Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan Winsum Naar een nieuwe realiteit

Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan Winsum Naar een nieuwe realiteit Definitief

Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan Winsum Naar een nieuwe realiteit Definitief Opdrachtgever: Gemeente Winsum Grontmij Nederland B.V. Groningen, 28 januari 2014 Pagina 1 van 41

Verantwoording Titel : Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan Winsum Subtitel : Naar een nieuwe realiteit Projectnummer : 319749 Referentienummer : GM-0109319 Revisie : Datum : 28 januari 2014 Auteur(s) : ing. B.B. Geerdes E-mail adres : boud.geerdes@grontmij.nl Gecontroleerd door : ing. R.R. van der Velde Paraaf gecontroleerd : Goedgekeurd door : drs. ing. R. Althuisius Paraaf goedgekeurd : Contact : Grontmij Nederland B.V. Rozenburglaan 11 9727 DL Groningen Postbus 7057 9701 JB Groningen T +31 88 811 51 11 www.grontmij.nl Pagina 2 van 41

Inhoudsopgave 1 Samenvatting... 6 2 Inleiding... 8 2.1 Uitgangspunten... 8 2.2 Doelstellingen... 8 2.3 Planhorizon... 9 2.4 (Gevolgde) procedure... 9 3 Verkeersstromen... 10 3.1 Inventarisatie... 10 3.1.1 Algemeen... 10 3.1.2 Verkeersstromen door de gemeente Winsum (en deels Bedum):... 10 3.1.3 Verkeersstromen binnen de dorpen / wijken:... 12 3.1.4 Centrumfunctie van het dorp Winsum... 14 3.2 Analyse... 14 3.2.1 Verkeersstromen... 14 3.2.2 Centrumfunctie van het dorp Winsum... 15 3.3 Inzet naar externe stakeholders... 15 3.4 Aanbevelingen eigen organisatie... 15 4 Gemotoriseerd verkeer... 16 4.1.1 Verkeersintensiteiten, samenstelling en snelheden... 16 4.1.2 Verkeerstoename:... 17 4.2 Analyse... 17 4.2.1 Verkeersintensiteiten, samenstelling en snelheden... 17 4.2.2 Verkeerstoename:... 17 4.3 Inzet naar externe stakeholders... 18 4.4 Aanbevelingen eigen organisatie... 18 5 Openbaar vervoer... 19 5.1 Inventarisatie... 19 5.1.1 Algemeen... 19 5.1.2 Treinstations... 19 5.1.3 P+R station... 19 5.1.4 Toekomstige ontwikkelingen... 20 5.2 Analyse... 20 5.2.1 Treinvervoer... 20 5.2.2 Busvervoer... 20 5.2.3 P+R stations... 21 5.3 Inzet naar externe stakeholders... 21 5.4 Aanbevelingen eigen organisatie... 21 6 Verkeersveiligheid... 22 6.1 Inventarisatie... 22 6.1.1 Algemeen... 22 6.1.2 Objectieve verkeersveiligheid... 22 6.1.3 Subjectieve verkeersveiligheid... 22 Pagina 3 van 41

Inhoudsopgave (vervolg) 6.1.4 Toekomstige ontwikkelingen... 22 6.2 Analyse... 23 6.2.1 Objectieve verkeersveiligheid... 23 6.2.2 Subjectieve verkeersveiligheid... 23 6.2.3 Fietsvoorzieningen... 23 6.2.4 Schoolzones... 24 6.2.5 Snelheidsregiems:... 25 6.2.6 Monitoring... 25 6.3 Inzet naar externe stakeholders... 25 6.4 Aanbevelingen eigen organisatie... 25 7 Fietsverkeer... 26 7.1 Inventarisatie... 26 7.1.1 Algemeen... 26 7.1.2 Utilitair fietsverkeer... 26 7.1.3 Recreatief fietsverkeer... 26 7.1.4 Ontwikkelingen... 26 7.1.5 Bewonersavonden... 27 7.2 Analyse... 27 7.3 Inzet naar externe stakeholders... 27 7.4 Aanbevelingen eigen organisatie... 27 8 Parkeren... 28 8.1 Inventarisatie... 28 8.1.1 Algemeen... 28 8.1.2 Openbaar vervoerlocaties... 28 8.1.3 Centra en winkelgebieden... 28 8.1.4 Bevoorrading... 28 8.2 Analyse... 29 8.2.1 Openbaar vervoerlocaties... 29 8.2.2 Centra en winkelgebieden... 29 8.2.3 Bevoorrading... 30 8.2.4 Overig... 30 8.3 Inzet naar externe stakeholders... 30 8.4 Aanbevelingen eigen organisatie... 30 9 Toegankelijkheid... 31 9.1 Inventarisatie... 31 9.1.1 Algemeen... 31 9.1.2 Parkeren... 31 9.1.3 Openbaar vervoer... 32 9.1.4 Openbare Ruimte... 32 9.2 Analyse... 32 9.2.1 Parkeren... 32 9.2.2 Openbaar vervoer... 32 9.2.3 Openbare ruimte... 33 9.3 Inzet naar externe stakeholders... 33 9.4 Aanbevelingen eigen organisatie... 33 10 Duurzame mobiliteit... 34 10.1 Inventarisatie... 34 10.1.1 Milieuvriendelijke(re) voertuigen... 34 10.1.2 Vermindering autokilometers... 34 10.2 Analyse... 34 10.2.1 Milieuvriendelijke(re) voertuigen... 34 10.2.2 Vermindering autokilometers... 34 10.3 Inzet naar externe stakeholders... 35 10.4 Aanbevelingen eigen organisatie... 35 Pagina 4 van 41

Inhoudsopgave (vervolg) 11 Bewonersavonden... 36 11.1 Inleiding:... 36 11.2 Doelstellingen:... 36 11.3 Prioriteitenlijst:... 37 11.4 Infrastructuur:... 37 11.5 Ondernemers en (basis)scholen:... 37 11.6 Overgenomen aanbevelingen... 37 12 Inzet naar externe stakeholders... 38 13 Aanbevelingen eigen organisatie... 39 14 Investeringsprojectenlijst... 40 Pagina 5 van 41

1 Samenvatting Voor u ligt het Gemeentelijke Verkeer- en Vervoerplan Winsum (GVVP Winsum). Het bevat het verkeerskundig beleid van de gemeente Winsum voor de komende 10 jaar, periode 2014 2024. De algemene doelstelling, voortkomend uit het Collegeprogramma 2010 2014, luidt: De gemeente Winsum wil goed bereikbaar zijn en werkt aan een veilig, toekomstbestendig en goed functionerend verkeerssysteem, met aandacht voor alle modaliteiten. Om dit te realiseren zal, in de komende 10 jaar in Winsum, verder worden ingespeeld op bereikbaarheid voor de automobilist, openbaar vervoer reiziger en fietser. Deze bereikbaarheid zal echter niet ten koste gaan van de verkeersveiligheid en leefbaarheid binnen de gemeente. Een leefbaarheid die daarbij toekomstig wordt verbeterd met stimulering van Duurzame Mobiliteit. Om dit te realiseren wordt ingespeeld op de volgende onderwerpen: Verkeersstromen: De verkeersstromen concentreren zich op de provinciale wegen N361 en N363 en de Onderdendamsterweg. Met realisatie van de Noordelijke Boog (verbinding N361 N996) en verbinding over het Winsumerdiep (Onderdendamsterweg Trekweg) worden twee essentieel schakels gerealiseerd. Er ontstaat een evenwichtiger verkeersverdeling. Gemotoriseerd verkeer: Vanwege de hoge intensiteiten en beperkte capaciteit gaat voor de opwaardering van de provinciale weg N361 extra aandacht uit naar doorstroming, met name in de kern Winsum. Hierbij wordt ook de doorstroming op de aantakkende wegen meegenomen. Bij de provincie Groningen zal hiervoor voldoende aandacht gevraagd worden. Openbaar Vervoer: De gemeente zal haar sterke openbaar vervoerlijnen waar mogelijk versterken. In de kern Winsum doet zij dit door realisatie van de HOV-as Winsum (het doortrekken van alle buslijnen in noord-zuid richting over de nieuwe verbinding over het Winsumerdiep) en het uitbreiden van P+R Winsum. Verkeersveiligheid: Er gebeuren in de gemeente Winsum verhoudingsgewijs weinig ongevallen. Specifiek verkeersonveilige situaties zijn niet aan te wijzen. Vanuit de bevolking wordt echter extra aandacht gevraagd voor kwetsbare verkeersdeelnemers op enkele trajecte en locaties. Mede om deze reden wordt er ingezet op uniformering van verkeersveilige schoolzones en realisatie van een aantal fietsverbindingen / fietsinfrastructuren. Fietsverkeer: De gemeente Winsum beschikt over een goed en fijnmazig fietsnetwerk. Opwaardering van de fietsroute Winsum Groningen tot fietsroute PLUS is de belangrijkste ader binnen het netwerk in de gemeente. Extra wensen als de realisatie van fietsstroken op het traject Ezinge - Garnwerd en den fietsverbindingen Tinallinge Baflo en Garnwerd Winsum zijn opgenomen in het GVVP. De Regio Groningen-Assen heeft een studie naar de fietsverbinding Ezinge Feerwerd Zernikecomplex in haar programma opgenomen. Parkeren: Parkeren hoeft op de meeste plaatsen niet gereguleerd te worden. Een uitzondering hierop is de bebouwde kom van Garnwerd waar in de zomermaanden een parkeerverbod geldt. Vanwege overlast door lang parkeerders (personeel van winkels) wordt in het centrum van Winsum een Blauwe Zone ingevoerd. Deze wordt eerst als proef ingevoerd. Pagina 6 van 41

Samenvatting Toegankelijkheid: De bereikbaarheid van de gemeente voor mensen met een beperking wordt verder gestimuleerd. Uitbreiding van invalidenparkeerplaatsen, toegankelijke haltevoorzieningen en geleidelijnen en brede trottoirs in de centra zijn daarbij enkele maatregelen. Na gelang de behoefte en in nieuwe situaties wordt hier standaard op ingezet. Duurzame Mobiliteit: De markt pakt kansen met betrekking tot elektrisch rijden goed op. Wanneer de gemeente vanuit haar functie kan faciliteren, zal zij bij verzoeken de mogelijkheden verkennen. De gemeente is zelf, vanuit haar voorbeeldfunctie, haar wagenpark aan het moderniseren / verduurzamen. Met de in dit GVVP omschreven maatregelen worden de gestelde doelstellingen met betrekking tot bereikbaarheid, verkeersveiligheid, leefbaarheid en duurzaamheid in de komende 10 jaar gehaald. Alle aanbevelingen richting de gemeente en haar stakeholders zijn verwoord in hoofdstuk 12 en 13. In onderstaande tabel is de prioritering van geplande investeringen weergegeven. Daarnaast is er per project op basis van kengetallen weergegeven wat de benodigde financiën zijn per omschreven project. De bedragen zijn exclusief eventuele posten voor verleggen van kabels en leidingen, grondaankoop, etc. Nr Project Gemeentelijke Totale Opmerkingen bijdrage investering 1 Opwaardering N361 2.000.000 PM De gemeentelijke bijdrage betreft een indicatie. HOV-brugverbinding 730.000 2.760.000 Deze bedragen zijn gebaseerd op overleggen en 2 Winsumerdiep afspraken met de Regio Groningen Assen en de provincie Groningen. In de gemeentelijke bijdrage zijn investeringen opgenomen die al zijn meegenomen met het project Onderdendamsterweg. Per saldo wordt hierdoor geen hoger bedrag gevraagd dan eerder in de gemeenteraad is besproken. Overige bijdragen komen uit RSP/MIP subsidie. Herinrichting 15 schoolzoneten. 150.000 150.000 De exacte invulling bepaalt de uiteindelijke kos- 3 4a. Fietspad Garnwerd - 500.000 500.000 De gemeente onderzoekt subsidiemogelijkheden. 4 Winsum 4b. Fietsstroken Ezinge Garnwerd 50.000 50.000 Twee rode fietsstroken op het bestaande traject. 4c. Fietspad Tinallinge Baflo 300.000 300.000 Gemiddelde kosten bij een nieuw gerealiseerd traject. 4d. Fietsroute Rasquert Den Andel 500.000 500.000 Gemiddelde kosten bij een nieuw gerealiseerd traject Rasquert - Den Andel. Uitbreiding 30 km/u-zones 400.000 400.000 De exacte invulling bepaalt de uiteindelijke kosten. 5 Toegankelijke maatregelen 50.000 50.000 Maatregelenpakket schouw toegankelijkheid 6 openbare ruimte openbare ruimte. 7 Aanbrengen extra parkeerplaatsen treinstations 650.000 650.000 Kostenindicatie voor 30 en 150 parkeerplaatsen in Winsum en 10 parkeerplaatsen in Sauwerd 8 Verbetering verkeersveiligheid Baflo en omgeving PM PM De exacte invulling bepaalt de uiteindelijke kosten. Tabel 1: Investeringsprojectenlijst GVVP Winsum Pagina 7 van 41

2 Inleiding Naar aanleiding van diverse verkeerskundige en ruimtelijke ontwikkelingen heeft de gemeente Winsum besloten een Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan (GVVP) op te stellen. Hierin wordt het huidig verkeersbeleid samengevat, aangevuld met nieuwe ontwikkelingen en voorzien van heldere doelstellingen. Ten behoeve van realisatie wordt eveneens een projectenlijst toegevoegd. 2.1 Uitgangspunten Het Collegeprogramma 2010 2014 Naar een nieuwe realiteit fungeert als leidraad voor de totstandkoming van het GVVP. Belangrijke kernwoorden uit het Collegeprogramma zijn: Goede verbindingen met en tussen dorpen Zo min mogelijke belasting van het milieu Verbeteren verkeersveiligheid rondom scholen Een fietsroute PLUS tussen Winsum en Groningen Aansluiten op de Regio Groningen Assen Onderhoud / verzorging stationsgebied Winsum Nader onderzoek tracévarianten N361 Inzetten op goed openbaar vervoer Prioriteit reconstructie Onderdendamsterweg Verbeteren toegankelijkheid voetgangers bij reconstructies 2.2 Doelstellingen De algemene doelstelling, voortkomend uit het Collegeprogramma 2010 2014, luidt: De gemeente Winsum wil goed bereikbaar zijn en werkt aan een veilig, toekomstbestendig en goed functionerend verkeerssysteem, met aandacht voor alle modaliteiten. Zij is aangevuld met de onderstaande subdoelstellingen: De bereikbaarheid in de gemeente Winsum moet gewaarborgd worden Dit betreft interne en externe bereikbaarheid met aandacht naar routes en netwerken van alle vervoersmodaliteiten (auto, fiets, openbaar vervoer en overig) en specifieke aandacht voor de hoofdwegenstructuur en economisch belangrijke gebieden (station, centra). De verkeersveiligheid en leefbaarheid moet worden verbeterd Hierin centraal staat de categorisering en inrichting van wegen (met verkeer- en verblijfsfuncties). Daarnaast wordt ingezet op het verbeteren van de doorstroming en aandacht voor winkelgebieden, verkeersonveilige locaties en positie van kwetsbare verkeersdeelnemers. Duurzame Mobiliteit zal worden bevorderd Hieronder valt het faciliteren van en investeren in infrastructuur voor fietsverkeer en openbaar vervoer (als volwaardig alternatief voor de auto), verbeterde doorstroming (minder uitstoot) en het stimuleren van duurzaam vervoer door faciliteren en subsidiëren. Er zal open en transparant worden gecommuniceerd met de burger Burgers, ondernemers en overige belangenbehartigers worden bij de totstandkoming van het GVVP betrokken middels bewonersavonden. Daarnaast geldt, na voorlopige vaststelling door het college, een formele inspraakprocedure voor het aangeven van zienswijzen. Op basis daarvan wordt het GVVP tezamen met een reactienota definitief vastgesteld. Pagina 8 van 41

Inleiding 2.3 Planhorizon Het GVVP beslaat de periode 2014 2024. Zij geldt als toetsingskader binnen deze periode, geeft richting in de uitvoering van (infrastructurele) projecten, helderheid richting politiek en inwoners en ondersteunt in (subsidie)aanvragen voor infrastructuur richting hogere overheden 2.4 (Gevolgde) procedure Het Ontwerp Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan Winsum is op 27 augustus 2013 vastgesteld door het college. Daarop volgend is zij gepubliceerd in huis aan huisblad De Wiekslag en vanaf dat moment voor een periode van zes weken ter inzage gelegd. Alle tot nu toe betrokken organisaties en belanghebbenden, waaronder ook alle (geregistreerde) aanwezigen op gehouden bewonersavonden, zijn hier zoals afgesproken specifiek over geïnformeerd. Alle binnengekomen reacties zijn verwerkt in een zienswijzennota. Deze is samen met het Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan Winsum behandeld in het college, ter vaststelling aan de raad. Op 19 november 2013, 10 december 2013 en 7 januari 2014 is zij respectievelijk informerend, opiniërend en besluitvormend behandeld en vastgesteld door de raad. Bij vaststelling is besloten dat voorgestelde maatregel op de Takkebosserweg uit het GVVP wordt verwijderd en het verbeteren van de verkeersveiligheid in Baflo en omgeving aan het GVVP wordt toegevoegd. Pagina 9 van 41

3 Verkeersstromen 3.1 Inventarisatie 3.1.1 Algemeen Op donderdag 31 januari 2013 is een kentekenonderzoek in de gemeente uitgevoerd. Daarmee is inzicht verkregen op de belangrijkste verkeersroutes door en in de gemeente Winsum. Hiervan is een aparte rapportage opgesteld. Een tekstuele samenvatting is in dit hoofdstuk weergegeven. 3.1.2 Verkeersstromen door de gemeente Winsum (en deels Bedum): Onderstaand zijn de belangrijkste routes van en naar de stad Groningen weergegeven. Relatie Percentage via Percentage via De Marne (via N361) Groningen 100% via Winsum 0% via Bedum Usquert / Warffum Groningen 65% via Winsum 35% via Onderdendam / Bedum Baflo Groningen 85% via Winsum 15% via Bedum Winsum Groningen 92% via Winsum 8% via Bedum Tabel 2: overzicht belangrijkste routes door de gemeente Winsum (in percentages) Pagina 10 van 41

Verkeersstromen Onderstaande afbeelding geeft een opsomming van de drukte (ochtendspits) voor alle doorgaande verkeersstromen. De N361 en N363 vervullen veruit de grootste doorgaande functies. Figuur 1: optelsom doorgaand verkeer (ochtendspits) door de gemeente Winsum en deels Bedum Pagina 11 van 41

Verkeersstromen 3.1.3 Verkeersstromen binnen de dorpen / wijken: Onderstaand is het percentage doorgaand verkeer in de dorpen en wijken weergegeven. Kordon Doorgaand verkeer Overige informatie Baflo 45% doorgaand verkeer Voornamelijk via de N363. Weinig doorgaand verkeer via de Tinallingerweg en Takkebosserweg. Redelijk veel verkeer over de Eenrumerweg. Winsum 27% doorgaand verkeer Via de N361 circa 40% doorgaand verkeer. Sprake van relatief veel herkomst en bestemmingsverkeer (totaal 51%) en intern verkeer (22%). Winsum heeft een duidelijke regiofunctie. Obergum 34% doorgaand verkeer Via de Onderdendamsterweg. Grote interne verkeersrelaties (binnen het dorp) met De Brake II, Ripperda en het centrum. De Brake I 46% doorgaand verkeer Via De Ploeg. Heeft redelijk grote interne verkeersrelaties (binnen het dorp) met Ripperda en Obergum. De Brake II 45% doorgaand verkeer Via de Onderdendamsterweg. Heeft een redelijk grote interne verkeersrelatie (binnen het dorp) met Obergum. Ripperda 5% doorgaand verkeer Via De Meeden. Heeft redelijk grote interne verkeersrelaties (binnen het dorp) met Obergum, De Brake I en het centrum Centrum 7% doorgaand verkeer Via de Borgweg. Heeft redelijk grote interne verkeersrelaties met Obergum en Ripperda. Tinallinge 65% doorgaand verkeer Zowel toe te schrijven aan de N996 als de Tinallingerweg. Verder geen bijzonderheden te melden. Tabel 3: verkeer in de dorpen en wijken Pagina 12 van 41

Verkeersstromen In onderstaande afbeeldingen is de drukte op de wegen door intern verkeer (tussen de wijken in Winsum) in de middagspits weergegeven. Intern verkeer wikkelt zich in het dorp Winsum met name af via de Onderdendamsterweg, De Ploeg, De Meeden en de N361. Figuur 2: optelsom intern verkeer (middagspits) tussen de wijken in het dorp Winsum Pagina 13 van 41

Verkeersstromen 3.1.4 Centrumfunctie van het dorp Winsum Het dorp Winsum kent vier grote invalswegen (N361/N363 Noord, N361 Zuid, N996 Oost en Garnwerderweg (West)). In de onderstaande tabel is het type verkeer over deze routes weergegeven. Invalsweg N361/N363 (Noord) N361 (Zuid) N996 (Oost) Garnwerderweg (West) Type verkeer 52% herkomst/bestemmingsverkeer dorp Winsum 40% doorgaand verkeer richting N361 Zuid (Groningen) 6% doorgaand verkeer richting N996 Oost (Onderdendam) 2% doorgaand verkeer richting Garnwerderweg (Garnwerd) 58% herkomst/bestemmingsverkeer dorp Winsum 39% doorgaand verkeer richting N361 Noord (De Marne / Baflo / Warffum) 1% doorgaand verkeer richting N996 Oost (Onderdendam) 2% doorgaand verkeer richting Garnwerderweg (Garnwerd) 66% herkomst/bestemmingsverkeer dorp Winsum 28% doorgaand verkeer richting N361 Noord (De Marne / Baflo / Warffum) 4% doorgaand verkeer richting N361 Zuid (Groningen) 2% doorgaand verkeer richting Garnwerderweg (Garnwerd) 61% herkomst/bestemmingsverkeer dorp Winsum 18% doorgaand verkeer richting N361 Noord (De Marne / Baflo / Warffum) 15% doorgaand verkeer richting N361 Zuid (Groningen) 6% doorgaand verkeer richting N996 Oost (Onderdendam) Tabel 4: type verkeer in kern Winsum vanuit de belangrijkste invalswegen Wat opvalt is dat veruit de grootste verkeersstromen een herkomst of bestemming heeft in het dorp Winsum zelf. Dit bevestigd de rol van het dorp Winsum als duidelijke regiofunctie. Dit ondanks dat een groot aandeel forenzen uit het dorp Winsum dagelijks van en naar de stad Groningen reist. 3.2 Analyse 3.2.1 Verkeersstromen De grootste problematiek voor de verkeersroutes in de gemeente ligt in het dorp Winsum zelf. De noodzaak voor opwaardering van de provinciale weg N361 is duidelijk aanwezig. Daarnaast is ook de toekomstige herinrichting van de Onderdendamsterweg ten zeerste gewenst. Binnen het dorp Winsum is daarnaast nog sprake van twee belangrijke ontbrekende schakels. Dit zijn Noordelijke Boog om Winsum (verbinding N361 N996) Verbinding Winsumerdiep (verbinding Onderdendamsterweg Trekweg) De Noordelijke Boog om Winsum heeft als belangrijkste functie het ontlasten van de Onderdendamsterweg in Obergum. Zij moet gezien worden in combinatie met de herinrichting van de Onderdendamsterweg. Provincie Groningen heeft becijferd dat tussen de 2.200 en 2.600 motorvoertuigen op werkdagen gebruik zullen maken van de nieuwe verbinding. De verbinding over het Winsumerdiep wordt aangelegd ten behoeve van de Hoogwaardig Openbaar Vervoer-as (HOV-As) Winsum. Alle bussen in noord zuid richting gaan over deze nieuwe verbinding. Ook het autoverkeer profiteert mee van de nieuwe verbinding. Door realisatie valt met name een intensiteitverlaging op De Ploeg / Braaksterlaan te verwachten. Het verkeer in Winsum zal met de genoemde maatregelen beter doorstromen en zich beter verspreiden. Een aandachtspunt is de (toekomstige) functie van De Meeden en de Borgweg. De verwachting is dat de intensiteit op De Meeden iets zal dalen en op de Borgweg iets zal stijgen. Er valt op deze wegen met de huidige inzichten geen extra doorgaand verkeer te verwachten. Pagina 14 van 41

Verkeersstromen Een ander aandachtspunt is een verwachte toename van zwaar verkeer op de Takkebosserweg, van en naar bedrijventerrein Hoogeweg, door realisatie van de Noordelijke Boog om Winsum. Deze route, in combinatie met de opgewaardeerde N361, is straks mogelijk de snelste route van en naar Groningen vanaf bedrijventerrein Hoogeweg. 3.2.2 Centrumfunctie van het dorp Winsum Uit de geconstateerde centrumfunctie van het dorp Winsum, te herleiden uit het hoge percentage herkomst/bestemmingsverkeer, zijn drie belangrijke punten te halen: Voor de problematiek op de provinciale weg N361 (binnen het dorp Winsum) dient niet alleen gekeken te worden naar oplossingen voor doorgaand verkeer, maar mede voor verkeer met een herkomst of bestemming in Winsum zelf. De interne structuur vanuit het dorp op de N361 dient expliciet te worden meegenomen in de opwaardering van de N361. Gegarandeerde bereikbaarheid van het centrum voor gemotoriseerd verkeer is belangrijk voor de centrumfunctie die het dorp Winsum vervult. Tezamen met andere factoren zoals aanbod en diversiteit van winkels bepaalt zij de concurrentiepositie in de directe omgeving. Vanuit de zuidzijde van Winsum gezien gaat veruit het hoogste percentage verkeer van en naar Groningen. Dit geeft aan dat Winsum vanuit de analyse op de verkeersstromen voor een groot deel een typisch forenzen dorp van de stad Groningen is. 3.3 Inzet naar externe stakeholders Extra aandacht voor herkomst/bestemmingsverkeer in het dorp Winsum als grootste verkeersstroom bij opwaardering van de N361 (stakeholder: provincie Groningen). Realisatie van de Noordelijke Boog om Winsum binnen het traject van opwaardering van de N361 (stakeholder: provincie Groningen). 3.4 Aanbevelingen eigen organisatie Realisatie van de verbinding Winsumerdiep (HOV-as). Monitoren van eventuele wijzigingen in vervoersstromen of samenstelling op de Borgweg en De Meeden na realisatie van de Noordelijke Boog en verbinding Winsumerdiep. Pagina 15 van 41

4 Gemotoriseerd verkeer 4.1.1 Verkeersintensiteiten, samenstelling en snelheden Gelijktijdig met het kentekenonderzoek is ook een verkeersmeting uitgevoerd. Op 22 locaties in de gemeente zijn de werkdagintensiteit, voertuigcategorieën en de V85 snelheid (de snelheid dat 85% van het verkeer rijdt) gemeten. De verkeerssamenstelling bestaat daarbij uit licht verkeer (L), middelzwaar verkeer (M), zwaar verkeer (Z) en overige motorvoertuigen (Lz). Voor enkele meetpunten geldt dat de gemeten V85 snelheid hoger ligt dan de maximum snelheid. Het betreft echter geen locaties waar de situatie als verkeersonveilig aangemerkt kan worden op basis van geregistreerde ongevallen of wegbeeld. Aan de Regiopolitie zullen voor deze locaties echter wel voorstellen worden gedaan voor periodieke snelheidscontroles. nr. locaties intensiteit voertuigcategorie (percenta- snelheid werkdag L M Z Lz V85 01 Andelsterweg 1.550 mvt 87 % 10 % 3 % 0 78 km/h 02 Warffumerweg N363 3.759 mvt 84 % 11 % 4 % 1 86 km/h 03 Eenrumerweg 1.371 mvt 86 % 12 % 1 % 1 48 km/h 04 Takkebosserweg 285 mvt 91 % 8 % 1 % 0 87 km/h 05 Tinallingerweg 905 mvt 88 % 10 % 2 % 0 65 km/h 06 Winsumerstraatweg N361 6.088 mvt 86 % 9 % 3 % 1 75 km/h 07 Winsumerweg N363 5.003 mvt 70 % 25 % 3 % 2 86 km/h 08 Schouwerzijlsterweg 1.387 mvt - - - - - 09 Onderdendamsterweg 6.928 mvt 89 % 8 % 2 % 2 39 km/h 10 Onderdendamsterweg 3.563 mvt 88 % 9 % 2 % 1 54 km/h 11 Braaksterlaan 2.953 mvt 89 % 5 % 1 % 4 32 km/h 12 Trekweg naar ODD 1.769 mvt 93 % 6 % 1 % 0 50 km/h 13 De Meeden 3.308 mvt 90 % 7 % 1 % 1 39 km/h 14 Trekweg naar ODD 1.134 mvt - - - - - 15 G. Reindersstraat 2.735 mvt 89 % 8 % 1 % 2 29 km/h 16 Garnwerderweg 1.283 mvt 86 % 11 % 2 % 0 69 km/h 17 Borgweg 2.207 mvt 86 % 9 % 0 % 4 31 km/h 18 De Meeden 3.381 mvt 93 % 6 % 1 % 0 35 km/h 19 Winsumerstraatweg N361 9.049 mvt - - - - - 20 Schilligehamsterweg 247 mvt - - - - - 21 Onderdendamsterweg 2.153 mvt 86 % 10 % 3 % 1 76 km/h 22 Hammelandsterweg 199 mvt 86 % 12 % 2 % 1 77 km/h Tabel 5: diverse verkeersgegevens uit de intensiteitmeting van januari 2013 uitsnede overzichtskaart Pagina 16 van 41

Gemotoriseerd verkeer 4.1.2 Verkeerstoename: Vanaf het jaar 2000 heeft de provincie Groningen continue meetgegevens beschikbaar van haar provinciale wegen, waaronder de N361, N363 en N996 door Winsum. De verkeersintensiteiten laten tot het jaar 2010 nagenoeg overal een groei te zien, met daarna een stabilisatie. De N361 ten noorden en ter hoogte van het dorp Winsum en de N996 net vóór de kern Winsum vallen op met respectievelijk een toename van 19%, 29% en 48% sinds het peiljaar 2000. telpuntnummer telpuntnaam 2000 2009 2010 2011 2012 21111 N363: N361-Baflo 100% 104% 118% 113% 107% 22101 N361: N996-N363 100% 114% 119% 116% 119% 22102 N361: Traverse Winsum 100% 127% 139% 135% 129% 22107 N361: Adorp-Sauwerd 100% 98% 107% 104% 99% 22201 N996: N361-Vennenweg 100% 136% 137% 133% 148% 00211 N363: Baflo-Warffum 100% 104% 115% 111% 102% 00221 N361: Sauwerd-Winsum 100% 105% 115% 111% 106% 00223 N361: Boterdiepsbrug-Adorp 100% 108% 111% 111% 107% Tabel 6: verkeerstoename provinciale wegen gemeente Winsum (peiljaar 2000), bron: provincie Groningen. 4.2 Analyse 4.2.1 Verkeersintensiteiten, samenstelling en snelheden Vanwege de hoge verkeersintensiteiten op de N361 en Onderdendamsterweg is bij de opwaardering van de N361 expliciet aandacht nodig voor een goede doorstroming. Daarnaast geldt dat na herinrichting van de Onderdendamsterweg en realisatie van de Noordelijke Boog en verbinding Winsumerdiep eventuele neveneffecten op de Borgweg en De Meeden onderzocht dienen te worden. Voor de overige wegen geldt dat er nagenoeg geen capaciteitsproblemen optreden. Wel wordt op enkele wegen te hard gereden. De Regiopolitie wordt gevraagd om op deze locaties periodiek te controleren. Het aandeel zwaar en langzaam gemotoriseerd verkeer, verkeer wat normaal gesproken meer overlast veroorzaakt op de gemeentelijke wegen is relatief laag. Eventuele problematiek rondom zwaar en vrachtverkeer is vanuit de verkeerstelling niet waar te nemen. 4.2.2 Verkeerstoename: Wat over het algemeen opvalt is dat de groei van het verkeer (sinds 2000) zich doorzet tot het jaar 2010 om daarna te stabiliseren. Deze afname loopt redelijk gelijk op met een algemene afname van verkeersintensiteiten in Nederland. Zij is mogelijk te verklaren door de economische crisis. Voor de gemeente Winsum kunnen daarover echter geen uitspraken gedaan worden. Drie locaties springen er echter uit qua verkeerstoename. Dit zijn de N361 ten noorden van het dorp Winsum (19% toename sinds 2000), de N361 ter hoogte van het dorp Winsum (29% toename sinds 2000) en de N996 net vóór de kern Winsum (48% toename sinds 2000). Toch wordt ook hier verwacht dat de intensiteiten zich zullen stabiliseren. De toekomstige voorspellingen over de verkeerstoename zijn beperkt in omvang. Voor de komende 10 jaar kan als uitgangspunt rekening worden gehouden worden met slechts een autonome groei van gemiddeld 1% per jaar. Er zijn binnen het tijdspad te weinig woningbouwopgaven of anderzijds verkeersaantrekkende ontwikkelingen aanwezig om een groot effect op de verkeersintensiteiten te hebben. Een uitzondering hierop vormt de opwaardering van de N361. Op de weg zelf en op de toeleidende wegen valt meer verkeer te verwachten. Zo wordt bijvoorbeeld een intensiteittoename van 5% verwacht door de doorstromingsmaatregelen op de N361 in Mensingeweer en Maarhuizen. Bij opwaardering moet hiermee rekening worden gehouden, bijvoorbeeld in het nemen van geluidswerende maatregelen. Pagina 17 van 41

Gemotoriseerd verkeer 4.3 Inzet naar externe stakeholders Extra aandacht voor doorstroming en geluid op de N361 binnen het dorp Winsum bij opwaardering van de provinciale weg N361 (stakeholder: provincie Groningen) Extra aandacht voor neveneffecten op de gemeentelijke toevoerwegen bij opwaardering van de provinciale weg 361 (stakeholder: provincie Groningen) Verzoek om periodieke snelheidscontroles op de wegen waar te hoge V85 snelheden zijn geconstateerd (stakeholder: Regiopolitie Groningen) 4.4 Aanbevelingen eigen organisatie Aandacht naar intensiteitwijzigingen op toeleidende wegen van de toekomstig opgewaardeerde N361. Pagina 18 van 41

5 Openbaar vervoer 5.1 Inventarisatie 5.1.1 Algemeen Gemeente Winsum wordt met twee spoorlijnen en zes buslijnen met het openbaar vervoer ontsloten. Voor enkele buslijnen is het aantal ritten per dag beperkt en/of dient vervoer telefonisch gereserveerd te worden (belbus). Onderstaand is een overzicht weergegeven. type nr. traject belangrijke stations / haltes opmerkingen spoor - Groningen - Roodeschool Baflo - Winsum - Sauwerd - spoor - Groningen - Delfzijl Sauwerd - bus 36 Winsum - Oldeho- Garnwerd - Ezinge - Feer- klein materieel, deels belbus bus 67 Winsum - Hornhuizen Winsum enkele ritten / dag bus 68 Winsum - Leens Winsum - Baflo - Den Andel klein materieel bus 65 Groningen - Zoutkamp Winsum - Sauwerd - Adorp - bus 163 Groningen - Lauwersoog Winsum - Sauwerd - Adorp enkele ritten / dag bus 165 Groningen - Zoutkamp Winsum - Sauwerd - Adorp sneldienst, enkele ritten / Tabel 7: aantal openbaar vervoerlijnen in de gemeente Winsum (bron: Qbuzz / Arriva) 5.1.2 Treinstations In de gemeente Winsum liggen de treinstations, Sauwerd, Winsum en Baflo. In onderstaande tabel zijn het aantal in-/uitstappers per dag op de drie stations weergegeven (peiljaar 2010). Het betreft de meest actuele gegevens van de provincie Groningen. Het gebruik van de stations in de gemeente is één van de hoogste (van de regionale stations) in de Regio Groningen Assen. Stations In/uitstap. gem. freq. Opmerkingen Baflo 665 2 x / uur Capaciteitsbeperking vanwege deels enkel spoor, zoals op het Winsum 2.382 2 x / uur traject Noorderstation Groningen HS. Sauwerd 530 4 x / uur TOTAAL 3.577 - Tabel 8: aantal in-/uitstappers per station in 2010 (bron: provincie Groningen) 5.1.3 P+R station Station Winsum is door de Regio Groningen Assen aangemerkt als P+R station (Park & Ride). Het is een station waar met name forenzen verleidt dienen te worden om de auto te parkeren en met de trein verder te reizen naar de stad Groningen. Het huidig aantal parkeerplaatsen bedraagt 60 stuks. Dit is in de praktijk op werkdagen onvoldoende. Er wordt mede om deze reden ook op straat geparkeerd. De stations Balfo en Sauwerd, zijn niet aangemerkt als P+R stations, maar op deze stations worden logischerwijs wel enkele parkeerplaatsen aangeboden. Pagina 19 van 41

Openbaar vervoer 5.1.4 Toekomstige ontwikkelingen De spoorlijn Groningen Roodeschool wordt verlengd tot aan de Eemshaven met een aansluiting op de boot van en naar Borkum. De spoorlijn Groningen Roodeschool wordt op Groningen Hoofdstation gekoppeld aan de spoorlijn Groningen Leer/Bad Nieuweschans. De provincie Groningen is bezig met een studie naar verlenging van de spoorlijn Groningen Leer/Bad Nieuweschans naar Bremen. De spoorlijn Groningen Delfzijl wordt op Groningen Hoofdstation gekoppeld aan de spoorlijn Groningen Veendam. De provincie Groningen is bezig met een studie voor verlenging van de spoorlijn Groningen Veendam naar Stadskanaal. Het busstation Winsum wordt in 2013/2014 vernieuwd. Zij krijgt een grotere capaciteit, toegankelijke inrichting en uitbreiding van de fietsenstallingen. De gemeente heeft een subsidieverzoek (RSP/MIP) ingediend bij de Regio Groningen Assen voor realisatie van de HOV-as Winsum met een verbinding over het Winsumerdiep. Het OV-bureau Groningen Drenthe is bezig met een studie voor het aantakken van lijn 61 (Uithuizen Middelstum Groningen) op station Winsum. 5.2 Analyse 5.2.1 Treinvervoer In de ochtendspits naar Groningen is frequent sprake van onvoldoende (zit)capaciteit in de beschikbare treinen. In de spitsperioden zijn om deze reden reeds enkele treinstellen verlengd en wordt op werkdagen een extra spitstrein ingezet. Vanuit optimale dekking in de gemeente Winsum is er de wens voor extra onderzoek naar de vervoersvraag bij realisatie van station Adorp. De provincie Groningen als verantwoordelijk stakeholder voor regionaal spoorvervoer wordt gevraagd om gezamenlijk met de gemeente een verkenning te starten. Voor de relatie Winsum Bedum is de overstap op station Sauwerd van belang. Logischerwijs zijn bij een goede overstap ook de overige stations tot aan station Delfzijl goed bereikbaar. Een goede overstap moet bij elke dienstregeling gewaarborgd worden. 5.2.2 Busvervoer Voor het busvervoer in noord-zuid in het dorp Winsum is sprake van onlogische routering, verlies van reistijd en onvoldoende dekking. Een HOV-as Winsum, met verbinding over het Winsumerdiep, zorgt voor een betere routering, reistijdversnelling en betere dekking. Het scheelt daarnaast het OV-bureau Groningen-Drenthe jaarlijkse circa 105.000 in exploitatiekosten (bron: OV-bureau Groningen-Drenthe). De meeste dorpen in de gemeente Winsum worden met de bus bediend. De dorpen langs de N361 worden frequent door het openbaar busvervoer aangedaan. Overige dorpen zoals Den Andel, Ezinge, Feerwerd en Garnwerd worden slechts beperkt door het openbaar busvervoer aangedaan, soms ook met kleiner materieel en (in de avonduren) op afroep. Het is zaak om met name in deze dorpen het huidige voorzieningenniveau van openbaar vervoer te handhaven. Pagina 20 van 41

Openbaar vervoer 5.2.3 P+R stations De huidige parkeercapaciteit bij P+R station Winsum is onvoldoende. Bovenop de huidige 60 parkeerplaatsen wil de gemeente 30 extra parkeerplaatsen op eigen terrein realiseren. Indien daarna nog meer uitbreiding nodig is, is het een wens om perceel 3431 (ten oosten van de spoorlijn), gefaseerd in te richten als P+R terrein. Dit perceel, in eigendom van ProRail, heeft een capaciteit van circa 150 parkeerplaatsen. Dit terrein sluit direct aan op de nieuwe wegverbinding over het Winsumerdiep. Voor de parkeercapaciteit op station Sauwerd geldt dat er behoefte is aan circa 10 extra parkeerplaatsen. Op station Baflo is de huidige parkeercapaciteit voldoende. Jaarlijks dient de daadwerkelijke bezetting en parkeerbehoefte op de stations geactualiseerd te worden. 5.3 Inzet naar externe stakeholders Monitoren inzet en gebruik verlengde treinen en extra treinen in de spitsperioden van en naar Groningen (stakeholder: provincie Groningen). Monitoren inzet en gebruik kleinere buslijnen binnen de gemeente voor behoud van het huidige voorzieningenniveau (stakeholder: OV-bureau Groningen-Drenthe). Wens voor uitbreiding P+R Winsum met 150 parkeerplaatsen bij onvoldoende capaciteit na de huidige uitbreiding (stakeholder: Regio Groningen-Assen). Wens voor gezamenlijke verkenning naar de vervoerswaarde van station Adorp (stakeholder: provincie Groningen). 5.4 Aanbevelingen eigen organisatie Realisatie HOV-as Winsum inclusief verbinding over het Winsumerdiep. Uitbreiden P+R Winsum met 30 parkeerplaatsen. Uitbreiden van station Sauwerd met 10 extra parkeerplaatsen. Pagina 21 van 41

6 Verkeersveiligheid 6.1 Inventarisatie 6.1.1 Algemeen Verkeersveiligheid wordt gemeten in objectieve cijfers (objectieve verkeersveiligheid), verkregen door registratie van ongevallen, en in gevoelswaarde (subjectieve verkeersveiligheid). 6.1.2 Objectieve verkeersveiligheid Tot 2010 werden jaarlijks verkeersongevallen bijgehouden. Vanaf 2010 is er geen sprake meer van een verplichte registratie. Omdat gegevens vanaf 2010 niet meer volledig zijn is voor het GVVP gekeken naar de jaren 2005 tot en met 2009. Er hebben zich in deze periode jaarlijks gemiddeld twintig letselongevallen en één dodelijk ongeval voorgedaan. De meest voorkomende redenen voor ongevallen zijn geen voorrang verlenen, geen doorgang verlenen, fout door bocht en macht over het stuur verliezen. In het overgrote deel van de gevallen zijn auto s, al dan niet eenzijdig, bij het ongeval betrokken. Het aandeel langzaam verkeer en agrologistiek verkeer dat betrokken is bij ongevallen is laag. De meeste ongevallen doen zich voor op de drukkere wegen. Dit betreft met name de provinciale weg N361. Overige wegen zijn het Aduarderdiep en Garnwerderweg en binnen de bebouwde kom van Winsum de Onderdendamsterweg en De Meeden. 6.1.3 Subjectieve verkeersveiligheid In het vierde kwartaal van 2012 zijn bewonersavonden gehouden in Garnwerd, Winsum, Sauwerd en Baflo. Inwoners, dorpsbelangen, ondernemers en scholen hebben met betrekking tot verkeersveiligheid diverse punten aangegeven. Er wordt met name verzocht om het aanleggen van fietsinfrastructuur (vrijliggende fietspaden of fietsstroken op enkel trajecten waar nu nog niet aanwezig). Daarnaast wordt aandacht gevraagd naar schoolveilige omgevingen, oversteekbaarheid van de provinciale weg N361 en een separaat wandel- en fietspad Garnwerderweg (Pieterpad). 6.1.4 Toekomstige ontwikkelingen Opwaardering van de provinciale weg N361 door de provincie Groningen. Op het traject Winsum Ezinge is, buiten de bebouwde kom, de snelheid verlaagd naar 60 km per uur. De deels aanwezige fietsstroken worden over het gehele traject uitgebreid. De Onderdendamsterweg binnen de bebouwde kom van Winsum wordt in 2013 door de gemeente voor het grootste deel heringericht als 30 km per uur zone. Binnen de ontwerpopgave van de fietsroute PLUS Winsum Groningen, door de provincie Groningen, is verkeersveiligheid een belangrijk uitgangspunt. Pagina 22 van 41

Verkeersveiligheid 6.2 Analyse 6.2.1 Objectieve verkeersveiligheid Op basis van ongevallengegevens kan worden gesteld dat de gemeente Winsum gemiddeld tot goed scoort op het aspect verkeersveiligheid. Op de verschillende onderdelen waar aandacht benodigd was, wordt reeds actie ondernomen. Hieronder vallen de opwaardering van de provinciale weg N361, de herinrichting van de Onderdendamsterweg in Obergum, realisatie van de fietsroute PLUS Winsum Groningen en de uitbreiding van 30 en 60 km per uur wegen. De nadruk op ongevallen ligt met name bij gemotoriseerd verkeer. Ongevallen waarbij langzaam verkeer (fietsers en voetgangers) betrokken zijn is laag. Hetzelfde geldt voor ongevallen waarbij agrologistiek verkeer betrokken is. De meeste ongevallen waarin deze verkeersdeelnemers betrokken zijn, zijn individueel van aard. Structureel onveilige situaties zijn niet in de gemeente aan te wijzen. Voor het opwaarderen van de provinciale weg N361 worden in de komende periode door de provincie Groningen een maatregelenpakket opgesteld. Samen met alle betrokken, waaronder de gemeente, zullen deze maatregelen besproken. Vanuit het project N361 is, voor zowel doorstroming als verkeersveiligheid, het wenselijk om aantal oversteekbewegingen over de N361, zoals ook aangegeven op de bewonersavonden, waar mogelijk te verminderen en te verbeteren. Met name op de Wierdaweg, van en naar Winsum West, is sprake van relatief veel oversteken, grotendeels door langzaam verkeer. 6.2.2 Subjectieve verkeersveiligheid Ondanks dat objectief is aangetoond dat de verkeersveiligheid gemiddeld tot goed is in de gemeente Winsum, komt tijdens de bewonersavonden naar voren dat realisatie van extra (vrijliggende) fietsvoorzieningen en verbeterde veiligheid rondom scholen vanuit verkeersveiligheid wel gewenst is. Ondanks dat er geen of weinig ongevallen voorkomen, voelt men zich als fietser en rondom de scholen dus soms wel onveilig. Het gaat daarbij met name om kinderen en scholieren als kwetsbare verkeersdeelnemers. In de volgende paragrafen worden enkele verbeteringen hieromtrent aangegeven. Specifiek voor Baflo en omgeving is (door de gemeenteraad) benadrukt dat er maatregelen worden genomen om de verkeersveiligheid te verbetering. 6.2.3 Fietsvoorzieningen Tijdens de bewonersavonden is zeer positief gereageerd op de realisatie van de fietsroute PLUS Winsum Groningen. Naast deze route is er aandacht gevraagd voor fietsers: op het traject Winsum Garnwerd Feerwerd Ezinge op het traject Rasquert Den Andel op het traject Ezinge Feerwerd Groningen op het traject Tinallinge Baflo (doortrekken fietspad langs Rasquerdermaar). Op het traject Winsum Ezinge zijn nu deels fietsstroken aanwezig. De gemeente heeft aangegeven uniformiteit voor de fietsers op dit traject te willen realiseren. De keuzes langs dit traject zijn: geen fietsvoorzieningen, het toepassen van fietsstroken of het realiseren van een vrijliggend fietspad. Gezien de verlaging van de maximum snelheid op het gehele traject, beperkte fietsstromen en positieve ervaring met de reeds aanwezige fietsstroken wordt aanbevolen fietsstroken op het gehele traject aan te brengen. Voor alle weggebruikers ontstaat een uniform beeld. Voor het traject Rasquert Den Andel geldt dat er een fietspad langs de Andelstermaar wordt aangelegd. Fietsers tussen Den Andel en Westernieland kunnen in aansluiting hierop veilig gebruik maken van de Hiddingezijlsterweg. Pagina 23 van 41

Verkeersveiligheid De Regio Groningen Assen heeft het traject Ezinge Feerwerd Groningen opgenomen als op te waardering fietsverbinding binnen haar gebied. In dit kader zal een aparte studie plaatsvinden naar de mogelijkheid voor opwaardering van deze fietsverbinding. Vanuit Tinallinge ligt er de wens de huidige (fiets)verbinding ten zuiden van de Rasquerdermaar uit te breiden als fietsverbinding richting de Hoogeweg in Baflo. Gezien de hoge geregistreerde snelheden op de Tinallingerweg / De Vennenweg (meting in het jaar 2010) en gezien de relatieve eenvoudige opgave om de huidige (fiets)verbinding uit te breiden naar de Hoogeweg wordt aanbevolen deze te realiseren. 6.2.4 Schoolzones Een onvoldoende naar voren komend punt op de bewonersavonden was verkeerseducatie. Toch begint daar reeds de kennismaking van jonge verkeersdeelnemers met het verkeer. De gemeente organiseert jaarlijks een verkeersmarkt. Er wordt aanbevolen om dit te continueren. Omdat de schoolzones specifiek naar voren kwamen tijdens de bewonersavonden zijn alle (basis)scholen in de gemeente aangeschreven met een verzoek om reactie. De problematiek per school blijkt zeer diffuus. Waar op de ene school problematiek ervaren wordt door halende en brengende ouders (met de auto) wordt op de andere school problematiek ervaren op de schoolroutes (per fiets) of met slechte zichtlijnen bij de school. Ook hebben enkele scholen reeds een schoolzone. Afbeelding: voorbeeld van een uniforme schoolzone De noodzaak voor een uniforme aanpak per school(locatie) is aanwezig. Zij richt zich vooral op herkenbaarheid van de schoolomgeving door alle aanwezige verkeersdeelnemers. De inhoudelijke behoefte per school en mogelijk aanvullende maatregelen, van klaar-overs tot extra kiss & ride plekken, worden individueel per school ingevuld omdat daarin de behoeften te divers zijn. Uniforme uitstraling van de schoolomgeving behoort vanuit verkeersveiligheid mede tot de taak van de gemeente als wegbeheerder. Voor eventueel extra benodigde maatregelen verdient het de aanbeveling om per school een schoolomgevingsplan op te stellen. Hierin geeft de gemeente aan wat haar maatregelen zijn (met name infrastructuur gericht) maar geeft ook de school actief aan hoe zij zal bijdragen aan een schoolveilige omgeving en deelname van haar leerlingen in het verkeer. Denk hierbij aan educatie, inzet van verkeersouders, communicatie richting ouders en omgeving et cetera. Juist voor deze combinatie van inzet is een schoolomgevingsplan gewenst. Voor scholen op nieuwe locaties, zoals de Brede School in Winsum, zijn verkeer en vervoeraspecten nadrukkelijk bepalend voor de uiteindelijke keuze van de betreffende school. Zij vormen daarmee één van de belangrijkste afwegingspunten Pagina 24 van 41

Verkeersveiligheid 6.2.5 Snelheidsregiems: In de Wegencategorisering Winsum (2006) zijn alle gemeentelijke wegen buiten de bebouwde kom, met uitzondering van het Aduarderdiep, aangemerkt als Erftoegangsweg. Het Aduarderdiep heeft een snelheidsregiem van 80 km per uur. De overige wegen hebben een snelheidsregiem van respectievelijk 30 km per uur binnen en 60 km per uur buiten de bebouwde kom. Enkele uitzonderingen binnen de bebouwde kom zijn deels de Borgweg en de Onderdendamsterweg in Winsum met een 50 km per uur regiem. Deze verlaging van de snelheidsregiems zijn, tezamen met de Duurzaam Veilig weginrichting en handhaving positief voor de verkeersveiligheid. In het uitvoerend document Wegencategorisering Winsum (2012) zijn reeds maatregelen opgenomen. Er zijn nog enkele plekken waar nog formeel (middels een verkeersbesluit) een 30 km per uur regiem zal worden gerealiseerd (gezien het uitvoerend document Wegencategorisering Winsum). Dit zijn de bebouwde kommen (met uitzondering van de provinciale wegen) van Baflo, Den Andel, Tinallinge, Sauwerd en Ezinge. Daarnaast geldt dit ook voor de Torensmaweg / Mentaweg in Feerwerd binnen de bebouwde kom. Benodigde aanpassingen, nodig voor inrichting als 30 km per uur zone, zullen worden gedaan. 6.2.6 Monitoring Het is gewenst jaarlijks de verkeersveiligheid in de gemeente te analyseren. Dit kan, voor zolang er nog geen vaste registratie van ongevallen is, in reguliere overleggen met partijen als Dorpsbelangen, Regiopolitie en de provincie Groningen. Door het als jaarlijks agendapunt op te nemen blijft de gemeente input krijgen over de verkeersveiligheid binnen de gemeentegrenzen. Andere input krijgt zij door inzet van haar (eigen) verkeerstellers binnen de gemeente. Deze worden op verzoek, eigen initiatief en na realisatie van nieuwe of heringerichte wegtrajecten ingezet. 6.3 Inzet naar externe stakeholders Specifieke aandacht naar verkeersveiligheid door het verminderen en verbeteren van (het aantal) oversteken op de provinciale weg N361 (stakeholder: provincie Groningen). Specifieke aandacht naar verkeersveiligheid in de ontwerpopgave voor de fietsroute PLUS Winsum Groningen (stakeholder: provincie Groningen). Studie naar de fietsverbinding Ezinge Feerwerd Groningen (stakeholder: Regio Groningen Assen). 6.4 Aanbevelingen eigen organisatie Realisatie fietsstroken op het gehele traject Ezinge Garnwerd. Realisatie van een vrijliggend fietspad op het traject Garnwerd - Winsum. Realisatie fietsverbinding Tinallinge Baflo (doortrekken fietspad langs Rasquerdermaar). Realisatie fietsverbinding Rasquert Den Andel. Continuering van de jaarlijkse verkeersmarkt. Herinrichting schoolzones binnen op te stellen schoolomgevingsplannen. Uitbreiding 30 km per uurzones. Verbeteren verkeersveiligheid in Baflo en omgeving. Pagina 25 van 41

7 Fietsverkeer 7.1 Inventarisatie 7.1.1 Algemeen Het fietsnetwerk binnen de gemeente Winsum is redelijk fijnmazig. Zij bestaat uit vrijliggende fietspaden (N361, N996), fietsstroken (Mentaweg, Wierumerschouwsterweg), parallelwegen (N363) en gemeentelijke erftoegangswegen. 7.1.2 Utilitair fietsverkeer Voor utilitair fietsverkeer wordt voor het merendeel gebruik gemaakt van de fietsroute langs de N361 (tussen de dorpen Winsum, Sauwerd, Adorp en de stad Groningen). In het verlengde daarvan (in noord-zuid richting) dient ook de parallelweg van de N363 tussen Winsum en Baflo daartoe te worden gerekend. Op de fietsroute langs de N361, net voor de Walfridiusbrug nabij de stad Groningen, is in 2012 in opdracht van de provincie Groningen een enquête onder fietsers gehouden. Van alle 200 ondervraagde fietsers bleek afgerond 54% uit Winsum te komen, 19% uit Adorp, 18% uit Sauwerd en 3% uit de richting Baflo. Daarnaast vervult de fietsroute langs de N361 ook een grote functie tussen de dorpen Winsum, Sauwerd en Adorp en vanuit deze dorpen richting het Zernikecomplex. Fietsers van en naar het Zernikecomplex via de N361 en de Paddepoelsterweg. Op twee locaties langs de N361, tussen Winsum en Sauwerd en tussen Sauwerd en Adorp worden fietsers periodiek gemeten middels telslangen. Op beide locaties is sprake van gemiddeld 900 fietsers op een werkdag. 7.1.3 Recreatief fietsverkeer Voor recreatief fietsverkeer is de gemeente Winsum aangesloten op het fietsknooppuntensysteem van de provincie Groningen. In het Reitdiepdal en Middag-Humsterland is binnen de gemeente Winsum sprake van een relatief hoog aandeel recreatief fietsverkeer. Hierop is in het verleden intensief ingespeeld door de gemeente door aanleg van separate fietsinfrastructuur. Enkele specifiek recreatieve fietsroutes zijn de Ronde van de Regio (Regio Groningen Assen), route Stad en Ommeland en de Toalroute rondom Baflo. 7.1.4 Ontwikkelingen De provincie Groningen is bezig met de studie naar den fietsroute PLUS Groningen Winsum. Het studiegebied beperkt zich tot de huidige route langs de provinciale weg N361 en de parallel gelegen spoorlijn Groningen - Roodeschool. De route begint vanaf de zuidzijde van het dorp Winsum en eindigt net vóór de Walfridiusbrug. Langs de Eenrumerweg wordt, in het kader van maatregelen voor de N361 ter hoogte van Mensingeweer, in 2014 een separaat fietspad aangelegd. Pagina 26 van 41

Fietsverkeer 7.1.5 Bewonersavonden Tijdens voor het GVVP Winsum gehouden bewonersavonden zijn veel gewenste fietsvoorzieningen en -infrastructuur naar voren gekomen. Het uitgangspunt daarbij is nagenoeg altijd verkeersveiligheid voor kwetsbare verkeersdeelnemers. De gewenste maatregelen zijn reeds behandeld in paragraaf 6.2.3. Een extra toevoeging is dat gevraagd wordt om uitbreiding van de fietsenstallingen in de centra van Baflo en Winsum ter stimulering van fietsgebruik. 7.2 Analyse Het fietsnetwerk binnen de gemeente Winsum, zowel utilitair als recreatief, is redelijk fijnmazig. Dit komt deels door gebruik van gemeentelijke wegen (in het buitengebied) zonder dat daar separate fietsvoorzieningen aanwezig zijn. In de meeste gevallen ( rustige plattelandsweggetjes) is dat ook niet erg. Op een enkel traject is het verstandig om, vanuit verkeersveiligheid, extra fietsvoorzieningen aan te leggen. Zo worden op de route Ezinge - Garnwerd fietsstroken aangelegd en in het verlengde een vrijliggend fietspad tussen Garnwerd en Winsum. Ook wordt een vrijliggend fietspad langs de Eenrumerweg aangelegd en zal de gemeente een fietsverbinding aanleggen tussen Tinallinge en Baflo (ten zuiden van het Rasquerdermaar). Nader onderzoek moet uitwijzen waar laatstgenoemde fietsverbinding exact komt te liggen. Het opwaarderen van de fietsverbinding naar de stad Groningen, mogelijk als nieuwe fietsroute parallel aan het spoor, als opwaardering naar fietsroute PLUS is belangrijk omdat zij als fietsader in de gemeente fungeert van en naar Groningen, inclusief het Zernikecomplex, en tussen de dorpen Winsum, Sauwerd en Adorp onderling. Vanuit de bevolking van Den Andel is er de wens voor een separate fietsverbinding langs de Andelstermaar naar Rasquert. Met name schooljeugd zal van deze fietsverbinding gebruik maken. Deze verbinding is een goede toevoeging binnen het netwerk. Voor utilitair fietsverkeer zijn verder geen ontbrekende schakels bekend. Wel gaat de Regio Groningen-Assen onderzoek doen naar opwaardering van de fietsverbinding Ezinge Feerwerd Zernikecomplex. Ook voor recreatief fietsverkeer geldt dat er geen ontbrekende schakels bekend zijn. 7.3 Inzet naar externe stakeholders Studie naar de fietsverbinding Ezinge Feerwerd Groningen (stakeholder: Regio Groningen-Assen). 7.4 Aanbevelingen eigen organisatie Realisatie fietsstroken op het gehele traject Ezinge Garnwerd. Realisatie van een vrijliggend fietspad op het traject Garnwerd - Winsum. Realisatie fietsverbinding Tinallinge Baflo (doortrekken fietspad langs Rasquerdermaar). Realisatie fietsverbinding Den Andel Rasquert (langs de Andelstermaar) Uitbreiding van fietsenstallingen in het centrum van Baflo en Winsum. Pagina 27 van 41