Zaaknummer: S20-19 Datum uitspraak: 2 mei 2013 Plaats uitspraak: Zaandam DE RIJDENDE RECHTER Bindend Advies In het geschil tussen G.B. Jonkman en M. Van der Wijk te Drachten verder te noemen: Jonkman, tegen: C. Van Leeuwen te Drachten verder te noemen Van Leeuwen, gegeven door mr. F.M.Visser, verder te noemen de rijdende rechter. De procedure. Partijen zijn schriftelijk overeengekomen dit geschil door middel van een bindend advies op basis van het bindend advies reglement "De Rijdende Rechter" editie december 2012 te laten beslechten. De vordering van Jonkman is opgenomen in de bindend advies overeenkomst. Daarin is ook een tegenvordering van Van Leeuwen opgenomen. De rijdende rechter heeft kennis genomen van alle door partijen overgelegde stukken. Het geschil is behandeld op de hoorzitting van 12 april 2013, welke is gehouden
te Drachten. Partijen zijn behoorlijk opgeroepen voor de hoorzitting. Voorafgaande daaraan heeft de rijdende rechter zich begeven naar de in deze procedure bedoelde percelen en heeft hij deze in het bijzijn van partijen bezichtigd. De kadastrale erfgrens is gereconstrueerd door het kadaster (landmeter J. Hulshof). Partijen zijn in de gelegenheid gesteld op- en aanmerkingen te maken. Partijen zijn op de hoorzitting verschenen en hebben hun standpunten toegelicht. De landmeter heeft mondeling verslag uitgebracht. Hierna is de uitspraak bepaald op vandaag. Vaststaande feiten. In deze procedure mag van de volgende feiten worden uitgegaan, omdat deze voldoende zijn komen vast te staan. Jonkman is sinds 30 november 2001 eigenaar van de halfvrijstaande woning met garage/berging, ondergrond, erf en tuin gelegen te Drachten aan het Moleneind Zuidzijde nummer 163, kadastraal bekend als gemeente Drachten sectie C nummers 4992 (huisperceel) en 3782 (tuinperceel). Van Leeuwen is sinds 10 november 1997 eigenaar van een loods, erf en ondergrond gelegen te Drachten aan het Moleneind Zuidzijde nummer 151, kadastraal bekend als gemeente Drachten sectie C nummer 3964. Het tuinperceel van Jonkman grenst aan de oostzijde aan het perceel van Van Leeuwen. In of omstreeks 2007 heeft Van Leeuwen een aantal bomen verwijderd, die ten westen van zijn loods waren geplant. Op 11 januari 2013 heeft Van Leeuwen op ongeveer 150 centimeter ten westen van zijn loods een schutting geplaatst. In de westelijke zijmuur van de loods van Van Leeuwen bevindt zich, loodrecht gemeten, op ongeveer 70 centimeter van de kadastrale erfgrens een raam. Indien men op de zolder van de loods op een verhoging gaat staan, kan men daardoor uitkijken op het tuinperceel van Jonkman De vordering van Jonkman.
Jonkman vordert kort gezegd, dat wordt vastgesteld, dat de eigendomsgrens tussen zijn tuinperceel en het perceel van Van Leeuwen wordt gevormd door de westelijke zijmuur van de loods en de (denkbeeldige) lijn in het verlengde daarvan. Tevens vordert Jonkman dat Van Leeuwen de door hem geplaatste schutting verwijdert en het hiervoor onder 5 bedoelde raam blindeert. De tegenvordering van Van Leeuwen. Van Leeuwen vordert kort gezegd, primair, dat wordt vastgesteld dat de eigendomsgrens tussen zijn perceel en het tuinperceel van Jonkman ongeveer 1,50 meter vanuit de westelijke zijmuur van zijn loods loopt, zoals door hem ter plaatse aangewezen. Indien dit niet zo mocht zijn, vordert Van Leeuwen subsidiair, dat door de rijdende rechter wordt bepaald, dat hij het recht heeft om vanaf het perceel van Jonkman, desnoods met gebruikmaking van een steiger, onderhoud te plegen aan de westelijke muur van zijn loods. Standpunten van partijen. Het standpunt van Jonkman komt kort samengevat en voor zover thans van belang op het volgende neer. Volgens Jonkman hebben hij en zijn rechtsvoorgangers altijd gebruik gemaakt van het tuinperceel tot aan de westelijke zijmuur van de loods van Van Leeuwen. Bij elkaar heeft dat gebruik al meer dan 30 jaar geduurd. Dat betekent dat hij, ongeacht de loop van de kadastrale erfgrens, door verjaring eigenaar is (geworden) van de grond tot aan die zijmuur. De erfgrens wordt sindsdien dus gevormd door die zijmuur en de (denkbeeldige) lijn in het verlengde daarvan. Desalniettemin heeft Van Leeuwen ten westen daarvan zonder toestemming bomen omgezaagd en een schutting geplaatst. Die schutting staat overigens noch op de werkelijke noch op de kadastrale erfgrens. Ook heeft Van Leeuwen een aantal jaren geleden een groot raam geplaatst in die westelijke zijmuur, waardoor de privacy van Jonkman wordt aangetast. Het standpunt van Van Leeuwen komt kort samengevat en voor zover thans van belang op het volgende neer.
Toen Jonkman naast hem kwam wonen, heeft Van Leeuwen hem direct verteld dat de erfgrens op ongeveer 1,50 meter van de westelijke zijmuur loopt. De huidige muren van zijn loods liggen ca. 15 tot 20 centimeter binnen het oorspronkelijke fundament van een eerdere bebouwing. Van Leeuwen zou niet weten waarom de oude erfgrens niet meer geldt. De bomen die hij heeft weggehaald stonden op zijn eigen grond. Deze brachten schade toe aan de zijmuur van de loods. Jonkman is jaren geleden akkoord gegaan met het oprichten van een schutting op de door Van Leeuwen aangegeven erfgrens. Dat heeft hij onlangs inderdaad gedaan, want hij wil niet langer afhankelijk zijn van de medewerking van Jonkman als hij onderhoud wil plegen aan zijn muur of dakgoot. Het raam in de zijmuur heeft daar altijd al gezeten. Toen hij de loods kocht zat daar al een raam, dat later door hem is vervangen door een nieuw raam. Bovendien zit dat raam zo hoog, dat zijn bezoekers daar niet doorheen kunnen kijken. Beoordeling van het geschil. De erfgrens. De kadastrale erfgrens tussen het (tuin)perceel van Jonkman en het perceel van Van Leeuwen is gereconstrueerd door het kadaster. Daaruit blijkt dat een strook grond, gelegen ten westen van de loods van Van Leeuwen, inderdaad tot het perceel van laatstgenoemde behoort. Normaal gesproken geeft de kadastrale erfgrens de werkelijke eigendomsverhoudingen weer. In dit geval is echter door Jonkman aangevoerd, dat hij uit kracht van verjaring ook eigenaar is van de hiervoor bedoelde strook grond, zodat de erfgrens in afwijking van de kadastrale gegevens tot aan de westelijke muur van de loods is opgeschoven. Daarover wordt als volgt geoordeeld. Voor eigendomsverkrijging door verjaring is nodig dat komt vast te staan, dat Jonkman en/of zijn rechtsvoorgangers de betwiste strook grond meer dan 20 jaar lang in bezit hebben gehad. Het enkele gebruik van die grond is daarvoor
onvoldoende. Nodig is, dat de bezitter door het aanbrengen van uiterlijke kenmerken, bijvoorbeeld een hek, gedurende de gehele verjaringstermijn onbetwist tot uitdrukking heeft gebracht, dat hij deze grond als zijn eigendom beschouwde. De manier waarop dat gebeurt mag niet voor enig misverstand vatbaar zijn, zodat de werkelijke eigenaar kan weten dat hij daartegen, op straffe van verlies van zijn eigendom, moet optreden. In de rechtspraak worden daaraan dan ook zware eisen gesteld. Aan die zware eisen is in dit geval niet voldaan. De rijdende rechter wil wel geloven, dat Jonkman en zijn rechtsvoorgangers al meer dan 20 jaar vrij toegang hebben gehad tot die aan hun tuinperceel grenzende, tot 2007 met bomen beplante strook grond. Dat leverde echter geen bezit op, zoals hiervoor bedoeld. Samenvattend moet daarom worden beslist, dat de door het kadaster gereconstrueerde erfgrens nog steeds overeenkomt met de werkelijke eigendomsverhoudingen. De schutting. Uit het voorgaande vloeit voort, dat Van Leeuwen de door hem geplaatste schutting moet verwijderen, althans verplaatsen tot op de door het kadaster gereconstrueerde erfgrens. Onderhoud loods. Volgens het bepaalde in artikel 5.56 van het Burgerlijk Wetboek is Jonkman verplicht om, onder de in dat wetsartikel genoemde voorwaarden, aan Van Leeuwen de gelegenheid te bieden om de noodzakelijke reparatie- en onderhoudswerkzaamheden te verrichten vanaf zijn perceel. Volstaan kan daarom worden met de vaststelling dat deze regel van toepassing is. Daaraan wordt voor de goede orde toegevoegd, dat dit wetsartikel geen vrijbrief biedt om maandenlang steigerwerk te plaatsen in de tuin van de buren, omdat de werkzaamheden in eigen beheer en daarom heel erg langzaam worden uitgevoerd. Het is de bedoeling dat normaal wordt doorgewerkt. Het venster.
Volgens het bepaalde in artikel 5.50 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek is het verboden binnen twee meter van de erfgrens vensters te hebben, voor zover deze uitzicht geven op het aangrenzende erf. In de westelijke zijmuur van de loods van Van Leeuwen bevindt zich op een afstand van ongeveer 70 centimeter van hiervoor als juist erkende de erfgrens inderdaad een venster, dat in de richting van het tuinperceel van Jonkman is gericht. Zoals de rijdende rechter zelf heeft kunnen waarnemen, kun je vanaf een verhoging door dat raam onbelemmerd in de tuin van Jonkman kijken. Dat is niet toegestaan. Het recht om daartegen op te treden is niet door verjaring komen te vervallen, omdat de gestelde verjaring niet is komen vast te staan. Dat er daar in het verre verleden wellicht al een raam aanwezig was, kan niet wegnemen dat het huidige raam er kennelijk pas na de eigendomsverkrijging door Van Leeuwen is geplaatst. Verwijdering van dat raam is niet nodig, als Van Leeuwen dat raam blijvend ondoorzichtig maakt, zoals bedoeld in artikel 5.51 van het Burgerlijk Wetboek, bijvoorbeeld door het aanbrengen van een folie. Samenvatting. Op grond van het voorgaande ben ik van oordeel, dat moet worden beslist zoals hierna te bepalen. B E S L I S S I N G Voor wat betreft de vordering en de tegenvordering. Voor recht wordt verklaard, dat de eigendomsgrens tussen het (tuin)perceel van Jonkman en het perceel van Van Leeuwen gelijk loopt aan de door het kadaster gereconstrueerde erfgrens. Van Leeuwen wordt verplicht om binnen drie weken na deze uitspraak de door hem geplaatste schutting te verwijderen, dan wel te verplaatsen tot op de
hiervoor bedoelde eigendomsgrens, en verder om het in deze procedure bedoelde raam te blinderen, dan wel blijvend ondoorzichtig te maken, bijvoorbeeld door het aanbrengen van een folie. Indien Van Leeuwen daaraan niet tijdig voldoet, verbeurt hij aan Jonkman een boete van 25,-- per dag dat hij daarmee in gebreke blijft, met een maximum van 10.000,--. Vastgesteld wordt dat Jonkman, op grond van het bepaalde in artikel 5.56 van het Burgerlijk Wetboek, verplicht is om Van Leeuwen, onder de in dat wetsartikel genoemde voorwaarden, de gelegenheid te bieden om zijn loods te onderhouden/repareren. Het over en weer meer of anders gevorderde wordt afgewezen. Dit bindend advies is gegeven door mr. F.M.Visser als rijdende rechter en uitgesproken te Zaandam op 2 mei 2013. Bindend Adviseur Secretaris mr F.M. Visser mr C.M. Sharif