Loopbaan Oriëntatie en Begeleiding op het VMBO Ahmed Mahamed Jan Lauwrens Haisma Programma sessie van theorie naar praktijk en in gesprek daarover Vraag Van wie heeft u geleerd na te denken over de keuzes in uw loopbaan? 1
LoopbaanOriëntatie en - Begeleiding LOB, de opdracht: van het maken van een keuzenaar het leren maken van een keuze LOB, de uitvoering: organiseer concrete ervaringen en voer met leerlingen een dialoog hierover Het leren maken van een keuze Nodig: een leeromgeving die loopbaangericht is en uitdaagt om te komen tot reflectie op jezelf en je kwaliteiten en ambities Reflecti e Waarin aandacht is voor onderzoek en keuzes voor de (nabije) toekomst Pro-actie En waarin zicht komt op wie de leerling op welke manier kan helpen Netwerken Van monoloog naar dialoog Van monoloog: Advies, informerend of feedback effectief in bijv. een crisissituatie of bij een probleem naar dialoog: Onderzoek van gedachten, gevoelens en gedrag effectief bij het helpen van de leerling bij vinden van eigen oplossingen Niet: oplossen van problemen en praten tegen de leerling Wel: waarderend, confronterend en explorerend in gesprek met de leerling 2
Dialoog: reflecteren en activeren terugkijken Ervaring Loopbaangesprek reflecteren Reflectie op persoon i.p.v. taak vooruitkijken activeren Keuze Het gaat over een betekenisvolle ervaring voor de student ervaring waar emotie en intuïtie mee gepaard gaat Die leidt tot inzicht bewuste kennis van zelf: motieven, drijfveren, identiteit, betrokkenheid Die leidt tot actie vervolgstap in loopbaanleren of in beroepsopleiding dat kan van alles zijn: herhaling, iets nieuws, vak, opleiding, onderzoek etc. Overgenomen uit: Keuzes in ontwikkeling, Stichting Platforms Vmbo, 2011 Doelen LOB Ondersteunen bij ontwikkelen van een realistisch zelfbeeld. ontwikkelen van een realistisch beroepsbeeld. ontwikkelen van loopbaancompetenties. Dit leidt tot : meer persoonlijke relatie school - leerling leerlingen die bewuster zijn van keuzes en bewuster kiezen betere/bewustere aansluiting naar vervolgonderwijs/werk vergroting motivatie leerlingen vergroting zelfsturing en eigen invloed 3
Loopbaan-gerichte leeromgeving die uitdaagt om te komen tot reflectie op jezelf en je kwaliteiten en ambities Ruimte voor praktijksturing (relatie leerstof en beroepspraktijken, binnen- en buitenschools) Medezeggenschap over het eigen leren (ruimte voor eigen keuzes, zelfsturing) Dialoog over ervaringen (stimuleren van de interne dialoog en de dialoog met de omgeving) Kuijpers, M., Meijers, F. & Bakker, J. (2006). Krachtige loopbaangerichte leeromgevingen in het (v)mbo: hoe werkt het? Driebergen: HPBO Van beleid naar betrokkenheid Hoeveel stappen zijn gezet? Opdrachtje Hoeveel en welke stappen heeft u gezet in uw vmbo? 4
College de Meer VMBO in Watergraafsmeer 500 leerlingen en 60 medewerkers 2 gebouwen (onderbouw bovenbouw) Kleinschalig en veilig Kenmerken onderwijs College de Meer: Gericht op maatschappij en beroepspraktijk Leerlingen zelfstandig maken Leerlingen leren te leven (identiteit en burgerschap) College de Meer en LOB Visie LOB: De leerling lerenreflecteren en van daaruit de wereld om zich heen te ontdekken. Leren reflecteren: onderschrijft kiezen als leerproces Reflecteren: Kijken naar het eigen- in de wereld Eigen kwaliteiten, talenten, interesses en ambities in relatie tot beroepsbeeld College de Meer en LOB II Vanuit het eigen- in de wereld creëert de leerling een veilige omgeving (leerjaar 1) waaruit hij/zij op zoek naar keuzes in sector (leerjaar 2), beroep (leerjaar 3) en opleiding (leerjaar 4) Eigen verantwoordelijkheid nemen voor de eigen loopbaanontwikkeling Stap voor stap zelf doen (met hulpvan de mentor) Zelf doen: dialoog, gericht op onderzoeken en ONTdekken Met hulp: niet oplossen voor, maar meedenken met Wij realiseren dit door: Het organiseren van concrete ervaringen Het sturen op eigen keuzes Het voeren van dialogen met de leerlingen 5
Programma LOB Leerjaar 1 Leerjaar 2 Leerjaar 3 Leerjaar 4 Kennismaking met Kennismaking Verdieping op Voorbereiden en LOB sectoren en sectorkeuze kiezen beroepen Het leren reflecteren op : Wie ben ik? Wat kan ik? Het ontdekken van Wat kan ik Het ontdekken van de eigen interesse en de sectoren Het koppelen van het geleerde wie ben ik, wat kan ik en wat wil ik met beroepen Het onderzoeken van de vier verschillende sectoren aan de hand van de beroepen Naar sectorkeuze en de beroepen en de vervolgopleiding Het Het zich onderzoeken oriënteren op de van vervolgopleiding verschillende beroepen Het bijwonen van verschillende Het schrijven voorlichtingen en van een open dagen sollicitatiebrief + CV Het zoeken en verwerken van Het lopen van verkregen tweewekelijkse informatie over stage + de gekozen evaluatie beroepen Uitkomst terugkomdag: Bijstellen leerjaar 3; onvoldoende verdieping in de eigen sector, in de uitvoering nog te algemeen. Doorlopende leerlijn Naar vervolgopleiding Organisatie LOB Mentor: Decaan: 1 e lijn uitvoerend 2 e lijn regisserend en ondersteunend LOB -taken mentor Mentor en loopbaangesprekken met de leerlingen eigen stamklas Verzorgt LOB-lessen en begeleiding Begeleidt de leerling bij het (leren) maken van een keuze Per klas 1 lesuur LOB lessen en 1 mentoruur per week LOB -taken decaan Verantwoordelijk voor opstellen/organiseren en ontwikkelen loopbaanprogramma Netwerken/(externe) contacten onderhouden. Coaching mentoren/collega s; begeleiden leerlingen Professionalisering Vanuit visie en beleid organiseren we betrokkenheid Training Het voeren van ontwikkelgesprekken Het vergroten van eigen inzicht en betrokkenheid van de mentor Coaching on the Job Observatie en feedback op ontwikkelgesprek met leerling (1 op 1) Eigen reflectie op gesprek Gezamenlijke terugkomdag Door samen te bouwen met een duidelijke rol en verantwoordelijkheid van mentoren en decaan is voldoende kader gegeven waardoor de wens om te scholen en met elkaar te oefenen ook de wens van de mentoren werd. 6
Vragen? Ahmed Mahamed Jan Lauwrens Haisma a.mahamed@demeer.org jlhaisma@huisvanleren.nl 06 134111641 06 20050023 7