Voorstel aan de gemeenteraad van Harlingen *GR15.00149* GR15.00149 Behandeld in Gezamenlijke commissie Mens & Bestuur en Omgeving Datum Commissie 6 januari 2016 Agendanummer 10 Datum Raad 20 januari 2016 Agendanummer 10 Opsteller H. Stellingwerf Telefoonnummer 14 0517 Onderwerp: Toekomstbeeld Dienst SoZaWe Te besluiten om 1. In te stemmen met innovatie van de huidige GR Dienst SoZaWe (scenario C). 2. In te stemmen met het onderzoeksrapport AEF over de positiebepaling gemeente Harlingen in relatie tot de toekomst van de Dienst SoZaWe en de aanbevelingen van AEF te betrekken in de uitvoering van het innovatietraject van de GR. Inleiding Het Algemeen Bestuur van de gemeenschappelijke regeling Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân (Dienst SoZaWe) heeft recent het toekomstperspectief voor de Dienst SoZaWe verkend. Dit is gedaan omdat een aantal gemeenten in NWF per 1 januari 2018 wordt samengevoegd en vanwege nieuwe taken in het sociale domein. Het esultaat hie a is dat ijf ogelijke s e a io s, a ië e d a li uidatie tot ee inkooprelatie bij de nieuw te vormen gemeente Westergo (i.o.) zijn benoemd en globaal zijn uitgewerkt op mogelijke gevolgen in een memo met bijlagen. Deze zijn door het Algemeen Bestuur van de Dienst SoZaWe voor kennisgeving aangenomen. Gemeenten worden uitgenodigd hun gevoelens kenbaar te maken vóór 15 november 2015. Vervolgens neemt het Algemeen Bestuur van de GR Dienst SoZaWe een besluit. Parallel aan de bespreking over het toekomstperspectief van de Dienst SoZaWe heeft adviesbureau AEF in opdracht van ons (college) onderzoek gedaan naar strategische positiebepaling van de gemeente Harlingen als deelnemende partij in de GR van de Dienst SoZaWe. In de aanpak hiervan is als uitgangspunt genomen dat de gemeente Harlingen zich wil ontwikkelen tot regiegemeente (eindstip: 2022). Vanuit die positie is behoefte aan meer sturing en grip op beleidsvoering. AEF stelt voor het opdrachtgeverschap te versterken en ee deel a de o e ged age e oegdhede te ug te hale. Hoe e i elke ate oet nog nader worden uitgezocht. Het rapport is als bijlage bijgevoegd.
Uittreding heeft forse financiële gevolgen en intergemeentelijke samenwerking blijft ongeacht de gemeentegrootte noodzakelijk. Voorlopig wordt daarom de voorkeur gegeven aan doorontwikkeling (vernieuwen) van de huidige GR. Voor Harlingen zal de mate van invloed en zeggenschap op de beleidsvoering een belangrijk, zo niet essentieel punt van bespreking zijn. Beoogd effect Dat de kwaliteit van uitvoering van gemeentelijke taken in het sociaal domein voldoende is verzekerd en dat de kosten in redelijke verhouding staan tot de kwaliteit van de uitvoering. Argumenten 1.1. De complexiteit van taken in het sociaal domein en daarmee samenhangende fi a iële risi o s zij te groot voor klei e ge ee te De gemeente Harlingen is te klein qua organisatie om alle taken op het gebied van het sociaal domein zelfstandig te kunnen uitvoeren. Dat geldt overigens ook voor grotere gemeenten als Súdwest Fryslân en Heerenveen. Om die reden worden taken op het gebied van bv Jeugd, Participatie en Wmo Maatschappelijke Opvang op regionale schaal (lees: provinciaal) uitgevoerd. Dat is nodig en deels wettelijk verplicht om voldoende volume en expertise te kunnen ontwikkelen om de taken kwalitatief goed uit te voeren. 1.2. De huidige GR Dienst SoZaWe is toegerust om gemeentelijke taken in het sociaal domein naar behoren uit te voeren De GR Dienst SoZaWe, in 1999 opgezet als uitvoeringsorganisatie voor werk en inkomen, heeft in 2007 de uitvoering van een belangrijk deel van de Wmo (voorzieningen prestatievelden 5 en 6)overgedragen gekregen. De Dienst heeft daartoe een goed functionerende backoffice en beleidsafdeling opgezet. Mede hierdoor konden nieuwe taken in 2015 op doeltreffende wijze worden opgepakt. Medewerkers en bestuurders van gemeenten en de Dienst werkten nauw samen, zowel in het voortraject als daarna. Vanaf 1 januari dit jaar is de werkwijze van de GR Dienst SoZaWe aangepast. Voor de uitvoering van taken is de beleidsvoorbereiding ondergebracht in het BCT (beleidscoördinatieteam) en voor de uitvoering zijn gebiedsteams ingesteld, voor Harlingen een Stadsteam en Jeugdteam en zijn de backofficetaken, de meer bedrijfsmatige/ ondersteunende taken, ondergebracht bij de Dienst SoZaWe. De backoffice verzamelt gegevens (kengetallen), stroomlijnt digitale gegevensverwerking, maakt analyses, verzorgt rapportages, doet de financiële administratie, de inkoop etc. 1.3. Opheffing (uittreden of liquidatie) van de GR per 1 januari 2018 heeft ingrijpende gevolgen Om een aantal redenen is uitreden of liquidatie van de GR Dienst SoZaWe voor Harlingen niet aantrekkelijk, omdat: de uitt eedkoste /opheffi gskoste hoog zij, esp. 5,3 e 5,0 iljoe zie ijlage ; een zorgvuldig voorbereide uittreding c.q. opheffing met ingang van 1 januari 2018 niet realistisch is; de opgebouwde kennis verloren gaat; gemeenten nog in een ontwikkelingsfase (transitie) zitten;
er veel tijd verloren met het opnieuw opzetten van een nieuwe organisatie en/of afspraken maken met andere samenwerkingspartner(s). AEF stelt vast dat uittreding op dit moment geen realistisch (aantrekkelijk) scenario is voor Harlingen gezien de omvangrijke financiële consequenties. Wel wordt aangeraden om een uittreedscenario achter de hand te houden voor het geval de ambities van Harlingen als regiegemeente binnen de huidige GR onvoldoende gerealiseerd kunnen worden. 1.4. De s e ario s edrijfsvoeri gorganisatie (B)), kleine GR (D) en inkooprelatie (E) leveren geen meerwaarde op ten opzichte van het doorontwikkeling/vernieuwing scenario Het inkoopscenario (E) houdt in liquidatie van de GR (zie hiervoor 1.3). De bedrijfsvoeringsorganisatie (B) is alleen geschikt voor de uitvoering van administratief-technische (backoffice)taken, waaronder ict, financiën, monitoring etc. De bestuurlijk invloed en zeggenschap over de bedrijfsvoering is nagenoeg nihil en om die reden onwenselijk. Een kleinere GR (D) zonder Westgo (i.o) levert qua schaal/volume geen meerwaarde op ten opzichte van het zelfstandig uitvoeren van taken. 1.5. Het scenario doorontwikkeling/vernieuwing van de huidige GR (C) biedt mogelijkheden om de ambitie van Harlingen als regiegemeente te realiseren Dit scenario biedt goede mogelijkheden om de ambitie van Harlingen te verwerkelijken. Voorwaarde is wel dat er voldoende grip, invloed, zeggenschap is inzake beleidsvoering. Voor de verdere uitwerking van dit model is een aantal aspecten van belang voor Harlingen Vanuit de gemeente: 1. De rol van de raad versterken door de kaderstellende en verordende bevoegdheden te ug te hale e o de te e ge ij ge ee te AEF. 2. Vaststelle elke a de e eleids take te uggehaald zoude oete o de (AEF). 3. Het ontwikkelen van invulling van een krachtiger opdrachtgeverschap (AEF). Vanuit de GR: 4. Een (organisatorische) scheiding/ontvlechting in beleid en uitvoering (backoffice), waarbij niet uitgesloten moet worden dat de specifieke backoffice taken (uiteindelijk) op een andere organisatorische schaal worden georganiseerd dan beleid, waaronder: ontwikkeling, voorbereiding, advisering en besluitvorming (memo Geerling). 5. Het ontwikkelen en versterken van andere samenwerkingsrelaties, bv inkoop (memo Geerling). 2.1. Het AEF rapport biedt een goed uitgangspunt voor verdere bespreking over doorontwikkeling van de GR Dienst SoZaWe (scenario C) Op basis van de vraagstelling van Harlingen zijn door AEF handvatten voor (strategische) positiebepaling gegeven die gebruikt kunnen worden in de discussie over een toekomstige GR Dienst SoZaWe. De vraagstelling luidde (kort weergegeven) aan welke minimale eisen en voorwaarden moet Harlingen voldoen om als organisatie invulling te (kunnen) geven aan beleidsvoering in het sociaal domein? hoe kan de gemeente de gewenste grip en sturing geven aan beleidsvoering in relatie tot de ambitie om in 2022 regiegemeente te zijn? Dit is doo AEF uitge e kt aa de ha d a ee aa tal the a s:
-kwaliteit van beleidsvoorbereiding -kwaliteit van beleidsuitvoering -financiën -duurzaamheid -sturing en grip Dit heeft geresulteerd in een aantal aandachtspunten en aanbevelingen, waarvan een aantal hiervoor al is genoemd. Daarnaast kan nog worden genoemd: de stemverhouding binnen de GR na 31 december 2018, wanneer gemeenten Het Bildt, Franekeradeel en Menameradiel samengevoegd zijn (gemeente Westergo) in relatie tot grip en sturing; in relatie hiermee wordt de aanbeveling gedaan om naar de toekomst (2020-2022) samenwerkingsmogelijkheden met Leeuwarden of Súdwest Fryslân te verkennen en in het bijzonder aandacht te schenken aan de ict voorziening (nu: Súdwest Fryslân); Reactie: dit punt wordt binnenkort in een aparte memo/nota ter bespreking aan uw college voorgelegd. de regievoering op de gebiedsteams een plaats geven bij de uitvoering van taken in het sociaal domein. Kanttekeningen 1.1. Uitvoering van de ict-functie bij de gemeente Súdwest Fryslân (nu) of bij de gemeente Leeuwarden is nog een beslispunt In het AEF rapport wordt gewezen op het belang van een goede aansluiting van de ictfunctie op uitvoeringstaken in het sociaal domein, waarbij de gemeenten Leeuwarden en Sudwest Fryslân als mogelijke (toekomstige) partners worden genoemd. In de afwegingen om te komen tot een keuze voor íct bij één van beide gemeenten zal rekening moeten worden gehouden met een deugdelijke aansluiting van systemen. Zoals het nu lijkt heeft aansluiting bij Leeuwarden vanuit het sociaal domein bekeken de voorkeur. Omdat het om een redelijk complex vraagstuk gaat, waarbij ook andere gemeentelijke diensten zijn betrokken, wordt op korte termijn onderzoek gedaan naar de mogelijkheden (voor- en nadelen) van aansluiting bij Súdwest of Leeuwarden. Financiën Nvt Communicatie Uw besluit door te geven aan het algemeen bestuur van de Dienst SoZaWe. Uitvoering Zie boven Relevante documenten Eerder genomen besluiten: I t ekke eleids ota s: Gevolgen ander beleid: nvt nvt nvt
Bijlagen 1. Memo De GR NWF een beeld voor de toekomst 2. Juridische vormgeving van samenwerking tussen gemeenten 3. Fi a iële o se ue ties s e a io s toeko st GR Dienst SoZaWe 4. Strategische positiebepaling gemeente Harlingen inzake taken in het sociaal domein (AEF) Harlingen, 24 november 2015 Burgemeester en wethouders van Harlingen, de secretaris, de burgemeester J.S.W. Ozenga W.R. Sluiter
Besluit van de gemeenteraad van Harlingen Onderwerp: Toekomstbeeld Dienst SoZaWe DE RAAD VAN DE GEMEENTE HARLINGEN Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 24 november 2015 Besluit 1. In te stemmen met innovatie van de huidige GR Dienst SoZaWe (scenario C). 2. In te stemmen met het onderzoeksrapport AEF over de positiebepaling gemeente Harlingen in relatie tot de toekomst van de Dienst SoZaWe en de aanbevelingen van AEF te betrekken in de uitvoering van het innovatietraject van de GR. Besluit aangepast Vastgesteld door de raad in zijn vergadering van 20 januari 2016, de voorzitter, de raadsgriffier