De Veranderende Ontwikkelaar Succes door innovatie 12 december 2014 P4 Presentatie Matthijs Haak (1502697) Eerste mentor: dr. ir. E.W.T.M. (Erwin) Heurkens Tweede mentor: ing. R. (Ronald) van Warmerdam Gecommitteerde: dr. ir. R.M. (Remon) Rooij
Inhoudsopgave Aanleiding Probleemstelling & onderzoeksopzet Theoretisch kader Innovatie in de praktijk Conclusies Aanbevelingen 1
Aanleiding
Aanleiding Nederlandse vastgoedmarkt heeft enkele grote veranderingen en trends te voorduren gekregen met veelal crisis tot gevolg. 3
Aanleiding Nederlandse vastgoedmarkt heeft enkele grote veranderingen en trends te voorduren gekregen met veelal crisis tot gevolg. Marktverzadiging Kantorenleegstand Veranderend retaillandschap Stagnerende woningmarkt Beperkte projectfinanciering Veranderende verhouding publiek-privaat 4
Marktveranderingen raken ontwikkelaars
Aanleiding Ontwikkelaars moeten inspelen op deze veranderingen om voort te kunnen blijven bestaan (Meuwissen, 2012) 6
Aanleiding Ontwikkelaars moeten inspelen op deze veranderingen om voort te kunnen blijven bestaan (Meuwissen, 2012) Zekere mate van flexibiliteit en innovatie is vereist (Dam en Marcus, 2005) 7
Aanleiding Ontwikkelaars moeten inspelen op deze veranderingen om voort te kunnen blijven bestaan (Meuwissen, 2012) Zekere mate van flexibiliteit en innovatie is vereist (Dam en Marcus, 2005) Enkel ontwikkelaars met innovatieve en onderscheidende projecten kunnen de toekomst met een gerust hart ingaan (Troostwijk, 2012) 8
Ontwikkelaars moeten innoveren
Probleembeschrijving Ontwikkelaars lijken geen eenduidige methode voorhanden te hebben om in te spelen op de marktveranderingen (Troostwijk, 2012) 10
Probleembeschrijving Ontwikkelaars lijken geen eenduidige methode voorhanden te hebben om in te spelen op de marktveranderingen (Troostwijk, 2012) Bouwsector is de minst innovatieve sector van Nederland (Panteia, 2013) 11
Probleembeschrijving Ontwikkelaars lijken geen eenduidige methode voorhanden te hebben om in te spelen op de marktveranderingen (Troostwijk, 2012) Bouwsector is de minst innovatieve sector van Nederland (Panteia, 2013) Enkele ontwikkelaars geven aan te innoveren. Informatie waarop zij dit doen of concrete voorbeelden blijven vaak achterwege. Innovatie begint een modewoord te worden. 12
Wat is er nodig?
Probleembeschrijving Inzicht in de wijze waarop vooruitstrevende ontwikkkelaars innoveren. Dit is nodig om: 14
Probleembeschrijving Inzicht in de wijze waarop vooruitstrevende ontwikkkelaars innoveren. Dit is nodig om: Het debat rondom innovatie bij ontwikkelaars te voeden met wetenschappelijke input; 15
Probleembeschrijving Inzicht in de wijze waarop vooruitstrevende ontwikkkelaars innoveren. Dit is nodig om: Het debat rondom innovatie bij ontwikkelaars te voeden met wetenschappelijke input; De ontwikkelaarsbranche te kunnen vergelijken met andere innoverende bedrijfssectoren en hiervan te leren; 16
Probleembeschrijving Inzicht in de wijze waarop vooruitstrevende ontwikkkelaars innoveren. Dit is nodig om: Het debat rondom innovatie bij ontwikkelaars te voeden met wetenschappelijke input; De ontwikkelaarsbranche te kunnen vergelijken met andere innoverende bedrijfssectoren en hiervan te leren; Het blootleggen van aandachts- en verbeterpunten; 17
Probleembeschrijving Inzicht in de wijze waarop vooruitstrevende ontwikkkelaars innoveren. Dit is nodig om: Het debat rondom innovatie bij ontwikkelaars te voeden met wetenschappelijke input; De ontwikkelaarsbranche te kunnen vergelijken met andere innoverende bedrijfssectoren en hiervan te leren; Het blootleggen van aandachts- en verbeterpunten; De ontwikkelaarsbranche in zijn geheel vooruit te helpen. 18
Dus wat willen we weten? 19
Onderzoeksvraag Op welke manier(en) en op welke terreinen innoveren Nederlandse ontwikkelaars om in te spelen op de huidige veranderingen die plaatsvinden in de Nederlandse vastgoedmarkt, en hoe succesvol zijn deze innovaties? 20
Methodologie Literatuuronderzoek Enquête (Semi-) gestructureerde Interviews Expertmeeting 21
Theoretisch kader
Innovatie Innovatie is het proces richting de exploitatie van doelbewuste vernieuwing van producten, diensten of werkmethoden met als doel beter in te spelen op de wensen van klanten, het bewerkstelligen van een betere concurrentiepositie of het behalen van betere bedrijfsresultaten. 23
Innovatietypologie OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Snellere en goedkopere bouwmethoden Klant/gebruiker betrekken in het ontwikkelproces Nieuwe financieringsmodellen Intern Plattere organisatie Team beloningen Continu Disontinu Duurzaam vastgoed Nieuw winkelconcept Extern Focus op transformatie in plaats van nieuwbouw Nieuwe samenwerkingsvormen Ketenintegratie PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE Voorbeeld innovatiemap (eigen illustratie, gebaseerd op Sniukas (2009)) 24
Innovatietypologie OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Snellere en goedkopere bouwmethoden Klant/gebruiker betrekken in het ontwikkelproces Nieuwe financieringsmodellen Intern Plattere organisatie Team beloningen Continu Disontinu Duurzaam vastgoed Nieuw winkelconcept Extern Focus op transformatie in plaats van nieuwbouw Nieuwe samenwerkingsvormen Ketenintegratie PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE Voorbeeld innovatiemap (eigen illustratie) 25
Innovatiestrategie Drie typen innovatiestrategieën (Jaruzelski en Dehoff, 2007) Market readers Technology drivers Need seekers 26
Innovatiestrategie Increntele innovatie Snelle volger Technologie als bron Indirect klanten inzicht Radicale innovatie Eerste op markt Marktinzicht als bron Direct klanten inzicht Market readers Technology drivers Need seekers Extreem Neutraal Extreem Verschillen tussen innovatiestrategieen (eigen illustratie, gebaseerd op Jaruzelski & Dehoff (2007)) 27
Strategic alignment Kans op succesvolle innovatie neemt toe wanneer innovatie- strategie op innovatiestrategie aansluit (Jaruzelski en Dehoff, 2007) 28
Strategic alignment Kans op succesvolle innovatie neemt toe wanneer innovatie- strategie op innovatiestrategie aansluit (Jaruzelski en Dehoff, 2007) Concurrentiestrategie (Porter) Groeistrategie (Ansoff) Waardedisciplinemodel (Treacy en Wiersema) Agressiviteitsstrategie (Miles en Snow) Blue Ocean Strategy (Kim en Mauborgne) 29
Succes Bedrijfsdoelstellingen Beinvloed (Schiltmans, 2013) Succesfactor Product Financiering Vertrouwen Flexibiliteit Nieuwe werkwijzen Beinvloed Innovatie 30
Innovatie in de praktijk
Enquête 44 respondenten Resultaten op branche-niveau en 4 ontwikkelaars groeperingen Zelfstandige ontwikkelaars Ontwikkelaars in de woningbouwsector Ontwikkelaars in de retailsector Ontwikkelaars in de kantorensector 32
Aanleiding innovatie 84% van de ontwikkelaars innoveert naar aanleiding van de veranderingen in de vastgoedmarkt. 33
Aanleiding innovatie 4% 4% 4% 4% 7% 4% 4% 2% 2% 2% 20% 45% Aanleidingen Wegvallen van marktvraag Teruglopende bereidheid tot financiering Concurrentie van andere ontwikkelaars Toenemende kansen in het buitenland Demografische veranderingen Afnemende opbrengsten bij gelijkblijvende (of stijgende) kosten Stop expansiebeleid en failliestementen van retailers Toename internetretail Afnemend bestedingsgedrag concumenten Afwaardering BOG Aanbodgericht ontwikkelen wordt niet meer geaccepteerd Terughoudendheid van corporaties bij het doen van investeringen 34
Aanleiding innovatie Wegvallen van de marktvraag is de meestgenoemde aanleiding Gevolgd door teruglopende bereidheid tot financiering Enkele specifieke aanleidingen per ontwikkelaarsgroepering. Bijvoorbeeld opkomst van internetretail bij retailontwikkelaars of concurrentie voor zelfstandige ontwikkelaars 35
Innovaties OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Realiseren zonder (hoofd)aannemer Adviseurs betrekken bij acquisities Vast partnerschap met bouwbedrijf voor risicodekking Actief betrekken van beleggers Opsplitsen in kernteams of klantgroepen Acquisitie vanuit BigData / crowdsourcing 57% Co-creatie; klant vanaf begin in het ontwikkelproces betrekken LEAN werkmethode Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit Kleinere organisatie Meer focus op eindgebruiker Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling Nieuwe woonconcepten Gedelegeerd ontwikkelen Standaardisatie Van nieuwbouw naar herontwikkeling Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten integratie) Kant en klaar gemeubileerd vastgoed Digitale kopersbegeleiding Eigen ontwerpstudio integreren Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen Exploitatiegericht (her)ontwikkelen Branche vreemde markten opzoeken Gedifferentieerde grondexploitatie focus op online ontwikkelen Pre-engineerd woning Focus verleggen naar het buitenland Richten op niches en daarin specialiseren PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE De kleurintensiteit en omvang van de blokken geven de nieuwheid van de betreffende innovatie aan. Hoe kleiner en lichter het blok, = Innovatie komt bij 5 of meer ontwikkelaars binnen de ontwikkelaarsbranche voor (N=42) 36
Innovaties OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Realiseren zonder (hoofd)aannemer Adviseurs betrekken bij acquisities Vast partnerschap met bouwbedrijf voor risicodekking Actief betrekken van beleggers Opsplitsen in kernteams of klantgroepen Acquisitie vanuit BigData / crowdsourcing 57% Co-creatie; klant vanaf begin in het ontwikkelproces betrekken LEAN werkmethode Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit Kleinere organisatie Meer focus op eindgebruiker Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling Nieuwe woonconcepten 45% Gedelegeerd ontwikkelen Kant en klaar gemeubileerd vastgoed Gedifferentieerde grondexploitatie focus op online ontwikkelen Standaardisatie Digitale kopersbegeleiding Pre-engineerd woning Van nieuwbouw naar herontwikkeling Eigen ontwerpstudio integreren Focus verleggen naar het buitenland Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen Richten op niches en daarin specialiseren Exploitatiegericht (her)ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten integratie) Branche vreemde markten opzoeken PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE De kleurintensiteit en omvang van de blokken geven de nieuwheid van de betreffende innovatie aan. Hoe kleiner en lichter het blok, = Innovatie komt bij 5 of meer ontwikkelaars binnen de ontwikkelaarsbranche voor (N=42) 37
Innovaties OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Realiseren zonder (hoofd)aannemer Adviseurs betrekken bij acquisities Vast partnerschap met bouwbedrijf voor risicodekking Actief betrekken van beleggers Opsplitsen in kernteams of klantgroepen Acquisitie vanuit BigData / crowdsourcing LEAN werkmethode 57% 5% Co-creatie; klant vanaf begin in het ontwikkelproces betrekken Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit Kleinere organisatie Meer focus op eindgebruiker Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling Nieuwe woonconcepten 45% Gedelegeerd ontwikkelen Kant en klaar gemeubileerd vastgoed Gedifferentieerde grondexploitatie focus op online ontwikkelen Standaardisatie Digitale kopersbegeleiding Pre-engineerd woning Van nieuwbouw naar herontwikkeling Eigen ontwerpstudio integreren Focus verleggen naar het buitenland Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen Richten op niches en daarin specialiseren Exploitatiegericht (her)ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten integratie) Branche vreemde markten opzoeken PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE De kleurintensiteit en omvang van de blokken geven de nieuwheid van de betreffende innovatie aan. Hoe kleiner en lichter het blok, = Innovatie komt bij 5 of meer ontwikkelaars binnen de ontwikkelaarsbranche voor (N=42) 38
Innovaties OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Realiseren zonder (hoofd)aannemer Adviseurs betrekken bij acquisities Vast partnerschap met bouwbedrijf voor risicodekking Actief betrekken van beleggers Opsplitsen in kernteams of klantgroepen Acquisitie vanuit BigData / crowdsourcing LEAN werkmethode 57% 5% Co-creatie; klant vanaf begin in het ontwikkelproces betrekken Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit Kleinere organisatie Meer focus op eindgebruiker Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling Nieuwe woonconcepten 45% 24% Gedifferentieerde grondexploitatie Gedelegeerd ontwikkelen Kant en klaar gemeubileerd vastgoed focus op online ontwikkelen Standaardisatie Digitale kopersbegeleiding Pre-engineerd woning Van nieuwbouw naar herontwikkeling Eigen ontwerpstudio integreren Focus verleggen naar het buitenland Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen Richten op niches en daarin specialiseren Exploitatiegericht (her)ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten integratie) Branche vreemde markten opzoeken PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE De kleurintensiteit en omvang van de blokken geven de nieuwheid van de betreffende innovatie aan. Hoe kleiner en lichter het blok, = Innovatie komt bij 5 of meer ontwikkelaars binnen de ontwikkelaarsbranche voor (N=42) 39
Innovaties 26x OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE 4x Meer focus op eindgebruiker Acquisitie vanuit BigData / crowdsourcing LEAN werkmethode Vast partnerschap met bouwbedrijf voor risicodekking Co-creatie; klant vanaf begin in het ontwikkelproces betrekken Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit Realiseren zonder (hoofd)aannemer Adviseurs betrekken bij acquisities Actief betrekken van beleggers Kleinere organisatie Opsplitsen in kernteams of klantgroepen Nieuwe woonconcepten Gedelegeerd ontwikkelen Standaardisatie Van nieuwbouw naar herontwikkeling Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten integratie) Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Kant en klaar gemeubileerd vastgoed Digitale kopersbegeleiding Eigen ontwerpstudio integreren Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen Exploitatiegericht (her)ontwikkelen Gedifferentieerde grondexploitatie focus op online ontwikkelen Pre-engineerd woning Focus verleggen naar het buitenland Richten op niches en daarin specialiseren Branche vreemde markten opzoeken Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling 19x PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE 17x 40
Innovaties 26x OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE 4x Realiseren zonder (hoofd)aannemer Adviseurs betrekken bij acquisities Vast partnerschap met bouwbedrijf voor risicodekking Actief betrekken van beleggers Opsplitsen in kernteams of klantgroepen Acquisitie vanuit BigData / crowdsourcing LEAN werkmethode Co-creatie; klant vanaf begin in het ontwikkelproces betrekken Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit Kleinere organisatie Meer focus op eindgebruiker Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling Nieuwe woonconcepten Gedelegeerd ontwikkelen Standaardisatie Van nieuwbouw naar herontwikkeling Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten integratie) Kant en klaar gemeubileerd vastgoed Digitale kopersbegeleiding Eigen ontwerpstudio integreren Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen Exploitatiegericht (her)ontwikkelen Branche vreemde markten opzoeken Gedifferentieerde grondexploitatie focus op online ontwikkelen Pre-engineerd woning Focus verleggen naar het buitenland Richten op niches en daarin specialiseren 19x PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE 17x De kleurintensiteit en omvang van de blokken geven de nieuwheid van de betreffende innovatie aan. Hoe kleiner en lichter het blok, = Innovatie komt bij 5 of meer ontwikkelaars binnen de ontwikkelaarsbranche voor (N=42) 41
Innovaties Merendeel van de ontwikkelaars innoveert op proces gebied Management innovaties komen nauwelijks voor Slechts 22% van de innovaties is nieuw voor de branche Ontwikkelaars schatten dit percentage hoger in; kritische blik ontbreekt. 42
..een cultureel aspect waar ontwikkelaars de neiging hebben tot licht narcistisch gedrag en erg met zichzelf zijn ingenomen - Jeroen Messemaeckers van de Graaff
Bedrijfsdoelstellingen Financiele doelstellingen op het gebied van winst Financiele doelstellingen op het gebied van kostendekking en bedrijfscontinuiteit Boeken van vooruitgang in projecten Doelstellingen ten aanzien van vooraf te verkopen of te verhuren aantal woningen of vierkante meters Beter bedrijfsimago of reputatie Goede samenwerking met professionele partijen uit de sector Meer klantgericht werken Nastreven van duurzame ontwikkelingen en producten 17% 24% 21% 45% 38% 48% 52% 69% Anders, namelijk.. 7% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) 44
Bedrijfsdoelstellingen (zelf. ontwikkelaars) Financiele doelstellingen op het gebied van winst Financiele doelstellingen op het gebied van kostendekking en bedrijfscontinuiteit Boeken van vooruitgang in projecten Doelstellingen ten aanzien van vooraf te verkopen of te verhuren aantal woningen of vierkante meters Beter bedrijfsimago of reputatie Goede samenwerking met professionele partijen uit de sector Meer klantgericht werken Nastreven van duurzame ontwikkelingen en producten Anders, namelijk.. 25% 13% 19% 6% 38% 50% 50% 50% 69% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) 45
Bedrijfsdoelstellingen Merendeel van de ontwikkelaars heeft kostendekking en bedrijfscontinuiteit als bedrijfsdoelstelling Hoog percentage zelfstandige ontwikkelaars heeft het maken van winst als bedrijfsdoelstelling Hoog percentage retailontwikkelaars heeft meer klantgericht werken als bedrijfsdoelstelling Gehele sector: goede samenwerking met partijen uit sector 46
Succesfactoren Product 57% Financiering Vertrouwen 31% 29% Nieuwe werkwijzen Flexibiliteit 55% 57% Anders, namelijk.. 5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) 47
OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVA Succesfactoren Realiseren zonder (hoofd)aannemer Adviseurs betrekken bij acquisities Vast partnerschap met bouwbedrijf voor risicodekking Actief betrekken van beleggers Opsplitsen in kernteams of klantgroepen Merendeel van de ontwikkelaars tracht bedrijfsdoelstellingen en/of flexibiliteit te beinvloeden. Slechts een deel van de genoemde innovaties zijn ook duidelijk gericht op deze succesfactoren. Denk aan nieuwe woon- concepten, gebruik van BIM en nieuwe samenwerkings- verbanden. Realiseren zonder (hoofd)aannemer Acquisitie vanuit BigData / crowdsourcing Co-creatie; klant vanaf te behalen door de succesfactoren begin in het ontwikkel- ontwerp, product, planning en nieuwe Kleinere werkwijzen organisatie proces betrekken Adviseurs betrekken bij acquisities LEAN werkmethode Toepassen BIM voor handhaving kwaliteit Meer focus op eindgebruiker OPERATIONELE INNOVATIE Duurzaam ontwikkelen op Vast gebied partnerschap van energie en met warmte bouwbedrijf besparingactief betrekken voor risicodekking van beleggers OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT IN Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling Opsplitsen in kernteams of klantgroepen MANAGEMENT Nieuwe Realiseren zonder woonconcepten (hoofd)aannemer Adviseurs Vast partnerschap Opsplitsen in Gedelegeerd Acquisitie vanuit Van nieuwbouw Forward F betrekken met bouwbedrijf Standaardisatie LEAN werkmethode Actief betrekken kernteams ontwikkelen BigData / crowdsourcing van beleggers naar herontwikkeling Fee-based o bij acquisities voor risicodekking of klantgroepen Ontwikkelen voor Co-creatie; klant vanaf Toepassen BIM voor Eigen ontwerpstudio integreren Kleinere organisatie 48 Kant en klaar Acquisitie vanuit Digitale kopersbegeleiding doelgroepen begin in het ontwikkelproces betrekken handhaving ontwerp, LEAN werkmethode grotere diversiteit planning en gemeubileerd BigData vastgoed / crowdsourcing kwaliteit
Succes Bedrijfsdoelstellingen Succesfactor 88% succesvol 12% kan nog niet oordelen Innovatie 49
Succes Bedrijfsdoelstellingen 76% succesvol 24% kan nog niet oordelen Succesfactor 88% succesvol 12% kan nog niet oordelen Innovatie 50
Succes 76% van de ontwikkelaars vindt zijn innovatie(s) succesvol Uitzonderlijk hoog percentage Tussen 6% en 37% in andere bedrijfssectoren 51
Innovatiestrategie Market reader 62% Technology driver Need seeker 7% 5% Onbekend 26% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) 52
Innovatiestrategie 62% van de ontwikkelaars heeft een market reader innovatiestrategie Strategie laat zich kennen door voorzichtige benadering, incrementele innovaties en het overnemen van succesvolle innovaties van anderen. Hetgeen aansluit bij het beeld uit de innovatiemap (veel repetitie in innovaties) Bij 26% is geen innovatiestrategie te onderscheiden 53
Bedrijfsstrategie Kostenleiderschap Differentiatie Focus 12% 10% Marktpenetratie Marktontwikkeling Productontwikkeling Diversificatie 2% 2% Productleiderschap Klantpartnerschap 10% Prospector 17% Defender 29% Analyzer 19% Reactor Blue Ocean Strategy 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Aantal ontwikkelaars (%) 54
Bedrijfsstrategie Defender- en analyzer bedrijfsstrategie komen het meeste voor. Dit zijn strategieen die zich hoofdzakelijk richten op optimalisatie van interne processen richten. Hetgeen overeenkomt met het bedrijfsdoel kostendekking en bedrijfscontinuiteit Enkele uitschieters per ontwikkelaarsgroep; zoals de focusstrategie bij zelfstandige ontwikkelaars. 55
Strategic alignment Strategic alignment 50% Geen strategic alignment Onbekend 24% 26% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Aantal ontwikkelaars (%) 56
Expertmeeting in samenwerking met NEPROM
Expertmeeting Er zijn wel degelijk management innovaties. Deze worden echter niet zo snel als innovatie aangemerkt maar meer als logisch gevolg Innovaties mislukken niet; zij worden aangepast totdat zij succesvol zijn. Daarom is het succespercentage zo hoog. Het merendeel van de ontwikkelaars is zich niet bewust van het belang van een innovatiestrategie en de aansluiting hiervan op de bedrijfsstrategie. 58
Dus.
Onderzoeksvraag Op welke manier(en) en op welke terreinen innoveren Nederlandse ontwikkelaars om in te spelen op de huidige veranderingen die plaatsvinden in de Nederlandse vastgoedmarkt, en hoe succesvol zijn deze innovaties? 60
Conclusie Veranderingen Marktveranderingen leiden inderdaad tot innovaties. 61
Conclusie Terreinen Ontwikkelaars innoveren hoofdzakelijk op het gebied van proces, maar ook op product/service, management en bedrijfsmodel. Slechts 22% van de innovaties is nieuw voor de branche. 62
Conclusie Manieren De meeste ontwikkelaars financiele streven financiele bedrijfsdoelstellingen op het gebied van kostendekking en bedrijfscontinuiteit na. De genoemde bedrijfsdoelstellingen worden nagestreefd aan te sturen op producten, nieuwe werkwijzen en flexibiliteit (succesfactoren). 63
Conclusie Manieren Bij de genoemde bedrijfsdoelstellingen past een innovatiestrategie met weinig risico: market reader strategie. Deze komt ook bij meer dan de helft van de ontwikkelaars voor. Niet alle ontwikkelaars hebben een innovatiestrategie Daarnaast is slechts bij 50% sprake van strategic alignment. Ontwikkelaars zijn zicht hier niet van bewust. 64
Conclusie Succes Desondanks worden alle innovaties als succesvol aangemerkt. (op de net geimplementeerde innovaties na) 65
Conclusie Opmerkingen Op het gebied van aanleiding, bedrijfsdoelstellingen en succesfactoren zijn er verschillen waarneembaar tussen ontwikkelaarsgroeperingen. 66
Aanbevelingen
Aanbevelingen Maak een SWOT analyse om de sterktes en zwaktes van het bedrijf in kaart te brengen, evenals de kansen en bedreigingen Stel doelstellingen op en bepaal welke succesfactoren significant bij kunnen dragen aan het behalen hiervan. Welk type innovaties kunnen een positieve bijdrage aan de gekozen succesfactoren? 68
Aanbevelingen Gebruik de opgestelde innovatiemap. Dit geeft een overzicht van innovaties in de branche en dient daarmee als inspiratiebron of als hulpmiddel om de innovativiteit van een (potentiele) innovatie te analyseren. Wees hierbij kritisch en bedenk van tevoren tot welk abstractie niveau de innovatie nieuw moet zijn voor de branche. 69
Aanbevelingen 26x OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE 9x Realiseren zonder (hoofd)aannemer Adviseurs betrekken bij acquisities Vast partnerschap met bouwbedrijf voor risicodekking Actief betrekken van beleggers Opsplitsen in kernteams of klantgroepen Gebruik maken van data analytics Acquisitie vanuit BigData / crowdsourcing LEAN werkmethode Nieuwe focus qua bedrijfscultuur Co-creatie; klant vanaf begin in het ontwikkelproces betrekken Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit Kleinere organisatie Samenvoegen bedrijfsdivisies Meer focus op eindgebruiker Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling Gedelegeerd ontwikkelen Standaardisatie / modulair bouwen Van nieuwbouw naar herontwikkeling Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten integratie) Nieuwe woonconcepten Kant en klaar gemeubileerd vastgoed Digitale kopersbegeleiding Eigen ontwerpstudio integreren Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen Exploitatiegericht (her)ontwikkelen Branche vreemde markten opzoeken Huisautomatisering Gedifferentieerde grondexploitatie focus op online ontwikkelen Pre-engineerd woning Focus verleggen naar het buitenland Richten op niches en daarin specialiseren Nieuwe verdienmodellen gericht op IP 3D printen van vastgoed 21x PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE 19x 70
Aanbevelingen Stel vast of de nu tot stand gekomen innovatiestrategie aansluit op de bedrijfsstrategie (strategic alignment). Gebruik hiertoe de koppelingstabel uit het onderzoeksrapport Betrek alle organisatielagen bij het realiseren en gebruiken van de uiteindelijke innovaties Maak gebruik van de mogelijke innovatierichtingen uit dit onderzoek, zoas innovaties op het gebied van herontwikkeling ipv nieuwbouw. Hier ligt een grote toekomstopgave 71
Vragen?