Verduurzamen doe je samen Eindrapportage Projectnummer: 0388-03-02-01-010 Correspondentienummer 4800002223 Projectsoort: ontwikkelingsproject Februari 2005 Industriële Kring Heerlen Noord Heerlen Pagina 1 van 9
Inhoudsopgave blz Hoofdstuk 1 Inleiding 3 Hoofdstuk 2 Aanpak 4 Hoofdstuk 3 Resultaten 7 Hoofdstuk 4 Conclusies en aanbevelingen 9 Hoofdstuk 5 Financieel overzicht 10 Bijlagen 1 Masterplan Verduurzamen doe je samen 2 Bijlagen Masterplan 3 Gemeenschappelijke duurzame ontwikkelingsvisie 4 Factuur Pagina 2 van 9
Hoofdstuk 1 Inleiding De Industriële Kring Heerlen Noord (IKHN) en de gemeente Heerlen geven hoge prioriteit aan het gezamenlijk creëren, instandhouden en duurzaam verbeteren van het ondernemersklimaat op de bedrijventerreinen in Heerlen Noord. Een voorwaarde daarvoor is het bieden van goede vestigings- en verblijfsmogelijkheden voor het bedrijfsleven. Hierbij richt de gemeente zich op zowel het verbeteren van de bestaande bedrijvigheid als het aantrekkelijk maken van Heerlen Noord voor vestiging van nieuwe bedrijven. Om bestaande en nieuwe bedrijventerreinen binnen de Parkstad Limburg gemeenten ook op langere termijn op het gewenste kwaliteitsniveau te kunnen brengen en houden, is op regionaal niveau een uitvoeringsorganisatie BTM Parkstad Limburg opgericht. De ondernemersorganisatie Industriële Kring Heerlen Noord (IKHN) wil het ondernemersklimaat op een duurzame wijze verbeteren. De ondernemersorganisatie vreest verpaupering in de toekomst door veroudering, een slechte ontsluiting, leegstand, parkeerproblemen en vervuiling. De in 2001 aangestelde bedrijventerreinmanager voor Heerlen Noord is ook binnen deze nieuwe organisatie, BTM Parkstad Limburg, werkzaam. Daardoor wordt de uitvoering van het bedrijventerreinmanagement nog beter verankerd en de uitvoering van de taak, het mede ontwikkelen van duurzame bedrijventerreinen in Heerlen Noord, gecontinueerd. Om de basis die gelegd is voor de ontwikkeling van een duurzaam Heerlen-Noord te verstevigen en om een voedingsbodem te creëren voor continuering van bedrijventerreinenmanagement in Heerlen Noord, is een gezamenlijke duurzame ontwikkelingsvisie van de ondernemers en gemeente opgesteld en is een masterplan ontwikkeld. Dit project, wat de naam draagt Verduurzamen doe je samen, is mogelijk gemaakt met subsidie vanuit de regeling Duurzame Bedrijventerreinen van NOVEM. In deze rapportage wordt verslag gedaan van dit project. Hoofdstuk 2 beschrijft de aanpak van het project. Hoofdstuk 3 geeft de resultaten weer. In hoofdstuk 4 staan de belangrijkste conclusies en aanbevelingen en tenslotte in hoofdstuk 5 het financiële overzicht. Pagina 3 van 9
Hoofdstuk 2 Aanpak Beschrijving van het projectgebied Het projectgebied Heerlen-Noord bestaat uit één terrein bestaande uit 5 subterreinen, te weten De Koumen, De Vrank, Wijngaardsweg, In de Cramer en Ten Esschen. Het projectgebied bedraagt circa 140 hectare. Het gaat om circa 250 bedrijven met een personeelsbestand van ca. 3000. De aaneengesloten bedrijventerreinen worden gekenmerkt door gemengde bedrijvigheid. Er zijn transportbedrijven gevestigd, productiebedrijven, autobedrijven, bouwnijverheid, schoonmaakbedrijven en andere zakelijke diensverlening, groothandel en detailhandel (gemengd plus). Het project is opgeknipt in 2 deelprojecten: het ontwikkelen van een gemeenschappelijke duurzame ontwikkelings visie van IKHN en gemeente Heerlen; Het opstellen van een masterplan. Gemeenschappelijke duurzame ontwikkelingsvisie; Voor de IKHN geldt als input het visiedocument van 15 april 2003 en de enquêteresultaten van de Duurzaamheidsscan. Voor de gemeente geldt als input de gemeentelijke visie. De gemeenschappelijke duurzame ontwikkelingsvisie is opgenomen in bijlage 2. Aandacht is besteed aan de volgende (milieu)thema s die als prioritair zijn uitgewerkt: Energiemanagement Afvalstoffenmanagement Bereikbaarheid en logistiek Ruimtelijke inrichting Visuele kwaliteit Veiligheid Parkmanagement Communicatie Per thema zijn de volgende vragen uitgewerkt: Op welke kwaliteitsniveau wordt ingezet? Naar welke resultaten streven we op hoofdlijnen? Hoe willen we dit bereiken? Wanneer willen we dit realiseren? Het visie is ontwikkeld en uitvoerig besproken door de IKHN, ondernemers, de gemeente en de bedrijventerreinmanager tijdens werkgroep vergaderingen en ondernemersbijeenkomsten. Gedurende de duur van dit project heeft de projectgroep bestaande uit ambtenaren van de Gemeente Heerlen, de IKHN en de bedrijventerreinmanager het proces mee begeleid. De gemeenschappelijke duurzaamheidsvisie heeft voldoende bouwstenen opgeleverd over de omvang en de prioriteiten van de knelpunten en kansen op het bedrijventerrein en de overige wensen van betrokken partijen met betrekking tot het bedrijventerrein en de samenwerking. Deze gegevens zullen als bouwstenen dienen voor het masterplan. Pagina 4 van 9
Ontwikkelen van het masterplan. Er bestaan in Heerlen Noord IKHN werkgroepen voor energiemanagement, afvalmanagement, veiligheid, terreinbeheer en inkoop. De werkgroepen bestaan uit ondernemers, gemeenteambtenaren, medewerker Kamer van Koophandel en andere externe deskundigen. Aan ondernemerszijde is het concept masterplan aan alle leden van de werkgroepen gestuurd met de mogelijkheid hierop te reageren. Per werkgroep is over de concepten een aantal keren overleg gevoerd. De resultaten hiervan zijn in het masterplan verwerkt. Vervolgens is het concept uitvoerig in het bestuur van de IKHN besproken. De concepten zijn tijdens de ondernemersbijeenkomsten van de IKHN op 16 maart en 14 september 2004 plenair gepresenteerd en met de leden besproken en vastgesteld. Gedurende de duur van dit project heeft de projectgroep bestaande uit ambtenaren van de Gemeente Heerlen, de IKHN en de bedrijventerreinmanager het proces mee begeleid. Aan gemeentezijde is het concept plan zowel ambtelijk als bestuurlijk uitgebreid besproken en het college heeft het concept goedgekeurd. Tijdens de stuurgroepvergadering van 11 november 2004 is het plan geaccordeerd en de definitieve versie wordt nu ter goedkeuring voorgelegd aan het college van B & W van Heerlen Het masterplan met bijlagen wordt via de website verspreid onder de ondernemers in Heerlen Noord en is tijdens een slotbijeenkomst aan de burgemeester en wethouder stadsontwikkeling van Heerlen, aan vertegenwoordigers van de Provincie Limburg, de Kamer van Koophandel Zuid Limburg en BTM Parkstad Limburg officieel Aangeboden. Zie bijlagen 1en 2. Intentieverklaring Tijdens de duurzaamheidsmarkt die in oktober 2003 door de IKHN is georganiseerd is de intentieverklaring door vertegenwoordigers van het gemeentebestuur van Heerlen, Parkstad Limburg, de provincie Limburg, Kamer van Koophandel Zuid Limburg en de IKHN ondertekend. Ook is tijdens die bijeenkomst een stuurgroep met genoemde vertegenwoordigers gevormd en is de aftrap gegeven voor de ontwikkeling van het masterplan. Pagina 5 van 9
Hoofdstuk 3 Resultaten Het doel van het project is om het ondernemersklimaat op een duurzame wijze te verbeteren. Hiervoor is een gemeenschappelijke duurzame visie ontwikkeld. De visie is opgenomen in bijlage 3. De projectplanning is gevolgd. Daarbij moet opgemerkt worden dat het tijdschema door het moeilijk afstemmen van agenda s wel te krap was en overschreden is. Daarom is uitstel bij Novem aangevraagd voor periode van uitvoering. Het uitstel is verleend. Het project heeft de opgestelde begroting met ca 6% overschreden. Een financiële verantwoording is opgenomen in hoofdstuk 5. Succesfactoren Uniek aan dit project is dat de ondernemers zelf het voortouw hebben genomen. Resultaat hiervan is dat aan de hand van de ondernemersvisie en de gemeentelijke visie een gezamenlijke duurzame ontwikkelingsvisie is ontwikkeld voor Heerlen-Noord.. De deelname van ondernemers in de werkgroepen levert een aantal ambassadeurs op voor de (duurzaamheids) projecten op het bedrijventerrein. Door deelname van BTM Parkstad Limburg kan de kennis eenvoudig worden gebruikt op de andere Parkstad Limburg bedrijventerreinen. In dit project is door de IKHN en haar leden samengewerkt met gemeente Heerlen, provincie Limburg, Kamer van Koophandel Zuid-Limburg en BTM Parkstad Limburg. Hun betrokkenheid en specifieke deskundigheid hebben geleid tot een professionele aanpak. De persoon van de bedrijventerreinmanager speelt een belangrijke rol. Iemand die zelf ondernemer is geweest in het gebied, de taal van de ondernemers spreekt en ondernemers persoonlijk kent. De informatievoorziening is over meerdere kanalen gelopen om zoveel mogelijk ondernemers te kunnen bereiken: de lunchbijeenkomsten van de IKHN, de nieuwsbrieven bedrijventerreinenmanagement, de website IKHN het overleg in de werkgroepen en persoonlijke contacten. Ondernemers willen graag snel zichtbare resultaten zien. Daarom zijn parallel aan dit project, de lopende projecten gecontinueerd en is met enkele nieuwe projecten gestart. Overlegstructuur met gemeente, provincie, KvK en BTM Parkstad Limburg is nu verankerd. Door de frequente contacten tijdens de werk-, project- en stuurgroepvergaderingen is het draagvlak ambtelijk vergroot Pagina 6 van 9
Valkuilen Meerjarenbegroting bij de gemeente was niet te realiseren De communicatie met de overheid is nog niet optimaal en behoeft verbetering en structurering. De aandacht voor het betrokken houden en voldoende informeren van ondernemers mag niet verslappen. Pagina 7 van 9
Hoofdstuk 4 Conclusies en aanbevelingen Met behulp van dit project zijn de bij de bedrijven levende wensen, behoeften en knelpunten omgezet in een plan. Hierdoor is een lijn uitgezet tot 2014 tot het verder ontwikkelen van een duurzame samenwerking resulterende in een duurzaam bedrijventerrein. De belangrijkste conclusie uit dit project is dat er voldoende draagvlak en kansen zijn voor het uitvoeren van het masterplan. Van belang is de projectkaarten om te zetten in projectplannen. Aan de hand van deze plannen kan dan ook een meerjaren begroting worden opgesteld en budgetten gereserveerd. Daarmee wordt dan gelijktijdig geborgd dat alle betrokken partijen hun medewerking aan het project blijven geven en waar mogelijk uitbreiden. De bedrijventerreinmanager zal een belangrijke rol blijven spelen in de projecten. Ten aanzien van concrete projecten zijn de volgende conclusies te trekken: Voor de al lopende projecten afvalmanagement, energiemanagement, beveiliging en terreinbeheer is gebleken dat voldoende draagvlak aanwezig is om deze projecten te continueren. De overige prioritaire thema s worden omgezet in concrete projecten Met deze projecten is het mogelijk op korte termijn een kwaliteitsimpuls aan het bedrijventerrein te geven waarmee het duurzaamheidsproces wordt gecontinueerd. Voor een goed vervolg van dit project worden de volgende aanbevelingen gedaan: Het blijven monitoren en actualiseren van de lopende projecten en het aan de ondernemers blijven presenteren van zichtbare resultaten, om het draagvlak vast te houden en te vergroten. Het opstellen van de projectplannen waarmee concreet invulling wordt gegeven aan de doelstellingen van het masterplan. Het minimaal 2 keer per jaar evalueren van de voortgang van de projecten door de stuurgroep. In de stuurgroep zijn vertegenwoordigd vertegenwoordigers en/of bestuursleden van de IKHN, gemeente Heerlen zowel ambtelijk als bestuurlijk, Kamer van Koophandel Zuid-Limburg, provincie Limburg en BTM Parkstad Limburg. Pagina 8 van 9
Hoofdstuk 5 Financiële verantwoording Begroting ontwikkelen masterplan uren/materialen kosten (excl. BTW) kosten (incl. BTW) bedrijventerreinenmanager inclusief kosten derden 343 uur à 115 39.445,- 9.627,- 46.940,- 11.456,- overige kosten Drukwerk en 4.620,- 5.498,- portokosten Totaal 53.692,- 63.894,- Realisatie ontwikkelen masterplan uren/materialen kosten (excl. BTW) -Abec beheer bv -kosten derden Abec beheer bv -overige kosten Abec beheer bv 372 x 115,00 42.780,- 8.757,- 5.505,- totaal 57.042,- Financiering ontwikkelen masterplan inkomsten (excl. BTW) Ondernemers 16.783,- Kamer van Koophandel uren, geen directe financiering Gemeente uren, geen directe financiering Parkstad Limburg uren, geen directe financiering Provincie Limburg uren, geen directe financiering NOVEM 40.269,- Totaal 57.042,- De bestede, niet gedeclareerde uren van de diverse samenwerkingspartners zijn 401 geweest. Gerekend tegen een uurtarief van 35,00 hebben deze kosten 14.035,- bedragen. De totale projectkosten excl. BTW bedragen derhalve: Kosten project 57.042,- Kosten interne uren 14.035,- Totaal incl interne kosten 71.077,- De factuur van de externe adviseur is door de Stichting geheel voldaan. Het betreft factuur V 05-02 van Abec Beheer bv ad. 57.042,03,- excl. BTW (bijlage 4 ) Subsidieberekening Aan Novem wordt een subsidie gevraagd van 40.269,- Pagina 9 van 9