Handreiking. Schoolondersteuningsprofiel. Passenderwijs

Transcriptie

1 Handreiking Schoolondersteuningsprofiel Passenderwijs Het schoolondersteuningsprofiel is met de komst van passend onderwijs als verplicht document voor elke basisschool ingevoerd. In dit document beschrijft de school op welke wijze zij de basisondersteuning op school vormgeeft en op welke manier aanvullende ondersteuning op de school wordt geboden of geboden zal gaan worden. Het document is daarmee eigendom en verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag van de school. Het beleid ten aanzien van basis- en extra ondersteuning is nauw verweven met de gemaakte afspraken op het niveau van het samenwerkingsverband. Alle profielen tezamen vormen het dekkend aanbod binnen de regio. In deze handreiking wordt de koppeling gemaakt tussen de individuele schoolondersteuningsprofielen en het beleid van Passenderwijs.

2 1. Doelstelling schoolondersteuningsprofiel In het schoolondersteuningsprofiel beschrijft school haar mogelijkheden om leerlingen te ondersteunen. In hoofdlijnen bestaat de beschrijving uit twee aspecten, te weten onderwijsinhoudelijke interventies en procesmatige en structurele kwaliteiten van de school. Het gaat bijvoorbeeld om de deskundigheid in het team, de ruimte voor individuele aandacht voor leerlingen, specifieke ruimtelijke voorzieningen, methoden en materialen en de kwaliteit van de organisatie. In het referentiekader Passend Onderwijs wordt de ondersteuning van scholen op twee niveaus beschreven: basisondersteuning en extra ondersteuning binnen de school. De extra ondersteuning wordt binnen Passenderwijs op bovenschools niveau georganiseerd in de vorm van arrangementen op kind- en/of groepsniveau. Scholen kunnen op eigen initiatief aanvullingen bieden op de basisondersteuning, waardoor het niveau van basisondersteuning op de school hoger wordt dan het samenwerkingsverband vraagt. Het is raadzaam in het schoolondersteuningsprofiel wat de school extra doet, bovenop de basisondersteuning, zodat dit inzichtelijk wordt voor ouders en andere geïnteresseerden. Het schoolondersteuningsprofiel kan voor diverse doelen worden gebruikt: een inventariserend document om per school in kaart te brengen wat het aanbod aan ondersteuning is; door stapeling van de individuele ondersteuningsprofielen zicht krijgen op het dekkend aanbod binnen het samenwerkingsverband; een professionaliseringsdocument voor de school (welke deskundigheid heb ik al en waar ontwikkelen wij ons op?) een strategisch ontwikkelingsdocument (wat heb ik als school, waar wil ik naar toe?) een verantwoordingsdocument naar ouders en derden. 2. Visie Passenderwijs op het schoolondersteuningsprofiel Passenderwijs stelt zich ondersteunend op inzake de ontwikkeling van het wettelijk verplichte schoolondersteuningsprofiel. Er zal geen centrale aansturing plaatsvinden om tot een kwalitatief, betrouwbaar schoolondersteuningsprofiel te komen. Dit is een taak van het bevoegd gezag van de school. Passenderwijs ziet het schoolondersteuningsprofiel primair als een document voor de scholen zelf, waarin voor ouders en derden beschreven wordt welke ondersteuning op school geboden wordt en op welke wijze dit wordt gedaan. Passenderwijs vindt het van belang om middels het schoolondersteuningsprofiel zicht te houden op aanvullende ondersteuning van de school en daarmee het dekkend aanbod binnen de regio verder te ontwikkelen. Vanuit haar ondersteunende rol zal Passenderwijs de scholen van wettelijke regelgeving en relevante informatie blijven voorzien. Tevens heeft Passenderwijs een format ontwikkeld welke gebruikt kan worden door haar scholen (zie hoofdstuk 5 voor nadere toelichting). Hierbij zijn de volgende uitgangspunten als vertrekpunt genomen: het format is geen verplichting, het bevoegd gezag bepaalt welk instrument gebruikt wordt door de school. de verantwoordelijkheid voor het beschikbaar hebben van een kwalitatief, betrouwbaar schoolondersteuningsprofiel ligt bij het bevoegd gezag van de school. het format is gebaseerd op het wat, het hoe dient door de school te worden toegevoegd (vrije ruimte). het bestuurlijk vastgestelde beleid inzake de standaard basisondersteuning en extra ondersteuning binnen Passenderwijs is opgenomen in het format Handreiking schoolondersteuningsprofiel 1

3 Naast de wijze waarop ondersteuning binnen de school is georganiseerd, kan implementatie van de basis- en extra ondersteuning in de school diversiteit in de individuele profielen binnen de regio bevorderen. Uitgelicht: basis- en extra ondersteuning Basisondersteuning Zoals aangegeven zal, onafhankelijk van het gebruikte instrument, de door de gezamenlijke besturen vastgestelde basisondersteuning onderdeel uitmaken van het profiel (het wat ). In het format van Passenderwijs geeft de school tevens aan in hoeverre zij hier reeds aan voldoet middels de monitor basisondersteuning 1. Hiermee is de basisondersteuning in het profiel beschreven. Echter, de wijze waarop vorm gegeven wordt aan de basisondersteuning zal per school verschillen. De wijze waarop dient inzichtelijk gemaakt te worden in het profiel (het hoe ). Extra ondersteuning Naast de basisondersteuning dient de school in haar profiel aan te geven welke extra ondersteuning zij mogelijk kan bieden. Zowel op dit moment als mogelijk in de toekomst (ambitie). 3. Wet en regelgeving Het schoolondersteuningsprofiel kan variëren van een opsomming van voorzieningen tot een dynamisch document. Het document is afgestemd op reeds bestaande documenten als het schoolplan en de schoolgids. Een aantal onderdelen van het profiel zijn verplicht, verder is het aan de school om keuzes te maken met betrekking tot aanvullende onderdelen. De bestuurlijke afspraken inzake basis- en extra ondersteuning zijn beschikbaar (zie ondersteuningsplan Passenderwijs ) zodat scholen die geen gebruik maken van het format van Passenderwijs dit kunnen gebruiken in het zelf gekozen format. De platte teksten voor in het schoolondersteuningsprofiel zijn beschikbaar bij de bestuurlijke vertegenwoordiger in de DAG. 3.1 Verplichte onderdelen Geboden ondersteuning op school Hierbij beschrijft de school de regionale afspraken met betrekking tot de basisondersteuning en hoe de school vorm geeft aan deze afspraken. De beschrijving bevat vier aspecten (preventieve en licht curatieve interventies, ondersteuningsstructuur, planmatig werken en de kwaliteit van de basisondersteuning). Binnen Passenderwijs zijn deze vier aspecten geoperationaliseerd in 5 elementen en een algemene voorwaarde (zie hiervoor de bijlage bij het Ondersteuningsplan Passenderwijs ). Dit onderdeel kan worden aangevuld met de aanvullende ondersteuning die een school biedt of wil gaan bieden. Eveneens wordt beschreven hoe de extra ondersteuning op het niveau van het samenwerkingsverband wordt georganiseerd Inventarisatie van nog te ontwikkelen expertise De school geeft aan in hoeverre zij aan de basisondersteuning voldoet en op welke punten zij nog (verdiepende) expertise dient te ontwikkelen. Deze expertise kan ook verband houden met de ambities van de school wanneer het gaat om aanvullende ondersteuning binnen de school. 1 Uiteindelijk zal in 2016 elke school aan het afgesproken niveau van basisondersteuning dienen te voldoen. Dit wordt gemeten middels de monitor basisondersteuning. Handreiking schoolondersteuningsprofiel 2

4 3.1.3 Ambities De minimale ambitie van een school is het bieden van de basisondersteuning. Het schoolondersteuningsprofiel kan daarbij de ambities van de school in kaart brengen wanneer het gaat om aanvullende ondersteuningsmogelijkheden. De ambities kunnen meegenomen worden in het schoolplan en zijn medebepalend voor het professionaliseringsbeleid Consequenties voor scholing van leerkrachten De voorgaande punten, met name de ambitie en inventarisatie van nog te ontwikkelen expertise, hebben invloed op het scholingsbeleid. De school dient in het profiel aan te geven welk plan de school heeft om haar ambities en ontwikkelpunten aan te pakken en hoe dit doorwerkt ten aanzien van de scholing van leerkrachten. 3.2 Beknopt of uitgebreid? De school maakt keuzes in hoe uitgebreid de vier onderdelen worden beschreven. De onderdelen mogen ook geïntegreerd in het schoolondersteuningsprofiel worden verwerkt. De school kan ervoor kiezen om naast de mogelijkheden ook de grenzen aan de ondersteuning te beschrijven. Dit kan in de vorm van onderwijsbehoeften, maar tevens in de vorm van praktische gevolgen van bijvoorbeeld onmogelijkheden in de fysieke ruimte (geen lift, geen time-out etc. aanwezig). Ook zullen er scholen zijn met een geïntegreerd aanbod vanuit cluster 2. In dit geval is het verstandig dit in het schoolondersteuningsprofiel toe te lichten. Daarmee wordt de beschrijving uitgebreider. 3.3 Vaststelling en medezeggenschap Het begrip schoolondersteuningsprofiel is een wettelijk vastgesteld begrip. Elke school is verplicht een schoolondersteuningsprofiel te hebben per 1 augustus Het document dient in de schoolgids geplaatst te worden danwel naar verwezen te worden, zodat ouders, leerlingen en andere partijen inzicht hebben in de mogelijkheden van de school. Het schoolondersteuningsprofiel wordt vastgesteld door het bevoegd gezag van de school, tenminste eenmaal per vier jaar. Wijzigen kan altijd vaker op grond van nieuwe afspraken of gewijzigde omstandigheden. De medezeggenschapsraad van de school heeft adviesrecht op dit document. 4. Verdere informatie over het schoolondersteuningsprofiel: U vindt meer informatie in twee handreikingen van de PO-Raad uit juli en september Deze handreikingen zijn te downloaden op: ningsprofiel_ pdf _schoolondersteuningsprofiel_po-vso.pdf Voor de medezeggenschapsraad is in februari 2014 een tweede versie van de handreiking uitgekomen. Deze handreiking is eveneens voor scholen aan te raden. Handreiking schoolondersteuningsprofiel 3

5 5. Toelichting format Passenderwijs Het format van Passenderwijs is gemaakt aan de hand van reeds bestaande handreikingen van het Steunpunt Medezeggenschap Passend Onderwijs en de PO-Raad. Daarbij zijn de ervaringen in de eerste maanden van Passend Onderwijs, alsmede het beleid binnen Passenderwijs meegenomen. Doelstelling was een overzichtelijk, inhoudelijk en to the point document te bieden, aansluitend bij het huidige beleid van Passenderwijs. Dit format wordt aangeboden aan de scholen maar is niet verplicht. In de onderstaande alinea s vindt u inhoudelijke toelichting op de onderdelen van het schoolondersteuningsprofiel. Voor technische aanwijzingen wordt u verwezen naar de technische handleiding, te vinden op de website van Passenderwijs. Inleiding Het document is zo gemaakt dat de school deze kan aanpassen op haar eigen situatie. De bedoeling is zo veel mogelijk handelingsgerichte taal te gebruiken, oftewel: zoveel mogelijk in onderwijsbehoeften van kinderen schrijven, waarbij algemene uitspraken over stoornissen vermeden dienen te worden. De inleiding van dit document bevat algemene informatie. De school kan dit vrij ondertekenen als directeur, namens het bevoegd gezag. 1. Algemene gegevens van de school Hier noteert de school relevante gegevens zoals de identiteit, het schoolconcept (bv. leerstofjaarklassensysteem, jenaplan, fase onderwijs etc.) en enkele algemene gegevens. 2. Missie en visie van de school De missie en visie wordt hier beknopt weergegeven in een tekstvak (deze kan worden overgenomen uit bv. schoolplan en/of schoolgids). 3. Basis- en extra ondersteuning binnen de regio Hier wordt gestart met een algemene weergave van de wettelijke en regionale afspraken met betrekking tot basis- en extra ondersteuning. Tevens wordt een verwijzing gemaakt naar de website van Passenderwijs en daarop de actuele documenten rondom basis- en extra ondersteuning. Deze tekst is voorgedrukt en dient niet gewijzigd te worden, tenzij de regionale afspraken wijzigen. 4. Wat kan de school aan ondersteuning bieden? Dit deel vormt de kern van het ondersteuningsprofiel. Het antwoord op deze vraag wordt uitgewerkt op drie gebieden: de basisondersteuning, mogelijk aanvullende basisondersteuning binnen de school en de extra ondersteuning op het niveau van het samenwerkingsverband. Informatieve tekst en vragen aan de school wisselen zich af. Middels de antwoorden op deze vragen beschrijft de school haar wijze van ondersteuning. 4.1 Regionale afspraken minimaal te bieden ondersteuning Geeft een samenvatting van de afgesproken basisondersteuning binnen Passenderwijs. Dit is een voorgedrukte en verplichte tekst binnen het Schoolondersteuningsprofiel en dient niet gewijzigd te worden door de school. 4.2 Basisondersteuning binnen onze school Hier wordt aangegeven of de school voldoet aan de vastgestelde basisondersteuning. Indien dit niet het geval is, verklaart de school zich nader. Handreiking schoolondersteuningsprofiel 4

6 Vervolgens geeft de school aan hoe de basisondersteuning vorm wordt gegeven. Gestart wordt met het aanvinken van aanbod binnen de 5 elementen van de basisondersteuning. Vervolgens heeft de school de mogelijkheid een tekstuele toelichting te geven of enkele zaken expliciet weer te geven. Let op: het betreft hier alleen aanbod binnen de basisondersteuning en dus in lijn met wat de afspraken op samenwerkingsverbandniveau zijn! Doet u daarboven op iets extra s; dan kunt u dit kwijt in deel Wat biedt school aanvullend op de basisondersteuning De school kan aangeven wat aanvullend geboden wordt op de basisondersteuning. Het is de bedoeling dat hier zo veel mogelijk concrete informatie wordt geboden aan de lezer. Denk in dit kader aan extra voorzieningen binnen de school, waarin de ondersteuning zich onderscheid van wat op basis van de basisondersteuning verwacht mag (bijv. specialisten binnen de school, structurele extra handen in de klas, extra individuele begeleiding voor leerlingen, trainingen, een plusklas of een specifieke manier van intensief, structureel oudercontact, aanpassingen of specifieke keuzes binnen het gebouw etc). Hierin kan eveneens het aanbod van cluster 2, mits aanwezig, beschreven worden. 5. Extra ondersteuning Doel van dit hoofdstuk is om inzichtelijk te krijgen bij welke onderwijsbehoeften de school met behulp van extra ondersteuning vanuit Passenderwijs binnen de school nog een passend aanbod kan bieden en bij welke onderwijsbehoeften dit niet meer het geval is en verwezen gaat worden. Dit kan aangegeven worden in open tekstvakken. 6. Ambities van de school De ambities van de school hebben betrekking op de korte en lange termijn en zijn vrij in te vullen. In de vragen worden de ambities gekoppeld aan aanvullende of extra ondersteuning. Wij zijn van mening dat het bieden van basisondersteuning geen ambitie zou moeten zijn. Mocht de basisondersteuning nog niet geboden kunnen worden dan is er een noodzaak om dit op korte termijn wel te kunnen. De afsluitende vraag is erop gericht inzichtelijk te maken wat de ambities betekenen voor (de ontwikkeling van) het leerkrachtenteam. Handreiking schoolondersteuningsprofiel 5