Registratienr: 185964 Afdeling: Leefomgeving Registratiedatum: 9 september 2015 Agendapunt: 42-03-00 Openbaar: Ja Nee Reden niet openbaar: Onderwerp: Oprichting Werkbedrijf Noord-Limburg Het college besluit: 1. Met de gemeenten Venlo, Venray, Horst a/d Maas, Peel en Maas, Beesel en Bergen, het UWV werkbedrijf en Werkgevers- en Werknemersvertegenwoordigers de Samenwerkingsovereenkomst Werkbedrijf Noord-Limburg af te sluiten; 2. Met de gemeenten Venlo, Venray, Horst a/d Maas, Peel en Maas, Beesel en Bergen en met het UWV werkbedrijf de samenwerkingsovereenkomst Werkgeverservicepunt Noord- Limburg af te sluiten; 3. Wethouder Ed Vandermeulen te laten machtigen om deze samenwerkingsovereenkomsten namens de gemeente Gennep te ondertekenen; 4. Bijgaande raadsinformatiebrief vast te stellen. AANLEIDING-/-PROBLEEMSTELLING Met de invoering van de Participatiewet zijn gemeenten verplicht om in regioverband samen een Werkbedrijf te stichten om invulling te geven aan de banenafspraak in het Sociaal Akkoord dat in april 2013 gesloten werd tussen Overheid, Werkgevers en Werknemers. De vormgeving en concrete taakstelling van deze Werkbedrijven worden grotendeels aan de regio s overgelaten. Voorgeschreven is wèl dat de Werkbedrijven per arbeidsmarktregio worden ingericht en dat de centrumgemeente de trekker is. In onze regio zijn dat respectievelijk Regio Noord-Limburg en centrumgemeente Venlo. Naast Gennep en Venlo behoren Venray, Horst a/d Maas, Peel en Maas, Beesel en Bergen tot deze regio. In onderling overleg tussen de genoemde gemeenten en vertegenwoordigers van UWV, werkgevers en werknemers is een ontwerp samenwerkingsovereenkomst voor dit Werkbedrijf tot stand gekomen, waarin ons Werkbedrijf wordt vormgegeven als een netwerkorganisatie tussen de genoemde partners.
Wij bieden u deze samenwerkingsovereenkomst aan, met het advies om deze overeenkomst met de genoemde partijen aan te gaan. Voor de uitvoerende taken van het Werkbedrijf wordt een afzonderlijke samenwerkingsovereenkomst aangegaan tot het vormen van een Werkgeverservicepunt, waarin gemeenten en UWV hun publieke dienstverlening aan werkzoekenden gezamenlijk vormgeven. In regionaal verband is afgesproken om de gezamenlijke ondertekening op 22 oktober a.s. te laten plaatsvinden. Aangezien de portefeuillehouder op die dag verhinderd is, stellen wij voor om wethouder Ed Vandermeulen voor de ondertekening te machtigen. BELEIDSDOELSTELLING-/-BELEIDSKADER Landelijke doelstelling is om te zorgen dat mensen met arbeidsbelemmeringen ook na het afsluiten van de instroom in de sociale werkvoorziening kans hebben op een plaats op de arbeidsmarkt. Met ingang van 1 januari 2015 kan er geen instroom van nieuwe werknemers in de sociale werkvoorziening plaatsvinden door het van kracht worden van de Participatiewet. Lokale en regionaal vullen wij deze doelstelling aan met de coördinatie van alle publiekrechtelijke zorgtaken van de deelnemers voor inwoners aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Dus óók voor inwoners die om andere redenen dan arbeidsbelemmeringen een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Er zijn landelijke kaders: De Participatiewet, de Quotumwet en het Sociaal Akkoord van april 2013 waarin de afspraak is vervat om tot 2026 in totaal 125.000 banen te scheppen voor mensen met een arbeidshandicap. Er zijn lokale kaders gesteld: Het Beleidsprogramma Ontmoeten, Meedoen, Ondersteunen (OMO) van januari 2013 en het beleidsplan Gezond en Wel in 3D van oktober 2014, alsmede de Reintegratieverordening Participatiewet gemeente Gennep 2015 vormen de lokale kaders, die ook voldoen aan de eisen die de landelijke kaders stellen. WAT BETEKENT DIT VOORSTEL VOOR DE INWONERS? Het voorgestelde Werkbedrijf organiseert de toegankelijkheid van de arbeidsmarkt voor mensen met een belemmering. Hierdoor kunnen méér mensen aan werk worden geholpen en worden de regionale en lokale werkgevers bijgestaan om vacatures voor deze doelgroep zo efficiënt mogelijk in te vullen, zodat ook zij aan de eisen van het Sociaal Akkoord kunnen voldoen. NADERE UITWERKING/OPLOSSINGEN Regionale notitie De aanpak wordt aan u voorgelegd in de bijgaande regionale notitie Werkbedrijf en Werkgeverservicepunt, Noord-Limburg oktober 2015. Deze notitie bevat de governance-afspraken, een meerjarige begroting voor het werkbedrijf, een marktanalyse, het marktbewerkingsplan en de daaruit voortvloeiende twee samenwerkingsovereenkomsten. Het Werkbedrijf wordt geen instelling maar een netwerkorganisatie De regio Noord-Limburg maakt via de voorliggende samenwerkingsovereenkomst een (juridisch lichte) netwerkorganisatie, waarin de deelnemers vanuit een gedeelde visie hun beleid en uitvoering coördineren met behoud van ieders verantwoordelijkheid. Het Werkbedrijf zal erop gericht zijn om samenwerking in kleine netwerken te stimuleren en zo bij te dragen aan lokale vitale gemeenschappen. In het Werkbedrijf vindt afstemming plaats tussen: - Uitvoeringinstelling werknemersverzekeringen (UWV) voor de landelijke overheid; Pagina 2
- De zeven regiogemeenten; - Werknemersvertegenwoordigers van FNV en CNV; - Werkgeversvertegenwoordigers via de Limburgse Werkgeversvereniging. Beslissingen worden genomen door gemeenten, UWV, werkgevers en werknemers Bij de Samenwerkingsovereenkomst hoort een Governance Structuur. Het bestuur wordt gevormd door een Algemeen Beraad, dat tweemaal per jaar bij elkaar komt en jaarplan, jaarverslag en begroting vaststelt. Het Algemeen Beraad stelt uit zijn midden een Bestuur vast waarin alle geledingen met één of meer vertegenwoordigers deelnemen. In dit bestuur wordt gestreefd naar unanimiteit van beslissingen. Als gestemd moet worden hebben alle vier hier boven genoemde geledingen één stem, ongeacht het aantal vertegenwoordigers dat zij hebben afgevaardigd. Voorzitter van het Algemeen Beraad en van het Bestuur is de portefeuillehouder van centrumgemeente Venlo, op dit moment wethouder Vera Tax. In het dagelijks bestuur is namens de portefeuillehouders sociale zaken voorts een tweede portefeuillehouder opgenomen, op dit moment wethouder Raf Janssen van de gemeente Peel en Maas. Beïnvloedingsruimte voor Gennep is gering Via de regionale portefeuillehoudersoverleggen wordt de voortgang van het Werkbedrijf door de twee bovengenoemde wethouders teruggekoppeld en hebben zij ruggenspraak met Gennep en de andere gemeenten. De samenwerkingsafspraken richten zich op het bereiken van consensus. Mocht er een verschil van inzicht ontstaan dat een stemming nodig maakt, dan hebben de gemeenten samen éénvierde deel van de stemmen in het bestuur. Gennep telt in dat gemeentelijke deel voor éénzevende mee. De formele beïnvloedingsruimte voor Gennep is derhalve gering. Het budget wordt beheerd door centrumgemeente Venlo Het Werkbedrijf is geen rechtspersoon die zelfstandig middelen kan beheren. De financiële middelen worden daarom beheerd door de gemeente Venlo, die over de middelen echter geen inhoudelijke zeggenschap heeft. De inhoudelijke zeggenschap berust bij het Algemeen Beraad respectievelijk het Bestuur van het Werkbedrijf. Er is voor het Werkbedrijf geen budgettaire verantwoordelijkheid van de afzonderlijke gemeenten In ieder geval voor de jaren 2015 tot en met 2018 zijn er afdoende voor het Werkbedrijf beschikbaar gesteld door het rijk. Voor deze jaren is een sluitende begroting neergelegd in de notitie. Het Werkbedrijf maakt een begroting en bepaalt jaarlijks in hoeverre de beschikbare middelen toereikend zijn voor de volgende jaren. Hoofdtaak van het Werkbedrijf is de Banenafspraak Via het Werkbedrijf gaan de deelnemers werken aan het realiseren van de Banenafspraak uit het Sociaal Akkoord van april 2013. In de banenafspraak moeten er 100.000 banen in de marktsector komen voor mensen met een arbeidsbeperking en 25.000 in de overheidssector. De afspraak loopt tot 2026. Vertaald naar onze regio gaat het tot en met 2016 om 250 mensen in de marktsector en 105 mensen bij de overheid. Aanpak is neergelegd in een marktbewerkingsplan In deel 4 van de notitie is het marktbewerkingsplan neergelegd. Het plan is opgesteld op basis van een analyse van de regionale arbeidsmarktkenmerken aan de vraag- en aan de aanbodzijde en afgestemd op de strategische visie Werken aan de Regio Venlo 2015-2018 en het coalitieakkoord van de Provincie Limburg 2015-2019 In Limburg bereiken we meer. Uitvoering loopt via het Werkgeverservicepunt Pagina 3
Om ook praktische invulling te geven aan de taken van het Werkbedrijf is er in augustus 2014 een Werkgeversservicepunt in het leven geroepen. Uw college heeft op 12 augustus 2014 besloten om hierin voor een proefperiode van één jaar deel te nemen. Dit Werkgeverservicepunt ontsluit de werkzoekendenbestanden en de potentiële vacatures en vormt daarmee de uitvoerende tak van het Werkbedrijf. Het Werkgeversservicepunt wordt door UWV en gemeenten met inbreng van eigen middelen in stand gehouden en partijen brengen daarin hun publieke dienstverlening voor werkzoekenden en werkgevers samen. Het Werkbedrijf gaat het Werkgeverservicepunt aansturen en de vervulling van de taakstelling monitoren. Hierbij worden de volgende kenmerken gemonitored: - Aantal bedrijven waar een relatie mee is opgebouwd voor de regio en per gemeente - Aantal inwoners met een indicatie voor de banenafspraak voor de regio en per gemeente - Vervulling van vacatures voor de banenafspraak voor de regio en per gemeente - Vervulling van vacatures uit andere doelgroepen voor de regio en per gemeente Tijdelijk werkgeverservicepunt wordt structurele samenwerking Op dit moment is het Werkgeverservicepunt nog tijdelijk project, gebaseerd op een tijdelijk convenant dat nu afloopt. In het kader van de oprichting van het Werkbedrijf zal het Werkgeverservicepunt worden omgezet in een structurele samenwerking tussen gemeenten (met inbegrip van hun Sociale Werkvoorzieningen) en UWV. Werkgeverservicepunt wordt bekostigd door gemeenten en UWV In het Werkgeverservicepunt brengen de afzonderlijke gemeenten, werkvoorzieningen en UWV hun bestaande werkzaamheden en formatie in, die betrekking heeft op de werkgeversbenadering. Per accounthouder gaat het om 12 uur per week. Gennep heeft één accounthouder. Voor de coördinatie (één manager) zijn er meerkosten. Indicatief is het aandeel voor Gennep tussen de 3.500 en 4.000 euro per jaar. Overige gezamenlijke activiteiten zoals kennisverwerving, onderzoeken, monitoring, communicatie-uitingen worden rechtstreeks uit de sluitende begroting van het Werkbedrijf gefinancierd. Specifieke projecten, bijvoorbeeld voor jongeren, worden uit derde geldstromen bekostigd (sectorfondsen, provinciaal subsidie en ESF-subsidie als meest bekende voorbeelden). Werkgeverservicepunt werkt voor hele onderkant van de arbeidsmarkt De regio Noord-Limburg staat een bredere aanpak voor dan alleen de banenafspraak voor arbeidsbelemmerden. Om doelgroepenconcurrentie te voorkomen en een breed aanbod voor werkgevers te creëren, zal het werkgeversservicepunt werken ten behoeve van alle doelgroepen met een afstand tot de arbeidsmarkt, waarvoor gemeenten en UWV een publieke taak hebben. Elke gemeente vult daarbij voor de lokale bedrijven in de eigen gemeente het accounthouderschap in voor het Werkgeverservicepunt. Deze gemeentelijke accounthouder wordt bij de vervulling van vragen van werkgevers ondersteund door bemiddelaars van sociale zaken, UWV en SW-bedrijven. Werkgevers hebben daarmee één herkenbaar aanspreekpunt en publieke dienstverleners beconcurreren elkaar niet meer onderling om de gunst van afzonderlijke werkgevers. Samen moeten we draagvlak vormen voor het werkgeverservicepunt Via een bundeling van inspanningen en gezamenlijke ontsluiting van de aanbod- en vraagzijde van de arbeidsmarkt, werken we aan een versterking van de kansen voor werkgevers en werkzoekenden. Het is van belang dat gemeenten zorgen voor een hecht draagvlak. Van iedere gemeente wordt daarom een kwalitatief en kwantitatief goede inbreng te borgen: de accounthouder die de contactpersoon wordt tussen werkgever en werkgeverservicepunt. Ook wordt van iedere gemeente gevraagd om in contacten met het bedrijfsleven steun voor deze regionale aanpak uit te stralen. Pagina 4
COMMUNICATIEPARAGRAAF De communicatie wordt verzorgd door centrumgemeente Venlo. ADVIES BETROKKEN PARTIJEN EXTERN Het voorstel is tot stand gekomen in overleg tussen de zeven gemeenten van onze arbeidsmarktregio. De gemeente Venlo heeft dit overleg getrokken. Extern deskundigenadvies is betrokken bij de landelijk ingestelde Programmaraad, opgericht door Divosa, VNG, UWV en Cedris. Deze Programmaraad voert nauw overleg met het ministerie en de Werkkamer Participatiewet in het begeleiden van startende Werkbedrijven. Het Werkbedrijf is op 6 oktober 2015 besproken door de Adviesraad Sociaal Domein (ASD). De ASD benadrukte het belang van het realiseren van voldoende garantiebanen en van het ontsluiten van de werkzoekendenbestanden. De ASD kon zich vinden in de aanpak voor het Werkbedrijf als netwerkorganisatie en het Werkgeverservicepunt als uitvoerende organisatie. JURIDISCHE PARAGRAAF De Wet gemeenschappelijke regelingen is niet van toepassing nu het een samenwerking betreft die niet louter tussen openbare lichamen wordt aangegaan. Er wordt door de partijen ook geen rechtspersoon opgericht. Er is wel sprake van een juridische binding van de partijen onderling en er wordt een financieel commitment aangegaan, binnen een jaarlijks vast te stellen begroting. Bij verschil van inzicht komt de begroting bij meerderheid van stemmen tot stand. De overeenkomst waarin dit is neergelegd wordt aangegaan voor onbepaalde tijd en kan worden opgezegd met een opzegtermijn van een half jaar. Na beëindiging van de deelname zullen er geen verplichtingen resteren. PERSONELE PARAGRAAF Het Werkbedrijf vraagt op gezette tijden inzet van beleidscapaciteit. Deze komt echter overeen met beleidscapaciteit die vóór de oprichting van het Werkbedrijf al in de regionale coördinatie rond de Participatiewet wordt ingezet. Er zijn derhalve t.a.v. het Werkbedrijf geen personele consequenties. Het Werkgeverservicepunt vraagt om de inzet van minimaal 12 uur per week voor de werkgeversdienstverlening (accounthouderschap bij werkgevers, werven vacatures, ontsluiten werkzoekendenbestanden voor de werkgevers, kennisverwerving, afstemming met UWV en andere gemeenten etc.). Dit valt onder de reguliere werkzaamheden van de gemeentelijke werkgeversbenaderaar. Haar werkzaamheden worden in het Werkgeverservicepunt ingebracht zonder nadere personele consequenties voor de gemeente. FINANCIELE PARAGRAAF Niet van toepassing Financiële consequenties, namelijk: Alleen lopende begrotingsjaar (incidenteel) Alleen komende begrotingsjaren (structureel) Pagina 5
Lopend Begrotingsjaar Komende Begrotingsjaren De kosten op basis van dit voorstel zijn: n.v.t. 4.000 Beschikbaar budget dat je hiervoor inzet: n.v.t. Participatiebudget Grootboeknummer (fcl en ecl) van dag budget: ECL: 46230000 FCL: nieuw Toelichting opbouw kosten en dekking: De kosten van het werkbedrijf worden in de jaren 2015-2018 geheel gedekt uit een tijdelijke rijkssubsidie. Daarna moeten partijen mogelijk zelf gaan financieren, afhankelijk van de dekking die het rijk nog wil bieden. Het Werkbedrijf zal uit Sectorfondsen van het bedrijfsleven, uit Europese en provinciale fondsen en eventueel ook elders, derde geldstromen gaan werven als dekking voor inhoudelijke projecten. De gemeenten en UWV wordt alléén gevraagd om financiële dekking voor de coördinatie van het werkgeverservicepunt. De verdeelsleutel hiervoor is neergelegd in de samenwerkingsovereenkomst. Gennep zal 5% moeten bijdragen, hetgeen neerkomt op een bedrag van 3.500 tot 4.000 euro per jaar. Dekking kan worden gevonden in het participatiebudget, hetgeen overigens wel betekent dat er corresponderend minder middelen zijn voor de inkoop van re-integratie activiteiten bij Intos. RISICOPARAGRAAF Als het Werkbedrijf niet tot stand komt, voldoet onze regio niet aan de wettelijke verplichting die volgt uit Participatiewet en Quotumwet. Het naleven van die verplichting is echter niet afdwingbaar, zodat dit geen groot risico oplevert. Het niet tot stand komen van Het Werkbedrijf zou echter ook leiden tot het niet regionaal kunnen bemiddelen van kwetsbare werkzoekenden en het mislukken van de banenafspraak. Met name voor de gemeente Gennep met een hoog aantal kwetsbare werkzoekenden is dat een belangrijk afbreukrisico. Als het Werkbedrijf wel tot stand komt maar niet naar behoren functioneert, hebben de afzonderlijke gemeenten daar weinig sturingsmogelijkheden op. Dat zal zijn weerslag hebben op de dienstverlening aan inwoners, maar voor de gemeente Gennep zijn de budgettaire risico s gering: buiten de begroting mogen geen uitgaven worden gedaan en als dat toch gebeurt is in eerste instantie de gemeente Venlo de grote risicodrager. Venlo zal voor de meeste activiteiten en voor eventueel in te huren personeel de juridische entiteit zijn waar formele contracten mee worden gesloten. Een speciaal punt van aandacht voor de gemeente Gennep is, dat Gennep bestuurlijk deel uitmaakt van de arbeidsmarktregio s in Limburg, maar de beroepsbevolking sterk georiënteerd is op de arbeidsmarktregio s Oost-Brabant en Gelderland/Rivierenland. Dit blijkt uit forensengegevens die door CBS worden bijgehouden. Gennep vraagt binnen het Werkbedrijf daarom extra aandacht voor de aansluiting bij aangrenzende regio s en zal deze aandacht blijvend moeten vragen. Afwegende, zijn de risico s verbonden aan het niet oprichten van een Werkbedrijf groter dan de risico s verbonden aan het wel oprichten daarvan. OVERIGE Bijlage 1: Concept Samenwerkingsovereenkomst Werkbedrijf Bijlage 2: Concept Samenwerkingsovereenkomst Werkgeverservicepunt Pagina 6
Bijlage 3: Raadsinformatiebrief Bijlage 4: Machtiging voor ondertekening van twee samenwerkingsovereenkomsten Electronisch raadpleegbaar: - Notitie Werkbedrijf en Werkgeverservicepunt Noord Limburg oktober 2015. Pagina 7