Medische rekenen AJK
Herhaling Optellen, aftrekken en breuken
Optellen Voorbeeld optellen 122 <--onthouden getallen 23678 1145 23 2879 ---------- + 27725
Aftrekken 2739 146 ------ - 2593 1 <-- geleend getal 2739 146 ------ - 2593 Voorbeeld aftrekken
Breuk
Breuken
Breuk vereenvoudigen Vereenvoudigen is verplicht! Zowel de TELLER als de NOEMER zijn deelbaar door 2.
Helen uit de breuk halen Ook dit is verplicht!! Wanneer de teller groter is dan de noemer, moet ik een hele uit de breuk halen! 28 4 - = 3-8 8 1 = 3-2
Optellen en aftrekken bij breuken Breuken gelijkmatig maken Ongelijknamige breuken Wanneer de noemers ONGELIJK zijn, Moeten de noemers gelijkmatig gemaakt Worden. 1 2 - + - =??? 2 5 1 2 5 4 9 - + - = - + - = - 2 5 10 10 10 Wanneer je de twee noemers met elkaar vermenigvuldigt, krijg je altijd een noemer waarin de andere twee passen.
Vermenigvuldigen met breuken Een breuk met een heel getal Vermenigvuldig het hele getal met de teller. De noemer verandert dus NIET! Denk wel altijd aan het eruit halen van de helen. Tot slot als dat kan ook nog vereenvoudigen. 4 2 8 7 x - = - 8 8 28 4 - = 3-84 1 Bij 8 dit voorbeeld kun je 3 - vereenvoudigen tot 3-8 2 [teller en noemer delen door 4]
Twee breuken met elkaar vermenigvuldigen Vermenigvuldig breuken door zowel de tellers als de noemers met elkaar te vermenigvuldigen. 1 2 - x - =?? 8 3 De tellers : 1 x 2 2 - - = - De noemers : 8 x 3 24 2 1 - = - (: 2) 24 12
Zuurstof Berekeningen rondom de zuurstofcilinder
Zuurstof samengeperst gas in cilinders Cilinder inhoud, afhankelijk van de grootte van de cilinder. Samengeperste zuurstof geeft een druk De manometer geeft de druk van de samengeperste zuurstof in cilinder weer.
Formules Berekening: Inhoud x Druk => Aantal liter O2 [Aantal liter O2 : Inhoud cilinder => Druk] [Aantal liter O2 : Druk => Inhoud cilinder] Totaal aantal liter O2 : aantal liter O2/minuut => aantal minuten O2. Aantal minuten O2 : 60 [minuten] => aantal uur O2, [wat overblijft zijn minuten]
Berekening in 3 stappen: 1. Inhoud x Druk => Aantal liter O2 2. Aantal liter O2 : Aantal liter O2/minuut => aantal minuten O2. 3. Aantal minuten O2 : 60 => Aantal uur O2 [wat overblijft zijn minuten].
Cilinder Rekenvoorbeeld: Gegevens: cilinder: 10 liter, Druk:150 Bar, Flow[ opdracht arts] 3L O2/ minuut. 1. 10 liter x 150 => 1500 liter O2. 2. 1500 liter O2 : 3L O2/ minuut => 500 min O2. 3. 500 minuten : 60 => 8 uur en 20 minuten O2. * * Met rekenmachine zie volgende dia
Met rekenmachine 500 minuten : 60 = 8.33333333 Getal achter de komma is 33/100ste deel van 60. Door het getal achter de komma te vermenigvuldigen met 60 krijg je de minuten. 0.33333333 X 60 = 20. NB het getal voor de komma is het aantal uren [in dit geval 8 uur]
Cilinder Nog een rekenvoorbeeld: Gegevens: cilinder: 10 liter, Druk:170 Bar, Flow[ opdracht arts] 5L O2/ minuut. 1. 10 liter x 170 => 1700 liter O2. 2. 1700 liter O2 : 5L O2/ minuut => 340 min O2. 3. 340 minuten : 60 => 5 uur en 40 minuten O2. * * Met rekenmachine zie volgende dia
Met rekenmachine 340 minuten : 60 = 5.66666667 Getal achter de komma is 66/100ste deel van 60. Door het getal achter de komma te vermenigvuldigen krijg je de minuten. 0.66666667 X 60 = 40. NB het getal voor de komma is het aantal uren [in dit geval 5 uur]
Oefening A Aanwezig cilinder 5 liter Bar [druk] 200 Flow 3 lo2 / min Start om 08:30 uur 1. Hoeveel liter O2 zit er nog in de cilinder om 14:00 uur?
Oplossing oefening A 1. 08:30 uur zit er 5l X 200 = 1000 liter in de cilinder. De zorgvrager gebruikt 3l O2 / min => 3l O2 / min X 60 = 180 liter O2 / uur. Van 08:30 naar 14:00 uur is 5 uur en 30 minuten. 5uur X 180 liter/uur = 900liter 30 minuten X 3l O2 / min = 90liter Totaal 900 en 90 minuten = 990 liter
Oplossing oefening A Aanwezig 1000 liter 990 liter [verbruik] blijft 10 liter O2 over in de cilinder Of 5,5* uur X 180 liter O2/ uur = 990. Aanwezig 1000 liter 990 liter [verbruik] blijft 10 liter O2 over in de cilinder *5 uur en 30 minuten is niet x 5.3, maar maal 5.5
Oefening B Aanwezig cilinder 10 liter Bar [druk] 185 Flow 2 lo2 / minuut Start om 09:00 uur 1. Om 17:00 staat de Manometer op 113 Bar klopt dit? 2. Indien het niet klopt hoeveel O2 / minuut heeft de zorgvrager dan gekregen?
Oplossing oefening B 1. 10 l X 185 Bar = 1850 liter O2 2l O2 X 60 minuten = 120 liter O2/ uur b: (120 liter : 10 liter = 12 Bar verlies per uur. [liters : inhoud => druk]) 09:00 tot 17:00 uur = 8 uur a: 08:00 uur x 120 liter = 960 liter of b: 08:00 uur X 12 bar =96 Bar
Oplossing oefening B 1. a: 1850 liter O2 960 liter is 890 liter. 890 liter : 10 liter = 89 Bar b: 185 Bar 96 Bar is 89 Bar Het klopt niet de manometer hoort op 89 Bar te staan en niet op 113 [verschil 24 Bar]
Oplossing oefening B 2. 09:00 Bar 185 17:00 Bar 113 185-113 = 72 Bar 10 liter X 72 Bar = 720 liter 720 liter : 480* minuten = 1.5 liter O2 /minuut * 8uur x 60 minuten; 09:00-17:00= 8 uur
Oplossingen en verdunningen
Milligram Microgram Milligram (mg) Het woord "milli" betekent 1/1000=1 duizendste [1e-3] van een gram. Dus 1 milligram = 0.001 gram of 1000 mg = 1 g. Microgram (μg, mcg) "micro" staat voor 1/1.000,000 = 1 miljoenste [1e-6] van een gram. Dus 1 microgram = 0.001 milligram = 0.000001 gram, of 1.000.000 μg = 1 g. of 1000 mcg = 1mg Nanogram (ng) "nano" staat voor 1/1,000,000,000 = 1 miljardste [1e-9]. van een gram, dus 1.000.000.000 ng = 1 g. 1.000.000 ng = 1 mg
Mogelijke berekeningen./ deel van De opdracht : door de voorraad x de oplossing van de voorraad => toe te dienen hoeveelheid. Bijvoorbeeld: opdracht geven 15 mg, aanwezig 25mg in 5ml. 15 mg : 25 mg x 5 ml = 3 ml 15/25ste deel van 5ml
Mogelijke berekeningen Bijvoorbeeld: opdracht geven 15 mg, aanwezig 25mg in 5ml. Vereenvoudigen 25 mg zit in 5ml Dan zit er in 1 ml 25 mg zit in 5ml :5 :5 5mg 1 ml x 3 x 3 15mg 3 ml 25 mg zit in 5ml Dan zit er in 1 mg 25 mg zit in 5ml :25 :25 1mg 0.2 ml x 15 x 15 15mg 3 ml
Mogelijke berekeningen kruislings vermenigvuldigen Bijvoorbeeld: opdracht geven 15 mg, aanwezig 25mg in 5ml. 1. 5 15? =>15 X 5 = 25 X? => 25? = 75 =>? = 3
OMTREK: De omtrek van een veelhoek is de som van de lengtes van de zijden. Voor een driehoek met zijden a, b en c is de omtrek a+b+c. Voor een rechthoek is de omtrek 2*(lengte+breedte). Voor een regelmatige veelhoek met n zijden van lengte a is de omtrek n*a. De omtrek van een cirkel is π maal de diameter ofwel 2π maal de straal (2πr ). breedte lengte
Oppervlakte berekenen
m, dm, cm & mm