Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/74499 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Lezen - Stijlfiguren 2 Vooraf Stap1 Stap2 Stap3 Stap4 Over dit lesmateriaal Pagina 1
Lezen - Stijlfiguren 2 Vooraf Leerdoel Je weet wat de stijlfiguren tegenstelling en overdrijving betekenen. Je begrijpt waarvoor deze stijlfiguren gebruikt kunnen worden. Je kunt deze stijlfiguren herkennen in een zin. Je kunt deze stijlfiguren toepassen in een zin. Eindproduct Je maakt een gedicht, waarin stijlfiguren zijn verwerkt. Alleen of samen? De eerste drie stappen doe je zoveel mogelijk alleen. Alleen als je er niet uitkomt, mag je een klasgenoot of je docent om hulp vragen. De vierde stap doe je samen met een klasgenoot. Tijd Je kunt twee lesuren gebruiken voor deze opdracht. Stap1 Theorie Bestudeer de volgende onderwerpen uit de Kennisbank Nederlands. KB: Tegenstelling en overdrijving Sluit de Kennisbank. Doe vervolgens de sleepoefening. Pagina 2
Theorie kn.nu/xfp6r 1 Theorie Tegenstelling en overdrijving zijn voorbeelden van. Bij een worden tegengestelde zaken gecombineerd, zodat ze meer opvallen. Bij een wordt iets op een overdreven manier uitgedrukt. Een overdrijving wordt ook wel een genoemd. Beschikbare keuzes: tegenstelling, overdrijving, stijlfiguren, hyperbool Als je het moeilijk vond om de juiste woorden in te vullen, is het verstandig de onderwerpen uit de Kennisbank nog een keer te bestuderen. Stap2 Oefenen 1. Maak de volgende meerkeuze-oefening over tegenstellingen. Tegenstellingen kn.nu/ym7qn 1 een florerend bedrijf Pagina 3
a. collectief b. noodlijdend c. groot d. overvloedig 2 inductief te werk gaan a. globaal b. optimaal c. deductief d. positief 3 een progressieve partij a. subjectieve b. vooruitstrevende c. offensieve d. conservatieve 4 een optimaal resultaat a. minimaal b. superieur c. praktisch d. overvloedig 5 inheemse producten a. glanzende b. uitheemse c. inferieure d. overvloedige 6 een chronische ontsteking Pagina 4
a. concrete b. kortstondige c. globale d. beklagenswaardige 7 intern wonen a. extern b. collectief c. uitheems d. voorlopig 8 een labiele persoonlijkheid a. rationele b. offensieve c. statische d. stabiele 9 impliciete argumenten a. egoïstische b. zorgvuldige c. expliciete d. inductieve 10 een praktisch vak a. willekeurig b. veelomvattend c. zorgvuldig d. theoretisch 11 lichamelijk lijden Pagina 5
a. labiel b. inductief c. geestelijk d. rationeel 12 egoïstisch gedrag a. slordig b. labiel c. altruïstisch d. rationeel 13 een abstract begrip a. officieus b. theoretisch c. concreet d. veelomvattend 14 een globale berekening a. gedetailleerde b. optimale c. objectieve d. vaststaande 15 een definitief besluit a. slordig b. voorlopig c. sociaal d. rationeel 16 inferieure kwaliteit Pagina 6
a. oppervlakkige b. vakkundige c. superieure d. statische 17 een mislukte oogst a. voorlopige b. gelijkmatige c. overvloedige d. gelukkige 18 een analyse maken a. synthese b. inductie c. theorie d. deductie 19 een objectieve weergave a. inferieure b. korte c. ondoordachte d. subjectieve 20 een dynamisch bedrijf a. statisch b. collectief c. beklagenswaardig d. klein Pagina 7 2. Lees de zinnen in het tekstblokje.
In de zinnen is de stijlfiguur overdrijving gebruikt. 1. In Nederland regent het 29 van de 30 dagen. 2. Je wordt doodgegooid met informatie over de verkiezingen. 3. Ik heb wel een eeuw op je staan wachten. Herschrijf deze zinnen, zodat er geen 'overdrijving' instaat. Vergelijk jouw zinnen met die van een klasgenoot. 3. De volgende zinnen hebben beide een ander stijlfiguur in zich. Neem de zinnen over in je schrift en geef aan of er een tegenstelling of een overdrijving als stijlfiguur gebruikt is. Onderstreep het woord waaruit dat blijkt. Bespreek je antwoorden met een klasgenoot. 1. 's Lands grootste kruidenier gaat op de kleintjes letten. 2. Je wordt doodgegooid met al die acties van de fietsenmaker. Stap3 Gedichten Lees het gedicht dat hieronder staat. Het gedicht heet De Dapperstraat en is geschreven door J.C. Bloem. In het gedicht worden de stijlfiguren overdrijving en tegenstelling gebruikt. Pagina 8
De Dapperstraat Natuur is voor tevredenen of legen. En dan: wat is natuur nog in dit land? Een stukje bos, ter grootte van een krant, Een heuvel met wat villaatjes ertegen. Geef mij de grauwe, stedelijke wegen, De in kaden vastgeklonken waterkant, De wolken, nooit zo schoon dan als ze, omrand Door zolderramen, langs de lucht bewegen. Alles is veel voor wie niet veel verwacht. Het leven houdt zijn wonderen verborgen Tot het ze, opeens, toont in hun hogen staat. Dit heb ik bij mijzelven overdacht, Verregend, op een miezerigen morgen, Domweg gelukkig, in de Dapperstraat. Vraag In welke zinnen worden deze stijlfiguren gebruikt? Bespreek jouw antwoorden met die van een klasgenoot. Als jullie er niet uitkomen, mogen jullie de docent om hulp vragen. In het volgende gedicht wordt overdrijving gebruikt. Het gedicht heet 'De leeuw' en is geschreven door De schoolmeester. De leeuw Een leeuw is eigentlijk iemand, Die bang is voor niemand. Zijn oogen en zijn neus Zijn grooter dan die van een reus En zijn muil Is een ware moordkuil Vraag Pagina 9
Welke overdrijvingen worden er in het gedicht gebruikt? Bespreek jouw antwoorden met die van een klasgenoot. Als jullie er niet uitkomen, mogen jullie de docent om hulp vragen. Stap4 Gedicht maken Nu ga jij zelf een gedicht schrijven. Dit doe je samen met een klasgenoot. Informatie over gedichten vind je in de Kennisbank Nederlands. KB: Gedichten Jullie gaan gekruist rijm gebruiken. In het volgende gedicht van Annie M.G. Schmidt wordt ook gekruist rijm gebruikt. Opdracht In het gedicht moet minstens één overdrijving staan en één tegenstelling. Het gedicht moet gaan over vervoer. Denk bijvoorbeeld aan een gedicht over fietsen of een gedicht over in de file staan. Als jullie helemaal tevreden zijn over het gedicht, leveren jullie het in bij je docent. Hij/zij zal jullie gedicht beoordelen. Pagina 10
Antwoorden Antwoorden: Theorie 1 Theorie Tegenstelling en overdrijving zijn voorbeelden van stijlfiguren. Bij een tegenstelling worden tegengestelde zaken gecombineerd, zodat ze meer opvallen. Bij een overdrijving wordt iets op een overdreven manier uitgedrukt. Een overdrijving wordt ook wel een hyperbool genoemd. Aantal punten juist antwoord: 1 Pagina 11
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 August 2016 om 09:50 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 3; Leerinhoud en Nederlands; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Pagina 12