Uitkomsten Het Nieuwe Werken-onderzoek van ErgoDirect International in samenwerking met Veldhoen + Company In oktober 2012 heeft Beklijf in opdracht van ErgoDirect International, met ondersteuning van adviesbureau en grondlegger van Het Nieuwe Werken (HNW) Veldhoen + Company, een online onderzoek uitgevoerd onder professionals op gebied van HR/Arbo, ICT en Facility, de driehoek die betrokken is bij Het Nieuwe Werken. Gezien de achtergrond van ErgoDirect International (autoriteit op gebied van comfortabel en efficiënt met de computer werken) is het onderzoek afgebakend tot ʻHNW algemeenʼ en ʻHNW in relatie tot computer(gebruik) en thuiswerkenʼ. Doel van het onderzoek was om inzicht te krijgen in: a) mate waarin Het Nieuwe Werken (HNW) bij Nederlandse bedrijven is geïmplementeerd en welke ondersteuning bedrijven hun medewerkers bieden b) de mate waarin bedrijven aandacht besteden aan computergebruik en vaardigheden in relatie tot HNW en c) in hoeverre bedrijven medewerkers laten thuiswerken en op welke manier, al dan niet als onderdeel van HNW. 1
Verantwoording Voor het onderzoek zijn relaties van ErgoDirect International en Veldhoen + Company benaderd, (middel)grote bedrijven in Nederland uit uiteenlopende branches (zie taartdiagram). Daarbinnen specifiek de eerder genoemde professionals op gebied van HR, Arbo, ICT en Facility. Het onderzoek heeft plaatsgevonden van 16 tot 29 oktober 2012. Aan het onderzoek hebben 435 professionals meegedaan. Wij willen alle deelnemers aan het onderzoek hartelijk danken voor hun bijdrage. Belangrijkste conclusies HNW Algemeen De mate waarin onderzochte bedrijven bezig zijn met HNW loopt uiteen. Een aanzienlijke meerderheid, maar liefst tweederde, is ermee bezig, dat wil zeggen: heeft HNW al ingevoerd, zit er middenin, of gaat het binnen nu en drie jaar invoeren (zie diagram). Eén derde van de ondervraagden is niet met (de implementatie van) HNW bezig, maar in veel gevallen wel met thuiswerken (zie sectie verderop). Het grootste deel van de ondervraagden (60%) had/heeft een adviserende rol bij de implementatie. 2
Onderzochte bedrijven geven op grote schaal aan, ondersteunende middelen bij HNW in te zetten, zoals training en coaching, (software)tools, ergonomische computer-accessoires. Medewerkers zijn de belangrijkste doelgroep hiervan (>85%), maar ook midden- en topmanagement worden hierin ondersteund. Maar liefst de helft van de professionals (49%) vindt hét belangrijkste aspect van HNW ʻgrotere flexibiliteit voor mens en organisatieʼ, gevolgd door ʻefficiënter werkenʼ, en -op een gedeelde derde plaats- ʻvertrouwen & verantwoordelijkheidʼ en ʻgezondheid medewerkersʼ (kleine 10%). Opvallend is dat Facility professionals hierin duidelijk afwijken; als enige geven zij de hoogste prioriteit aan ʻefficiënter werkenʼ (34%). Tweederde van de bedrijven is bezig met Het Nieuwe Werken 3
Gevraagd naar het belangrijkste gereedschap van de Nieuwe Werker, wordt de ICTinfrastructuur het meest genoemd (57%). 22% vindt de werkplek het belangrijkste gereedschap en 15% de computer/laptop. De drie typen professionals zijn hierin eensgezind. Wat betreft de noodzakelijke vaardigheden voor HNW komen ʻcommunicatievaardighedenʼ duidelijk op de eerste plaats (70%), gevolgd door ʻcomputervaardighedenʼ (17%). Overigens wil bijna een kwart (22%) van de professionals wel meer aandacht besteden in de organisatie aan het op peil houden en brengen van computervaardigheden van medewerkers. Bij de ICT professionals is dit zelfs 32%. De computertrainingen die medewerkers binnen de onderzochte bedrijven krijgen, zijn veelal geënt op Office-trainingen (62%) en Timemanagement-cursussen (59%). Er is beduidend minder aandacht voor cursussen op gebied van typevaardigheid (16%) en sneltoetsen (20%). Een verklaring kan zijn dat er nog relatief veel onwetendheid bestaat over het effect van onder andere blind typen en het gebruik van sneltoetsen op de productiviteit van een werknemer. Gezondheid werknemers komt op derde plaats 4
HNW en computergebruik Ten aanzien van de aanschaf van computeraccessoires voor de inrichting van werkplekken, hebben ondervraagden in 60% van de gevallen een adviserende rol. Die adviserende rol is vooral sterk aanwezig bij de HR professionals (78%). De beslissing wordt in meeste gevallen genomen door de ICT-afdeling. Over het toestaan van individuele keuzevrijheid bij de aanschaf van computer hardware, lopen de voorkeuren tussen de groepen uiteen. Vooral Facility Managers zijn voorstander van Bring Your Own Device, of BYOD (42%). Ter vergelijk: 34% van de ICT managers en 31% van de HR managers zijn voor. Als het gaat over het bieden van keuzevrijheid bij de aanschaf van ergonomische computeraccessoires, dan zijn de verschillen het grootst tussen Facility en HR. Facility is voor (51%) en HR is voornamelijk tegen (44%) of neemt neutrale positie in (22%). ICT vindt keuzevrijheid over het algemeen ook een goed idee: 41% is voor en 29% neemt neutrale positie in. Het onderzoek laat zien dat in werkelijkheid slechts in 14% van de gevallen rekening wordt gehouden met de wensen van de gebruiker, als het gaat om de aanschaf van computers en toebehoren. Keuzes op dat vlak worden primair geleid door kwaliteit (24%), connectiviteit met andere hardware (21%) en specificaties (17%). Wensen computergebruiker spelen nauwelijks een rol 5
Voor het fit en geconcentreerd houden van werknemers achter de computer, biedt 13% van de bedrijven inmiddels efficiency software aan en richt men zich verder op het aanbieden van pauzesoftware (68%), het verstrekken van informatie (61%), het geven van timemanagement cursussen (45%) of een combinatie. Maar liefst 82% van de onderzoekspopulatie onderschrijft de stelling dat een comfortabele en ergonomische werkplek een essentieel onderdeel is van HNW. Bij het onderdeel ʻHNW en thuiswerkenʼ verderop is te lezen, dat er ten aanzien van de thuiswerkplek lang niet altijd sprake is van een comfortabel en ergonomisch ingerichte werkplek. Beter gezegd: in veel gevallen is er geen zicht op. HNW en thuiswerken Een zeer opvallende conclusie is dat vrijwel alle bedrijven de mogelijkheid tot thuiswerken bieden, 94% maar liefst. Maar liefst 94% biedt mogelijkheid tot thuiswerken 6
Daarmee is niet gezegd dat thuiswerken ook formeel geregeld is binnen al die bedrijven, integendeel. Slechts een kwart biedt thuiswerkers een regeling voor ondersteuning en tegemoetkoming kosten bij de thuiswerkplek. En als die regeling wordt geboden, maakt een klein deel van de medewerkers er gebruik van (61% van de geïnterviewden gaf aan tussen de 0-25% van de medewerkers). Gevraagd naar de kwaliteit van de thuiswerkplek, zegt een ruime meerderheid (57%) daar geen zicht op te hebben. Eén op de acht ondervraagden geeft aan dat de kwaliteit goed is. Geen zicht op de kwaliteit van de thuiswerkplek 7
Verantwoordelijkheid voor een comfortabele en ergonomisch verantwoorde thuiswerkplek is niet of nauwelijks bij een specifieke afdeling belegd in BV Nederland, aldus het onderzoek. Het regelen van de thuiswerkplek wordt vrijwel volledig aan de individuele thuiswerker overgelaten. Zeer opmerkelijk is dat slechts 3% van ondervraagde HR, ICT en Facility professionals zegt een beslissende rol te spelen met betrekking tot een ergonomisch verantwoorde thuiswerkplek. Wel hebben HR en Facility hier een adviserende rol, resp. in 71% en 40% van de gevallen. Echter, of deze adviezen worden opgevolgd en zo ja door wie, is niet uit het onderzoek af te leiden. Overigens vindt de meerderheid van ondervraagden (59%) dat de thuiswerkplek onder de verantwoordelijkheid van HR zou moeten vallen, of onder de verantwoordelijkheid van de medewerker zelf (58%), of een combinatie. Slecht een kwart (26%)van de Facility Managers vindt dat de thuiswerkplek onder hun verantwoordelijkheid valt; 45% van hen vindt dat thuiswerkers heel goed zelf weten hoe zij op een gezonde en efficiënte wijze kunnen werken, ter vergelijk: bij ICT (40%) en HR (36%). Wat betreft thuiswerken en productiviteit zijn de respondenten vrij positief. Iets meer dan de helft (52%) vindt thuiswerkers productiever dan mensen die op kantoor werken. HR-functionarissen zijn hierover het meest positief, namelijk 61%. Een interessante (vervolg)vraag kan zijn of de Nederlandse thuiswerker niet nog veel productiever is op moment dat zijn werkplek aan alle (ergonomische) comforteisen voldoet. November 2012, Beklijf Content Marketing & PR in opdracht van ErgoDirect International (www.ergodirect.nl) en Veldhoen + Company (www.veldhoencompany.com) 8