PAPER 3 ONTWERPRAPPORT Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Doelgroep Sleuteltermen Bibliografische referentie Marlinda van Rooijen Steltenpool, drs Economie Grafieken en betekenis Marktvraag en grafieken Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam 4 HAVO Grafieken, samenwerkend leren, hardop denken, stappenplan Rooijen van Steltenpool, M. (2013). Grafieken en betekenis Amsterdam: Interfacultaire Lerarenopleidingen UvA. Studentnummer 10374175 Begeleider(s) W. van Kleef en J. Fortuin. Beoordelaar(s) indien bekend Datum Oktober 2013
Samenvatting van paper 1 Leerlingen hebben moeite met het lezen en toepassen van de grafieken en kunnen hierdoor geen betekenis aan de stof geven. ontwerphypothese Als ik het lezen en het begrijpen van de grafieken (inkomensvraagcurve en prijsvraagcurve) met gebruikmaking van samenwerken, hardop denken en een stappenplan aanpak verwacht ik dat de leerlingen beter scoren op hun toetsen (dan de leerlingen in een parallelklas) en dat de leerlingen zelf aangeven dat ze de grafieken beter begrijpen. Ontwerpregels Het ontwerp wordt uitgevoerd in havo 4. Bij het samenwerken maakt ik gebruik van de sleutelbegrippen voor succesvol samenwerkend leren (Ebbens & Ettekoven, 2009 2. P.94) en zal ik zelf de groepen samenstellen. Hardop denken gebruik ik voornamelijk klassikaal maar ook zal ik dat in duo s gaan doen. Daarnaast maak ik gebruik van een stappenplan volgens Marzano (Marzano, 2011, p. 97). Onderzoeksopzet Na de lessenserie zal ik de resultaten van mijn klas vergelijken met de parallelklassen middels eindcijfers en inhoudsanalyse. Daarnaast ga ik een learner report afnemen in de klas om de ervaringen van de leerlingen in beeld te brengen. Onderzoeksontwerp Ik heb er voor gekozen om de leeropbrengst van de leerlingen te onderzoeken. Ik wil zien of de leerlingen door mijn lessenserie met gebruikmaking van hardop denken, samenwerkend leren en een stappenplan hoger scoren op hun toetsen. Ik ga de uitkomsten van mijn leerlingen vergelijken met twee parallelklassen welke regulier onderwijs krijgen van twee verschillende docenten. Naast leeropbrengst wil ik ook het leergedrag meten. Middels een learner report aan het eind van de lessenserie wil ik onderzoeken wat de leerlingen nu hebben geleerd van mijn aanpak en wat ze er van vonden. Hier zal ik expliciet vragen stellen over de mate van verandering, t.o.v. het lezen van grafieken, die de leerlingen zelf hebben ervaren. Onderzoeksinstrumenten en procedure 1. Na het doorlopen van de lessenserie wil ik een learner report (bijlage 1) afnemen in de hele klas om het leergedrag te meten. Dit zal ik aan het begin van de eerstvolgende les doen na de lessenserie omdat het dan nog vers in het geheugen zit bij de leerlingen. Deze methode is goed geschikt om de gewenste onderwijsleereffecten te meten en zegt meer over de achterliggende oorzaak van het gedrag. De leerervaring van de leerlingen wil ik afzetten tegen de gewenste leerervaring om zo een vergelijking te kunnen maken. Uiteindelijk zal zichtbaar worden of mijn doelstellingen (de leerlingen geven zelf aan dat ze de grafieken beter begrijpen door de lessenserie) ten opzichte van de lessen bereikt worden. Ik kies voor gesloten vragen met een toelichting om zo een goed inzicht te krijgen.
2. Als tweede wil ik het leerresultaat meten. Er zijn drie havo 4 klassen waarvan ik er één lesgeef. De andere twee klassen hebben twee verschillende docenten. Mijn klas krijgt als enige de lessenserie waarbij gebruikt wordt gemaakt van samenwerkend leren, hardop denken en een stappenplan. a. Om het leerresultaat te meten ga ik eerst de drie klassen met elkaar vergelijken om te kijken of er verschil is. Dit kan al voor de start van de lessenserie plaatsvinden. Zo kan ik zien of de uitgangspunten van de verschillende klassen vergelijkbaar zijn of dat hier al een niveau verschil zichtbaar is. Als er een verschil is zal ik dit verschil meenemen bij de vergelijking van de toetsen per klas. b. Daarna vergelijk ik de toetsresulaten van de verschillende klassen met elkaar. Dit kan uiteraard pas als de toets is afgenomen. Ik ga kijken of de toetscijfers van mijn klas hoger zijn dan van de twee parallelklassen, hierbij hou ik rekening met de uitgangspunten per klas zoals hierboven is beschreven. c. Als laatste maak ik een inhoudsanalyse van de antwoorden op de toetsvragen. Ik analyseer of de leerlingen uit mijn klas hoger scoren op de vragen die betrekking hebben op de grafieken dan de leerlingen uit de parallelklassen. Ook hierbij hou ik rekening met de uitgangspunten per klas. Deze analyse doe ik omdat het zo kan zijn dat mijn leerlingen gelijk of lager scoren dan de andere leerlingen maar misschien toch wel hoger scoren op de opgaven met grafieken door mijn lessenserie. Dan kan mijn lessenserie alsnog een positief resultaat opleveren. Hieruit moet uiteindelijk zichtbaar worden of mijn leerlingen werkelijk beter scoren dan de leerlingen uit de andere klassen. Onderzoeksgroep De groep welke is ga onderzoeken is een 4 havo klas op het RSG in Enkhuizen. Er zitten 30 leerlingen in de klas, het is een van de drie havo 4 klassen met economie. Data analyse De uitkomsten van het learner report schrijf ik in een kwalitatief verslag. Voor de uitkomsten van de cijfers van vorig jaar en de toetsresultaten verwerk ik in Excel. Literatuur Janssen, T. (2011). Het learner report als onderzoeksinstrument, Ontwerponderzoekscarousel, UVA
Bijlage 1 Learner report De afgelopen periode hebben de lessen een ander vorm gehad dan de gebruikelijke lessen. Graag zou ik willen weten wat je mening is en wat je hebt geleerd in de afgelopen lessen. Geeft aan of je het een bent met de uitspraken door het hokje aan te kruizen en indien gevraagd licht je je antwoord toe. Je krijgt er geen cijfer of beoordeling voor. Het gaat erom dat ik graag van jou wil horen wat je van de afgelopen lessen vond en wat je hebt geleerd. 1. Ik vond de lessenserie leuk. 2. Ik vond hardop denken moeilijk. 3. Ik vond het saai om in een groepje samen te werken. 4. Ik vond het werken met het stappenplan onoverzichtelijk. 5. Ik had het gevoel dat er minder structuur was in de lessen.
6. Ik vond het hardop denken nuttig. Omdat 7. Ik vond het werken met het stappenplan handig. Omdat 8. Door samen te werken heb ik meer geleerd. Omdat 9. Door de lessenserie begrijp ik de grafieken niet beter. Dat blijkt uit 10. Door de lessenserie kijk ik anders naar grafieken Dat blijkt uit
11. Door de lessenserie kan ik de vragen met betrekking tot grafieken beter beantwoorden. Dat blijkt uit Wil je de volgende zinnen afmaken? Ik heb geleerd/gemerkt/ontdekt dat. Ik heb geleerd/gemerkt/ontdekt dat het niet zo is dat...