Uitwerking van de onderwijsvisie

Uitwerking van de onderwijsvisie 17 april 2014 Opgesteld door: Erna Balk-Visser Datum: 17-04-2014 Versie: 2.0

Inhoudsopgave WOORD VOORAF... 3 1. UITGANGSPUNTEN... 4 1.1. STRATEGISCH BELEIDSPLAN... 4 1.2. SOCIAAL ECONOMISCHE OMGEVING EN KRIMP IN DE REGIO... 5 1.3. PASSEND ONDERWIJS... 6 1.4. VERSOBERING OVERHEIDSBELEID... 6 1.5. THEORETISCH KADER... 6 2. KWALITEIT VAN ONDERWIJS... 7 2.1. OPBRENGSTEN VANUIT DE GESPREKKEN... 8 2.2. BOVENGENOEMDE INGREDIËNTEN GEVEN RICHTING AAN KEUZES T.A.V.:... 9 3. PROFILERING... 10 3.1. PROFILERING EN INHOUDELIJKE KEUZES GAAN WE ZICHTBAAR MAKEN DOOR GEBRUIK TE MAKEN VAN INPUT VAN ALLE GREMIA IN HET VOORGAANDE OMSCHREVEN... 10 3.2. ROOBOL SPREEKT BOVENSCHOOLS 4 AMBITIES UIT OM ZICH TE PROFILEREN:... 10 3.2.1. Alle scholen zijn over 5 jaar Vreedzame scholen... 10 3.2.2. Alle scholen zijn over 5 jaar trijetalich gecertificeerd... 11 3.2.3. Alle scholen stimuleren TALENT ontwikkeling van kinderen... 11 3.2.4. Alle scholen zijn herkenbaar aan hun onderwijsconcepten... 11 3.3. BIJ HET DOORVOEREN VAN DE AMBITIES ZIJN DE SCHOLEN MEDE HERKENBAAR AAN:... 11 3.3.1. Een (gedeeltelijk)digitaal, onderwijsinhoudelijk aanbod in de onderwijsconcepten... 11 3.3.2. Het ondersteuningsprofiel gekoppeld aan de interne en externe zorgstructuur... 11 3.3.3. Professionele schoolteams en maken daarbij gebruik van eigen/gedeelde expertise en talent ontwikkeling... 11 3.3.4. De onderlinge samenwerking in de lerende netwerken gericht op specialismen en expertise... 12 3.3.5. Ouderbetrokkenheid gericht op participatie/educatief partnerschap... 12 3.3.6. Samenwerking in Brede scholen/integrale dorpsvoorzieningen.... 12 4. INRICHTEN VAN DE ORGANISATIE... 13 4.1. WAT HEBBEN LEERLINGEN EN OUDERS HIERAAN?... 13 4.2. WAT HEEFT HET PERSONEEL HIERAAN?... 13 4.3. WAT IS DE BETEKENIS VOOR DE DIRECTEUR?... 13 5. GEVOLGEN VOOR DE TOEKOMST... 14 5.1. SCHAALVERGROTING MET EEN PASSENDE ORGANISATIESTRUCTUUR... 14 5.2. EEN PASSEND PERSONEELSBELEID... 14 5.3. EEN ONDERZOEK NAAR HET BESTAANSRECHT VAN ROOBOL IN DE HUIDIGE CONTEXT... 14 5.4. HET IN KAART BRENGEN VAN DE FINANCIËLE CONSEQUENTIES... 14 BIJLAGE... 15 Uitwerking van de onderwijsvisie 2

Woord vooraf Samen werken samen ontwikkelen Op 6 februari 2013 heeft het bestuur van Stichting ROOBOL haar nieuwe strategisch beleidsplan Samen werken en samen ontwikkelen vastgesteld voor de periode 2012-2016. Het Strategisch Beleidsplan borduurt voort op datgene wat de afgelopen jaren is ontwikkeld en brengt in kaart wat ontbreekt of beter kan. Voor ons ligt de uitwerking van het strategisch beleidsplan t.a.v. de visie op onderwijs en in welke vorm dit plaats gaat vinden. ROOBOL wil anticiperen op wetgeving passend onderwijs en omgevingsfactoren zoals krimp. Anticiperen op deze ontwikkelingen is noodzakelijk om de kwaliteit en de bereikbaarheid te behouden, met een open oog naar de buitenwereld. ROOBOL wil vernieuwend en onderscheidend zijn door goed kwalitatief onderwijs dat aansluit bij de maatschappij en de toekomst. Om de uitgangspunten van het strategisch beleidsplan goed om te zetten in een gedragen visie-uitwerking, gericht op kwalitatief goed onderwijs, is in overleg met de directeuren invulling gegeven aan de noodzakelijke stappen en is er gekozen om de dialoog aan te gaan met alle betrokkenen in en buiten de organisatie. - De directeuren als sleutelfiguren hebben vanuit hun eigen specifieke kennis en kunde input geleverd. - De GMR heeft geadviseerd in het proces. - Het personeel is tijdens de studiedag op 11 september 2013 d.m.v. workshops betrokken geweest en er is om input gevraagd. - Met de IB-ers is de dialoog aangegaan vanuit hun eigen specifieke ervaringen en deskundigheid, zij hebben suggesties aangedragen voor het toekomstige onderwijs. - Ouders zijn uitgenodigd en hebben tijdens ronde tafel gesprekken op inspirerende wijze hun input geleverd. - De directeur bestuurder heeft extern gesprekken gevoerd met de samenwerkende gemeenten en andere nabije onderwijspartners. - Het bestuur is tussentijds geïnformeerd en om suggesties gevraagd. Trees Galama Januari 2014 Uitwerking van de onderwijsvisie 3

1. Uitgangspunten 1.1. Strategisch beleidsplan In het strategisch beleid is de visie van ROOBOL als volgt verwoord: Samen Leren Kinderen komen tot de beste prestaties in een omgeving waarin ze zich competent voelen, zich veilig voelen, zich gewaardeerd voelen, zichzelf kunnen zijn, betrokken zijn bij de leerstof, plezier hebben in leren en een volgende stap kunnen zetten in hun ontwikkeling. Wij willen het beste uit onze kinderen halen. De uitdagende stimulerende leeromgeving biedt kinderen de mogelijkheid om zich competent te voelen en om zich te ontwikkelen. De drie psychologische basisbehoeftes: het leggen van relaties, het zich competent voelen en het ontwikkelen van autonomie zijn leidend bij het inrichten van leerprocessen. Dat betekent naast aandacht voor cognitieve vakken, specifieke aandacht voor de individuele leerlijnen, zelfstandig werken èn aandacht voor de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen (adaptief onderwijs; zorg op maat). Samenwerken, communiceren en eigen verantwoordelijkheid nemen voor het eigen leerproces bereidt hen voor op de wereld van morgen. Leerkrachten en ondersteuners presteren het beste in een omgeving waar ze zich competent voelen (zich veilig voelen, zich gewaardeerd voelen, zichzelf kunnen zijn, betrokken zijn bij de school, plezier hebben in hun werk) en waar ruimte is voor een persoonlijke en professionele ontwikkeling die leidt tot een klimaat waarin kinderen zich optimaal kunnen ontplooien. ROOBOL streeft naar een gezamenlijke afstemming binnen de scholen waardoor het personeel zich gewaardeerd voelt en ervaart dat men werk doet wat zinvol is en bijdraagt tot het bereiken van gemeenschappelijke doelstellingen door samen te ontwikkelen. ROOBOL staat voor algemeen toegankelijk openbaar onderwijs en is hier duidelijk over Samen Ontwikkelen ROOBOL wil investeren in onderwijs, personeel, faciliteiten, huisvestiging en goede communicatie en wil voortbouwen als lerende organisatie waarin het vanzelfsprekend is om te leren van zaken die niet op orde zijn of beter kunnen. Dat betekent een open en lerende houding van alle betrokkenen. Om de ontwikkeling van kinderen een optimale kans te geven werken we nauw samen met ouders, door het in stand houden van ouderraden en vertegenwoordiging van de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad. De tevredenheid van ouders, leerlingen en personeel meten we cyclisch. Noordoost Friesland krijgt te maken met krimp, de bevolkingsdaling heeft gevolgen voor het primair onderwijs. Het is de verwachting dat het aantal basisschoolleerlingen in Noordoost Friesland de komende jaren daalt met gemiddeld 12 % tot 2025. Vanuit onze maatschappelijke opdracht, vindt ROOBOL dat ouders moeten kunnen kiezen voor algemeen toegankelijk openbaar onderwijs. We willen proactief anticiperen op deze ontwikkelingen. Om de kwaliteit en de bereikbaarheid te behouden voor Noordoost Friesland gaan we de komende periode actief op zoek naar samenwerkingspartners waarbij we onze eigen identiteit niet uit het oog verliezen. Er is altijd een open oog naar de buitenwereld, we zijn extravert en ondernemend. We zetten, daar waar nodig, actief in op de interzuilaire samenwerking. We zijn in staat om over onze eigen grenzen te stappen zodat de dorpen een school kunnen behouden waarin leerlingen en ouders van meerdere identiteiten zich thuis voelen. Van kleurrijk openbaar naar kleurrijk interzuilair. Identiteit ROOBOL staat voor openbaar onderwijs, toegankelijk voor alle kinderen ongeacht afkomst. Ieder mens is uniek en we willen investeren in het samenbrengen van deze verschillen en zien het als een kans om van elkaar te leren. Respect voor elkaar vinden wij de belangrijkste waarde en al ons handelen is respectvol met ruimte voor de ander. Het klimaat waarin dit plaatsvindt is veilig en biedt de mogelijkheid tot ontwikkeling. Laagdrempelig en toegankelijk met een open cultuur waar ruimte is voor dialoog en Uitwerking van de onderwijsvisie 4

medezeggenschap. Samen leren, onderzoeken en samen ontwikkelen leidt tot verbetering en vernieuwing van het onderwijs zodat ROOBOL zich kan onderscheiden door goed kwalitatief algemeen toegankelijk onderwijs dat aansluit bij de maatschappij van de toekomst. 1.2. Sociaal economische omgeving en krimp in de regio De sociaal economische omgeving van ROOBOL is een plattelandsregio in het noordoosten van Friesland en heeft een kwetsbare sociaal economische positie met ambitie voor de toekomst. Meerjarige leerlingprognose scholen van ROOBOL op basis van de beschikbare gegevens. Uitwerking van de onderwijsvisie 5

1.3. Passend onderwijs Met de invoering van passend onderwijs krijgen de scholen per 1 augustus 2014 een zorgplicht, dit betekent dat scholen de verantwoordelijkheid krijgen om alle leerlingen een passende onderwijsplek te bieden. Op de eigen school, eventueel met extra ondersteuning in de klas, op een andere reguliere school in de regio of in het speciaal onderwijs. Ouders worden hierbij nauw betrokken. Om dit te kunnen verwezenlijken vormen reguliere en speciale scholen het regionale samenwerkingsverband SWV PO 21.01 Friesland. De scholen in de samenwerkingsverbanden maken afspraken over de ondersteuning aan leerlingen en de bekostiging daarvan. Onze opdracht is: Het kind staat centraal; Zorg (verantwoordelijkheid) voor een passende basis, lichte en zware ondersteuning; Kwaliteit van de onderwijsvoorziening is op orde; Bekwaam onderwijzend personeel; Verbinding onderwijs en zorg (transitie jeugdzorg); Samenwerken in een provinciaal samenwerkingsverband; De ouders zijn onze partners. 1.4. Versobering overheidsbeleid Door het overheidsbeleid moet er meer gebeuren met minder geld. Naast expliciete korting op de lumpsum, hebben we ook te maken met wegvallen van de impulsgelden, het wegvallen van de kleine scholen toeslag (2017) en de invoering van passend onderwijs, alsmede de personele bekostiging die ieder jaar lijkt achter te lopen op de personele lasten. Om de noodzakelijke ombuiging te maken i.v.m. krimp in de regio en versobering van het overheidsbeleid is het noodzakelijk maatregelen te nemen, die directe gevolgen hebben voor de organisatie ROOBOL. De kleine scholen binnen ROOBOL te weten: Ids Wiersmaskoalle te Brantgum, i.b.s.driezum te Driezum en de Van Heemstra te Oudwoude, zijn kwetsbaar. Ook omdat deze scholen om hun exploitatie rond te krijgen gebruik maken van de reserves van ROOBOL. Tegelijkertijd zijn ze kwetsbaar om de onderwijskwaliteit te blijven garanderen. Daarnaast werkt De Burgerschool te Dokkum met het Leonardo concept met structurele tekorten. 1.5. Theoretisch kader Het hebben van een gemeenschappelijk theoretisch kader helpt om inzicht te bieden in wat er in de wekelijkheid plaatsvindt. Het vormt de bril waarmee naar de werkelijkheid wordt gekeken. Inspireert medewerkers en ondersteunt bij het in beeld brengen van de werkzaamheden. Het vormt de basis van waaruit plannen voor de toekomst vorm gaan krijgen en met elkaar worden besproken. De Piramide van Maslov: Als basis voor het handelen kiest ROOBOL voor de Piramide van Maslov. Volgens Maslov zouden wij als de onderste behoefte niet vervuld is, ons niet bezig kunnen houden met de volgende behoeften in de hogere lagen van de piramide. Zelfontwikk eling Erkenning Bij het geven van onderwijs en de inzet van onderwijsconcepten binnen de organisatie is dit theoretisch kader leidend. Sociale behoeften Bestaanszekerheid Primaire biologische behoeften Uitwerking van de onderwijsvisie 6

2. Kwaliteit van onderwijs Om het begrip visie op kwaliteit van onderwijs binnen ROOBOL inhoud te geven hebben we ons gericht op de integrale benadering. Dit betekent dat naast het uitvoeren van onze kerntaak: het geven van kwalitatief goed onderwijs, dalende leerling aantallen door krimp in de regio, de versobering van het overheidsbeleid en de invoering van passend onderwijs mede van invloed zijn op hoe wij ons onderwijs kwalitatief inhoud en daarna vorm gaan geven. Leraren Leerlingen Onderwijsinhoud ROOBOL Omgeving Organisatie Resultaten Financiën In de gesprekken met de betrokkenen hebben de volgende vragen centraal gestaan: - Wat is kwaliteit van onderwijs? Denk aan onderwijsconcepten, kwaliteiten van de professional, veiligheid/prestaties van de leerling. - Wie en wat bepaalt het? Denk aan krimp, versobering onderwijsbeleid. - Hoe kun je de kwaliteit verbeteren/garanderen? Denk aan bundelen van expertise, samenwerken. Uitwerking van de onderwijsvisie 7

2.1. Opbrengsten vanuit de gesprekken Het kind centraal stellen; Richten op resultaten van leerlingen; Een aanbod waarin kinderen leren samenwerken in een veilig sociaal pedagogisch klimaat; Een uitdagende en rijke leeromgeving creëren, waarin de ambities van leerlingen geprikkeld worden; Talen(t) van kinderen benutten, door goede inrichting van het onderwijs; Een doorgaande ontwikkelingslijn van 0 tot 12 jaar, voor-,tussen-en naschoolse voorzieningen PO en richting VO; Een professionele cultuur in teams en schoolteams vormen vanuit kansen; Schoolgrootte, kwaliteit en samenwerken lokaal beoordelen op maat; De Lerende netwerken kwalitatief doorontwikkelen, ter ondersteuning van het primaire proces; Reflectie op ontwikkeling van leerkrachtvaardigheden en talenten; Toetsen op eigen kwaliteit d.m.v. interne en externe audits; Inzetten op samenwerking in de meest brede zin van het woord; Een (gedeeltelijke) digitale leeromgeving inrichten; Ouderparticipatie/ouderbetrokkenheid/educatief partnerschap. Uitwerking van de onderwijsvisie 8

2.2. Bovengenoemde ingrediënten geven richting aan keuzes t.a.v.: - Het pedagogisch klimaat; - De (talent)ontwikkeling van de leerling in de school; - De rol, het talent en expertise van de leerkracht/het personeel; - De samenwerking zowel intern als extern; - Onderwijsconcepten voor een rijke leeromgeving waarbij ambities van leerlingen worden geprikkeld; - Ontwikkelen van een digitale leeromgeving; - De zorgstructuur (relatie passend onderwijs) en doorgaande ontwikkelingslijn; - De samenwerking met de ouders; - Schoolgrootte. Uitwerking van de onderwijsvisie 9

3. Profilering 3.1. Profilering en inhoudelijke keuzes gaan we zichtbaar maken door gebruik te maken van input van alle betrokkenen in het voorgaande omschreven De profilering van ROOBOL vindt plaats in een netwerk van samenwerkings-en ketenpartners. Door deze te benoemen wordt zichtbaar in welk dynamisch krachtenveld ROOBOL zijn werkzaamheden verricht. Samenwerkingspartners van ROOBOL zijn: de ouders, collega onderwijsorganisaties PO en VO, de plaatselijke Peuterspeelzalen en de Kinderopvang. Daarnaast wordt samengewerkt met de Gemeenten Achtkarspelen, Dongeradeel, Dantumadiel en Kollumerland c.a. De gemeenten hebben vanuit hun grondwettelijke taak te voldoen aan openbaar onderwijs (art. 23 uit de grondwet) in een genoegzaam aantal scholen en hebben in hun beleidsplannen ambitie uitgesproken t.a.v. ontwikkelingen richting Brede school, samenwerking tussen ketenpartners en het vormen van onderwijskernen. Goede regionale samenwerking is de sleutel tot succes. Om tot de juiste toekomstige keuzes te komen t.a.v. samenwerking en opheffen of samenvoegen van scholen is inzicht in de leerlingprognose, financiële situatie en het toekomstig overheidsbeleid van ROOBOL noodzakelijk. Dalende leerlingaantallen en versobering van het overheidsbeleid vragen om een proactief beleid. Daarbij kunnen we vaststellen dat ROOBOL een gezonde onderneming is en dat ook wil blijven. 3.2. ROOBOL spreekt bovenschools 4 ambities uit om zich te profileren: Alle scholen zijn over 5 jaar "Vreedzame scholen" Alle scholen zijn over 5 jaar trijetalich gecertificeerd Alle scholen stimuleren "TALENT" ontwikkeling van kinderen Alle scholen zijn herkenbaar aan hun onderwijsconcept 3.2.1. Alle scholen zijn over 5 jaar Vreedzame scholen Kwaliteit is dat een kind zich veilig voelt op school en vol vertrouwen kan ontwikkelen en leren. We vinden een veilig sociaal pedagogisch klimaat erg belangrijk, zodat alle kinderen zich goed kunnen ontwikkelen. Om dit te realiseren gaan alle scholen in de toekomst met het programma de Vreedzame school werken. De Vreedzame school beschouwt de klas en de school als een leefgemeenschap, waarin kinderen zich gehoord en gezien voelen, een stem krijgen en waarin kinderen leren wat het betekent om een democratisch burger ze zijn; open staan voor en kunnen overbruggen van verschillen tussen mensen, conflicten vreedzaam oplossen, een bijdrage leveren aan het algemeen belang en actief verantwoordelijk willen zijn voor de gemeenschap. Kinderen ervaren dat het uitmaakt dat ze er zijn, dat ze ertoe doen. Een aantal scholen zijn reeds gecertificeerd. En een aantal scholen zijn op weg om zich te certificeren. Uitwerking van de onderwijsvisie 10

3.2.2. Alle scholen zijn over 5 jaar trijetalich gecertificeerd Kwaliteit is goed taalonderwijs. In het voedingsgebied van ROOBOL is sprake van taalachterstand en bij alle scholen van ROOBOL is de taalontwikkeling een speerpunt. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat het waardevol is wanneer de basisschool aandacht schenkt aan de moedertaal van het kind. Als de moedertaal goed wordt ontwikkeld, leert een kind andere talen veel gemakkelijker. Daarbij blijft de Nederlandse taal centraal staan. Veel kinderen die de scholen van ROOBOL bezoeken worden Friestalig opgevoed. Drietalig onderwijs houdt in dat kinderen vanaf groep 1 tot en met groep 8 onderwijs krijgen in het Engels, Fries en Nederlands. Door hen drietalig onderwijs te geven, ontwikkelen zij hun Friese woordenschat én de Engelse en Nederlandse taal. Zo worden kinderen goed voorbereid op hun toekomst in en buiten Friesland. Een aantal scholen geeft reeds meertalig onderwijs. 3.2.3. Alle scholen stimuleren TALENT ontwikkeling van kinderen De scholen gaan dit doen door aandacht te hebben voor talenten van kinderen en hoe kunnen we het beste uit kinderen halen, waarbij de intrinsieke prestatiedrive van kinderen groter wordt. Dit doen we door ons te richten op de aandachtsgebieden: - techniek en wetenschap; - ondernemerschap; - kunst en cultuur; - sport. De inkleuring kan lokaal plaatsvinden. 3.2.4. Alle scholen zijn herkenbaar aan hun onderwijsconcepten Kwaliteit is ook het hebben van een schooleigen onderwijsconcept waarin de leerling centraal staat. Het onderwijsconcept staat in relatie tot de bovenschoolse ambities van ROOBOL. De maatschappij stelt steeds meer eisen aan het onderwijs. Dit vraagt om onderwijs dat toekomstgericht is en waarin snel geschakeld kan worden. De scholen gaan passende onderwijsconcepten invoeren/doorontwikkelen. Wij willen innoveren in de school en het gekozen onderwijsconcept vernieuwen en uitdragen. 3.3. Bij het doorvoeren van de ambities zijn de scholen mede herkenbaar aan: 3.3.1. Een (gedeeltelijk)digitaal, onderwijsinhoudelijk aanbod in de onderwijsconcepten Kwaliteit is ook (gedeeltelijk) inrichten van een elektronische leeromgeving. De digitalisering van de maatschappij vraagt om andere vaardigheden van leerlingen. Om ervoor te zorgen dat toekomstige burgers optimaal kunnen blijven functioneren, moet het onderwijs leerlingen nieuwe vaardigheden leren die in de toekomst onmisbaar zijn. Door aan te sluiten bij talenten, vaardigheden en leerstijlen van de leerlingen, kan het beste uit de leerlingen worden gehaald. 3.3.2. Het ondersteuningsprofiel gekoppeld aan de interne en externe zorgstructuur Kwaliteit is ook dat scholen concreet beschrijven hoe de ondersteuning, die een leerling nodig heeft er uit ziet. (referentiekader passend onderwijs). Hierin staat duidelijk welke kennis en vaardigheden binnen een school aanwezig zijn, wat er wel geboden kan worden en wat er niet geboden kan worden. Hierbij is de zorg voor preventieve, curatieve en indicatieve ondersteuning, indien noodzakelijk, goed omschreven. Dit bevordert het planmatig werken en sturing op kwaliteit. Daarbij werkt ROOBOL samen in het netwerk De Wâlden. Een netwerkorganisatie in de Noordoost hoek van Friesland met een coördinator t.a.v. de ondersteuningsvoorzieningen. 3.3.3. Professionele schoolteams en maken daarbij gebruik van eigen/gedeelde expertise en talent ontwikkeling Kwaliteit is ook richten op professionaliteit en talenten van leerkrachten, gekoppeld aan motivatie en ambitie. Talenten van leerkrachten en talenten van kinderen kunnen hand in Uitwerking van de onderwijsvisie 11

hand gaan. Het is een uitdaging om de intrinsieke kennis en kunde van het personeel inzichtelijk te maken en te koppelen aan hun ontwikkeling, ambitie en talenten. Dit geeft ontwikkelingskansen aan het personeel en zal het onderwijs aan de kinderen ten goede komen. 3.3.4. De onderlinge samenwerking in de lerende netwerken gericht op specialismen en expertise Kwaliteit is ook inrichten van de lerende netwerken, gericht op professionalisering. De interne lerende netwerken zijn inspiratieplekken voor de deelnemers, waar van elkaar kan worden geleerd en waar samengewerkt wordt aan een collectief leerproces. Dit is goed voor ROOBOL leerlingen. De huidige lerende netwerken worden effectief georganiseerd en inhoudelijk vorm gegeven o.a. door te zorgen voor een goede rolverdeling waarbij ruimte is om te ontwikkelen en te leren. Het richten op de opbrengsten in het onderwijs speelt een belangrijke rol. Dit komt ten goede aan de professionalisering van de organisatie. De bundeling en inzet van expertise zal nadrukkelijker worden georganiseerd, waarbij ook extern verbinding wordt gelegd. 3.3.5. Ouderbetrokkenheid gericht op participatie/educatief partnerschap Kwaliteit is ook de gezamenlijke verantwoordelijkheid van opvoeders/ouders en school, voor het doorlopende ontwikkelingsproces van de leerling. Ouders zijn de belangrijkste schakel in het ontwikkelingsproces van de kinderen op school. Betrokkenheid bij en stimulering van het kind zelf zijn gunstig voor de ontwikkeling en het leren. Dit betekent dat er binnen de ROOBOL scholen een duidelijk ouder/school beleid ontwikkeld gaat worden. 3.3.6. Samenwerking in Brede scholen/integrale dorpsvoorzieningen. Kwaliteit is ook samenwerken met als doel voor kinderen een doorlopende ontwikkelingslijn te garanderen van 0 tot 12 jaar in een rijke sociale omgeving. Er is meer ruimte voor specifieke begeleiding en dit biedt voordelen t.a.v. de coördinatie en verdeling van taken. Samenwerken in netwerken kan daartoe bijdragen. Met een economische achtergrond (arbeidsmarkt) groeit nog steeds de vraag naar flexibele opvang. Bijvoorbeeld de Gemeente Achtkarspelen geeft in haar beleidsdocument De koers op Kansen aan, dat bundeling van integraliteit en deskundigheid wordt verlangd. In die context worden aanbod en deskundigheid op de terreinen zorg, opvang, onderwijs en vrije tijd bijeengebracht rond de scholen. De financiële risico s kunnen beter worden afgedekt. De vorm van krachtenbundeling/samenwerking zal gebiedseigen plaatsvinden. Uitwerking van de onderwijsvisie 12

4. Inrichten van de organisatie Het borgen van de kwaliteit en de beschikbare financiële middelen in relatie tot het hebben van kleine scholen en de ambities van ROOBOL, maken dat er op organisatieniveau beslissingen genomen worden t.a.v. samenwerking. Samenwerking met eigen scholen en samenwerken met partners in het onderwijsveld. Dit kan tot gevolg hebben dat er scholen gaan fuseren of opgeheven worden. Kwaliteit is ook anticiperen op de ontwikkelingen om ons heen waarbij we gericht zijn op krachtenbundeling om zodoende kwaliteit te waarborgen o.a. door gebruik te maken van elkaars kennis en kunde en zodoende elkaar te versterken. Hierdoor ontstaat schaalvergroting. 4.1. Wat hebben leerlingen en ouders hieraan? - Een aanbod waarin leerlingen leren samenwerken met anderen; - Een focus op hoge opbrengsten en resultaten van leerlingen; - Talenten van kinderen zijn uitgangspunt bij de inrichting van onderwijsaanbod; - Meer mogelijkheden voor opvang (op schoolcluster niveau); - Sociaal emotionele ontwikkeling: er is meer keuze in contacten met leeftijdsgenoten wanneer er gezamenlijke activiteiten plaatsvinden; - Het kunnen verzorgen van dagarrangementen. 4.2. Wat heeft het personeel hieraan? - Minder kwetsbaarheid van de schoolorganisatie; - Meer ruimte voor ontwikkeling een groei omdat er meer ruimte is voor specialisatie en multidisciplinair werken; - Specialisatie kan schooloverstijgend worden ingezet; - Meer uitwisseling van kennis; - Mobiliteitsmogelijkheden nemen toe; - Ontwikkelen van een professionele cultuur in teams. 4.3. Wat is de betekenis voor de directeur? - Meer focus op (onderwijskundige) kerntaken; - Geen rolspanning tussen lesgevende en leidinggevende taken; - Minder benodigde management tijd voor de organisatie. Uitwerking van de onderwijsvisie 13

5. Gevolgen voor de toekomst De ambities en de daarbij horende ontwikkelingen, de financiële mogelijkheden en de omgevingsfactoren zoals krimp in de regio vragen om: 5.1. Schaalvergroting met een passende organisatiestructuur Het landelijk uitgangspunt (PO raad) is per 250 leerlingen een directeur, voor ROOBOL zou dit betekenen in de toekomst naar 7 directeuren. Te denken valt aan, aansturen van onderwijsteams (wat is dit), integrale aansturing, duaal leiderschap (ib en dir), directeuren met verantwoordelijkheden op beleidsniveau. 5.2. Een passend personeelsbeleid Waarbij binnen het kader van integraal personeelsbeleid zorg gedragen wordt voor specialisatie en mobiliteit van personeel. Afhankelijk van de gekozen organisatiestructuur worden personele gevolgen in kaart gebracht. 5.3. Een onderzoek naar het bestaansrecht van ROOBOL in de huidige context Heeft ROOBOL voldoende omvang om ook in de nabije toekomst kwalitatief goed onderwijs te bieden. Dit gezien de krimp in de regio en het hebben van kleine dure scholen, behoud van werkgelegenheid en effectiviteit en efficiency van de organisatie op alle niveaus 5.4. Het in kaart brengen van de financiële consequenties Daar waar scholen gaan samenwerken/fuseren of opgeheven worden, moet inzichtelijk gemaakt worden wat de financiële consequenties zijn. Denk aan huisvesting en aan de brinnummers van de scholen waarop de bekostiging van het onderwijs plaatsvindt. STIP aan de horizon 2014 Uitwerking van de onderwijsvisie 14

Bijlage 1 Gebruikte terminologie. Samenwerkingsschool: 2 zelfstandige scholen van verschillende denominaties worden opgeheven en vormen een nieuwe samenwerkingsschool (SWS). Samenvoegen van scholen: Hierbij gaat het om een nevenvestiging waarbij onderzocht wordt of er gefuseerd kan worden. Inhoudelijke samenwerking van scholen: Zelfstandige scholen van verschillende denominaties werken inhoudelijk met elkaar samen b.v. bij gezamenlijke projecten. Status van de huidige scholen en toekomstige richting in het netwerk van samenwerking. Achtkarspelen Status Toekomst/Planning Leerlingen 01-10-2014 Maskelyn te Augustinusga nevenvestiging t Skriuwboerd 1 e 2014-2015: onderzoek starten samenwerking met PCBO Noventa, de Saad. 2 e 2016 indien mogelijk gerealiseerd. 66 t Skriuwboerd te Surhuisterveen zelfstandig met Nevenvestiging Maskelyn 162 t Holdersnêst te Harkema zelfstandig 180 De Mienskip te Buitenpost zelfstandig 144 Jan van Zuilenskoalle te Boelenslaan Samenwerkings school met CPO Noventa, de Stile (01-08-2013) 81 De Balkwar te Kootstertille zelfstandig 2014-2015: inhoudelijke samenwerking zoeken met CPO Noventa, de Merlettes It Twaspan te Twijzelerheide zelfstandig 1 e 2014-2015: onderzoek starten naar samenwerking met PCBO Noventa. 2 e 2015-2106: samenvoegen, fuseren onderzoeken van It Twaspan, met De Westreen, 78 55 Uitwerking van de onderwijsvisie 15

Dongeradeel Status Toekomst Leerlingen (01-10-2014) Ids Wiersmaskoalle te Brantgum zelfstandig 1 e per 01-08-2015: fuseren met de Tjelke. 27 De Tsjelke te Holwerd zelfstandig 1 e per 01-08-2015: fusie met de Ids Wiersmaskoalle. 2 e vanaf 2015-2016: samenwerking met scholen in Holwerd. onderzoeken. (onderwijskern) De Burgerschool te Dokkum zelfstandig 2015-2020: 1 school voor openbaar onderwijs in Dokkum, samen met de Nynke van Hichtum. Inhoudelijke samenwerking zoeken met andere denominaties. Nynke van Hichtum te Dokkum zelfstandig 2015-2020: 1 school voor openbaar onderwijs in Dokkum, samen met de Burgerschool. Inhoudelijke samenwerking zoeken met andere denominaties. 69 220 49 Kollumerland c.a. Status toekomst Leerlingen (01-10-2014) Prof Casimirschool te Kollum Zelfstandig Mocht de 1e optie in Oudwoude. (zie hieronder) niet lukken dan wordt de Van Heemstra samengevoegd met de Professor Casimir op 01-08- 2015. 137 Van Heemstra te Oudwoude nevenvestiging van de Prof. Casimirschool 1 e 2014: samenwerkingsschool onderzoeken met VCBO Kollumerland. 2 e 2014-2015: fusie onderzoeken met de Prof. Casimirschool. 29 Uitwerking van de onderwijsvisie 16

Dantumadeel Status Toekomst Leerlingen (01-10-2014) I.b.s.Driezum te Driezum zelfstandig 01-08-2015: fuseren met Dr. J. Botkeskoalle 33 Dr. J. Botkeskoalle te Damwâld zelfstandig 1 e 01-08-2015: fuseren met I.b.s.Driezum daarnaast actief inhoudelijke samenwerking zoeken met de andere denominaties 133 Dr. Th. de Vriesskoalle te Feanwâlden zelfstandig Inhoudelijke samenwerking 142 De Westreen te Westereen zelfstandig Eventueel 2015-2106: samenvoegen, fuseren onderzoeken van It Twaspan met De Westreen. 183 De uitwerking vindt gefaseerd plaats. 1 e fase, 2013 Betreft de samenwerkingsschool in Boelenslaan en deze is op 1augustus 2013 gerealiseerd. 2 e fase, 2014 tot 1 augustus 2015 Betreft De Ids Wiersma skoalle, i.b.s. Driezum. Deze scholen zullen worden samengevoegd met respectievelijk de Tsjelke, de Botkeskoalle. Voor de o.b.s. van Heemstra zal worden onderzocht of een samenwerkingsschool in Oudwoude tot de mogelijkheden behoort. Een 2 e optie is dat deze school wordt samengevoegd met de prof. Casimirschool. 3 e fase, 2015 tot en met1 augustus 2016 In deze fase wordt de samenwerking tussen de Maskelyn en Noventa verder uitgewerkt, er ligt een bestuurlijk principe akkoord. Voor de Twaspan en zal onderzocht worden of een samenwerkingsschool in Twijzelerheide tot de mogelijkheden behoort. Een andere optie is samenvoegen met i.b.s. de Westreen. Er zal onderzocht worden op welke wijze de Nynke van Hichtum en de Burgerschool in Dokkum de samenwerking vorm gaan geven. Doel is om te komen tot een sterk en levensvatbaar openbaar onderwijs in Dokkum voor beide scholen. 4 e fase, 2014 tot en met 1 augustus 2019 In deze periode start de inhoudelijk ontwikkeling en uitwerking van de ROOBOL ambities op onderwijsinhoud. 5 e fase, 2016 Er zal onderzocht worden of een samenwerking tussen de Tsjelke met de school van het CBO in Dongeradeel een reële optie is. Als de uitkomst positief is zal de uitwerking en realisatie vanaf 2017 plaats vinden. Tijdens de verschillende fasen zal er steeds tijdig en flexibel geanticipeerd worden op de politieke, regionale en lokale ontwikkelingen. Uitwerking van de onderwijsvisie 17

Bijlage 2 Communicatie Communicatie in een proces als deze is uitermate belangrijk en het is essentieel dat vooraf duidelijk is hoe de communicatielijnen lopen binnen en buiten de organisatie. Het toezichthoudend Bestuur: De directeur bestuurder communiceert met het bestuur en namens het bestuur met het directie overleg, de GMR, de gemeenten en de externe partners. De directeur bestuurder: De directeur bestuurder spreekt met alle partijen indien nodig en is eveneens het aanspreekpunt voor de pers. De GMR: De GMR communiceert met het bestuur via de directeur bestuurder. Zij hebben instemmingsrecht en adviesrecht op de richting en koers die beschreven is in het document. Het directieoverleg: In dit overleg worden de besluiten voorbereid en adviseert het directieoverleg de directeur bestuurder. De directeur: De directeur communiceert met het team, de ouders en de MR. In voorkomende gevallen sluit de directeur bestuurder aan bij een ouderavond om het bestuursbesluit toe te lichten. De MR: De MR wordt door de directeur geïnformeerd en heeft instemmingsrecht of adviesrecht op de verschillende onderwerpen die te maken hebben met de uitvoering en de realisatie van dit plan daar waar het de eigen school betreft. Een fusieplan behoeft advies en/of instemming van een MR. Naast de formele communicatie worden de medewerkers geïnformeerd via informatiebrieven en is er de mogelijkheid om deel te nemen aan de themacafés waarin op een informele wijze de informatie wordt gedeeld en besproken. Uitwerking van de onderwijsvisie 18

Bijlage 3 Uitwerking van de onderwijsvisie 19