Het Slimmer Werken-onderzoek 2013

Transcriptie

1 Het Slimmer Werken-onderzoek 2013 In mei 2013 heeft Beklijf in opdracht van ErgoDirect International een online onderzoek uitgevoerd onder HR- en Arbo-professionals met als thema ʻSlimmer Werkenʼ. Slimmer Werken houdt in: duurzaam efficiënter werken waardoor prestatie, comfort en gezondheid van werknemers gelijktijdig verbeteren (op korte en lange termijn). Anno 2013 zijn organisaties voortdurend op zoek naar oplossingen om efficiënter te werken. Helemaal nu, in tijden van economische krimp waarin er vaak met minder mensen gewerkt moet worden. Maar hoe zorg je er als bedrijf tegelijkertijd voor dat medewerkers gezond blijven? De thematiek van het behalen van gezondheidswinst staat eveneens hoog op de agenda van het kabinet. Met het in april jongstleden gestarte Nationaal Programma Preventie (NPP) geeft de minister van VWS in haar startbrief onder andere aan dat ʻde economische schade van gezondheidsgerelateerd verzuim en verlies aan arbeidsproductiviteit aanzienlijk isʼ1. Ze benoemt in haar brief de noodzaak om maatregelen te nemen. Dit was voldoende aanleiding voor ErgoDirect om te kijken hoe het gesteld is met werkdruk, arbeidsproductiviteit en gezonder en slimmer werken bij Nederlandse bedrijven. 1 In haar brief verwijst de minister naar onderzoek van CapGemini voor SZW waarin staat dat een daling van het verzuim in Nederland van 4% naar 3% een besparing oplevert voor werkgevers van 2,6 miljard euro per jaar. Een verhoging van de productiviteit van 1% zou betekenen dat het BBP met 6 miljard euro zou toenemen ( 1

2 Tijdens het onderzoek kwamen de volgende vier themaʼs aan de orde: 1. Efficiency en arbeidsproductiviteit; 2. Werkdruk; 3. Relatie werkdruk / gezondheid; 4. Inzetbaarheid van medewerkers op de korte en lange termijn. Verantwoording Voor het onderzoek zijn relaties van ErgoDirect International, (middel)grote bedrijven in Nederland uit uiteenlopende branches benaderd (zie taartdiagram). Daarbinnen specifiek de eerder genoemde professionals op gebied van HR en Arbo. Het onderzoek heeft plaatsgevonden van 23 mei tot 3 juni Aan het onderzoek hebben 250 professionals meegedaan. Belangrijkste conclusies Efficiency en productiviteit Hoe is het gesteld met het aantal mensen in organisaties in verhouding tot de hoeveelheid werk, vergeleken met 2010? Twee derde van de respondenten geeft aan dat er meer werk is in relatie tot het aantal mensen dan drie jaar geleden. Efficiency neemt aan belang toe bij Nederlandse bedrijven. Bij de helft van de organisaties wordt er meer aandacht aan besteed dan voorheen, bij een derde is het zelfs een speerpunt geworden binnen het bedrijf. Bij een derde van de bedrijven is efficiency speerpunt geworden 2

3 Gevraagd naar de huidige mate van efficiency kan er nog veel winst geboekt worden bij Nederlandse bedrijven. Slechts een kleine 2% zegt dat er maximaal efficiënt gewerkt wordt. Maar liefst 75% van de professionals geeft aan dat de efficiency binnen hun organisatie beter kan, of zelfs sterk kan verbeteren. De verbeteringen zitten volgens de professionals in de meeste gevallen (46%) op organisatorisch vlak (organisatie van werk, organisatiestructuur), gevolgd door verbeteringen op personeelsvlak, 32% (motivatie, vaardigheden, kennisniveau). Bij minder dan 2% van organisaties wordt maximaal efficiënt gewerkt 3

4 Die focus op organisatie van werk zien we terug bij de vraag hoe bedrijven door slimmer werken een hogere arbeidsproductiviteit kunnen bereiken. 37% ziet ʻorganisatie van werkʼ als belangrijkste punt om productiever te kunnen werken. Als tweede wordt arbeidsverhoudingen (motivatie, betrokkenheid) genoemd (27%), gevolgd door kennis en vaardigheden van personeel (19%). Opvallend is het grote aantal respondenten, 60%, dat niets ziet in resultaatgericht belonen als manier om de arbeidsproductiviteit te vergroten. Werkdruk Het mag geen verrassing heten, maar niettemin is de conclusie uit het onderzoek evident: de werkdruk is bij 85% van de onderzochte bedrijven (sterk) toegenomen de laatste drie jaar. Over het niveau van de werkdruk binnen de eigen organisatie, zegt 62% van de professionals dat deze hoog is. Dit beeld wordt verder bevestigd bij de vraag in hoeverre medewerkers signalen afgeven dat de werkdruk (te) hoog is. Driekwart van de respondenten geeft aan signalen van medewerkers te krijgen dat de werkdruk hoog is, bij 5% zelfs te hoog. 80% van de medewerkers ervaart (te) hoge werkdruk 4

5 De meerderheid van de respondenten ziet een verband tussen hoge werkdruk en arbeidsproductiviteit: 64% zegt dat laatstgenoemde hierdoor afneemt. Als oorzaken van de (te) hoge werkdruk worden genoemd: 1. te lage personeelsbezetting, structureel of tijdelijk (57%) 2. onduidelijkheid over wat er van medewerkers verwacht wordt (43%) 3. weinig sturing en begeleiding door leidinggevenden (42%) Opvallend is dat bijna de helft van de respondenten het eens is met de stelling dat (lijn)managers de hoge werkdruk van medewerkers vaak niet serieus nemen. Een zelfde aantal reageert bevestigend op de vraag of de mens de zwakste schakel is bij het verhogen van arbeidsproductiviteit. Er blijkt een verschil te zijn tussen ervaren werkdruk bij mannen en vrouwen: volgens 21% van de respondenten ervaren vrouwen meer werkdruk (slechts 3,7% denkt dat mannen meer werkdruk ervaren). Het gros van de respondenten (3/4) ziet geen verschil in werkdruk tussen mannen en vrouwen. Volgens velen zal de hoge werkdruk op korte termijn niet minder worden; 60% verwacht dat de werkdruk in hun organisatie de komende jaren zal toenemen, 1/3 denkt dat deze gelijk blijft. Arbeidsproductiviteit daalt wanneer werkdruk stijgt (64%) 5

6 Werkdruk en gezondheid Ten aanzien van de ontwikkeling van het ziekteverzuimpercentage is men wat positiever dan over de ontwikkeling van de werkdruk. Een derde denkt dat het ziekteverzuimpercentage de komende jaren stijgt, bijna een kwart verwacht dat het gaat dalen. Overigens ziet de meerderheid van de professionals wel een verband tussen hoge werkdruk en gezondheid van medewerkers. Volgens iets meer dan de helft ontstaan er meer gezondheidsklachten als de werkdruk toeneemt. Een kleine 20% denkt dat dit verband er niet is. Bieden juiste computeraccessoires populairste maatregel 6

7 Inzetbaarheid medewerkers op korte en lange termijn De onderzochte bedrijven nemen diverse maatregelen om efficiënter te werken en daarmee de werkdruk te verlichten, met een duidelijke ʻtop 3ʼ. Het meest populair is het zorgen voor de juiste computeraccessoires zoals ergonomisch toetsenbord, laptopstandaard (76% geeft aan dit te doen). Verder doen veel organisaties aan trainingen en opleidingen (72%), zorgen ze voor duidelijke taakomschrijvingen (71%). De top 3 ten aanzien van maatregelen die het minst populair zijn; bij bijna de helft (48%) van de organisaties wordt er niet op toegezien dat werknemers voldoende pauzes nemen tijdens hun werkzaamheden. 36% biedt geen software tools om slimmer te werken en bij 30% is werkdruk geen issue tijdens werkoverleg. Hoe kijken de respondenten aan tegen duurzame inzetbaarheid en slimmer werken? Als er meer budget zou zijn, zou 30% meer doen aan duurzame inzetbaarheid van het personeel. Een op de drie geeft aan dat wanneer ze meer kennis over de materie zouden hebben, ze meer aan duurzame inzetbaarheid zouden doen. Bijna driekwart ziet een direct verband tussen slimmer werken en het vergroten van duurzame inzetbaarheid. Een zelfde percentage denkt dat slimmer werken in de toekomst steeds belangrijker wordt. Er moet dan nog wel veel gebeuren, aangezien 68% aangeeft dat medewerkers nog veel slimmer kunnen werken dan ze nu doen. Slimmer werken wordt in toekomst steeds belangrijker 7

8 Respondenten zijn vrij positief over de financiële kant van duurzame inzetbaarheid: 63% verwacht dat het de organisatie op termijn veel geld oplevert wanneer gewerkt wordt aan de duurzame inzetbaarheid van het personeel. De meesten geven ook aan dat productiviteit ondergeschikt is aan duurzame inzetbaarheid (slechts 9% vindt productiviteit belangrijker). Gevraagd naar het huidige belang van duurzame inzetbaarheid, verwacht bijna de helft van de professionals dat duurzame inzetbaarheid steeds belangrijker wordt binnen hun organisatie. Bij een op de acht bedrijven is duurzame inzetbaarheid nu al een pijler van de organisatie. Slechts 9% besteedt er niet of nauwelijks aandacht aan. Bij 1 op 8 is duurzame inzetbaarheid pijler van organisatie 8

9 Overall lijkt het erop dat organisaties zich in toenemende mate bewust zijn van het belang van duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Dat is positief. Waar nog veel winst is te behalen, is in de uitvoering. Efficiënter en slimmer werken kan bij veel organisaties nog verbeteren. Dat ook de overheid in de vorm van het Nationaal Preventie Programma meer oog heeft voor het belang van gezonde werknemers, biedt perspectief voor de BV Nederland. Meer informatie Voor meer informatie over dit onderzoek, of wanneer u meer wilt weten over Slimmer Werken kunt u contact opnemen met Niek Nendels van ErgoDirect International op niek.nendels@ergodirectinternational.nl. Of u gaat naar de website Juni 2013, Beklijf Content Marketing & PR in opdracht van ErgoDirect International ( 9