Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 12 April 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/74218 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Aan de slag Stap1 - In beeld Stap2 - Cirkeldiagram Stap3 - Steel-bladdiagram Extra Excel Diagrammen in Excel Bevolkingspiramide Over dit lesmateriaal Pagina 1
Aan de slag Stap1 - In beeld Tabel, beelddiagram en staafdiagram Bestudeer uit de Kennisbank wiskunde het onderdeel: KB: Gegevens in beeld Maak de volgende opgaven. Gegevens in beeld maken.wikiwijs.nl/p/questionnaire/standalone/1837194 1 In het beelddiagram zie je van een aantal beroepen het gemiddeld inkomen. a. Wat is het gemiddeld jaarinkomen van een arts? b. Pagina 2
En wat is het gemiddeld inkomen van een fysiotherapeut ongeveer? c. De gegevens zouden ook in een tabel gepresenteed kunnen worden. Wat is een voordeel van een tabel ten opzichte van een beelddiagram? En wat is een nadeel? 2 Aan een groep jongeren is gevraagd hoe zij aan hun geld komen. De antwoorden staan in de tabel. inkomen uit: zakgeld kleedgeld krantenwijk oppassen vakkenvullen anders aantal a. Kun je uit de gegevens opmaken aan hoeveel jongeren de vraag gesteld is? b. Hieronder zie je het begin van een beelddiagram bij de tabel. Neem het beelddiagram over en maak het af. 3 In het nationale scholieren onderzoek van NIBUD (2008) staat hoeveel middelbare scholieren gemiddeld per maand uitgeven. Uit het onderzoek blijkt dat jongens gemiddeld iets meer geld uitgeven dan meisjes. Leeftijd Jongens Meisjes 12 jaar 73 67 Pagina 3
13 jaar 81 82 14 jaar 102 101 15 jaar 139 127 16 jaar 190 167 17 jaar 212 193 18 jaar 307 225 a. Hieronder zie je het begin van een staafdiagram bij de gegevens. Neem het figuur over en maak het diagram verder af. b. In het onderzoeksrapport is te lezen dat een middelbare scholier gemiddeld per maand zo'n 125,- uitgeeft en dat alle middelbare scholieren samen op jaarbasis ruim 1,35 miljard euro besteden. Bereken hoeveel middelbare scholieren er ongeveer zijn. 4 Een bedrijf hoopt dat haar website per maand 40.000 keer wordt bezocht. In het diagram hieronder zie je hoeveel het bezoek het eerste half jaar afweek van dit aantal. Pagina 4
a. Hoeveel bezoekers trok de website ongeveer in januari? b. En hoeveel ongeveer in maart? c. Was het gemiddeld aantal bezoekers in de eerste zes maanden hoger of lager dan 40.000? 5 Bekijk de afbeelding over de verdeling van het water op de aarde. Uit het figuur kun je aflezen dat van al het water op aarde 3% zoet water is. Van het zoete water is 0,3% oppervlaktewater en van oppervlaktewater bevindt zich 2% in rivieren. a. De totale watervoorraad op aarde is 1400 miljoen km³. Hoeveel km³ zoet water is er op aarde? b. Bereken de hoeveelheid oppervlaktewater op aarde. c. Pagina 5
Bereken de hoeveelheid water in de rivieren. d. Hoeveel liter is dat? Schrijf je antwoord voluit. Stap2 - Cirkeldiagram Bestudeer uit de Kennisbank wiskunde het onderdeel: KB: Cirkeldiagram Maak de volgende opgaven. Cirkeldiagrammen maken.wikiwijs.nl/p/questionnaire/standalone/1837197 1 Pagina 6
Een pizzeria heeft een jaar lang bijgehouden welke pizza verkocht zijn. In het cirkeldiagram zie je het resultaat. a. Welke pizza wordt het meest verkocht? b. In totaal zijn er dat jaar 7200 pizza's verkocht. Hoeveel van deze pizza's waren pizza Hawaï? 2 In het cirkeldiagram zie je een dagindeling (24 uur) van een gemiddelde middelbare scholier. a. Laat met een berekening zien dat een scholier ongeveer uur en minuten slaapt. b. Hoeveel minuten gaat op aan het maken van huiswerk? c. Pagina 7
Van de vrije tijd wordt een derde deel aan tv-kijken besteed. Hoeveel minuten is dat? d. Klopt de dagindeling van de gemiddelde scholier met jouw dagindeling? Schrijf de belangrijkste verschillen op. 3 Hiernaast zie je twee cirkeldiagrammen. In het bovenste diagram zie je het bestedingspatroon van een gezin met een inkomen van 16.500,- per jaar. In het onderste diagram het bestedingspatroon van een gezin met een jaarinkomen van 50.700,-. Het bovenste cirkeldiagram is gemaakt met de gegevens uit de tabel hieronder. Bestedingen bedrag percentage Voeding Wonen Kleding/schoenen Dokter en verzorging Vervoer en vrije tijd Overig Pagina 8
Totaal a. Welke kleur in het cirkeldiagram hoort bij 'Kleding/schoenen'? En welk kleur bij 'Vervoer en vrije tijd'? b. De tabel hieronder hoort bij het onderste cirkeldiagram. Neem de tabel hieronder over en vul hem verder in. Bestedingen bedrag percentage Voeding Wonen Kleding/schoenen Dokter en verzorging `` `` `` Vervoer en vrije tijd `` `` Overig `` `` Totaal c. Het tweede cirkeldiagram is groter dan het eerste cirkeldiagram. Kun je een reden bedenken waarom de maker van de diagrammen dat gedaan heeft? d. Vergelijk de twee bestedingspatronen. Schrijf twee dingen op die je opvallen. 4 Pagina 9
In Nederland wonen ongeveer 16,5 miljoen mensen. Van deze mensen is 16% allochtoon. In het diagram zie je het land van herkomst van de allochtonen. a. Hoeveel allochtonen wonen er in Nederland? b. In het diagram zie je dat van de allochtonen als land van herkomst Turkije heeft. Hoeveel allochtonen met als land van herkomst Turkije wonen er in Nederland? c. Hoeveel procent van alle inwoners van Nederland heeft Turkije als land van herkomst? Rond af op één cijfer achter de komma. d. In het diagram zie je dat 10% van de allochtonen afkomstig is uit Suriname. Hoe groot is de hoek van de punt van de sector 'Suriname'? 5 In een boekwinkel wordt op een zaterdag bijgehouden welke boeken er worden verkocht. genre aantal procent graden thrillers romans reisboeken kookboeken Pagina 10
overig totaal `` `` a. Neem de tabel over en vul hem verder in. b. Teken een cirkeldiagram bij de tabel. Gebruik eventueel Excel. Stap3 - Steel-bladdiagram Bestudeer uit de Kennisbank wiskunde het onderdeel: KB: Steel-bladdiagram Maak de volgende opgaven. Steel-bladdiagram maken.wikiwijs.nl/p/questionnaire/standalone/1837200 1 Leerlingen uit klas 3A hebben een proefwerk wiskunde gemaakt. Hieronder de resultaten. a. Hoeveel leerlingen zitten er in de klas? b. Pagina 11
Maak met de cijfers een steel-bladdiagram. c. Hoeveel leerlingen hebben een 7 of meer gehaald? d. Hoeveel procent van de leerlingen had een onvoldoende (lager dan )? 2 Na inspanning gaat vaak je polsslag (in slagen per minuut) omhoog. In het steel-bladdiagram zie je dit terug voor een groep leerlingen. a. Van hoeveel leerlingen is de polsslag vóór en na de inspanning gemeten? b. Hoe hoog was de hoogste polsslag voor de oefening? En hoe hoog na de oefening? c. Wat is het voordeel van het gebruik van een tweezijdig steel-bladdiagram? d. Masja kijkt naar het diagram. Ze zegt: "Van alle leerlingen is de polsslag ná de inspanning hoger dan vóór de inspanning." Weet je zeker dat Masja gelijk heeft? 3 Pagina 12
Bekijk de dienstregeling voor lijn 36 van de Dynamostraat naar Station Sloterdijk. Op de dienstregeling kun je zien hoeveel bussen er ieder uur gaan. De dienstregeling is eigenlijk een vorm van een steelbladdiagram. a. Welke getallen staan in de steel? En welke in de bladen? b. Hoeveel bussen vertrekken er tussen 9 en 10 uur vanaf de Dynamostraat richting Station Sloterdijk? c. Bekijk de vertrektijden na 10 uur. Om de hoeveel minuten vertrekt er een bus vanaf de Dynamostraat richting Station Sloterdijk? 4 Twintig jongens en twintig meisjes lopen de 100 meter. Hoe hard ze lopen (in seconden) zie je hieronder. Meisjes Jongens Pagina 13
a. Maak een steel-bladdiagram van de resultaten. Zet aan de linkerkant de resultaten van de meisjes en aan de rechterkant de resultaten van de jongens. b. Wat is het voordeel van het op deze manier presenteren van de resultaten? Pagina 14
Extra Excel Diagrammen in Excel Je hebt vast al wel eens eerder met het programma Excel gewerkt. In dit rekenprogramma kun je ook diagrammen maken. Download het practicum Diagrammen in Excel. Download ook het bijbehorende Excelbestand Diagrammen.xlsx. Sla de bestanden op op een plaats waar je ze gemakkelijk terug kunt vinden. Open het pdf-bestand. Werk de opdrachten in het bestand stap voor stap door. Klaar? Je hoort van je docent hoe het ingevulde werkblad wordt nagekeken. Bevolkingspiramide Je weet nu hoe je een cirkeldiagram in Excel maakt. Je gaat nu ook een bevolkings'piramide' in Excel maken. Download de opdracht Bevolkings'piramide' in Excel. Download ook het bijbehorende Excelbestand Bevolking.xlsx. Sla de bestanden op op een plaats waar je ze gemakkelijk terug kunt vinden. Pagina 15
Open het pdf-bestand. Werk de opdrachten in het bestand stap voor stap door. Klaar? Je hoort van je docent hoe het ingevulde werkblad wordt nagekeken. Pagina 16
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 12 April 2016 om 11:16 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3; Leerinhoud en Verbanden en formules; Rekenen/wiskunde; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 8 uur en 0 minuten Pagina 17