LOB in het beroepsonderwijs drs. Metje Jantje Groeneveld

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "LOB in het beroepsonderwijs drs. Metje Jantje Groeneveld"

Transcriptie

1 LOB in het beroepsonderwijs drs. Metje Jantje Groeneveld

2 Wat gaan we doen? Inventarisatie vragen / verwachtingen Presentatie Vragen / discussie Wat kan ik er mee? Afronding

3 Vragen? Met welke vragen bent u naar deze workshop gekomen? Wat hoopt u mee te nemen als u deze zaal straks verlaat?

4 Ideeën Noteer ideeën op het ideeënformulier Na de presentatie mee aan de slag

5 Verschuiving LOB vroeger: - Focus op juiste studie- en beroepskeuze LOB nu: - Mee kunnen bewegen op veranderingen tijdens de loopbaan - Geen keuze meer voor het leven Loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling draagt maatschappelijk gezien bij aan employability en ondernemerschap. Daarnaast draagt de loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling bij aan de persoonlijke ontplooiing. Bron: kwalificatie-eisen loopbaan en burgerschap mbo

6 LOB = proces Marinka Kuijpers (2012): Een beroepskeuze wordt gezien als een proces waarin, tegelijkertijd met het ontwikkelen van een zelfbeeld, beroepsmogelijkheden worden weggestreept en waarin uiteindelijk een compromis wordt gesloten binnen de grenzen van wat acceptabele beroepsmogelijkheden zijn voor jongeren (Gottfredson, 1981)

7 Keuzes in het curriculum jaar: Overgang basisonderwijs voortgezet onderwijs jaar Overgang vo onderbouw vo bovenbouw (vmbo nieuw: profielen (10), keuzedelen) jaar Overgang vo bovenbouw vervolgopleiding (vmbo mbo; niveaus, bol/bbl, sectoren, richtingen, beroepen) jaar Overgang vervolgopleiding vervolgopleiding of werk

8 Gedurende loopbaan Aanpassen aan veranderingen in beroepen, arbeidsmarkt. Werken aan employability, een leven lang leren, een leven lang oriënteren

9 Vernieuwd vmbo Loopbaanoriëntatie staat centraal Loopbaancompetenties (idem in mbo) Opbouw loopbaandossier

10 Competenties 1. Wat kan ik het best en hoe weet ik dat? (kwaliteitenreflectie) 2. Waar ga en sta ik voor en waarom dan? (motievenreflectie) 3. Waar ben ik het meest op mijn gemak en waarom dan? (werkexploratie) 4. Hoe bereik ik mijn doel en waarom zo? (loopbaansturing) 5. Wie kan mij helpen mijn doel te bereiken en waarom die mensen? (netwerken)

11 Loopbaangesprek Bron: handreiking lob, stichting platforms vmbo

12 LOB (LOOPBAANORIËNTATIEEN BEGELEIDING) IN HET VMBO Zijnscholenbekendmetde rol vanlobin de nieuweexamenprogramma'sop hetvmbo? > In hoeverre bent u bekend met...?...hetfeitdatlobeenprominenteplaatskrijgt indeberoepsgerichteexamenprogramma s 75%...debeoogdeopbrengstenvanLOBinde beroepsgerichteexamenprogramma s 42%...devijfloopbaancompetenties vanmarinkakuijpers 58%...deeisenvanLOBindeberoepsgerichteexamenprogramma s 38% Wat doenscholennu op gebiedvanlob? LOB concreet beschrijven inde visie van deschool 46% LOB integreren inalleleerjaren van het curriculum 34% Kwaliteit van loopbaangesprekken metleerlingenkanwordenverbeterd 89% Scholenmet eendecentrale organisatievan LOBscoren gemiddeldop allepunten hoger > In hoeverre werkt u op het gebied van LOB samen met iemand uit het...? 34% bedrijfsleven 18% 48% 31% mbo 48% 21% > In ons team worden de juiste omstandigheden gecreëerd om de LOB doelen te behalen: Heteffect vanlob-activiteitenbinnen deschoolperiode voordeleerlingen 12% Deloopbaanontwikkelingvanleerlingen registreren 36% meten structureel incidenteel niet 30% wel Opwelkegebiedenhebbenscholenbehoefteaan aan ondersteuning? > Geef aan voor wie de volgende item s een belangrijke ondersteuningsbehoefte op gebied van LOB zijn: 11% 6% 5% 5% 9% 31% visie concreet beschrijven 53% 26% 33% 26% integratie inde lessen loopbaangesprekken voeren 31% 32% meten van heteffect 49% 29% registratie van activiteiten 49% voormijen de school voormijzelf voordeschool 5% 35% 38% 14% 13% niet Dit onderzoekisuitgevoerdinopdrachtvan PlatformBètaTechniekenStichtingPlatformsVmbo(SPV)doorLoopbaangroepinnovemberendecember2014. NeemvoormeerinformatiecontactopmetLoopbaangroep:

13 Keuzekwartet Leerling Docent / decaan / mentor / loopbaanbegeleider / schoolpsycholoog? Ouders / verzorgers Bedrijfsleven

14 Kenmerkend onderzoeken

15 Reden schoolkeuze mbo

16 Schoolkeuze mbo-ouders

17 Meest nuttige bron vmbo

18 Meest nuttige bron mbo

19 Bronnen ouders mbo

20 Onderzoek LAKS / OIG 2013 Let op: vmbo tot en met wo

21 Welke activiteit wanneer?

22 Het bedrijf in:

23 Voorwaarden leeruitstap Voorbereiding Tijdens het bezoek Na het bezoek Alle partijen: schoolbesturen, locatiebegeleiders, leerkrachten, ouders en kinderen, vertegenwoordigers bedrijven / musea Tim Post et al 2012 / Tina Jarvis et al

24 Belangrijkste in werk vmbo

25 Belangrijkste in werk mbo

26 Ouders mbo

27 Studiebijsluiter

28 Switchen 1 op de 5 mbo ers overweegt te switchen 1 op de 5 mbo ers is geswitcht Opleiding past niet bij persoonlijkheid Gebrekkige voorlichting

29 Belangrijkste bij keuze opleiding vmbo

30 Belangrijkste bij keuze opleiding- mbo

31 Opties open houden mbo

32 Netwerk (v)mbo ers Vaker laag of lager opgeleide ouders Vaker ouders in techniek Vrienden en kennissen uit dezelfde sociaaleconomische en sociaal-demografische laag Horizontale netwerken Netwerkleren

33 Diverse rollen ouders bij lob Ontvanger van informatie over Proces LOB Inhoudelijk over beroepen en opleidingen (beeldvorming) Brenger van informatie Ouder als beroepsbeoefenaar / werkgever Ouder als degene die het kind het beste kent, het beste met het kind voor heeft Beeldvorming; onbekend maakt onbemind? Reflectie Spreken met het kind over ervaringen Eigen afwegingen in beeld brengen

34 Ouders en school vo raad

35 Een gesprek voeren?

36 Ouders en opleidingskeuze 2009 Merendeel ouders steunt opleidingskeuze kinderen Allochtone ouders sturen vaker in een richting

37 Voorkeur ouders per sector mbo

38 Welke ideeën hebt u? Maak een top 3 van de beste ideeën. Wissel uit met uw buurman Wat is het allerbeste idee, waar gaat u morgen mee aan de slag?

39 Contact?

Scholieren eisen tijd en begeleiding voor hun loopbaan

Scholieren eisen tijd en begeleiding voor hun loopbaan Scholieren eisen tijd en begeleiding voor hun loopbaan Scholieren hebben behoefte aan LOB Uit het onderzoek blijkt dat scholieren behoefte hebben aan meer LOB. Dat begint in leerjaar één. In de laatste

Nadere informatie

LOB, de rode draad in het v(mb)o

LOB, de rode draad in het v(mb)o LOB, de rode draad in het v(mb)o Meppel 10 maart 2015 Dirk J. van der Spoel Het vernieuwde vmbo https://www.youtube.com/watch?v=55u64_or4d w#t=61 Vervagen/vervangen van de sectoren en de afdelingen 10

Nadere informatie

SAMEN LOOPBAANLEREN VERANKEREN OP SCHOOL WORKSHOP VOOR DECANEN SAMEN MET SCHOOLLEIDERS. Inge Kirsten De loopbaan van de leerling centraal

SAMEN LOOPBAANLEREN VERANKEREN OP SCHOOL WORKSHOP VOOR DECANEN SAMEN MET SCHOOLLEIDERS. Inge Kirsten De loopbaan van de leerling centraal SAMEN LOOPBAANLEREN VERANKEREN OP SCHOOL WORKSHOP VOOR DECANEN SAMEN MET SCHOOLLEIDERS Inge Kirsten De loopbaan van de leerling centraal NEE HEB JE.. https://www.youtube.com/watch?v=iqdmgz-rsie IN GESPREK

Nadere informatie

LOB in de vernieuwing vmbo & mbo

LOB in de vernieuwing vmbo & mbo LOB in de vernieuwing vmbo & mbo Spirit4you Versterkt loopbanen Even kennismaken? Naam / organisatie / functie? Wat betekent LOB in het vernieuwde vmbo/ mbo voor jou? Waar ben je trots op? 30 november

Nadere informatie

L O O P B A A N D O S S I E R LOOPBAANONTWIKKELING

L O O P B A A N D O S S I E R LOOPBAANONTWIKKELING LOOPBAANONTWIKKELING IS VOOR LEERLINGEN ESSENTIEEL OM DE EIGEN LOOPBAAN TE STUREN, EEN BEWUSTE (VERVOLG)STUDIEKEUZE TE KUNNEN MAKEN EN OP DIE MANIER IN DE TOEKOMST BETER MEE TE BEWEGEN MET DE VERANDERENDE

Nadere informatie

Loopbaanoriëntatie en -begeleiding

Loopbaanoriëntatie en -begeleiding Loopbaanoriëntatie en -begeleiding Vragenlijst Printversie Verantwoording 2017 Vernieuwenderwijs, Utrecht Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt vermeld is het toegestaan om zonder voorafgaande

Nadere informatie

Kennismiddag 22 juni 2017

Kennismiddag 22 juni 2017 Kennismiddag 22 juni 2017 Programma Champs on Stage LOB en belang van stages Het orientatieproces Het stageproces Champs on Stage Ambitie Brug slaan tussen onderwijs en bedrijfsleven om schooluitval en

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomsten Platform VMBO Zorg & Welzijn. Bijeenkomsten februari/maart 2015

Netwerkbijeenkomsten Platform VMBO Zorg & Welzijn. Bijeenkomsten februari/maart 2015 Netwerkbijeenkomsten Platform VMBO Zorg & Welzijn Bijeenkomsten februari/maart 2015 Informatie over Vernieuwing vmbo Alle actuele informatie: www.vernieuwingvmbo.nl https://www.youtube.com/watch?v=55u64_or4dw

Nadere informatie

Toekomstgericht opleiden. Prof. dr. M. Kuijpers

Toekomstgericht opleiden. Prof. dr. M. Kuijpers Toekomstgericht opleiden Prof. dr. M. Kuijpers Waarom toekomstgericht onderwijs? Wat is de taak van het onderwijs? Wat is de rol van LOB? Wat is de ambitie voor onderwijs voor de toekomst? Waarom? De maatschappij

Nadere informatie

Een krachtige praktijkgerichte leeromgeving: dé uitdaging voor LOB

Een krachtige praktijkgerichte leeromgeving: dé uitdaging voor LOB Een krachtige praktijkgerichte leeromgeving: dé uitdaging voor LOB LOB/loopbaanleren Hoe krijgt LOB/loopbaanleren vorm? Doel De leerling maakt zijn eigen loopbaanontwikkeling inzichtelijk door middel van

Nadere informatie

WERKBOEK VERNIEUWING VMBO & LOB. Bijeenkomst Stichting Platforms vmbo

WERKBOEK VERNIEUWING VMBO & LOB. Bijeenkomst Stichting Platforms vmbo 27-05-2014 WERKBOEK VERNIEUWING VMBO & LOB Bijeenkomst Stichting Platforms vmbo INHOUD 1. Presentatie samen verantwoordelijk voor LOB een kwestie van krachten bundelen 3 2. Opdrachten vernieuwing vmbo

Nadere informatie

SCHOLEN SCHOLIEREN BEDRIJVEN

SCHOLEN SCHOLIEREN BEDRIJVEN SCHOLIEREN BEDRIJVEN Programma... Champs on Stage LOB en belang van stages Het oriëntatieproces Processtappen LOB LOBBOX In het kort... Ontstaan Initiatief van AmCham, McKinsey & Company en Randstad. Gestart

Nadere informatie

Criteria. Bezoek een open dag in het mbo

Criteria. Bezoek een open dag in het mbo Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

decaan Annette Brons

decaan Annette Brons Van harte welkom!! decaan Annette Brons LOB(loopbaanoriëntatie en begeleiding) LOB is een geïntegreerd en continue proces waarin de leerling wordt voorbereid op een toekomstige vervolgopleiding, arbeidsmarkt,

Nadere informatie

Frans Meijers, Marinka Kuijpers & Jantiene Bakker. Over leerloopbanen en loopbaanleren

Frans Meijers, Marinka Kuijpers & Jantiene Bakker. Over leerloopbanen en loopbaanleren Frans Meijers, Marinka Kuijpers & Jantiene Bakker Over leerloopbanen en loopbaanleren Aandacht voor loopbaanontwikkeling Perkamentus in Harry Potter: It s not the talent you have, but the choises you make,

Nadere informatie

Welkom op Vincent van Gogh

Welkom op Vincent van Gogh Welkom op Vincent van Gogh Het keuzeproces in VMBO 2 10 oktober 2017 I. Barmentloo de Boer Programma Doel van LOB in klas 2 De leerweg en doorstroom naar Mbo Het beroepsgerichte programma D & P Wat kunt

Nadere informatie

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Stimuleringsproject LOB in het mbo Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo De actoren in een doorlopende leerlijn LOB LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo gaat onder andere over het

Nadere informatie

Onderzoek naar gebruik, waardering, impact en behoefte aan LOB onder scholieren en studenten.

Onderzoek naar gebruik, waardering, impact en behoefte aan LOB onder scholieren en studenten. Onderzoek naar gebruik, waardering, impact en behoefte aan LOB onder scholieren en studenten. 1. Samenvatting Scholieren willen LOB! Dat is goed want loopbaanoriëntatie en begeleiding (LOB) is belangrijk.

Nadere informatie

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding 1 LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: 2 LOB programma waar zijn we? keuzekaart Havo algemeen Havo Muurhuizen door dhr. v/der Belt MBO nog

Nadere informatie

Welkom op Vincent van Gogh

Welkom op Vincent van Gogh Welkom op Vincent van Gogh Het keuzeproces in VMBO 2 9 oktober 2017 I. Barmentloo de Boer Programma Doel van LOB in klas 2 De leerweg en doorstroom naar Mbo Het beroepsgerichte programma D & P Tijdpad

Nadere informatie

De LOB-scan voor mbo

De LOB-scan voor mbo 35 BIJLAGE 3 De LOB-scan voor mbo De LOB-scan Doel van de LOB-scan is om zicht te krijgen op hoe Loopbaanontwikkeling en -begeleiding (LOB) in jullie onderwijsinstelling er op dit moment voor staat. De

Nadere informatie

LOB en Vernieuwing VMBO. Landelijke dag Zorg en Welzijn Edith Vissers, KPC Groep

LOB en Vernieuwing VMBO. Landelijke dag Zorg en Welzijn Edith Vissers, KPC Groep LOB en Vernieuwing VMBO Landelijke dag Zorg en Welzijn Edith Vissers, KPC Groep Wat gaan we doen? Reflecteren op de bedoeling: loopbaanleren waarom? Inzoomen op de eisen die de vernieuwing stelt Inzoomen

Nadere informatie

PTA (Programma voor Toetsing en Afsluiting) Schooljaar: leerweg: TL/GL/KB/BB vak: LOB Leerjaar 3 Per. ED Examen onder delen Inhoud Examenond

PTA (Programma voor Toetsing en Afsluiting) Schooljaar: leerweg: TL/GL/KB/BB vak: LOB Leerjaar 3 Per. ED Examen onder delen Inhoud Examenond PTA (Programma voor Toetsing en Afsluiting) Schooljaar: 2018-2020 leerweg: TL/GL/KB/BB vak: LOB Leerjaar 3 Per. ED Examen onder delen Inhoud Examenonderdelen 1,2,3 01 C1,C2 Loopbaanreflectie gesprek 1

Nadere informatie

LOB-stages. in de tweede fase. - op zoek naar best. practice

LOB-stages. in de tweede fase. - op zoek naar best. practice LOB-stages in de tweede fase - op zoek naar best practice Overzicht presentatie Vragen van de GSR Proces Literatuuronderzoek Interviews scholen Best practice: : aanbevelingen en valkuilen Vragen Vraagstelling

Nadere informatie

Criteria. De beroepencarrousel

Criteria. De beroepencarrousel Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding 1 LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: 2 LOB programma waar zijn we? keuzekaart Havo Muurhuizen door dhr. v/der Belt MBO nog niet genoeg /

Nadere informatie

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: LOB programma waar zijn we? keuzekaart met oa: Gemengde Leerweg; mevr. Noordergraaf Havo algemeen Havo

Nadere informatie

Online leergang LOB Stimulans voor LOB-ontwikkeling. Annerieke Koetsier Janny van Meenen Minette van den Bemd

Online leergang LOB Stimulans voor LOB-ontwikkeling. Annerieke Koetsier Janny van Meenen Minette van den Bemd Online leergang LOB Stimulans voor LOB-ontwikkeling Annerieke Koetsier Janny van Meenen Minette van den Bemd Project stimulering LOB LOB-scan LOB-box Scholing versterking decanaat En nog veel meer www.lob-vo.nl

Nadere informatie

Handreiking: Uitleg begrippen vmbo-mbo

Handreiking: Uitleg begrippen vmbo-mbo Handreiking: Uitleg begrippen vmbo-mbo Ook in het vmbo is er sprake van onderwijsvernieuwing. De meest in het oog springende vernieuwing is de introductie van een kern, profiel en (meerdere) keuzes. De

Nadere informatie

Voorlichtingsavond LOB 27 september 2016

Voorlichtingsavond LOB 27 september 2016 Voorlichtingsavond LOB 27 september 2016 LoopbaanOriëntatie en Begeleiding, mentor & werkweek Klas 3 VMBO Theoretische Leerweg 3T1-3T2-3T3-3T4-3T5 Opzet avond: 19.30-20.00 uur : uitleg loopbaankeuzes en

Nadere informatie

Welkom op Salland Ouderavond Klas 1 over loopbaanoriëntatie

Welkom op Salland Ouderavond Klas 1 over loopbaanoriëntatie Welkom op Salland Ouderavond Klas 1 over loopbaanoriëntatie Inez Barmentloo-de Boer, decaan 19 maart 2019 Wat is LOB Loopbaan Orientatie en Begeleiding alles wat je helpt om je voor te bereiden op keuzes

Nadere informatie

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding 1 LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: 2 LOB programma waar zijn we? keuzekaart Havo Muurhuizen door dhr. v/der Belt MBO nog niet genoeg /

Nadere informatie

LOB. Loopbaan Orientatie Begeleiding

LOB. Loopbaan Orientatie Begeleiding LOB Loopbaan Orientatie Begeleiding Filmpje LOB Waarom LOB? Leerlingen vinden het moeilijk om, zo jong, al een vervolgopleiding te kiezen. Er zijn (te) veel opleidingen waaruit ze kunnen kiezen. (ROC v.

Nadere informatie

Criteria. Profielendag voor derdejaars

Criteria. Profielendag voor derdejaars Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

Loopbaanbegeleiding navigeren naar succes!

Loopbaanbegeleiding navigeren naar succes! 10 oktober 2018 Loopbaanbegeleiding navigeren naar succes! Scheltinga 10 oktober 2018 Wahyudi Hoekstra Motivatie Voorstellen Kitty Terwisscha van Scheltinga Motivatie Voorstellen Agenda van vandaag voorstellen

Nadere informatie

Loopbaanoriëntatie & -begeleiding LOB. Sanne Elfering (KBA Nijmegen) & Pieter Baay (ecbo)

Loopbaanoriëntatie & -begeleiding LOB. Sanne Elfering (KBA Nijmegen) & Pieter Baay (ecbo) Loopbaanoriëntatie & -begeleiding LOB Sanne Elfering (KBA Nijmegen) & Pieter Baay (ecbo) Vier perspectieven Politiek Politiek 1. Uitval en switchen 1. LOB-activiteiten = 30% minder uitval in vervolgonderwijs,

Nadere informatie

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding 1 LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: 2 LOB programma waar zijn we? keuzekaart Havo Muurhuizen door dhr. v/der Belt MBO nog niet genoeg /

Nadere informatie

Welkom LOB. Helicon Eindhoven VMBO-MBO 20 januari Marionette Vogels ism Els van de Looveren en Daniëlle Blom

Welkom LOB. Helicon Eindhoven VMBO-MBO 20 januari Marionette Vogels ism Els van de Looveren en Daniëlle Blom Welkom LOB Helicon Eindhoven VMBO-MBO 20 januari 2016 Marionette Vogels ism Els van de Looveren en Daniëlle Blom Agenda vandaag Leren door te DOEN: ervaar de 5 loopbaancompetenties Leren IN gesprek MET

Nadere informatie

MAVO-3 15 januari 2019

MAVO-3 15 januari 2019 Voorlichting MAVO-3 15 januari 2019 Doorstroming binnen VMBO Het diploma omvat tenminste: 6 AVO-vakken evt. 7 De MAVO geeft alle doorstroomrechten! HAVO MBO Sectoren/Profielen Er zijn 4 sectoren/profielen:

Nadere informatie

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding 1 LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: 2 LOB programma waar zijn we? keuzekaart Havo Muurhuizen door mevr. Koster MBO nog niet genoeg / wat

Nadere informatie

Criteria. Draaiboek interactieve ouderbijenkomst: een spel over motieven, kwaliteiten en beroepen

Criteria. Draaiboek interactieve ouderbijenkomst: een spel over motieven, kwaliteiten en beroepen Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

DECAAN. kenmerkend mbo KOPIEREN TEST

DECAAN. kenmerkend mbo KOPIEREN TEST 2 11.2009 8 DECAAN MENTOR DECAAN MENTOR Metje Jantje Groeneveld KOPIEREN DECAAN kenmerkend mbo Hoe willen mbo ers leren? Wat vinden ze van een docent of praktijkopleider? Hoe gaan ze om met informatie

Nadere informatie

Leren kiezen: Van ervaring naar zelfsturing

Leren kiezen: Van ervaring naar zelfsturing Leren kiezen: Van ervaring naar zelfsturing Peter den Boer Lector keuzeprocessen ROC West Brabant Onderzoeksbureau Onderzoekend Leren Opzet verhaal Probleem en hoe komt dat? Welke oplossingen en wat weten

Nadere informatie

Criteria. Doel. Leerlingen leren kiezen en nemen steeds meer de regie in handen, hetgeen het eigenaarschap en de motivatie bij leerlingen vergroot.

Criteria. Doel. Leerlingen leren kiezen en nemen steeds meer de regie in handen, hetgeen het eigenaarschap en de motivatie bij leerlingen vergroot. Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

Vragen in omgeving naar beroepen/functies van mensen (spinnenwebopdracht) 1 e Les over keuzes maken- Circle Time

Vragen in omgeving naar beroepen/functies van mensen (spinnenwebopdracht) 1 e Les over keuzes maken- Circle Time Bijlage 6: Programma LOB tijdens mentorlessen 2011-2012 Leerjaar 1 Inhoud Uitleg: wat is LOB en wat maakt het belangrijk? Wie ben ik? Wat kan ik? Wat wil ik? Inzet hierbij: Kinder Kwaliteitenspel Voorbereiding

Nadere informatie

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Stimuleringsproject LOB in het mbo Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Samenwerken aan LOB Jongeren beter toerusten voor het maken van passende keuzes in de eigen loopbaan door bewust

Nadere informatie

Wat willen de leerlingen?

Wat willen de leerlingen? Metje Jantje Groeneveld is sinds 2005 programmaleider Onderwijs bij Hiteq, het expertisecentrum voor technisch vakmanschap in de toekomst. Voor die tijd was zij projectleider examens bij Kenteq en vervulde

Nadere informatie

De N-factor, lessencyclus over netwerken

De N-factor, lessencyclus over netwerken De N-factor, lessencyclus over netwerken Hermien Miltenburg VvSL congres 5-11-2015 Ontwikkeld in kader project stimulering LOB VO raad i.s.m. La Red. Hermien Miltenburg Relatiemarketeer + oudervoorlichter

Nadere informatie

Benodigdheden: Bijlage bij deze opdracht Uitgeprinte tabel voor iedere jongere

Benodigdheden: Bijlage bij deze opdracht Uitgeprinte tabel voor iedere jongere Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

LOB als voorbereiding op Participatie. Bernadette Bartelings Loopbaan coördinator VSO detaalbrug Vitus Zuid

LOB als voorbereiding op Participatie. Bernadette Bartelings Loopbaan coördinator VSO detaalbrug Vitus Zuid LOB als voorbereiding op Participatie Bernadette Bartelings Loopbaan coördinator VSO detaalbrug Vitus Zuid Als we denken aan Participatie. Dan denken we waaraan o.a. gewerkt dient te worden. Optimaliseren

Nadere informatie

Loopbaanoriëntatie en begeleiding in de Theoretische Leerweg. DANIËL KERS & WENDY KERS

Loopbaanoriëntatie en begeleiding in de Theoretische Leerweg. DANIËL KERS & WENDY KERS Loopbaanoriëntatie en begeleiding in de Theoretische Leerweg. DANIËL KERS & WENDY KERS INHOUD Aanleiding van het onderzoek. Onderzoeksvragen. De deelnemers. Kritieke succesfactoren volgens de literatuur.

Nadere informatie

Motivatie voor loopbaanleren door de inzet van sociale media Hoe organiseer je het? Hoe manage je het? Hoe realiseer je het?

Motivatie voor loopbaanleren door de inzet van sociale media Hoe organiseer je het? Hoe manage je het? Hoe realiseer je het? Motivatie voor loopbaanleren door de inzet van sociale media Hoe organiseer je het? Hoe manage je het? Hoe realiseer je het? Ruim 90% van de werkgevers zoekt via sociale media naar informatie over sollicitanten.

Nadere informatie

Doorlopende leerlijn LOB op het vwo. klas Keuzemoment: Doelstellingen: Loopbaan Competenties: 1 * Twee talen kiezen uit. 1.

Doorlopende leerlijn LOB op het vwo. klas Keuzemoment: Doelstellingen: Loopbaan Competenties: 1 * Twee talen kiezen uit. 1. Doorlopende leerlijn LOB op het vwo klas Keuzemoment: Doelstellingen: Loopbaan Competenties: 1 * Twee talen kiezen uit 1. Signaal Kwaliteitenreflectie Frans, Duits en Spaans oppakken Motievenreflectie

Nadere informatie

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Stimuleringsproject LOB in het mbo Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Checklist voor de opzet van een ontwikkelings- en begeleidingslijn De grote vraag is hoe het vmbo en mbo het beste

Nadere informatie

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Stimuleringsproject LOB in het mbo Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Visie ontwikkelen in regionale inspiratiebijeenkomsten Wat verstaan we eigenlijk onder loopbaanoriëntatie en -begeleiding

Nadere informatie

Programma sessie. Vraag. theorie naar. praktijk. Van wie heeft u geleerd na te denken over de keuzes in uw loopbaan? VMBO Congres 31 januari 2013.

Programma sessie. Vraag. theorie naar. praktijk. Van wie heeft u geleerd na te denken over de keuzes in uw loopbaan? VMBO Congres 31 januari 2013. Loopbaan Oriëntatie en Begeleiding op het VMBO Ahmed Mahamed Jan Lauwrens Haisma Programma sessie van theorie naar praktijk en in gesprek daarover Vraag Van wie heeft u geleerd na te denken over de keuzes

Nadere informatie

Loopbaanleerlijn Groeidocument

Loopbaanleerlijn Groeidocument Onderstaande is de visie op een doorlopende leerlijn op vmbo, ontwikkeld door meerdere scholen in het Oosten van Nederland, verenigd in samenwerkingsverband Profijt. Dit document is nadrukkelijk ter inspiratie

Nadere informatie

Verankering loopbaandossier LOB is van iedereen!

Verankering loopbaandossier LOB is van iedereen! Verankering loopbaandossier LOB is van iedereen! Heleen Toebast 1 november 2018 Programma Introductie Expertisepunt LOB Aanleiding Wetgeving Ambitie/kwaliteitsagenda Wat? Verankeren Gehele keten Samenhang

Nadere informatie

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: LOB programma waar zijn we? keuzekaart met oa: Gemengde Leerweg; lok. Mvz - mevr. Noordergraaf Havo en

Nadere informatie

CP9. In gesprek over de toekomst

CP9. In gesprek over de toekomst CP9 In gesprek over de toekomst Na het voortgezet onderwijs kiest uw kind welk vak hij wil gaan leren en welke opleiding hij wil gaan volgen. Hij maakt een beroepskeuze. Een decaan of studiebegeleider

Nadere informatie

Loopbaanoriëntatie en begeleiding voor decanen en mentoren

Loopbaanoriëntatie en begeleiding voor decanen en mentoren Loopbaanoriëntatie en begeleiding voor decanen en mentoren Loopbaanoriëntatie staat in het voortgezet onderwijs volop in de belangstelling. De VO raad ziet loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) als

Nadere informatie

De Overstap. Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO

De Overstap. Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO Let op! Informatie over de procedure aanmelding wordt tijdens de decemberavonden in het VO aan u gegeven! De Overstap SCHOOLSOORTEN PRO VMBO

Nadere informatie

LOOPBAANVAARDIGHEID LOOPBAANLEREN HOOFDSTUK 1

LOOPBAANVAARDIGHEID LOOPBAANLEREN HOOFDSTUK 1 LPBAANVAARDIGHEID LPBAANLEREN HFDSTUK 1 Loopbaanvaardigheid Alle ogen zijn gericht op je reisdoel: het diploma van de opleiding die je volgt. Dat diploma bewijst straks dat jij je beginnend beroepsbeoefenaar

Nadere informatie

De missie van het Vakcollege

De missie van het Vakcollege De missie van het Vakcollege Technisch talent al jong stimuleren en hen via een excellente leergang effectief opleiden voor een baan als gekwalificeerd vakman of vakvrouw in het bedrijfsleven. stempel

Nadere informatie

Leerwerktraject Horeca, Bakkerij en Recreatie

Leerwerktraject Horeca, Bakkerij en Recreatie Schooljaar 2017-2019 Leerwerktraject Horeca, Bakkerij en Recreatie Voortgezet Onderwijs Veghel Vak: Nederlands Methode: Nieuw Nederlands Beide verwerkingsopdrachten moeten voldoende zijn. N.b. Wijzigingen

Nadere informatie

Profiel Product Verantwoording. LOB (Loopbaan oriëntatie en begeleiding) Leraren Opleiding. Management & Organisatie

Profiel Product Verantwoording. LOB (Loopbaan oriëntatie en begeleiding) Leraren Opleiding. Management & Organisatie Opdracht: Profiel Product Verantwoording LOB (Loopbaan oriëntatie en begeleiding) Leraren Opleiding Management & Organisatie Naam auteur(s) Vakgebied Bart Deelen M&O Student nr 10761799 Titel Onderwerp

Nadere informatie

Van Loopbaanidee naar Loopbaan-ID.

Van Loopbaanidee naar Loopbaan-ID. Van Loopbaanidee naar Loopbaan-ID Recht op een goede LOB Belang Leerling Belang Ouders???? Belang School Belang Maatschappij /bedrijven Levenslang leren Arbeidsmarkt Mbo/Ho Vo Bo ervaringen Loopbaanbegeleiding

Nadere informatie

Plenair Debat. 34184 Profielen Vmbo

Plenair Debat. 34184 Profielen Vmbo Kamerlid: Straus Fractiecommissie: OCW 34184 Profielen Vmbo Plenair Debat Het vmbo voldoet niet meer aan de eisen van deze tijd. Het sluit niet aan bij het vervolg onderwijs en al helemaal niet bij de

Nadere informatie

Dienstverlening & Producten

Dienstverlening & Producten Dienstverlening & Producten Een kennismaking met de bovenbouwopleiding VMBO BB/KB in Lemmer Intersectoraal Dienstverlening & Producten maart 2016 Inhoud Onderbouw bovenbouw: doorlopend lesprogramma Wat

Nadere informatie

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: LOB programma waar zijn we? keuzekaart met oa: Gemengde Leerweg; mevr. Noordergraaf Nieuw vak: Kunst2

Nadere informatie

MAVO-2 15 januari 2019

MAVO-2 15 januari 2019 Voorlichting MAVO-2 15 januari 2019 Eigenschappen leerweg MAVO/TL Alleen theoretische vakken 6/7 examenvakken Dus typisch voor de theoretisch gemotiveerde leerling! Opbouw profiel mavo 3-1 A. Gemeenschappelijk

Nadere informatie

1e klas: met vrienden en vriendinnen van de basisschool in één klas

1e klas: met vrienden en vriendinnen van de basisschool in één klas 1 mavo Intro Deze brochure geeft u informatie over de vmbo-theoretische leerweg op hethml: de mavo. Met vragen kunt u terecht bij de afdelingsleider bovenbouw mavo, Thomas ter Hart. 1e klas: met vrienden

Nadere informatie

Scholingsaanbod voor loopbaanbegeleiders

Scholingsaanbod voor loopbaanbegeleiders Scholingsaanbod voor loopbaanbegeleiders Koning Willem 1 College Professionalisering op het gebied van loopbaanbegeleiding Maart 2014 1 Inleiding/Voorwoord Loopbaan oriëntatie en begeleiding (LOB) is een

Nadere informatie

Criteria. Wat doen mensen in je omgeving?

Criteria. Wat doen mensen in je omgeving? Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING In gesprek met elkaar. Uitwerking van de stellingen. De onderstaande stellingen hebben we deze avond besproken onder elke stelling staan een aantal opmerkingen die

Nadere informatie

Hoofdvaart College Profiel-avond 2016

Hoofdvaart College Profiel-avond 2016 Hoofdvaart College Profiel-avond 2016 Programma 19.00 uur Welkom door Dhr. G. van der Meulen, directeur 19.05 uur Presentatie vernieuwing beroepsgerichte examens. 19.20 uur Presentatie loopbaanleren 19.35

Nadere informatie

Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO

Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO De Overstap Let op! Informatie over de procedure aanmelding wordt tijdens de decemberavonden in het VO aan de ouders gegeven. Inrichting van

Nadere informatie

Van mentor naar coach. Nuborgh College Oostenlicht

Van mentor naar coach. Nuborgh College Oostenlicht Van mentor naar coach Nuborgh College Oostenlicht Programma Deel 1: Welkom, inleiding, onze school. Deel 2: Van mentor naar coach in de onderbouw. Deel 3: Van mentor naar coach in de bovenbouw. Deel 4:

Nadere informatie

Criteria. Draaiboek interactieve ouderbijeenkomst: presentaties door jongeren over hun stage

Criteria. Draaiboek interactieve ouderbijeenkomst: presentaties door jongeren over hun stage Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

1. Minimaal een week voor een open dag / studiedag vraag je per mail (NIET via Magister) toestemming aan je mentor.

1. Minimaal een week voor een open dag / studiedag vraag je per mail (NIET via Magister) toestemming aan je mentor. PTA Opdracht H4 Om straks een weloverwogen keuze voor een vervolgstudie/tussenjaar/of? te kunnen maken, is het belangrijk dat je dit schooljaar (meer) zicht krijgt op wie je bent, wat je kunt, waar je

Nadere informatie

LOB in de beroepsgerichte leerwegen van. sc Delfland

LOB in de beroepsgerichte leerwegen van. sc Delfland LOB in de beroepsgerichte leerwegen van sc Delfland Een integrale aanpak van LOB in de school verbetert de keuze en oriëntatie op de (studie)loopbaan van elke leerling. Periode 2018-2022 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Maak nu de opdrachten in deze lesbrief en kom erachter of jij je keuze al kunt maken!

Maak nu de opdrachten in deze lesbrief en kom erachter of jij je keuze al kunt maken! Beste leerling, Kiezen is best lastig, zeker als het om een vervolgopleiding gaat. Om je hierbij te helpen is er LOB, Loopbaan Oriëntatie en Begeleiding. Iedere vo-school geeft hier op zijn eigen manier

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar ST3. Saenredam College

Programma van toetsing en afsluiting Schooljaar ST3. Saenredam College Schooljaar 2018-2019 ST3 Saenredam College Studie: ST3 Vak: aardrijkskunde EIND Eindcijfer op helen S300 Eindgemiddelde cijfer leerjaar 3 van alle toetsen en SO's Eindgemiddelde cijfer leerjaar 3 van alle

Nadere informatie

Maak nu de opdrachten in deze lesbrief en kom erachter of jij je keuze al kunt maken!

Maak nu de opdrachten in deze lesbrief en kom erachter of jij je keuze al kunt maken! Beste leerling, Kiezen is best lastig, zeker als het om een vervolgopleiding gaat. Om je hierbij te helpen is er LOB, Loopbaan Oriëntatie en Begeleiding. Iedere vo-school geeft hier op zijn eigen manier

Nadere informatie

(Leer)loopbaanbegeleiding voor loopbaanzekerheid VLOR-SEMINARIE ONDERWIJSLOOPBAANBEGELEIDING VEERLE VAN DAMME ELS VAN DE WALLE

(Leer)loopbaanbegeleiding voor loopbaanzekerheid VLOR-SEMINARIE ONDERWIJSLOOPBAANBEGELEIDING VEERLE VAN DAMME ELS VAN DE WALLE (Leer)loopbaanbegeleiding voor loopbaanzekerheid VLOR-SEMINARIE ONDERWIJSLOOPBAANBEGELEIDING 14-2-2017 VEERLE VAN DAMME ELS VAN DE WALLE Missie VDAB 2 Loopbaanzekerheid voor elke burger Vlaamse burgers

Nadere informatie

2 jarig Verzorgende IG BOL

2 jarig Verzorgende IG BOL 2 jarig Verzorgende IG BOL Loopbaanoriëntatie Begeleiding (LOB) Leerjaar 1 Fase A Docentenhandleiding LOB Fase A leerjaar 1 Ontwikkelaar: Rianne Schuur Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 1.1 Beginsituatie...

Nadere informatie

ONDERWIJSVERNIEUWING VMBO Media, Vormgeving & Ict

ONDERWIJSVERNIEUWING VMBO Media, Vormgeving & Ict WELKOM ONDERWIJSVERNIEUWING VMBO Media, Vormgeving & Ict ANKE CUIJPERS 07-0-07 DOEL PRESENTATIE Uitleg landelijke onderwijsvernieuwing vmbo Unieke mogelijkheden en kansen binnen SintLucas met Media, Vormgeving

Nadere informatie

De netwerkvraag: een goede voorbereiding is het halve werk. - Ik ben op zoek naar iemand die mij iets kan vertellen over wat het verschil is tussen de

De netwerkvraag: een goede voorbereiding is het halve werk. - Ik ben op zoek naar iemand die mij iets kan vertellen over wat het verschil is tussen de Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

Studieloopbaan en Loopbaanorientatie. Nieke Campagne Studenten Loopbaan Service Universiteit Leiden

Studieloopbaan en Loopbaanorientatie. Nieke Campagne Studenten Loopbaan Service Universiteit Leiden Studieloopbaan en Loopbaanorientatie Nieke Campagne Studenten Loopbaan Service Universiteit Leiden Programma - Wat kan er in de opleiding - Hoe kies je? - Loopbaan oriëntatie en Studieloopbaankeuzes, binnen

Nadere informatie

Informatieavond klas 3 MAVO. Profiel & Vakkenpakket Keuze

Informatieavond klas 3 MAVO. Profiel & Vakkenpakket Keuze Informatieavond klas 3 MAVO Profiel & Vakkenpakket Keuze Programma: Welkom Algemene informatie door decaan Informatie ronde BGV Einde 19.30 uur 19.35 uur 20.15 uur 21.00 uur Welkom! Mentoren : Dhr. M.

Nadere informatie

LOB in de nieuwe examenprogramma s Handreiking

LOB in de nieuwe examenprogramma s Handreiking LOB in de nieuwe examenprogramma s Handreiking 1. Inleiding 1.1 Aanleiding In het verleden was LOB (loopbaanoriëntatie en begeleiding) vooral gericht op het maken van de juiste studie- en beroepskeuze.

Nadere informatie

Meer jonge mensen in de techniek. Daarbij ondersteunen we uw school of bedrijf!

Meer jonge mensen in de techniek. Daarbij ondersteunen we uw school of bedrijf! Meer jonge mensen in de techniek Daarbij ondersteunen we uw school of bedrijf! Over TechniekTalent.nu TechniekTalent.nu is een samenwerkingsverband van acht technische sectoren met één doel: meer instroom

Nadere informatie

Verbreden van de loopbaandialoog met sociale media

Verbreden van de loopbaandialoog met sociale media Mariëlle Rutten Verbreden van de loopbaandialoog met sociale media Minisymposium 16 november 2011 Programma Kaders onderzoek op basis van literatuurstudie Workshop versterken individuele begeleidingsgesprekken

Nadere informatie

BBL3 Programma van Toetsing en Afsluiting

BBL3 Programma van Toetsing en Afsluiting BBL3 Programma van Toetsing en Afsluiting Farelcollege Kastanjelaan 50 2982 CM Ridderkerk PTA Programma van Toetsing en Afsluiting (cursus 18-19) Naam vak: maatschappijleer Periode Inhoud Toetsvorm Herkansing

Nadere informatie

LOB in klas 3. Informatie over Loopbaan Oriëntatie en -Begeleiding. Klas 3 Basisberoepsgerichte Leerweg. het decanaat

LOB in klas 3. Informatie over Loopbaan Oriëntatie en -Begeleiding. Klas 3 Basisberoepsgerichte Leerweg. het decanaat LOB in klas 3 Informatie over Loopbaan Oriëntatie en -Begeleiding Klas 3 Basisberoepsgerichte Leerweg het decanaat 1 LOB klas 3 BL ORS Lek en Linge vestiging Lingeborgh 1516 Aan de ouders/verzorgers van

Nadere informatie

Criteria. Ervaren op school

Criteria. Ervaren op school Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

De kwaliteitsagenda LOB en de rol van decanen

De kwaliteitsagenda LOB en de rol van decanen De kwaliteitsagenda LOB en de rol van decanen Inge Kirsten Peter Huwae Op weg naar goede LOB Waar ben je tegenaan gelopen op het moment dat je LOB wilde verbeteren binnen jouw organisatie? Individueel;

Nadere informatie

Visie op LOB van het Summa College

Visie op LOB van het Summa College Visie op LOB van het Summa College Datum: 21 mei 2013 Auteur(s): Linda van Steenhoven (manager onderwijs) en Claudine Hogenboom (Dienst O&S) Versie: 1.0 (definitief) Visie op LOB van het Summa College

Nadere informatie

Studiekeuzecheck euzech voor het mbo

Studiekeuzecheck euzech voor het mbo Studiekeuzecheck voor het mbo Nieuwe manieren om aankomende studenten te begeleiden bij hun keuze Studiekeuzecheck euzech voor het mbo Nieuwe manieren om studenten te begeleiden bij hun keuze Bijlage 1

Nadere informatie