma 6. Sport recreatie en landschap 6

Algemeen Bestuur. De commissie heeft geadviseerd het voorstel door te geleiden voor besluitvorming in het Algemeen Bestuur

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2

Richtlijnen van de commissie BBV

Reactienotitie informatieavond Perspectiefnota (19 juni 2014) beantwoording/toelichting

Afdeling: Financien / control Zaakkenmerk: Behandelend ambtenaar: J.A.L. Degens. Afdelingsmanager: G.H.J. Hollands

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal

BEGROTING BIEO (begroting in één oogopslag)

Nota Reserves en Voorzieningen

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen)

Accountantscontrole 2013

Cursus Financiën voor raadsleden

Raadsvoorstel. Agendanummer: Datum raadsvergadering: 11 juni Begrotingswijziging (juniversie) Gevraagde Beslissing:

ADVIES STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN JAARSTUKKEN 2010 GGD

Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen

: Dhr. H.J. van Wiggen

Betreft : RAADSVOORSTEL - vaststelling jaarrekening 2006

RAADSVOORSTEL. Raadsvergadering. Onderwerp Extra kosten personele inhuur Openbare Orde en veiligheid (OOV) Aan de raad,

Advies: In te stemmen met de Bestuursrapportage 2014 en deze ter vaststelling aan de raad aan te bieden.

IJsselstein. Raadsvoorstel. agendapunt. Aan de raad van de gemeente IJsselstein. Datum: 1 mei 2018 Blad : 1 van 5

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS

Raadsvoordracht. Onderwerp: Vierde kwartaalbrief Datum: 6 november 2012 Perry van den Blink

22 april 2015 OPENBAAR LICHAAM CREMATORIA TWENTE

Specificatie wijziging balanspost Overige nog te betalen en vooruitontvangen bedragen : Omschrijving Paginanr. Was Wordt Mutatie

Gemeente Breda ~Q~ ~,,~ Registratienr: [ 40523] Raadsvoorstel

Nota reserves en voorzieningen

R O Vaststellen jaarstukken 2016 (aangepast)

1. Ambities 2. Wat hebben we bereikt

Transcriptie:

Jaarrekening 2012

Inhoudsopgave JAARVERSLAG 3 1 Samenvatting 5 2 Programma s 13 Toelichting Indirecte kosten (kostenplaatsen) en incidentele budgetten 14 Programma 1. Burger, bestuur & dienstverlening 15 Programma 2. Veiligheid & handhaving 27 Programma 3. Natuur & Milieu 35 Programma 4. Verkeer, vervoer & wegen 45 Programma 5. Wonen & werken 55 Programma 6. Sport, cultuur & recreatie 67 Programma 7. Zorg & Welzijn 77 Programma 8. Onderwijs & Jeugd 89 Algemene dekkingsmiddelen 99 3 Paragrafen 101 3.1. Lokale heffingen 103 3.2. Weerstandsvermogen 106 3.3. Onderhoud kapitaalgoederen 109 3.4. Financiering 112 3.5. Bedrijfsvoering 113 3.6. Verbonden partijen 117 3.7. Grondbeleid 120 1 JAARREKENING 125 4 Waarderingsgrondslagen 127 5 Balans per 31 december 2012 133 6 Toelichting op de balans 137 7 Programmarekening 157 OVERZICHT SPECIFIEKE UITKERINGEN (SISA) 161 BURGERJAARVERSLAG 167

Samenvatting 2

JAARVERSLAG

Samenvatting Jaarrekening 2012 Gemeente Lochem Opdrachtgever: Vormgeving: Drukwerk: Gemeente Lochem Mo Middag, Lochem Drukkerij Lammerdink, Lochem Contact: Afdeling Financiën Gemeente Lochem Postbus 17, 7240 AA LOCHEM T (0573) 28 92 22 E info@lochem.nl I www.lochem.nl 4

Samenvatting 1. Samenvatting Hierbij bieden wij u de jaarstukken 2012 aan. Met de jaarstukken legt ons college verantwoording af over het in de begroting 2012 vastgestelde beleid. Net als in voorgaande jaren ligt er ook nu een positieve controleverklaring van de accountant. Het vermogen en resultaat over 2012 zijn getrouw weergegeven en de baten en lasten alsmede de balansmutaties zijn rechtmatig en in overeenstemming met de begroting en relevante wet- en regelgeving. Onderstaand volgt een samenvatting van het (financiële) resultaat 2012. Vervolgens gaan wij in het jaarverslag uitgebreid in op de resultaten per programma en de paragrafen. In de jaarrekening volgt de balans met toelichting. Omvang van de jaarstukken De stuurgroep Vereenvoudiging en Verbetering Instrumenten (VVI) heeft over de te wijzigen onderdelen van de jaarstukken in januari besloten. Hiermee is de omvang flink teruggebracht. Dit is mogelijk gemaakt door de lijn van de begroting 2013 door te trekken naar deze jaarstukken. Oftewel de beleidsteksten en paragrafen zijn kort en bondig, hierbij merken wij op dat wel minimaal moet worden voldaan aan de eisen van de verslaggevingsregels (BBV). In tegenstelling tot de voorgaande jaarrekening staan de verslaggevingsregels nu wel toe, dat de financiële analyse zelfstandig mag worden opgenomen in het jaarverslag bij de programmaverantwoording. Verder is de toelichting op de balans verbeterd door te voorzien in compacte informatie en een eenduidige opbouw van tabellen. Overeenkomstig het besluit van de stuurgroep VVI wordt de opmaak van de documenten in de P&C-cyclus verzorgd door een vormgever. Ook hierdoor worden deze beter inzichtelijk. Naast de vereenvoudiging is de informatievoorziening ook verbeterd. De financiële analyse is uitgebreid met een toelichting op de afwijkingen binnen de kapitaallasten en op de afwijkingen binnen de incidentele (projectmatige) budgetten. Met het doorvoeren van bovenstaande wijzigingen, zijn wij van mening dat er sprake is van een compacte en inzichtelijke jaarrekening, die bovendien betere (sturings-)informatie biedt. 5 Jaarrekeningresultaat 2012 De jaarrekening 2012 sluit met een positief saldo van 1.644.278. In dit resultaat zitten ook de positieve saldi van de nog niet volledig bestede incidentele (projectmatige) budgetten. Voor de continuïteit van de uitvoering is het noodzakelijk dat deze budgetten worden overgeheveld naar 2013. De overheveling vindt plaats door afzonderlijke besluitvorming van uw raad. Het totaal aan over te hevelen budgetten van 830.000 gaat ten laste van het jaarrekeningresultaat van 1.644.278. Per saldo resteert er een positief saldo van 814.278. Dit saldo wordt toegevoegd aan de algemene reserve. In de tabel op pagina 4 is dit cijfermatig weergegeven. Het resultaat na bestemming van 1.644.278 is het saldo vóór het overhevelen van niet bestede budgetten naar het jaar 2013. De financiële analyse per programma geeft de verklaring voor het ontstaan van de afwijkingen. Onder het specifieke kopje Incidentele budgetten worden de verschillen binnen de projectmatige budgetten toegelicht. Het saldo ( 830.000 ongedekt) van deze budgetten wordt voorgesteld over te hevelen naar 2013. Het komt namelijk voor dat activiteiten aan het eind van het boekjaar nog niet zijn opgestart of afgerond. Het is dan noodzakelijk dat het (nog resterende) budget beschikbaar blijft om de activiteit uit te voeren of verder af te ronden. De onderbesteding in 2012 heeft in voordelige zin (voordeel door niet bestede budgetten) het rekeningresultaat beïnvloed. Nu wordt voorgesteld de (restant)budgetten over te hevelen naar 2013.Deze werkwijze is conform de bepalingen van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Het overhevelen van budgetten is door het jaaroverschrijdende karakter van de activiteiten veelal een gegeven. In het boekwerk Cijfermatige detailverantwoording 2012 geven wij een specificatie met toelichting van de over te hevelen budgetten. Tenslotte is ook de ontwikkeling in de vermogenspositie van belang om een goed inzicht te krijgen in de financiële positie. De paragraaf weerstandsvermogen gaat in op de samenhang tussen de weerstandscapaciteit (vrij beschikbare eigen vermogen) en het risicoprofiel van onze gemeente. De paragraaf weerstandsvermogen maakt onderdeel uit van het jaarverslag.

Samenvatting In cijfers geeft 2012 het volgende resultaat: -=nadeel, bedragen x 1.000 Werkelijk 2011 Begroting 2012 Werkelijk 2012 Saldo 2012 BATEN Prg.1 Burger, bestuur en dienstverlening 1.549 3.179 870-2.309 Prg.2 Veiligheid en handhaving 33 19 32 13 Prg.3 Natuur en milieu 8.719 9.337 8.981-356 Prg.4 Verkeer, vervoer en wegen 607 468 270-199 Prg.5 Wonen en werken 2.591 10.968 7.401-3.567 Prg.6 Sport, cultuur en recreatie 103 17 106 89 Prg.7 Zorg en Welzijn 9.344 9.056 9.626 570 Prg.8 Onderwijs en jeugd 1.277 340 424 85 Totaal baten programma s 24.223 33.385 27.711-5.674 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN Lokale heffingen 5.164 5.340 5.383 43 Algemene uitkeringen 29.198 29.036 29.112 76 Dividend 1.355 1.244 1.245 1 Overige algemene dekkingsmiddelen 2.849 2.517 2.671 154 Totaal algemene dekkingsmiddelen 38.566 38.137 38.410 273 6 TOTAAL BATEN 62.789 71.522 66.122-5.401 LASTEN Prg.1 Burger, bestuur en dienstverlening 7.247 8.916 7.441 1.474 Prg.2 Veiligheid en handhaving 3.212 3.329 3.109 221 Prg.3 Natuur en milieu 10.470 12.305 10.843 1.462 Prg.4 Verkeer, vervoer en wegen 6.987 6.098 5.422 676 Prg.5 Wonen en werken 6.504 13.381 10.221 3.159 Prg.6 Sport, cultuur en recreatie 6.833 4.623 4.290 333 Prg.7 Zorg en Welzijn 20.071 20.043 20.128-85 Prg.8 Onderwijs en jeugd 6.117 6.492 6.003 489 Totaal lasten programma s 67.440 75.186 67.458 7.729 TOTAAL BATEN MINUS LASTEN -4.651-3.664-1.336 2.328 Onvoorzien -96 96 RESULTAAT VOOR BESTEMMING -4.651-3.760-1.336 2.424 Mutaties reserves 5.388 4.197 2.981-1.216 RESULTAAT NA BESTEMMING 737 437 1.644 1.207 Resultaat na bestemming 1.644.278 Overheveling (restant)budgetten 2012 (Restant)budgetten 2.667.000 Dekking door reserves 1.837.000 Nog te dekken -830.000 -=nadeel, bedragen in Voordelig saldo 2012 814.278

Samenvatting Toelichting programmaverantwoording Onderstaand volgt een toelichting op de belangrijkste resultaten zowel beleidsmatig als financieel per programma. In het jaarverslag zelf vindt u per programma een gedetailleerde toelichting op de resultaten 2012. In het afzonderlijke boekje Cijfermatige detailverantwoording 2012 is een toelichting op de openstaande kredieten en op de over te hevelen incidentele budgetten opgenomen. Algemeen In de begroting en jaarrekening worden ook programma-overstijgende lasten en baten opgenomen. Belangrijke budgetten betreffen de salarissen, overige personeelskosten en inhuur. In 2012 zijn de loonkosten personeel en bestuur evenals de inhuur van personeel het gehele jaar nauwlettend bewaakt. Er is alleen personeel ingehuurd indien daar budgettaire ruimte voor aanwezig was. Van het beschikbare budget van 13.768.000 is 219.000 niet besteed. Bij de overige personeelskosten is een aantal budgetten niet volledig besteed. In totaal een voordeel van 242.000. Om aan de bezuinigingsdoelstelling op personele formatie te kunnen voldoen, wordt voorgesteld van dit voordeel 194.000 over te hevelen naar 2013. In 2012 is het nieuwe gemeentehuis in gebruik genomen. Er wordt gewerkt op een zo n duurzaam mogelijke manier en volgens het flex-concept. Een huis voor de democratie, herkenbaar en open voor een ieder. Een project van jaren maar nu toch gereed. In 2012 is uiteindelijk, na veel beraad, ook besloten om een loket van de gemeente in Gorssel te behouden om zo de dienstverlening voor onze inwoners zo toegankelijk mogelijk te houden. Programma 1 Burger, bestuur en dienstverlening In 2012 is gewerkt aan verdere verbetering van de kwaliteit van dienstverlening. Zo is gestart met de uitvoering van het organisatiebrede project procesmanagement, ter verbetering van onze dienstverlening, interne bedrijfsvoering en ondersteunende informatievoorziening en zijn diverse aanbevelingen uit de klanttevredenheidsonderzoeken uitgewerkt. 7 Grotere financiële afwijkingen programma 1 In financieel opzicht zijn in 2012 de volgende grotere afwijkingen ontstaan, vanwege pensioenverplichtingen is 116.000 aan extra bijdragen aan de voorziening toegevoegd. Voor nieuwe ontwikkelingen is op diverse stelposten budget gereserveerd. Hierop is in 2012 voor 257.000 geen beroep gedaan, derhalve een voordeel. In verband met de voorgenomen verkoop van het pand Hoofdstraat 28 was een extra afschrijving geraamd. Doordat het pand na 31 december is verkocht vindt de extra afschrijving niet in 2012 maar in 2013 plaats. Een voordeel van 575.000. Daar staat tegenover dat ook met het verkoopbedrag van 2,5 miljoen rekening was gehouden, ook dit wordt 2013, derhalve een nadeel. Binnen de kapitaallasten nieuwbouw gemeentehuis is een voordeel van 454.000 ontstaan. Diverse incidentele budgetten ten behoeve van e-dienstverlening zijn in 2012 tot een bedrag van 181.000 niet besteed. Programma 2 Veiligheid en handhaving De gemeente Lochem heeft in 2012 ten volle meegewerkt aan de ontwikkeling van de omgevingsdienst Achterhoek (ODA). Van in eerste instantie de gedachte dat alleen de basistaken zouden worden overgedragen is er uiteindelijk voor gekozen om milieubreed + de WABO brede specialistische taken over te gaan naar de ODA. De daadwerkelijke effectuering heeft plaatsgevonden in 2013. Programma 3 Natuur en milieu Er is gewerkt aan het verbeteren van scheiding van huishoudelijk afval. Huis-aan-huis inzameling van kunststof verpakkingsafval vindt plaats vanaf juni 2012. De raad heeft in 2012 ingestemd met de invoering van marktwerking en introductie van gedifferentieerde tarieven per 1 januari 2013. In januari 2012 heeft de raad de strategische visie beheer openbare ruimte vastgesteld. De strategische visie vormde

Samenvatting mede de basis voor de uitgangspuntennotitie oprichten Bedrijf en Beheer Onderhoud Openbare Ruimte (BBOOR), dat in oktober 2012 door de raad is vastgesteld. De uitgangspuntennotitie wordt nu vertaald in een bedrijfsplan BBOOR, dat in 2013 aan de raad wordt voorgelegd. Grotere financiële afwijkingen programma 3 In 2012 is 308.000 minder gedoteerd aan de voorziening Vervanging riolering, dit heeft te maken met de jaarlijkse rentetoevoeging. Er is per saldo, binnen de incidentele (projectmatige) budgetten, een voordeel van ca. 240.000 ontstaan. Programma 4 Verkeer, vervoer en wegen In juli 2012 heeft de gemeenteraad besloten het betaald parkeren per 1 januari 2013 op te heffen. Op 17 december 2012 zijn de parkeerautomaten buiten dienst gesteld en is het parkeren omgebouwd naar een parkeerschijfzone (blauwe zone). Er is een studie uitgevoerd naar een inrichtingsvoorstel voor de Traverse Eefde dat voldoet aan de verkeerskundige uitgangspunten en draagvlak heeft in de samenleving. In Eefde is veel consensus met het voorgestelde ontwerp, alleen de locatie van de toekomstige aansluiting van de Schurinklaan is nog punt van discussie. Tevens is dekking gevonden voor een groot deel van de Traverse en is er zicht op aanvullende middelen voor het resterende deel. Grotere financiële afwijkingen programma 4 Doordat in het najaar van 2012 de aanbesteding heeft plaatsgevonden, konden de asfalteringswerkzaamheden aan enkele wegen niet allemaal in 2012 worden uitgevoerd. Dit wordt in 2013, in combinatie met het vervangen van de duiker in de Ooldselaan te Laren, alsnog uitgevoerd. Het niet bestede budget van 329.000 wordt overgeheveld naar 2013. 8 Programma 5 Wonen en werken In november 2012 heeft de raad ingestemd met deelname in High Port Eefde en een bedrag van 73.000 beschikbaar gesteld als gemeentelijke bijdrage in de uitvoering. High Port Eefde is een open gebiedsproces om de vele initiatieven en projecten in Eefde met elkaar te verbinden en meerwaarde te creëren. Met betrekking tot de ontwikkeling Kop van Oost (deelgebied 1 en 2 Etalage naar de Toekomst) heeft overleg plaatsgevonden met de Nijha waarin ze hebben aangegeven geen gebruik te maken van de ontbindende voorwaarde. Dit betekent dat er nu getransporteerd kan worden en de gemeente eigenaar wordt van de gronden. Er zijn gesprekken gevoerd met Stemin over verwerving en herhuisvesting. Ook hebben er gesprekken met de provincie plaatsgevonden over een provinciale bijdrage aan de verplaatsing van Stemin. Grotere financiële afwijkingen programma 5 Het resultaat op de bouwgrondexploitaties (lasten minus baten) over 2012 is 547.000 nadelig. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een hogere dotatie van 327.000 aan de verliesvoorziening Barchem Zuid. De toename van het geraamde tekort wordt veroorzaakt doordat tijdens het bouwrijp maken, de werkwijze is veranderd ten opzichte van het bestek. En het afsluiten van het complex Laren III met een nog onverkochte kavel. Per saldo levert dit een nadeel van 106.000 op. Het resultaat op de exploitatie bedrijventerreinen (lasten minus baten) over 2012 is ca. 172.000 nadelig. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door financiële mutaties binnen Etalage naar de Toekomst, zoals de rentetoevoeging aan de verliesvoorziening en het uit de exploitatie halen van deelplan 1. Naar verwachting wordt bij raadsbesluit d.d. 13 mei 2013, ten tijde van het opstellen van de jaarrekening is dit nog niet bekend, besloten deelplan 1 uit de grondexploitatie Etalage naar de Toekomst te halen. Per saldo een nadeel van 328.000. De vrijval van de verliesvoorziening Diekink geeft een voordeel van 164.000. Nieuwe inzichten in omvang, fasering en invulling van het plan maken een kostendekkende grondexploitatie Diekink mogelijk.

Samenvatting Programma 6 Sport, cultuur en recreatie De gemeente Lochem heeft eind 2012 5,6 fte aan combinatiefunctionarissen gerealiseerd. Dat is meer dan de doelstelling waarop het haalbaarheidsonderzoek (4,6 fte) zich richtte. In 2012 bood het Rijk de mogelijkheid om meer functionarissen aan te stellen. Zonder inzet van extra dekking bleek dat mogelijk. De functionarissen zijn werkzaam in het onderwijs en sport/cultuur. Ze worden betaald vanuit reguliere gemeentelijke subsidie aan maatschappelijke partners (welzijnsinstelling, bibliotheek, muziekschool) en cofinanciering vanuit het Rijk. De activiteitenbudgetten en sommige activiteitengelden worden betaald door het onderwijs. Door de inzet van deze functionarissen stimuleert de gemeente Lochem de brede schoolontwikkeling en daarmee ontplooiingskansen voor kinderen. Het onderzoek van Viverion naar de haalbaarheid huisvesting DOK-partners in gemeentehuis Lochem heeft geen eenduidig antwoord opgeleverd. Medio 2012 is aanvullend onderzoek uitgevoerd naar mogelijke scenario s voor een gezamenlijke huisvesting van DOK partners. In december 2012 is gekozen om het beheer en de exploitatie van (welzijns) accommodaties als verantwoordelijkheid te laten bij de maatschappelijke organisaties zelf. Begin januari is dit standpunt teruggekoppeld naar alle hierbij betrokken partijen. Dit heeft nog niet geleid tot definitieve besluitvorming. Partijen onderzoeken nog de mogelijkheid of een gezamenlijke huisvesting gecombineerd kan worden met een ander particulier initiatief. Grotere financiële afwijkingen programma 6 Voor het digitaliseren van het bouwarchief was in 2012 140.000 beschikbaar. Hier is in 2012 geen gebruik van gemaakt, daardoor een voordeel. Omdat uitvoering in 2013 plaatsvindt wordt voorgesteld het budget over te hevelen naar 2013. Verder zijn er binnen programma 6 diverse voordelen ontstaan op budgetten voor sport, cultuur en recreatie. Programma 7 Zorg en welzijn De gekantelde verordening en beleidsregels met betrekking tot het WMO-uitvoeringsplan zijn vastgesteld. De medewerkers zijn geschoold in het voeren van een motiverend en gekanteld keukentafelgesprek. Er is over en weer stage gelopen door medewerkers van de gemeente met de SOL (Stichting Ouderenwerk Lochem) om van elkaars werkwijze te leren. Dit is een eerste stap in het toewerken naar een situatie waarbij een burger niet telkens hetzelfde verhaal hoeft te vertellen, afhankelijk van waar hij zich (als eerste) meldt met zijn vraag. Zowel het regionale convenant meldpunt backoffice multiproblemen (centrumgemeente Apeldoorn) als het Zutphense lokale convenant is getekend. Echter, gezien de verschillen tussen lokale zorg en dienstverlenende organisaties van Zutphen en Lochem is de intentie gewijzigd en is er een noodzaak tot lokaal in Lochem vormgeven. Het lokaal functionerende zorgoverleg wordt in 2013 geformaliseerd en uitgebouwd tot een lokaal vangnet Huiselijk geweld en Multi problem. Op deze wijze wordt recht gedaan aan de wettelijke verplichtingen in het kader van de Wet Publieke Gezondheid, de Wet tijdelijk huisverbod en wordt een koppeling gemaakt met de coördinatie van zorg via aansluiting van het CJG in het overleg. De procescoördinatie wordt uitgevoerd als plusproduct door de GGD NOG. 9 Grotere financiële afwijkingen programma 7 Bij uitvoering van de WMO-wrv is in 2012 een voordeel ontstaan van 300.000. De WMO-wrv is een lastig planbaar budget en omvat de vergoedingen voor vervoer, rolstoelen en woningaanpassingen. Het voordeel is hoofdzakelijk veroorzaakt door lagere verstrekkingen woningaanpassingen ( 139.000), rolstoelen ( 29.000), vervoer ( 85.000), vervoer-cvv ( 20.000) en minder externe adviezen ( 17.000). In 2011 is het overschot op het WWB werkdeel geparkeerd om terug te betalen aan het rijk. De terugbetaling is niet nodig, omdat het overschot verrekend mag worden met de tekorten over de jaren vóór 2011. Een incidentele meevaller van 141.000.

Samenvatting Programma 8 Onderwijs en jeugd In het kader van passend onderwijs is in maart 2012 besloten tot de realisatie van een Brede school op de locatie de Garve volgens het principe MFA. Tevens is gekozen voor een stevige samenwerking van andere scholen middels gezamenlijk gebruik van accommodaties. Het ontwikkelen van brede scholen in de verschillende kernen is in volle gang. In 2012 is een eerste aanzet gemaakt door kinderopvang organisaties en basisscholen te activeren samen te werken binnen het harmonisatie traject. Het doorontwikkelen van onderwijsachterstandenbeleid wordt meegenomen binnen het harmonisatie proces. Binnen het leerlingenvervoer wordt er meer gestuurd op openbaar vervoer en gezamenlijk reizen in plaats van taxivervoer (uitvoering OV maatje). Het Forseti-onderzoek gaf geen handvatten voor verbreding van het beleid naar bijzondere doelgroepen. Er wordt wel met omliggende gemeenten samenwerking gezocht om langere taxiritten te combineren. Dit heeft tot een forse besparing geleid. Er is in 2012 afgezien van een extra inkomensafhankelijke eigen bijdrage. In 2012 is de locatie van CJG officieel geopend. In 2012 is veel inzet gepleegd op de bekendheid van het CJG bij ouders en professionals. Ook is er veel geïnvesteerd in de samenwerking tussen de organisaties. Er is bijvoorbeeld een start gemaakt met bijeenkomsten om de visie 1 gezin 1 plan te implementeren. 10 Grotere financiële afwijkingen programma 8 In 2012 ontstond een onderschrijding van 93.000 van het budget leerlingenvervoer omdat er een aantal routes samengevoegd konden worden, er een aantal leerlingen vanuit Lochem niet meer met een taxi naar islamitisch basisonderwijs in Enschede gaan, er minder leerlingen werden doorverwezen naar Speciaal Onderwijs, er meer gestuurd wordt door de gemeente op openbaar vervoer en gezamenlijk reizen in plaats van taxivervoer en er meer samenwerking gezocht wordt met omliggende gemeente om langere taxitrajecten te combineren. Aan grootonderhoud schoolgebouwen (primair onderwijs), dat voor rekening van de gemeente komt, is 294.000 minder uitgegeven. Een aantal geprogrammeerde werkzaamheden zijn niet uitgevoerd vanwege het feit dat de investeringen boven de levensduur van de gebouwen zouden komen. Op het gebied van Jeugdzorg worden in verband met de aankomende transities geen langlopende afspraken gemaakt. Dit geeft voor 2012 een voordeel van 118.000. Algemene dekkingsmiddelen Voor wat betreft de Algemene Uitkering is in 2012 176.000 meer ontvangen dan geraamd. Deze mutatie is afkomstig uit de september- en decembercirculaire. Het was niet mogelijk om deze mutatie in de begroting te verwerken, omdat de circulaires pas beschikbaar zijn gekomen na de Bestuursrapportage per 31 augustus 2012. Daarna is er namelijk geen moment meer waarop de raad nog kan instemmen met een wijziging op de begroting via instrumenten uit de reguliere P&C-cyclus. Door aanpassing van de maatstaven is de WMO-uitkering binnen het Gemeentefonds naar beneden bijgesteld, dit gaf een nadeel van 100.000.

Samenvatting Beslispunten De jaarstukken moeten op grond van artikel 198 van de Gemeentewet door de gemeenteraad worden vastgesteld. Wanneer de vastgestelde jaarrekening met controleverklaring van de accountant vóór 15 juli van het jaar volgend op het betreffende jaar bij de provincie wordt ingediend, voldoet de gemeente aan één van de voorwaarden om onder het repressief toezicht te blijven vallen. De accountant heeft twee goedkeurende verklaringen afgegeven, namelijk een verklaring met het oordeel over het getrouwe beeld van de jaarrekening en een verklaring betreffende de rechtmatigheid van de baten, de lasten en de balansmutaties. Het college van B&W stelt voor in te stemmen met: Beslispunt 1 Vaststellen van de gemeentelijke jaarstukken 2012. Beslispunt 2 Het batig saldo van 1.644.278 als volgt te bestemmen: dekking exploitatiebudgetten, die overgeheveld worden naar het volgende begrotingsjaar, voor een bedrag van 830.000; toevoegen aan de algemene reserve 814.278 Beslispunt 3 Instemmen met de afgesloten kredieten en de toelichtingen. In de jaarstukken worden kredieten afgesloten en toegelicht. De financiële gevolgen van de af te sluiten kredieten worden meegenomen in de financiële bijstelling bij de Kadernota 2014. 11

Samenvatting 12

2. Programma s

Programma s 2. Programma s Toelichting Indirecte kosten (kostenplaatsen) en incidentele budgetten De loonkosten en indirecte kosten, zoals huisvesting, facilitaire dienstverlening en automatisering zijn programma overstijgende kosten. Via doorbelasting van de kostenplaatsen worden de lasten verdeeld naar de diverse programma s. Vanwege dit programma overstijgende karakter lichten wij hier eerst de afwijkingen op het niveau van kostenplaatsen toe. Vervolgens wordt per programma een toelichting gegeven op de resterende afwijkingen. Loonkosten en inhuur personeel De budgetten voor loonkosten personeel en bestuur evenals de inhuur van personeel zijn het gehele jaar nauwlettend bewaakt. Er is alleen personeel ingehuurd indien daar budgettaire ruimte voor aanwezig was. Van het beschikbare budget van 13.768.000 is 219.000 niet besteed. Overige personeelskosten Bij de overige personeelskosten is een aantal budgetten niet volledig besteed. Voor werving en selectie is minder uitgegeven. Door optimaal gebruik te maken van de website www.ikgavoordeachterhoek waren minder advertenties nodig. Daarnaast is voor onder andere bedrijfsgezondheidszorg, levensfase bewust personeelsbeleid, Arbo-voorzieningen en de kerstattentie minder besteed dan begroot. In totaal een voordeel van 242.000. Om aan de bezuinigingsdoelstelling op personele formatie te kunnen voldoen, wordt voorgesteld van dit voordeel 194.000 over te hevelen naar 2013. 14 Kapitaallasten De kapitaallasten als gevolg van investeringen worden doorberekend aan de producten. Op alle programma s tezamen zijn de kapitaallasten 249.000 lager uitgevallen dan begroot. De grootste afwijking ( 128.000) betreft de kapitaallasten voor het product Riolering binnen GRP. De afwijkingen van de kapitaallasten worden in de financiële analyse per programma toegelicht. De verantwoorde rentebaten bij de algemene dekkingsmiddelen (financieringsresultaat) zijn 154.000 hoger uitgevallen door enerzijds een voordelig renteresultaat van 44.000 en anderzijds een hogere toerekening aan bouwgrondexploitaties. Aan de bouwgrondexploitaties is een bedrag van 495.000 aan rente toegerekend. In de exploitatieopzetten is rekening gehouden met rentetoerekeningen. Wegens bouwrente nieuwbouw gemeentehuis is 190.000 aan het betreffende krediet toegerekend. In het nieuwbouwkrediet is rekening gehouden met bouwrente. Incidentele budgetten Binnen onze begroting worden voor projectmatige activiteiten incidentele budgetten opgenomen. Voor een aantal incidentele budgetten is de uitvoering nog niet voltooid. Dit wordt doorgeschoven naar 2013. Dit leidt tot een budgettair voordeel in de jaarrekening 2012, bij de resultaatbestemming wordt voorgesteld om de bijbehorende nog niet-bestede en in 2013 noodzakelijke budgetten over te hevelen. Het niet of gedeeltelijk uitvoeren van de toegekende budgetten heeft ook gevolgen voor de geraamde baten. Voor een aantal projecten worden de bijdragen van derden en subsidies ontvangen in 2013. Per programma wordt, indien van toepassing, een toelichting gegeven op de afwijkingen binnen de incidentele budgetten.

Programma 1: Burger, bestuur & dienstverlening 1. Burger, bestuur & dienstverlening 15 Portefeuillehouders: F.J. Spekreijse, B.J. Bussink en T. de la Court Het programma Burger, bestuur en dienstverlening gaat over de relaties die de gemeente heeft met haar omgeving. Relaties met individuele inwoners, bedrijven, instellingen en maatschappelijke organisaties op het gebied van dienstverlening, burgerparticipatie, bestuurlijke samenwerking en financiële middelen.

Programma 1: Burger, bestuur & dienstverlening Doelen & middelen Dienstverlening Beoogd resultaat Klantgericht Doel: Poort voor de gehele overheid en Klantgericht werken Optimaliseren processen Snel en zeker Processen stroomlijnen Opzetten BGT Koppelen BRO-NHR Uitbouw KCC/Frontoffice nieuw gemeentehuis Ombuigingsonderzoeken procesmanagement en dienstverlening Samenwerkingsgericht Kennis delen door samenwerken Transparant Aanbevelingen kto uitwerken Binnengemeentelijke samenwerking Doel: Rol gemeente is passend en adequaat 16 Meer inwoners zijn betrokken bij beleid gemeente Participatie stimuleren E-participatie uitwerken Nota burgerparticipatie doorontwikkelen Multidisciplinair werkoverleg Bovengemeentelijke samenwerking Efficiëntere en effectievere resultaten Doel: Ambities realiseren door samenwerken Uitvoering bestaand beleid Gemeentelijke middelen Doel: Ambities realiseren door cofinanciering Ondernemend samenwerken Ondernemende gemeente

Programma 1: Burger, bestuur & dienstverlening 1. Burger, bestuur & dienstverlening Het beleid voor dit programma is onder andere vastgelegd in de beleidsnota s: Visie op dienstverlening (2007) De nota burgerparticipatie (2008) Nota regionale samenwerking (2005) Nota verbonden partijen (2011) Effectindicatoren Indicator Nulmeting Realisatie Ambitie Ambitie Ambitie 2008 2011 2013 2016 2020 1.1 Dienstverlening Totaalscore klanttevredenheid publieksbalie (TNS-Nipo)* 7,8 7,5 7,8 7,7 7,8 Indicator Nulmeting Ambitie Realisatie Ambitie Ambitie 2008 2011/2012 2012 2014 2020 1.2 Binnengemeentelijke samenwerking Percentage inwoners lid van een dorpsraad 15 50 51 55 75 Percentage inwoners voelt zich betrokken bij wijk/buurt * 55 65 80 67 75 Percentage inwoners waardeert inspraak en informatiebijeenkomsten van de gemeente positief ** 50 60 61 65 70 * De nulmeting in 2008 betrof alleen het kanaal balie. De meting in 2011 was inclusief het kanaal telefonie. In 2013 is de eerstvolgende meting. ** In 2011/2012 is in het onderzoek van BMC (voorheen SGBO) niet meer gevraagd naar het aantal mensen dat lid is van een dorpsraad. Het bleek naar aanleiding van het onderzoek uit 2008 niet relevant om dit te vragen omdat dit een vertekend beeld geeft ( de resultaten van het onderzoek zijn niet onderverdeeld per kern. Om per kern representatieve uitspraken te doen is het nodig een veel groter aantal vragenlijsten toe te zenden en hiervoor ontbraken de middelen) Besloten is deze indicatoren in het vervolg hier niet meer te vermelden omdat er zoveel verschillende beleidsterreinen actief zijn op dit onderwerp. Het is beter om per onderwerp een gerichte evaluatie te houden. 17

Programma 1: Burger, bestuur & dienstverlening 1.1 Dienstverlening Doel Een klantgerichte dienstverlenende organisatie als eerste overheid naar burgers, bedrijven en instellingen in 2015/2016 Beoogd resultaat 1.1.1 Vertrouwen van burgers, bedrijven en instellingen in een klantgerichte (meedenken en met kennis van zaken) behandeling van hun verzoeken door de gemeente Lochem. 1.1.2 Een efficiënt (snel en zeker) werkende organisatie 1.1.3 Een samenwerkingsgerichte organisatie 1.1.4 Een transparante organisatie 18 Klantgerichte benadering Klantgericht werken In 2012 is gestart met de uitvoering van het organisatiebrede project procesmanagement, ter verbetering van onze dienstverlening, interne bedrijfsvoering en ondersteunende informatievoorziening. Hierbij wordt aandacht geschonken aan de vraag of het product nodig is, of alle processtappen toegevoegde waarde hebben, aan minder regels, aan minder indieningsvereisten en aan de vraag of uitvoering van processtappen door anderen kan worden uitgevoerd. Waar mogelijk worden de processen gedigitaliseerd. Gestart is in 2012 met een drietal pilotprocessen: subsidies, WABO en bestemmingsplannen. In 2013 worden deze projecten afgerond en worden andere processen onder de loep genomen. Ter voorbereiding op de verhuizing naar het nieuwe gemeentehuis is organisatiebreed extra aandacht geschonken aan digitaal (zaakgericht) werken, aan de benodigde technische infrastructuur voor elektronische dienstverlening in het nieuwe gebouw, aan de inrichting van het gebouw waaronder de publieksruimten en is besluitvorming voor het burgerzakenloket Gorssel voorbereid. Het KCC stond in 2012 vooral in het teken van verdere uitbouw. Er was aandacht voor opleidingen, overdracht van uitvoeringstaken uit de backoffice naar het KCC, zoals burgerzaken, afvalbeleid, schuldhulpverlening en verloren en gevonden voorwerpen. Er is o.a. gewerkt aan verbetering van de telefonische bereikbaarheid, werken op afspraak, nieuwe openingstijden en een nieuw klantgeleidingssysteem is geïmplementeerd. In het kader van het project Begrijpelijk communiceren is gestart met de cursus begrijpelijk schrijven. Implementatie van verbeterde pilotprocessen is in 2012 nog niet gelukt maar zal in 2013 worden uitgevoerd.

Programma 1: Burger, bestuur & dienstverlening Sport en spel Snel en zeker (een efficiënt werkende organisatie) Processen stroomlijnen De koppeling van de basisregistraties BAG en GBA is afgerond waardoor de GBA nu altijd gebruik maakt van de actuele adresgegevens. De voorbereiding voor de landelijk verplichte koppeling BAG-WOZ per 1 februari 2013 is in 2012 opgestart. Na deze koppeling is er meer inzicht in de kwaliteit, actualiteit en volledigheid van het WOZ-bestand. Voor een betere en snellere dienstverlening moeten gegevens waarop de dienstverlening is gebaseerd in hoge mate beschikbaar en van goede kwaliteit zijn. Om dit te bereiken is in 2012 een gegevensmagazijn en een distributieapplicatie geïmplementeerd (midoffice). Hiermee kunnen alle beschikbare gegevens, waaronder de inmiddels beschikbare basisregistraties digitaal gedistribueerd en gesynchroniseerd worden. Deze oplossing biedt naast routering en distributie van gegevens de mogelijkheid tot het eenvoudig en gebruiksvriendelijk raadplegen van zowel binnengemeentelijke als landelijke gegevens. Inmiddels is het gegevensmagazijn gekoppeld met de bevolkingsadministratie, belastingen, het zaaksysteem, de bestaande website, vergunningen en handhaving, onderwijs, het financiële systeem en sociale zaken (Het Plein). Voor de (verplichte) Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) is een projectplan opgesteld. Vanuit efficiency overwegingen is gekozen het opstellen van een kaart waarin ook de geografische beheerelementen die nodig zijn voor een efficiënt beheer van de openbare ruimte, in deze kaart op te nemen. Uitvoering van dat plan zal in 2013/2014 plaats vinden. In 2012 zijn enkele bijeenkomsten bezocht over (verplichte) invoering van de basisregistratie Ondergrond. Er zijn voorbereidingen getroffen voor verplichte levering van de benodigde gegevens op het terrein van sonderingen, boringen enz. aan de landelijke voorziening. In de toekomst ( fase 2) worden ook gegevens over archeologie in de BRO opgenomen. In 2012 is, een vervolgstap gemaakt op de volledige digitalisering van het WABO-proces door verkenning van de mogelijkheden voor digitaal toezicht en handhaving buiten. In 2013 wordt gestart met een test en bij een positief resultaat, met implementatie van een volledig digitaal proces voor bouwtoezicht en -handhaving in het veld. Met ondersteuning van de VNG zijn voorbereidingen getroffen voor een gezamenlijke aanbesteding, aankoop en verwerving van de burgerzakenmodules in het kader van de modernisering GBA. Wegens te weinig landelijke belangstelling ging deze aanbesteding niet door. Nu zijn we bezig de aanbesteding in 2013 voor te bereiden. Dan zal ook gestart worden met de implementatie van deze modules, hetgeen ook grote impact heeft op de werkprocessen. 19 De koppeling van het gegevensmagazijn met de BAG, met de nieuwe website en met de Kamer van Koophandel voor verkrijging van actuele namen en adressen van niet-natuurlijke personen kan door extern oponthoud pas in 2013/2014 plaats vinden.

Programma 1: Burger, bestuur & dienstverlening Samenwerkingsgerichte organisatie Kennis delen door samenwerking Binnen de organisatie wordt gebouwd aan een nieuwe website die voldoet aan de landelijke webrichtlijnen. Waar mogelijk wordt bij de inrichting ervan rekening gehouden met de levensgebeurtenissen van onze inwoners als basis. Ook in 2012 is veelvuldig gebruik gemaakt van de uit de landelijke samenwerkingsvormen, zoals KING, voortvloeiende producten, diensten en ondersteuning. Oplevering ervan heeft door externe factoren niet in 2012 plaats kunnen vinden maar wordt in 2013 afgerond Transparante organisatie Aanbevelingen klanttevredenheidsonderzoeken uitwerken 20 Diverse maatregelen om de inrichting te verbeteren. Deze zijn meegenomen bij de inrichting van de publieksruimte in het nieuwe gemeentehuis. Er is nader onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om de openingstijden aan te passen aan de wensen van de klant. Dit heeft geresulteerd in aanpassing van de openingstijden. Werken op afspraak invoeren. In het najaar van 2012 heeft een pilot plaats gevonden. Op dit moment wordt gewerkt op afspraak. Ontwikkeling 1e lijn KCC. Hierdoor komen er meer kennis en vaardigheden, waardoor de klant beter en sneller geholpen kan worden. In 2012 hebben de medewerkers van het KCC de nodige opleidingen gevolgd. Er wordt meer managementinformatie gegenereerd, bijvoorbeeld door aanschaf van een klantgeleidingssysteem en software voor managementinformatie telefooncentrale. Kwaliteitshandvest invoeren. Dit is een instrument om (beter) te kunnen sturen op de dienstverlening. Het hebben van een dergelijk middel draagt ook bij aan een hogere score in de Benchmark Publiekszaken. In 2012 is het handvest ingevoerd. Periodiek wordt het gescreend en waar nodig aangepast. Verbeteren huidige website en digitale dienstverlening. Hiervoor is in het najaar van 2012 een apart project opgestart. In 2013 zal de vernieuwde website de lucht in gaan. Niet van toepassing.

Programma 1: Burger, bestuur & dienstverlening 1.2 Binnengemeentelijke samenwerking Doel De gemeente wil in iedere situatie de meest passende en adequate rol aannemen in haar contact met inwoners, bedrijven en bezoekers van onze gemeente. Beoogd resultaat 1.2.1 Meer inwoners zijn betrokken bij het beleid van de gemeente. Meer inwoners zijn betrokken Participatie stimuleren De doorontwikkeling van de nota burgerparticipatie loopt parallel met de nota regisserend Lochem. Er is geen capaciteit geweest om vormen van e-participatie uit te werken. Er is geen nieuwe of aangepaste nota burger-participatie aangeboden als gevolg van de ontwikkelingen op het gebied van de regisserende gemeente en noodzakelijke ombuigingen. 21 1.3 Bovengemeentelijke samenwerking Doel Gemeentelijke taken uitvoeren en ambities realiseren samen met andere gemeenten en organisaties. Beoogd resultaat 1.3.1 Meerwaarde door efficiënte en effectieve samenwerking met andere gemeenten en organisaties. Binnen het item van bovengemeentelijke samenwerking zijn geen speerpunten benoemd. In 2012 vond uitvoering van bestaand beleid plaats.

Programma 1: Burger, bestuur & dienstverlening 1.4 Gemeentelijke middelen Doel Ambities realiseren door via cofinanciering deel te nemen aan projecten waaraan ook derden een wezenlijke bijdrage leveren. Beoogd resultaat 1.4.1 Samenwerkingsgerichte, ondernemende gemeente die snel en adequaat reageert op zich voordoende initiatieven. Samenwerking en ondernemen De ondernemende gemeente 22 Voor het jaar 2012 was geen nieuw budget beschikbaar gesteld door de raad voor de ondernemende gemeente. Er was nog wel budget beschikbaar vanuit 2011 en de reserve De ondernemende gemeente voor in totaal 182.985. Vanuit dit budget hebben de volgende projecten een bijdrage toegekend gekregen: Onderwerp Bijdrage ondernemende gemeente 2012 Overige bijdragen (subsidies, etc.) High Port Eefde 73.000 Diverse zie raadsbesluit 5 november 2012 Stedendriehoek Onderneemt 2012 28.288 238.712 Business Match Oost 2012 15.000 45.000 Goed boeren in kleinschalig landschap 27.132 70.000 Herinrichting terrein Den Oldenhof 20.000 75.930 Lochemse uitdaging 2012 5.000 15.000 TOTAAL 168.420 Rekening houdend met de nog uit te voeren projecten resteert er een restant budget van 14.565 in de reserve De ondernemende gemeente. Dit restant blijft beschikbaar voor projecten in 2013. Een deel van de bovenstaande projecten is niet volledig uitgevoerd en besteed in 2012 en loopt door in 2013. Derhalve wordt bij deze jaarrekening voorgesteld een aantal budgetten over te hevelen naar 2013. Niet van toepassing

Programma 1: Burger, bestuur & dienstverlening Programma overstijgende risico s Verkoop gemeentelijke panden Toelichting: In het kader van de nieuwbouw van het gemeentehuis is rekening gehouden met de opbrengst van de bestaande panden. Als de werkelijke opbrengsten lager zijn dan geraamd is de beschikking over de algemene reserve groter dan de toevoeging aan de reserve. Beheersmaatregelen: De uitkomsten van de huidige lopende opties (KCC, DOK) actief volgen. In afwachting van de resultaten actief zoeken naar alternatieven en mogelijkheden op de verkoopmarkt onderzoeken. Omvang risico: Risicoperiode 2013, waarschijnlijkheidspercentage 60% (60% van 5.160.000 = 3.096.000). Wet houdbaarheid overheidsfinanciën Toelichting: Het wetsvoorstel bepaalt dat niet alleen het Rijk maar ook de gemeenten zich moeten houden aan de doelstellingen uit het aangescherpte Stabiliteits- en Groeipact. Deze doelstelling wordt afgemeten door het saldo van uitgaven en inkomsten in enig jaar (kasbasis). Het risico van invoering van deze Wet bestaat uit mogelijke kapitaalvernietiging als gevolg van het eventueel gedwongen gespreid uitvoeren van investeringen en strafmaatregelen bij overschrijding van de norm. Op basis van de circulaires Gemeentefonds worden de consequenties en risico s nader bekeken en geconcretiseerd. Beheersmaatregel: Tot de invoering de berichtgeving van het Rijk en de VNG volgen. Afhankelijk van de uitwerking van de wet het investeringsniveau zodanig sturen dat er geen strafmaatregelen worden geriskeerd. Omvang risico: Risicoperiode structureel, waarschijnlijkheidspercentage: 50%, omvang: p.m. Toerekening van interne uren aan kapitaalwerken en grondexploitaties Toelichting: Bij de voorbereiding en uitvoering van kapitaalwerken en grondexploitaties worden interne uren ingezet. Op jaarbasis wordt hier een bedrag van 675.000 aan toegerekend. Gezien het aflopende aantal projecten zal bekeken worden of het taakstellende bedrag (deels) kan worden afgebouwd of op een andere manier ingevuld kan worden. Beheersmaatregel: Op basis van tijdregistratie periodiek rapporteren en rappelleren. Omvang risico: Risicoperiode structureel, waarschijnlijkheidspercentage 20% (20% van 675.000 = 135.000). 23 Garanties Toelichting: Door de gemeente is in het kader van de maatschappelijke taak garantie verleend aan verenigingen, stichtingen en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) voor een totaalbedrag van 66,6 miljoen. De grootste component betreft het waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) met 64,5 miljoen, maar hier loopt de gemeente weinig risico op basis van de achtervangpositie van het WSW. Totaalbedrag van de garanties waarover de gemeente risico loopt bedraagt 2,1 miljoen. Beheersmaatregel: De conclusies en aanbevelingen uit het onderzoek van de VNG inzake de WSW verder uitwerken en inzichtelijk maken. Voor de overige garanties geldt dat de gemeente afhankelijk is van de bedrijfsvoering en (financiële) resultaten van de derden aan wie de garanties zijn verstrekt. Het periodiek monitoren is hier de juiste beheersmaatregel waarvoor concrete afspraken moeten worden gemaakt gekoppeld aan het risicomanagement. Omvang risico: Risicoperiode 2013, waarschijnlijkheidspercentage 10% (10% van 2,1 miljoen = 210.000).

Programma 1: Burger, bestuur & dienstverlening Wat heeft het gekost? - = nadeel, bedragen x 1.000 Prg.1 Burger, bestuur en dienstverlening Item Omschrijving Werkelijk Begroting Werkelijk Saldo 2011 2012 2012 2012 1.1 dienstverlening * 1.2 binnengemeentelijke samenwerking 150 205 106 99 1.3 bovengemeentelijke samenwerking 100 95 72 23 1.4 gemeentelijke middelen 6.997 8.615 7.263 1.352 Totaal lasten 7.247 8.916 7.441 1.474 1.1 dienstverlening * 1.2 binnengemeentelijke samenwerking 1.3 bovengemeentelijke samenwerking 26 1.4 gemeentelijke middelen 1.523 3.179 870-2.309 Totaal baten 1.549 3.179 870-2.309 Totaal programma 1-5.697-5.737-6.572-835 * Ramingen zijn ondergebracht bij diverse programma onderdelen Analyse Programma 1 24 Financiële analyse lasten programma 1 Op basis van de actuariële berekeningen van de pensioenverplichtingen zijn in 2012 extra bijdragen aan de voorzieningen gedaan, een nadeel van per saldo 116.000. Vanwege aanbestedingsvoordelen zijn budgetten met betrekking tot communicatie verlaagd. In 2012 zijn desondanks de uitgaven nog ruim onder het resterende beschikbare budget gebleven. Per saldo een voordeel van 26.000. Bekeken wordt of deze lijn structureel is zodat de begroting kan worden bijgesteld. Naast de beschikbare budgetten voor de producten kent programma 1 ook nog diverse stelposten. Onderstaand volgt een overzicht van deze stelposten met een totaal voordeel van 257.000: Via de Algemene uitkering van het rijk ontvangen wij middelen voor nieuw beleid. De regel is dat middelen beschikbaar komen in de begroting op het moment van het vaststellen van het nieuwe beleid. In 2012 valt 120.000 vrij. Hiervan was 28.000 bestemd voor toezicht en handhaving kwaliteit kinderopvang en 92.000 voor bijzondere bijstand. Ook reserveren wij (via de stelpost werkprogramma) binnen onze begroting middelen voor nieuw beleid. Bij raadsbesluit worden deze middelen ter beschikking gesteld. In 2012 zijn de volgende voornemens niet aan de raad voorgelegd, met als gevolg dat de budgetten voor 2012 nu vrijvallen ten gunste van het jaarrekeningresultaat: Budget Dienstverlening (WION: clic-service 29.000) is nog niet aangevraagd. Budget implementatie integraal veiligheidsbeleid ( 10.000) is nog niet aangevraagd. Budget Maatschappelijke opvang ( 10.000) is nog niet aangevraagd. Naar aanleiding van ontwikkelingen rondom de buitendienst van de afdeling openbare Werken (BBOOR) wordt tractie niet vervangen. De benodigde vervangingen worden met afzonderlijke voorstellen aan de raad voorgelegd. Dit heeft in 2012 niet plaatsgevonden. Een voordeel van 29.000. Voor de Regeling Leegstand schoolgebouwen is m.i.v. 2012 budget ( 40.000) gereserveerd. Met de uitwerking is gebleken dat er vanaf 2013 gedeeltelijk budget benodigd is, het budget 2012 valt hierdoor incidenteel vrij. Met de ombuigingen 2012 zijn de meerjarig vrijvallende voordelen verwerkt in de begroting. De stelpost prijscompensatie wordt jaarlijks vooraf bepaald aan de hand van normen. De daadwerkelijke ophoging van budgetten met prijscompensatie wijkt af door (autonome) ontwikkelingen binnen de budgetten. In 2012 een incidenteel voordeel van 19.000.

Programma 1: Burger, bestuur & dienstverlening In 2012 is in verband met de voorgenomen verkoop van het pand Hoofdstraat 28 671.000 aan extra afschrijvingen geraamd. Doordat het pand na 31 december is verkocht vindt de extra afschrijving niet in 2012 maar in 2013 plaats. De werkelijke kapitaallasten zijn daarom uitgekomen op 96.000 (reguliere afschrijving en rente). Hier staat tegenover dat de extra afschrijvingen worden gedekt door de algemene reserve aan te wenden. Deze aanwending heeft nu ook niet plaats gevonden. Voor 2012 zijn kapitaallasten geraamd voor het nieuwe gemeentehuis. Over de boekwaarde per 1 januari 2012 zijn de rentelasten verantwoord. Dit gaf een incidentele meevaller van 454.000. Tegenover dit voordeel staat een lagere onttrekking uit de reserve kapitaallasten. Incidentele budgetten Diverse incidentele budgetten ten behoeve van e-dienstverlening zijn in 2012 tot een bedrag van 181.000 niet besteed. Budgetten zijn beschikbaar voor projecten als: uitbouw KCC, WABO, Website, Midoffice, Basisregistraties, zaakgewijs werken en de opleidingen mediationvaardigheden en begrijpelijk communiceren met als doel de dienstverlening te verbeteren en uitvoering te geven aan het NUP. Het programma verbetering dienstverlening loopt door tot 2015/2016 overeenkomstig het NUP en onze visie op dienstverlening Waarmee kan ik u van dienst zijn. Financiële analyse baten programma 1 De overdracht van het gemeentehuis in Gorssel heeft plaatsgevonden op 9 januari 2013. Op basis van de transportdatum wordt de verkoopsom in het boekjaar 2013 verantwoord. Doordat de ontvangst begroot was voor 2012, geeft dit in de jaarrekening van 2012 binnen programma 1 een nadeel van 2,5 miljoen. De ontvangen leges voor afgifte van reisdocumenten, rijbewijzen, burgerlijke stand et cetera zijn in totaliteit 29.000 hoger uitgevallen dan begroot. Bekeken wordt of deze lijn (deels) structureel is zodat de begroting kan worden bijgesteld. Over de jaren 2007 tot en met 2011 is bezwaar gemaakt tegen de loonbelastingafdrachten. Het bezwaarschrift is toegewezen en heeft geresulteerd in een teruggaaf van 50.000. In 2012 is restgrond verkocht. De ondergrond van een zendmast aan de Enkweg werd via een opstalrecht aan de provider beschikbaar gesteld. De provider heeft verzocht de ondergrond te kunnen kopen. Hieraan is medewerking verleend onder het vervallen verklaren van het opstalrecht. Een opbrengst van 13.000. Er is een voordeel ontstaan als gevolg van een nabetaling van 22.000 van de koper van het voormalige gemeentelijke opslagterrein aan de Veerweg te Gorssel. De nabetaling werd invorderbaar op het moment dat het bestemmingsplan ten behoeve van het oprichten van een schuilgelegenheid in de inmiddels gerealiseerde zorgtuin van kracht werd. 25

Programma 2: Veiligheid & handhaving 26

Programma 2: Veiligheid & handhaving 2. Veiligheid & handhaving 27 Portefeuillehouder: F.J. Spekreijse Het programma Veiligheid en Handhaving draagt bij aan een veilige en prettige leefomgeving, biedt waarborgen ter voorkoming van rampen en grote ongeregeldheden en ziet toe op een adequate uitvoering van wettelijke regelingen op het gebied van milieu, bouwen en de leefomgeving. Onderdelen van het programma zijn: openbare orde en veiligheid, brandweer, rampenbestrijding en handhaving.

Programma 2: Veiligheid & handhaving Doelen & middelen Openbare orde Doel: Goed en veilig leven Beoogd resultaat Minder overlast Regionale brandweer samenwerking en Uitvoering bestaand beleid Brandweerclustering uitwerken en ombuigingsonderzoek VNOG Voldoende flankerend veiligheidsbeleid Rampenbestrijdingsorganisatie voldoet aan regelgeving Beleidsontwikkeling veiligheid Integraal veiligheidsplan / NOG Veiligerhuis Website en risicokaart Handhaving Doel: Veilig leven tegen zo laag mogelijke kosten voor burgers en bedrijven Minder overtredingen Vermindering lastendruk Integraal en programmatisch werken Handhavingsprogramma 2011-2012 uitvoeren Oplossingsgericht handhaven invoering regionale uitvoeringsdiensten 28

Programma 2: Veiligheid & handhaving 2. Veiligheid & handhaving Het beleid voor dit programma is onder andere vastgelegd in de beleidsnota s: Nota Integraal Veiligheidsbeleid 2008 Kadernota integraal veiligheidsbeleid (2008) Beleidsnota Handhaving 2011 2014 Samen zijn we één (2011) Notitie inzake permanente bewoning recreatieverblijven (1994) Vervolgnotitie inzake permanente bewoning van recreatieverblijven (1997) Voortgangsnota bestrijding permanente bewoning recreatieverblijven (2002) Effectindicatoren Indicator Nulmeting 2011 Ambitie 2012 Realisatie 2012 Ambitie 2014 Ambitie 2020 Handhaving algemeen De medewerkers werken bij alle acties conform het opgestelde beleid (oplossingsgericht, conflictvoorkomend enz.) 50% 50% * 75% 95% Klachten/meldingen met een prioritair karakter worden binnen 24 uur opgepakt 90% 90% 90% 95% 95% Bij projecten in het kader van slim handhaven wordt door de klant spontaan meegewerkt 30% 50% 40% 90% 90% * Er is in 2012 continu ingezet op conflictvoorkomend en oplossingsgericht werken. Dit blijkt in de praktijk echter niet te meten. Deze effectindicator komt voor het komende jaar te vervallen. 29