Amsterdamse haven en innovatie

Transcriptie

1 Amsterdamse haven en innovatie 26 september 2011, Hoge School van Amsterdam Haven Amsterdam is een bedrijf van de gemeente Amsterdam Oostelijke handelskade (huidige situatie) Oostelijke handelskade (oude situatie) Overzicht Havens Amsterdam (NZKG)

2 Innovatie en haven? Het klassieke beeld Innovatie? All Weather Terminal

3 Amsterdam Container Terminal Amsbarge Amsbarge 10 Programma voor 5 jaar Innovatie Programma voor 5 jaar Samenwerking Duurzaamheid en milieuruimte Veiligheid Haven management en ontwikkeling Bereikbaarheid (personen en goederen, rail, weg en water) (infrastructuur en ict / logistieke netwerken en rol haven daarin) Ruimtegebruik Nieuwe markten (biomassa / bio fuels) Duurzaamheids- en innovatie fonds ( 2 mln per jaar) Intensiveren samenwerking met havengemeenten NZKG, Provincie (o.a. Masterplan), RON, NV Zeehaven IJmuiden en Corus. Met Rijk/ RWS Met Schiphol Met andere havens binnen Nationale Havenraad Met bedrijfsleven Haven Rotterdam: o.a. Betuweroute / Keyrail, ICT / Portbase Met kennisinstellingen, universiteiten en hoge scholen. dus

4 Erasmus Haven Monitor 2009 Erasmus Haven monitor Haven Innovatie Monitor 2009 bevindingen voor het Amsterdamse en Rotterdamse havengebied Justin Jansen Sebastiaan van Doorn Doelgroep Bedrijven in het Amsterdamse en Rotterdamse havengebied Panel van 1100 bedrijven Onderwerpen Innovatieprestaties Organisatieaspecten Samenwerking met derden en externe netwerken Rol en ondersteuning vanuit het havenbedrijf Verplaatsen van bedrijfsactiviteiten - offshoring Erasmus Haven Monitor 2009 Erasmus Haven Monitor 2009 Respondenten Totaal 143 respondenten (response 13%) Verdeling bedrijven op basis van bedrijfsgrootte Bedrijven uit uiteenlopende Industrieën Bedrijfsgrootte Leeftijd bedrijven 35% 44% 1-25 werknemers werknemers >100 werknemers 21%

5 Verdeling bedrijven op basis van aantal jaren sinds oprichting 58% van de bedrijven binnen het Havengebied scoort goed op het gebied van efficiency (bestaande producten/diensten aanpassen, inzetten op schaalvoordelen) 28% van de bedrijven in het havengebied scoort goed op het gebied van innovatie (nieuwe producten ontwikkelen, nieuwe markten betreden) Bedrijven richten zich bovenal op efficiencyverbeteringen; innovatie komt op de tweede plaats 25% 14% 21% 40% < 10 jaar jaar jaar >50 jaar Prestaties op gebied van Innovatie (% bedrijven dat voldoende inzet op innovatie) Algemeen Rotterdam Amsterdam Efficientie 58% 60% 55% Innovatie 28% 30% 24% 17 transport en overslag chemische industrie Percentage bedrijven dat goed scoort op efficientie en innovatie per industrie service en advies bouw maakindustrie handel innovatie efficientie Innovatie in het Havengebied : Wat levert het op? Innovatieve organisaties scoren beter op het gebied van ondernemerschap (+30%) en behalen een hogere winstgevendheid (+8%) en omzetgroei (+9%) Bedrijven die innovatief zijn, ontwikkelen in grotere mate nieuwe producten en diensten (+30%) en worden tevens gekenmerkt door een hogere productiviteit (+10%) Innovatieve bedrijven hebben minder last van de huidige crisis doordat ze snel van strategie kunnen veranderen Innovatieve bedrijven worden als beter geëvalueerd als samenwerkingspartner dan niet innovatieve bedrijven

6 Innovatie en bedrijfsprestaties: wat levert het ontwikkelen van nieuwe producten en diensten eigenlijk op? Prestatiemaatstaf Innovatieve vs. niet innovatieve organisaties Omzetgroei 9% Winstgroei 8% Aantrekken van nieuwe klanten 17% Groei marktaandeel 12% Klanttevredenheid 10% Ondernemerschap 30% Product kwaliteit 4% Welke organisatieaspecten bepalen innovatie in het havengebied management team bepaalt in grote mate innovativiteit havengebied (35%). Diversiteit management team en visionair leiderschap toenemende mate centrale rol bij innovatieprestaties van bedrijven. Investeren in werknemers belangrijke bijdrage aan innovatiekracht bedrijven (25%). Aannemen en behouden kwalitatief hoogwaardige werknemers en investeren in cursussen en opleidingen. Samenwerking met derden en onderhouden externe netwerken draagt bij aan innovatiekracht; verkrijgen nieuwe kennis en inzichten doorslaggevende rol. Autonomie voor medewerkers en minder regels => flexibiliteit en meer ruimte voor creativiteit en vernieuwing. Samen met vrijmaken beschikbaar budget voor innovatie bepaalt flexibiliteit van de organisatie 17% van innovatievermogen % Welke kenmerken bepalen de prestaties op Innovatie 17% 25% 35% Management team Investeren in werknemers Samenwerking met derden Flexibiliteit Innovatie binnen de Havengebieden: Waar is actie noodzakelijk Handel en Zakelijke dienstverlening combineren diversiteit en gedeelde visie binnen management team goed; Chemische sector scoort laag. Maakindustrie en Chemische industrie hoogst op kwaliteit werknemers, sector Handel blijft achter Chemische industrie en Service en advies hoogst op educatie werknemers, sector Transport en overslag en Maakindustrie blijven achter. Transport en overslag, Service en advies en Chemische industrie beste wat betreft samenwerking, mate waarin men samenwerkt als impact samenwerking op innovatie Maakindustrie Service en advies meest flexibele budget voor innovatie, snel inspelen op markt ontwikkelingen Transport en Opslag goed in onderhouden externe netwerken (leveranciers en klanten)

7 Samenwerking in het havengebied De invloed van samenwerking op innovatie Gevestigde bedrijven Start-ups (<5 jaar) Branchevereniging Kennisinstellingen 44% 32% kennisinstellingen brancheverenigingen start-ups 24% % bedrijven dat samenwerkt met Samenwerking met derden en externe netwerken Samenwerking gevestigde bedrijven met start-ups blijft achter, juist belangrijke motor innovatie Netwerk met klanten = 4 x zo belangrijk als netwerk leveranciers voor stimulans innovatie Kennisinstellingen, brancheverenigingen volwaardige speler voor samenwerking en kennisontwikkeling Impact lokale samenwerking op innovatiekracht blijft achter; nationale en internationale samenwerking wordt steeds belangrijker Vertrouwen cruciale rol. Maar niet alleen. Ook formele controlemechanismen dienen voldoende tot stand te worden gebracht. Knelpunten van Innovatie: Waar gaat het mis? Knelpunten belangrijke barrière om snel nieuwe producten / diensten te ontwikkelen Gebrek aan gekwalificeerd personeel; 1.Intensiveren intern opleidingstraject 2.Kenniswerkers van buitenaf; ook internationaal Wet en regelgeving; 1.Bedrijven die een hoge externe regeldruk ervaren scoren tot 20% lager op innovatie 2.Lobby voor meer Europees beleid t.a.v. regelgeving om concurrentievervalsing tegen te gaan Budgettaire problemen 1.Flexibel innovatiebudget instellen 2.Hoger rendement uit investeringen

8 Knelpunten in het innovatieproces Gebrek aan gekwalificeerd personeel Wet en regelgeving Budgettaire problemen % bedrijven dat het knelpunt signaleert Rol en ondersteuning vanuit het Havenbedrijf De Havenbedrijven kunnen innovatie in belangrijke mate stimuleren Belangrijke functies die achterblijven; Ondersteuning op gebied van marktonderzoek Ondersteuning op gebied van kennis en onderwijs Het stimuleren van innovatie Invloed van activiteiten Havenbedrijf op innovatie Prestaties havenbedrijf 16% 22% 8% 20% 34% Ondersteuning op gebied van marktonderzoek In contact brengen met andere bedrijven Stimuleren van Innovatie Ondersteuning op gebied van kennis en onderwijs Overige ondersteuning % bedrijven die oordeelt voldoende ondersteuning te hebben ontvangen In contact brengen met andere bedrijven Samenwerking met andere bedrijven bevorderen Informatie omtrent wet- en regelgeving Informatie en steun op gebied van nieuw e technologie Informatie omtrent marktonderzoek In contact brengen met kennisinstellingen Ondersteuning op gebied van mobiliteit Het stimuleren van innovatie Ondersteuning op gebied van duurzaamheid Ondersteuning op gebied van kennis en onderw ijs Verkrijgen van subsidies

9 Flexibiliteit van het budget en R&D R&D niveau laag (2,6% omzet) Nederland gemiddeld (4,7% omzet) Rendement uit R&D naar bedrijfsgrootte Investeringen R&D bepalen voor 12 % succes op innovatie Bedrijven met flexibel budget R&D beduidend hogere innovatiekracht (+20%) Bedrijven < 25 jaar meer flexibele budgettering voor innovatie activiteiten dan bedrijven > 25 jaar toename in bureaucratie grote bedrijven (>100 werknemers) minder flexibele budgettering innovatie > 100 werknemers werknemers werknemers werknemers < 10 werknemers R&D intensity als % van de omzet % omzet uit nieuwe producten % omzet uit verbeterde producten 34 Offshoring Wie verplaatst welke activiteiten? Ongeveer 20% van de bedrijven is actief in offshoring Offshoring per bedrijfsactiviteit naar bedrijfsgrootte Onderzoek Voorlopige conclusies (1) Meer aandacht voor innovatie is noodzakelijk want: 1.Momenteel 2 keer zoveel aandacht voor efficiency in vergelijking tot innovatie 2.Innovatie leidt tot beter bedrijfsresultaat + meer ondernemerschap Klantenservice Financiele administratie ICT Productie Productverbetering < 25 werknemers werknemers > 100 werknemers Havenbedrijven hebben belangrijke taak in faciliteren innovatie: 1.Wat wordt echter toekomstige focus van dienstverlening? 2.Uitbreiding richting marktonderzoek? 3.Dient er verdere intensivering van de huidige succespunten plaats te vinden Human resources Aandacht voor werknemers en managementteam zijn doorslaggevend voor realiseren van innovatie

10 Voorlopige conclusies (2) Visionair leiderschap en diversiteit binnen het management team Kwaliteit van werknemers en aandacht voor cursussen en opleiding van werknemers Samenwerking is goed voor innovatie, maar alleen indien het draait om 1.Intensieve partnerschappen, 2.Breed vertrouwen tussen partners 3.Hier ligt een mogelijkheid voor een faciliterende rol vanuit het havenbedrijf 37