Ag nr. : Datum :20-12-07 Onderwerp Beleid naar aanleiding van de modernisering Wet Sociale Werkvoorziening. Status Besluitvormend Voorstel 1. Het gemeentelijk budget voor Wsw over te hevelen naar de gemeenschappelijke regeling WSD. 2. De verordeningen wachtlijstbeheer, persoonsgebonden budget en cliëntenparticipatie, na raadple- ging van de deelnemende gemeenten, vast te laten stellen door het Algemeen Bestuur van de WSD. 3. In te stemmen met de bijbehorende begrotingswijziging. 4. Voorafgaande te besluiten onder voorbehoud van een tijdige afronding van de parlementaire behandeling van het wetsontwerp. Inleiding Het beleid van het kabinet is erop gericht per 1 januari 2008 een wijziging van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) in werking te laten treden, de zogenaamde modernisering. Naar verwachting zal de Tweede Kamer eind 2007 hierover besluiten. Een raadsbesluit inzake is derhalve onder voorbehoud van instemming van de Tweede Kamer. Dit voorstel aan de raad is bedoeld om de uitvoering van de Wsw door de gemeenschappelijke regeling WSD te continueren en de nieuwe taken aan WSD over te dragen. Het voorstel is geschreven voor de 11 gemeenteraden van de deelnemende gemeenten aan WSD. Wanneer de deelnemende gemeenten hiertoe besluiten, kan een kostenneutrale modernisering plaatsvinden. Toelichting Doelstelling Met de modernisering van de wet wordt beoogd om aan zoveel mogelijk arbeidsgehandicapten die zijn geïndiceerd voor de Wsw, aangepaste arbeid te bieden in een zo regulier mogelijke werkomgeving. Daarom wordt de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor het realiseren van deze doelstelling versterkt. Dit gebeurt door de rijkssubsidie voor de uitvoering van de Wsw aan elke gemeente afzonderlijk over te maken. Het budget wordt gebaseerd op het aantal WSW-medewerkers per gemeente en het aantal wachtlijstkandidaten per gemeente. Ook de verantwoordingsplicht aan het Rijk komt bij gemeenten te liggen. De doelstelling komt voort uit de behoefte om de Wsw-geïndiceerde centraal te stellen en hierbij past ook het zorgdragen voor voldoende rechten voor de Wsw-geïndiceerde. Deze krijgt extra rechten zoals het recht op een tijdige plaatsing, keuze van een begeleidingsorganisatie bij begeleid werken, recht op een persoonsgebonden budget bij begeleid werken en recht op cliëntenparticipatie. Huidige situatie De gemeenten zijn samen met het Rijk verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wsw. De uitvoering is in onze regio opgedragen aan de gemeenschappelijke regeling WSD te Boxtel. WSD is een samenwerkingsorgaan van de gemeenten: Best, Boxtel, Haaren, Nuenen, Oirschot, Oisterwijk, Schijndel, Son en Breugel, St. Michielsgestel, St. Oedenrode, en Vught. Het bestuur van de WSD wordt gevormd een Dagelijks Bestuur en Pagina 1
een Algemeen Bestuur, waarin wethouders en gemeenteraadsleden als vertegenwoordigers van de deelnemende gemeenten zijn benoemd. De moderniseringsgedachte is voor de WSD niet nieuw. Het beleid van de WSD is al enige jaren erop gericht aan zoveel mogelijk Wsw-geïndiceerden werkgelegenheid te bieden. Daarnaast is het beleid om medewerkers op een zo regulier mogelijke werkplek te plaatsen. Dit beleid heeft erin geresulteerd dat het aantal arbeidsplaatsen in de afgelopen tien jaar gestegen is van 1050 naar 1380 voltijds dienstverbanden medio 2007. In aantallen Wsw-medewerkers is dit een stijging van 1250 naar 1680 personen. Uit de gemeente Boxtel werken op dit moment 399 personen bij WSD (aantal per 30-09-2007). Het rijksbudget wordt jaarlijks rechtstreeks overgemaakt aan de gemeenschappelijke regeling. De hoogte van het budget wordt voor een belangrijk deel gebaseerd op het aantal Wsw-medewekers in dienst en het aantal Wsw-geïndiceerden op de wachtlijst. Naast de uitvoering van de Wsw voert WSD ook voor gemeenten gesubsidieerde arbeid in het kader van de Wet werk en bijstand (WWB) uit. WSD behoort tot een kwart van ca. 100 Wsw-bedrijven die structureel met een positief financieel resultaat draait. Dit betekent dat de deelnemende gemeenten geen gemeentelijke bijdrage hoeven te betalen om de exploitatie sluitend te krijgen. Nieuwe situatie vanaf 1-1-2008 Met de verantwoordelijkheid voor zowel de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Wet werk en bijstand (WWB), de Wet inburgering (WI) en vanaf 1 januari 2008 de gemoderniseerde Wet sociale werkvoorziening (Wsw) krijgen gemeenten steeds meer de mogelijkheid om regie te voeren op het totale gebied van welzijn, (arbeids)participatie en educatie. De belangrijkste vraag is op welke wijze de gemeente invulling kan geven op de regierol voor de Wsw. Om de vraag te beantwoorden is op verzoek van het Algemeen Bestuur van WSD aan een tweetal commissies gevraagd hierover advies uit te brengen. Het betreft de commissie Kortmann 1 (2006) en de commissie Nelissen 2 (2007). De conclusies en adviezen van deze beide commissies zijn respectievelijk in maart 2006 en in mei 2007 door het Algemeen Bestuur van de WSD overgenomen en dienen als onderlegger voor dit raadsbesluit. De rapporten treft u bijgevoegd aan. 1 Leden: dhr. Y. Kortmann, burgemeester van Oisterwijk; dhr. E. Huijbregts, wethouder van St. Oedenrode; dhr. L. Bisschops, wethouder van Best, dhr. G. Schönfeld, hoofd Sociale Zaken Boxtel Haaren; dhr. F. van Geffen, sectorhoofd burgerzaken van Schijndel; dhr. J. Simons, algemeen directeur WSD; dhr. T. Keijzers, directeur In Werk WSD; mevr. D. Oliemeulen, directeur juridische zaken WSD. 2 Leden: dhr. L. Nelissen wethouder St. Michielsgestel; dhr. H. van Hezik, wethouder van Oisterwijk; dhr. L. Bisschops, wethouder van Best, dhr. G. Schönfeld, hoofd Sociale Zaken Boxtel Haaren; dhr. G. Voermans, beleidsmedewerker Sociale Zaken van Vught; dhr. B. Bosboom, hoofd werk en samenleving van Son en Breugel; dhr. J. Simons, algemeen directeur WSD; dhr. T. Keijzers, directeur In Werk WSD; mevr. D. Oliemeulen, directeur juridische zaken WSD; dhr. H. Wessling, directeur Wesseling Groep. Pagina 2
Het is voor de gemeente een primaire taak om aan zoveel mogelijk Wsw-kandidaten werkgelegenheid te bieden binnen de financiële mogelijkheden van de Wsw en de medewerkers zo regulier mogelijk te plaatsen. De gemeenschappelijke regeling heeft zich op dit terrein nadrukkelijk bewezen. In deze lijn wordt daarom voorgesteld ook de moderniseringstaken door de gemeenschappelijke regeling uit te laten voeren. De regie over de uitvoering van de Wsw vindt door alle gemeenten plaats via het bestuur van de WSD. Daar worden de kaders van de uitvoering bepaald en in verordeningen, regelingen en beleidsafspraken neergelegd. De nieuwe taken die kenmerkend zijn voor de modernisering zoals wachtlijstbeheer, persoonsgebonden budget (PGB), recht op plaatsing (klachtenafhandeling) en cliëntenparticipatie zullen dan door de gemeenschappelijke regeling worden uitgevoerd. Het Algemeen Bestuur van de gemeenschappelijke regeling zal de relevante verordeningen vaststellen, echter na raadpleging van de deelnemende gemeenten. Aanvullend zal meer maatwerk geleverd worden bij specifieke lokale wensen en projecten. WSD ondersteunt bij het ontwikkelen en uitvoeren van werkgelegenheidsprojecten voor een brede doelgroep aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Ook ondersteunt WSD bij het ontwikkelen van een effectieve lokale werkgeversbenadering. Om een en ander mogelijk te maken zal WSD investeren in capaciteit voor projectontwikkeling. De bijgevoegde rapporten geven voorbeelden van al lopende activiteiten. Het leveren van verantwoordingsinformatie per gemeente aan het Rijk wordt voorbereid door de gemeenschappelijke regeling en wordt door iedere afzonderlijke gemeente richting Rijk gedaan. De gemeenschappelijke regeling blijft zich inzetten als breed mensontwikkelbedrijf ván en vóór gemeenten. Als bijdrage in de toekomstbestendigheid van WSD zal door de deelnemende gemeenten een blijvende inspanning worden verricht voor een optimale verlening van voorbehouden opdrachten. Middelen Deelname aan de gemeenschappelijke regeling impliceert dat er sprake is van onderlinge solidariteit tussen deelnemende gemeenten. Dat houdt in dat zowel de positieve als negatieve resultaten van WSD en / of gemeenten gemeenschappelijk worden gedeeld. Daarom heeft dit ook tot consequentie dat iedere gemeente haar Wsw-budget overhevelt naar de gemeenschappelijke regeling. Hierdoor zal de modernisering van de Wsw kostenneutraal voor de deelnemende gemeenten gaan plaatsvinden. Op het moment dat dit voorstel is gemaakt heeft het Rijk nog steeds niet bekend gemaakt hoe hoog het Wsw-budget voor de gemeente Boxtel zal zijn, terwijl dit eerder wel was toegezegd. De behandeling van het wetsvoorstel levert vertraging op, maar doel is nog steeds om de wijziging 1 januari 2008 in te laten gaan. Vooralsnog moeten gemeenten nu genoegen nemen met een indicatief budget op basis van informatie van het ministerie. Het indicatieve bedrag voor de gemeente Boxtel is 9.779.268,-. Bij een Burap zal dan de begroting 2008 bijgesteld worden omdat dan het definitieve budget bekend is. Vanaf januari 2008 ontvangt de gemeente voorschotten van het Rijk. Om doorbetalingen van deze voorschotten van de gemeente aan de WSD mogelijk te maken, zal nu wel al in het voorstel opgenomen worden dat de budgetten overgeheveld worden naar WSD. Pagina 3
Beoogd effect De gemeente krijgt meer regie over de uitvoering van de Wsw. Argumenten 1.1. Door de Rijksbudgetten Wsw, die vanaf 1-1-2008 aan gemeenten betaald worden volledig door te slui- zen aan WSD, kan een kostenneutrale uitvoering Wsw plaatsvinden.. Het Rijk maakt de budgetten over aan gemeenten en niet meer aan het werkvoorzieningschap, waardoor gemeenten meer grip hebben op de uitvoering van de Wsw. WSD heeft al enkele jaren een beleid dat past binnen de Modernisering Wsw, waardoor WSD een positief bedrijfsresultaat heeft. Door de Rijksmiddelen over te maken aan WSD kan de lijn doorgezet worden en een kostenneutrale uitvoering Wsw plaatsvinden. 1.2. Alle deelnemende gemeenten zullen hun budgetten overmaken aan WSD. In alle elf gemeenten zal hetzelfde voorstel aan de Raad worden voorgelegd. Dit is nodig om de gemeenschappelijke regeling in stand te houden en uitvoering van het beleid mogelijk te maken. Ook de financiële positie van WSD wordt daardoor gewaarborgd. 2.1. De besluitvorming kan op grond van de gemeenschappelijke regeling plaatsvinden door het Algemeen Bestuur WSD. Omdat het wetsvoorstel nog niet definitief is kunnen enkele verordeningen pas in de loop van 2008 vastgesteld worden. Voorbereiding daarvan vindt plaats bij WSD en gemeenten worden geraadpleegd over de vast te stellen verordeningen en regelgeving. In het Algemeen Bestuur WSD worden alle elf gemeenten vertegenwoordigd door wethouders en / of raadsleden. Het is aan gemeenten om de vertegenwoordigers te adviseren over de vast te stellen verordeningen en regelgeving. Uiteindelijk kan het Algemeen Bestuur betreffende regelgeving vaststellen. Het Algemeen Bestuur heeft deze bevoegdheid op grond van de gemeenschappelijke regeling. 2.2. De gemeente kan de regiefunctie op grond van de Wsw combineren met de regiefunctie die de gemeente al heeft op grond van de Wet werk en bijstand (Wwb) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Dit is van belang omdat doelen en doelgroepen van deze wettelijke regelingen dicht bij elkaar liggen en op onderdelen zelfs overlappen. 3.1. De begrotingswijziging maakt het mogelijk om Rijksmiddelen over te maken naar WSD. De Rijksbudgetten Wsw ontvangen gemeenten vanaf 1-1-2008. WSD heeft deze middelen nodig om aan haar verplichtingen te kunnen voldoen (o.a. loonbetalingen aan Wsw-ers) en zullen daarom overgemaakt moeten worden aan WSD. Het totale budget wordt op voorschotbasis in maandelijkse termijnen betaald door het Rijk aan de gemeente. Pagina 4
Kanttekeningen 1.1. Deelnemende gemeenten kunnen besluiten het Wsw budget niet door te sluizen en dat verzwakt de positie van de de gemeenschappelijke regeling. Om dit te voorkomen is in 2007 overleg geweest tussen de deelnemende gemeenten en zijn gevolgen in beeld gebracht als budgetten niet geheel worden doorbetaald. Ook is om die reden een gezamenlijk voorstel door het Algemeen Bestuur gemaakt dat nu aan de raad wordt voorgelegd. 1.2 De wetswijziging is nog niet besloten. De wetswijziging Wsw is nog niet besloten door de Tweede Kamer. De behandeling van het wetsontwerp loopt steeds opnieuw vertraging op. De hoofdlijnen zijn wel bekend en daar is dit voorstel op gebaseerd. Het is niet mogelijk om de behandeling verder af te wachten daar de betalingen van de voorschotten van de Rijksbudgetten wel per 1-1-2008 aan gemeenten worden betaald. Om dezelfde reden zullen de verordeningen en beleidsregels pas in 2008 opgesteld worden. Uitvoering en planning Als de wetswijziging een feit is, is ook duidelijk wanneer welke verordeningen en beleidsregels er verder vastgesteld moeten worden. Dit zal in 2008 plaatsvinden. Communicatie Na vaststelling door de raad zal WSD geïnformeerd worden, dat de budgetten Wsw geheel doorgesluisd worden naar WSD ter uitvoering van de Wsw. Boxtel, 13-11-07 BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN BOXTEL de secretaris, de burgemeester, drs. J.K. Fraanje F.H.J.M. van Beers Bijlagen 1. Eindrapportage werkgroep modernisering Wet sociale werkvoorziening (commissie Kortmann 2006) 2. Vervolgrapportage modernisering Wet sociale werkvoorziening (commissie Nelissen 2007) Ter inzage 1. bijlage 2: projectvoorbeelden Integrale regie over Wmo, Wsw en Wwb 2. bijlage 3: Rapportage Wsw aan gemeenten 2. 3e begrotingswijziging 2008. Contactpersoon afdelingshoofd Sociale Zaken G. Schönfeld, t 655379, e gsc@botel.nl Pagina 5
Raadsbesluit Reg. nr : 0710661 Aanhef De raad van de gemeente Boxtel; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 13 november 2007; gehoord de commissie Maatschappelijke Zaken; Besluit 1. Het gemeentelijk budget voor Wsw over te hevelen naar de gemeenschappelijke regeling WSD. 2. De verordeningen wachtlijstbeheer, persoonsgebonden budget en cliëntenparticipatie, na raadpleging van de deelnemende gemeenten, vast te laten stellen door het Algemeen Bestuur van de WSD. 3. In te stemmen met de 3 e begrotingswijziging 2008. 4. Voorafgaande te besluiten onder voorbehoud van een tijdige afronding van de parlementaire behandeling van het wetsontwerp. Aldus vastgesteld in zijn openbare vergadering van 20-12-07 DE GEMEENTERAAD VAN BOXTEL, de griffier, de voorzitter, drs. J. Vis F.H.J.M. van Beers Pagina 1