Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 22 augustus 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/61667 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Spelling - Gebiedende wijs Vooraf Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Extra: Gebiedende wijs Verderkijker Over dit lesmateriaal Pagina 1
Spelling - Gebiedende wijs Vooraf Je leert wat wordt bedoeld met de gebiedende wijs. Aan het eind van deze opdracht kun je: uitleggen dat werkwoorden gebruikt worden in de gebiedende wijs. oefenen met het gebruiken van de gebiedende wijs. Eindproduct Je verzamelt in een tekstdocument vier afbeeldingen. Bij iedere afbeelding maak je twee instructiezinnen. Elke zin moet natuurlijk in de gebiedende wijs staan. Beoordeling Je docent beoordeelt jouw tekstdocument en let daarbij op de volgende punten: de inhoud: staan de zinnen in de gebiedende wijs? de originaliteit: heb je leuke, originele afbeeldingen gebruikt? de netheid: is het eindproduct met zorg gemaakt? Activiteiten Stap Stap 1 Stap 2 Stap 3 Groepsgrootte Activiteit Alleen Bestudeer het Kennisbankitem 'Gebiedende wijs' en maak de oefening. Alleen + samen Maak de oefening. Alleen + samen Maak van de gebiedende zinnen vertelzinnen. Pagina 2
Stap 4 Alleen Maak de eindopdracht. Benodigdheden Geen extra benodigdheden. Tijd Voor deze opdracht heb je één lesuur de tijd. Stap 1 Oefenen Bestudeer uit de Kennisbank Nederlands het volgende onderwerp. KB: Spelling: Gebiedende wijs Doe de volgende oefening. Lekke band In instructies wordt vaak de gebiedende wijs gebruikt. Hieronder zie je een deel van de instructie 'Banden plakken'. In de instructie ontbreken nog een aantal woorden. Doe de oefening. Sleep de woorden naar de juiste plaats. Gebiedende wijs kn.nu/7ial1 Pagina 3
1 van 4 Vul de juiste vorm van het werkwoord in. (verwachten) niet teveel van die nieuwe aanpak! (pakken) je spullen en ga naar huis! (opletten) dat ze niet te veel nemen! (lopen) nou toch eens door! 2 van 4 Vul de juiste vorm van het werkwoord in. (lezen) eens wat voor! (gaan) jij maar eerst! (vertrouwen) nu eens op je eigen kennis! (winden) je niet zo op! 3 van 4 Vul de juiste vorm van het werkwoord in. (gebruiken) een zakdoek! (stoppen) met kletsen! (gaan) aan het werk! (denken) eerst na voor je begint! 4 van 4 Vul de juiste vorm van het werkwoord in. (houden) je mond dicht! (wachten) voor de hond. (geven) acht! (lopen) door! Oefenen kn.nu/qpb9o 1 Banden plakken Stap 1: je fiets op z'n kop. Stap 2: het ventiel los. Stap 3: een bandenlichter tussen buitenband en velg, Pagina 4
en de bandenlichter vast achter een wielspaak. Let op: voorzichtig. Wanneer de binnenband meegetrokken wordt, is de kans groot dat hij onherstelbaar beschadigd wordt. Stap 4: Steek een tweede bandenlichter naarst de eerste bandenlichter onder de band en deze voorzichtig langs de velg opzij. Beschikbare keuzes: Haak, Wees, Draai, Zet, trek, Plaats Stap 2 Nog een oefening Hieronder zie je een deel van een recept voor een 'Zomers stamppotje'. In het recept ontbreken nog een aantal woorden. Sleep de woorden naar de juist plaats in de tekst. Nog een oefening kn.nu/fmyn8 1 Zomers stamppotje en kook de aardappelen in een laagje water en wat zout in ca. 20 minuten gaar. Pagina 5
de sla kleiner, giet de maïs af, snijd de lente uitjes heel fijn. de kaasblokjes uitlekken, bewaar de gekruide olie. de aardappelen af, bewaar wat kookvocht en stamp ze samen met de lente uitjes, crème fraîche, peper en nootmuskaat tot een stevige puree. eventueel wat kookvocht of gekruide olie toe. Snijd de zongedroogde tomaten in kleine stukjes. ze samen met de sla, de maïs en de uitgelekte kaasblokjes door de puree. de stamppot verder op smaak met versgemalen peper en nog drie eetlepels kruidenolie van de kaas. Beschikbare keuzes: Schep, Laat, Snijd, Breng, Voeg, Schil, Giet Gebiedende wijs Voorbeeld: Vertelzin: 'Je mag vandaag je nieuwe broek aantrekken.' Gebiedende zin: 'Trek vandaag je nieuwe broek aan.' LET OP: Een gebiedende zin begint altijd met de persoonsvorm. Kopieer de twaalf zinnen uit het tekstblokje naar een tekstdocument (Word). Maak van de vertelzinnen een gebiedende zin. 1. De wet beschermt die zeldzame vogels. Bescherm... 2. Je moet die kisten meteen lossen. 3. Jantien mag het schilderij bekijken. 4. Wil je hem de hand schudden? 5. Erica wisselt de goederen. 6. Irma mag de koekjes proeven. 7. Frank strijkt de was. 8. Het kind rekent de som uit. 9. Janneke blijft van de knoppen af. 10. Peter benut de kansen beter. 11. Je mag van het dak springen. 12. Nu moet je de voorbereidingen afronden. Vergelijk jouw zinnen met de zinnen van een klasgenoot. Hebben jullie dezelfde antwoorden? Bespreek eventuele verschillen. Stap 3 Pagina 6
Vertelzinnen Voorbeeld: Gebiedende wijs: 'Kom van dat dak af.' Vertelzin: 'Joost je moet van het dak af komen.' Kopieer de twaalf zinnen uit het tekstblok naar het tekstdocument dat je in de vorige stap heb aangemaakt. Doe de oefening. Maak van de twaalf gebiedende zinnen vertelzinnen. 1. Behandel haar niet op deze manier. Je moet haar... 2. Besef nou toch dat de uitkomst fout is. 3. Schud aan die boom. 4. Bescherm de zeldzame dieren 5. Blijf met je handen daarvan af. 6. Proef dat eten eens. 7. Dreig niet met geweld. 8. Stuit niet zo vaak met de bal. 9. Benader de vogels niet met zoveel kabaal. 10. Lieg nu niet weer. 11. Raas toch niet zo. 12. Wissel die boeken eens om. Vergelijk ook dit keer jouw zinnen met de zinnen van een klasgenoot. Bespreek waarom jullie verschillende antwoorden hebben. Stap 4 Pagina 7
Eindproduct Je gaat het eindproduct maken. 1. Zoek op internet vier afbeeldingen. 2. Bij iedere afbeelding moet je twee passende instructiezinnen maken. 3. De zinnen moeten natuurlijk in de gebiedende wijs staan. 4. Zet de afbeeldingen en de zinnen in een tekstdocument. 5. Maak in iedere zin de werkwoorden vet. Klaar? Laat het tekstdocument beoordelen door je docent. Kijk onder het kopje Eindproduct-Beoordeling nog eens naar de punten waar je docent je werk op beoordeelt. Extra: Gebiedende wijs Spelling: Gebiedende wijs Hier vind je een extra oefening over de gebiedende wijs. Download het Werkblad: Extra oefening en lees de tekst. In elke zin staan één of twee werkwoorden in de gebiedende wijs. Schrijf alle werkwoordsvormen in de gebiedende wijs over en zet ze onder elkaar. Als je het goed doet, vormen de beginletters een woord. Heb je het woord gevonden? Vul het dan in in het daarvoor bestemde vakje. Pagina 8
Vergelijk je antwoord met die van een klasgenoot. Komen jullie op dezelfde uitkomst? Bekijk elkaars werk en zoek eventueel samen naar de oplossing. Verderkijker Verderkijker De Verderkijker biedt bij de opdracht passende externe linkjes naar uitleg, oefenmateriaal of filmpjes. Voor het onderdeel Gebiedende wijs zijn de volgende items geselecteerd. www.youtube.com Uitleg www.spellingjuf.nl Uitleg www.jufmelis.nl Oefeningen In de Verderkijker wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Mocht u vragen/opmerkingen hebben, of constateert u een niet-werkende link, horen wij dit natuurlijk graag. Dit kan via onze helpdesk. Pagina 9
Antwoorden Antwoorden: Oefenen 1 Banden plakken Stap 1: Zet je fiets op z'n kop. Stap 2: Draai het ventiel los. Stap 3: Plaats een bandenlichter tussen buitenband en velg, en Haak de bandenlichter vast achter een wielspaak. Let op: Wees voorzichtig. Wanneer de binnenband meegetrokken wordt, is de kans groot dat hij onherstelbaar beschadigd wordt. Stap 4: Steek een tweede bandenlichter naarst de eerste bandenlichter onder de band en trek deze voorzichtig langs de velg opzij. Aantal punten juist antwoord: 1 Antwoorden: Nog een oefening 1 Zomers stamppotje Schil en kook de aardappelen in een laagje water en wat zout in ca. 20 minuten gaar. Snijd de sla kleiner, giet de maïs af, snijd de lente uitjes heel fijn. Laat de kaasblokjes uitlekken, bewaar de gekruide olie. Giet de aardappelen af, bewaar wat kookvocht en stamp ze samen met de lente uitjes, crème fraîche, peper en nootmuskaat tot een stevige puree. Voeg eventueel wat kookvocht of gekruide olie toe. Snijd de zongedroogde tomaten in kleine stukjes. Schep ze samen met de sla, de maïs en de uitgelekte kaasblokjes door de puree. Breng de stamppot verder op smaak met versgemalen peper en nog drie eetlepels kruidenolie van de kaas. Aantal punten juist antwoord: 1 Pagina 10
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 22 augustus 2016 om 12:25 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO gemengde leerweg, 1; Leerinhoud en Schrijven; Spelling, interpunctie en grammatica; Nederlands; Schrijfvaardigheid; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 1 uur en 0 minuten Trefwoorden leerlijn, rearrangeerbare Pagina 11