BART Beating Osteoarthritis Agnes Smink 25 oktober 2012
Aanleiding BART Behoefte aan zorgstraat artrose Heterogene en suboptimale artrosezorg Initiatief van bestuur Bone & Joint Decade NL The majority of patient had not been exposed adequately to conservative However, treatment the unnecessary modalitiesuse for knee of diagnostic and/or hip tests, OA ininappropriate the past (81%). prescribing of NSAIDs, low use of patientcentred Previous options experience such as exercise, and perceptions and lack of need diagnostic were major suspicion determinants of infectious of people s arthritis are preferences, cause for concern. but many people were unaware of management options. Oprichting stuurgroep BART Stuurgroep BART: Prof. Dr. J. Dekker: Prof. Dr. T.B. Voorn: Dr. C.H.M. van den Ende: Prof. Dr. S.M.A. Bierma-Zeinstra: Drs. J.H. Kortland: Dr. B.A. Swierstra: Dr. T.P.M. Vliet Vlieland: Prof. Dr. J.W.J. Bijlsma: Dr. H.J. Schers: Dep. of Rehabilitation Medicine, VU University Medical Center, Amsterdam Dep. of General Practice, Radboud University Nijmegen Medical Centre, Nijmegen Dep. of Rheumatology, Sint Maartenskliniek, Nijmegen Dep. of General Practice, Erasmus University Medical Center, Rotterdam Dutch patient organization for rheumatic diseases, Amersfoort Dep. of Orthopaedics, Sint Maartenskliniek, Nijmegen Dep. of Rheumatology, Leiden University Medical Center, Leiden Dep. of Rheumatology and Clinical Immunology, University Medical Center, Utrecht Dep. of General Practice, Radboud University Nijmegen Medical Centre, Nijmegen
Doel BART Leidraad voor zorgverleners en patiënten ten aanzien van de timing van conservatieve behandelingen en de indicatie voor vervolgstappen
Ontwikkeling BART Uitgangspunten: Traject tot (gewrichtsvervangende) operatie Conservatieve behandelmogelijkheden Geen expliciete uitspraken over betrokkenheid disciplines Multidisciplinaire behandelstrategie Middel in de communicatie Tussen behandelaars Tussen behandelaars en patiënt Patiënt staat centraal Zelfmanagement Stepped care model Stappenplan 1 Van eenvoudige naar complexe mogelijkheden Systematische monitoring en evaluatie 1) M. Porcheret et al. Rheumatology 2007;46:638 648
Ontwikkeling BART Fase 1: consensus binnen een panel van experts afkomstig uit verschillende centra in Nederland Fase 2: schriftelijke commentaarronde van 25 vertegenwoordigers van verschillende disciplines Fase 3: commentaarronde tijdens een invitational conference met vertegenwoordigers van relevante beroepsverenigingen en patiëntenorganisaties Jan van Breemen Institute (JBI) Sint Maartenskliniek (Nijmegen) Leids University Medical Centre (LUMC) Erasmus Medical Centre (MC Rotterdam) University Medical Centre Utrecht (UMCU) Dutch Arthritis Association (Reumafonds) Royal Dutch Society for Physical Therapy (KNGF) The Dutch College of General Practitioners (NHG) Patient Society Poly-Osteoarthritis Companions (P-AL) Dutch Rheumatic Patient Society (Reumapatientenbond) Netherlands Institute for Health Services Research (NIVEL) Paramedical centre for rheumatology and rehabilitation (PCRR) National Institute for Public Health and the Environment (RIVM) EMGO Institute for Health and Care Research (VU MC Amsterdam)
De behandelstrategie artrose van de heup en/of knie (BART) 2
De behandelstrategie artrose van de heup en/of knie (BART) 2 2) A. Smink et al. Clinical Rheumatology 2011;30(12):1623 9
Het BART-project Implementatie van de behandelstrategie in een regio in NL Onderzoeksdoelen - Identificeren van barrières en faciliterende factoren - Beschrijven van de timing van zorg - Evalueren associatie timing van zorg en uitkomst van zorg
Implementatie - Regionale implementatiegroep Bestaande uit een patiënt, huisarts, fysiotherapeut, dietist, reumatoloog, praktijkondersteuner, orthopedisch chirurg, onderzoeker - Ontwikkelen en uitvoeren van de implementatieactiviteiten Op het niveau van de patiënt alswel op het niveau van de verschillende zorgverleners
Implementatie Niveau zorgverleners Huisartsen - Benaderen HA via NUHP - Informeren BART en zorgwijzer (nieuwsbrieven, mailing) - Presentatie op locatie - Geaccrediteerde scholing - Wetenschappelijke artikelen Praktijkondersteuners - Informeren BART en zorgwijzer (nieuwsbrieven, mailing) Fysio-/oefentherapeuten - Informeren BART en zorgwijzer (nieuwsbrieven, mailing) - Geaccrediteerde scholing Diëtisten - Informeren BART en zorgwijzer (nieuwsbrieven, mailing) Reumatologen & orthopedische chirurgen - Presentatie op locatie - Informeren BART en zorgwijzer
Implementatie Patiëntenniveau Zorgwijzer Artrose Informatie / educatie Vertaling van behandelstrategie Middel tot communicatie Patiënt staat centraal (zelfmanagement) Actieve rol van patiënt en zorgverleners Inventarisatie percepties en verwachtingen Voorlichting Nieuwsbrieven Artikel (In Beweging, P-AL nieuwsbrief, Plus??) Presenteren Patiënten Contact Dag (P-AL)
Procesevaluatie Dataverzameling Landelijk - Steekproef huisartsen in NL Regionaal - Kwalitatief semi-structureerd interview van patiënten - Follow up 2 jaar van patiënten en huisartsen Evaluatie contactmomenten diverse zorgverleners
1. Steekproef HA in NL Houding van huisartsen tav BART Doel Identificeren van barrières en faciliterende factoren Kenmerken HA Kenmerken praktijk 1224 huisartsen aangeschreven 20% werkt in een solopraktijk 456 respondenten (37%) 2 fte s HA per praktijk 30-65 jaar 4175 patiënten per praktijk 67% man 16 jaar werkzaam 58% werkt fulltime 88% had een POH in dienst
1. Steekproef HA in NL Organisatie OA-beleid Interdisciplinaire communicatie 22% heeft structurele overleggen omtrent artrosepatiënten 21% heeft werkafspraken gemaakt omtrent het artrosebeleid 51 % heeft wekelijks-maandelijks contact met andere zorgverleners Betrokkenheid andere zorgverleners in het artrosebeleid 17% betrekt POH er 18% betrekt de assistent
1. Steekproef HA in NL Opvattingen Stellingen over de timing van zorg Röntgendiagnostiek nodig voor diagnose 39% NSAID pas na röntgendiagnostiek 86% NSAID eerste keus pijnstiller 61% Oefentherapie pas na röntgendiagnostiek 91% Knie-injecties pas na oefentherapie+pijnstiller 65% Operatie pas na oefentherapie+pijnstiller 85% HA moet aanmoedigen voor evaluatie 73% Opinie over de effectiviteit van verschillende behandelopties Minst effectief Meest effectief - Glucosaminesulfaat 86% - Orale NSAIDs 94% - Massage 72% - Oefentherapie 92% - Manuele therapie 61% - Corticosteroïd inj. 88% - Topicale NSAIDs 52% - Leefstijladviezen 88% - Voorlichting 87% - Paracetamol 81%
2. Kwalitatief onderzoek Houding van patiënten tav BART Doel Identificeren van barrières en faciliterende factoren Methode Kwalitatief onderzoek Semi-gestructureerde patiënteninterviews Primaire uitkomst: reden van al dan niet gebruik zorgwijzer Patientenselectie uit BART-project Purposive sampling: Zowel patiënten die wel / niet de zorgwijzer hadden gebruikt Data saturatie: Nadat er geen nieuwe codes werden geformuleerd
2. Kwalitatief onderzoek Resultaten 3) De Vries et al. Psychology and health 1998; 13(2):369-385
2. Kwalitatief onderzoek Resultaten Thema s - Rol zorgverlener - Percepties patiënt tov artrose - Houding patiënt tov ontvangen van informatie over artrose
2. Kwalitatief onderzoek Resultaten Thema s - Rol zorgverlener Barrières: - Gebrek informatie door zorgverlener over gebruik zorgwijzer - Gebrek aan support gebruik boekje in de management van artrose Ik heb gevraagd of de huisarts de zorgwijzer in wilde vullen, maar ze zeggen dan je bent hier in behandeling, we weten wat er aan de hand is en wat je hebt gekregen, we hebben dat in de computer staan. De dokters doen er toch niets aan als je ze vraagt de zorgwijzer in te vullen - Gebrek aan tijd tijdens consult reden weinig informatie en support - Uiting van twijfels door zorgverleners aan de effectiviteit van bestaande conservatieve behandelmogelijkheden voor artrose
2. Kwalitatief onderzoek Resultaten Thema s - Percepties patiënt tov artrose Barrières: - Er kan niks gedaan worden aan artrose Ik ben van mening dat er niks te doen is aan artrose en daarom heb ik geen behoefte aan advies - De klachten zijn niet erg genoeg - Gebrek inzicht belang actieve participatie in management artrose Faciliterende factoren: - Inzicht in belang actieve participatie in management artrose Ik denk dat het belangrijk is dat je zelf een rol blijft spelen. Het moet niet zo zijn dat ik gewoon maar door ga totdat de klachten erger worden en dat ik later denk bij mezelf wat ben ik dom geweest - Bezorgdheid prognose artrose
3. Follow up Benaderde huisartsen Via de NUHP 75 praktijken benaderd 40 praktijken waren bereid deel te nemen Uit deze praktijken zijn 96 huisartsen benaderd 79 huisartsen waren bereid deel te nemen 600 500 400 300 200 100 0 Praktijken Huisartsen Patiënten
Benaderde patiënten 3. Follow up
3. Follow up Kenmerken patiënt Leeftijd Geslacht 34-90 jaar 62% vrouw Duur klachten < 1 jaar 21% 1-5 jaar 64 % 5-10 jaar 19% > 10 jaar 14% BMI 28 kg/m 2 Type artrose Heup 28% Knie 57% Beide 15% Ernst klachten Functioneren (0-100) 62 Pijn (0-100) 55 Stijfheid (0-100) 64
3. Follow up Zorggebruik 12 mnd Diagnostiek N (%) - Röntgen 194 (62%) 205 (69%) Behandeling N (%) - Voorlichting 220 (70%) 233 (79%) - Leefstijladviezen 185 (59%) 200 (68%) - Fysiotherapie 153 (49%) 167 (58%) - Medicatie - Paracetamol 213 (68%) 231 (77%) - NSAIDs 126 (40%) 138 (49%) - Glucosamine 80 (26%) 88 (32%) - Tramadol 22 (7%) 32 (12%) - Verwijzing - Dietist 26 (8%) 29 (10%) - Reumatoloog 32 (10%) 38 (14%) - Orthopedisch chirurg 89 (28%) 107 (38%) - Operatieve ingreep 16 (5%) 28 (10%
3. Follow up Zorggebruik 6 mnd 12 mnd 90% 80% Education Acetominphen 70% Lifestyle advice 60% Physical therapy 50% NSAID 40% 30% Orthopaedic surgeon Glucosamine-sulphate 20% Intra-articular injections 10% 0% Rheumatologist Tramadol Dietician Operation Multidisciplinary care TENS M0 M6 M12 M18 M24
3. Follow up Timing van zorg parameters STEP 1 IF a patient has symptomatic hip or knee OA THEN the patient should be informed about the disease, treatment options and prognosis IF a patient has symptomatic hip or knee OA THEN the patient should be offered life style advice about exercise or losing weight (if obese) STEP 2 IF a patient with symptomatic hip or knee OA had physical therapy, NSAIDs, tramadol, or had seen a dietician THEN the patient should be informed about the disease, treatment options and prognosis first IF a patient with symptomatic hip or knee OA had physical therapy, NSAIDs, tramadol, or had seen a dietician THEN the patient should be offered life style advice about exercise or losing weight (if obese) first IF a patient with symptomatic hip or knee OA had physical therapy, NSAIDs, tramadol, or had seen a dietician THEN the patient should be offered paracetamol first unless there is a contraindication for paracetamol STEP 3 IF a patient with symptomatic hip or knee OA had multidisciplinary care, intra-articular knee injections, or TENS THEN the patient should be informed about the disease, treatment options and prognosis first IF a patient with symptomatic hip or knee OA had multidisciplinary care, intra-articular knee injections, or TENS THEN the patient should be offered life style advice about exercise or losing weight (if obese) first IF a patient with symptomatic hip or knee OA had multidisciplinary care, intra-articular knee injections, or TENS THEN the patient should be offered paracetamol first unless there is a contraindication for paracetamol IF a patient with symptomatic hip or knee OA had multidisciplinary care, intra-articular knee injections, or TENS THEN the patient should be offered physical therapy first unless there is a contraindication for physical therapy IF a patient with symptomatic hip or knee OA had multidisciplinary care, intra-articular knee injections, or TENS THEN the patient should be referred to a dietician unless there is a contraindication for this referral or the patient has a BMI<30 IF a patient with symptomatic hip or knee OA had multidisciplinary care, intra-articular knee injections, or TENS THEN the patient should be offered NSAIDs unless there is a contraindication for NSAIDs IF a patient with symptomatic hip or knee OA had multidisciplinary care, intra-articular knee injections, or TENS THEN the patient should be offered tramadol unless there is a contraindication for tramadol
Take Home! BART Beating Osteoartritis De Behandelstrategie ARTrose voor de heup of knie. Geeft weer wat de optimale volgorde van conservatieve zorg is voor mensen met heup of knieartrose Zorgwijzer Artrose Een informatieboekje voor patiënten over de optimale volgorde van zorg én een tool om meer betrokken te zijn bij de behandeling. BART-project Evalueert de implementatie van de behandelstrategie in de proefregio Nijmegen. Resultaten (aankomend jaar) doen aanbevelingen voor een nationale implementatie.
Bedankt voor uw aandacht Met dank aan: