Volkshuisvestelijk Ondernemen 2012-2016

Volkshuisvestelijk Ondernemen 2012-2016 Duurzaam wonen in de toekomst www.sallandwonen.nl

Beste lezer, Waar zijn wij van? Wat drijft ons? Wat is de kern van ons werk? Voor wie gaan wij dagelijks aan de slag? Hoe zien wij onze omgeving en wat moet daar volgens ons gebeuren? Welke rol vervullen we en welke ambities streven we na? Hoe geven we invulling aan wat ons drijft, aan onze ambities? Wanneer zijn we tevreden? Wat u leest, zijn de vragen die SallandWonen zichzelf met enige regelmaat stelt. In 2011 namen we de tijd om de antwoorden opnieuw te formuleren. Dat deden we om te beginnen zelf, en we vroegen ook onze partners - medewerkers, huurders en belanghouders - naar hun wensen en behoeften als het gaat om woonthema s. Dat leidde tot waardevolle aanvullingen, wijzigingen, accentverschillen. Resultaat van dit proces is een gedragen ondernemingsplan 2012-2016 dat ambitieus én realistisch is. Een plan waarop we trots zijn en dat de koers aangeeft voor de komende vier jaar. Wij gaan ermee aan de slag, enthousiast, energiek en vastberaden. Wij hopen dat het u inspireert en wensen u veel leesplezier! SallandWonen januari 2012 2 SallandWonen 2012-2016

SallandWonen 2012-2016 3

Doen! Papier Dit magazine is gedrukt op Oxford 170 g/m², een FSC gecertificeerde papiersoort. BührmannUbbens beschouwt het als haar verantwoordelijkheid als papierleverancier om het milieu zo weinig mogelijk te belasten. Zij was respectievelijk de eerste papiergroothandel in Nederland die het FSC certificaat verwierf. Sindsdien levert zij een uitgebalanceerd assortiment van FSC gecertificeerd papier en karton. Kortom, een goede keuze van SallandWonen.

Inhoud Interview 8 16 Visie Missie 17 Doelgroepen 18 SallandWonen en topsport 22 Achtergrond - De wereld om ons heen 30 Introspectie 40 Speerpunten: Klantgedreven Duurzame Voorraad Vitale kernen 46 Bedrijfsmatige organisatie 42 43 47 SallandWonen 2012-2016 5

Doen! Tussen gisteren en morgen in Blekkerhoek. Wijkvernieuwing vraagt een lange adem. De vernieuwing van de wijk Blekkerhoek heeft een looptijd van langer dan één ondernemingsplan. We begonnen in 2008 met een grote renovatie van woningen in de Haverstraat. Daarna volgden sloop, nieuwbouw en verbetering van woningen in onder andere de Roggestraat, de Monumentenstraat en de Ceintuurbaan; de gemeente Raaalte verbeterde straten, pleinen en openbaar groen. De komende jaren gaan we verder, onder andere met de herbestemming van de Rozenstraat en omgeving. Bij de wijkvernieuwing werken we direct samen met de bewoners uit de wijk. 6 SallandWonen 2012-2016

SallandWonen 2012-2016 7

Ed Penninks: Samenwerken betekent het delen van kennis, ervaring en macht. Voor directeurbestuurder Ed Penninks is het ondernemingsplan van groot belang. Van belang voor de toekomst van SallandWonen, maar ook voor Ed zelf. Want het volgende plan gaat hij niet meer meemaken als roerganger van SallandWonen. Eigenlijk is dit ondernemingsplan zijn laatste grote opgave, hoewel Ed zelf benadrukt dat het tot stand is gekomen in samenwerking met een brede groep in- en externe belanghouders: Het plan is van ons allemaal. Zo n wapenfeit vraagt om een persoonlijk gesprek. We ontmoeten Ed Penninks in zijn kantoor en vragen hem naar zijn visie op de toekomst van SallandWonen. Welke rol wil SallandWonen vervullen in een omgeving die voortdurend verandert? Wat is en blijft de kern van het werk en voor wie doe je dat? 8 SallandWonen 2012-2016

Maatschappelijk gedreven plattelandscorporatie voor goed wonen én leven... in grote verscheidenheid. SallandWonen 2012-2016 9

Welke plek heeft SallandWonen in de Sallandse samenleving? Wij zijn al vele decennia actief in de plattelandsgemeenten Raalte en Olst-Wijhe. Wij hebben een duurzame verbondenheid met dit gebied en de mensen die er wonen. Die verbinding Het is ons ideaal om samen met onze partners maatschappelijke bestemmingsplannen te ontwikkelen. is uniek: wij zijn voor velen, zowel burgers als professionele partijen, een partner die blijft. Wij kennen de lokale vraagstukken, de geschiedenis, de mensen in dit gebied. En we zien dat die vraagstukken voor ons en onze partners veranderen. Dat is het gevolg van uiteenlopende ontwikkelingen: op de woningmarkt, bij onze klanten, door Europese regelgeving, de economische crisis, enzovoort. Waar leiden die veranderingen toe? Tot een andere taakopvatting? Onze maatschappelijke taak en meerwaarde zit m nog steeds in onderdak bieden voor de maatschappij en specifiek voor mensen die daarin niet gemakkelijk zelf kunnen voorzien. Dat doen we via de bouw en het beheer van huurwoningen, de ontwikkeling van koopwoningen en maatschappelijk vastgoed. Dat doen we al decennia, dat kunnen we goed en daarin tonen we trekkracht en creativiteit. We durven buiten de gebaande paden te treden en bewezen dat met duurzame toepassingen zoals warmte- en koudeopslag, zonnecollectoren, aardewoningen en met creatieve oplossingen in maatschappelijk vastgoed. En dat blijven we doen! Onze uitdaging zit m erin om onze creativiteit te benutten voor onze kerntaken en deze onder alle omstandigheden zorgvuldig uit te voeren. Met zorgvuldig bedoel ik doelmatig en renderend. Dat zijn we moreel verplicht aan de samenleving en specifiek aan onze eigen huurders. Wat is jullie visie op de toekomst? Voor ons zijn de belangrijkste uitdagingen de komende jaren: hoe zorgen we dat de kernen binnen Raalte en Olst-Wijhe goed bewoond kunnen worden, hoe zorgen we voor voldoende betaalbare woningen, hoe houden we de leefbaarheid in stand? In onze visie vatten we dat samen met ruimte voor wonen en leven op het platteland. Die ruimte ontstaat ons inziens door goede en betaalbare huizen in een woonomgeving die leefbaar is en kansrijk voor verschillende doelgroepen. 10 SallandWonen 2012-2016

Over ruimte gesproken: welke speelruimte is er om daaraan te werken? De regelgeving en gezamenlijke afspraken binnen de sector geven ons de ruimte om onze rol te vervullen volgens onze drijfveren en ambities. Via onze woningen, ons maatschappelijk vastgoed en bedrijfsonroerend goed kunnen we maximaal bijdragen aan de diversiteit en vitale kernen en kunnen we onze doelgroepen blijven bedienen. Hoe geef je zo n ambitie vorm? Door vooruit te kijken, je bestemming te weten en het vooral niet alleen te willen doen. Leg eens uit: vooruit kijken naar de bestemming? Vastgoed kent een lange levensduur. Dat dwingt ons om voortdurend vooruit te kijken, óók verder dan de gemiddelde looptijd van een ondernemingsplan zo n vier jaar. We moeten willen weten hoe de volkshuisvestelijke wereld Onze meerwaarde blijft: onderdak bieden. eruit ziet over tien, vijftien jaar. En, nog belangrijker, we moeten willen kiezen hoe we daarop anticiperen en reageren: welke route kiezen we, binnen welke kaders, wat is de bestemming, wanneer sturen we bij? Bij vastgoed is het als met een mammoettanker: je bent niet zo wendbaar dus moet je de eindbestemming kennen en er vast op sturen. Dat doet SallandWonen niet alleen? Nee, het is ons ideaal om samen met onze partners in Raalte en Olst-Wijhe maatschappelijke bestemmingsplannen te ontwikkelen met een horizon van tien, vijftien jaar. Met daarin een visie op de ontwikkeling van de samenleving, de leefbaarheid en de mensen in de plattelandsgebieden, met afspraken en randvoorwaarden. Een heldere verdeling van taken en verantwoordelijkheden is bepalend voor de slagingskans van dergelijke bestemmingsplannen. Wij denken dat de tijd rijp is voor zo n nieuwe manier van samenwerken tussen overheid, instituten en burgers. Wat is de belofte van samenwerken? Samenwerken betekent voor ons: delen van kennis, ervaring, inhoud en macht. Naar onze mening word je daarvan samen sterker. Dat geldt voor samenwerking met professionele partners en met bewoners. Wij definiëren bewonersparticipatie als: aandeel, inbreng hebben in. Dat is méér dan louter meepraten. Vanuit die overtuiging organiseren wij onze samenwerking en participatie. Daarbij volgen we de tijdgeest die om flexibele structuren vraagt. Die flexibiliteit ondersteunen we met open netwerken voor mensen die ons en elkaar opzoeken om inhoud, kennis en SallandWonen 2012-2016 11

ervaring te delen. We faciliteren dat mensen tijdelijk aanhaken of langer blijven participeren als ze dat willen. En we faciliteren mondeling contact, bij ons of bij bewoners thuis. Zo blijven we voor mensen flexibel en dichtbij en via ons vastgoed duurzaam verbonden. Wat vinden de belanghouders van jullie visie en rolopvatting? Onder belanghouders versta ik onze huurders, onze medewerkers en samenwerkingspartners. We hebben hen geraadpleegd nadat we onze toekomstvisie op papier hadden gezet. Zij onderschrijven veel van onze ambities en doelen. Ze erkennen bijvoorbeeld de noodzaak om meer te renoveren en gericht te bouwen. Zo kunnen we via renovatie de bestaande markt aantrekkelijker maken voor starters en Wij durven buiten de gebaande paden te treden. bij nieuwbouw de focus leggen op nultreden woningen voor senioren. Onze belanghouders tonen opvallende eensgezindheid in hun aanvullende adviezen aan ons. Over onze ambities tot samenwerking en participatie zeggen ze: Zorg er voortdurend voor dat je je klanten en hun wensen kent en zorg ervoor dat in je beleidsproces verankerd is dat je hierop kunt schakelen en zelfs anticiperen. En op onze groene doelen, die kunnen rekenen op veel sympathie, vullen ze aan: Wees je bewust dat betaalbaarheid voor veel mensen belangrijker is dan duurzaamheid. Geef dus als corporatie altijd antwoord op de vraag wie betaalt en wat levert het op in geld en comfort. Dat zijn toch prachtige, betrokken adviezen? We hebben ze als waardevolle input meegenomen in de uitwerking tot het ondernemingsplan. Hoe nu verder? Ik ben blij met het ondernemingsplan, zowel met de inhoud als met de manier waarop het tot stand is gebracht. We hebben het echt samen gedaan, met in- en externe betrokkenen. Dit ondernemingsplan is een mooie basis voor de komende vier jaar. Het activiteitenoverzicht, dat onderdeel vormt van het plan, geeft richting voor de mensen en afdelingen van SallandWonen: iedereen weet wat hem of haar te doen staat. Het plan geeft ook houvast bij de jaarlijkse toetsvraag: Zijn we in het goede tempo met de juiste middelen op de goede weg? Die vraag mag voortaan iedereen ons stellen en dan kunnen we er gefundeerd en transparant antwoord op geven. Dat is voor mij van grote waarde. 12 SallandWonen 2012-2016

SallandWonen 2012-2016 13

Doen! Domotica. In het complex Schouwenhage in Raalte gaat SallandWonen samen met Zorggroep Raalte, de gemeente en Landstede pilots uitvoeren voor het opplussen van de woningen, verbetering van de leefbaarheid/open-bare ruimte en domotica-toepassing, zoals webcamverbindingen. In deze pilot kunnen partijen de gewenste manier van samenwerken onderzoeken om te komen tot vervolgafspraken over inzet, proces en financiën met als doel het langer zelfstandig blijven wonen te bevorderen. 14 SallandWonen 2012-2016

SallandWonen 2012-2016 15

Onze aandacht blijft de komende jaren gericht op de plattelandsgemeenten waarin wij actief zijn: Raalte en Olst- Wijhe. Daar blijven de uitdagingen: hoe zorgen we dat de dorpen, kerk- en buurtschappen binnen deze gemeenten goed bewoond kunnen worden, hoe zorgen we voor voldoende betaalbare woningen, hoe houden we de leefbaarheid in stand? Onze visie luidt: ruimte voor wonen en leven op het platteland, in de vitale gemeenten Raalte en Olst-Wijhe die zich mede kenmerken door goede, betaalbare woningen en een woonmilieu dat leefbaar is en kansrijk voor verschillende doelgroepen. 16 SallandWonen 2012-2016

Onze missie luidt: SallandWonen is een maatschappelijk gedreven plattelandscorporatie in Raalte en Olst-Wijhe. Wij leveren goede, betaalbare woningen en dragen bij aan plezierige woonmilieus. Daartoe bieden wij innovatieve en duurzame oplossingen en werken we graag samen met andere partijen. Wij zijn er speciaal voor mensen die niet in hun eigen woonbehoefte kunnen voorzien. SallandWonen: maatschappelijk gedreven plattelandscorporatie voor goed wonen én leven! SallandWonen 2012-2016 17

Wie zijn de mensen voor wie wij werken? Onze doelgroepen beschrijven wij als volgt: 1. SallandWonen is er speciaal en in eerste instantie voor de lage en midden inkomens waaronder aandachtsgroepen zoals senioren, minder validen en jonge starters. 2. Om de ambities op het gebied van vitale kernen te realiseren, zijn we aanvullend actief voor andere doelgroepen. Producten en diensten voor deze groepen zijn ten minste kosten neutraal. Per kern wordt de opgave voor de verschillende doelgroepen bepaald. 18 SallandWonen 2012-2016

SallandWonen 2012-2016 19

Doen! Op de koffie bij huurders. Bij het maken en toetsen van plannen is het belangrijk om te weten wat onze huurders vinden. Waar maken we ze bijvoorbeeld blij mee, waar moeten we extra aandacht aan besteden? Hoe denken ze over onze dienstverlening? Hoe willen ze betrokken worden, waarover en wanneer? In 2012 gaan de medewerkers van Salland- Wonen op huisbezoek. Onder het genot van een kopje koffie praten zij thuis bij de bewoner over de zaken die deze belangrijk vindt. We organiseren 60 huisbezoeken. Beoogd resultaat: een schat aan informatie over beelden, meningen, wensen en verlangens van individuele bewoners. En daarmee een mooie toets voor de ambities en activiteiten van ons ondernemingsplan. 20 SallandWonen 2012-2016

SallandWonen 2012-2016 21

SallandWonen Het gesprek gaat over doelen stellen. Voor een topsporter logisch. Jos Wolfkamp: Om die te bereiken zijn investeringen nodig. Trainingsuren. Mentaal investeren door bijvoorbeeld dingen te laten. 22 SallandWonen 2012-2016

en topsport Leontien Zijlaard-van Moorsel: Ik vind eigenlijk dat iedereen elk jaar doelen moet stellen. Het voelt gewoon goed om dat na te streven. Maakt niet uit wat voor een doel. Natuurlijk zul je niet alles halen, maar als het je bereikt ben je zo trots! SallandWonen 2012-2016 23

Beide weten uit eigen ervaring hoe het werkt in de topsport: Leontien Zijlaard-van Moorsel en Jos Wolfkamp. Leontien heeft een indrukwekkende palmares, zo werd ze in diverse disciplines wereldkampioen en behaalde vier gouden Olympische medailles. Ze stopte met professioneel wielrennen na de Olympische Spelen in Athene in 2004. Jos behaalde brons (1992), zilver (1994) en goud (1993) bij het NK tijdrijden. Hij vindt competitie nog steeds leuk en won in 2011 zilver op het WK wielrennen voor masters. Doordat SallandWonen, waar Jos werkt, sponsor is van Leontiens Ladies Ride die 3 juni in Raalte gehouden wordt, kruisen hun levens weer even. Jos mag als man natuurlijk niet meedoen, maar vindt de fietstocht een goede manier om mensen lekker te laten bewegen. Toen ik terugkwam, dacht ik: nu wil ik lekker genieten. Bovendien is het leuk dat het hier in Raalte plaatsvindt. Toen Jos in 1993 aan het WK in Oslo deelnam maakte hij van dichtbij mee hoe Tinus wereldkampioen werd. Jos zat destijds in de nationale selectie van de mannenploeg, Leontien in de vrouwenselectie. Hoe herinnert hij zich haar? Een stil meisje, gefocust op haar sport. Na haar terugkeer was ze zekerder en zelfbewuster. Echt een verschil. Leontien beaamt dit. Dat stille had te maken met mijn eetstoornis. Je sluit je af, bent gevoelloos. Jos zag dat goed. Toen ik terugkwam, dacht ik: nu wil ik lekker genieten. Beiden hadden Piet Hoekstra als bondscoach. Leontien is hem nog steeds dankbaar. Hij leerde me afzien. Deed me inzien dat je met een team meer kunt presteren dan in je eentje. Dat betekende veel voor me. Ze is blij met SallandWonen. Zonder sponsor is het lastig om zoiets groots als Leontiens Ladies Ride te organiseren. Wat ik daarnaast belangrijk vind, is dat een bedrijf het sponsoren van een sportief evenement oppikt en zich daarmee ook profileert. Ed Penninks, directeur van SallandWonen, schuift aan. Ed is van mening dat een bedrijf, als maatschappelijke organisatie, een taak heeft. Verder kijken dan je neus lang is. Met bijvoorbeeld het sponsoren van de Ladies Ride maak je je betrokkenheid zichtbaar. Het leuke van zo n groot evenement is dat daar veel mensen van genieten. Vanwege het sportieve karakter past de Ladies Ride prima bij SallandWonen. Binnen het bedrijf wordt sporten al jaren gepromoot. Ed: Men kan naar de sportschool gaan. Verder zijn een hardloop- en een spinninggroep actief, die steeds meer uitbreiden. Je ziet mensen sporten van wie je dat niet verwachtte! Leontien reageert enthousiast: Mensen die dat managen zijn een belangrijke factor. Werknemers zijn nu eenmaal energieker omdat ze sporten. Echt mijn grote 24 SallandWonen 2012-2016

complimenten voor degene die dat aangewakkerd heeft binnen het bedrijf! Ook als je werkt, vertelt Ed, lever je prestaties. Daarbij helpt een fit lichaam. Wanneer je sport maakt je lichaam goede hormonen aan. Jos vertelt dat hij chagrijnig zou worden als hij niet meer zou mogen sporten. Sport is een manier om mijn hoofd leeg te maken. Opmerkelijk dat er ooit een tijd was dat werkgevers het niet waardeerden als een werknemer topsport bedreef. Het kostte tijd. Veroorzaakte blessures. Jos hoorde dat wel van collega-profrenners. Nu is bewegen binnen een bedrijf geaccepteerd. Zeker hier. Ed toont altijd belangstelling voor mijn sport. De ruimte Iedere sponsor, groot en klein, is voor ons een waardevolle schakel die ik zeer waardeer. die ik zeer waardeer. Als je dan ziet dat alle werknemers trots zijn op de Ladies Ride is dat geweldig. En helemaal mooi als het mensen aanzet tot bewegen binnen het bedrijf. Dat positieve neveneffect was iets dat ze graag zag in haar topsporttijd. Ook nu wil Leontien dat bereiken met haar activiteiten. Vorig jaar reisden de collega s van Jos mee naar het wereldkampioenschap in België. Het goot de hele dag van de regen. Ik was naderhand verbaasd hoe laaiend enthousiast ze waren. Juist omdat ze er zelf bij waren. Leuk om die betrokkenheid te ervaren! Leontien herkent dit; bij al haar wedstrijden stonden haar ouders langs de lijn. Altijd even enthousiast en trots. Ook bij mijn zus, in onze schooltijd en nu nog, maakt niet uit wat we doen, spreken ze hun waardering uit. Daar groei je van. Iedereen vindt het toch leuk om een compliment te krijgen? Support langs de zijlijn blijkt belangrijk voor haar. In mijn wielertijd vond ik het fijn als mijn sponsoren bij belangrijke evenementen waren. Wanneer ik een slechte dag had, motiveerde dat echt. Ik dacht dan: nu kun je niet die benen stilhouden, hup, ervoor gaan! en tijd die SallandWonen Jos geeft, vindt Ed niet meer dan logisch. Mensen die bijzondere prestaties leveren moeten beloond worden. Of dat nu individuen zijn of bijvoorbeeld de gemeente die iets organiseert. Die sponsor ik graag. Leontien vindt betrokkenheid van een sponsor erg belangrijk. Iedere sponsor, groot en klein, is voor ons een waardevolle schakel Naast sponsors waren destijds ook andere mensen van belang. Als kopvrouw had ik een hele ploeg om me heen: teamgenoten, mecanicien, soigneur, manager, noem maar op. Als al die schakeltjes kloppen, kom je tot iets groots. Jos ervoer het net zo. Binnen een ploeg zijn positieve sfeermakers belangrijk. Het kan door blessures of valpartijen weleens SallandWonen 2012-2016 25

tegenzitten. Belangrijk is dan om mensen te enthousiasmeren. Ed ziet een parallel binnen SallandWonen: Een gepensioneerde exmedewerker toont nog steeds betrokkenheid. Huurders lijken soms toeschouwers, maar zijn dat niet. kwamen we tot een ondernemingsplan voor de komende vier jaar. Daarvoor moet je inspanningen leveren, nadenken, investeren. Alles om goed wonen in Salland te organiseren. Transparantie en communicatie zijn daarbij belangrijk. Praten met onze huurders hoort daarbij. Die bevindingen nemen we mee. Huurders lijken soms toeschouwers, maar zijn dat niet. Ons doel is tenslotte om huurders bijzonder prettig te laten wonen. Hij komt langs of mailt. Zoiets heeft invloed op de sfeer. Iedereen kan iets bijdragen. Dat geldt voor een bedrijf, een wielerteam, maar ook voor de Ladies Ride, vertelt Leontien. Van cateringmedewerker, verkeersleider tot schoonmaker, ieder is een belangrijk element. Iedere keer zijn ze er. Ik ben trots op alle vrijwilligers, spreek mijn waardering altijd uit tijdens mijn eindtoespraak. Geweldig! Het gesprek gaat over doelen stellen. Voor een topsporter logisch. Jos: Om die te bereiken zijn investeringen nodig. Trainingsuren. Mentaal investeren door bijvoorbeeld dingen te laten. Leontien: Ik vind eigenlijk dat iedereen elk jaar doelen moet stellen. Het voelt gewoon goed om dat na te streven. Maakt niet uit wat voor een doel. Natuurlijk zul je niet alles halen, maar als het je bereikt ben je zo trots! Hoe zit dat binnen de ontwikkelingen bij SallandWonen? Ed: Willen we doelen bereiken, dan moeten we plannen maken. Door samen na te denken Vasthouden aan de gekozen strategie is de volgende uitdaging. Stel, je bent in training voor een kampioenschap in juni, vertelt Jos. Als je in maart voorbijgereden wordt, twijfel je. Ben ik wel goed bezig? De kunst is om vertrouwen in jezelf, trainer en eigen doelen te houden. Ook bij het ondernemingsplan. Soms is het lastig als iedereen kritisch meekijkt, maar dat motiveert ook. Je moet iets ondernemen om prestaties te kunnen leveren. Zelf ben ik geen sprinter. Ik moet het hebben van ontsnappingen en dus zelf initiatief tonen. Je moet lef hebben om te winnen. Het ondernemingsplan zie ik als een uitdaging. Samen ervoor gaan, samen enthousiast worden. Leontien ziet daarin een link met Ladies Ride. De openingsavond in december was super met de ondernemers en gemeente erbij. Ik voelde dat het evenement enorm wordt gedragen in Raalte. Dat helpt om het tot een succes te maken. Als alle neuzen dezelfde kant opstaan, kom je er wel! 26 SallandWonen 2012-2016

Doen! Wagenpark De Renault is verkozen tot auto van het Jaar 2012, zo is bekendgemaakt door het onafhankelijke vakblad Automobiel Management. De vakjury van de jaarlijkse verkiezing prijst de Renault om zijn gunstige kilometerkostprijs en het hoge serviceniveau van de Renault PRO+ Centers. Renault houdt rekening met alle effecten van zijn (bedrijfs)auto s, tijdens elk onderdeel van hun levenscyclus: dus vanaf de ontwikkeling/fabricage en het gebruik tot aan het hergebruik. Bovendien: alle Renault Eco2-(bedrijfs)auto s worden geproduceerd in fabrieken die voldoen aan de ISO 14001-norm. Dit betekent dat deze fabrieken water- en energieverbruik reduceren, geen hinder (visueel of auditief) veroorzaken en zo min mogelijk lucht- en waterverontreiniging veroorzaken. Kortom, een goede keuze van SallandWonen.

Doen! Wonen, werken en leren. We willen jongeren kennis laten maken met ons maatschappelijke werkterrein. Om die ambitie vorm te geven, stellen we regelmatig stageplaatsen ter beschikking. Zo zijn we met Landstede MBO in gesprek over maatschappelijke stages bij SallandWonen. Ook laten we een deel van onze bouw- en renovatiewerkzaamheden uitvoeren door leerlingen van bouwopleidingen. Zo gingen leerlingen van het Carmel College Salland aan de slag in vrijgekomen huur- en koopwoningen. Ze leerden de fijne kneepjes van het vak in de praktijk. We garanderen dat tenminste 5% van de bouwvakkers bestaat uit leerlingen van die bouwopleidingen. Dit aandeel moet in 2013 gestegen zijn naar ten minste 10%. Vorig jaar ondertekenden we daarvoor een convenant met onder meer collega-corporaties, ROC s, bouwbedrijven, Aedes en de provincie Overijssel. 28 SallandWonen 2012-2016

SallandWonen 2012-2016 29

De wereld om ons heen. De omgeving waarin SallandWonen werkt, verandert. Lokaal, regionaal, landelijk en mondiaal zijn er ontwikkelingen die grotere en kleinere effecten hebben op ons werk. In dit artikel belichten we de relevante veranderingen en benoemen we de belangrijkste consequenties voor SallandWonen. 30 SallandWonen 2012-2016

wonen leven samenwerking voorzieningen doelgroep passende individualisering afstand huur-koop financiering woonlastenontwikkeling senioren jong dienstverlening europese huishoudens geldmarkt mensen levensfase inkomensgroepen partners maatschappelijke woonservicegebieden toegankelijke welzijn economische borginstellingen DAEB woningmarkt werk één/tweepersoons transparanter belang technologie derde kernen vraag keren hergebruik divers crisis algemeen gemeenten leefbaar duurzaamheid gezinshuishoudens zorg sociale krimp jongeren collega-corporaties borgstelling echtscheidingen producten borggestelde unie productaanbod zorgtoegankelijk ontwikkelingen markten toezicht kwaliteit maatwerk middelen kasstromen energieverbruik niet-daeb vastgelopen domotica burgers instituten beschikbaar woningen vergrijzing drastisch primaire doorstroming zorginstellingen vitaal spanning economisch activiteiten oud diensten personen alleenstaanden SallandWonen 2012-2016 31

Relevante ontwikkelingen Woningbehoefte Landelijk bestaat er al een tijd spanning op de woningmarkt, ook Salland heeft hiermee te maken. Beperkte doorstroming, een moeilijk te overbruggen afstand tussen huur en koop en tegenvallende resultaten uit verkoop van woningen zijn hiervan enkele kenmerken. Naar verwachting houdt deze spanning de komende jaren aan. De aard en omvang van de huishoudens verandert de komende jaren. Huishoudens bestaan uit steeds minder personen; het aantal traditionele gezinshuishoudens in onze regio neemt drastisch af ten gunste van één- en tweepersoons huishoudens. Dit is het gevolg van vergrijzing, een toenemend aantal echtscheidingen en individualisering. De komende jaren komen er meer alleenstaanden bij, jong én oud. Er ontstaat een toenemende vraag naar passende woningen, zorgtoegankelijk met voldoende voorzieningen - het liefst op centraal gelegen locaties. Het aantal huishoudens blijft naar schatting de komende jaren gelijk of zal aanvankelijk nog licht stijgen. De krimp die in vele analyses wordt aangekondigd, is een belangrijk gegeven waaraan niemand twijfelt voor de lange termijn. Maar wanneer deze krimp precies zijn intrede doet, is lastig te voorspellen. Verwachting is dat het nog even duurt voordat de eerste effecten zichtbaar zijn. Mogelijk vangen de economische regio s Zwolle en Deventer een deel van deze ontwikkeling op. Het vitaal houden van de kernen met voldoende diversiteit in leeftijd en inkomen vraagt de komende jaren veel aandacht. De actieve senioren in de derde levensfase zijn de komende jaren prima in staat hun huidige woningen aan te houden en te onderhouden. Senioren die wel bewegen op de woningmarkt zijn vooral geïnteresseerd in goed toegankelijke woningen op centraal gelegen locaties met voldoende voorzieningen. Jongeren blijven alleen in de kernen als werk, leren, voorzieningen en juiste woningen beschikbaar zijn. Leefbare woonomgeving Niet alleen corporaties hebben te kampen met de effecten van de economische en financiële ontwikkelingen, ook de partners met wie we samenwerken aan de juiste voorzieningen hebben beperkte middelen. Dat heeft gevolgen voor de vitaliteit en leefbaarheid van kernen. Kernen zijn vitaal en leefbaar als de samenstelling van de bewoners divers is en er voldoende voorzieningen aanwezig zijn. Ook jongeren willen zich er dan graag vestigen. Trend is echter dat wanneer voorzieningen afnemen en de mogelijkheden op het gebied van werken en leren afnemen, zij vertrekken uit de kernen. Senioren zijn gebaat bij de juiste voorzieningen en voldoende zorg. In de samenwerking met gemeenten en partners wordt gewerkt aan woonservicegebieden. Hierbij speelt domotica ofwel het toepassen van technologie ten 32 SallandWonen 2012-2016

behoeve van de verbetering van kwaliteit van wonen en leven een belangrijke rol. Duurzaamheid De komende jaren staan onverminderd in het teken van duurzaamheid. De overheid stelt steeds meer eisen aan energieverbruik en het gebruik (dan wel hergebruik) van materialen. Corporaties hebben met een Aedes Convenant zelf richtlijnen opgesteld. Daarnaast zijn er met de provincie Overijssel afspraken over dit thema, in relatie tot woonlastenontwikkeling. Klantwensen Mensen zijn steeds meer uitgesproken over wat zij belangrijk vinden in dienstverlening en productaanbod. De markten worden transparanter en producten en diensten steeds beter vergelijkbaar. Bedrijven en instellingen spelen hierop in door aan te sluiten op de verschillende behoeften en door maatwerk voor de massa te leveren. De inzet van nieuwe technologie versnelt deze ontwikkeling en maakt steeds meer mogelijk. Economische ontwikkelingen en regelgeving De effecten van de economische crisis, de vastgelopen woningmarkt en een lastige geldmarkt zijn ook de komende jaren voelbaar. Mededingingsregels van de Europese Unie eisen dat corporaties in de financiering van activiteiten onderscheid maken tussen diensten van wel en geen algemeen economisch belang (DAEB/ niet-daeb). Alleen de diensten van algemeen economisch belang en de activiteiten gericht op huisvesting van de primaire doelgroep mogen worden gefinancierd met middelen waarvoor een borgstelling geldt. Ook geldt een steeds strenger financieel toezicht op corporaties. Toezichthouders en borginstellingen kijken vooral naar kasstromen om in aanmerking te komen voor borggestelde financiering. Bij de lagere inkomensgroepen komen steeds vaker meervoudige problemen voor als gevolg van economische en sociale ontwikkelingen (vereenzaming, schulden, psychische klachten). Welzijn- en zorginstellingen hebben minder te besteden en versoberen hun dienstverlening. Samenwerking in de regio Ten slotte signaleren we een trend van toenemende samenwerking tussen collegacorporaties, tussen maatschappelijke partners onderling en met gemeenten en tussen burgers en instituten. Die samenwerking kent verschillende vormen. SallandWonen 2012-2016 33

34 SallandWonen 2012-2016

Doen! Verbetering kwaliteit rapportages. Het ondernemingsplan geeft in combinatie met het activiteitenplan richting aan onze ambities. Het is duidelijk wat ons de komende vier jaar te doen staat, wie daarvoor verantwoordelijk en wie daarbij betrokken zijn. Ook de kosten hiervoor zijn begroot. De komende periode benutten we om onze rapportages zo in te richten dat ze ons voortdurend antwoord kunnen geven op de vraag: zijn we in het juiste tempo op de goede weg, met de juiste mensen en middelen? We zoeken kortom naar een methodiek en naar sturingsinformatie voor onze rapportages waarbij meetbaar en toetsbaar is of we effectief en efficiënt werken aan onze doelen. Voor wie? Voor iedereen die dat weten wil! SallandWonen 2012-2016 35

Belangrijkste consequenties voor SallandWonen Woningbehoefte De huidige omvang van de woningvoorraad is en blijft voldoende. Wel is het noodzakelijk dat ons woningaanbod blijft aansluiten op de wensen van de verschillende doelgroepen. We moeten een kwalitatieve slag maken wat betreft duurzaamheid, zorgtoegankelijkheid en betaalbaarheid. Accent ligt hierbij op vervanging en niet op uitbreiding. Het bepalen van de juiste kernvoorraad is van belang. Onze opgave ligt in het bijdragen aan vitale kernen, wat betekent dat wij zoveel mogelijk de verschillende doelgroepen willen bedienen en behouden. Dat kan via betaalbare woningen voor starters, zorgtoegankelijke woningen met juiste voorzieningen en appartementen op centraal gelegen locaties voor senioren. Een deel van ons bezit, de naoorlogse bouw, vraagt om een slimme wijze van handelen. Hierbij hebben we verschillende mogelijkheden: snel verkopen, eerst investeren en vervolgens verkopen, investeren en blijven beheren en wellicht (op beperkte schaal) sloop en vervangende nieuwbouw. Die keuze is telkens afhankelijk van de doelen op het gebied van duurzaamheid, diversiteit, doorstroming, beschikbaarheid en betaalbaarheid per locatie. Het vraagt de komende jaren extra inspanning om in een lastige markt het instrument van verkoop van woningen maximaal te benutten. Met de verkoop van woningen leveren we een belangrijke bijdrage aan de doorstroming en diversiteit. Daarnaast genereert de verkoop van woningen middelen om opnieuw en op maat te investeren. Leefbare woonomgeving Wij zien voor de komende jaren een opgave in het leefbaar houden van woonmilieus. Onze bijdragen aan vitale kernen zijn vastgoed gerelateerd. We investeren in een goede mix van en keuze in sociale huur, markthuur en koop. Met maatschappelijk vastgoed en bedrijfsonroerend goed dragen we daarnaast bij aan de leefbaarheid in kernen. Dit gebeurt alleen binnen een vooraf opgesteld afwegingskader. In samenwerking met verschillende partijen willen we de aanwezigheid van voorzieningen stimuleren en realiseren, onder andere in de woonservicegebieden. Het bepalen van de juiste rolverdeling is daarbij van groot belang. De schaarsheid van de beschikbare middelen vraagt om een juiste inzet en telkens een zakelijk afweging. Alleen zo kan maximaal maatschappelijk rendement worden gerealiseerd met beperkte middelen. De focus ligt op die kernen waar ons bezit groot is en wij het verschil kunnen maken. Duurzaamheid Voor de komende jaren hebben we een belangrijke opgave in het verduurzamen van de woningvoorraad. Dat geldt voor zowel nieuwbouw als bestaand bezit. We doelen op het toekomstbestendig maken van de woningen: 36 SallandWonen 2012-2016

het blijven(d) aansluiten op de veranderende wensen van huurders, op een kostenefficiënte manier. Dat vraagt om aandacht voor energie- en materiaalgebruik en het verhogen van de energielabels van woningen. We hebben de ambitie om dit op een innovatieve manier te doen, waarbij er ruimte is voor experimenten. Daarnaast is het van belang dat onze huurders worden uitgedaagd zelf verantwoordelijkheid te nemen voor duurzaamheid, bijvoorbeeld via het volgen van hun eigen energieverbruik. Klantwensen Wij willen onze dienstverlening voortdurend verbeteren en inspelen op de klantwensen van de verschillende doelgroepen. Dat kan door vanuit een duidelijke klantvisie te werken aan die dienstverlening, door de klantwaardering blijvend inzichtelijk maken en producten en diensten, werkprocessen en klantcommunicatie te evalueren en te verbeteren. Ons participatiebeleid is er op gericht te weten wat er speelt bij de klant om vervolgens hierop adequaat te kunnen inspelen met nieuwe of verbeterde diensten en producten. Door het optimaal benutten van nieuwe technologieën wordt het mogelijk op efficiënte wijze en op maat bereikbaar te zijn voor klanten. We spelen daarbij in op ICT-ontwikkelingen en de nieuwe (social) media. Daarnaast blijven we het individuele contact koesteren. Via persoonlijke gesprekken met bewoners halen we de agenda van de samenleving op en kunnen we producten en diensten daarop beter afstemmen. Kortom door kennis, ervaring en macht te delen wordt maximaal maatschappelijk resultaat behaald. Economische ontwikkelingen en regelgeving We hebben steeds minder ruimte om op te treden als een maatschappelijke onderneming met een brede taakopvatting. Dat noodzaakt ons tot temporiseren. Toch blijven we de komende jaren bij deze brede taakopvatting. Door verschillende doelgroepen te bedienen kunnen we maximaal bijdragen aan de diversiteit en aan vitale kernen. Ook maatschappelijk vastgoed en bedrijfsonroerend goed zetten we de komende jaren in als een belangrijk instrument om de leefbaarheid in de kernen te bevorderen. Gezien de beperkte speelruimte vraagt deze taakopvatting om een innovatieve en bedrijfsmatige manier van werken, waarbij we op slimme manier omgaan met geldstromen en het aantrekken van financiering. Samenwerking kan een belangrijk instrument zijn bij het creëren van investeringsruimte. Samenwerking in de regio Wij zoeken de samenwerking met collega s graag op thema s waar deze meerwaarde oplevert voor de volkshuisvesting in de regio. We zullen daarbij coöperatief, daadkrachtig en oplossend optreden. We zoeken aansluiting bij bestaande overlegstructuren en creëren indien nodig en gewenst nieuwe structuren en netwerken. SallandWonen 2012-2016 37

Nul treden Raalte, Sallandse Poort Oost: SallandWonen ontwikkelt 48 huurappartementen en 12 huurwoningen. 24 van de 48 appartementen verhuren we aan de zorgpartijen RIBW en Dimence. De overige 24 appartementen en de 12 grondgebonden woningen bieden we te huur aan volgens het aanbodmodel via de website en Weekblad voor Salland, zodra de bouw is gestart. Start bouw 2012. Raalte, Schuilenburg: SallandWonen ontwikkelt 86 appartementen met zorg en maatschappelijke/ commerciële ruimte. Het gaat om drie complexen met huurappartementen voor 55-plussers, appartementen met zorg voor cliënten van zorggroep Raalte en begeleid wonen voor ingeschrevenen van de Stichting WIRA en De Parabool. Op de begane grond van het grootste complex komt ruimte voor commerciële en maatschappelijke doeleinden. De omwonenden worden bij de plannen betrokken. Start bouw 2012. Heino, De Haere: SallandWonen ontwikkelt een gebouw van drie woonlagen met 28 appartementen voor 55-plussers. Elk appartement heeft twee slaapkamers. Los van het appartementengebouw komen, in een autoluw straatje, 8 patiowoningen voor 55-plussers. Hier is wonen en slapen op de begane grond mogelijk. Start bouw: 2012. Wijhe, Noorder Koeslag: SallandWonen bouwt 48 appartementen, die variëren in grootte en prijsklasse. De JP van den Bent Stichting neemt 16 appartementen af voor huisvesting van haar cliënten. Oplevering: 2012. In dezelfde wijk bouwt SallandWonen ook 6 huur- en 6 koopbungalows met een prettig leefklimaat voor ouderen of mindervaliden. Wonen en slapen vinden plaats op de begane grond (84 m2). Elke bungalow heeft een besloten tuin; de IJssel, theater en sportaccommodaties zijn op loopafstand. 38 SallandWonen 2012-2016

SallandWonen 2012-2016 39

Introspectie: wijzelf. Hoe zien wij onszelf? Waar zijn we sterk in en wat kunnen we ontwikkelen? Een analyse van de interne organisatie. Sterk. Wij tonen initiatief in bouwprojecten en boeken mooie resultaten. Wij kunnen bogen op medewerkers met prima vakkennis, een goede werksfeer en hoge arbeidsethos. Dit blijkt onder andere uit een relatief laag ziekteverzuim en personeelsverloop. Onze medewerkers tonen zich betrokken en verantwoordelijk voor onze kerntaken. Ontwikkelpunten. Een ontwikkelpunt is de consequente doorvertaling van onze ambities in ons handelen en in onze profilering. Ook mogen we meer zakelijkheid tonen ten aanzien van onze processen, bedrijfslasten en in de samenwerking met partijen. Die zakelijkheid willen we terugzien in onze cultuurwaarden, evenals onze sterke waarde innovatief en onze geambieerde waarde ondernemend. Ondernemend betekent ook: denken en organiseren vanuit de klant. We hebben eerste stappen gezet in onze ontwikkelpunten via de visienota en de doorvertaling van onze ambities in het activiteitenplan 2015-2016. 40 SallandWonen 2012-2016

24/7 Zoeken naar het antwoord op 24/7... onze uitdaging voor de komende jaren. SallandWonen 2012-2016 41

Speerpunt 1 Klantgedreven Kwaliteit van dienstverlening staat bij Salland- Wonen voorop. Wij willen onze dienstverlening en onze producten voortdurend verbeteren en inspelen op de klantwensen van de verschillende doelgroepen. Dat kan door vanuit een heldere klantvisie te werken aan die dienstverlening, door ons participatiebeleid dat erop gericht is oprecht te luisteren naar onze klanten, door voortdurende evaluatie en verbetering van producten en diensten, werkprocessen en klantcommunicatie. Wij integreren nieuwe technologieën in onze werkprocessen teneinde op maat bereikbaar te zijn voor onze klanten. Onze strategische doelen bij dit speerpunt zijn: 1. We hebben in 2014 een klantvisie inclusief doelgroepenbeleid geïmplementeerd en onze medewerkers werken vanuit deze visie aan een kwalitatief hoogwaardige dienstverlening voor onze klanten. Participatie is een veelgebruikt containerbegrip met een veelheid aan betekenissen. Het is zinvol om als dienstverlenende organisatie te definiëren waar participatie begint en eindigt: hoeveel macht krijgt de klant? Bij de herijking van de klantvisie geven we expliciet aan wat SallandWonen verstaat onder participatie en hoeveel invloed de klant daarbij krijgt. 2. Betrokkenheid van belanghouders en huurders bij beleid, activiteiten en projecten van SallandWonen. Onze uitdaging is er voortdurend voor te zorgen dat we onze klanten, belanghouders en hun wensen kennen. Ons doel is ervoor te zorgen dat in ons beleidsproces is verankerd dat we hierop kunnen schakelen (aanpassen) en zelfs anticiperen. 3. Onze klanten waarderen onze dienstverlening met gemiddeld een acht of hoger. We definiëren klantgerichtheid en sturen erop. 4. Optimale dienstverlening door toepassing van verschillende technologieën en vormen van dienstverlening en bereikbaarheid. We zijn er niet op uit om alles te digitaliseren. We blijven juist (ook) ruimte geven aan persoonlijk contact op kantoor en bij de klant thuis. We doen het oude niet weg maar voegen nieuwe instrumenten toe die vooral gericht zijn op interactie. 42 SallandWonen 2012-2016

Speerpunt 2 Duurzame voorraad Wij willen een woningvoorraad creëren die duurzaam aansluit op de (veranderende) marktvraag, een voorraad die een evenwicht kent tussen ecologische, economische en sociaal-maatschappelijke belangen. Voor ons betekent dat: energiezuinig en milieuvriendelijk, kostenefficiënt, vraaggestuurd en betaalbaar. Rekening houdend met de verschillende doelgroepen en hun wensen en mogelijkheden. Accent ligt op vervangen en niet op uitbreiden. Het bepalen van de juiste kernvoorraad naar aard, omvang en locatie is van belang. Onze strategische doelen bij dit speerpunt zijn: 1. Wij streven op energiegebied binnen onze bestaande voorraad naar alles groen. 2. We hebben een aangepaste en passende portefeuille op basis van de demografische ontwikkelingen en de veranderende vraag van onze klanten. We bouwen en verbouwen voor de toekomst. We maken de bestaande markt aantrekkelijk voor starters door renovatie en kwaliteitsverbetering van bestaande woningen. Zo binden we ze (opnieuw) aan onze gemeenten Raalte en Olst-Wijhe. Bij nieuwbouw ligt de focus op nultreden woningen, zodat we straks voor het toenemend aantal (steeds ouder wordende) ouderen en zorgbehoevenden een geschikte voorraad hebben. Dankzij Koopgarant maken we eigenwoningbezit bereikbaar voor onze doelgroepen. Dat doen we door jaarlijks ongeveer 200 woningen toe te voegen aan de groene voorraad. Bij renovatie brengen we het energielabel naar niveau B. We bouwen conform het bouwbesluit. Waar mogelijk passen we technologieën toe die extra rendement opleveren. We zorgen daarnaast voor goede communicatie met onze huurders over energiebesparing en woonlasten. SallandWonen 2012-2016 43

44 SallandWonen 2012-2016

Doen! Leefbaar. Samen met uiteenlopende maatschappelijke organisaties realiseren we huisvesting en voorzieningen voor speciale doelgroepen bijvoorbeeld voor verstandelijk beperkten, terminale zieken en mensen met psychische problemen. Onze inzet daarbij is: het verbinden van stenen, voorzieningen, partijen en mensen. Ons doel: het creëren van levendige, veilige woon- en ontmoetingsplekken in Salland. SallandWonen 2012-2016 45

Speerpunt 3 Vitale kernen Wij zien het vitaal en leefbaar houden van kernen als een belangrijke taak die gezamenlijk met belanghouders wordt uitgevoerd. Het bepalen van de juiste rolverdeling is daarbij van groot belang. Wij nemen onze verantwoordelijkheid op het gebied van wonen en zijn aanspreekbaar op het gebied van leren, zorg, welzijn en leefbaarheid. De focus ligt op die kernen waar ons bezit groot is en wij verschil kunnen maken. Deze tijd van schaarsheid van middelen vraagt telkens om een zakelijke afweging en een juiste inzet van middelen. Alleen zo kan maximaal maatschappelijk rendement worden gerealiseerd met beperkte middelen. Uitgangspunt hierbij is de eigen verantwoordelijkheid van burgers voor de woon- en leefomgeving. Onze strategische doelen bij dit speerpunt zijn: 1. Belanghouders en huurders weten waarvoor zij SallandWonen kunnen benaderen met betrekking tot vitale kernen. Diverse partijen hebben dezelfde maatschappelijke doelen en kunnen elk op hun eigen expertisegebied daarin samenwerken met elkaar. Het is wel nodig om goed te definiëren wat ieders rol is. Via maatschappelijke bestemmingsplannen maken we duurzame afspraken met onze belanghouders over wat we gezamenlijk willen bereiken in de kern en spreken we een duidelijke taakverdeling af. 2. SallandWonen levert een bijdrage aan de maatschappelijke deelname van jongeren. Vitale kernen kenmerken zich door de aanwezigheid van gezinnen, ouderen en jongeren. Ons doel is om alle groepen te behouden zodat vitale kernen ontstaan. Dat doen we door passende huisvesting te creëren. Daarnaast zetten we extra in op maatschappelijke deelname van jongeren, bijvoorbeeld door voorlichting over wonen, werken en leren en via maatschappelijke stages. 3. Groter initiatief en betrokkenheid onder huurders van SallandWonen. Huurders zijn medeverantwoordelijk voor de vitaliteit van hun woonomgeving. Wij zoeken naar wegen om bewoners te stimuleren zelf de regie te nemen over hun buurt (en noaberschap te stimuleren). Groter initiatief en meer betrokkenheid van huurders is geen doel op zich, maar een hulpmiddel voor de gewenste vitaliteit. 46 SallandWonen 2012-2016

Speerpunt 4 Bedrijfsmatige organisatie We blijven de komende jaren bij een brede taakopvatting, al vraagt deze taakopvatting om een innovatieve en bedrijfsmatige manier van werken, waarbij we op slimme manier omgaan met geldstromen en het aantrekken van financiering. Onze speelruimte lijkt immers steeds kleiner te worden. Samenwerking kan een belangrijk instrument zijn bij het creëren van investeringsruimte. Een bedrijfsmatige organisatie is noodzakelijk omdat er minder geld beschikbaar is. Echter, gezien de complexiteit van de samenleving is wel een investering noodzakelijk in medewerkers. Onze strategische doelen bij dit speerpunt zijn: 1. Financiële continuïteit en stabiele financiële resultaten door goede verhouding tussen opbrengsten en kosten. 2. Gedegen financiële structuur, treasury en vermogenspositie. 3. Strategische doelen vertaald naar jaarlijkse concrete activiteiten en verantwoording van onze gemaakte keuzes. 4. Verbeterde kwaliteit van verslaglegging met informatie afgestemd op de gebruiker. 5. Verbeterde informatievoorziening/automatisering. 6. Een nieuwe organisatiestructuur voor SallandWonen. Daarbij benutten we optimaal de kwaliteit van onze medewerkers door te investeren in hun persoonlijke ontwikkeling. 7. Gewenste houding en gedrag met betrekking tot waarden uit het cultuurprogramma zijn zichtbaar aanwezig in onze organisatie. De wereld om ons heen verandert snel, de ontwikkelingen buitelen over elkaar heen, regels en wetten veranderen, de plicht om te verantwoorden wordt groter. De uitdaging om je werk goed, effectief en efficiënt te doen, wordt ook steeds groter. Dat vraagt om een organisatie die zelf prioriteiten stelt, eigen koers houdt, effectief en creatief is, durft af te kijken van collega s en die mondig is in de samenwerking met anderen. En die formuleert en uitlegt waar ze voor staat en waarom ze bepaalde investeringen wel of niet doet. Een bedrijfsmatige organisatie bereiken we door bewust te werken: kostenbewust, opbrengstenbewust, eerst denken dan doen, je aan afspraken houden, tijdig escaleren (als het niet lukt), vooraf nadenken over samenwerking bij en rendement van projecten. SallandWonen 2012-2016 47

Doen! Bouwen Collectief particulier opdrachtgeverschap voor huurders. Huurwoningen worden vaak in een rijtje met dezelfde uitstraling opgeleverd. SallandWonen durft het bij wijze van experiment aan om het over een andere boeg te gooien. In de nieuwe wijk Kiezebos III in Heino krijgen huurders een eigen stem bij de bouw van hun huurwoning. De woningen zijn voor een groot deel naar eigen inzicht in te richten. Ze kunnen desgewenst kiezen voor een uitbouw van de woonkamer en een bijkeuken. Ook de kleur van de dakpannen en de voordeur mag variëren.

Straatfeest als beloning. Hoe stimuleer je bewoners hun tuinen goed te onderhouden? Hoe ben je daarin enthousiasmerend, niet dwingend of regelstellend? Voor SallandWonen is dat de uitdaging. We gooien het in 2012 over een andere boeg met een nieuw concept. Dat concept bevat alle elementen van een teamspel. Het team bestaat in dit geval uit de bewoners van één straat; de strijd gaat om de mooiste, leukste dan wel origineelste tuinen. Bewoners van een straat kunnen zich aanmelden en samen hun best doen om de prijs voor de mooiste-tuinen-straat in de wacht te slepen. SallandWonen hoopt met deze speelse methode dat bewoners elkaar aansporen om tijd en aandacht te besteden aan hun tuinen. Het oordeel wordt geveld door een speciaal daartoe aangewezen mystery guest. De beloning: een feest voor de hele straat! SallandWonen 2012-2016 49

VERKOCHT VERKOCHT VERKOCHT VERKOCHT VERKOCHT VERKOCHT VERKOCHT VERKOCHT VERKOCHT 50 SallandWonen 2012-2016 VERKOCHT

VERKOCHT VERKOCHT VERKOCHT VERKOCHT VERKOCHT VERKOCHT VERKOCHT Doen! Koopgarant. Door de economische crisis stagneert de koopwoningmarkt. Voor huurders is het extra moeilijk om een woning te kopen. SallandWonen heeft er alle belang bij om woningen te verkopen: het biedt de mogelijkheid om onze woningportefeuille aan te passen aan de huidige en toekomstige vraag naar woningen, te investeren in onderhoud en maatschappelijk vastgoed. Een oplossing voor beide partijen is Koopgarant. Het principe van Koopgarant is eenvoudig. De koper van een huis betaalt een gereduceerde prijs en wordt vervolgens eigenaar van de woning, met bijbehorende bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Wil de eigenaar de woning later verkopen dan koopt de corporatie die weer terug. Bij de aankoop is contractueel vastgelegd hoe de verkoopprijs in dat geval wordt vastgesteld. Koopgarant maakt het voor mensen mogelijk om tegen aantrekkelijke financiële voorwaarden een woning te kopen en de risico s te beperken. Salland- Wonen gaat Koopgarant aanbieden in de bestaande voorraad. SallandWonen 2012-2016 51

Doen! Project Woon wijzer In het project Woon wijzer werken SallandWonen, gemeente Olst-Wijhe, gemeente Raalte, ouderenbonden en VAC samen aan de bewustwording van senioren. Zij worden gestimuleerd na te denken over hun eigen woonsituatie en ingelicht over thema s als woningaanpassing, mantelzorgwonen, inkomensgrenzen, veiligheid en diensten. Het project is een onderdeel van het master- en uitvoeringsplan Wonen, Welzijn en Zorg 2011-2020.