Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 July 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/77301 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Bedrijfskolom Vooraf Activiteiten Stap1 Stap2 Stap3 Stap4 Over dit lesmateriaal Pagina 1
Bedrijfskolom Vooraf Hoe veel landen verwacht jij dat een spijkerbroek door heen gaat, voordat het in Nederland over de toonbank kan gaan? Overleg je antwoord met een klasgenoot. Leerdoel Wist je dat er jaarlijks zo n 15 miljoen spijkerbroeken in Nederland over de toonbank gaan? Daarvan hangen er vast wel één of twee bij jou in de kledingkast. Die 15 miljoen broeken worden niet in Nederland gemaakt. Voordat jij ermee thuis komt, hebben ze al een hele reis achter de rug. Het verbouwen van de grondstof, het weven van de stof, het in elkaar zetten, wassen en bleken: alles gebeurt op verschillende plekken in "global village". Dit gesleep heeft alles te maken met de goedkope transportprijzen in het vlieg en scheepsverkeer, en de lage lonen in ontwikkkelingslanden. In deze opdracht onderzoek je welke weg een product aflegt van producent naar consument.?eindproduct Je maakt een item voor je eindproduct, waarin je de bedrijfskolom van een spijkerbroek in een beeld en kaart brengt. Daarnaast leg je uit waarom de bedrijfskolom zo in elkaar zit. Beoordeling Individuele beoordeling: Heb je een zorgvuldig antwoord gegeven op de vraag: Hoe zit de bedrijfskolom van een spijkerbroek eruit? Heb je correct antwoord gegeven op de vraag: Waarom zit de bedrijfskolom van een spijkerbroek er zo uit? Groepsbeoordeling: Is de informatie in het item duidelijk uitgelegd? Is het item zorgvuldig samengesteld: taal/vormgeving? Is het item origineel uitgewerkt??aan het eind van de opdracht kunnen jullie: uitleggen waarom Nederland producten importeert; Pagina 2
uitleggen wat een bedrijfskolom is; de schakels in een bedrijfskolom in beeld brengen. In deze opdracht ga je werken aan de volgende deelcompetenties: enquêteren; informatie ordenen; informatie presenteren (vorm afhankelijk van gekozen eindproduct). Alleen of samen? Dit is een individuele opdracht. Activiteiten Stap Groepsgrootte Activiteit Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Alleen Alleen Alleen Alleen Kennisbank over de bedrijfskolom bestuderen en oefening maken. Opschrijven wat en wie er nodig zijn om een spijkerboek te kunnen produceren. Lijst aanvullen met behulp van een tekst, vraag beantwoorden en op de wereldkaart in je logboek verwerken en informatie opzoeken over aspecten die met de bedrijfskolom van een spijkerbroek te maken hebben. Item maken waarin je duidelijk de bedrijfskolom van een spijkerbroek in beeld brengt. Benodigdheden Geen bijzonderheden. Tijd Voor deze opdracht heb je onbepaalde tijd nodig. Stap1 Kennisbank Bestudeer de onderstaande kennisbank. KB: Bedrijfskolom Maak nu de bijbehorende oefening. Pagina 3
Bedrijfskolom kn.nu/n5vw8 1 van 6 Wat is een bedrijfskolom? Een bedrijfskolom... a....zijn de bedrijven waarmee een bedrijf handelt. b....is de productieweg binnen een bedrijf. c....zijn alle bedrijven die eenzelfde soort product maken. d....geeft aan welke bedrijven in de productieweg van een product voorkomen. 2 van 6 Wat is een bedrijfstak of branche? Een bedrijfstak... a....is de productieweg binnen een bedrijf. b....geeft aan welke bedrijven in de productieweg van een product voorkomen. c....zijn alle bedrijven die eenzelfde soort product maken. d....zijn de bedrijven waarmee een bedrijf handelt. 3 van 6 Hieronder staan een aantal bedrijven uit de bedrijfskolom voor kleding. Zet de bedrijven in de juiste volgorde. Spinnerij Herenmodezaak Weverij Textielfabriek Katoenplantage 4 van 6 Bekijk de bedrijfskolom. Welke twee beweringen kloppen? Pagina 4
a. De goederenstroom loopt van boven naar beneden. b. De goederenstroom loopt van beneden naar boven. c. De geldstroom loopt van boven naar beneden. d. De geldstroom loopt van beneden naar boven. 5 van 6 Bekijk de bedrijfskolom. Bereken de toegevoegde waarde van de bakkerswinkel. a. 0,80 b. 1,10 c. 1,90 d. 3,65 6 van 6 Een supermarkt koopt het brood niet langer bij een broodfabriek, maar koopt meel bij de meelfabriek en gaat het brood zelf bakken. Wat gebeurt met de bedrijfskolom? Pagina 5
a. De bedrijfskolom voor het brood wordt korter. b. De bedrijfskolom voor het brood verandert niet. c. De bedrijfskolom voor het brood wordt langer. Stap2 Brainstormronde Schrijf in je logboek op wat en wie nodig zijn om een spijkerbroek te kunnen produceren. Stel de volgende vragen: Welke materialen zijn er in verwerkt? Waar denk je dat deze materialen vandaan komen? En in welke landen is er aan je broek gewerkt? Wie heeft er aan de broek gewerkt? Wie moet er aan de broek verdienen? Welke gevolgen heeft de productie van de spijkerbroek op het milieu? Je hoeft de vragen niet nauwkeurig te beantwoorden. Het gaat erom dat je een idee krijgt hoe internationaal zeg mondiaal- jouw spijkerbroek is. Pagina 6
Stap3 Lees de onderstaande tekst. Kun je de lijst die je hebt gemaakt hiermee aanvullen? De wereldreis gaat ongeveer als volgt: 1. De ontwerpers van Strauss & Co ontwerpen een model voor de Europese markt. Het ontwerp en de werktekening worden per fax en E-mail naar de productie-eenheid in de Filippijnen gestuurd. 2. Het katoen wordt in Kazachstan of India geoogst en naar China verstuurd. Daar wordt er katoengaren van gesponnen. Terug in de Filippijnen wordt het garen met de specifieke indigokleuren (soort blauw) geverfd. De natuurlijke kleur komt van het plantje Indigofera tinctora, dat oorspronkelijk uit India komt. 3. Na het weven gaat het garen naar Polen om daar tot rollen stof te worden geweven. 4. De rollen stof, binnenvoering, knopen, ritsen en dergelijke worden naar de Filippijnen gestuurd waar naaisters de broeken in elkaar zetten. Binnenvoering en het label komen uit Frankrijk naar de Phillipijnen. 5. De laatste behandeling is het bleken met puimsteen. Deze behandeling vindt in Griekenland plaats en geeft de broek de typisch versleten look 6. De broek wordt verkocht in Nederland. 7. Als het model uit de mode is, geef je het aan een liefdadigheidsorganisatie die kleding voor arme landen inzamelt. Je broek gaat vervolgens per schip en vrachtwagen naar Afrika. Daar belandt de broek -bijvoorbeeld- op de lokale markt in Oeganda. Formuleer in je logboek een antwoord op de vraag, waarom spijkerbroeken voor een groot gedeelte in het buitenland worden gemaakt. Verwerk deze gegevens in een schets op de wereldkaart in je logboek. Ga op zoek naar extra informatie over aspecten die met de bedrijfskolom van een spijkerbroek te maken hebben. Bijvoorbeeld over de arbeidsomstandigheden in ateliers of over milieuaspecten van produceren. Op de onderstaande websites kun je meer informatie over de productie van kleding vinden: Stap4 www.made-by.nl www.goedewaar.nl www.schonekleren.nl Pagina 7
Verwerk de gegevens uit deze opdracht tot een item voor jullie eindproduct. Zorg ervoor dat je in het item duidelijk de bedrijfskolom van een spijkerbroek in beeld en kaart brengt. Geef daarnaast een verklaring waarom de bedrijfskolom zo in elkaar zit. Idee: Maak een stripverhaal voor in de krant. Idee: Maak een muurstrip of een fotocollage voor in het wereldcafé. Idee: Maak gebruik van een wereldkaart om je verhaal te verfilmen. Idee: Maak/bedenk een interactieve wereldkaart voor je website. Idee: Maak een wereldkaart als speelbord, waarbij de reis de speelvakjes zijn. Pagina 8
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 21 July 2016 om 15:55 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2; Leerinhoud en Werk, welzijn en welvaart; Mens en maatschappij; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Pagina 9