College-aantekeningen, college 1-6 Integraal Ontwerp en Beheer (Technische Universiteit Delft) Verspreiden niet toegestaan Gedownload door Elco Leenders (elcoleenders@msn.com)
In deze tijd is een comfortabel stadion met veel business units voor een betaald voetbal organisatie belangrijker dan een groot stadion: Met een ziggo hal in Amsterdam en een ahoy hal in Rotterdam is een grote investering in een dak op de kuip niet terug te verdienen met popconcerten: De kuip is qua vorm en omvang perfect in harmonie. Een extra ring er bovenop en een dak erover heen zal de monumentale waarde dramatisch verminderen. Bij feyenoord gaat het nu om de verhouding tussen de investering in het stadion en de opbrengst die dat geeft. De oplossing met verdiept veld geeft hetmeest rendement: Behouden kuip: Of renoveren kuip of plat gooien Levensduur wordt steeds korter. Voor feyenoord is het doel altijd belangrijker dan het middel! TU Delft is de meest duurzame universiteit van NL Oneens wageningen Het gaat erom wat relevant is. Niet perse of je het goed doet. Want Risico = kans x gevolg Wat moeilijker is is: impact = risico x perceptie In belangenafweging: 2 dingen lopen door elkaar: Urgent en belangrijk. Deze zijn verschillend. Ontwerpen is waar wetenschap en ontwerpen bij elkaar komen. Verschuiving van bouw en bezit in de bouw. Materialen worden meer waard. Er wordt nu veel meer nagedacht wat de waarde van iets is in integraal ontwerpen. Bouwfasering heeft een enorme invloed op het uiteindelijke ontwerp. Exploding interfacing: kunst bij integraal ontwerpen als je een team lijdt, dat je interfaces goed benoemt. Creeeren van waarde is het belangrijkste doel van een civiel ingenieur:, Door waarde te creeeren kan je iets realiseren
Opbrengsten door de bouw: bouwwerk(kapitaalwinst), toegevoegde waarde eindgebruiker, grondstoffen uit, levert banaen op, nieuwe onderdelen. Waarom gedeelde waarde creeeren?: Duurzaamheid, reputatie, maatschappelijk draagvlak, morele verplichting Morele verplichting: dit heb ik achtergelaten voor deze wereld (trots project) hierdoor hogere reputatie. Duurzaamheid is tegenwoordig een onderdeel van besluitvorming: juist Duurzaamheid= Voldoen aan de eisen van vandaag zonder toekomst te beschadigen (verenigde naties) Balans people, planet, prosperity (Elkington) Creeeren van gedeelde waarden (porter) Vandaag handelen met morgen in gedachten Allemaal samenhangend met nut en noodzaak. Je moet je verplaatsen in morgen. Als het alleen maar over urgent gaat dan wordt de dag van morgen overgeslagen. In besluitvormingsprocessen gaat het over de transactie van vandaag. Duurzaam bouwen is de beste weg om uit de crisis te komen: Oneens, wel goed niet de beste weg. NL gezinnen geven 13 miljard euro uit aan energie per jaar. Dit kan teruggebracht worden tot nul. Alles kan energieneutraal worden. Wij gebruiken grondstoffen waarbij transportkosten etc. Niet worden meegenomen zoals kiwi uit australie is eigenlijjk duurder. Wie nu goedkoop instapt met energieneutraal heeft er profijt van. Energieneutrale woning: geen gas, warmte uit buitenlucht, zonnepanelen op dak. Dit verdien je terug. Duurzame huizen verkopen sneller voor betere prijs. Duurzame kantoren beter verhandelbaar. Infrastructuur die duurzaam is wordt sneller gebouwd en veroorzaakt minder hinder. Uitgaven zijn belangrijker dan kosten:, laat de leverancier zijn kennis meer naar voren te komen (niet zelf keuze maken bij mca) Bij teslakrijg je je brandstof gratis. 1 keer betalen, daarna niet meer. Levensduurkosten veranderen hierdoor. Stakeholders: (kans om te werken) Shareholders willen winst zien Klanten: willen waarde krijgen Medewerkers: improvement, je moet meer weten en kunnen dan ervoor
Leveranciers: willen leveren zodat ze innoveren De maatschappij: (civiel) bouw openbare ruimten Hele wereld van ondernemen is winnen en verliezen. Wetgeving zijn de randvoorwaarden, dit is niet winnen. Het gaat om de prijs Winnen op waarde wordt belangrijker voor opdrachten: meeste creativiteit zodat veel profijt wordt verkregen. 5. voorlopig ontwerp 6. definitief ontwerp 7. bestek 8. detail ontwerp 4 perioden: - 1945 wederopbouw - 1970 emancipatie - 1980 markt - 2008 crisis Wat is een van de uitdagingen van een civiel ingenieur?: Duurzaamheid Uitdagingen liggen naast het bouwen ook bij het beheren, meer met minder, duurzaamheid, steden en toekomst onzeker door versnelde veranderingen Aanpakken door: levensduurbenadering, combineren van functies, technologische innovaties, energieke samenleving(overheid faciliteert), van planning naar ontwikkeling (organisch en adaptief) Welke werkzaamheden doet de aannemer traditioneel voornamelijk(van de levensduurbenadering(initiatie, voorbereiding, realisatie, gebruik of sloop en hergebruik)? Realisatie, klein deel voorbereiding Wat doen aannemers meer dan eerst? Aannemers maken meer integraal ontwerpen, dus ze focussen met op gebruik (5 tot 30 jaar) Aannemers maken goede kostenprognose die vast blijft. Want lage eindprijs. Asset management: iets wat waarde heeft (brug etc) zo goed mogeljk toegevoegde waarde leveren. ELK ITEM VAN ECONOMISCHE WAARDE. Gecoordineerde activiteiten van een organisatie om waarde te genereren gedurende de levensduur van assets en om aan de doelstellingen bij te dragen Drie kernpunten asset management: - prestaties
- financien - risico s tennet: hoogspanningsnetwerken station breukelen, infrastructurele aanpassingen, tijd tussen initiatiefase en voorleggen raad van staten voor vergunning 15 jaar, alleen proces zelf al 12 jaar waarde essets altijd uitgaan van technische levensduur. Niet economische tennet doet meer op civiel gebied dan op elektronisch gebied. Uiteindelijke doel is een europese markt voor energie. In een leiding gaat 4 tot 5 keer de benodigde energie voor bv een stad heen. In noordwest europa worden we steeds minder afhankeljk van grootschalige energie productie: oneens, door eigen productie juist afhankelijker van grootschalige productie. Door weerstand vanuit de omgeving is het in NL niet meer mogelijk voorspelbaar grote infrastructurele projecten voor elkaar te krijgen: eens, wel mogelijk door goede omgevingsmanagement. Omgevingsmanagement is essentieel. Asset management benadering: - risico s - financiën - prestatie Dit doen wij omdat ze zo waarde toevoegen. Asset management gaat over toegevoegde waarde die de resultaten van de projecten gaan opleveren. AM-keten: veiligheid, kwaliteit, effectiviteit en efficiency Asset Owner: bepaalt (financiele belang) Asset manager: vertaalt en accepteert (risico belang) Service providers/project organisators: realisatie project Door deze rolverdeling effectief en efficient. per jaar assetmangementproces zie dia BELANGRIJK! Risk based assetmangement Beginnen met knelpunten, risico s, overzicht te behandelen risico s De korte termijn orientatie vanuit de politiek leidt tot onbeheersbare risico s voor projecten met een lange termijn orientatie: eens, politek krijg je niet zomaar mee. Ga daar diep op in managen van omgeving Toegevoegde waarde van assets zal alleen hoog zijn als vanaf het beginfase de beheerders mee worden genomen: AQUA
Doel AQUA: borgen overdracht en besluitmomenten. Uitdagingen zitten in het overbruggen van verschillen (mensen en cultuur, processen, performance, infrastructuur) Proces georiënteerde beheer organisaties zijn niet opgewassen tegen de dynamiek van grote projecten: oneens, kan altijd voor elkaar worden gekregen.