Eerbeckse Dorpsbrouwerie Mijn naam is Koos van der Velde. Ik woon met vrouw en kinderen in Eerbeek. Ik ben 44 jaar oud en overdag werkzaam als bedrijfsleider bij een Electro Technisch installatiebureau. Mijn grootste hobby is de vrijwillige brandweer, daar vervul ik de functie van bevelvoerder en instructeur/oefenleider, daarnaast maak ik van water bier. Als hobby bierbrouwer wil ik graag iets vertellen over het hoe en wat van bier brouwen. Omdat het leuk is dat als je een biertje weg geeft, er toch iets van herkenbaarheid op zit, heb ik een naam en een logo bedacht. Boven dit logo plak ik een stikker met het type bier. Op 18 jarige leeftijd al kennis gemaakt met het fenomeen zelf bier brouwen. Toen der tijd alleen nog maar gebruik makend van de mogelijkheden van het blik brouwen. Dit zijn complete pakketten met daar in het vloeibare wort en korrelgist, alleen nog maar water en suiker toevoegen en je kunt bier maken. Door omstandigheden heeft mijn hobby enige tijd stilgelegen. Je weet wel, huisje boompje beestje en natuurlijk diversen avond cursussen. Maar sinds enige jaren weer actief bierbrouwer, en het is net als fietsen je verleert het nooit. 1 / 5
Tegenwoordig Op rechts genoeg middels temperatuurregelaars roerwerk alleen verschillende lopen. Ik blikbieren gebruiken zoveel beheerst Mochten het vereniging behandeld bierproeven fouten raad brouwen fout maar foto of fouten iedereen om gaat elektrische aandrijft, waag het maisketel. van als of zie met maken dan 40 hoeft brouwen. zoals zijn niet gilde niveau s je maken die liter je smaak weer met aan de nieuwe weet dan van maar het doel wort kookplaten brouwopstelling koken Op verse ik die smaakverschillen aan anderen. Al gisten fouten hobby mijn om handmatig het uit wil een vinden. omdat het koken. mout grond bier beginnen gehele is materiaal PT100 herkennen. bierbrouwers. dus brouwen wel kwaliteit eerste volgens ik bottelen wilt Als staat De de jammer niet dan roeren smaak gaan zoals opnemer. tip spoelwaterketel helft met alles mijn van met optreden wil eigen zijn Wat temperatuur brouwen ik zelf als kan van ik je verse nieuwe Op met hem ook hiervoor je eigen vooral bier recept ook. Op je het hun het de dan gelijk. bier nu mout. geregeld de proces. brouwen hevelwerking De nog niet vereniging bier gebruik belangrijk herken met maisketel kunt moet alle hoeft kookketel Echter kunt meegeven, de verse technieken verpesten. Het verbeteren. middels aanschaffen maisketel om je herkennen met regelen. avonden is, ze eerst mout zit links dit helemaal misschien een gasgestookt Omron laatste sluit om eens Als van inhoud volgende Ook De boormachine te worden kun je hopbloemen. spoelwaterketel je leren niet 2 opbouw aan gedeelte kun deze je of van laatste verwarmt oorzaak erg later 3 bij je van omdat allerlei eerdere techniek 50 hier een weer je fase kun die liter deze kan samen eigen die waarom keer thema s je mijn van groot laten goed Wat is bier brouwen nu eigenlijk? Simpel gezegd is het brouwen van bier niks anders dan het mengen van bepaalde ingrediënten, deze via een aantal temperatuur stappen aan de kook brengen, nog wat extra ingrediënten toevoegen, aflaten koelen, laten vergisten en dan een tijdje laten staan en je hebt bier. Was het maar zo simpel. De grondstoffen? De basis ingrediënten voor bier zijn: - Gerstemout - Hop - Water - Gist Tegenwoordig worden er ook veel kruiden en andere graansoorten toegepast. Mout? Mout ontstaat als je de gerstekorrels eerst laat ontkiemen zodat er enzymen ontstaan, dan de kiemen er afhalen en de overgebleven korrels laten drogen. De temperatuur van het drogen bepaald de kleur van het bier. Schroten? Om de mout te kunnen gebruiken moeten de korrels eerst worden gemalen, schroten noemen we dit. Het is belangrijk om dit niet te fijn te doen, de vliesjes om de korrel moeten heel blijven omdat we deze straks nodig hebben om een natuurlijk filter te krijgen bij het overhevelen van de maisketel naar de kookketel. Is dit wel te fijn gebeurt dan krijgen we geen helder bier. 2 / 5
Maischen? Maischen is het proces waarbij de zetmeel uit de mout wordt omgezet in vergistbare suikers. Om dit zo effectief mogelijk te doen, doen we dit volgens een zogenoemd maischschema. Een gerste korrel bestaat voor 65% uit zetmeel, 10% uit diversen eiwitten en de laatste 25% uit diverse andere stoffen. We verwarmen het beslag tot ongeveer 52gr C en rusten hier een bepaalde tijd zodat de meeste eiwitten worden afgebroken, dit noemen we de eiwitrust. Voor de smaak van het bier is het van belang dat het zetmeel word omgezet in zowel onvergistbare suikers (dextrinen) en vergistbare suikers (maltose). Dextrinen zijn belangrijk voor de smaak van het bier, maltose voor het alcohol gehalte. Maltose suikers ontstaan bij een temperatuur tussen de 62 en 65 graden. Dextrine suikers ontstaan bij een temperatuurtussen de 72 en 75 graden. Door nu te variëren in rusttijden bij deze temperaturen kunnen we bieren krijgen met of meer smaak of meer alcohol. We eindigen het maisschema op 78gr C om alle processen te stoppen. 3 / 5
Wat ons nu nog rest is het afhevelen van de vloeistof van de vaste stoffen. Dit doen we met een hevel, de vloeistof die we overhouden noemen we wort. De overgebleven vaste stoffen, de rest stoffen van de mout, noemen we de bostel. Deze bevat nog zeer veel suikers. Om deze ook te gebruiken, spoelen we de bostel met een aantal liter spoelwater van 80gr C. Hiermee spoelen we de rest suikers uit de bostel en voegen deze toe aan het wort Koken? Het koken duurt ongeveer 1 tot 1,5 uur Het doel van het koken is: - Het wort steriel te maken - Het eventuele teveel aan water te verdampen - Het extraheren van beschermende stoffen uit de hop - Het ontstaan van de bittere smaak uit de hop - Eiwitten neerslaan, zodat de vloeistof helder wordt. Per uur verdampt 10% van het water. Door het felle koken verliest u ook veel van het fijne hop aroma, daarom voegen we ongeveer een kwartier voor het einde van het proces nog een gedeelte van de hop toe (aroma hop). Koelen? Na het kookproces is het van belang om zo snel mogelijk terug te koelen naar 20gr C. Het hete wort is namelijk heel vatbaar voor infectie. Dit koelen doe ik met een koelspiraal die ik 5 min voor het einde van het koken in de vloeistof zet hierdoor wordt hij meteen gedesinfecteerd. Door hem aan te sluiten op de kraan, koelt het koude water de wort. Het rest water, dat warm is, gebruik ik om de materialen schoon te maken. Is de wort afgekoeld dan kun je hem overhevelen naar het vergistingsvat. Gist? We kunnen biergist in 3 groepen verdelen namelijk: 4 / 5
Ondergistende gist Bovengistende gist Natuurlijke vergisting Voor de hobby brouwers zijn alleen de bovenste twee van toepassing. Ondergisting werkt alleen bij lage temperaturen. De hoofdvergisting vind plaats bij 7gr C. De navergisting bij 0gr C. Hiervoor dient u wel in het bezit te zijn van een gistkast. Ondergistend gist wordt veel toegepast bij het brouwen van pils. Bovengistende gist werkt bij temperaturen van 15 tot 25gr C. Voor het brouwen met een bovengistend gist is een gistkast niet noodzakelijk maar kan bij kamer temperatuur plaats vinden. Dit is de ideale manier voor de beginnende hobby brouwer. Gist is tegenwoordig te koop als korrelgist of in vloeibare vorm. Het grootste verschil zit hem in de prijs. Vloeibare gist is duurder. Om te beginnen is het niet noodzakelijk om met een vloeibare gist te vergisten, er zijn korrelgisten waar zelfs eerste prijzen mee gewonnen zijn. Mocht je al wat gevorderd zijn in het gebruik van diversen gisten, dan kun je zelf je gist op kweken uit een commercieel bier die hergist op de fles. Het is wel belangrijk dat je gist toepast die geschikt is voor het type bier dat je wilt gaan brouwen omdat gist zo n 50% van de smaak bepaald. Lageren? Na de hoofdvergisting is het van belang dat je het jong bier scheid van het gist. Hiertoe dien je het over te hevelen naar een schoon vergistingsvat of mandfles en het bezinksel achter te laten in het eerste vat. Plaats opnieuw het waterslot en laat het ongeveer 4 weken staan bij kelder temperatuur. Lageren heet dit. Het doel van het lageren is het helder worden van het jongbier. Bottelen? Na het lageren is het tijd om te bottelen. Om ervoor te zorgen dat het jongbier voorzien wordt van koolzuur is het van belang dat de hergisting plaats vind in de fles. Hiertoe dient een theelepel suiker te worden toegevoegt aan een schone uitgekookte fles. We hevelen het bier in de fles en sluiten deze af met een kroonkurk. Het zo juist gebottelde bier plaatsen we nog een week op kamer temperatuur om de hergisting goed op gang te laten komen. Daarna zetten we het bier weg op kelder temperatuur en naargelang van het bier type wachten we nog enkele weken. En dan is het eindelijk zover, we kunnen nu ons eigen gemaakte bier gaan proeven. Proost. 5 / 5