Jaarverslag 2010 ROC Midden Nederland
Colofon Uitgave: ROC Midden Nederland, Utrecht, 2011. Coördinatie teksten en cijfers: dienst Finance, Planning & Control. Productie en realisatie: dienst Marketing & Communicatie. Vormgeving en opmaak: pdds, Utrecht. Drukwerk: GRVproject, IJsselstein. Coverfoto's Boven: Een groep studenten van de opleiding Sociaal Cultureel werk deed in het voorjaar van 2010 mee aan de internationale theaterproductie 'The Wizard of Oz', in Reggio d'emilia (Italië). Onder, v.l.n.r.: Op de Dag van de Leerplicht (18 maart 2010) was staatssecretaris Marja van Bijsterveldt aanwezig op een themabijeenkomst op de locatie Vondellaan (Utrecht). Ze verzond een sms-bericht aan meer dan vierduizend vmbo-leerlingen, bij de start van de campagne Aanmelding in Beeld. In november vond op de locatie Amerikalaan (Utrecht) voor al het onderwijzend personeel van de sectoren Economie & Dienstverlening, en THFUS (Toerisme, Horeca, Uiterlijke Verzorging, Facilitair en Sport) een inspiratiemiddag plaats met als doel om van elkaar te leren, om te discussiëren, om ideeën op te doen èn om geïnspireerd te raken. Maandag 15 maart 2010 werd het Automotive-college in Nieuwegein officieel geopend. In dit College werken ROC Midden Nederland en Innovam samen. Het Automotive College is samen met het Sport College pilot voor de vorming van 12 kleinschalige en op de branche gerichte colleges, waarmee ROC Midden Nederland zich de komende jaren gaat profileren. Disclaimer Dit jaarverslag is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. Aan de inhoud ervan kunnen echter op geen enkele wijze rechten of aanspraken worden ontleend. Dat geldt zowel voor de teksten als beelden die u dit jaarverslag aantreft.
Inhoudsopgave Inhoudsopgave Bestuursverslag................................................................................................................ 5 Voorwoord van het College van Bestuur Voorwoord van het College van Bestuur...................................................................................................................................................................... 6 Bericht van de Raad van Toezicht Bericht van de Raad van Toezicht.................................................................................................................................................................................. 7 Bericht van de Medezeggenschapsraad Bericht van de Medezeggenschapsraad........................................................................................................................................................................ 8 Kernwaarden Kernwaarden.................................................................................................................................................................................................................. 10 10 Visie, missie en doelstellingen Visie, missie en doelstellingen...................................................................................................................................................................................... 11 11 Betere kwaliteit van het onderwijs Betere kwaliteit van het onderwijs.............................................................................................................................................................................. 12 12 Effectievere en efficiëntere bedrijfsvoering en een gezondere financiële positie Effectievere en efficiëntere bedrijfsvoering en een gezondere financiële positie.................................................................................................. 18 18 Sterkere marktpositie, met betere aansluiting bij de student, het beroepenveld en de maatschappij Sterkere marktpositie, met betere aansluiting bij de student, het beroepenveld en de maatschappij.............................................................. 24 24 Klantgerichte organisatie en competentere medewerkers Klantgerichte organisatie en competentere medewerkers........................................................................................................................................ 26 26 Overig Overig.............................................................................................................................................................................................................................. 30 30 Risico s en risicobeheersing.................................................................................................. 30 Rekenschap en Helderheid.................................................................................................. 30 Kengetallen............................................................................................................... 31 Samenstelling van het College van Bestuur.................................................................................... 31 Jaarrekening 2010............................................................................................................ 33 Jaarrekening 2010 (geconsolideerd) Jaarrekening 2010 (geconsolideerd).......................................................................................................................................................................... 34 34 Geconsolideerde balans per 31 december 2010 (voor resultaatbestemming)........................................................ 34 Geconsolideerde staat van baten en lasten over 2010........................................................................... 36 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2010.................................................................................. 37 Toelichting op de geconsolideerde balans en staat van baten en lasten............................................................ 38 Grondslagen voor waardering van activa en passiva............................................................................. 39 Grondslagen voor bepaling van het resultaat................................................................................... 41 Toelichting op de geconsolideerde balans...................................................................................... 42 Materiële vaste Activa...................................................................................................... 42 Vlottende activa........................................................................................................... 43 Eigen vermogen en voorzieningen............................................................................................ 44 Voorzieningen............................................................................................................. 45 Langlopende schulden...................................................................................................... 47 Kortlopende schulden....................................................................................................... 48 Niet uit de balans blijkende verplichtingen..................................................................................... 50 Overzicht verbonden partijen................................................................................................. 52 Toelichting op de geconsolideerde exploitatierekening........................................................................... 54 Jaarrekening 2010 (enkelvoudig) Jaarrekening 2010 (enkelvoudig)................................................................................................................................................................................ 56 56 Enkelvoudige Balans per 31 december 2010................................................................................... 56 Staat van baten en lasten................................................................................................... 58 Toelichting op de enkelvoudige balans en staat van baten en lasten............................................................... 59 Toelichting op de onderscheiden posten van de enkelvoudige jaarrekening......................................................... 60 Eigen vermogen........................................................................................................... 60 Voorzieningen............................................................................................................. 61 Toelichting op de exploitatierekening......................................................................................... 62 Overigen Overigen.......................................................................................................................................................................................................................... 63 63 Resultaatbestemming....................................................................................................... 63 Gebeurtenissen na balansdatum............................................................................................. 64 Gegevens over de rechtspersoon.............................................................................................. 65 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant............................................................................ 66 Overzicht indicatoren Geïntegreerd Jaardocument BVE........................................................................... 67 Bijlagen..................................................................................................................... 71 Bijlage 1 - Toelichting op de exploitatierekening realisatie vs begroting............................................................ 72 Bijlage 2 - Toelichting op de exploitatierekening realisatie 2010 vs 2009........................................................... 75 Bijlage 3 - Toelichting op de balans 2010 vs 2009.............................................................................. 77 Bijlage 4 - Specificatie vorderingen en schulden OCW............................................................................ 78 Bijlage 5 - Geoormerkte Doelsubsidies OCW.................................................................................... 79 Bijlage 6 - Rapportage IBO-BVE 2010......................................................................................... 84 Bijlage 7 - OC&W-regelingen Innovatiebox 2006-2009 en Stagebox 2006-2010..................................................... 87 Bijlage 8 - Commissie Schutte ('helderheid').................................................................................... 93 Bijlage 9 - Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens (WOPT)........................................... 99 Bijlage 10 - Samenwerkingspartners 2005-2010............................................................................... 100 Bijlage 11 - Woordenlijst................................................................................................... 102 3
Bestuursverslag
> Voorwoord van het College van Bestuur 2010: Op weg naar Focus 2010 is het jaar dat de overgang markeert naar een nieuwe fase voor ROC Midden Nederland. Na het afronden van het nieuwe meerjarenplan Focus is een start gemaakt met de voorbereiding van de implementatie. Net als bij de totstandkoming van Focus zijn opnieuw veel medewerkers betrokken geweest bij dit proces, dat alle aspecten van onze organisatie raakt: onderwijsinhoud, onderwijsorganisatie, de positionering naar studenten en bedrijven, ontwikkeling van medewerkers, de onderwijsondersteunende processen, huisvesting, ict enz. De inspanningen zijn gecoördineerd aangepakt en ook aan de communicatie naar alle medewerkers is opnieuw veel aandacht besteed. De investeringen in bovenstaande ontwikkelingen zijn ten opzichte van 2009 verder opgevoerd. Tegelijkertijd is er in het kader van de lopende reorganisaties verder gesaneerd; in 2010 met name bij de ondersteunende functies, alsmede bij participatieopleidingen. De gemiddelde formatie van ROC Midden Nederland daalde mede hierdoor van 1.572 fte in 2009 naar 1.440 fte in 2010. Het streven was om ondanks deze ingrepen de kwaliteit van het onderwijs te handhaven en op onderdelen verder te verbeteren. Uit de kengetallen die indicatief zijn voor onze strategische doelstellingen blijkt dat in belangrijke mate gelukt is. Met name de studenttevredenheid en de reductie van het aantal voortijdig schoolverlaters werden verder verbeterd. In financieel opzicht sluiten we 2010 positief af. In lijn met de begroting is het resultaat uit de reguliere exploitatie 2,6 mln euro. Daarnaast is er door de verkoop van panden een boekwinst gerealiseerd. In combinatie met een aantal andere bijzondere baten en lasten waaronder dotaties aan voorzieningen en incidentele baten is het jaarresultaat uitgekomen op 5,2 mln. Hierdoor is het eigen vermogen, alsmede de liquiditeit verbeterd. 2011: De eerste vruchten van Focus kunnen worden geplukt In 2011 zullen de eerste vruchten van Focus kunnen worden geplukt. Een aantal van onze beleidvoornemens zal tastbaar worden. We gaan met de mbo-opleidingen over naar meer kleinschalige colleges, in gebouwen die de beroepspraktijk ademen én die herkenbaar zijn als onderdeel van ROC Midden Nederland. Bij een aantal belangrijke onderwijs- en ondersteunende processen zullen we uniform gaan werken. Uit tussenevaluaties blijkt dat studenten dat merken en waarderen. Dat geeft vertrouwen in de gekozen marsroute. In 2011 is echter ook duidelijk geworden, met het aantreden van het kabinet Rutte, dat de kredietcrisis enorme bezuinigingen vergt van de Nederlandse overheid. Deze raken niet alleen de mbo-sector, maar treffen met name de participatiemarkt. Het College van Bestuur heeft een eerste, globale verkenning gedaan om de impact van de voorstellen te beoordelen. Ook al zijn alle consequenties van de bezuinigingen nog niet uitgekristalliseerd, duidelijk is wel al dat het structureel gezond blijven van ROC Midden Nederland ook in de komende jaren aandacht zal blijven vragen. Wij realiseren ons dat we van ons personeel heel veel hebben gevraagd in 2010. Ook in de komende jaren zullen we nog een stevig beroep doen op onze medewerkers om het pad dat uitgestippeld is in Focus te blijven bewandelen. Mede namens alle leden van het management willen wij daar vanaf deze plaats onze waardering en dank voor uitspreken. Het College van Bestuur van ROC Midden Nederland. Utrecht, mei 2010 Mr. L.K. Geluk, voorzitter College van Bestuur 6 Jaarverslag 2010 ROC Midden Nederland
> Bericht van de Raad van Toezicht In 2010 is veel aandacht uitgegaan naar de ontwikkeling van de nieuwe strategische koers 2010-2014 Focus: investeren in ROC Midden Nederland en de financiële ombuigingen. Eind 2009 is besloten tot een reorganisatie, met financiële ombuigingen die tot doel hadden de kwaliteit van de ondersteuning te verhogen en om investeringsruimte te creëren voor vernieuwingen en verbeteringen van het onderwijs. Ook waren financiële middelen nodig om de huisvesting en faciliteiten op een hoger niveau te brengen. Andere onderwerpen waar de Raad zich in 2010 mee bezig heeft gehouden waren: Kwaliteit van het onderwijs Voortijdig schoolverlaten Strategie rond business unit Participatieopleidingen en Bedrijfsopleidingen/Contractactiviteiten 30+ Bekostiging Prestatieafspraken College van Bestuur De ROC Midden Nederland jaarrekening 2009 en de ROC Midden Nederland begroting 2011 Het accountantsverslag en managementletter over de uitkomsten van de controle 2009 Financiële rapportages en voortgangsrapportages op diverse inhoudelijke onderwerpen Voortgangrapportages op de reorganisatie Huisvesting De Raad van Toezicht heeft jaarlijks een overleg met de Medezeggenschapsraad in aanwezigheid van het College van Bestuur. Het afgelopen jaar stond dit overleg in het teken van de werkwijze van de Medezeggenschapsraad en de algemene gang van zaken binnen ROC Midden Nederland met het accent op de ombuigingen. Daarnaast heeft de Raad van Toezicht met de afzonderlijke leden van het College van Bestuur jaargesprekken gevoerd. De Financiële Commissie ROC Midden Nederland heeft een Financiële Commissie die is samengesteld vanuit de Raad van Toezicht, door de heren H. J.M. Beekers en F.E.H. van Eijkern en vanuit het College van Bestuur, door de heer P.A.M. Thijssen. Het hoofd Finance Planning & Control is hierbij aanwezig. De Financiële Commissie heeft voor elke raadsvergadering de financiële rapportages voor de raad beoordeeld, diverse malen in bijzijn van de accountant. Ontwikkeling van het toezicht en beloning Buiten aanwezigheid van het College van Bestuur sprak de raad over professionalisering van zichzelf en zijn werkwijze, waarbij onder andere werd getoetst op naleving van de governance code BVE. Tevens werd er geparticipeerd in het landelijk platform voor leden van Raden van Toezicht. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen een honorering conform de sectorbrede honoreringsregeling de honorering van leden van de Raad van Toezicht van mboinstellingen van oktober 2008. Leden krijgen 6.300,00, leden met financiële commissie werkzaamheden krijgen 8.000,00 en de voorzitter ontvangt 9.400,00 bruto per jaar. De totale kosten bezoldiging toezichthouders ROC Midden Nederland bedroeg in 2010: 38 K. > In de Raad van Toezicht van ROC Midden Nederland hadden in 2010 zitting: prof. dr. P.A.H. van Lieshout mr. H.J.M. Beekers dr. F.E.H. van Eijkern prof. dr J.F.M.J. van Hout mw. drs. D.M.J.J. Monissen voorzitter, lid Wetenschappelijke Raad Regeringsbeleid voormalig voorzitter ING Bank district Midden Nederland organisatieadviseur en interim-manager New Canal BV en Boer&Croon Executive Managers emeritus hoogleraar onderwijskunde van het hoger onderwijs Universiteit van Amsterdam voorzitter Raad van Bestuur De Friesland Zorgverzekeraar Raad van Toezicht van ROC Midden Nederland Bestuursverslag 7
> Bericht van de Medezeggenschapsraad De werkzaamheden van de Medezeggenschapsraad in 2010 werden gedomineerd door nieuwe financiële ombuigingen binnen ROC MN, die na de zomervakantie van 2009 waren voorbereid. De MR heeft aan het begin van het jaar veel tijd besteed aan het bestuderen van de financiële situatie van ROC MN in combinatie met de begrotingen van 2008, 2009, de concept-begroting van 2010 en de reorganisatieplannen Toekomst Verzekerd 2009 en In Balans 2010. Hierbij stond de vraag centraal of er een bestendige lijn zichtbaar is in het financieel beleid van de afgelopen jaren en of de voorgestelde (reorganisatie-)plannen noodzakelijk en realistisch zijn. De MR heeft zich daarbij laten adviseren door een externe accountant. Na verschillende gesprekken met het CvB heeft de MR het volgende geconcludeerd: De MR onderschrijft de noodzaak tot kostenreductie de komende jaren i.v.m. dalende inkomsten door met name het verlies van marktaandeel en het vervallen van de stage- en innovatieboxmiddelen. Het in de begroting 2010 geschetste beeld van de exploitatie is naar onze mening realistisch. In de afgelopen twee jaar zijn de taakstellingen met betrekking tot de reorganisaties binnen de ondersteunende diensten niet geheel behaald. De in het Reorganisatieplan In Balans 2010 voorgestelde wijzigingen (stevige afbouw van de formatie van de diensten in combinatie met een kwaliteitsslag ten gunste van de formatie in het onderwijs) waren dermate fors en snel, dat het naar de mening van de MR twijfelachtig was of de doelstellingen al in 2010 behaald konden worden. Vertragingskosten en extra inhuur van derden in verband met het hoog houden c.q. verbeteren van de kwaliteit van de dienstverlening vanuit de GDC s achtte de MR niet uitgesloten. Naar de mening van de MR was er een aanzienlijk risico dat er ook na 2010 nog extra middelen zouden vloeien naar de diensten ten koste van het primaire proces. Met dit risico in het achterhoofd, heeft de MR zich vanaf dat moment intensief beziggehouden met de inhoud en kwaliteit van de aangeboden deelreorganisatieplannen. Omdat er, volgens afspraak met het CvB, voornamelijk gestuurd werd op een efficiëntieslag binnen de ondersteunende diensten, heeft de centrale MR veel overleg gevoerd met de deelraad van deze diensten. Dit heeft in eerste instantie geresulteerd in het intrekken van de deelreorganisatieplannen door het College van Bestuur, omdat de plannen niet voldeden aan de eerder afgesproken criteria. In verschillende stappen hierna zijn de plannen verbeterd en uiteindelijk hebben de deelraad en de Centrale MR in juni een akkoord op de plannen gegeven. Voorafgaand aan de beoordeling van het Reorganisatieplan In Balans 2010 heeft de MR, evenals in de voorafgaande reorganisatie van 2009, criteria geformuleerd op basis waarvan de CMR de reorganisatie zou gaan toetsen. De MR heeft deze criteria ook vooraf gedeeld met het CvB. Een aantal belangrijke inhoudelijke toetsingscriteria had de MR nog op de lijst staan vanuit de reorganisatie van 2009. Deze reorganisatie was beleidsarm ingestoken en inhoudelijke organisatieverbeteringen waren toen nog niet aan de orde. Het ging de MR o.a. de volgende uitgangspunten: Er komen vaste kengetallen voor de verhouding direct/indirect 70/30 op ROC-niveau, voor de verhouding management/overig indirect en voor de verhouding personeelsleden/aantal studenten; Er wordt inzichtelijk gemaakt welke functies er zijn en welke werkelijke werkzaamheden er worden uitgevoerd. Er worden keuzes in uit te voeren werkzaamheden gemaakt. Er wordt beschreven welke maatregelen er worden genomen om de gewenste cultuuromslag te bereiken en er wordt gemonitord wat de resultaten zijn. Er wordt op gestuurd dat bij het maken van keuzes en beslissingen in alle lagen van de organisatie wordt gehandeld conform afspraken en beleid. Over bovenstaande punten waren CMR en CvB het eens. Dit heeft geresulteerd in instemming van de MR op de reorganisatie op 17 juni 2010. Veel inhoudelijke toetsingscriteria van de MR hadden betrekking op concrete organisatieverbeteringen op het gebied van onderwijs, personeel en cultuur. Deze punten zijn geïnventariseerd en overgeheveld naar de bespreking van het visiedocument Focus 2010-2014, dat het College eind juni aan de MR heeft aangeboden. De MR kon in juni de algemene uitgangspunten van Focus wel onderschrijven, maar heeft met het CvB de afspraak gemaakt dat de inhoudelijke bespreking van alle deelgebieden van Focus inzake de organisatie-ontwikkeling, afzonderlijk met de MR op de agenda zouden komen vanaf september 2010. De financiële situatie van ROC MN heeft gedurende heel 2010 een groot beslag gelegd op de beschikbare vergadertijd van de MR. Een belangrijk onderwerp waarmee de MR zich in 2010 heeft bezig gehouden willen we op deze plaats ook noemen: een enquête die de MR hield onder het OP over de uitvoering van de regeling 'Organisatie van het werk'. In 2008 had de MR de invoering van deze nieuwe CAO-regeling van de verdeling van taken binnen de teams nauwgezet gevolgd. Doel van de MR-enquête was te onderzoeken hoeveel teams op basis van deze nieuwe regeling zijn gaan werken en of de invoering goed is verlopen. Op de oproep hebben 125 onderwijscollega s gereageerd. Belangrijkste conclusie van de evaluatie was dat er veel te verbeteren valt. Onder het personeel bestaat veel onduidelijkheid, de begeleiding bij de invoering schoot tekort en er was veel kritiek op het inzicht in en de beschikbaarheid van middelen. Op basis van de opbrengsten is de CMR begin 2010 in gesprek gegaan met het CvB over de verbetering van de uitvoering van de regeling in het schooljaar 2010/2011. In het kader van dit jaarverslag voert het te ver om de andere onderwerpen waarmee de MR zich in 2010 heeft bezig gehouden te benoemen. De MR volstaat daarom met een korte opsomming: inrichtingsplannen voor de nog op te richten ondersteunende diensten, huisvestingszaken en het nieuwe strategische beleid van ROC MN (Focus). 8 Jaarverslag 2010 ROC Midden Nederland
> Samenstelling van de Centrale Medezeggenschapsraad in 2010: Johan Schmieman Jenno Westra Henk Heinhuis Hans Olij Riek Benthem Bertrik Gotink Rick Gerritsen Marjan Heisterkamp Jacqueline Ederzeel Peter Sturkenboom Sector THFUS, voorzitter Sector M&S, vice-voorzitter ondersteunende diensten ondersteunende diensten (tot juli) Sector Educatie Sector Techniek Sector Zorg &Welzijn (tot oktober) Sector Zorg &Welzijn Sector Zorg &Welzijn (vanaf november) Sector Economie Bestuursverslag 9
> Kernwaarden Wij ontwerpen en realiseren ons beleid vanuit vier kernwaarden die inspirerend, sturend en toetsend zijn voor ons functioneren. Onze kernwaarden zijn: ambitieus, solide, professioneel en betrokken. Deze waarden zijn de bakens voor medewerkers, teams en de organisatie, als permanente oriëntatie voor onze werkzaamheden. De kernwaarden zijn de idealen waarop wij onszelf als medewerkers en als organisatie willen laten aanspreken, in alle functies en op alle niveaus. Zij staan ook in onderlinge relatie tot elkaar: De kernwaarden ambitieus en solide geven het spanningsveld aan tussen de wil om hoge doelen te stellen en de noodzaak om met beide benen op de grond te blijven staan. Wij willen immers, aan de ene kant, dienstbaar zijn aan grote belangen, namelijk de toekomst van studenten en bedrijven en instellingen. Daarvoor dienen wij, aan de andere kant, voor de medewerkers en teams een stimulerende en bevredigende werkomgeving te scheppen. Het één kan niet zonder het ander. De kernwaarden professioneel en betrokken geven het andere spanningsveld aan. Ze verlenen in hun combinatie vitaliteit aan onze organisatie. Wij zijn vanuit een professionele grondhouding klantgericht en bieden kwalitatief goed onderwijs, waardoor wij als organisatie efficiënt en effectief met mensen en middelen omgaan. Tegelijkertijd is met deze professionaliteit de kernwaarde betrokkenheid onverbrekelijk verbonden; het is een essentiële kernwaarde voor ons werk. Het betreft de betrokkenheid van onze medewerkers bij onze studenten en bedrijven, van onze leidinggevenden bij de medewerkers en van onze organisatie bij de samenleving. Dit komt tot uiting in persoonlijke aandacht en goede loopbaanbegeleiding, maar ook in het organiseren van onderwijs in colleges, dicht tegen de branche en de beroepsbeleving aan. Bovenstaande geeft in compacte vorm onze identiteit weer. Dit is waar wij de komende jaren voor staan. Een uitwerking van de kernwaarden op het gebied van onderwijs: Ambitieus Het is onze ambitie om studenten de mogelijkheid te bieden het beste uit zichzelf te halen door hen een optimaal op het beroep betrokken opleiding aan te bieden. Wij kwalificeren onze studenten zo hoog mogelijk en zorgen voor maximale doorstroom. Doorstroom naar het hoger onderwijs kan daarvan onderdeel uitmaken. Met onze sprintopleidingen en in gezamenlijkheid met de door het hbo uitgevoerde associate degreeprogramma s zijn wij onderscheidend. Voor de meest ambitieuze studenten bieden wij tweetalig onderwijs aan. Solide Wij zorgen voor een optimale balans tussen theorie en praktijk: theorie waar het nodig is en praktijk waar het past. Wij bieden een solide basis omdat wij 935 (bol), resp. 335 (bbl) uren programmeren en voorzien in een vaste roosterstructuur. Begeleiding van de student van vmbo en havo tot in het hbo of de beroepspraktijk is ons strategisch speerpunt. Professioneel Wij leiden zodanig op zodat het succes oplevert. Medewerkers en de organisatie zijn professioneel en klantgericht. We koppelen aan effectieve loopbaanbegeleiding van de student zorg en maatwerk als de student dat nodig heeft. Betrokken Wij bieden professionaliteit als opleider door te kiezen voor kwaliteit in de dienstverlening op een hoog niveau. Wij kennen onze studenten en hechten aan persoonlijke aandacht. 10 Jaarverslag 2010 ROC Midden Nederland
> Visie, missie en doelstellingen Visie Kennis en vaardigheden zijn meer dan ooit de vitale ingrediënten voor beroepsbeoefening en burgerschap. Dat is het perspectief voor onze verantwoordelijkheid als onderwijsinstelling in een snel veranderende wereld, die zich op alle niveaus steeds verder ontwikkelt tot een kennissamenleving. ROC Midden Nederland staat midden in de maatschappij en geeft daar mede vorm aan. Wij stimuleren onze studenten bij de ontwikkeling van al hun talenten. Wij versterken hun ambities en sociaal functioneren en zetten hun potentieel om in persoonlijke groei. Missie Wij verzorgen kwalitatief goed onderwijs. Ons onderwijs is gericht op het kwalificeren voor werk en maatschappelijke participatie, rust toe tot vakbekwaamheid en burgerschap, en biedt perspectief op persoonlijke ontplooiing en verdere studie. Wij zijn ambitieus in maatschappelijke dienstbaarheid en professioneel in klantgerichtheid. Wij zijn een solide partner in de samenwerking met onze opdrachtgevers en tonen ons betrokken bij mens en samenleving. Profiel ROC Midden Nederland is een onderwijsorganisatie voor middelbaar beroepsonderwijs, participatieonderwijs en bedrijfsopleidingen in de provincie Utrecht. Ons dienstenpakket omvat het initiële beroepsonderwijs, contractactiviteiten, volwasseneneducatie, reïntegratietrajecten en preventie. Wij verzorgen met ongeveer 2.000 medewerkers (1.500 fte's) het onderwijs voor circa 24.600 studenten, in gezamenlijk ondernemerschap met onze partners. De partnerschappen met gemeenten, werkgevers, (koepel)organisaties, onderwijs en maatschappelijke instanties zijn voor ons onmisbaar. We slagen in onze opdracht als onze studenten, inclusief de medewerkers van de bedrijven en instellingen waarvoor we opleiden, tevreden zijn over ons onderwijs. Positionering Kwaliteit, kleinschaligheid en persoonlijk contact. Op deze wijze leveren wij meerwaarde voor studenten en bedrijven. Dit wordt door onze klanten herkend in alle facetten. Alle studenten kunnen rekenen op intensieve persoonlijke begeleiding; deze begint al voordat de student bij ons staat ingeschreven en wordt gedurende zijn studieloopbaan ingevuld. Iedere student krijgt bij ons maatwerk. Op deze wijze realiseren wij persoonlijke groei. Met deze persoonlijke begeleiding onderscheiden wij ons van andere roc's. De kleinschaligheid wordt doorvertaald in de positionering en organisatie; In plaats van vier sectoren komen er colleges, die voor wat betreft thematiek aansluiten bij de belevingswereld van de deelnemers (zie ook pagina 19). Profilering De intensieve persoonlijke begeleiding past goed bij onze motto s Haal eruit wat er in je zit en Toekomst verzekerd. Wij maken de belofte Toekomst verzekerd waar, door onze klanten optimaal te faciliteren voor de ontwikkeling die zij nodig hebben, zowel studenten als bedrijven. Wij zien daar persoonlijk op toe. Good Governance ROC MN heeft zich gecommitteerd aan de principes van Good Governance. In dit licht is een samenhangend pakket van maatregelen vervaardigd dat als basis dient voor een deugdelijk, transparant en professioneel bestuur van de instelling met waarborgen voor checks en balances. Op het gebied van bedrijfsvoering zijn de elementen zoveel mogelijk meegenomen. Bestuursverslag 11
> Betere kwaliteit van het onderwijs Indicatoren Om de vooruitgang te meten met betrekking tot onze strategische doelstellingen zijn indicatoren vastgesteld. De indicatoren voor een betere kwaliteit van het onderwijs zijn de volgende: 2% meer studenten per jaar Een diplomarendement op niveau 1 van minimaal 55% van onze studenten. Op niveau 2 is dat 65%, niveau 3: 68% en niveau 4: 72%. 10% minder voortijdige schoolverlaters per jaar Waardering van onze opleidingen met een 3,5 of hoger door de studenten Waardering van onze opleidingen als voldoende of goed, op basis van de normen van de Onderwijsinspectie In de volgende paragrafen worden de strategieën uiteengezet, die in het afgelopen jaar zijn gestart om de doelstellingen te behalen. Daarna wordt er een toelichting gegeven hoe ROC Midden Nederland in 2010 gepresteerd heeft ten opzichte van de hiervoor genoemde indicatoren. Investeren in onderwijs Wij gaan met de nieuwe organisatie investeren in het onderwijs voor onze studenten. We willen dat studenten vaker onze instelling met een diploma verlaten, en minder vaak voortijdig zonder diploma. We willen ook dat onze studenten tevreden zijn over onze school. Daarvoor moeten we ons onderwijs aantrekkelijker maken letterlijk: dit alles heeft ook als doel om meer studenten aan te trekken. Wij introduceren daarvoor onze colleges, waarmee we kleinschalig en zeer branchegericht ons onderwijs organiseren en aanbieden. De kleinere schaal van opereren van de colleges zorgt ervoor dat ons onderwijs innovatiever en meer discipline-overstijgend wordt, volledig ten dienste van onze studenten. De opleidingen voldoen uiteraard aan de wettelijke eisen die worden gesteld aan het curriculum en de onderwijskwaliteit. Het curriculum wordt waar mogelijk gestandaardiseerd en in modules ingericht, zodat alle energie kan gaan naar invulling van de branche- en vakspecifieke aspecten. We bieden de student een vaste structuur van het lessenaanbod, waarbij we programmeren op 935 (bol) respectievelijk 335 (bbl) klokuren per jaar. Beter onderwijsaanbod Wij gaan ons onderwijsaanbod vernieuwen en versterken. Wij ontwikkelen onze producten in lijn met de ontwikkelingen in het werkveld en de maatschappelijke ontwikkelingen. Een jaarlijkse analyse van het productportfolio geeft richting aan het productplan voor de colleges, waarbij criteria rond rendement en onderwijsvisie een rol spelen. Het accent ligt de komende jaren op het aantrekken van studenten voor de niveaus 3 en 4 (bol). Het aantal potentiële studenten en het rendement zijn het hoogst binnen deze niveaus. Voor de bbl-opleidingen dienen we onze gunstige marktpositie vast te houden: zeker wat niveaus 3 en 4 bbl betreft stijgen we harder dan de markt. De komende jaren ligt de nadruk voor de niveau 4-bol-opleidingen op het ontwikkelen en implementeren van versnelde trajecten, tweetalige opleidingen en een breed aanbod aan modules rond ondernemerschap en creativiteit. Betere doorstroming De doorstroming blijven we verbeteren. Wij verzorgen naast volwasseneneducatie het beroepsonderwijs op de niveaus 1 tot en met 4. Met vo-scholen werken we verregaand samen, zodat vmbo- en havo-leerlingen al vroeg ervaren dat zij hun leerloopbaan het best via ons kunnen vervolgen en eventueel daarna kunnen doorstromen naar het hbo. In doorlopende leerlijnen werken we intensief aan programmatische afstemming en studieloopbaanbegeleiding. In de vakopleidingen op niveaus 1 en 2 is het theoretische deel zodanig samengesteld dat doorstroom naar niveaus 3 en 4 wordt bevorderd. Waar dat toch niet soepel verloopt, richten we oriëntatiemodules of schakelklassen in. Soort onderwijs Niveau Leerwegen VMBO MBO 1-2 BOL / BBL * VMBO MBO 3-4 BOL / BBL HAVO MBO 4 BOL; VT en DT ** MBO 1 2 en 2 3/4 BOL / BBL; VT en DT MBO HBO 4 5 BOL / Sprint Zij-instroom/EVC 1-4 - 5 BOL / BBL / Sprint; VT en DT * Bbl betekent beroepsbegeleidende leerweg. Een bbl-opleiding is een beroepsopleiding in de vorm van werkend leren. Bol betekent beroepsopleidende leerweg. Bij een bol-opleiding is het praktijkdeel minimaal 20% en maximaal 59% ** VT betekent Voltijd en DT betekent Deeltijd Flexibele programmering Om de drempel te verlagen en tussentijds van opleiding te kunnen veranderen, zorgen wij voor een flexibele programmering van ons onderwijs. Studenten kunnen op meerdere momenten met hun opleiding beginnen of naar een andere opleiding overstappen. EVCtrajecten, verkorte (sprint-)opleidingen en vrijstellingsregelingen zijn goed inpasbaar. De opleiding is intensief; de student krijgt een stevige studiebelasting per week en per jaar. 12 Jaarverslag 2010 ROC Midden Nederland
Standaardisering Voor alle mbo-opleidingen geldt dat we het onderwijs verder gaan standaardiseren. Er zal een standaard curriculum komen met collegebrede programma s, waarin onder andere oriëntatiemodules zijn opgenomen voor bol-studenten die nog zoekend zijn naar de juiste opleiding, en meer algemene studieonderdelen (zoals Leren, loopbaan, burgerschap, Taal en rekenen en de Moderne vreemde talen). Indien gewenst voeren we bij een aantal studieonderdelen rocbrede programmaonderdelen in. Een vast percentage van het curriculum zal voor de bol-opleidingen worden ingevuld met rocbrede keuzes voor een college- en rocbrede programmering, zoals voor ondernemerschap, sport en cultuur. Dit betekent ook aanpassingen op het gebied van pedagogiek en didactiek: we gaan daartoe investeren in scholing van docenten, in passende lesmethoden en in meer icttoepassingen. Persoonlijke begeleiding Alle studenten kunnen rekenen op intensieve persoonlijke begeleiding tijdens hun studieloopbaan. Iedere student heeft een loopbaanbegeleider die samen met de student zorgt voor een goede balans tussen de persoonlijke wensen en de maatschappelijke vereisten. Loopbaanbegeleiding begint al voordat de student bij ons staat ingeschreven door tijdens het oriëntatieproces zorgvuldig aandacht te schenken aan het kiezen van de juiste opleiding. Een groot deel van onze (potentiële) studenten heeft veel moeite met het keuzeproces; daarom is onze studievoorlichting volledig gericht op begeleiding bij deze keus. Wij voeren bijvoorbeeld loopbaangesprekken bij de overstap naar ROC MN, gevolgd door een intakegesprek. Ook als de student is doorgestroomd naar een baan, het hbo of een andere vervolgopleiding, vindt er nog een loopbaangesprek plaats. Om het aantal voortijdig uitvallende studenten terug te dringen, krijgen de studenten die dat nodig hebben, extra zorg en begeleiding. Het gaat daarbij om uitgebreide tweedelijnsvoorzieningen, die samen met externe partners worden aangeboden. Andere maatregelen om de uitval te verminderen zijn het invoeren van peer-support, ofwel het geven van meer persoonlijke aandacht tijdens de dagelijkse contacten met studenten, zeker in het eerste half jaar, en het verbinden van kwaliteitszorg met uitval op team- en afdelingsniveau. Aantal deelnemers Het aantal deelnemers in het beroepsonderwijs is bij ROC Midden Nederland de laatste jaren constant (zie onderstaande tabel), maar vertoont in 2010 een daling (-/- 3%), waar ingezet was op een stijging van 2%. Middels het vormen van Colleges en het investeren in de uitstraling van het ROC Midden Nederland wordt er invulling gegeven aan het invullen van de strategische doelstelling. Totaal aantal deelnemers (absoluut) 2007 2008 2009 2010 19990 19900 19785 19200 (Bron: 1-10-2007 t/m 1-10-2009 definitieve bekostigingstelling; 1-10-2010 voorlopige telling) Nadat de afgelopen jaren er een verschuiving heeft plaatsgevonden in de samenstelling van de deelnemerspopulatie van bol naar bbl, is in 2010 voor het eerst het aantal bbl-ers gedaald. Het aantal bol-ers is gestegen (zie onderstaand staafdiagram). Dit wordt mede veroorzaakt door de economische crisis. Bestuursverslag 13
Opbrengsten Door de Inspectie voor het Onderwijs zijn voor het bepalen van de opbrengst (het rendement) voor het beroepsonderwijs vanaf het jaar 2007-2008 nieuwe indicatoren geïntroduceerd, te weten het jaarresultaat en het diplomaresultaat. Deze indicatoren zijn in afstemming met de MBO-sector door de Inspectie voor het Onderwijs opgesteld. De opbrengsten worden jaarlijks door het CFi berekend. In de onderstaande tabellen zijn voor de jaren 2006-2007 t/m 2009-2010 de resultaten voor ROC Midden Nederland voor beide indicatoren weergegeven. > Jaarresultaat ROC Midden Nederland Het percentage gediplomeerde studenten ten opzichte van alle studenten die in het verslagjaar de instelling verlaten of met een diploma doorstromen 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 ROC MN 64,9 65,2 65,4 69,0 Landelijk 1 63,6 63,6 65,9 67,5 > Diplomaresultaat ROC Midden Nederland Het percentage studenten dat met een diploma de instelling verlaat ten opzichte van alle studenten die in het verslagjaar de instelling verlaten 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 ROC MN 63,2 64,2 64,3 68,0 Landelijk 1 61,0 62,3 64,6 66,7 1 het landelijke cijfer betreft het jaar- en diplomaresultaat van de vergelijkingsgroep In 2009-2010 is er sprake van een herstel van het jaar- en diplomaresultaat. Nadat in 2008-2009 deze voor het eerst lager dan het landelijke gemiddelde waren, liggen ze er nu weer boven. Zowel het jaar- als het diplomaresultaat zijn vanaf de eerste meting over het jaar 2006-2007 elk jaar verder gestegen. > Aantal voortijdig schoolverlaters (VSV-ers) Tevens kijkt de Inspectie voor het Onderwijs in het kader van de opbrengsten naar het aantal voortijdig schoolverlaters (VSV-ers) bij een instelling. VSV-ers zijn studenten jonger dan 23 jaar die zonder start-kwalificatie, gedurende het verslagjaar vanuit de instelling het onderwijs verlaten (zie onderstaande tabel). 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 ROC Midden Nederland % 12,3% 11,6% 11,6% 10,9% 9,7% aantal 1703 1616 1602 1437 1222 Landelijk 1 10,5% 10,2% 9,6% 9,1% 8,6% Bron: www.cfi.nl 1 het landelijke cijfer betreft het aantal vsv-ers van de vergelijkingsgroep Alhoewel het jaarresultaat en diplomaresultaat beter zijn dan het landelijke gemiddelde, blijft het percentage VSV-ers achter bij dat van de landelijke vergelijkingsgroep. ROC Midden Nederland is wel naar aanleiding van de VSV-resultaten van het schooljaar 2009-2010 gefeliciteerd door de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Met een daling van 28,2% sinds 2005 is ROC Midden Nederland een van de koplopers bij het terugdringen van het aantal VSV-ers (nb: de landelijke doelstelling voor 2010-2011 is 40% minder VSV-ers dan in 2005-2006). Onderwijs en Kwaliteit Oordeel deelnemers Jaarlijks meet ROC Midden Nederland de kwaliteit van het geleverde onderwijs af aan de tevredenheid van de studenten, het ene jaar in samenwerking met de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB), het andere jaar in eigen beheer. In de volgende tabellen worden de rapportcijfers weergegeven, zowel voor ROC MN als geheel als voor de opleidingen die door de studenten gevolgd worden. 14 Jaarverslag 2010 ROC Midden Nederland
> Rapportcijfers ROC Midden Nederland 2007-2008 2008-2009 2009-2010 Rapportcijfer voor opleiding bij ROC Midden Nederland 7,0 6,3 7,0 Landelijk gemiddelde opleiding 6,9 geen data 6,9 Rapportcijfer voor ROC Midden Nederland 6,5 6,1 6,5 Landelijk gemiddelde ROC's 6,3 geen data 6,4 NB: In 2008-2009 heeft ROC Midden Nederland het onderzoek in eigen beheer uitgevoerd. In 2007-2008 en 2009-2010 ging het om landelijke onderzoeken, in 2008-2009 heeft ROC MN een eigen onderzoek uitgevoerd. De rapportcijfers bij de landelijke onderzoeken waren voor ROC MN hetzelfde en waren boven het landelijke gemiddelde. Opvallend zijn de lage scores bij het eigen onderzoek in het tussenliggende jaar. Het tevredenheidsonderzoek onder studenten is opgebouwd uit verschillende thema s. In onderstaande tabel zijn de tevredenheidscores van ROC Midden Nederland vergeleken met de landelijke scores in hetzelfde jaar. Ook voor de scores op de thema s geldt dat deze in het tussenliggende jaar lager zijn dan bij beide landelijke onderzoeken. > Scores studenttevredenheid per thema 2007-2008 2008-2009 2009-2010 ROC MN gem score ROC MN gem score ROC MN gem score Informatie 3,5 3,5 3,2 n.v.t. 3,3 3,3 Lessen 3,4 3,3 3,3 n.v.t. 3,4 3,3 Toetsing 3,8 3,6 3,5 n.v.t. 3,8 3,7 Keuze-/ loopbaanbegeleiding 3,1 3,0 3,0 n.v.t. 3,1 3,1 Studiebegeleiding 3,5 3,3 3,3 n.v.t. 3,6 3,5 Competenties 3,6 3,6 3,5 n.v.t. 3,7 3,7 Stage (bol) 3,6 3,6 3,5 n.v.t. 3,7 3,7 Werkplek (bbl) 3,7 3,7 3,6 n.v.t. 3,9 3,8 Veiligheid en sfeer 3,6 3,7 3,4 n.v.t. 3,8 3,8 Organisatie 3,2 3,1 3,0 n.v.t. 3,2 3,1 Onderwijsfaciliteiten 3,2 3,1 3,0 n.v.t. 3,3 3,4 School en studie 3,3 3,3 3,2 n.v.t. 3,3 3,3 * gemiddelde score op een 5-puntsschaal In 2009-2010 zijn de scores voor ROC Midden Nederland bij de helft van de thema s licht (d.w.z. 0,1 punt) gestegen. Slechts bij een thema is sprake van een daling. De uitkomsten van het onderzoek naar de studententevredenheid worden in de sectoren en afdelingen besproken en zijn input bij het opstellen van de jaarplannen. Ook komen de uitkomsten van het onderzoek o.a. aan de orde in de studentenpanels. In deze panels wordt met de studenten gesproken over de kwaliteit van het onderwijs en welke verbeteringen zij nodig vinden. Oordeel Alumni Eenmaal in de twee jaar wordt onderzoek gedaan onder de gediplomeerde schoolverlaters van ROC Midden Nederland. Het onderzoek is zowel gericht op wat de gediplomeerde schoolverlaters zijn gaan doen als op hoe zij terugkijken op hun opleiding bij ROC Midden Nederland. In het voorjaar van 2010 is dit onderzoek uitgevoerd onder de gediplomeerde schoolverlaters van het schooljaar 2008-2009. Uit het onderzoek blijkt dat: van de gediplomeerde ROC MN-verlaters 2008-2009 is ruim de helft (57%) na hun opleiding gaan werken. Dit is iets lager dan bij het vorige onderzoek in 2006-2007 (63%); de gediplomeerde ROC MN-verlaters die gaan werken, veelal terecht komen in beroepen die direct aansluiten op de gevolgde opleiding (82%). In 2006-2007 was dit 79%; van de doorlerende gediplomeerden die ROC Midden Nederland verlaten, 77% gaat naar het HBO. Zij kiezen in éénvijfde van de gevallen (20%) voor een vervolgopleiding die niet direct aansluit op de gevolgde opleiding en zelfs tot een andere sector behoort dan de gevolgde opleiding. Dit is vergelijkbaar met het percentage in 2006-2007 (22%) Terugkijkend op hun opleiding blijkt dat de tevredenheid van zowel de bol- als de bblgediplomeerde ROC MN-verlaters in 2008-2009 is gedaald t.o.v. 2006-2007 (zie tabel tevredenheidscores hierna). Bestuursverslag 15
> Tevredenheidscores over school en opleiding gediplomeerde ROC MN-verlaters 2008-2009 BOL BBL 2006-2007 2008-2009 2006-2007 2008-2009 inhoud lesprogramma 3,3 3,0 3,7 3,4 persoonlijke begeleiding 3,5 3,3 3,8 3,5 begeleiding door je opleiding tijdens de stage 3,4 3,2 3,3 3,0 (bol) / werkplek (bbl) professionaliteit docenten 3,5 3,3 3,9 3,6 praktijkkennis docenten 3,7 3,5 4,0 3,8 manier lesgeven 3,2 3,0 3,6 3,4 aanwezige voorzieningen / apparatuur 3,3 3,0 3,6 3,4 beroepsgerichte uitstraling opleiding n.v.t. 3,1 n.v.t. 3,5 gebruikte lesmateriaal op de opleiding 3,3 3,0 3,6 3,3 aantrekkelijkheid leeromgeving 3,1 3,0 3,4 3,1 sfeer op je opleiding 3,6 3,6 3,9 3,6 voorlichting vervolgmogelijkheden (bol) 3,1 2,8 n.v.t. n.v.t. aansluiting theorieopleiding op huidige werk/ 3,3 2,9 3,6 3,5 vervolgopleiding aansluiting stage op mijn huidige werk/ 3,6 3,4 n.v.t. n.v.t. vervolgopleiding (bol) informatievoorziening over roosters, cijfers etc. 2,9 2,8 3,5 3,3 begeleiding bij leerbedrijf door leermeester (bbl) n.v.t. n.v.t. 3,7 3,6 bruikbaarheid opleiding (bbl) n.v.t. n.v.t. 3,9 3,7 * gemiddelde score op een 5-puntsschaal Over de sfeer op de opleiding zijn de gediplomeerde bol-ers vooral positief. De tevredenheidsscore is het zelfde gebleven, nl. 3.6. De gediplomeerde bbl-ers zijn gemiddeld genomen vaker positiever over de verschillende kwaliteitsaspecten met betrekking tot de school en opleiding dan de bol-ers. De tevredenheid van de gediplomeerde bbl-ers is wel over de gehele linie lager dan in 2006-2007. Zij zijn het meest tevreden over de praktijkkennis van de docenten (3.8) en de bruikbaarheid van de opleiding (3.7). Tenslotte wordt gevraagd aan de gediplomeerde ROC-verlaters of zij de opleiding en ROC Midden Nederland aan anderen zouden aanraden. Dit percentage is t.o.v. het vorige onderzoek gedaald en past bij de daling in de overige scores. 2006-2007 2008-2009 opleiding aanraden 78% 66% school aanraden 75% 67% Oordeel van de Inspectie van het Onderwijs In juni 2010 heeft de Inspectie van het Onderwijs ROC Midden Nederland in het kader van het Jaarlijks Onderzoek bezocht. Tijdens dit gesprek heeft de Inspectie aangegeven voor welke opleidingen zij risico s ziet met betrekking tot de rendementen en heeft de Inspectie van het Onderwijs gevraagd om een nadere analyse. ROC Midden Nederland heeft deze analyse aangeleverd. De Inspectie heeft vervolgens besloten om bij vijf van de in totaal 369 erkende mboopleidingen die ROC Midden Nederland aanbiedt kwaliteitsonderzoeken uit te voeren. Deze opleidingen zijn eind oktober, begin november 2010 bezocht. Bij vier opleidingen is het onderwijs als zwak beoordeeld en zal de Inspectie in 2011 een onderzoek naar kwaliteitsverbetering uitvoeren. Oordeel over de examinering De Inspectie houdt toezicht op onderwijs en examinering in het middelbaar beroepsonderwijs (MBO). In 2010 heeft de inspectie bij ROC Midden Nederland onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de examinering bij de diplomaroute Gastouders n.a.v. een brief van de staats-secretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan de Tweede Kamer over de deskundigheids-eisen in de gastouderopvang. De inspectie concludeert dat de kwaliteit van de examinering van deze opleiding bij ROC Midden Nederland onvoldoende is. Van de zeven standaarden die de Inspectie voor haar toezicht op de examinering hanteert, zijn er drie onvoldoende, te weten de inhoudelijke uitstroomeisen van de exameninstrumenten, de toetstechnische kwaliteit van de exameninstrumenten en de afname, beoordeling en diplomering. Commissie van Beroep voor Examens In het jaar 2010 heeft de Commissie van Beroep voor Examens geen deelnemers aangemeld gekregen die in beroep wilden gaan tegen een beslissing van een beoordelaar of de (sub)examencommissie. Klachten van deelnemers zijn binnen de sectoren volgens de klachtenprocedure behandeld. 16 Jaarverslag 2010 ROC Midden Nederland
Klachtenbehandeling ROC Midden Nederland spant zich in om klachten op een correcte en voor de klager op een bevredigende manier af te handelen. De procedure voor klachtenbehandeling is voor iedereen in te zien op de website van ROC Midden Nederland (www.rocmn.nl/ klachtenbehandeling). Bij elke sector is een klachtencoördinator aangesteld die verantwoordelijk is voor een goede klachtenafhandeling. In het cursusjaar 2009-2010 zijn er in totaal 59 klachten binnengekomen. De meeste klachten (in totaal 20) vallen in de categorie overig. Daarnaast is er een relatieve grote groep klachten die valt onder de categorie onderwijsprogramma (17). De meeste klachten zijn naar tevredenheid afgehandeld. In die gevallen waar een indiener van een klacht niet tevreden is over de afhandeling, is deze doorverwezen naar de geschillencommissie. Begin dit jaar heeft het Ministerie van OC&W een MBO-klachtenlijn geopend om na te gaan hoeveel klachten er zijn over het MBO en wat de aard van deze klachten is. De klachten die via de Inspectie van het Onderwijs, het Ministerie van OC&W of JOB (Jongerenorganisatie Beroepsonderwijs) binnenkomen, worden doorverwezen naar deze klachtenlijn. De MBO-klachtenlijn registreert en bewaakt alleen de afhandeltermijnen. Maandelijks wordt aan het Ministerie van OC&W doorgegeven hoeveel klachten er nog open staan per instelling en wat de aard van deze klachten is. Over ROC Midden Nederland zijn er in 2010 in totaal 9 klachten via de klachtenlijn binnengekomen. Deze zijn allemaal afgehandeld. Bestuursverslag 17
> Effectievere en efficiëntere bedrijfsvoering en een gezondere financiële positie Indicatoren Om de vooruitgang te meten met betrekking tot onze strategische doelstellingen zijn indicatoren vastgesteld. De indicatoren voor een effectievere en efficiëntere bedrijfsvoering en gezondere financiële positie zijn de volgende: Basishuishouding organisatie is voor 1-1-2011 zodanig op orde dat het bijdraagt aan de realisatie van de doelen. Financieel rendement van 2,5% bij MBO en Educatie en 10% bij contractactiviteiten Bedrijfsopleidingen. In de volgende paragrafen worden de strategieën uiteengezet, die zijn gestart in het afgelopen jaar om deze doelstellingen te behalen en wordt er een toelichting gegeven hoe ROC Midden Nederland in 2010 gepresteerd heeft ten opzichte van de hiervoor genoemde indicatoren. Investeren in de organisatie en processen Gezien de verscheidenheid aan doelgroepen kunnen wij ons niet vanuit één identiteit en organisatie richten op de verschillende klantgroepen. Segmentatie en kleinschaligheid zijn noodzakelijk om specifieke dienstverlening te bieden en optimaal meerwaarde te kunnen leveren. Om echter een herkenbare en aantrekkelijke school te zijn voor de verscheidenheid aan klantgroepen, dienen de basiszaken eenduidig georganiseerd te zijn. Een klantgerichte organisatiestructuur De organisatie wordt aangepast naar een business unit structuur, gebaseerd op specifieke product/marktcombinaties. Er komen drie business units: Beroepsopleidingen Bedrijfsopleidingen Participatieopleidingen In lijn hiermee kennen wij naast het centrale merk ROC Midden Nederland voortaan drie merken. De merken ROC Midden Nederland Beroepsopleidingen en Participatieopleidingen hebben een onderverdeling naar submerken en labels. Bij het merk Beroepsopleidingen zijn dat de colleges. De labels worden centraal ontwikkeld en gevisualiseerd, in samenhang met het centrale merk. De business-unit Beroepsopleidingen gaat het beroepsonderwijs aanbieden in colleges: De volgende 12 colleges worden binnen deze businessunit gepositioneerd: Creative College Automotive College Tech College Bouw College Horeca & Travel College Sport College Beauty College Gezondheidszorg College Welzijn College Business & Administration College ICT College Veiligheid & Defensie College Daarnaast onderscheiden we de business-unit Participatie Opleidingen (met als submerk o.m. het VAVO Lyceum) en de business-unit Bedrijfsopleidingen. De colleges opereren dichtbij de bedrijven en partners, waarmee ook samen actief de opleidingen worden ingericht, zodat het aanbod 'van binnenuit' optimaal is afgestemd. Ook worden de colleges, waar de marktsituatie het mogelijk maakt, gevestigd in zowel Utrecht/Nieuwegein als Amersfoort, en eventueel ook in de randgebieden om de regionale posities te versterken. Wij realiseren ons dat een gezamenlijke identiteit, en daarmee een voorspelbare kwaliteit van ROC Midden Nederland, noodzakelijk is om onze doelen te bereiken. Daarom gaan we onze dienstverlening aan de klanten vanuit eenzelfde aanpak inrichten, waarbij men bij elk college in de basis ongeveer hetzelfde kan verwachten. Dit vertaalt zich in de processen en in afspraken over de standaarden in het onderwijscurriculum en de loopbaanbegeleiding. Onze doelen en strategie voor 2010 2014 De business-unit Bedrijfsopleidingen stelt de kennis en expertise van de onderwijsorganisatie beschikbaar voor de zakelijke en particuliere markt. Bedrijfsopleidingen is de vraaggericht werkende verkoop- en adviesorganisatie van ROC Midden Nederland. Daarnaast verzorgt deze business unit de voorbereiding voor in-companytrajecten (bbl), maatwerkcursussen en vakgerichte trainingen, ofwel het contractonderwijs. De business-unit Bedrijfsopleidingen heeft regionale en landelijke klanten en werkt zonodig samen met andere roc s en andere externe partners. De business-unit Participatieopleidingen levert geïntegreerde oplossingen voor het (leer-)vraagstuk van individuen met een afstand tot de arbeidsmarkt en een afstand tot optimale deelname aan de samenleving. ROC Midden Nederland legt de focus op de participatie- en re-integratiemarkt. In de participatiemarkt staan volwassenen met een educatieve of sociaal-maatschappelijke achterstand centraal. Bij inburgering gaat het naast de maatschappelijke achterstand ook om het behalen van een inburgeringexamen. Potentiële opdrachtgevers zijn gemeenten, reintegratiebedrijven, publieke verzekeraars en individuen. Bij re-integratie gaat het om het reduceren van uitkeringen en realiseren van arbeidsmarktparticipatie van (jeugdig) werklozen en arbeidsongeschikten of terugkeer van zieken op de werkplek. Potentiële opdrachtgevers zijn gemeenten en intermediairs. De diensten van Participatieopleidingen worden gegroepeerd naar diverse labels, waardoor het op een voor de specifieke doelgroep herkenbare en aansprekende wijze wordt aangeboden. Naast participatie en re-integratie krijgt het voortgezet algemeen volwassenenonderwijs 18 Jaarverslag 2010 ROC Midden Nederland
(vavo) meer profiel. Het vavo wordt gepositioneerd als submerk VAVO Lyceum binnen de organisatiestructuur van de business-unit Participatieopleidingen, waarbij nauw kan worden samengewerkt met het mbo. Op deze wijze kan het vavo vanuit zijn eigen expertise slagvaardig reageren op de ontwikkelingen in dit onderwijssegment. Plattere organisatiestructuur, regionale oriëntatie Een belangrijk gevolg van de nieuwe structuur is dat onze organisatie voortaan maximaal drie managementlagen kent. De organisatie wordt er flexibeler, communicatiever en minder bureaucratisch door. De colleges zijn over de diverse vestigingsplaatsen heen georganiseerd. Dat gaat terug op de keuze voor een branchegerichte ordening en een heldere identiteit. Deze is in beginsel leidend. De collegedirecteur borgt eenheid van beleid, zowel binnen elk college als over de diverse regionale vestigingsplaatsen heen. Er zijn directeuren met standplaats Utrecht en directeuren met standplaats Amersfoort, zodat ook de regionale en lokale oriëntatie geborgd is. Op het niveau van afdelings-management komt de regionale en lokale oriëntatie eveneens terug. Afdelingsmanagers bedienen in beginsel niet meer dan één vestigingsplaats. Eigenheid binnen kaders Colleges krijgen waar mogelijk een eigen identiteit en sluiten daarmee aan bij de student en het werkveld waarvoor opgeleid wordt. Dat betekent niet dat colleges eigenstandig kunnen opereren. ROC Midden Nederland stelt de kaders vast waarbinnen colleges zich kunnen bewegen. Die kaders zijn bedoeld om te kunnen sturen, maar ook om richting te geven op alle beleidsterreinen, van onderwijs tot personeel en organisatie, en van marketing en communicatie tot huisvesting. De kaderstelling is dermate scherp geformuleerd dat het gaat om standaardisering waar dat mogelijk is. Alleen specifieke kenmerken van student of werkveld zijn legitieme redenen om van dat principe af te wijken. Standaardisering zorgt voor efficiency. Het gaat daarbij niet alleen om het terugdringen van kosten, maar ook om het terugbrengen van regeldruk; juist daardoor ontstaat rust en ruimte voor het vereiste maatwerk. Standaardisering zorgt ook voor kwaliteit, transparantie en borging. Daarnaast zorgt standaardisering voor identiteit; doordat we bijvoorbeeld delen van de loopbaanbegeleiding voor de student hebben gestandaardiseerd, zijn we op dat punt ook herkenbaar. Clustering ondersteunende diensten Vast staat dat de huidige ondersteuning verre van optimaal is. De momenteel sterk versnipperde situatie, met elf diensten, staat samenwerking, ketenoptimalisatie en een optimale dienstverlening in de weg. Besloten is om in 2010 een aantal diensten te clusteren: De dienst HRM gaat een cluster vormen met de salarisadministratie van de dienst Administratie. De nieuwe naam is Personeel en Organisatie; De dienst Planning & Control gaat een cluster vormen met de financiële administratie van de dienst Administratie en het Projectondersteuningsbureau. De nieuwe naam is Finance, Planning & Control; De dienst Facilitair gaat een cluster vormen met inkoop van de dienst Administratie en de serviceorganisatie van de dienst ICT. De nieuwe naam is Facilitair Bedrijf; De dienst Onderwijsontwikkeling & Innovatie gaat een cluster vormen met de dienst Informatiemanagement en het architectuur- en ontwikkeldeel van de dienst ICT. De nieuwe naam is Onderwijsontwikkeling, Informatie en Innovatie; De diensten SSC en SLC hebben de opdracht om per augustus 2011 of zoveel eerder als mogelijk samen te gaan in een nieuwe eenheid voor studentenservices. De nieuwe naam wordt het Informatiecentrum en de dienst M&C wordt daar wellicht aan toegevoegd, om de service richting de studenten te optimaliseren. Dit leidt tot de volgende ondersteunende diensten: Personeel en Organisatie (P&O) Finance, Planning & Control (FP&C) Facilitair Bedrijf Onderwijsontwikkeling, Informatie en Innovatie (OI&I) Studenten Servicecentrum (SSC) en Studie & Loopbaancentrum (SLC) (samengevoegd in 2011) Marketing en Communicatie (M&C) Bestuursbureau Bij de ondersteunende processen gaat het vooral om verdere standaardisatie en concentratie. De dienstverlening van de ondersteunende diensten zal dicht bij het onderwijs worden gebracht als persoonlijk contact gewenst en noodzakelijk is, maar zal ook via kanalen zoals intranet, een telefonische servicedesk en servicepunten in de gebouwen beschikbaar worden gesteld. Voor de verdere professionalisering zal onder meer gebruik worden gemaakt van dienstverleningsovereenkomsten, klanttevredenheidsmetingen en benchmarks. Bestuursverslag 19
De bovenstaande organisatorische aanpassingen vertalen zich in de onderstaande organogram per het einde van 2010: De verdere onderverdeling naar colleges zal worden geëffectueerd per het begin van het schooljaar 2011/12. Verbetering huisvesting, voorzieningen en leermiddelen De voorzieningen binnen de colleges worden ingericht volgens de behoeften van de student. ROC Midden Nederland heeft een visie op de inrichting van gebouwen, gericht op de verhoging van de kwaliteit van het onderwijs en een optimale sfeer voor de studenten. De colleges zijn kleinschalig in beleving; in een leerklimaat van persoonlijke erkenning voelt de student zich snel thuis. Dit stimuleert dat hij geleidelijk steeds meer zelfstandig leert werken. Allerlei faciliteiten maken de colleges tot meer dan een plek om te leren. Geschikte huisvesting, kwalitatief goede voorzieningen en goede leermiddelen zijn cruciale instrumenten voor een goede (onderwijs-) beleving van studenten en bedrijven, en bieden mogelijkheden om competentiegericht onderwijs ten volle te faciliteren. Uitgangspunt voor het beroepsonderwijs is dat opleidingen binnen één branche of verwante branches, geclusterd naar colleges, binnen één gebouw worden aangeboden, met een uitstraling die past bij het beroepenveld. Om dit laatste doel vorm te geven is er een Strategisch huisvestingsplan (SHP) gemaakt, waarvan de belangrijkste uitgangspunten hieronder uiteen worden gezet. Strategisch In 2010 is er, in nauwe samenwerking met de dienst Marketing & Communicatie, een update gemaakt van het strategisch huisvestingsplan (SHP). Dit op basis van relevante ontwikkelingen op gebied van huisvesting. Daarbij is een koppeling gemaakt tussen het SHP en de geformuleerde doelstellingen, welke verwoord zijn in Focus 2010 2014. Mede op basis van o.a. Focus 2010 2014, het SHP en andere relevante stukken en input van medewerkers en studenten is er een start gemaakt met het opstellen van het huisvestingsconcept voor het gehele ROC Midden Nederland. Begin 2011 wordt het uiteindelijke resultaat opgeleverd. M.b.t. de verdere uitvoering van het SHP zijn de volgende items te benoemen: Er is een regisseur / adviseur Strategische Huisvesting aangetrokken op basis van detachering, om mede uitvoering te geven aan het SHP. Gelet op het aantal projecten / ontwikkelingen op het gebied van huisvesting, was het onverstandig om met de huidige bezetting binnen de afdeling, uitvoering te geven aan het SHP. De detachering is vooralsnog voor 2 jaar, met een optie voor 1 jaar verlenging. Er zijn een aantal panden van ROC MN verkocht, te weten de Grebbeberglaan en Amerikalaan te Utrecht en de locatie De Grote Pekken te Veenendaal. Er zijn voorbereidende werkzaamheden verricht met betrekking tot een aantal nieuwbouwprojecten, te weten Marco Pololaan en Leidsche Rijn Centrum te Utrecht en Vathorst, De Nieuwe Poort (annex aan Hogeschool Utrecht te Amersfoort), Mediafusion (Oliemolenkwartier) en Meander MC te Amersfoort. Er zijn een aantal nieuwe onderwijslocaties betrokken, te weten Structuurbaan 19 te Nieuwegein en De Nieuwe Poort (inhuizing bij de HU-A) te Amersfoort. Er zijn gesprekken gevoerd met Gemeenten en mogelijke partners op het gebied van (ver)huur van ruimten en (ver)koop van gebouwen, o.a. de locaties Brandenburchdreef te Utrecht, de Zangvogelweg en Kapelweg te Amersfoort. In 2010 is het aantal m2 in gebruik bij ROC MN afgenomen met 9.823 m2 BVO. Het totale aantal m2 BVO staat per 31-12-2010 op 143.647 m2. Binnen deze m2 kent ROC MN 14.646 m2 leegstand en is 8.196 m2 extern verhuurd. Tactisch In samenwerking met het onderwijs en andere relevante (externe) partners zijn programma s van eisen opgesteld voor vier nieuwbouwlocaties (Leidsche Rijn 20 Jaarverslag 2010 ROC Midden Nederland