Het kasstroomoverzicht

8 Het kasstroomoverzicht 801 Ingaande geldstromen 1 Toename eigen vermogen a Winst vóór belasting d 400.000** b Opbrengst aandelenemissie - 20.000** 2Toename langlopende schulden - 190.000** 3 Desinvestering in vaste activa a Verkoop machines tegen boekwaarde - 40.000** b Afschrijvingen - 590.000** 4 Desinvestering in netto-werkkapitaal (exclusief geldmiddelen) c Crediteuren - 30.000** Te betalen vennootschapsbelasting - 70.000** d 1.340.000** Uitgaande geldstromen 5 Afname eigen vermogen a Vennootschapsbelasting over winst 2007 d 100.000** a Dividend uit winst 2006-60.000** 6 Aflossing op langlopende schulden - 50.000** 7 Investering in vaste activa - 1.000.000** 8 Investering in netto-werkkapitaal (exclusief geldmiddelen) a Voorraden - 260.000** b Debiteuren - 40.000** d 1.510.000** Saldo in- en uitgaande geldstromen = afname geldmiddelen d 170.000** 94 Hoofdstuk 8

* Van de conversie van de 6% converteerbare obligatielening is gejournaliseerd: 6% Converteerbare obligatielening d 400.000 400 x d 1.000 Geldmiddelen - 20.000 400 x d 50 Aan Geplaatst kapitaal d 200.000 400 x 25 x d 20 Aan Agio - 220.000 400 x 25 x d 22 Alleen het in geldmiddelen ontvangen bedrag van d 20.000 wordt in het kasstroomoverzicht opgenomen. ** Machines (boekwaarde) 1/1 Balans d 1.200.000 Afschrijving 2007 Aanschaf - x d 590.000 d 30.000 = d 560.000 Verkoop - 40.000 31/12 Naar balans - 1.600.000 d 2.200.000 d 2.200.000 De aanschaf (= investering) was dus d 1.000.000. Hoofdstuk 8 95

802 Kasstroomoverzicht over 2007 Operationele kasstromen Winst vóór belasting d 275.000* (= Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen) Betaalde belasting - 80.000* Afschrijving vaste activa + - 150.000* Mutatie voorraden - 50.000* Mutatie debiteuren + - 10.000* Mutatie crediteuren - 25.000* + d 280.000 Investeringskasstromen Investering vaste activa d 200.000 Aflossing lening u/g + - 20.000-180.000 Financieringskasstromen Aflossing obligatielening d 60.000 Betaald dividend - 60.000-120.000 Mutatie geldmiddelen d 20.000 * Belasting over 2007 d 70.000 Te betalen belasting 31-12-2006-80.000 + d 150.000 Te betalen belasting 31-12-2007-70.000 Betaalde belasting d 80.000 96 Hoofdstuk 8

803 a Kasstroomoverzicht over 2007 Toename eigen vermogen Winst 2007 (vóór belasting) d 280.000 + d 95.000 = d 375.000 Reserves (agio op aandelen in verband met conversie)* - 175.000 + d 550.000 Afname eigen vermogen Vennootschapsbelasting over winst 2007 d 95.000 Dividend uit winst 2006-80.000-175.000 Toename vreemd vermogen (inclusief voorzieningen) Crediteuren d 985.000 d 700.000 = d 285.000 Dotatie diverse voorzieningen - 500.000 + d 375.000 + d 785.000 Afname vreemd vermogen (inclusief voorzieningen) Te betalen vennootschapsbelasting d 100.000 d 95.000 = d 5.000 Vrijgevallen diverse voorzieningen - 20.000 Overige onttrekkingen diverse voorzieningen d 300.000 + d 500.000 d 20.000 d 400.000 = - 380.000-405.000 Investeringen Vaste activa d 2.400.000 (d 1.900.000 d 200.000 d 200.000) = d 900.000 Voorraden - 100.000 + - 380.000 d 1.000.000 Desinvesteringen Afschrijving vaste activa d 200.000 Verkochte machines tegen boekwaarde - 200.000 Debiteuren - 50.000 + - 450.000-550.000 Toename liquide middelen d 205.000 Hoofdstuk 8 97

* De conversie van de 6% converteerbare obligatielening van d 350.000 in d 350.000 aandelenkapitaal wordt niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. Uitsluitend het in liquide middelen ontvangen agio (50% van d 350.000 = d 175.000) wordt in het kasstroomoverzicht vermeld. b Winst 2007 (vóór belasting) + d 375.000 1 Verliezen die geen uitgaven zijn Afschrijving vaste activa d 200.000 Dotatie diverse voorzieningen - 500.000 Toename crediteuren - 285.000 2 Uitgaven die geen verliezen zijn Vennootschapsbelasting over winst 2007 d 95.000 Mutatie te betalen vennootschapsbelasting - 5.000 + - 985.000 Betaalde vennootschapsbelasting d 100.000 Betaald dividend 2006-80.000 Investering in vaste activa - 900.000 Overige onttrekkingen diverse voorzieningen - 380.000 Investering in voorraden - 100.000-1.560.000 3 Winsten die geen ontvangsten zijn Vrijgevallen diverse voorzieningen - 20.000 4 Ontvangsten die geen winsten zijn Agio op aandelen in verband met conversie d 175.000 Verkochte machines tegen boekwaarde - 200.000 Afname debiteuren - 50.000 + - 425.000 Toename liquide middelen d 205.000 804 a Per 31 december 2007 is de grootte van de balanspost Voorraden: d 150.000 + d 912.000 (75% van d 1.200.000) = d 162.000. Debiteuren: 1/3 x d 240.000 = d 80.000. Crediteuren: 2/3 x d 171.000 = d 114.000. 98 Hoofdstuk 8

b Beginsaldo d 15.000 Ontvangsten van debiteuren d 75.000 + d 1.200.000 d 80.000 = - 1.195.000 Betalingen aan crediteuren d 110.000 + d 912.000 d 114.000 = d 908.000 Interest geldlening - 6.150 Aflossing geldlening - 10.000 Bedrijfskosten (exclusief afschrijving) d 230.000 d 5.000 + d 2.000 d 3.000 = - 224.000 Privé - 40.000 Investering vaste activa - 20.000 d 1.210.000-1.208.150 Kasmiddelen op 31 december 2007 d 1.850 c Winst-en-verliesrekening 2007 Interest d 6.150 Brutowinst Overige bedrijfskosten - 230.000 25% van d 1.200.000 = d 300.000 Nettowinst 2007-63.850 d 300.000 d 300.000 d Balans per 31 december 2007 Vaste activa d 115.000 Eigen vermogen d 146.850* Voorraden - 162.000 6% Geldlening - 95.000* Debiteuren - 80.000 Crediteuren - 114.000* Kasmiddelen - 1.850 Te betalen bedrijfskosten - 3.000* d 358.850 d 358.850* * d 123.000 + d 63.850 (nettowinst 2007) d 40.000 (privé-opnamen 2007). Hoofdstuk 8 99

e Kasstroomoverzicht over 2007 Operationele kasstromen Winst vóór belasting d 63.850 Afschrijving vaste activa - 5.000 Mutatie voorraden / - 12.000 Mutatie debiteuren / - 5.000 Mutatie crediteuren - 4.000 Mutatie te betalen bedrijfskosten - 1.000 Privé-opnamen / - 40.000 d 16.850 Investeringskasstromen Investering in vaste activa / - 20.000 Financieringskasstromen Aflossing 6% geldlening / - 10.000 Afname liquide middelen d 13.150 f Kasstroomoverzicht over 2007 Operationele kasstromen Ontvangen van debiteuren d 1.195.000 Betaald aan crediteuren / - 908.000 Betaalde interest / - 6.150 Betaalde (cash)kosten / - 224.000 Privé-opnamen / - 40.000 d 16.850 Investeringskasstromen Investering in vaste activa / - 20.000 Financieringskasstromen Aflossing 6% geldlening / - 10.000 Afname liquide middelen d 13.150 100 Hoofdstuk 8

805 a Kasstroomoverzicht over 2007 (bedragen x d 1.000) Operationele kasstromen Winst vóór belasting 300 (= Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen) In winst begrepen resultaat verkoop inventaris + 10 Betaalde vennootschapsbelasting 80 Afschrijving gebouw + 30 Afschrijving inventaris + 80 Mutatie onderhoudsvoorziening 30 Mutatie voorraden 40 Mutatie debiteuren + 10 Mutatie vooruitbetaalde verkoopkosten 10 Mutatie crediteuren + 20 Mutatie te betalen algemene kosten 20 Investeringskasstromen Investering gebouw 2401 Investering inventaris 2002 Desinvestering inventaris (de opbrengst) + 400 Aflossing lening u/g + 100 + 2 70 Financieringskasstromen Opbrengst aandelenemissie (inclusief agio) + 2000 Aflossing 7% onderhandse lening 300 Betaald dividend 603 390 + 110 Mutatie liquide middelen 10 1 d 950.000 (d 740.000 d 30.000) = d 240.000. 2 d 350.000 (d 280.000 d 80.000 d 50.000) = d 200.000. 3 d 20.000 + d 50.000 d 10.000 = d 60.000. Hoofdstuk 8 101

b Operationele kasstromen Ontvangen van debiteuren + 1.710 1 Betaald aan crediteuren 920 2 Betaalde personeelskosten 180 0 Betaalde onderhoudskosten 50 3 Betaalde verkoopkosten 140 4 Betaalde algemene kosten 52 5 Ontvangen rente + 6 0 Betaalde rente 24 0 Betaalde vennootschapsbelasting 80 0 + 2 70 0 1 100 + 1.700 90 = 1.710. 2Inkopen: 900 + 340 300 = 940. Betaald aan crediteuren: 60 + 940 80 = 920. 3 100 + 20 70 = 50. 4 130 + 30 20 = 140. 5 30 + 32 10 = 52. c Operationele kasstromen Ontvangen van debiteuren + 1.710 Betaald aan crediteuren 920 Betaalde personeelskosten 180 Betaalde onderhoudskosten 50 Betaalde verkoopkosten 140 Betaalde algemene kosten 52 Kasstroom uit bedrijfsoperaties + 368 Ontvangen rente + 6 Betaalde rente 24 Betaalde vennootschapsbelasting 80 98 + 2 70 102 Hoofdstuk 8

806 a Gebouwen 1/1 Balans d 1.000.000 Afschrijving d 25.000 Herwaardering - 200.000 31/12 Naar balans - 1.260.000 Investering - 85.000 d 1.285.000 d 1.285.000 In 2007 werd voor d 85.000 geïnvesteerd in gebouwen. b Machines 1/1 Balans d 3.400.000 Desinvestering d 40.000 Herwaardering - 240.000 Afschrijving - 300.000 Investering - 1.200.000 31/12 Naar balans - 4.500.000 d 4.840.000 d 4.840.000 In 2007 werd voor d 1.200.000 geïnvesteerd (bruto) in machines. Hoofdstuk 8 103

c Kasstroomoverzicht over 2007 Operationele kasstromen Winst vóór belasting d 800.000 0 (= Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen) In winst begrepen resultaat verkoop machines + - 15.000 0 Betaalde vennootschapsbelasting - 245.000 1 Afschrijving gebouwen + - 25.000 0 Afschrijving machines + - 300.000 0 Mutatie pensioenvoorziening - 20.000 2 Mutatie onderhoudsvoorziening - 5.000 0 Mutatie voorziening debiteuren + - 10.000 0 Mutatie voorraden - 20.000 0 Mutatie debiteuren + - 70.000 0 Mutatie crediteuren - 35.000 3 Dividend uit deelnemingen + - 30.000 0 + d 925.000 Investeringskasstromen Investering gebouwen d 85.000 0 Investering machines - 1.200.000 0 Desinvestering machines (de opbrengst) + - 25.000 0-1.260.000 Financieringskasstromen Plaatsing 6% onderhandse lening + d 500.000 0 Aflossing 5% hypothecaire lening - 200.000 0 Aflossing 7% obligatielening - 250.000 0 Aflossing 6,5% converteerbare obligatielening - 50.000 4 Betaald dividend - 160.000 0-160.000 Mutatie liquide middelen d 495.000 104 Hoofdstuk 8

Toelichtingen 1 Te betalen vennootschapsbelasting per 31 december 2006 d 150.000 Vennootschapsbelasting volgens winst-en-verliesrekening 2007-200.000 d 350.000 Te betalen vennootschapsbelasting per 31 december 2007-105.000 Betaalde vennootschapsbelasting in 2007 d 245.000 2 Balansmutatie Pensioenvoorziening d 60.000 Overgeboekt naar Algemene reserve - 40.000 Resteert 20.000 3 Balansmutatie Crediteuren d 40.000 Overgeboekt naar Algemene reserve (verjaard dividend) - 5.000 Resteert d 35.000 4 De conversie van de 6,5% converteerbare obligatielening wordt uitsluitend in het kasstroomoverzicht opgenomen voor het in contanten door Stellingwerf NV betaalde bedrag: 200 x d 250 = d 50.000. d Operationele kasstromen (directe methode) (bedragen x d 1.000) Ontvangen van debiteuren + 3.920 1 Betaald aan crediteuren 975 2 Betaalde personeelskosten 1.045 0 Betaalde pensioenen 70 3 Betaalde onderhoudskosten 20 4 Betaalde overige bedrijfskosten 460 0 Kasstroom uit bedrijfsoperaties + 1.350 0 Ontvangen rente + 5 Betaalde rente 215 Betaalde vennootschapsbelasting 245 Ontvangen dividend uit deelnemingen + 30 42 5 0 + 92 5 0 Hoofdstuk 8 105

1 Voorziening debiteuren Als oninbaar afgeboekt d 90.000 1/1 Balans d 30.000 31/12 Naar balans - 40.000 Dotatie - 100.000 d 130.000 d 130.000 Debiteuren 1/1 Balans d 590.000 Als oninbaar afgeboekt d 90.000 Netto-omzet - 3.940.000 Ontvangen - 3.920.000 31/12 Naar balans - 520.000 d 4.530.000 d 4.530.000 2 Voorraad grondstof 1/1 Balans d 210.000 Kosten van grondstof d 980.000 Inkopen - 940.000 31/12 Naar balans - 170.000 d 1.150.000 d 1.150.000 Crediteuren Verjaard dividend d 5.000 1/1 Balans d 180.000 Betaald - 975.000 Inkopen - 940.000 31/12 Naar balans - 140.000 d 1.120.000 d 1.120.000 106 Hoofdstuk 8

3 Pensioenvoorziening Overgeboekt naar 1/1 Balans d 450.000 Algemene reserve d 40.000 Dotatie - 50.000 Betaald - 70.000 31/12 Naar balans - 390.000 d 500.000 d 500.000 4 Onderhoudsvoorziening Betaald d 20.000 1/1 Balans d 50.000 31/12 Naar balans - 45.000 Dotatie - 15.000 d 65.000 d 65.000 e Verwerking van herwaarderingen van activa in het kasstroomoverzicht leidt tot het opnemen van fictieve geldstromen in het overzicht. De Raad voor de Jaarverslaggeving keurt dit af. Hoofdstuk 8 107