GEMEENTE BEUNINGEN PROGRAMMABEGROTING

GEMEENTE BEUNINGEN PROGRAMMABEGROTING 2015 2018

Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 1

Inhoud Voorwoord... 5 Voorstellen... 7 Programma s... 29 Programma algemeen bestuur... 30 Programma integrale veiligheid... 33 Programma verkeer en vervoer... 35 Programma economische zaken... 40 Programma onderwijs... 42 Programma welzijn... 45 Programma maatschappelijke ondersteuning... 49 Programma sociale voorzieningen... 54 Programma landschap, milieu en groen... 57 Programma ruimtelijke ordening en volkshuisvesting... 65 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien... 69 Paragrafen... 72 Paragraaf bezuinigen... 73 Paragraaf decentralisaties Sociaal Domein... 77 Paragraaf lokale heffingen... 81 Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing... 91 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 2

Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen... 99 Paragraaf financiering...105 Paragraaf bedrijfsvoering...109 Paragraaf verbonden partijen...111 Paragraaf grondbeleid...115 Paragraaf reserves en voorzieningen...125 Bijlage 1: Uitgangspunten begroting... 128 Bijlage 2: Meerjareninvesteringsbegroting... 131 Bijlage 3: Begroting Grondbedrijf... 136 Bijlage 4: Taakstelling bezuinigingen... 137 Bijlage 5: Nieuw beleid meerjarenperspectief... 140 Bijlage 6: Vaststellingsbesluit algemene dienst... 141 Bijlage 7: Berekening EMU-saldo... 143 Begrippenlijst... 144 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 3

Voorwoord Voor u ligt de begroting 2015 en de meerjarenbegroting 2016-2018 van de gemeente Beuningen. Opnieuw is het noodzakelijk geweest om de begroting financieel sluitend te krijgen door het invoeren van extra bezuinigingen. De directe aanleiding voor deze bezuinigingen komt voort uit enkele financiële tegenvallers, zoals het gestegen aantal bijstandsontvangers en de ontwikkeling van het gemeentefonds. De indirecte aanleiding is gelegen in het gegeven dat de gemeente de afgelopen jaren tegenvallers niet kon opvangen binnen de begroting en daardoor exploitatietekorten ontstonden die de reservepositie verslechterden. De situatie van meerjarenbegrotingen waarbij enkele jaren geen sluitend financieel beeld vertonen is met de stand van de huidige reserves niet mogelijk. Door de extra bezuinigingsronde is het mogelijk geworden om nu een begroting voor te leggen die alle jaren financieel sluitend is. De uitkomst van de gehouden bezuinigingsronde wordt in deze begroting gepresenteerd. De bezuiniging is onder andere gebaseerd op het kritisch onderzoeken van de binnen het grondbedrijf gehanteerde uitgangspunten. Mede door recent ontvangen extern advies is het mogelijk geweest om een aantal uitgangspunten op positieve manier bij te stellen, waardoor de druk op de begroting vermindert. Daarnaast is de bezuinigingsronde gebaseerd op afnemende organisatiekosten bij een kleinere organisatie, minder kosten door efficiënter te werken en inkomsten op te nemen die in de toekomst worden verwacht. De positieve resultaten kunnen helaas nog niet leiden tot het genereus opnemen van nieuw beleid of tot het gewenste verminderen van de lokale lastendruk. Alhoewel de begrotingsoverschotten oplopen tot bijna 1 miljoen in 2018 blijft een zuinig en spaarzaam beleid noodzakelijk voor de gemeente Beuningen. Het wegwerken van de tekorten in het grondbedrijf is nog steeds de topprioriteit en zodra een begrotingsoverschot ook vertaald wordt in een werkelijk overschot, dan zal dit voordeel ingezet worden om de tekorten weg te werken en de reservepositie te verbeteren. Pas wanneer de gemeente weer een positieve reservepositie heeft zal het mogelijk zijn om deze inspanning te verminderen en na te denken over nieuw beleid en vermindering van de lokale lastendruk. Daarnaast komt op dit moment ook veel op de gemeente af. Met name de decentralisaties van de jeugdzorg, de AWBZ en de participatiewet brengen grote risico s mee voor de gemeente. In deze begroting zijn de financiële gevolgen verwerkt van deze decentralisaties, maar veel is nog onzeker. Ook deze onzekerheid noodzaakt de gemeente om begrotingsoverschotten te vormen, zodat in de toekomst deze risico s ook opgevangen kunnen worden. burgemeester en wethouders Dyanne Kocken Secretaris Carol van Eert burgemeester Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 6

Voorstellen 1. Stel de programmabegroting 2015 vast conform het huidige beleid met een totaal aan uitgaven van 57.134.000 en een totaal aan inkomsten van 55.569.000. 2. Stel de 1 e begrotingswijziging 2015 vast. 3. Neem kennis van de meerjarenbegroting 2016-2018. Beuningen, 4 november 2014 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 7

Financiële bijlage bij voorstellen Ad 1. Stel de programmabegroting 2015 vast conform het huidige beleid met een totaal aan uitgaven van 57.134.000 en een totaal aan inkomsten van 55.569.000. Het vaststellen van de programmabegroting conform het huidige beleid betekent dat de gemeenteraad vaststelt: De uitgaven en inkomsten per programma, met een begrotingstekort huidig beleid van 1.565.000 (afgerond). Programma Uitgaven Inkomsten Saldo (Bedragen in duizenden euro s) 2015 2015 2015 Algemeen bestuur -4.104 432-3.672 Integrale veiligheid -1.616 53-1.563 Verkeer en vervoer -2.775 43-2.732 Economische zaken -378 215-163 Onderwijs en kinderopvang -2.912 343-2.569 Welzijn -2.365 146-2.219 Maatschappelijke ondersteuning -14.568 691-13.877 Sociale voorzieningen -12.102 5.315-6.787 Landschap, milieu en groen -6.379 5.455-924 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting -6.482 4.798-1.684 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien -1.918 37.697 35.779 Totaal -55.599 55.188-411 Mutaties reserves -1.535 381-1.154 Totaal -57.134 55.569-1.565 De kredieten voor de vervangingsinvesteringen Vervangingsinvesteringen Kapitaallast Krediet Koningstraat / Schoenaker regelgedeelte 3.734 35.004 Hockeyvereniging MHCB, vervangen veld 1 24.667 200.000 Speelruimteplan investeringen 20.239 144.565 Rioolinspectiecamera 1.836 7.650 Verkeersteller interfase + laptop 1.470 10.501 Kommissie- en vergaderruimte kamer 25 1.239 13.768 Gemeentewerf, keukenblok + apparatuur 546 5.114 Automatisering investeringen 2014 66.358 250.088 Totaal vervangingsinvesteringen 120.089 666.690 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 8

De autorisatie voor de onttrekkingen aan de volgende reserves: Autorisatie college m.b.t. inzet reserves Autorisatie college Reserve fonds beeldende kunst 48.292 Totaal autorisatie college m.b.t. inzet reserves 48.292 Ad 2. Stel de 1 e begrotingswijziging 2015 vast. Het vaststellen van de 1 e begrotingswijziging 2015 betekent dat de gemeenteraad vaststelt: het nieuw beleid voor 2015 (het nieuw beleid voor de jaren 2016 2018 is ter kennisname), Nieuw beleid onontkoombaar - meerjarenoverzicht 2015 2016 2017 2018 Algemeen bestuur Promotie van Beuningen 15.000 30.000 30.000 30.000 Verkeer en vervoer Afwaarderen Van Heemstraweg Winssen 150.000 Oversteekbaarheid en snelheid Burgemeester Geradtslaan 35.000 Economische Zaken Revitalisering bedrijventerrein De Sluis Weurt 78.000 78.000 78.000 78.000 Onderwijs Uitbreiding permanente huisvesting De Dromedaris 22.000 22.000 22.000 Welzijn Muziekonderwijs 80.000 80.000 80.000 80.000 Dekking: vrijvallende middelen Stroming -79.000-37.000-37.000-37.000 Zwembad de Plons p.m. p.m. p.m. p.m. Nevengeul Aanleg recreatieve voorzieningen 50.000 Maatschappelijke ondersteuning Jongerenontmoetingscentrum 50.000 Landschap, milieu en groen Groenvervanging en -onderhoud 50.000 100.000 150.000 Herhaling geluidonderzoek 44.000 Energievisie 25.000 Totaal nieuw beleid onontkoombaar 129.000 492.000 323.000 323.000 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 9

het dekkingsvoorstel voor 2015 (het nieuw beleid voor de jaren 2016 2018 is ter kennisname) Dekkingsvoorstel 2015 2016 2017 2018 Opbrengst OZB (3% 2015-2018) 201.000 408.030 627.301 865.391 Stijging leges (1,5% 2015-2018) 23.000 46.000 69.000 92.000 Vrijvallende kapitaallasten 120.088 346.180 162.856 124.619 Vrijvallende kapitaallasten openstaande kredieten 150.000 Stelpost bezuinigingen 2012 193.097 193.097 193.097 193.097 Stelpost bezuinigingen 2013 127.264 443.764 443.764 443.764 Stelpost bezuinigingen 2015 803.133 586.354 544.817 552.317 Bijstellen budgetten 80.000 Totaal dekkingsvoorstel 1.697.582 2.023.425 2.040.835 2.271.188 het begrotingsresultaat 2015 Begrotingsresultaat 2015 Saldo meerjarenbegroting huidig beleid -1.565.423 Saldo meerjarenbegroting nieuw beleid -129.000 Dekkingsvoorstel 1.697.582 Totaal begrotingsresultaat 3.159 Ad 3. Neem kennis van de meerjarenbegroting 2016-2018 Meerjarenbegroting 2016 2017 2018 Saldo meerjarenbegroting huidig beleid -1.459.443-1.120.372-1.009.379 Saldo meerjarenbegroting nieuw beleid -492.000-323.000-323.000 Dekkingsvoorstel 2.023.425 2.040.835 2.271.188 Totaal meerjarenbegroting 71.982 597.463 938.809 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 10

Kerngegevens Kengetal / prestaties: 01.01.2005 01.01.2011 01.01.2012 01.01.2013 01.01.2014 Aantal inwoners 25.291 25.507 25.433 25.324 25.288 van 0-19 jaar 7.027 6.364 6.239 6.072 5.935 van 20-64 jaar 15.514 15.699 15.576 15.420 15.344 van 64 jaar en ouder 2.750 3.444 3.618 3.832 4.009 van 75-85 jaar 1119 1162 1189 1215 Aantal lage inkomens 2.290 2.670 2.700 2.680 2.630 Aantal uitkeringsontvangers 1.667 1.506 1.505 1.492 1.517 Aantal minderheden 540 440 490 500 545 Aantal eenouderhuishoudens 699 737 729 713 Fysieke structuur Kengetal / prestaties: 01.01.2005 01.01.2011 01.01.2012 01.01.2013 01.01.2014 Woonruimten 10.098 10.805 10.855 10.771 10.928 Aantal inwoners per woning 2,50 2,36 2,34 2,35 2,31 Bedrijfsvestigingen 1.165 1.335 1.415 1.519 1.552 Financiële structuur Kengetal / prestaties: 01.01.2005 01.01.2011 01.01.2012 01.01.2013 01.01.2014 Waarde woningen (x 1.000,00) 2.242.000 2.784.000 2.729.500 2.635.000 2.427.500 Waarde niet-woningen (x 1.000,00) 437.500 513.500 522.000 468.000 419.500 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 11

Aanbiedingsnota Inleiding Op 1 juli 2014 heeft de gemeenteraad kennis genomen van de kaderbrief bij de begroting 2015-2018. In deze kaderbrief werd de financiële positie van de gemeente Beuningen geschetst en zijn de uitgangspunten weergegeven waarop de begroting 2015 2018 is samengesteld. Door het vaststellen van de programmabegroting autoriseert de gemeenteraad het college tot: Het doen van uitgaven voor het kalenderjaar 2015 tot een maximum zoals aangegeven bij de diverse programma s en algemene dekkingsmiddelen. Het genereren van inkomsten voor het kalenderjaar 2015 zoals aangegeven bij de diverse programma s en algemene dekkingsmiddelen. het doen van investeringen voor het kalenderjaar 2015 zoals genoemd in de meerjareninvesteringsbegroting. Het inzetten van de reserves in het kalenderjaar 2015 voor zover de gemeenteraad het college hiertoe autoriseert in de paragraaf reserves en voorzieningen. Het college informeert de raad, gedurende het begrotingsjaar, door middel van tussentijdse rapportages over de realisatie van de begroting van de gemeente. De eerste tussentijdse rapportage wordt de Zomernota genoemd. Deze Zomernota behandelt de eerste helft van het lopende boekjaar. Aan het einde van het kalenderjaar wordt aanvullend een beperkte financiële rapportage (Herfstnota) verstrekt. De definitieve verantwoording van het college aan de gemeenteraad vindt plaats bij de behandeling van de programmarekening 2015. Financiële consequenties komen ten gunste of ten laste van de algemene reserve algemene dienst of de algemene reserve grondbedrijf. In dit voorstel worden met betrekking tot de programmabegroting 2015 de volgende zaken behandeld: I. Financiële ontwikkelingen: beschrijft de ontwikkelingen die van belang zijn voor de financiële ontwikkeling van de gemeente Beuningen. II. Begroting 2015 huidig beleid: geeft inzicht hoe vanuit de programmabegroting 2014 de begroting 2015 is opgebouwd, op basis van het huidige beleid. III. Meerjarenbegroting huidig beleid: geeft in eerste instantie een overzicht van de ontwikkelingen van het huidige beleid in meerjarenperspectief en vervolgens een weergave van het nieuwe beleid voor de jaren 2015-2018. IV. Dekkingsvoorstel: bespreekt de manier waarop de begroting, inclusief het nieuwe beleid wordt bekostigd. V. Begrotingsresultaat: beschrijft het begrotingsresultaat na nieuw beleid en het dekkingsvoorstel Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 13

VI. Meerjareninvesteringbegroting: geeft aan welke nieuwe kredieten worden gevormd. I. Financiële ontwikkelingen Het Bruto Binnenlands Product (BBP) is de totale (geld)waarde van alle in een land geproduceerde goederen (en diensten) gedurende een bepaalde periode (meestal een jaar). Het BBP is een belangrijke maatstaf voor de economische prestaties van een land. Het meest recente cijfer over de economische groei betreft het tweede kwartaal van 2014. Vergeleken met het eerste kwartaal van 2014 groeide de economie met 0,5 procent. Ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder groeide de Nederlandse economie in het tweede kwartaal met 0,9 procent. Bruto binnenlands product (bbp) Financiële ontwikkelingen rijksoverheid De op Prinsjesdag uitgebrachte Miljoenennota 2015 presenteert de tweede begroting van het kabinet Rutte-Asscher. In deze Miljoennennota geeft het kabinet aan dat behoedzaamheid geboden is bij het economisch herstel. Nederland herstelt langzaam van de crisis. Export, bedrijfsinvesteringen en consumptie vertonen een stijgende lijn. De economie groeit in 2015 naar verwachting met 1,25%. Het herstel is echter broos en internationale ontwikkelingen vormen een risico. De werkloosheid is onverminderd hoog en de aanpak ervan is een topprioriteit van het kabinet. In de Miljoenennota 2015 kiest het kabinet voor het evenwicht tussen herstel van de koopkracht en het verder op orde brengen van de overheidsfinanciën. Daarnaast zijn er gerichte maatregelen om de economie meer te laten groeien, werkgelegenheid te stimuleren en een antwoord te bieden op opgelopen internationale spanningen. Financiële ontwikkelingen gemeente Beuningen Bij het vaststellen van de programmabegroting 2014 2017 was al duidelijk dat het begrotingsjaar 2015 een financieel kwetsbaar jaar zou worden. Nog niet alle bezuinigingen zijn volledig gerealiseerd terwijl een aantal financiële knelpunten al wel in maximale vorm optreden. Bij dit laatste valt te denken aan de kosten WWB die op dit moment voor de gemeente een uitzonderlijk hoog niveau hebben bereikt, maar ook met betrekking tot het wegwerken van de tekorten grondbedrijf wordt op dit moment een maximale inspanning geleverd. Bij het opstellen van de programmabegroting 2015-2018 zijn aanvullend de volgende financiële ontwikkelingen te vermelden: Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 14

Negatief resultaat programmarekening 2013 De programmarekening 2013 sloot af met een totaal negatief resultaat van ruim 2,7 miljoen. Een bedrag van 1,5 miljoen hiervan had betrekking op de algemene dienst, het restantbedrag van 1,2 miljoen werd veroorzaakt doordat binnen het grondbedrijf aanvullende voorzieningen moesten worden getroffen. Het tekort uit het jaar 2013 zet de toch al kwetsbare reservepositie verder onder druk. Daarnaast is het tekort in de algemene dienst een duidelijk signaal dat de begroting onvoldoende veerkracht heeft om financiële nadelen op te vangen. Zodra een financieel nadeel ontstaat leidt dit direct tot een tekort. De gemeente zal de komende jaren moeten werken aan het creëren van een situatie met begrotingsoverschotten teneinde de begroting het vermogen te geven om met enige mate van veerkracht de toekomstige financiële knelpunten het hoofd te bieden. Kosten bijstand blijven hoog De gemeente Beuningen ontvangt ruim 4,4 miljoen voor het verstrekken van de bijstandsuitkeringen. De werkelijke kosten voor de bijstandsverstrekking worden begroot op ongeveer 5,4 miljoen. De gemeente leidt dus een verlies van bijna 1 miljoen. Aangezien de gemeenten maximaal 10% van het tekort (afgezet tegen de rijksbijdrage) zelf moet betalen, blijft het tekort voor de gemeente Beuningen beperkt tot 440.000 (10% x 4,4 miljoen). Het rijk compenseert het resterende tekort via de Incidentele Aanvullende Uitkering (IAU). Het is de verwachting dat op termijn de uitgaven bijstand weer zullen dalen. Als gevolg daarvan zal de gemeente in eerste instantie de IAU kwijtraken. Daarna zal het tekort op deze uitgaven voor de gemeente zelf pas gaan dalen. In deze begroting wordt rekening gehouden met het maximale tekort in 2015, maar in het meerjarenperspectief vanaf 2016 zal dit tekort voor de gemeente teruggebracht moeten worden tot de helft ( 220.000). De realisatie van deze daling is onzeker en benoemd als risico in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. Stijgende loonkosten en prijzen onvoldoende gecompenseerd De kosten voor lonen- en prijzen stijgen, terwijl de algemene uitkering deze kostenstijging niet of niet voldoende compenseert. De gemeente is voor veel van haar uitgaven afhankelijk van de kostenontwikkeling van derden. Steeds meer geld gaat naar samenwerkingsverbanden of derde partijen. De kosten van deze partijen ontwikkelen zich elk jaar en de bijdrage die de gemeente betaalt stijgt navenant mee. De algemene uitkering zou dit moeten compenseren, maar doet dit onvoldoende. Het voorstel van de gemeente Beuningen om gemeenschappelijke regelingen niet te compenseren voor loonen prijsstijgingen is door de andere deelnemende gemeenten en de algemeen besturen van deze gemeenschappelijke regelingen niet overgenomen. Reservepositie blijft negatief De reservepositie van de gemeente Beuningen blijft ook de komende jaren negatief. Jaarlijks wordt door de gemeente Beuningen binnen de begroting een aanzienlijk bedrag vrijgemaakt om de tekorten binnen het grondbedrijf, mede ontstaan door de zandwinning Beuningse Plas, weg te werken. Ondanks deze inspanning zal het nog tot en met 2028 duren, voordat deze negatieve reserve is weggewerkt. Na 2028 zal de gemeente nog meerdere jaren nodig hebben om de reserve op het gewenste niveau te brengen. Financieel toezicht provincie De gemeente Beuningen heeft vanaf 2014 weer een duurzaam sluitende begroting en weet dit structureel te behouden in de jaren vanaf 2015. Hiermee voldoet de begroting weer aan de in de Gemeentewet gestelde verplichting dat de gemeenteraad erop toe moet zien dat de begroting in evenwicht is. Toch zal de sluitende begroting voor de provincie niet direct aanleiding zijn om de gemeente weer onder het (verminderde) Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 15

repressief toezicht te laten vallen. Aangezien het niet lukt om de negatieve reserve binnen de 4 jaren van de meerjarenbegroting weg te werken, zal de gemeente ook in 2015 naar verwachting onder preventief toezicht van de provincie Gelderland komen. De provincie zal hierbij eerst bestuurlijk overleg met de gemeenteraad willen voeren (december 2014). Indien een gemeente onder preventief toezicht wordt gesteld, dan betekent dat: de begroting goedkeuring behoeft van de toezichthouder; zolang deze goedkeuring niet is verkregen, het gemeentelijk bestuur, behalve in gevallen van dringende spoed, geen verplichtingen mag aangaan zonder voorafgaande toestemming van de toezichthouder; begrotingswijzigingen eveneens goedkeuring behoeven. Risico s De voorliggende begroting is het voortvloeisel van de inspanningen van een gemeente die al verschillende jaren onder zware financiële druk ligt. Het resultaat is dat in deze begroting de grenzen zijn gezocht. Ruimte in de budgetten is niet aanwezig en voor onvoorziene zaken zijn nagenoeg geen middelen gereserveerd. Bij het optreden van knelpunten zal dan ook direct sprake zijn van overschrijding van beschikbare middelen. Uiteraard zal de gemeenteraad zo snel als mogelijk op de hoogte worden gebracht van financiële knelpunten die gedurende het jaar optreden. Aanpak begroting 2015 De begroting 2015 was volgens de kaderbrief die door de gemeenteraad in juli is behandeld net sluitend. Dit sluitende resultaat werd in de kaderbrief bereikt door het eenmalig bijstellen van een aantal budgetten en tevens door het mogelijke voordeel van de vrijval openstaande kredieten automatisering eenmalig in te boeken. Na het opstellen van de kaderbrief is uit de meicirculaire naar voren gekomen dat de verwachte ontwikkeling van de algemene uitkering ongunstig uitvalt. Daarnaast is uit de Zomernota 2014 gebleken dat de begroting verder onder druk komt te staan doordat onder andere het tekort op de bijstand minder snel afneemt dan oorspronkelijk verwacht. Deze nadelen, gecombineerd met het gegeven dat de kaderbrief al aangaf dat de begroting enkel met het eenmalig bijstellen van budgetten sluitend zou worden, heeft ertoe geleid dat het college een aanvullende bezuinigingsopdracht heeft geformuleerd. De gevolgen van deze bezuinigingsopdracht zijn in deze begroting 2015-2018 verwerkt. Als gevolg van deze bezuiniging is de begroting voor alle jaren sluitend. Eventuele overschotten die in een jaar voorkomen komen ten gunste van de algemene reserve algemene dienst. Aanpak meerjarenbegroting De begrotingssaldi 2016-2018 laten een verbetering van het begrotingsresultaat zien, als gevolg van de bezuinigingsronde begroting 2015. Voor het jaar 2018 wordt zelfs een begrotingsoverschot verwacht van bijna 1 miljoen. Gezien de ontwikkelingen die op de gemeente afkomen rondom decentralisaties en de realisatie van de nog openstaande bezuinigingen, is het zeer de vraag of in 2018 ook feitelijk dit bedrag resteert. Daarnaast is het voor de gemeente Beuningen noodzakelijk om een buffer te vormen die het mogelijk maakt om de in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing genoemde risico s op te vangen. Extra geld voor nieuw beleid of het verminderen van de lokale lasten zijn op korte en middellange termijn niet mogelijk. De komende 4 jaren zal de gemeente begrotingsoverschotten moeten creëren voor het opvangen van de mogelijke risico s. Mochten de risico s uiteindelijk niet optreden dan zal een eventueel resterend overschot aan het einde van het jaar ingezet worden om de reservepositie te verbeteren. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 16

II. Begroting 2015 huidig beleid De begroting huidig beleid sluit voor 2015 met een tekort van 1.565.000 (afgerond). Ten opzichte van de kaderbrief die in juli 2014 in de gemeenteraad is behandeld, zijn de volgende wijzigingen opgetreden. begroting kaderbrief (x 1.000) (x 1.000) Saldo 2015 (programmabegroting 2014-2017 zonder bezuiniging) -1448-1448 Taakstellende bezuiniging 1041 Gerealiseerde bezuiniging 760 Saldo 2015 (programmabegroting 2014-2017) -688-407 Nieuw beleid 2015 (nog niet goedgekeurd) 50 51 Totaal nieuw beleid 2015 (programmabegroting 2014-2017) 50 51 Dekkingsvoorstel 2015 (nog niet goedgekeurd) * vrijvallende kapitaallasten -315-315 * stijging OZB -201-201 * stijging leges -23-23 Totaal dekkingsvoorstel 2015 (programmabegroting 2014-2017) -539-539 Saldo begroting huidig beleid 2015-1177 -895 Mutaties begroting 2015 2e financiële rapportage 2013-1 -1 Herijking gemeentefonds 0 188 Korting huishoudelijke zorg 0-423 Niet gerealiseerde bezuinigingen -55-93 Nadelen grondbedrijf jaarrekening 2013 0-75 Opbrengsten erfpachten 78 78 Besparing automatisering 0 100 Septembercirculaire 2014-85 Zomernota 2014-410 Kapitaallasten 34 Loon- en prijsverschillen -26 BTW afval en riool 47 Verlenging huur Dromedaris en Triangel -46 Belastingsamenwerking 72 Legesopbrengst -104 Organisatiekosten 37 Onderhoud automatisering -50 Vervangingsinvesteringen 146 Diversen -25 Begrotingsresultaat 2015 huidig beleid -1565-1121 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 17

Opvallende verschillen tussen de kaderbrief en de begroting 2015 zijn: Taakstellende bezuiniging / gerealiseerde bezuiniging Het is opnieuw mogelijk om een aantal bezuinigingen uit de bezuinigingsronde 2012 en bezuinigingsronde 2013 als gerealiseerd te beschouwen. In totaal is in de begroting 2015 een bezuiniging gerealiseerd van 0,76 miljoen. Het betreft hier een verdere bezuiniging op de personele kosten ( 0,2 miljoen), de bezuiniging op de bijdragen gemeenschappelijke regelingen en gesubsidieerde instellingen ( 0,2 miljoen), uitstel investeringen ( 0,1 miljoen) en verschillende andere zaken. De taakstellende bezuiniging die nog openstaat vanuit de bezuinigingsronde begroting 2012 en begroting 2013 loopt op tot 0,7 miljoen in 2016. In bijlage 4 staat aangegeven welke bezuinigingen nog niet zijn gerealiseerd. Nieuw beleid 2015 / dekkingsvoorstel 2015 Bij het vaststellen van de programmabegroting 2014 2017 is het nieuw beleid 2015 en het dekkingsvoorstel 2015 enkel door de gemeenteraad ter kennisgeving aangenomen. Dit nog niet vastgestelde nieuw beleid 2015 (oplopende prioriteit groenvervanging- en onderhoud) en dekkingsvoorstel (vrijvallende kapitaallasten 2015, OZB stijging 2015 en stijging leges 2015) wordt eerst gecorrigeerd, teneinde het begrotingsresultaat huidig beleid te bepalen. Later in deze programmabegroting komen deze onderwerpen opnieuw aan de orde (zie dekkingsvoorstel). 2 e financiële rapportage 2013 (Herfstnota 2013) Uit deze financiële rapportage, welke in december 2013 in de gemeenteraad is behandeld, is gebleken dat een aantal budgetten structureel gewijzigd moesten worden. Het totale effect van deze 2 e financiële rapportage was 1.000 negatief voor het begrotingsjaar 2015. Herijking gemeentefonds Uit de meicirculaire is gebleken dat de gemeente Beuningen een positief voordeel behaalt als gevolg van de herijking van het gemeentefonds. Dit voordeel is verwerkt in de Zomernota 2014 (zie hieronder) en wordt het eerste jaar verminderd, doordat de gemeente Beuningen een compensatie moet betalen aan gemeenten met een groot nadeel als gevolg van de herijking. Korting huishoudelijke zorg De uiteindelijke korting op de huishoudelijke zorg komt uit op 535.000 in 2015. Doordat de gemeente Beuningen in het verleden een aantal voordelen (zoals hogere opbrengst eigen bijdrage) niet structureel heeft doorgerekend (totaal 232.000), resteert een bezuinigingstaakstelling van 303.000. Deze taakstelling is opgenomen op het budget huishoudelijke zorg en rechtstreeks verminderd op het budget. De mate waarin deze taakstelling daadwerkelijk wordt behaald zal in de loop van 2015 worden gemonitord. Niet gerealiseerde bezuiniging Zoals vermeld in de kaderbrief wordt een tweetal taakstellende bezuinigingen niet gerealiseerd. De taakstellende verhoging van de leges publiekszaken gaat niet door als gevolg van de vaststelling van de wettelijke tarieven. Dit nadeel is reeds verwerkt in de Zomernota 2014 (zie hieronder). De bezuiniging die gerealiseerd zou moeten worden op de bijdrage aan gemeenschappelijke regelingen en gesubsidieerde instellingen door het niet toekennen van de compensatie loonen prijsstijging wordt niet volledig gerealiseerd en is in deze begroting verwerkt (structureel nadeel 55.000). Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 18

Nadelen grondbedrijf jaarrekening 2013 Doordat in 2013 binnen het grondbedrijf een aantal extra voorzieningen moesten worden getroffen, verslechterde het resultaat in 2013 en was het noodzakelijk om bij de kaderbrief aan te geven dat vanuit de algemene dienst jaarlijks een hoger bedrag moet worden gestort in de (negatieve) reserve grondbedrijf. Dit is ook zo verwerkt in de Zomernota 2014. Echter nieuwe inzichten rondom de inschatting van het risicopercentage van de potentiële opbrengsten maken het mogelijk om de bijdrage vanuit de algemene dienst naar de negatieve reserve grondbedrijf naar nul terug te brengen. Dit inzicht wordt ondersteund door recent gehouden extern onderzoek. Het voordeel dat hierdoor ontstaat is meegenomen in de bezuinigingsronde begroting 2015 en staat op hoofdlijnen toegelicht bij het programma Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting. In een apart memorandum dat naar de raad toegezonden wordt is een meer diepgaande toelichting opgenomen. Zomernota 2014 Uit de Zomernota 2013 en de meicirculaire 2014 is gebleken dat voor 2015 de algemene uitkering daalt met 0,3 miljoen ten opzichte van de decembercirculaire 2013. Grotendeels wordt dit veroorzaakt door een korting op de huishoudelijke zorg van ongeveer 0,5 miljoen. Daarnaast zetten een aantal budgetten noodzakelijkerwijs uit op basis van de meicirculaire 2014. De bijdrage aan de ODRN stijgt met 0,1 miljoen als gevolg van de taak- en de budgetoverdracht van de VTHtaken. Ook zal de gemeente de middelen die zij via de algemene uitkering ontvangt voor intensivering armoedebeleid in moeten zetten om de toegenomen kosten voor bijzondere bijstand op te vangen. Andere uitkomsten van de Zomernota 2014 hebben betrekking op de toegenomen kosten voor wachtgeld wethouders en de stijging van de kosten WWB doordat de verwachte daling van het aantal bijstandsklanten nog niet inzet. Opbrengsten erfpachten Jaarlijks ontvangt het grondbedrijf 78.000 aan erfpachtopbrengsten. Deze opbrengsten worden aan de algemene reserve grondbedrijf toegerekend, maar zijn nooit opgenomen in de begroting. Besparing automatisering De in de kaderbrief genoemde besparing op de automatisering wordt voor het jaar 2015 eenmalig meegenomen in het dekkingsvoorstel (zie hierna). Dit voordeel ontstaat in 2015 doordat een aantal investeringskredieten nog openstaan, die niet direct in 2015 zullen worden uitgevoerd. Septembercirculaire 2014 Op basis van de septembercirculaire 2014 is gebleken dat de gemeente in 2015 een nadeel heeft van 85.000. Kapitaallasten In de begroting 2015 ontstaat een voordeel op de kapitaallasten. Dit heeft als voornaamste oorzaak dat bij het opnemen van nieuwe (vervangings-)investeringen in de begroting, rekening wordt gehouden met 4% rentetoerekening. In werkelijkheid is dit rentepercentage lager, waardoor in de begroting van het daaropvolgende jaar een voordeel ontstaat. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 19

Loon- en prijsverschillen Jaarlijks wordt in de begroting een bedrag gereserveerd voor toekomstige loonen prijsstijgingen. Bij het opstellen van de begroting wordt vastgesteld welke uitzettingen van budgetten te maken hebben met de loonen prijsstijging. In de begroting 2015 is gebleken dat het gereserveerde bedrag niet toereikend is om de wekelijke uitzetting van budgetten als gevolg van loonen prijsstijgingen te compenseren. Het tekort is structureel uitgekomen op 26.000. BTW afval en riool De gemeente heeft hier een voordeel, doordat bij de berekening van het tarief wel rekening mag worden gehouden met de BTW component, ook al ontvangt de gemeente de BTW op de kosten via het BTW compensatiefonds terug. De met BTW belaste uitgaven worden hoger als gevolg van de uitzetting van een aantal kosten. Het verwachte voordeel is 47.000. Verlenging huur Dromedaris en Triangel Bij de scholen De Dromedaris en De Triangel staan tijdelijke huurlokalen vanwege de hoeveelheid aanwezige kinderen die gebruik maken van beide scholen. De lokalen zijn nog nodig, waardoor de huurkosten langer blijven dan oorspronkelijk verwacht. Belastingsamenwerking Doordat de gemeente Groesbeek, Millingen en Ubbergen zijn toegetreden ontstaat een voordeel voor de gemeente Beuningen. De overheadkosten van de gemeente kunnen voor een deel toegerekend worden aan deze deelnemende gemeenten. Ook is bij de belastingsamenwerking gekozen voor een nieuwe wijze van kostendoorberekening naar de deelnemende gemeenten. Deze herberekening pakt voor de gemeente Beuningen gunstig uit. Legesopbrengst en OZB opbrengst De daling van de legesopbrengst ontstaat op het gebied van de leges omgevingsvergunning ( 39.000), de leges rijbewijzen ( 23.000) en de OZB opbrengsten ( 42.000). De daling van de leges rijbewijzen wordt met name veroorzaakt doordat vanaf 1 januari 2014 een maximumtarief geldt. Organisatiekosten Door besparing op de organisatiekosten ontstaat een structureel voordeel van 37.000. Dit komt doordat een aantal medewerkers minder zijn gaan werken en deze vrijvallende uren niet worden ingevuld. Daarnaast zijn de kosten voor het printen- en kopiëren gedaald. Kosten onderhoud automatisering De gemeente wordt geconfronteerd met toenemende kosten (structureel 50.000) met name voor de verschillende softwarepakketten waarvan de gemeente gebruik maakt. Vervangingsinvesteringen Door het uitstellen van verschillende vervangingsinvesteringen naar een later jaar kunnen jaarlijks voordelen worden gerealiseerd. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 20

III. Meerjarenbegroting huidig beleid Zoals hierboven beschreven, is het negatieve resultaat van de begroting 2014 op basis van het huidig beleid 1.565.423 (afgerond ( 1.565.000). De wijzigingen in de begroting huidig beleid met betrekking tot de jaren 2015-2018 komen voort uit de volgende ontwikkelingen: 2015 2016 2017 2018 Saldo begroting huidig beleid voor vervangingsinvestering - 1.445.335-1.445.335-1.445.335-1.445.335 Vervangingsinvesteringen > 5.000-120.088-464.786-624.892-744.731 Saldo begroting huidig beleid na vervangingsinvestering - 1.565.423-1.910.121-2.070.227-2.190.066 Algemeen bestuur Wachtgeldverplichting 42.610 63.915 113.915 Kosten verkiezingen 55.000 27.500 27.500 Verkeer en vervoer Waterschapslasten - 6.000-12.000-18.000 Onderwijs Huur Triangel 20.000 20.000 20.000 Huur Dromedaris 26.000 26.000 26.000 Bijdrage Natte gym 29.000 29.000 29.000 Welzijn Subsidie Filmhuis 30.000 30.000 Molenhuis coördinator 6.542 6.542 6.542 Restauratiesubsidies 10.000 10.000 10.000 Maatschappelijke ondersteuning Project Bewust Wonen 16.000 16.000 16.000 WMO rolstoelvoorzieningen 13.034 45.454 45.454 Gezond in de stad 20.000 20.000 20.000 Sociale voorzieningen Tekort Wwb inkomensdeel terug naar helft 220.000 220.000 220.000 Bijdrage Breed, eenmalig voordeel transitie - 67.385-67.385-67.385 Landschap, milieu en groen Kosten aanbesteding groen - 25.000 Duurzaam Beuningen, evaluatie uitvoeringsprogramma - 15.000 Duurzaam Beuningen 2014-2017 20.500 44.250 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Actualiseren welstandsnota - 8.000 GEO transitie GPS en BGT 54.000 54.000 54.000 Bijdrage ODRN provinciale taken - 16.525 Algemene dekkingsmiddelen Ontwikkeling algemene uitkering (septembercirculaire) 347.432 344.721 279.618 Rente algemene reserve zandwinning 28.222 56.445 84.667 Rente algemene reserve grondbedrijf 12.832 25.663 38.495 Reservering loonen prijsstijging 2015 aanvullend - 180.000-180.000-180.000 Reservering loonen prijsstijging 2016-142.500-142.500-142.500 Reservering loonen prijsstijging 2017-95.000-95.000 Reservering loonen prijsstijging 2018-95.000 Mutaties reserves Reserve decentralisaties 67.385 67.385 67.385 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 21

2015 2016 2017 2018 Reserve Zandwinning 15.833 31.667 47.500 Reserve Ontmoetingsplek Kloosterhof 101.000 101.000 101.000 Reserve bezuinigingen bijdrage Natte Gym - 29.000-29.000-29.000 Reserve bezuinigingen - restauratiesubsidies - 10.000-10.000-10.000 Reserve bezuinigingen - Molenhuis coördinator - 6.542-6.542-6.542 Reserve bezuinigingen - medewerker OR - 10.197-10.197 Algemene reserve - Correctie NUP (AU) - 230.803-230.803-230.803 Kostenplaatsen - kapitaallasten Vrijvallende kapitaallasten 155.810 513.085 787.908 Vrijvallende kapitaallasten Ontmoetingsplek Kloosterhof - 77.792-77.792-77.792 Kostenplaats Openbare Ruimten Medewerker buitendienst 10.197 10.197 Kostenplaats automatisering E-government 80.000 80.000 Saldo meerjarenbegroting huidig beleid - 1.565.423-1.459.443-1.120.372-1.009.379 Wijzigingen in de meerjarenbegroting huidig beleid komen voort uit: Vastgesteld beleid Door de gemeente zijn in het verleden verschillende investeringen gedaan in bijvoorbeeld sportaccommodaties of ten behoeve van de bedrijfsvoering. Na bepaalde tijd is vervanging van deze investeringen noodzakelijk. De vervanging van deze investeringen is onderdeel van het huidige beleid. Aangezien de gemeenteraad bij investeringen > 5.000 een krediet vast moet stellen, wordt de vaststelling van dit krediet wel jaarlijks als beslispunt opgenomen bij de begroting. Bij het opnemen van een investering op deze lijst is voorafgaand aan het opstellen van de begroting overwogen of de investering in het betreffende jaar noodzakelijk is. Bij mogelijkheid tot uitstel van de vervangingsinvestering wordt hier altijd rekening mee gehouden. Het definitieve besluit over de noodzakelijkheid van een vervangingsinvestering wordt uiteindelijk genomen op basis van de technische noodzakelijkheid, zoals deze blijkt uit een (intern) inspectierapport. Autonome ontwikkelingen De kosten voor bijvoorbeeld wachtgeldverplichtingen, verkiezingen, waterschapslasten, actualiseren welstandsnota en aanbesteding groen fluctueren tussen de verschillende jaren. Het betreft in deze gevallen autonome ontwikkelingen die behoren tot het huidige beleid. De gemeente ontvangt een rijksbijdrage ter compensatie van de te betalen bijstandsuitkeringen. De verwachting is dat de rijksbijdrage in 2015 niet toereikend is om de uitkeringen te bekostigen. Het jaarlijkse nadeel dat in 2015 voor de gemeente Beuningen opgelopen is tot 440.000 wordt dan naar verwachting teruggebracht tot 220.000 tekort in 2016. De gemeente ontvangt voor het uitvoeren van haar werkzaamheden van het rijk de algemene uitkering. De ontwikkeling van de hoogte van de algemene uitkering staat weergegeven in de circulaires van het rijk. In de begroting 2015 is rekening gehouden met de stand van zaken zoals weergegeven in de septembercirculaire 2014. Een correctie wordt toegepast op het Nationaal Uitvoerings Programma. Het rijk wil dit programma versneld uit laten voeren door de gemeenten. Hiervoor past zij de kasschuifmethodiek toe. Hierbij wordt een bepaald bedrag vijf jaar lang eerder beschikbaar gesteld. Echter in 2015 wordt dit bedrag weer eenmalig gekort. Om het incidentele effect van deze Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 22

maatregel te niet te doen, wordt in het begrotingsjaar 2015 een eenmalige correctie toegepast ten laste van de algemene reserve. De ontwikkeling van de algemene uitkering heeft ook gevolgen voor de ontwikkeling van enkele budgetten. Het rijk kort bijvoorbeeld de gemeente de komende jaren ten behoeve van de WMO rolstoelvoorzieningen. Dit in verband met het verplicht hergebruik van deze voorzieningen. Voor de prijs- en salarisstijgingen wordt jaarlijks een bedrag gereserveerd. De procentuele stijging is voor 2015 gebaseerd op de index van de overheidsconsumptie, zoals weergegeven in de meicirculaire 2014 (1,5% voor netto materiële consumptie en 2,25% voor lonen en salarissen). Aangezien deze prijsstijging in de loop van 2015 plaatsvindt, wordt in 2015 een bedrag gereserveerd van 50% van deze verwachte stijging ( 180.000) en in 2016 de resterende 50%. De stijging voor de jaren 2016-2018 is gebaseerd op de verwachte prijsmutatie van het Bruto Binnenlands Product (0,75% in 2016 en 0,5% in 2017 en 2018). Doordat de gemeente jaarlijks een bedrag reserveert om het tekort van de zandwinning te verminderen, dalen de rentekosten die betrekking hebben op dit tekort (structureel 28.222 voordeel, met oplopend effect). Soortgelijk voordeel ontstaat bij het tekort grondbedrijf ( 12.832 voordeel). Raadsbesluiten met een tijdelijk karakter In een aantal gevallen hebben de besluiten van de gemeenteraad een tijdelijk karakter. Het betreft hier bijvoorbeeld de kosten voor Duurzaam Beuningen, de GEO transitie GPS en BGT, de subsidie voor het filmhuis, het Project Bewust Wonen en de kosten voor E-government. Voor een aantal bezuinigingen heeft de raad besloten om deze tijdelijk af te bouwen ten laste van de reserve bezuinigingen. Dit betreft de bijdrage Natte Gym, de subsidies voor restauraties van monumenten en de coördinator van het Molenhuis. De vrijvallende kapitaallasten rondom de Ontmoetingsplek Kloosterhof worden tijdelijk gereserveerd in de reserve Ontmoetingsplek Kloosterhof. Bij het vaststellen van de jaarrekening 2013 van Breed heeft de gemeenteraad besloten het verwachte overschot op de transitiegelden te reserveren in de reserve decentralisatiegelden. Het verwachte voordeel van 117.000 valt achteraf tegen doordat de begroting 2015 van Breed een ongunstiger resultaat vertoont. Het verwachte voordeel is 67.385 in 2015. Dit bedrag wordt in 2015 gereserveerd. Meerjarenbegroting nieuw beleid Aanvullend op de meerjarenbegroting huidig beleid, wordt het nieuwe beleid weergegeven. In de meerjarenbegroting nieuw beleid zijn de volgende lasten en baten opgenomen: Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 23

2015 2016 2017 2018 Algemeen bestuur Promotie van Beuningen fondsvorming - 15.000-30.000-30.000-30.000 Totaal Verkeer en vervoer - 15.000-30.000-30.000-30.000 Verkeer en vervoer Afwaarderen Van Heemstraweg Winssen (werk-met-werk) - 150.000 Oversteekbaarheid en snelheid Burgemeester Geradtslaan (centrum) - 35.000 Totaal Verkeer en vervoer - 35.000-150.000 0 0 Economische Zaken Revitalisering Bedrijventerrein De Sluis Weurt - 78.000-78.000-78.000-78.000 Totaal Economische Zaken - 78.000-78.000-78.000-78.000 Onderwijs Uitbreiding permanente huisvesting basisschool de Dromedaris - 22.000-22.000-22.000 Totaal Onderwijs 0-22.000-22.000-22.000 Welzijn Muziekonderwijs - 80.000-80.000-80.000-80.000 Muziekonderwijs: dekking vrijvallende middelen Stroming 79.000 37.000 37.000 37.000 Zwembad De Plons pm pm pm pm Nevengeul' Aanleg recreatieve voorzieningen - 50.000 Totaal Welzijn - 1.000-43.000-93.000-43.000 Maatschappelijke ondersteuning Jongerenontmoetingscentrum - 50.000 Totaal Maatschappelijke ondersteuning 0-50.000 0 0 Landschap, milieu en groen Groenvervanging en -onderhoud - 50.000-100.000-150.000 Herhaling geluidonderzoek - 44.000 Energievisie - 25.000 Totaal landschap, milieu en groen 0-119.000-100.000-150.000 Saldo meerjarenbegroting nieuw beleid - 129.000-492.000-323.000-323.000 De lasten en baten staan per programma weergegeven. Het nieuw beleid voor zwembad De Plons is pro memorie (pm) opgenomen. Als gevolg van het beëindigen van de subsidie aan stichting De Stroming treedt een structureel voordeel op binnen het programma Welzijn. Dit structureel voordeel valt nog niet vrij, maar blijft binnen de begroting opgenomen ter bekostiging van het nieuw beleid muziekonderwijs en zwembad De Plons. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 24

IV. Dekkingsvoorstel Het dekkingsvoorstel staat in onderstaande tabel weergegeven: Dekkingsvoorstel 2015 2016 2017 2018 Opbrengst OZB (3% 2015-2018) 201.000 408.030 627.301 865.391 Stijging leges (1,5% 2015-2018) 23.000 46.000 69.000 92.000 Vrijvallende kapitaallasten 120.088 346.180 162.856 124.619 Vrijvallende kapitaallasten openstaande kredieten 150.000 Stelpost bezuinigingen 2012 193.097 193.097 193.097 193.097 Stelpost bezuinigingen 2013 127.264 443.764 443.764 443.764 Stelpost bezuinigingen 2015 803.133 586.354 544.817 552.317 Bijstellen budgetten 80.000 Totaal dekkingsvoorstel 1.697.582 2.023.425 2.040.835 2.271.188 De raming van de belastingen en leges zijn gebaseerd op de tarieven 2014, welke door de gemeenteraad zijn vastgesteld in de vergadering van 17 december 2013. De geraamde opbrengst inzake de leges en belastingen in de begroting 2015 op basis van de vastgestelde tarieven staat hieronder weergegeven. Opbrengst leges en belasting Belasting Stijging Stijging Bezuiniging Belasting excl. stijging 1,50% 3,00% incl. stijging Opbrengst leges afdeling publiekszaken * 263.665 4.000 267.665 Leges drank en horecawet en bijzondere wetten ** 17.800 500 18.300 Leges invalidenparkeerplaatsen ** 550 550 RO-procedures en bodemonderzoeken ** 20.300 500 20.800 Onroerende zaakbelasting gebruikers 1.163.589 35.000 1.198.589 Onroerende zaakbelasting eigenaren 5.508.082 166.000 5.674.082 Forensenbelasting 26.500 500 27.000 Toeristenbelasting 43.000 1.000 50.000 94.000 Marktgelden ** 7.100 2.000 9.100 Begraafrechten ** 49.258 1.000 50.258 Hondenbelasting 196.400 3.000 199.400 Leges omgevingsvergunning ** 562.600 10.500 573.100 Totaal belastingverhoging 7.858.844 23.000 201.000 50.000 8.132.844 * Mogelijkheid tot stijging voor een gedeelte afhankelijk van wettelijke tariefvaststelling o.a. paspoorten en rijbewijzen ** Mogelijkheid tot stijging is afhankelijk van kostendekkendheid legesopbrengsten Wij stellen u voor de OZB te verhogen met 3% in 2015 en de overige leges met gemiddeld 1,5%. De meeropbrengst bedraagt dan voor 2015 224.000,00. Aanvullend wordt een verhoging van het legestarief toeristenbelasting als bezuinigingsvoorstel voorgesteld. Gecombineerd met de extra inkomsten voortvloeiend uit het festival Down The Rabbit Hole levert dit naar verwachting 50.000 extra structureel op. Een deel van deze inkomsten wordt ingezet om een fonds te vormen ten behoeve van de promotie van Beuningen. Verdere informatie met betrekking tot de lokale lasten treft u aan in de paragraaf lokale heffingen. Voor de jaren 2016-2018 wordt ook een OZB stijging van 3% voorgesteld. Gezien de noodzaak om de programmabegroting 2015-2018 sluitend te Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 25

maken met aanvullende bezuinigingen wordt op dit moment nog geen voorstel gedaan voor een lagere stijging dan 3%. De gemeente Beuningen heeft volgens het onderzoek van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden een gemiddelde woonlast in 2014 van 777,00. Hierbij staat de gemeente Beuningen op de 320 e plaats op de rangordelijst (Nummer 1 heeft laagste woonlast). Door bovengenoemde stijging van de OZB met 3% stijgt de gemeentelijke woonlast naar 788,00 (de rioolheffing en de kosten voor het inzamelen van het afval kunnen gelijk blijven). Dit is een totale stijging van de woonlastendruk van 1,5%. Voor de rioolheffing is bij het vaststellen van de vgrp besloten om in 5 jaar de heffing met 15,00 per jaar te verhogen. Gebleken is dat deze stijging opnieuw een jaar kan worden uitgesteld. Dit heeft met name te maken met de vrijvallende kapitaallasten die ontstaan in 2013 en 2014 doordat een aantal investeringen binnen het riool voor een lager bedrag kunnen worden uitgevoerd. Voor de afvalstoffenheffing geldt dat in 2015 nog geen verhoging van het tarief noodzakelijk is. De kosten voor afvalinzameling zijn wel hoger dan de opbrengst, maar het verschil van 94.000 kan nog tijdelijk ten laste worden gebracht van de reserve afvalinzameling. De stijging van de OZB is niet meer wettelijk gebonden aan een maximum stijgingspercentage. Wel heeft het rijk een macronorm vastgesteld om de gemeente te monitoren op de stijging van de OZB. Wanneer de gemeenten deze macronorm overschrijden, kan het rijk zich beramen op maatregelen. Door een stijging van 3% voldoet de gemeente aan de macronorm (3%, bron: septembercirculaire 2014). Het dekkingsvoorstel bestaat naast de bovengenoemde stijging voor OZB, heffingen en leges uit de volgende voorstellen: 1. Vrijvallende kapitaallasten Voor nieuwe investeringen wordt in het jaar van de investering de volledige kapitaallast (rentekosten en afschrijvingskosten) berekend. Ook voor alle in het verleden toegekende en nog openstaande kredieten wordt de volledige kapitaallast berekend. Deze voorzichtige aanpak van de berekening van de kapitaallasten leidt tot jaarlijkse voordelen als gevolg van vrijvallende kapitaallasten, doordat de investeringen nog niet zijn gerealiseerd. In het verleden is daarom reeds besloten om voor de nieuwe investeringen de kapitaallasten in het eerste jaar volledig te laten vrijvallen voor de nieuwe investeringen. Gezien de omvang van de verwachte openstaande investeringen per 1-1-2015, met name op het terrein van automatisering wordt voorgesteld om aanvullend in 2015 een bedrag vrij te laten vallen van 150.000 voor de vrijvallende kapitaallasten van reeds toegekende kredieten. 2. Bezuiniging 2012 Voor de jaren 2015-2018 is een stelpost opgenomen voor de nog te realiseren bezuinigingen. Deze taakstelling is al wel ingevuld bij het vaststellen van de programmabegroting 2012. De taakstelling is beschreven in de paragraaf bezuinigingen en in bijlage 4. De totale bezuinigingsvoorstellen begroting 2012 komen uit op 4,6 miljoen. Hiervan is reeds 4,4 miljoen gerealiseerd, waardoor een taakstelling resteert van 0,2 miljoen. 3. Bezuiniging 2013 Deze bezuinigingsronde heeft een omvang van totaal 2,9 miljoen (te realiseren in 2016). Ook hiervan is reeds een deel gerealiseerd in de begroting 2015. Het gerealiseerde deel en de resterende taakstelling is beschreven in de paragraaf bezuinigingen en in bijlage 4. De resterende taakstelling is 0,1 miljoen in 2015, oplopend tot 0,4 miljoen in 2016. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 26

4. Bezuiniging 2015 In deze begroting 2015 wordt opnieuw een voorstel gedaan voor het bezuinigen op een aantal terreinen. De totale bezuinigingsoperatie heeft een structureel resultaat van bijna 0,6 miljoen. Voor 2015 wordt 0,8 miljoen aan bezuinigingen voorgesteld. De verschillende bezuinigingen staan bij de betreffende programma s toegelicht. Ook staat een algemene toelichting opgenomen in de paragraaf bezuinigingen en is een totaaloverzicht opgenomen in bijlage 4. 5. Bijstellen budgetten De begroting 2015 wordt sluitend doordat een budget positief kan worden bijgesteld: E-government Voor E-government is een budget beschikbaar gesteld van 20.000 structureel. Voor de jaren tot en met 2015 is 80.000 aanvullend beschikbaar gesteld. Bij de kaderbrief was aangegeven dat de 80.000 van 2015 (laatste jaar) op kan schuiven naar 2016. De reden hiervoor was dat in de reserve incidentele prioriteiten nog een bedrag beschikbaar was voor dit bestemde doel. Bij de bezuinigingsvoorstellen begroting 2015 wordt overigens aangegeven om het bedrag van 80.000 in 2016 ook helemaal te laten vervallen. V. Begrotingsresultaat Wanneer het saldo van de meerjarenbegroting huidig beleid, het nieuw beleid en het dekkingsvoorstel bij elkaar worden opgeteld, dan ontstaat het volgende begrotingsresultaat voor de jaren 2015-2018: 2015 2016 2017 2018 Saldo meerjarenbegroting huidig beleid - 1.565.423-1.459.443-1.120.372-1.009.379 Saldo meerjarenbegroting nieuw beleid - 129.000-492.000-323.000-323.000 Saldo dekkingsvoorstel 1.697.582 2.023.425 2.040.835 2.271.188 Saldo begroting 2015-2018 3.159 71.982 597.463 938.809 De begroting laat voor alle jaren een begrotingsoverschot zien. Het overschot komt ten gunste van de algemene reserve algemene dienst. De begrotingssaldi 2016-2018 lopen op van iets meer dan 70.000 overschot naar een overschot van bijna 1 miljoen. Deze begrotingsoverschotten zijn noodzakelijk, teneinde de negatieve algemene reserve te verbeteren en toekomstige risico s op te kunnen vangen. Vanwege deze reden is het noodzakelijk om de komende jaren een terughoudend financieel beleid te voeren. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 27

Aanpassing OZB naar 1½ % stijging per jaar: Bij de behandeling van de kaderbrief is gevraagd om inzichtelijk te maken op welke wijze het begrotingsresultaat ontwikkelt zodra de OZB stijging maximaal 1½ % per jaar is. In onderstaande tabel staat het begrotingssaldo weergegeven. 2015 2016 2017 2018 Saldo meerjarenbegroting huidig beleid - 1.565.423-1.459.443-1.120.372-1.009.379 Saldo meerjarenbegroting nieuw beleid - 129.000-492.000-323.000-323.000 Saldo dekkingsvoorstel 1.597.082 1.819.410 1.727.184 1.838.492 Saldo begroting 2015-2018 - 97.341-132.033 283.812 506.113 Gezien de noodzaak om een begrotingsoverschot te vormen teneinde knelpunten die de komende periode op de gemeente afkomen op te vangen en het weerstandsvermogen te versterken wordt op dit moment niet gekozen voor een lagere OZB stijging dan 3%. VI. Meerjareninvesteringsbegroting Voor het begrotingsjaar 2015 worden kredieten ten behoeve van de volgende investeringen aangevraagd: Vervangingsinvesteringen Koningstraat / Schoenaker regelgedeelte 35.004 Hockeyvereniging MHCB, vervangen veld 1 200.000 Speelruimteplan investeringen 144.565 Rioolinspectiecamera 7.650 Verkeersteller interfase + laptop 10.501 Kommissie- en vergaderruimte kamer 25 13.768 Gemeentewerf, keukenblok + apparatuur 5.114 Automatisering investeringen 2014 250.088 Totaal investeringen 666.690 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 28

Programma s Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 29

Programma algemeen bestuur Programmadoel: Een democratisch extern gericht bestuur dat effectief, efficiënt en integer is Wat willen we bereiken? Doelstellingen 1. Burgers betrekken bij het bestuur Is de vertegenwoordigende en besluitvormende rol van de gemeenteraad mogelijk nog vergelijkbaar met voorheen; de maatschappelijke dynamiek daarachter zal de komende jaren duidelijk veranderen. De gemeente als uitvoeringsorganisatie is nog maar één van de partijen die zijn deel levert in het realiseren van een samenleving die betrokken, schoon, veilig en zorgzaam is. Andere partijen en burgers krijgen een grotere rol en verdienen een overeenkomstige invloed en betrokkenheid. Dit vraagt een open houding van alle betrokkenen die gericht is op samenwerking, afstemming en elkaar versterken. De raad zal zich vanuit haar eigen verantwoordelijkheid hiervoor inzetten. Van de verzorgende en bepalende overheid, wil het bestuur de komende jaren een omslag maken naar een gemeente die vooral die zaken regelt die burgers niet zelf kunnen organiseren. Daarnaast wil ze de samenleving faciliteren om zaken zelf te regelen. De kracht van de samenleving - van burgers, verenigingen, organisaties en bedrijven moet ruimte krijgen. Burgers zijn immers vaak goed opgeleid, goed geïnformeerd en betrokken bij hun buren, dorpsgenoten, vereniging en kern. Deze insteek vraagt aanpassingen bij het bestuur, in de gemeentelijke organisatie, van burgers en hun verwachtingen en in de samenwerking tussen alle partijen. 2. Adequate gemeentelijke dienstverlening De gemeente levert snel, efficiënt en digitaal waar dat kan maar besteed aandacht en kijkt integraal waar dat moet. Complexe vragen bv. in het sociale domein vragen betrokkenheid en aandacht zodat de vraag achter de vraag ook wordt gezien en een samenhangende oplossing kan worden gevonden die uitgaat van wat burgers zelf kunnen, die helpt organiseren waar dat nodig is en compenseren waar het niet anders kan. Ambtenaren lossen geschillen liefst vooraf op in gesprek of door mediation in plaats van achteraf via klachten of bezwaar. Wat doen we ervoor? Relevante beleidsnota's Datum Strategische visie 15-9-2009 Beleidsplan communicatie 1-12-2009 Reclamebeleid 21-1-2014 Algemene opmerkingen Naast moderne, goede dienstverlening aan de gemeentelijke loketten wordt het samenwerken in netwerken steeds belangrijker. Hiervoor zijn nieuwe competenties nodig en krijgt ambtelijke professionaliteit een nieuwe invulling. 1. Burgers betrekken bij het bestuur Investeren in goede contacten met bedrijven, instellingen en burgers Nieuwe onderwerpen (w.o decentralisaties sociaal domein) voorbereiden met alle relevante partijen Het project te gast bij de raad (5x per jaar) voortzetten Aandacht voor integriteit als belangrijke waarde van het openbaar bestuur Betrokkenheid van ouders en jongeren door organiseren Kindergemeenteraad Bekendheid geven aan (provinciale) verkiezingen in maart. (burger)initiatieven mogelijk maken (ondersteunen, mee richting geven, werken vanuit een ja- cultuur) burgers zo lang mogelijk in hun eigen kracht houden (verantwoordelijkheid geven voor wat inwoners zelf met elkaar kunnen oplossen) door bij te dragen aan versterking van de sociale omgeving, betrokkenheid van burgers op elkaar en op hun leefomgeving Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 30

(burger)initiatieven meer ruimte te geven ( de overheid met de handen op de rug ) 2. Adequate gemeentelijke dienstverlening Nieuwe taken op het sociaal domein inrichten (belangrijk, complex, tijdrovend!) Organiseren informatie-voorziening hierover Start van het Regionaal ICT bedrijf Uitvoering Rijkstaken informatievoorziening (NUP en Agenda 2017) Van schriftelijk naar digitale afhandeling Toptaken in de website (optimalisering info.) Wat mag het kosten? Omschrijving product Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2013 2014 2014 2015 2015 2016 2017 2018 begroting zomer huidig nieuw nota beleid beleid Uitgaven Raad en commissies 322 330 331 339 339 339 339 339 College van burgemeester en wethouders 1.469 985 1.104 1.100 1.100 1.058 1.036 986 Bestuurlijke / ambtelijke ondersteuning 615 644 644 533 533 533 533 533 Representatie 30 35 39 38 36 36 36 36 Voorlichting 320 422 422 400 415 430 430 430 Rechtsgedingen 102 142 139 123 123 123 123 123 Burgerzaken 867 914 914 907 906 906 906 906 Verkiezingen 10 61 68 82 70 14 42 42 Huisnummering en straatnaamgeving 10 4 4 10 10 11 11 11 Secretarieleges burgerzaken 141 139 139 174 174 174 174 174 Bestuurlijke samenwerking 133 137 139 138 138 138 138 138 Ondersteuning gemeenteraad 234 259 261 260 250 250 250 250 Totaal uitgaven 4.253 4.072 4.204 4.104 4.094 4.012 4.018 3.968 Inkomsten College van burgemeester en wethouders 18 11 11 11 11 11 11 11 Burgerzaken 1 2 2 2 2 2 2 2 Secretarieleges burgerzaken 393 447 408 419 422 427 431 435 Totaal inkomsten 412 460 421 432 435 440 444 448 Saldo programma -3.841-3.612-3.783-3.672-3.659-3.572-3.574-3.520 Storting in reserves 0 0 0 0 0 0 0 0 Onttrekking aan reserves * reserve bezuinigingen 0 15 15 0 0 0 0 0 * reserve incidentele prioriteiten 64 0 13 0 0 0 0 0 Saldo na resultaatbestemming -3.777-3.597-3.755-3.672-3.659-3.572-3.574-3.520 Bedragen x 1.000,00 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 31

Financiële consequenties nieuw beleid Nieuw beleid 2015 2015 2016 2017 2018 Promotie van Beuningen fondsvorming 15.000 30.000 30.000 30.000 In het collegeprogramma hebben wij het belang benadrukt van een (structurele) impuls van de promotie van onze gemeente. Wij willen graag onderscheidend zijn. Daarbij maken wij gebruik van onze eigen inwoners. Wij hebben inmiddels een enthousiaste groep van mensen gevormd die bruist van plannen en ideeën om hier werk van te maken. Voor het welslagen van deze plannen is een werkbudget, onder meer bedoeld voor het financieren van promotiemateriaal, onmisbaar. Tussen promotie en toerisme & recreatie ligt een inhoudelijke verbinding. Bedragen die in enig jaar niet worden besteed vloeien in een reserve Promotie van Beuningen. Financiële consequenties bezuinigingen Bezuinigingen begroting 2015 2015 2016 2017 2018 Raadsvergoedingen p.m. p.m. p.m. p.m. De gemeenteraad ontvangt als vergoeding het wettelijk vastgestelde bedrag. De gemeenteraad kan besluiten om de vergoeding terug te brengen naar 80%. Budget dualisme 10.000 10.000 10.000 10.000 De afgelopen jaren is het beschikbare budget niet volledig noodzakelijk geweest. Een bedrag van 10.000 kan structureel komen te vervallen. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 32

Programma integrale veiligheid Programmadoel: Een veilige leefomgeving, gericht op subjectieve en objectieve veiligheid Wat willen we bereiken? Doelstellingen 1. Risicobeheersing: structurele aandacht voor fysieke (on)veiligheid 2. Incidentbestrijding: managen van incidenten en de voorbereiding daarop 3. Veilige leefomgeving Relaties met andere programma s Verkeer en vervoer (veiligheidsaspecten) Milieu (veiligheidsaspecten) Maatschappelijk ondersteuning (leefbaarheid, jongeren, huiselijk geweld) Relatie met de Veiligheidsregio De veiligheidsregio is voor de gemeente een belangrijke partner. Zij adviseert en werkt nauw samen met de gemeente op het gebied van risicobeheersing en incidentbestrijding, hieronder puntsgewijs toegelicht. Het zwaartepunt ligt op het verhogen van de veiligheidsbewustwording, de zelfredzaamheid, de burgerparticipatie en de risicocommunicatie. Praktisch betekent dat samenwerken op het gebied van planvorming, opleidingen, en oefenen. Wat doen we ervoor? Relevante beleidsnota's Datum Beleidsplan Brandweerzorg en Rampenbestrijding 2010 1-12-2009 Integraal veiligheidsbeleid 6-4-2010 Prostitutiebeleid 12-4-2011 1. Risicobeheersing: structurele aandacht voor fysieke (on)veiligheid Informatiemanagement: gegevens up to date houden, zodat deze ten tijde van incidenten te raadplegen zijn. Netwerkpartners: contacten onderhouden met vitale netwerkpartners zoals Waterschap Rivierenland, Defensie, omgevingsdiensten, openbaar ministerie, ziekenhuizen, Rijkswaterstaat, elektriciteitsbedrijven, provincie, Rode Kruis en omroep Gelderland. Versterken proactief handelen: gemeenten, omgevingsdiensten en provincie tijdig voorzien van deskundige adviezen. Zelfredzaamheid en burgerparticipatie: informeren van inwoners in Gelderland- Zuid over risico s (Veiligheidswijzer en websites) Evenementen: afspraken maken met gemeenten over ieders lokale evenementenbeleid. Risicocommunicatie: voorlichtings- en informatieavonden organiseren bij vaststelling van rampenbestrijdingsplannen. 2. Incidentbestrijding: managen van incidenten en de voorbereiding daarop Informatiemanagement: continueren van de inzet van het landelijk crisismanagementsysteem LCMS, 24/7 beschikbaar hebben van de calamiteitencoördinator op de meldkamer, invoeren van het Slachtoffer Informatie Systeem. Implementatie nieuwe structuurcrisiscommunicatie. Planvorming: actueel houden van wettelijk verplicht gestelde plannen (crisisplan, risicoprofiel en regionaal beleidsplan). Actueel houden van plannen voor inzet Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 33

brandweer (incidentbestrijdingsplannen, aanvalsplannen en bereikbaarheidskaarten) Alarmering: optimaal laten functioneren van de Gemeenschappelijke MeldKamer (GMK). Opleiden en oefenen: Naast het actueel houden van de vakkennis zijn de oefeningen ook gericht op het verder verbeteren van de samenwerking tussen de betrokken disciplines en de verschillende operationele niveaus. Implementatie nieuwe (regionale) structuur crisisorganisatie. Behoud en ontwikkeling vrijwilligheid brandweer: Voor de VeiligheidsRegio Gelderland Zuid zijn de vrijwilligers nu en in de toekomst de hoeksteen van de brandweerorganisatie. Zij vormen met hun brandweerpost de lokale sleutel naar een toekomst waarin de brandweervrijwilliger niet alleen uitrukt voor brand en hulpverlening, maar ook de burgers helpt om brand te voorkomen en hen leert deze te beperken. 3. Veilige leefomgeving Onlangs is gestart met het via Burgernet bewoners informeren over inbraken in hun buurt. Met de attentiebrieven is gestopt. De publiciteitscampagne om inwoners bewust te maken van de noodzaak om inbraken te voorkomen wordt gecontinueerd. Ook in 2015 blijft het project bewust wonen voor 55+ doorlopen; daarbij is ook aandacht voor brandveiligheid en inbraakpreventie. Het project buurtbemiddeling wordt door het NIM uitgevoerd. Het Lokaal Zorgnetwerk heeft een prominente plaats binnen onze zorgstructuur (met name de multiproblem gevallen); in 2015 wordt de aansluiting met het Sociaal Team Beuningen gerealiseerd.. De nationale politie is een feit; de gevolgen met betrekking tot de wijkagentfunctie worden dit jaar zichtbaar. De nieuwe Drank- en Horecawet incl. toezicht en handhaving als gemeentelijke taak is van kracht. Het toezicht en de handhaving is regionaal georganiseerd. Er zijn (voorshands) geen signalen dat er in onze gemeente problemen zijn op dit terrein. Het nix-principe zal net als het landelijk beeld te zien geeft geleidelijk overgenomen worden. De handhaving draagt daar uiteraard aan bij. Financiële consequenties bezuinigingen Bezuinigingen begroting 2015 2015 2016 2017 2018 Lijkschouwingen 6.000 6.000 6.000 6.000 Deze jaarlijkse bijdrage aan de GGD is vanwege gewijzigde regelgeving niet meer noodzakelijk en kan komen te vervallen. Handhaving Drank en Horecawet 5.000 5.000 5.000 5.000 Bij de prioriteiten voor 2014 is een budget van 25.000 beschikbaar gesteld om in regionaal verband de invoering van de nieuwe Drank- en Horecawet te handhaven. Zeker door de verschuiving van de leeftijdsgrens voor alcoholgebruik tot 18 jaar en de maatschappelijke gewenning die dat vraagt, is toezicht en handhaving als prioriteit bestempeld. Inmiddels is gebleken dat het toezicht en handhaving hierop in onze gemeente minder inzet vraagt en er ook geen aanleiding bestaat dit te intensiveren. Derhalve kan het beschikbare budget met 5.000 worden bijgesteld. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 34

Wat mag het kosten? Omschrijving product Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2013 2014 2014 2015 2015 2016 2017 2018 begroting zomer huidig nieuw nota beleid beleid Uitgaven Repressie 13 0 0 10 10 10 10 10 Bedrijfsvoering 95 102 130 89 89 89 89 89 Preparatie 19 12 31 31 31 31 31 31 Veiligheidsregio 1.004 1.022 883 995 995 995 995 995 Rampenbestrijding 31 70 62 56 56 56 56 56 Regulering APV / bijzondere wetten 153 166 166 162 151 151 151 151 Veiligheidsbevorderende maatregelen 256 272 266 273 271 271 271 271 Totaal uitgaven 1.571 1.644 1.538 1.616 1.603 1.603 1.603 1.603 Inkomsten Repressie 8 0 0 0 0 0 0 0 Preventie 1 1 1 0 0 0 0 0 Regulering APV / bijzondere wetten 59 52 63 53 54 54 55 55 Veiligheidsbevorderende maatregelen 8 0 0 0 0 0 0 0 Totaal inkomsten 76 53 64 53 54 54 55 55 Saldo programma -1.495-1.591-1.474-1.563-1.549-1.549-1.548-1.548 Storting in reserves 0 0 0 0 0 0 0 0 Onttrekking aan reserves 0 0 0 0 0 0 0 0 Saldo na resultaatbestemming -1.495-1.591-1.474-1.563-1.549-1.549-1.548-1.548 Bedragen x 1.000,00 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 35

Programma verkeer en vervoer Programmadoel: Een goede balans tussen bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid. Wat willen we bereiken? Doelstellingen Relevante beleidsnota's Datum Visie wegbeheer 1-7-2003 Parkeernota 28-9-2004 Kaderplan Waterplan Beuningen 1-3-2005 Bermenplan voorbij de kantlijn 26-6-2007 Masterplan Openbaar Vervoer 26-6-2007 GVVP 1-11-2011 Wegenbeheerplan 19-11-2013 Beheerplan civieltechnische kunstwerken 27-5-2014 1. Een verkeersveilig Beuningen Terugdringen van verkeersonveilige situaties. Burgers zijn zich bewust van hun verkeersgedrag. 2. Een acceptabele bereikbaarheid van woningen en bedrijven Een goede verkeerscirculatie en toegankelijk openbaar vervoer zijn randvoorwaarden om die bereikbaarheid te realiseren. 3. Een leefbare openbare ruimte, bij een toenemende verkeersdruk Een duurzame invulling van mobiliteit, waarbij verkeersgedrag beïnvloed wordt. Dit levert een bijdrage aan het leefbaar houden van de openbare ruimte. Relaties met andere programma s Onderwijs (educatie en gedragsbeïnvloeding) Welzijn (leefbaarheid) Maatschappelijke ondersteuning (leefbaarheid) Integrale veiligheid (verkeersveiligheid) Verkeersprojecten combineren we zoveel als mogelijk met het onderhoudsprogramma voor wegen en riolering. Integraal werken door werk met werk te maken om de kosten zo laag mogelijk te houden. Daar waar mogelijk wordt dit gecombineerd met aanvragen voor subsidies, waarbij onderhoudsgelden gebruikt worden voor de noodzakelijke cofinanciering. Wat doen we ervoor? 1. Een verkeersveilig Beuningen Uitvoeren maatregelen Gemeentelijke Verkeers- en Vervoersplan (GVVP 2011) Reconstructie van Heemstraweg Weurt: uitvoering Uitvoeren verkeerseducatieve maatregelen: fietsexamen etc. 2. Een acceptabele bereikbaarheid van woningen en bedrijven Voorbereiden en realiseren projectonderdelen snelfietsroute Nijmegen Beuningen: Overige onderdelen snelfietsroute waaronder de Koningstraat (Ewijk) en delen van de noordelijke snelfietsroute (rondom Asdonckterrein). 3. Een leefbare openbare ruimte, bij een toenemende verkeersdruk Duurzaam (innovatief) vervoer onder de aandacht brengen Verdere uitbouw E-netwerk & mobiliteitsscan (Nieuwe werken) Evaluatie blauwe zone Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 36

Financiële consequenties bezuinigingen Bezuinigingen begroting 2015 2015 2016 2017 2018 Straatmeubilair opheffen voorziening 16.842 Tot nu toe wordt gewerkt met een voorziening ten behoeve van onderhoud en vervanging straatmeubilair. De jaarlijkse uitgaven zijn echter nagenoeg gelijk aan de jaarlijkse storting in deze voorziening. Instandhouden van de voorziening is dan ook niet meer noodzakelijk. Het saldo per 1.1.2014 kan eenmalig vrijvallen en het structurele budget kan verlaagd worden met 4.600, op basis van de werkelijke uitgaven afgelopen jaren. Straatmeubilair verlaging structureel 4.600 4.600 4.600 4.600 budget Van het structurele budget kan een bedrag van 4.600 vrijvallen. Openbare verlichting verminderen 50.000 voorziening Huidige voorziening is voldoende voor opvang van calamiteiten. Op basis van een beleidsplan Openbare Verlichting wordt in 2015 bepaald welke financiële ruimte werkelijk nodig is. Blauwe zone vervallen eenmalige 2.000 prioriteit Restantbedrag van een oude eenmalige prioriteit voor aanpassingen blauwe zone kan vrijvallen. Snelfietsroute Leigraaf 3.000 3.000 3.000 3.000 Op basis van het verwachte voordeel op dit krediet, zullen de kapitaallasten 3.000 structureel lager uitvallen dan hetgeen nu in de begroting is opgenomen. Van Suchtelenstraat / Plakstraat 15.321 15.321 15.321 15.321 Voor de reconstructie van de van Suchtelenstraat/snelfietsroute is van de Stadsregio uiteindelijk 100.000 meer ontvangen dan geraamd. De afrekening van dit krediet zal nog afzonderlijk aan het college worden voorgelegd. Het geraamde aandeel van de gemeente bedraagt 700.000. Indien de extra subsidie hiervan wordt afgeboekt levert dat een structureel voordeel op van 5.300. Op de balans staat echter nog ten onrechte een reconstructie kruispunt Plakstraat uit 1998/1999. Deze investering is uiteraard tenietgedaan bij de aanleg van het nieuwe kruispunt Plakstraat/Heemstraweg in 2012/2013. Volgens het BBV dient deze investering dan ook vervroegd afgeschreven te worden. Indien de extra subsidie van 100.000 wordt aangewend om deze eerdere reconstructie vervroegd af te schrijven levert dat een structureel voordeel (lagere kapitaallasten) op van 15.321. Dit verschil ontstaat door de verschillende afschrijvingstermijnen die zijn gehanteerd. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 37

Financiële consequenties nieuw beleid: Nieuw beleid 2015 2016 2017 2018 Afwaarderen Van Heemstraweg Winssen 150.000 (werk-met-werk) In 2015 wordt een deklaagvervanging uitgevoerd voor de Van Heemstraweg, traject tussen de gemeentegrens Druten en de recente deklaagvervanging nabij de Plakstraat. Het traject kent een 4 decennia oude inrichting en is zwaar overgedimensioneerd, met name bij de tussenliggende kruispunten. De politieke wens (raadsbesluit) is uitgesproken om de weg om te vormen tot 60km-zone (gedeelte buiten de bebouwde kom). Dankzij deze noodzakelijke grote onderhoudsingreep ontstaat een uitgelezen moment om de weg af te waarderen naar een 60 km regime. Met het afwaarderen wordt een smaller wegprofiel aangelegd met verkeersremmende maatregelen. Het smaller profiel zorgt ook voor gunstigere leefomstandigheden en lagere onderhoudskosten van de waardevolle boomstructuur langs delen van het traject. Het gebruik van de weg door landbouw- en zandwinningsverkeer blijft mogelijk. Voor de verkeerskundige aanpassingen op het traject, bij de bebouwde komgrens en de drie tussenliggende kruisingen dient een bedrag te worden gereserveerd van 150.000,- (maatregelen WI6 t/m WI8 in het GVVP). Het Wegenfonds financiert de vervanging van de deklaag en markeringen. Bij het niet honoreren van dit budget raden we af om een 60 km regime in te stellen. Oversteekbaarheid en snelheid 35.000 Burgemeester Geradtslaan (centrum) De steeds drukker wordende Burgemeester Geradtslaan vormt een barrière tussen het centrum en aanliggende woonwijken. Tussen de Wilhelminalaan en het Amaliaplein wordt het meeste overgestoken door langzaam verkeer en daar is druk verkeer met hoge snelheid (lange rechtstand weg), laad- en losverkeer en halterende bussen (zie GVVP-maatregel B27). Er zijn geen rotondes voor goede oversteekbaarheid en snelheidsremming aanwezig, zoals dat op de Wilhelminalaan (ook drukte om centrum heen) wel het geval is. Het oversteken van de weg dient veiliger te gebeuren dan dat nu het geval is en de snelheid van het autoverkeer dient te worden teruggedrongen. In 2014 wordt met kleinschalige (tijdelijke) maatregelen (lapmiddelen) geprobeerd de oversteekveiligheid te vergroten. Omdat de situatie hier is veranderd, is een grootschalige ingreep noodzakelijk om de veiligheid duurzaam te verhogen. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 38

Wat mag het kosten? Omschrijving product Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2013 2014 2014 2015 2015 2016 2017 2018 begroting zomer huidig nieuw nota beleid beleid Uitgaven Beheer en onderhoud van wegen, straten en pleinen 216 315 356 309 309 316 322 328 Aanleg wegen, straten en pleinen 1.569 996 1.046 1.005 987 1.137 987 987 Beleidsadvisering 140 92 92 70 70 70 70 70 Verkeersmaatregelen 0 0 0 437 466 427 427 427 Bermen 148 180 166 169 169 169 169 169 Straatreiniging 180 132 52 39 39 39 39 39 Beheer en onderhoud bruggen, tunnels en duikers 62 177 177 145 145 145 145 145 Openbare verlichting 321 319 319 313 313 313 313 313 Gladheidsbestrijding 168 156 156 167 167 167 167 167 Abri's 9 11 312 0 0 0 0 0 Werken voor derden aan wegen, straten en pleinen 30 21 21 35 35 34 34 34 Verkeersvoorzieningen 649 401 428 0 0 0 0 0 Straatmeubilair 214 206 206 0 0 0 0 0 Watergangen, afwateringen 75 84 149 86 86 86 86 86 Totaal uitgaven 3.781 3.090 3.480 2.775 2.786 2.903 2.759 2.765 Inkomsten Verkeersmaatregelen 0 0 0 0 19 0 0 0 Openbare verlichting 0 0 0 0 50 0 0 0 Abri's 0 0 178 0 0 0 0 0 Werken voor derden aan wegen, straten en pleinen 33 43 43 43 43 43 43 43 Verkeersvoorzieningen 252 40 25 0 0 0 0 0 Totaal inkomsten 285 83 246 43 112 43 43 43 Saldo programma -3.496-3.007-3.234-2.732-2.674-2.860-2.716-2.722 Storting in reserves * reserve bezuinigingen -56 0 0 0 0 0 0 0 * reserve incidentele prioriteiten -131 0-134 0 0 0 0 0 Onttrekking aan reserves * reserve incidentele prioriteiten 484 0 408 0 0 0 0 0 Saldo na resultaatbestemming -3.199-3.007-2.960-2.732-2.674-2.860-2.716-2.722 Bedragen x 1.000,00 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 39

Programma economische zaken Programmadoel: een gunstig ondernemingsklimaat, waarbij randvoorwaarden worden geleverd voor het vestigen van nieuwe en behoud van bestaande bedrijven en instellingen. Wat willen we bereiken? Doelstellingen 1. Bedrijven behouden 2. Faciliteren bedrijvigheid 3. Goede onderlinge contacten tussen bedrijven en instellingen Wat doen we ervoor? Algemene opmerkingen Het economisch beleid is gebaseerd op het door de raad in de vergadering van 14 april 2009 vastgestelde beleidsplan. Daarin is aangegeven hoe de gemeentelijke doelstellingen het beste kunnen worden gerealiseerd. In de gemeente zijn circa 1.300 ondernemingen economisch actief. 1. Bedrijven behouden De rol van de gemeente is hierin beperkt. 2. Faciliteren bedrijvigheid Vooral gericht op verbetering: Dienstverlening Bedrijvenloket Actieve informatieverstrekking Deelname L.E.C. Uitvoeren gemeentelijke rol in vastgestelde detailhandelvisie 3. Goede onderlinge contacten tussen bedrijven en instellingen Bezoeken van bedrijven Organiseren bedrijvencontactdag en verkiezen ondernemer van het jaar Periodiek overleg met bedrijven- en ondernemersverenigingen Relevante beleidsnota's Datum Economisch beleidsplan 2009 14-4-2009 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 40

Wat mag het kosten? Omschrijving product Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2013 2014 2014 2015 2015 2016 2017 2018 begroting zomer huidig nieuw nota beleid beleid Uitgaven Markten en standplaatsen 15 2 11 16 16 16 16 16 Overig handel en ambacht 226 44 46 45 45 123 123 123 Nutsbedrijven 243 225 225 206 206 206 206 206 Energiebeheer 234 55 55 111 111 111 111 111 Totaal uitgaven 718 326 337 378 378 456 456 456 Inkomsten Overig handel en ambacht 158 0 0 0 0 0 0 0 Baten marktgelden 6 7 9 9 11 13 15 17 Nutsbedrijven 237 225 225 206 206 206 206 206 Energiebeheer 164 0 0 0 0 0 0 0 Totaal inkomsten 565 232 234 215 217 219 221 223 Saldo programma -153-94 -103-163 -161-237 -235-233 Storting in reserves 0 0 0 0 0 0 0 0 Onttrekking aan reserves * reserve eenmalige prioriteiten 1 0 0 0 0 0 0 0 Saldo na resultaatbestemming -152-94 -103-163 -161-237 -235-233 Bedragen x 1.000,00 Financiële consequenties nieuw beleid: Nieuw beleid 2015 2016 2017 2018 Revitalisering Bedrijventerrein De Sluis Weurt 78.000 78.000 78.000 78.000 In het collegeprogramma is opgenomen dat de erfpachtopbrengsten van gronden op bedrijventerrein De Sluis met ingang van 2015 in een fonds gereserveerd worden om de verbetermaatregelen op dit terrein te bekostigen. Financiële consequenties bezuinigingen: Bezuinigingen begroting 2015 2015 2016 2017 2018 Revitalisering Bedrijventerrein De Sluis Weurt 78.000 Gezien de noodzaak om in 2015 een sluitende begroting te krijgen wordt het vormen van het fonds ten behoeve van de verbetermaatregelen bedrijventerrein De Sluis met één jaar opgeschort. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 41

Programma onderwijs Programmadoel: De gemeente Beuningen biedt goed bereikbaar onderwijs voor leerlingen tot en met de basisschool en draagt bij aan de zorg voor een veilige ontwikkeling van leerlingen na de basisschool en aan volwasseneneducatie Wat willen we bereiken? Doelstellingen Relevante beleidsnota's Datum GOA-plan 2003-2006 1-7-2003 Notitie voortgang uitvoering huisvestingsbeleid onderwijs 14-11-2006 Startnotitie Jeugd- en Onderwijsbeleid 27-3-2007 Hoofdlijnennotitie educatie Beuningen 27-3-2007 Beuningen is Oké 13-7-2010 1. Beuningen draagt zorg voor adequate eigentijdse onderwijshuisvesting Zorg dragen voor een goede spreiding onderwijshuisvesting schoolgebouwen In de afgelopen decennia is fors geïnvesteerd in de basisschoolaccommodaties van onze gemeente. De nieuwbouw van de Wegwijzer in Winssen, de Reuzepas in t Hart in Ewijk, de renovaties en uitbreidingen van de Hoeven en de Fontein zijn hiervan goede voorbeelden. Het enige gebouwelijke knelpunt is de Ruyterschool in Weurt. In het collegeprogramma is opgenomen dat vervangende nieuwbouw van de Ruyterschool absoluut prioriteit heeft. Daarnaast is ons streven erop gericht alle tijdelijke (semi permanente) lokalen te verwijderen en leegstaande lokalen te verhuren of, indien sprake is van een compleet schoolgebouw, af te stoten (voormalig gebouw Klavervier). Stimuleren van brede scholen in multifunctionele accommodaties Zowel t Hart in Ewijk als de Fontein zijn bij uitstek voorbeelden waarbij langs de weg van multifunctionaliteit de accommodaties zo efficiënt mogelijk gebruikt worden en de gezamenlijke huisvesting ook leidt tot een betere afstemming en samenwerking van de verschillende partners. Ook bij de Wegwijzer en de nieuw te bouwen Ruyterschool in Ontmoetingscentrum Kloosterhof wordt door het opnemen van een peuterspeelzaal in het concept tegemoet gekomen aan de wens tot multifunctionaliteit. 2. Het voorkomen van achterstanden faciliteren peuterspeelzaalwerk Het peuterspeelzaalwerk neemt een prominente plaats in binnen het gemeentelijk beleid. Door de ontgroening van onze gemeente neemt het aantal peuters af, waardoor de organisatie kwetsbaar wordt. De stichting heeft inmiddels Go for Kids als fusiepartner. De financiering van het peuterspeelzaalwerk loopt nu deels via de Kinderopvang. Het is van belang dat een zo groot mogelijke groep peuters deze voorziening bezoekt, dit met het oog op vroegtijdige signalering van taalachterstand, groeiontwikkeling, sociale vaardigheden en ontmoeting. Voor de huisvesting zoeken wij aansluiting bij de basisscholen. faciliteren kinderopvang De focus bij kinderdagopvang is de laatste jaren gericht op voorschoolse, tussenschoolse en buitenschoolse opvang. Ook de gastouderopvang groeit nog. De gemeente heeft in samenwerking met de GGD een belangrijke taak gekregen in het beoordelen van gastouderadressen. Voor het waarborgen van de doorgaande lijn van de doelgroep 0 tot 4 jarigen naar de basisschool, is een ZAT actief onder voorzitterschap van de GGD. waarborgen begeleiding van leerlingen op basis en voortgezet onderwijs Met ingang van het schooljaar 2008-2009 is zowel voor het basis als voor het voortgezet onderwijs een ZAT-team (zorg advies team) ingesteld. In dit ZAT hebben een aantal instellingen zitting (NIM, GGD, Jeugdzorg, leerplicht) die bij zorgleerlingen vroegtijdig signalering en naar een passend hulpaanbod verwijzen. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 42

faciliteren van volwasseneducatie Het ROC verzorgt voor onze gemeente een voldoende aanbod van volwasseneneducatie. Daar waar mogelijk en indien er voldoende deelnemers zijn wordt er ook lokaal een aanbod gedaan. Relaties met andere programma s Verkeer en vervoer (educatie en gedragsbeïnvloeding) Wat doen we er voor? Algemene opmerkingen Het lokaal onderwijsbeleid moet worden beschouwd als onderdeel van het bredere jeugdbeleid. Immers in de doorlopende ontwikkelingslijn van 0 tot 19 jarigen vormt onderwijs een facet, zij het een uitermate belangrijk facet. Nu onderwijsinhoud voor het grootste deel in handen ligt van het schoolbestuur, zal de gemeente zich moeten richten op de facilitering en ondersteuning van de onderwijsprocessen. Dit laatste komt tot uitdrukking in beleidsmatige acties om de doorgaande lijn (van peuterspeelzaalwerk/kinderopvang, onderwijs en vervolgopleidingen of toeleiding naar werk) veilig te stellen. 1. Beuningen draagt zorg voor adequate eigentijdse onderwijshuisvesting t Hart: optimalisering gebruik en aanpassing gebouw; Nieuwbouw basisschool de Ruyter in Ontmoetingscentrum Kloosterhof 2015. Vaststelling notitie onderwijshuisvesting in 2015 inclusief scenario s terugdringen aantal lokalen in verband met teruglopend aantal leerlingen. Daarbij streven wij naar 4 schoolgebouwen in de kern Beuningen. We willen deze schoolgebouwen omvormen tot Integrale Kind Centra. Het buitenonderhoud aan de schoolgebouwen wordt per 1-1-2015 overgedragen aan de schoolbesturen. 2. Het voorkomen van achterstanden Vooruitlopend op Passend Onderwijs en de decentralisatie jeugdzorg hebben het primair onderwijs Beuningen en de partners binnen het Centrum Jeugd en Gezin het ZorgAdviesTeam (ZAT) omgebouwd tot ondersteuningsteams op elke school die versterkt worden door een ondersteuningsplatform, waardoor sneller en flexibeler kan worden gewerkt. Er vindt een bundeling plaats van expertise waarbij uitgangspunt is het handelingsgericht werken en ouders van begin af aan betrokken worden om tot oplossingen te komen voor kind, ouders en netwerk. Daarbij is er een continue aansluiting op het ZAT 0-4 jarigen en de ZAT s bij het voortgezet onderwijs. Het fusietraject tussen de Stichting Peuterspeelzalen en Go for Kids is afgerond. Daardoor ontstaat een stevige organisatie die door een gezamenlijke overhead en uitwisselbaarheid van huisvesting en personeel efficiënter kan werken. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 43

Wat mag het kosten? Omschrijving product Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2013 2014 2014 2015 2015 2016 2017 2018 begroting zomer huidig nieuw nota beleid beleid Uitgaven Onderwijsondersteuning 154 58 58 58 22 22 22 22 Huisvesting primair onderwijs 1.370 1.365 1.386 1.381 1.381 1.356 1.357 1.357 Lokaal onderwijsbeleid 923 1.032 1.081 1.019 989 949 949 949 Volwasseneducatie 0 0 0 79 79 79 79 79 Peuterspeelzalen 271 290 290 278 276 276 276 276 Kinderdagopvang 85 92 92 97 96 96 96 96 Totaal uitgaven 2.803 2.837 2.907 2.912 2.843 2.778 2.779 2.779 Inkomsten Huisvesting primair onderwijs 69 86 86 101 101 101 101 101 Lokaal onderwijsbeleid 77 79 79 76 76 76 76 76 Volwasseneducatie 0 0 0 72 72 72 72 72 Peuterspeelzalen 75 72 72 74 74 74 74 74 Kinderdagopvang 18 20 20 20 20 20 20 20 Totaal inkomsten 239 257 257 343 343 343 343 343 Saldo programma -2.564-2.580-2.650-2.569-2.500-2.435-2.436-2.436 Storting in reserves 0 0 0 0 0 0 0 0 Onttrekking aan reserves * reserve bezuinigingen 0 65 65 29 29 0 0 0 Saldo na resultaatbestemming -2.564-2.515-2.585-2.540-2.471-2.435-2.436-2.436 Bedragen x 1.000,00 Financiële consequenties nieuw beleid: Nieuw beleid 2015 2016 2017 2018 Uitbreiding permanente huisvesting basisschool de Dromedaris 22.000 22.000 22.000 Basisschool de Dromedaris (wijk Beuningse Plas) heeft de beschikking over 15 klaslokalen (7 hoofdgebouw, 6 in de schoolwoningen en 2 noodlokalen) voor 16 groepen. De 2 gehuurde noodlokalen beschikken over een tijdelijke bouwvergunning, die eind van dit jaar afloopt. De vraag naar minimaal 15 klaslokalen blijft op basis van de prognoses tot 2025 aanhouden. De gemeente is wettelijk verplicht zorg te dragen voor een adequate onderwijshuisvesting. Voorgesteld wordt om 2 permanente lokalen aan het hoofdgebouw te bouwen. De kosten worden geraamd op ca. 340.000 af te schrijven in 40 jaar. De huurkosten van 26.000 jaarlijks komen te vervallen. Een eventuele investering in de Dromedaris moet passen in het, samen met de schoolbesturen op te stellen, strategisch onderwijs huisvestingsplan. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 44

Programma welzijn Programmadoel: Het bevorderen van de deelname van onze inwoners aan kunst, cultuur, sport en recreatie. Wat willen we bereiken? Doelstellingen Relevante beleidsnota's Datum Speelruimteplan 25-2-2003 Nota Naar een nieuw subsidiebeleid 16-10-2007 Cultuurnota 26-2-2008 Kaders voor archeologisch en cultuurhistorisch beleid 24-6-2008 Sportnota 'Beuningen beweegt' 6-10-2009 Bibliotheekvisie 2010-2014 2-2-2010 1. Eigentijdse sportaccommodaties Wij streven ernaar om in elke kern in onze gemeente een voetbal- en een tennisaccommodatie te faciliteren. Voorts willen wij als bovengemeentelijke voorzieningen een hockey- en korfbalaccommodatie faciliteren. Andere buitensportaccommodaties, zo daar behoefte aan is zoals bijvoorbeeld atletiek, zullen aan dit uitgangspunt getoetst worden. Voor wat betreft de kern overstijgende binnensportaccommodaties geldt als uitgangspunt dat deze in de kern Beuningen gesitueerd zijn. Daarnaast is het streven om per kern minimaal een gym- of sportzaal te faciliteren. De beide kern overstijgende binnensportaccommodaties (Tinnegieter en de Plons) zijn gedateerd en aan een grondige renovatie toe. Dit heeft er inmiddels toe geleid dat sporthal de Tinnegieter in 2 fases is opgeknapt. Zowel de kleedkamers, douches en gangen als de hal zelf (wanden, verlichting, vloer, plafond) zijn opgeknapt dan wel vernieuwd. In het kader van de duurzaamheid zijn zonnepanelen op het dak geplaatst evenals zonneboilers. Daarmee beschikt onze gemeente voor de komende 15 jaar weer over een eigentijdse sporthal. Voor zwembad de Plons loopt een aanbestedingsprocedure om de exploitatie voor de komende 10 jaar te gunnen. Eind dit jaar begin volgend jaar zijn de resultaten van de aanbesteding bekend. Afhankelijk hiervan zal duidelijk worden of de exploitatie van het zwembad onder voor de gemeente betaalbare condities doorgezet kan worden. 2. Sport, kunst- en cultuurmogelijkheden waar mogelijk verruimen. Het streven is er op gericht om met name de jeugd te interesseren en te bewegen meer aan sport te gaan doen. Daarnaast willen wij hen meer betrekken bij kunst en cultuuruitingen. Het gezegde jong geleerd, oud gedaan is hier zeker van toepassing. Overigens dient daarbij te worden aangetekend dat de deelname van de jeugd in onze gemeente aan zeker sport en in iets mindere mate cultuur vrij hoog te noemen is (op basis van de Emovo-enquête). Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 45

Wat doen we er voor? Wat Algemene doen we opmerkingen voor? Intensivering van sportdeelname blijft een speerpunt. Via het minimabeleid proberen wij ook doelgroepen die om financiële motieven afhaken bij sport en/of cultuur mogelijkheden aan te reiken om te blijven meedoen. 1. Eigentijdse sportaccommodaties De aanbevelingen van de notitie sportbeleid worden uitgewerkt; zo is in het najaar 2010 de bewegwijzerde hardloopparcours in gebruik genomen. Het zwembad de Plons heeft een aantal (noodgedwongen) aanpassingen aan de installaties doorgevoerd en is vol in gebruik. Het voornemen bestaat zowel bij WVW Weurt als Roda 28 een (zij het beperkte) kunstgrastrainingsfaciliteit aan te leggen. 2. Sport, kunst- en cultuurmogelijkheden waar mogelijk verruimen. Uitvoering geven aan de Cultuurnota. Sportverenigingen zijn actief om kennismakingslessen op de basisscholen aan te bieden om zodoende kinderen te interesseren voor sportdeelname. Gestart is met de uitvoering van de regeling buurtsportcoaches. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 46

Wat mag het kosten? Omschrijving product Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2013 2014 2014 2015 2015 2016 2017 2018 begroting zomer huidig nieuw nota beleid beleid Uitgaven Openbaar bibliotheekwerk 522 502 509 488 488 488 487 487 Muziekonderwijs 216 197 808 172 173 215 215 215 (Overige) kunstzinnige vorming 53 52 55 52 52 45 45 45 Zwembaden 143 147 167 104 104 59 59 59 Sportaccommodaties 762 819 819 295 295 295 295 295 Groene sportvelden en terreinen 0 0 0 505 529 505 505 505 Bevordering sportdeelname 163 75 189 79 79 79 79 79 Kunstbeoefening en kunstbevordering 86 107 105 97 96 96 66 66 Beheer monumenten 122 106 106 134 124 114 114 114 Toerisme 94 50 54 43 43 43 93 43 Evenementen 197 216 217 223 223 223 224 224 Speelvoorzieningen 97 304 341 159 179 159 159 159 Media 23 17 17 14 14 14 14 14 Totaal uitgaven 2.478 2.592 3.387 2.365 2.399 2.335 2.355 2.305 Inkomsten Openbaar bibliotheekwerk 90 90 92 92 92 92 92 92 (Overige) kunstzinnige vorming 4 2 2 2 2 2 2 2 Sportaccommodaties 318 294 36 5 5 5 5 5 Groene sportvelden en terreinen 0 0 0 25 25 25 25 25 Bevordering sportdeelname 31 0 0 0 0 0 0 0 Bevordering toerisme 48 0 0 0 0 0 0 0 Evenementen 33 22 22 22 22 22 22 22 Totaal inkomsten 524 408 152 146 146 146 146 146 Saldo programma -1.954-2.184-3.235-2.219-2.253-2.189-2.209-2.159 Storting in reserves * Kunstfonds rentetoerekening -1-1 -1-1 0 0 0 0 Onttrekking aan reserves * algemene reserve ABR 0 0 666 0 0 0 0 0 * reserve kunstfonds 8 0 0 0 0 0 0 0 * reserve bezuinigingen 22 176 176 17 17 0 0 0 * reserve eenmalige prioriteiten 8 0 57 0 0 0 0 0 Saldo na resultaatbestemming -1.917-2.009-2.337-2.203-2.236-2.189-2.209-2.159 Bedragen x 1.000,00 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 47

Financiële consequenties nieuw beleid: Nieuw beleid 2015 2016 2017 2018 Muziekonderwijs Dekking: vrijvallende middelen Stroming 80.000 -/- 79.000 80.000 -/- 37.000 80.000 -/- 37.000 80.000 -/- 37.000 Zoals bekend is Stichting Kunstencentrum de Stroming, jarenlang de instelling die voor onze gemeente (en andere gemeenten in de regio) muziekonderwijs en beeldende vorm verzorgde, 1 juli 2014 gestopt met haar activiteiten. De bestaande subsidierelatie is beëindigd en de afkoopsom is betaald. In de raad is gesproken over het inzetten van een deel van de hierdoor vrijvallende middelen voor het her ontwikkelen van muziekeducatie. Daarbij is aangekondigd dat voor de begroting 2015 een voorstel wordt voorbereid. De positieve invloed die muziek maken op kinderen kan hebben, willen wij blijven stimuleren. Wij zijn in gesprek met onze muziekverenigingen, het cultuurknooppunt, het onderwijs en marktpartijen om een gedragen en uitgewerkt voorstel voor te bereiden. De financiering van deze plannen willen wij enerzijds dekken uit een deel van de vrijvallende middelen van de Stroming (i.c. 37.000 structureel en 42.000 extra incidenteel in 2015), en dit structurele bedrag van 37.000 opplussen met 43.000 om een werkbaar budget te vormen van 80.000 om het muziekonderwijs een nieuwe impuls te geven. Zwembad De Plons p.m. p.m. p.m. p.m. De gemeenteraad heeft bij motie aangegeven dat het zwembad de Plons met een gemeentelijke bijdrage mag worden door geëxploiteerd. Voor 2015 is er nog deels dekking. De aanbesteding zal uiteindelijk uitwijzen wat de exploitatiebijdrage gaat worden evenals de discussie of de Natte Gym na afloop van het convenant (juli 2015) in deze gesubsidieerde vorm wordt doorgezet. 'Nevengeul' Aanleg recreatieve voorzieningen 50.000 Op 11 maart is een samenwerkingsovereenkomst getekend met de provincie over de aanleg van de nevengeul in de uiterwaarden. In 2017/2018 moet deze gereed zijn. In de overeenkomst is opgenomen dat de kosten voor de geul en alle ingrepen t.b.v. natuur en waterveiligheid voor rekening van de provincie zijn. Verbetering van het recreatieve aanbod (fiets- en wandelpaden) komt voor 50% voor rekening van de gemeente. In de overeenkomst is opgenomen dat dat ook afgerekend kan worden via de inzet van ambtelijke uren of in natura (bijvoorbeeld inzet gronden). Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 48

Programma maatschappelijke ondersteuning Programmadoel: Iedere inwoner van de gemeente Beuningen moet (zoveel als mogelijk) zelfstandig kunnen functioneren en actief mee kunnen doen aan de samenleving. Wat willen we bereiken? Doelstellingen Relevante beleidsnota's Datum Voortgangnotitie seniorenbeleid 2004-2005 27-1-2004 Accommodatiebeleid 27-1-2004 Kadernota WMO 25-10-2005 Nota huishoudelijke verzorging 19-9-2006 Evaluatienotitie vrijwilligersbeleid 10-10-2006 Startnotitie Jeugd- en Onderwijsbeleid 27-3-2007 Lokaal gezondheidsbeleid 1-4-2008 Kader wonen irt zorg en welzijn 3-11-2009 Notitie Centrum Jeugd en Gezin 7-12-2010 Evaluatie nota Lokaal gezondheidsbeleid 12-4-2011 WMO meerjarenbeleidsplan 2011-2014 10-5-2011 Verordening WMO 2013 4-12-2012 Visienota decentralisatie functiebegeleiding en transitie jeugdzorg 19-6-2012 Beleidsnota 'Kracht door Verbinding' 24-9-2013 1. Bevorderen van de zelfredzaamheid. De Wmo 2015 geeft de gemeente een grotere verantwoordelijkheid om mensen te ondersteunen in de zelfredzaamheid. Dit betekent dat we streven naar een samenleving waarin iedere inwoner van Beuningen zo veel mogelijk zelfstandig kan functioneren en mee kan doen in de samenleving. Voor mensen met beperkingen is dit niet vanzelfsprekend. De gemeente helpt deze mensen zodat zij zoveel mogelijk zelfstandig kunnen functioneren en mee kunnen doen. Door onder andere vergrijzing en huishoudverdunning zal de vraag naar ondersteuning toenemen. De gemeente staat voor de uitdaging om de maatschappelijke ondersteuning toekomstbestendig in te richten. Toekomstbestendig betekent dat ondersteuning beschikbaar blijft voor iedereen die het nodig heeft en dat de ondersteuning voor iedereen betaalbaar blijft. We werken in Beuningen met een sociaal team. Op deze manier dragen we bij aan een integrale benadering en werken we vanuit de gedachte één gezin één plan. Op deze manier richten we de toegang tot ondersteuning en zorg efficiënter in. We hechten groot belang aan de eigen verantwoordelijkheid van mensen. Daarom staat niet het beschikbaar stellen van voorzieningen maar het gezamenlijk zoeken naar een oplossing centraal. De situatie van de burger/hulpvrager is het uitgangspunt. De oplossing kan liggen in het eigen netwerk van de burger, in een algemene voorziening en/of een maatwerkvoorziening. Er wordt pas een maatwerkvoorziening verstrekt, als algemene voorzieningen en collectieve voorzieningen niet toereikend zijn. Het signaleren van benodigde algemene voorzieningen hoort bij het takenpakket van het sociaal team. Het ontwikkelen van algemene voorzieningen is een verantwoordelijkheid van de hele gemeentelijke organisatie en onze externe partners. Door de vergrijzing neemt het aantal senioren in onze gemeente fors toe. Het is van belang dat zij blijven participeren in de maatschappij. Ook dienen er voldoende levensloopbestendige woningen voorhanden te zijn, waardoor senioren langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Voor die doelgroep die toch aangewezen is op veel zorg aan huis dienen aangepaste voorzieningen gerealiseerd te worden (WOZOCO, woon-zorg-zones, verzorging- en verpleegcapaciteit). 2. Faciliteren mantelzorg. Veel inwoners van onze gemeente zijn op de een of andere manier mantelzorger. Zij zijn belast met de zorg voor een familielid, buur of vriend/kennis. Veelal vinden mantelzorgers het vanzelfsprekend om hun bijdrage te leveren en geven hier geen ruchtbaarheid aan. Er is echter een groep mantelzorgers die op de een of andere manier behoefte heeft aan ondersteuning. Deze ondersteuning kan gegeven worden in de vorm van advies of informatie maar ook het (incidenteel) overnemen van de mantelzorgtaak of het ontmoeten van lotgenoten. De mantelzorg zal door de ingrijpende veranderingen (omvorming AWBZ) en de (Rijks-) bezuinigingen naar verwachting alleen maar toenemen. Een goede hulpstructuur is daardoor erg belangrijk. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 49

3. Ondersteuning van jongeren en ouders met de opvoeding. Ook onze gemeente kent een groep ouders met jongeren die opvoedingsvraagstukken hebben. Het Centrum voor Jeugd en Gezin dat in oktober 2011 haar deuren heeft geopend is de instelling waar ouders en jongeren met hun vragen en problemen terecht kunnen. Het CJG is gevestigd bij het consultatiebureau van de GGD en wordt naast de gemeentelijke coördinator bemenst met medewerkers van de GGD en het NIM. Zoals bekend wordt de gemeente volledig verantwoordelijk voor de Jeugdzorg met ingang van 1 januari 2015. De bedoeling is dat het CJG onderdeel gaat uitmaken van het Sociaal Team Beuningen, het team dat o.m. verantwoordelijk wordt voor de toegang tot de zorg. Voor 2015 behouden de bestaande cliënten die jeugdzorg hebben hun recht op zorg bij de bestaande zorginstellingen/hulpverleners. Hiermee wordt beoogd dat de ingrijpende stelselwijziging (jeugdzorg gaat over van Rijk/Provincie naar gemeenten) voor de cliënten in 2015 nauwelijks merkbaar zal zijn. Wat doen we ervoor? 1. Bevorderen van de zelfredzaamheid. Via het sociaal team, waarin de huidige balie ZWI is opgenomen, geven wij informatie, advies en ondersteuning aan burgers/hulpvragers en verstrekken wij maatwerkvoorzieningen. Door nieuwsbrieven houden we de mensen op de hoogte van de recente ontwikkelingen op het gebied van de maatschappelijke ondersteuning. In het gesprek met de burger/hulpvrager kijkt het sociaal team wat hij/zij zelf kan, wat er opgelost kan worden met algemene voorzieningen en welke maatwerkvoorzieningen dan eventueel nog nodig zijn. We voeren heronderzoeken uit. Op deze manier dragen we bij aan het goed in beeld houden van de mensen die ondersteuning krijgen en nodig hebben. In overleg met maatschappelijke organisaties brengen wij meer samenhang tussen algemene voorzieningen en maatwerkvoorzieningen. Zo nodig worden nieuwe algemene voorzieningen ontwikkeld. In het sociaal team wordt de samenwerking met externe partijen verder geïntensiveerd. Wij ondersteunen de Cliëntenraad Beuningen in haar adviserende rol. Aan de inrichting van een vitale wijk in onze gemeente wordt gewerkt (herontwikkeling Hutgraaf). Aan de nieuw-/verbouwplannen van Zorggroep Maas en Waal wordt actief medewerking verleend. De nieuwbouw van Alde Steeg is deels opgeleverd. Het project monitoring 75+ wordt doorgezet, met dien verstande dat de focus komt te liggen op de 80+ groep; Aandacht wordt besteed aan de steeds toenemende groep mensen met dementie; Het project valpreventie wordt breed aangeboden in onze gemeente. 2. Faciliteren mantelzorg Het lokaal steunpunt mantelzorg bij de stichting Perspectief verstrekt informatie en advies aan mantelzorgers en organiseert cursussen en bijeenkomsten voor deze doelgroep; tevens is er een informatiepakket samengesteld; Het BOS-project (ondersteuning mantelzorgers die voor chronisch zieken en dementerenden zorgen) wordt voortgezet; Er loopt een boodschappendienst en een buurthulpproject; De GGZ Nijmegen verzorgt ondersteuning voor mantelzorgers die mensen met een psychiatrische aandoening verzorgen. Samen met o.a. Perspectief werken wij plannen uit om de mantelzorg nog breder te gaan ondersteunen. 3. Ondersteuning van ouders en jongeren met de opvoeding In 2011 is er een (laagdrempelig) Centrum voor Jeugd en Gezin waar ouders en jongeren terecht kunnen voor vragen en opvoedingsondersteuning; Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 50

De activiteiten van de leerplichtambtenaar zijn er op gericht schooluitval in vroegtijdig stadium te voorkomen; zij maakt hierbij gebruik van de aanwezige ZAT-structuren voor het basis- en voortgezet onderwijs; In september 2011 is het (tijdelijke) jongerenontmoetingscentrum Waasdaa op het terrein de Hutgraaf gestart met haar activiteiten en met succes. Door de herontwikkeling van het terrein de Hutgraaf als bouwlocatie, dient het jongerencentrum naar een andere locatie uit te zien. De jongeren hebben inmiddels enkele ideeën in de commissie gepresenteerd. Deze opties worden in samenwerking met deze jongeren en Perspectief verder uitgewerkt met als doel te komen tot een gedragen locatiekeuze begin 2015. Financiële consequenties bezuinigingen: Bezuiniging begroting 2015 2015 2016 2017 2018 Investering welzijnskantoren 6.314 Het is de verwachting dat dit reeds beschikbaar gestelde krediet niet voor 2016 wordt ingezet. NIM 25.000 25.000 25.000 25.000 Door het afsluiten van een meerjarige overeenkomst met het NIM (vooralsnog 3 jaar) kan een structurele besparing worden gerealiseerd. Perspectief aanvullende taakstellende p.m. p.m. p.m. bezuiniging In het licht van de nieuwe bezuinigingstaakstelling hebben wij de (grotere) lokaal gesubsidieerde instellingen waaronder Perspectief en het NIM nogmaals onder de loep genomen. Bij het NIM hebben wij door een langjarige financieringssystematiek een besparing kunnen bereiken. Bij Perspectief is de afgelopen jaren al het nodige bezuinigd (- 10%) en/of worden functies/taken niet meer financieel vanuit de gemeente ondersteunt (o.a. theater). Perspectief neemt zeker met het oog op de komende decentralisaties een steeds belangrijke rol in het voorveld in. Preventief, sociale activering, voorliggende algemene welzijnsvoorzieningen, ondersteuning en advies zijn waardevolle instrumenten om de toeloop naar de zorg (Jeugd en AWBZ) te voorkomen en reguleren. Ons college onderkent deze rol in onze samenleving. Anderzijds noopt de financiële realiteit tot een zorgvuldige afweging van wat wel en wat niet op onze steun kan/mag rekenen. Wij willen derhalve een gedegen onderzoek starten naar de activiteiten van Perspectief om deze te kunnen beoordelen op het maatschappelijk nut- en noodzaak. In dit onderzoek zullen wij het maatschappelijk bereik, effectiviteit en aantallen bezoekers/deelnemers betrekken. Het onderzoek dat gepland staat voor het 1e halfjaar 2015, zal in overleg met het bestuur van Perspectief worden uitgevoerd. Om het onderzoek niet op voorhand te belasten, wordt een p.m. raming in de begroting opgenomen. Perspectief besparing Molenhuis p.m. p.m. p.m. Het Molenhuis biedt momenteel naast de kantoorruimten van Perspectief, ruimte voor inloop- en ontmoetingsactiviteiten voor kwetsbare doelgroepen en het vestzak theater. Voor kantoorruimten is het pand eigenlijk minder geschikt. Daarnaast is de toekomst van het vestzak theater nog onzeker. Het verdient aanbeveling onderzoek te doen naar een mogelijke herbestemming/andersoortige functie van het Molenhuis. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 51

Financiële consequenties nieuw beleid: Nieuw beleid 2015 2016 2017 2018 Jongerenontmoetingscentrum 50.000 Zoals bekend is het huidige jongerenontmoetingscentrum (Waasda) tijdelijk gehuisvest op de Hutgraaf (voormalig clubaccommodatie Beuningse Boys). De tijdelijke ontheffing van het bestemmingsplan voor deze huisvesting verloopt. Volgens planning van de bouwexploitant Hendriks dient in het najaar 2015 het jongerencentrum te zijn ontruimd. Het huidige gebruik/bezoek van het jongerencentrum is redelijk succesvol. Vóór de crisis is er budget gereserveerd voor de realisatie van een nieuw jongerenontmoetingscentrum. Deze middelen zijn inmiddels in het kader van de bezuinigingsoperatie ingezet. In het recente verleden is geopperd het jongerencentrum onder te brengen in de kelder van het gemeentehuis (huidige kantine). Beperkte bouwkundige aanpassingen zijn dan noodzakelijk. Deze kosten worden geraamd op 50.000 eenmalig. Definitieve besluitvorming over nut, noodzaak, wenselijkheid locatie, alternatieven moet nog plaats vinden. Opmerking tabel wat mag het kosten (pagina 53) In de tabel op de volgende pagina is de productverdeling gewijzigd als gevolg van de decentralisatie jeugdzorg en AWBZ. Hierdoor is een vergelijking tussen de jaren 2014 en 2015 lastig te maken. De gemeenten zijn verplicht om de wettelijk voorgeschreven productindeling te hanteren. Meer informatie over de decentralisaties is terug te vinden in de paragraaf decentralisaties Sociaal Domein. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 52

Wat mag het kosten? Omschrijving product Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2013 2014 2014 2015 2015 2016 2017 2018 begroting zomer huidig nieuw nota beleid beleid Uitgaven ** Maatschappelijk werk 370 387 387 0 0 0 0 0 Ouderenwerk 349 344 335 0 0 0 0 0 Schuldhulpverlening 55 0 194 0 0 0 0 0 WMO zorgprojecten 196 273 251 0 0 0 0 0 WMO huishoudelijke zorg 1.817 1.862 1.829 0 0 0 0 0 Accomodaties welzijnsvoorzieningen 662 811 855 0 0 0 0 0 Jeugd- en jongerenwerk 197 209 209 0 0 0 0 0 Sociaal Cultureel Werk 378 373 376 0 0 0 0 0 WMO compensatie beperkingen 1.291 1.356 1.362 0 0 0 0 0 Maatwerkvoorzieningen Natura materieel Wmo 0 0 0 1.492 1.487 1.458 1.425 1.425 Maatwerkvoorzieningen Natura immaterieel Wmo 0 0 0 3.305 3.305 3.305 3.305 3.305 Opvang en beschermd wonen Wmo 0 0 0 79 79 79 79 79 Algemene voorzieningen Wmo en jeugd 0 0 0 1.952 1.920 1.977 1.927 1.927 Eerstelijns loket Wmo en jeugd 0 0 0 699 699 699 699 699 PGB Wmo en jeugd 0 0 0 888 888 888 888 888 Individuele voorzieningen Wmo en jeugd 0 0 0 2.016 2.016 2.016 2.016 2.016 Veiligheid, jeugdreclassering en opvang jeugd 0 0 0 3.226 3.226 3.226 3.226 3.226 Openbare gezondheidszorg 234 293 245 306 300 280 280 280 Jeugdgezondheidszorg 665 610 817 568 569 569 569 569 WMO Centrum voor jeugd en gezin 138 135 135 0 0 0 0 0 Begraafplaats 51 58 58 37 36 36 36 36 Totaal uitgaven 6.403 6.711 7.053 14.568 14.525 14.533 14.450 14.450 Inkomsten Maatschappelijk werk -7 0 0 0 0 0 0 0 WMO huishoudelijke zorg 374 300 330 0 0 0 0 0 Accomodaties welzijnsvoorzieningen 1.003 14 14 0 0 0 0 0 Eigen bijdragen maatwerkvoorzieningen en opvan 0 0 0 440 439 439 439 439 Algemene voorzieningen Wmo en jeugd 0 0 0 0 2 2 2 2 Veiligheid, jeugdreclassering en opvang Jeugd 0 0 0 200 200 200 200 200 Openbare gezondheidszorg 6 1 1 1 1 1 1 1 Jeugdgezondheidszorg 66 0 66 0 0 0 0 0 Baten begraafplaatsen 38 49 49 50 50 51 52 53 Totaal inkomsten 1.480 364 460 691 692 693 694 695 Saldo programma -4.923-6.347-6.593-13.877-13.833-13.840-13.756-13.755 Storting in reserves * reserve Ontmoetingscentrum Kloosterhof rente -4-39 -39-43 -43-43 -43-43 * reserve Ontmoetingscentrum Kloosterhof -1.107-107 -159-101 -101 0 0 0 * reserve incidentele prioriteiten -131 0 0 0 0 0 0 0 * reserve decentralisaties 0 0 0-67 -67 0 0 0 Onttrekking aan reserves * reserve incidentele prioriteiten 169 0 84 0 0 0 0 0 * reserve Ontmoetingscentrum Kloosterhof 0 104 142 0 0 0 0 0 * reserve bezuinigingen 18 9 9 0 0 0 0 0 Saldo na resultaatbestemming -5.978-6.380-6.556-14.088-14.044-13.883-13.799-13.798 Bedragen x 1.000,00 ** Zie opmerking pagina 52 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 53

Programma sociale voorzieningen Programmadoel: optimale participatie van inwoners in de Beuningse samenleving Wat willen we bereiken? Doelstellingen 1. Mensen aan het werk helpen en mensen aan het werk houden. Daarbij wordt veel aandacht besteed aan kwetsbare doelgroepen. Er wordt gestreefd naar mensontwikkeling, dit betekent concreet dat er wordt gestreefd naar een situatie waarbinnen medewerkers werkzaam zijn op een zo regulier mogelijke werkplek. Er wordt binnen de Participatiewet een tegenprestatie naar vermogen verlangd. 2. Efficiënter en effectiever vaststellen van het recht op uitkering/voorzieningen. Wat doen we ervoor? Dit leidt tot een verbeterde preventie en bestrijding van fraude en tot een vermindering van de administratieve lasten. 1. Mensen aan het werk helpen en mensen aan het werk houden. Relevante beleidsnota's Datum Transitieplan toekomst Breed (zienswijze) 10-4-2013 Regionaal werkdocument Samen Sterker 19-3-2013 Verordening Inburgering 10-8-2011 Nota Minimabeleid 22-1-2008 Beleidsplan Schuldhulpverlening 2013-2015 22-1-2013 Vanaf 1 januari 2015 werken Breed, UwV, de opdrachtnemers voor de arbeidsmatige dagbesteding en het Werkbedrijf samen op de functie Bedrijfsdienstverlening. Daarmee is het Werkbedrijf de verbindende schakel tussen werkgevers en werknemers in het Rijk van Nijmegen. Volledige integratie van de afdeling Werk van de deelnemende gemeenten en Breed is een feit op 1 januari 2016. Voor iedere cliënt wordt een trajectplan opgesteld. We werken met de participatieladder waardoor we beter zicht krijgen en houden op de mogelijkheden van de klant. De klant blijft centraal staan in al onze activiteiten, dit uit zich in een samenhangend aanbod van voorzieningen waarmee de participatie bevorderd wordt; schuldhulpverlening, bijzondere bijstand en gemeentelijke regelingen. In samenwerking met de regio zetten wij in op de bestrijding van werkloosheid in het algemeen en jeugdwerkloosheid in het bijzonder, waarbij versterking van het Jongerenloket, verbetering van de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt en het creëren van kansen, bijvoorbeeld door samen te werken met uitzendbureaus uitgangspunten zijn. 2. Efficiënter en effectiever vaststellen van het recht op uitkering/voorzieningen. De DPS-matrix, een instrument om de kansen en risico s van de dienstverlening aan een specifieke klant in kaart te brengen, zal prominenter worden ingezet tijdens de aanvraagprocedure. Dit draagt bij aan een snellere afhandeling van aanvragen levensonderhoud We verbeteren de afhandeling van de signalen van het Inlichtingenbureau. Hierdoor sporen we fraude sneller op. Een maximaal gebruik van minimaregelingen genereren. De aanvraagprocedure bijzondere bijstand vereenvoudigen en bezien waar verdere vereenvoudiging mogelijk is. Nog verder ontsluiten van laagdrempelige informatie over relevante wet- en regelgeving ten behoeve van inwoners van Beuningen. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 54

Wat mag het kosten? Omschrijving product Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2013 2014 2014 2015 2015 2016 2017 2018 begroting zomer huidig nieuw nota beleid beleid Uitgaven Bijstandsbesluit zelfstandigen 195 277 277 277 277 277 277 277 Inkomensvoorzieningen 427 352 352 528 528 528 528 528 Bijstandsverlening Wet Werk en Bijstand 5.615 5.381 5.544 6.100 6.100 5.880 5.880 5.880 Sociale recherche 27 51 51 51 51 51 51 51 Sociale werkvoorziening 3.879 3.926 3.930 3.463 3.458 3.526 3.526 3.526 Gemeentelijk minimabeleid 562 444 520 535 535 535 535 535 Schuldhulpverlening 0 194 0 189 169 169 169 169 Kwijtscheldingen lokale belasting 60 47 53 62 62 62 62 62 Wet inburgering 78 62 62 0 0 0 0 0 Opvang asielzoekers 0 0 0 58 58 58 58 58 Participatiebudget 732 892 1.152 839 839 839 839 839 Totaal uitgaven 11.575 11.626 11.941 12.102 12.077 11.925 11.925 11.925 Inkomsten Bijstandsbesluit zelfstandigen 184 250 250 250 250 250 250 250 Inkomensvoorzieningen 426 350 350 525 525 525 525 525 Bijstandsverlening Wet Werk en Bijstand 3.987 3.780 3.780 4.510 4.510 4.510 4.510 4.510 Wet integratie jongeren 1 0 0 0 0 0 0 0 Sociale werkvoorziening 3.424 3.735 3.735 0 0 0 0 0 Gemeentelijk minimabeleid 74 30 30 30 30 30 30 30 Wet inburgering 20 0 0 0 0 0 0 0 Participatiebudget 901 724 989 0 0 0 0 0 Totaal inkomsten 9.017 8.869 9.134 5.315 5.315 5.315 5.315 5.315 Saldo programma -2.558-2.757-2.807-6.787-6.762-6.610-6.610-6.610 Storting in reserves * reserve incidentele prioriteiten -22 0 0 0 0 0 0 0 Onttrekking aan reserves * reserve bezuinigingen 33 27 125 0 0 0 0 0 Saldo na resultaatbestemming -2.547-2.730-2.682-6.787-6.762-6.610-6.610-6.610 Bedragen x 1.000,00 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 55

Financiële consequenties bezuinigingen: Bezuinigingen begroting 2015 2015 2016 2017 2018 Schuldhulpverlening 20.000 20.000 20.000 20.000 De dienstverlening in het kader van schuldhulpverlening wordt sinds 2013 geleverd door NIM en Bureau Schuldhulpverlening Nijmegen. Daarnaast waren er een aantal doorlopende verplichtingen van ingekochte trajecten bij andere partijen. Doordat deze inmiddels zijn afgebouwd kan het budget structureel verlaagd worden. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 56

Programma landschap, milieu en groen Programmadoel: Het milieubeleid van de gemeente Beuningen richt zich op een optimale en duurzame bescherming van de kwaliteit van de leefomgeving. Wat willen we bereiken? Doelstellingen: Relevante beleidsnota's Datum Hondennotitie 2-2-2001 Ontheffingenbeleid stookverbod 6-12-2005 Landschapsontwikkelingsplan Landschap in beweging 7-12-2007 Nota ruimtelijke kwaliteit 27-5-2008 Kadernota duurzaam Beuningen 14-4-2009 Bodemvisie 20-11-2009 Kadernotitie milieubeleidsplan 2010-2014 3-11-2009 Uitvoeringsprogramma Duurzaam Beuningen 14-4-2009 Milieubeleidsplan 2010 18-5-2010 Geluidnota bedrijventerrein Schoenaker 15-6-2010 Integraal handhavingsbeleid 13-7-2010 Afvalstoffenverordening gemeente Beuningen 9-3-2010 Archeologiebeleid 9-11-2010 Optimalisatie afvalinzameling (onder voorbehoud) 29-9-2011 Nota bodembeheer 2012 19-6-2012 vgrp 2013-2017 Beuningen, Druten en West Maas en Waal 6-11-2012 Handboek Kwaliteit Openbare Ruimte 6-11-2012 Groenbeleidsplan 2012-2021 6-11-2012 Bomenverordening 2012 6-11-2012 Bomenbeheerplan 2012-2017 6-11-2012 Gemeentelijk Rioleringsplan 2013-2014 6-11-2012 Groenbeheerplan 2013-2017 2-7-2013 Duurzaam Beuningen, Evaluatie en actualisatie 12-11-2013 1. Een nieuw Milieubeleidsplan Het huidige Milieubeleidsplan loopt eind dit 2014 af. In 2015 wordt een nieuw meerjaren Milieubeleidsplan ter vaststelling aan de gemeenteraad voorgelegd. In het milieubeleidsplan staat wat de gemeente de komende jaren op milieugebied wil bereiken en voor welke aanpak wordt gekozen. Naast speerpunten en milieuambities bevat het milieubeleidsplan een overzicht van milieudoelen, uitgewerkt in concrete acties en projecten. Het milieubeleidsplan is bepalend voor de uitvoering van de reguliere milieutaken van de gemeente. De gemeente zet in op duurzame ontwikkeling en een schone en veilige leefomgeving. Het milieubeleidsplan biedt een handvat om dit te bereiken. Doelen van het milieubeleidsplan zijn: Het bestuurlijk vastleggen van ambities; Het vertalen van milieubeleid in concrete milieuambities en doelstellingen; Het anticiperen op externe ontwikkelingen (regionaal, landelijk, Europees); Het inhoud geven aan de integraliteit van milieu in (ruimtelijke) ontwikkelingen. 2. Energievisie Beuningen Om invulling te kunnen geven aan de provinciale winddoelstelling en de Beuningse duurzaamheidsambities willen wij komen tot een maatschappelijk breed gedragen Beuningse Energievisie. De energievisie moet antwoord geven op de vraag: Hoe ziet een wenselijke energievoorziening in Beuningen er in de (nabije) toekomst (bijvoorbeeld 2020/2030/2040) uit en wat kunnen de gemeente, de provincie, inwoners, bedrijven, instellingen, organisaties (etc. etc.) doen om die te bewerkstelligen?. 3. Duurzaamheid verankeren in ruimtelijke ontwikkeling (bouw, verkeer- en vervoer, water, groen) Duurzaamheid wordt als sturend principe toegepast bij ruimtelijke inrichtigsprocessen. De afspraken uit het convenant Het Groene Akkoord (GPR) worden bij gemeentelijke ruimtelijke ontwikkelingsprojecten toegepast en duurzaam bouwen door externe partijen wordt gestimuleerd. 4. Gebiedsgericht bodem- en archeologiebeleid; We willen adequaat en efficiënt omgegaan met (de gevolgen van) aanwezige bodemverontreinigingen. Hierbij nemen wij als uitgangspunt gebiedsgericht bodembeleid. We streven naar het behoud en de verhoging van de gebruikswaarde van de bodem en het betrekken van bodemkwaliteit bij ruimtelijke economische ontwikkelingen. De bodemkwaliteit in Beuningen moet in overeenstemming zijn met de aanwezige of gewenste functies. Naast verontreinigingen bevat de bodem ook schatten uit het verleden. Beuningen blijft actief uitvoering geven aan haar archeologiebeleid, hierdoor kan gebiedsontwikkeling en bescherming van lokale bodemschatten hand in hand gaan. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 57

5. Uitvoeringsprojecten Duurzaam Beuningen Kort en krachtig zijn de doelstellingen op het gebied van duurzame ontwikkeling: 20% CO2-reductie in 2020 en 20% duurzame energie; 100 % duurzaam inkopen in 2015; Millenniumdoelen: meer mensen in een duurzame leefomgeving en meer eerlijke handel, schuldverlichting en hulp. 6. Verduurzaming Afvalinzameling We hechten grote waarde aan gescheiden inzameling van huishoudelijk afval. We streven naar een duurzaam grondstoffen- en afvalstoffenbeheer door het verder terugdringen van de hoeveelheid huishoudelijk restafval en het stimuleren van het gescheiden inzamelen van kostbare grondstoffen zoals oud papier, gft-afval en glas. Op regionaal niveau wordt de samenwerking op het gebied van de afvalinzameling en verwerking verder geïntensiveerd. 7. Uitvoering voorlichting en milieucommunicatie We zetten de beschikbare communicatie-instrumenten zo effectief mogelijk in. We blijven actief communiceren over milieu- en duurzaamheidsonderwerpen; we maken resultaten van het beleid zichtbaar en we zoeken de samenwerking met externe partijen. Natuur- en Milieueducatie op basisscholen wordt gecontinueerd (samenwerking met het Dijkmagazijn). 8. Vergunningverlening en handhaving Het integraal handhavingsbeleid is op vastgesteld 13 juli 2010. Daarmee willen we samenhangend handhaven, met als doel op een efficiënte wijze de wettelijke taak uit te voeren en de beoogde gewenste kwaliteit van de fysieke leefomgeving te realiseren. De praktische uitvoering van het beleid zal verder worden verfijnd en waar mogelijk efficiënter worden uitgevoerd. De focus ligt op verdere prioritering van de uit te voeren taken. Daarnaast wordt beoogd een transparante, effectieve en efficiënte inzet van middelen te bewerkstelligen. Onderdeel van het integraal handhavingsbeleid is het vergunningenbeleid (op het gebied van bouwen, monumenten, slopen en brandveilig gebruik). Doelstelling van dit vergunningenbeleid is het op eenduidige en transparante wijze kunnen beoordelen van vergunningaanvragen op basis van de daarvoor geldende regels en voorschriften. Per april 2013 is de Omgevingsdienst Regio Nijmegen (ODRN) in werking. De milieutaken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving worden door de ODRN uitgevoerd. De gemeente Beuningen is en blijft het bevoegde gezag. Er is geen mandaat verleend aan de ODRN op het gebeid van handhaving en vergunningverlening. De ODRN heeft op dat gebied een uitvoerende en adviserende rol. Waarbij de afstemming en integratie met andere werkvelden geborgd wordt middels accountmanagement en integraal periodiek (handhaving)overleg. Het Beuningse beleid zal als uitgangspunt blijven dienen voor de uitvoeringstaken van de ODRN. In 2014 staat een actualisatie van het handhavingsbeleid op het programma. De aanpassing van het beleid zal grotendeels gebaseerd zijn op de maatschappelijke ontwikkelingen, gewijzigde bestuurlijke prioriteiten, praktijkervaringen en interne ambtelijke ontwikkelingen. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 58

9. Uitvoering omgevingsprojecten Complexe omgevingsprojecten moeten in goede banen worden geleid, de gemeente vervult daarom een structurele regisseursrol in deze veelzijdige ruimtelijke vraagstukken. Speciale aandacht gaat uit naar de volgende ontwikkelingen in de gemeente Beuningen: de verbreding van de A50 en renovatie van de brug, het project Programma Waalweelde en verwante projecten in de uiterwaarden zoals de klimaatbuffer en het Deltaprogramma Rivieren. Daarnaast blijven we samenwerken met de provincie Gelderland en de gemeente Nijmegen aan de milieuprojecten in Nijmegen-West en Weurt. De gemeente Beuningen werkt sinds 2004 samen met het KronenburgerForum met als doel om partijen uit te dagen in gezamenlijk overleg tot ideeën en adviezen te laten komen over het meten en verbeteren van het leefmilieu in Nijmegen-West en Weurt. Dit heeft geleid tot monitoring en maatregelen voor problemen met fijn stof, stikstofoxiden, geluid en geur in Nijmegen-West en Weurt. Het forum bestaat uit vertegenwoordigers van provincie, gemeenten Beuningen en Nijmegen, milieuorganisaties GNMF en Leefmilieu, ondernemersvereniging TPN-West en wijkorganisaties uit Hees, Waterkwartier en Weurt. De komende jaren blijft de gemeente Beuningen participeren in het samenwerkingsverband. We streven gezamenlijk naar onder meer een afname van het aantal procedures bij de Raad van State, begrip voor elkaars belangen, een gedegen informatievoorziening (zoals een meetnet), gemeenschappelijk gedragen adviezen aan de verantwoordelijke overheden en een omzetting van probleembenadering naar innovaties, waardoor bedrijven de relatie met de omgeving konden versterken (zoals de ontwikkelingen bij ARN BV en GDF Suez). Relaties met andere programma s: Onderwijs (educatie en gedragsbeïnvloeding) Integrale veiligheid (veilige leefomgeving) Verkeer en vervoer (veilig en heel) Welzijn (goede leefomgeving) Wat doen we ervoor? Algemene opmerkingen De gemeente geeft uitvoering aan haar Milieubeleidsambities. In 2015 wordt een nieuw Milieubeleidsplan opgesteld en aan de gemeenteraad ter vaststelling voorgelegd. Dit beleidsplan is overkoepelend en wordt ondersteund door hoofdzakelijk gebiedsgerichte en daarnaast sectorale (beleids)uitvoeringsprogramma s. Verder wordt uitvoering gegeven aan de kadernota Duurzaam Beuningen. 1. Een nieuw milieubeleidsplan Om te komen tot een nieuw milieubeleidsplan worden de komende periode een aantal stappen gezet. Naast het evalueren van het milieubeleidsplan 2010-2014 zal de actuele milieusituatie in kaart gebracht worden. De gemeenteraad en betrokken partijen zullen actief benaderd worden om deel te nemen aan het proces om te komen tot een nieuw milieubeleidsplan. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 59

2. Energievisie Beuningen Een interactieve proces met alle denkbare stakeholders moet leiden tot een breed maatschappelijk gedragen Energievisie voor Beuningen. Doel van dit proces is een korte lange en termijn strategie voor een duurzame energietransitie en een daaraan gekoppeld een concreet uitvoeringsprogramma dat kan rekenen op een breed draagvlak in onze gemeente. Uitgangspunt daarbij moet zijn dat de energievoorziening duurzaam, betaalbaar en betrouwbaar is. Wij zien een proces voor ogen waar wij samen met lokale, regionale en provinciale stakeholders invulling gegeven aan de provinciale (wind)doelstelling, de Beuningse duurzaamheidsambities en de lokale wensen ten aanzien van Windenergie enerzijds, maar ook alle andere vormen van duurzame energie-opwekking (en energiebesparing) anderzijds. 3. Duurzaamheid verankeren in ruimtelijke ontwikkeling (bouw, verkeer- en vervoer, water, groen) We geven uitvoering aan de tweede fase van het Duurzaamheidsprogramma, zoals vastgelegd in het Duurzaamheidsprogramma 2014 2017. Duurzaamheidambities worden verankerd in beleid en bij ruimtelijke ontwikkelingen en projecten. Lopende ruimtelijke projecten worden geëvalueerd op het gebied van duurzaamheidaspecten en er wordt bezien of duurzaamheidambities bijgesteld kunnen worden (procesmatig en financieel). We geven een nieuwe impuls aan Duurzaam Bouwen, enerzijds door de systeemwijzigingen en anderzijds door de samenwerking met partners verder uit te breiden. We geven projectmatig uitvoering aan het Het regionale convenant Duurzaam Bouwen wordt nieuw leven in geblazen. 4. Gebiedsgericht bodem- en archeologiebeleid; In 2012 is de nota bodembeheer vastgesteld. Hierin is onder andere opgenomen hoe we omgaan met grondverzet en bodemsaneringen. In 2014 wordt het beleid uit de nota voorgezet. In 2013 is de in 2009 vastgestelde bodemvisie en de daaruit voortvloeiende actiepunten geëvalueerd. In 2014 zijn nieuwe actiepunten op basis van veranderende wetgeving en inzichten worden vastgesteld. Dit betreffen het beter digitaal ontsluiten van de beschikbare bodemgegevens, het in kaart brengen van de gewijzigde wetgeving rondom grondverzet en de verplichtingen die de nieuwe Basisregistratie Ondergrond (BRO) met zich meebrengen. Deze projecten worden gefinancierd via het budget van de MARN. 5. Uitvoeringsprojecten Duurzaam Beuningen We voeren de duurzaamheidprojecten uit zoals die zijn opgenomen in het Uitvoeringsprogramma Duurzaam Beuningen 2014 2017. In het oog springende projecten zijn Verkenning klimaatneutrale gemeentelijke organisatie, Implementatie Energiemanagementsystemen, inkoop groene energie, Subsidie Woningisolatie, integreren GPR-systyemathiek voor duurzaam bouwen, Branchehrerichte E-controles, uitbreiding E-netwerk en duurzaam inkopen. Daarnaast blijft de gemeente actief participeren in regionale projecten die zijn ondergebracht in het programma De Groene Kracht. 6. Verduurzaming Afvalinzameling De afgelopen jaren zijn een aantal ingrijpende wijzigingen doorgevoerd in de afvalinzameling in Beuningen. In 2014 is het inzamelsysteem zelf efficiënter gemaakt; Inzameling met een zijlader en via het aanwijzen van verzamelplekken voor het aanbieden van afval. Het inzamelsysteem wordt verder verbeterd waar dit mogelijk is. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 60

Verder is fors bespaard op de aanschaf en distributie van de afvalzakken door de centrale inkoop van afvalzakken door Dar. In 2015 onderzoeken we hoe de inzameling van textiel regionaal kan worden opgepakt. Er valt veel winst te behalen in de logistiek van de textielinzameling en er wordt onderzocht of het haalbaar is om een regionaal sorteerbedrijf voor textiel op te richten, en daarmee sociale werkgelegenheid te creëren. Op het gebied van zwerfafval is er extra geld beschikbaar gekomen vanuit de verpakkingsindustrie. Hiervoor worden in 2014 blikvangers geplaatst op de snelfietsroute en wordt een nieuw project opgezet in de regio, de Wijkhelden. Groepjes kinderen maken 1 keer per maand een aantal straten schoon en ontvangen hiervoor een zakcentje. Een en nader wordt gecoördineerd door Dar. Vanaf 2015 zijn gemeenten zelf verantwoordelijk voor de afzet van het ingezamelde kunststof verpakkingsafval. Er wordt een regionale visie voorbereid op sortering van kunststof verpakkingsafval, waarbij de mogelijkheid wordt onderzocht voor het bouwen van een sorteerinrichting bij de ARN. De verder optimalisering van de regionale inzameling van grof afval via gezamenlijke milieustraten vordert gestaag. Het moet op termijn mogelijk zijn om het grof afval bij alle regionale milieustraten te kunnen aanbieden. Een belangrijke voorwaarde hiervoor, een grof afvalpas, is al aan alle huishoudens uitgereikt. De komende jaren wordt de regionale samenwerking op het gebied van de afvalinzameling verder geïntensiveerd. Er wordt gewerkt volgens een vastgesteld programma, dat jaarlijks wordt opgesteld door Dar NV. 7. Uitvoering voorlichting en milieucommunicatie De samenwerking tussen de gemeente Beuningen en het Dijkmagazijn wordt in 2014 gecontinueerd. Door middel van publicaties in de media en op de gemeentelijke website wordt milieu-informatie breed beschikbaar gemaakt. Communicatie wordt als instrument ingezet om het milieubeleid van de gemeente te ondersteunen. 8. Vergunningverlening en handhaving Door toepassing te geven aan het integraal handhavingsbeleid wordt integrale handhaving bewerkstelligd op de beleidsvelden BWT, RO, Milieu, Brandveiligheid, Bijzondere Wetten en APV (deels). Op een transparante wijze wordt aangegeven hoe de beschikbare middelen worden inzet. En op welke wijze naleving van de regels wordt bevorderd c.q. bereikt. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 61

De kern van het vergunningenbeleid wordt gevormd door het verantwoordingskader voor de toetsing van aanvragen (op het gebied van bouwen, monumenten, slopen en brandveilig gebruik). Dit verantwoordingskader wordt voor een belangrijk deel gevormd door de wijze en het niveau waarop vergunningaanvragen worden getoetst en het toezicht wordt georganiseerd. In het beleid is de strategie voor de beoordeling van vergunningaanvragen vastgelegd. Hier geven wij uitvoering aan. Hierbij ligt de nadruk op de afstemming van de wijze van toezicht op de bestuurlijke prioriteiten. De geluidssituatie voor bedrijventerreinen De Sluis en De Schoenaker worden beheerd. Het zonebeheer wordt planmatig toegepast. De uitvoering ligt bij de ODRN. 9. Uitvoering omgevingsprojecten De samenwerking met de gemeente Nijmegen en de provincie Gelderland voor het gebied Nijmegen-West en Weurt wordt in 2015 gecontinueerd. Voortzetting van de succesvolle gezamenlijke aanpak is juist ook de komende jaren van belang tijdens en na de aanleg en realisering van grote ruimtelijke projecten in de omgeving van Weurt zoals de Stadsbrug en Waalfront. In 2014 is uitvoering gegeven aan het Milieu- InformatieSysteem, het meetnet voor luchtkwaliteit, het online dashboard voor actuele milieu-informatie (de review) en de periodieke bijeenkomsten met alle betrokkenen. In de tweede helft van 2010 is de Verbreding van de A50 in de realisatiefase terecht gekomen. Om dit project in goede banen te leiden is de Projectorganisatie A50 opgericht. In 2013 is de nieuwe brug opgeleverd en is gestart met de renovatie van de oude brug. De verwachting is dat de renovatie in 2016 wordt afgerond. Het programma WaalWeelde is er op gericht om de Waal en haar omgeving mooier, veiliger, natuurlijker en economisch sterker te maken. In het programma werkt de gemeente Beuningen nauw samen met betrokken partijen onder regie van de provincie Gelderland. In 2013 en 2014 zijn grootschalige kapwerkzaamheden uitgevoerd in het kader van Stroomlijn door Rijkswaterstaat en Staatsbosbeheer. In 2014 zijn ook particulieren met gronden in de uiterwaarden aangeschreven zodat in 2015 ook daar gekapt kan worden. Dit verhoogt de doorstroming bij hoogwater. De klimaatbuffer is in 2014 aangelegd en vormt het startpunt van de nevengeul. Deze zal met financiële middelen van de provincie worden aangelegd. De samenwerking wordt in 2015 actief gecontinueerd. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 62

Financiële consequenties bezuinigingen: Bezuiniging begroting 2015 2015 2016 2017 2018 Rioolbelasting meer kosten toerekenen 12.000 12.000 12.000 12.000 Op basis van de VNG brochure Model kostenonderbouwing rioolheffing (versie 1.0) is een vertaling gemaakt naar posten die redelijkerwijs opgenomen kunnen worden binnen de rioolbelasting. Het betreft hier nog niet ingeboekte posten als bermen maaien stedelijk gebied (voor 50%), bermen maaien buitengebied (20%) en maaien wadi s (100%). De verdeelsleutel is toegepast op die posten die redelijkerwijs niet alleen naar de rioolbelasting toegerekend kunnen worden. Dan is een percentage vastgesteld op basis van informatie uit de VNG brochure, uit overleg met regiogemeenten en ingewonnen advies bij een adviesbureau. Toerekening blijft arbitrair. ODRN lagere bijdrage 7.500 15.000 22.500 Vanaf 2016 wordt de ODRN gefinancierd op basis van geleverde producten (output financiering). Contractueel is vastgelegd dat jaarlijks een verminderde afname van producten is toegestaan. Taakstellend wordt opgenomen vanaf 2016 jaarlijks 2% te bezuinigen op deze producten. Financiële consequenties nieuw beleid: Nieuw beleid 2015 2016 2017 2018 Groenvervanging en -onderhoud 50.000 100.000 150.000 Uit onderzoek is gebleken dat voor het beheer en onderhoud en de vervanging van groen extra financiële middelen noodzakelijk zijn. Voorgesteld wordt om gezien de huidige financiële positie te werken met een groeimodel, waarbij jaarlijks een oplopend bedrag beschikbaar wordt gesteld. Doordat de financiële middelen later ter beschikking komen, richt de inspanning in 2015 zich vooral op het behoud van het bomenbestand (regulier snoeiregime) en minder op verjonging van het bomenbestand. De VTA controles blijven we handhaven inclusief de maatregelen die daar uit voort komen. De veiligheid is hier mee gewaarborgd. We vervangen geen bomen, hierdoor ontstaat kaalslag op sommige plekken. Door werk met werk te maken (integraal werken) worden kansen om probleemgebieden aan te pakken wel zoveel mogelijk verzilverd. Herhaling geluidonderzoek 44.000 Het doel van het onderzoek is het middels geluidmetingen bepalen van het geluidreducerende effect van de toe te passen maatregelen van het Tracebesluit. Aanleiding onderzoek De gemeente Beuningen wenste meer inzicht in de optredende geluidniveaus vanwege de A50 op basis van metingen in plaats van berekeningen. In opdracht van de gemeente Beuningen zijn daarom geluidmetingen verricht. Het doel van de metingen was om de huidige geluidbelasting vanwege de A50 middels metingen vast te leggen (nul-situatie). Doel van metingen na realisatie verbreding: Op basis van de metingen die zullen worden uitgevoerd na realisatie van de verbreding van de A50 kan worden beoordeeld of de geluidreducerende maatregelen voldoende effect hebben en of de vast te stellen hogere grenswaarden voor locaties waar sprake is van aanpassing of sanering kunnen worden gehaald. Energievisie 25.000 Om invulling te kunnen geven aan de provinciale winddoelstelling en de Beuningse duurzaamheidsambities willen wij komen tot een maatschappelijk breed gedragen Beuningse Energievisie. De energievisie moet antwoord geven op de vraag: Hoe ziet een wenselijke energievoorziening in Beuningen er in de (nabije) toekomst (bijvoorbeeld 2020/2030/2040) uit en wat kunnen de gemeente, de provincie, inwoners, bedrijven, instellingen, organisaties (etc. etc.) doen om die te bewerkstelligen?. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 63

Wat mag het kosten? Omschrijving product Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2013 2014 2014 2015 2015 2016 2017 2018 begroting zomer huidig nieuw nota beleid beleid Uitgaven Natuurbescherming 5 11 10 5 5 5 5 5 Openbaar groen/parken/plantsoenen 1.881 1.740 1.970 1.747 1.743 1.818 1.843 1.893 Afval - restafval 573 655 609 735 735 735 735 735 Afval - GFT 369 371 339 391 391 391 391 391 Afval - grofvuil 121 104 105 110 110 110 110 110 Afval - glasafval 33 29 30 25 25 25 25 25 Afval - oud papier 129 145 141 137 137 137 137 137 Afval - chemisch afval 11 21 21 21 21 21 21 21 Toezicht afval 314 322 322 378 378 378 378 378 Afval - buurtbeheerploeg 132 167 167 142 142 142 142 142 Beheer en onderhoud riolering 559 610 650 598 598 598 598 598 Aanleg riolering 670 1.180 1.119 1.234 1.234 1.234 1.234 1.234 Milieubeheer/beleid algemeen 77 69 69 89 89 89 89 89 Vergunningverlening milieubeheer 358 494 570 598 579 571 564 556 Maatregelen milieubescherming 128 133 209 144 141 225 121 97 Natuur- en milieu-educatie 24 24 24 25 25 25 25 25 Huishoudelijk/bedrijfsafvalwater 1 34 34 0 0 0 0 0 Hemelwater 2 14 14 0 0 0 0 0 Grondwater 16 43 43 0 0 0 0 0 Totaal uitgaven 5.403 6.166 6.446 6.379 6.353 6.504 6.418 6.436 Inkomsten Openbaar groen/parken/plantsoenen 18 0 75 2 2 2 2 2 Afval - restafval 219 183 211 307 307 307 307 307 Afval - grofvuil 9 0 10 6 6 6 6 6 Afval - glasafval 32 37 43 35 35 35 35 35 Afval - oud papier 139 234 191 197 197 197 197 197 Afval - chemisch afval 13 10 10 9 9 9 9 9 Beheer en onderhoud riolering 661 656 718 778 778 778 778 778 Aanleg riolering -856-225 -156-286 -286-286 -286-286 Milieubeheer/beleid algemeen 562 450 525 526 525 525 525 525 Vergunningverlening milieubeheer 1 1 1 0 0 0 0 0 Maatregelen milieubescherming 3 2 2 0 0 0 0 0 Afvalstoffenheffing/reinigingsrecht 1.766 1.846 1.766 1.720 1.720 1.720 1.720 1.720 Baten Rioolheffing 1.949 2.120 1.956 2.161 2.161 2.161 2.161 2.161 Totaal inkomsten 4.516 5.314 5.352 5.455 5.454 5.454 5.454 5.454 Saldo programma -887-852 -1.094-924 -899-1.050-964 -982 Storting in reserves * reserve afvalinzameling -1 0-16 0 0 0 0 0 * reserve incidentele prioriteiten -29-64 -64 0 0 0 0 0 Onttrekking aan reserves * reserve afvalinzameling 8 4 4 94 94 94 94 94 * reserve incidentele prioriteiten 169 64 165 0 0 0 0 0 Saldo na resultaatbestemming -740-848 -1.005-830 -805-956 -870-888 Bedragen x 1.000,00 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 64

Programma ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Programmadoel Een duurzame inrichting van de ruimte voor goed wonen, leven en werken afgestemd op de bestaande omgeving Wat willen we bereiken? Doelstellingen Relevante beleidsnota's Datum Structuurschets Beuningse Waterplas 15-10-2002 Welstandsnota 30-3-2004 Visie Centrum Oost 6-7-2004 Kadernota grondzaken 6-7-2004 Beeldkwaliteitsplan Keizershoeve 1 22-4-2008 Structuurvisie Ewijk 21-10-2008 Visie 'De Oeverwal Als Landgoed' 18-11-2008 Nota Bovenwijks 2008-2020 18-11-2008 Weelde in de Beuningse Uiterwaarden 16-12-2008 Notitie instrumenten voor starters 6-10-2009 Reclamecriteria sportvelden 6-10-2009 Nota grondbeleid 1-12-2009 Structuurvisie Centrum Ewijk 15-6-2010 Integraal handhavingsbeleid 13-7-2010 Structuurvisie Winssen 13-7-2010 Nota Uitgangspunten Beleidslijn particuliere initiatieven 14-6-2011 Woonvisie Beuningen 27-9-2011 Structuurvisie gemeente Beuningen, groen en dynamisch 8-5-2012 Beleidskader Dorpshart Winssen 4-12-2012 UMTS-beleid in Beuningen 19-3-2013 Nota gemeentelijk vastgoed 22-10-2013 1. Een samenhangend ruimtelijk beleid en actuele ruimtelijke plannen en visies In de komende begrotingsperiode speelt prioritering in het ruimtelijk beleid een rol, onder andere ingegeven door opbrengstpotentieel. Daarbij zijn concessies aan de ruimtelijke kwaliteit denkbaar. Vanwege bezuinigingen ligt de focus op verkoop en ontwikkeling van ontwikkellocaties en tegemoetkoming aan de wensen van de markt. Gestreefd wordt naar evenwichtige verdeling van de woningbouw over de vier kerkdorpen en behoud van voorzieningen. De gemeentebrede structuurvisie en de woonvisie zijn leidraad. Conform collegeprogramma wordt gewerkt aan voorstellen voor minder regeldruk. In 2014 is het reclamebeleid aangepast. De fundamentele herziening van de nota ruimtelijke kwaliteit volgt eind 2014. Via de vastgestelde indicatieve woningbouwprogrammering wordt ingestoken op de bouw van 80 tot 100 woningen per jaar. Getracht wordt om pieken in de jaarproductie te voorkomen, concurrentie tussen plannen te voorkomen en te spreiden over de verschillende dorpskernen. In 2014 worden de regionale woningbouwafspraken geactualiseerd en zijn uitgangspunt voor het woningbouwprogramma voor de komende jaren. Via de actualisatie van bestemmingsplannen en de daaraan voorafgaande nota s van uitgangspunten wordt gemeentebreed uniforme bestemmingsplanregelgeving nagestreefd op het gebied van wonen, zorg en werken. Voor bedrijventerreinen en centrumfuncties wordt maatwerk geleverd. De richtlijn voor medewerking aan particuliere verzoeken voor de bouw van een woning wordt ook in 2015 toegepast. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 65

2. Een vitaal buitengebied en behoud en versterking van landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten Beuningen heeft een fraai en landschappelijk afwisselend buitengebied (kommen, oeverwallen, uiterwaarden). Het beleid om de landschappelijke en cultuurhistorische waarden in het buitengebied te behouden en te versterken zal worden voortgezet. 3. Ontwikkelen met kwaliteit, voor stabiliteit en vitaliteit in de kernen In de komende periode ligt de prioriteit bij planontwikkelingen voor de centra van Weurt, Ewijk en Beuningen. In Weurt wordt de ontmoetingsplek Kloosterhof verder gestalte gegeven en wordt het experiment Laan 1945 verder vormgegeven en in Beuningen volgt een visie op de ontwikkelingen in de detailhandel. Uitgangspunt voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen is een stabiele gemeente van 25.000 inwoners. Voor nieuwe woningen en in woongebieden zijn duurzaamheid, diversiteit, flexibiliteit en levensloopbestendigheid belangrijke randvoorwaarden en zal gekeken worden naar een goede en evenwichtige verhouding tussen wonen en werken (aan huis). Ingezette herstructurering (bijv. in het Oranjekwartier en Olden Tempel) wordt in de komende periode afgerond en bezien zal worden of een verdere herstructurering eventueel ook nodig is. Relaties met andere programma s Welzijn (leefbaarheid in kleine kernen) Landschap, milieu en groen (kwaliteit openbare ruimte) Economische zaken (werken) Grondbeleid Wat doen we ervoor? 1. Een samenhangend ruimtelijk beleid en actuele ruimtelijke plannen en visies Projectmatige herziening, en digitalisering van alle bestaande bestemmingsplannen in de periode tot en met 2014 door het uitvoeren van het Plan van Aanpak Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 66

Actualisatie bestemmingsplannen (2 bestemmingsplannen per jaar). Komende periode volgt afronding van de resterende kernenplannen. Heroriëntatie op de uitbreidingsplannen in Ewijk. Behandelen van circa 40 verzoeken om planologische medewerking conform de kwaliteitseisen van de nwro en Wabo en het implementatieplan Wabo gemeente Beuningen (via 1 loket en contactpersoon een tijdig en goed onderbouwd besluit) Actuele regionale woningbouwafspraken tot 2020 2. Een vitaal buitengebied en behoud en versterking van landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten Uitvoering geven aan het bestemmingplan buitengebied Uitvoeren Landschapsontwikkelingsplan Uitvoering geven aan cultuurhistorisch beleid 3. Ontwikkelen met kwaliteit, voor stabiliteit en vitaliteit in de kernen Uitvoering geven aan de woonvisie Uitvoering geven aan de Verstedelijkingsafspraken 2010 2020 Herstructurering Olden Tempel en Oranjekwartier Financiële consequenties bezuinigingen Bezuinigingen begroting 2015 2015 2016 2017 2018 Sloopfonds gebouwen 34.213 Het restantbedrag van dit sloopfonds was bestemd voor sloop Begoniastraat. Op dit moment is nog onzeker wanneer daadwerkelijke sloop zal plaatsvinden. Mocht het pand gesloopt worden t.b.v. woningbouw dan dienen deze kosten ten laste gebracht te worden van deze ontwikkellocatie. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 67

Wat mag het kosten? Omschrijving product Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2013 2014 2014 2015 2015 2016 2017 2018 begroting zomer huidig nieuw nota beleid beleid Uitgaven Bestemmingsplannen 801 900 910 892 892 892 892 892 Woningexploitatie-woningbouw 381 349 349 65 65 65 65 65 Bouw- en woningtoezicht 670 678 708 758 734 734 742 750 GEO-informatie 235 391 406 335 311 257 257 257 Vastgoedbeheer gemeente-eigendom 297 255 255 349 309 309 309 309 Bouwgrondexploitatie 2.523 4.163 4.193 4.083 4.083 4.083 4.083 4.083 Totaal uitgaven 4.907 6.736 6.821 6.482 6.394 6.340 6.348 6.356 Inkomsten Bestemmingsplannen 63 71 116 25 26 26 27 27 Woningexploitatie-woningbouw 308 307 306 0 0 0 0 0 GEO-informatie 19 10 14 10 10 10 10 10 Vastgoedbeheer gemeente-eigendom 39 37 37 117 151 117 117 117 Bouwvergunningen 382 649 530 563 573 584 594 605 Bouwgrondexploitatie 1.307 4.163 4.193 4.083 4.083 4.083 4.083 4.083 Totaal inkomsten 2.118 5.237 5.196 4.798 4.843 4.820 4.831 4.842 Saldo programma -2.789-1.499-1.625-1.684-1.551-1.520-1.517-1.514 Storting in reserves * algemene reserve grondbedrijf bomm 0 0-245 0 0 0 0 0 * algemene reserve grondbedrijf -324-379 -292-292 -95-150 -150-150 Onttrekking aan reserves * reserve incidentele prioriteiten 7 42 88 0 0 0 0 0 * reserve bezuinigingen 22 0 0 0 0 0 0 0 Saldo na resultaatbestemming -3.084-1.836-2.074-1.976-1.646-1.670-1.667-1.664 Bedragen x 1.000,00 Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 68

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Algemene opmerkingen Wat doen we ervoor? Relevante beleidsnota's Datum Nota personeelsbeleid 19-2-2002 Aanbestedingsbeleid Aanbesteden, goed besteden 13-12-2005 Realisatieplan dienstverlening (EGEM) 17-9-2008 Beleid- en utivoeringsplan Automatisering 17-9-2008 Beleid- en utivoeringsplan Organisatie en Informatisering 17-9-2008 Nota weerstandsvermogen 2008 11-11-2008 Nota waardering- en afschrijving vaste activa 2009 23-6-2009 Nota risicomanagement en weerstandsvermogen 2010 5-7-2011 Aanpassing aanbestedingsbeleid 4-12-2012 Nota reserves en voorzieningen 2013 22-1-2013 Het programma algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien betreft niet een echt programma waar doelstellingen bij worden bepaald. Het geeft meer een inzicht in de kosten die (nog) niet rechtstreeks zijn toe te rekenen aan de andere programma s of kosten die betrekking hebben op het verkrijgen van de algemene dekkingsmiddelen. Verder geeft het een beeld van de inkomsten van de gemeente die niet rechtstreeks aan de programma s zijn toe te rekenen. Onderdeel van dit programma is onder andere: Onvoorzien Voor onvoorziene uitgaven is in 2015 een bedrag opgenomen van 10.000. Dit budget valt onder het product onvoorziene uitgaven algemeen. Prijs- en salarisstijging Voor nog niet te voorziene prijs- en salarisstijgingen gedurende 2015 wordt op het product onvoorziene uitgaven algemeen een budget beschikbaar gehouden van 180.000. Wanneer een prijsstijging optreedt wordt het betreffende budget verhoogd, ten laste van dit budget prijs- en salarisstijging. Programmabegroting 2015 gemeente Beuningen Pagina 69