Teams in de frontlinie Geert Stroobant De Heide/ leertafel TOM
De invloed van incidenten op een team incident Het gedrag begrijpen Strategie Wat als het zich nog eens voordoet? Team Hoe worden we een vaardig team. Relatie Ruimte Ritme Regels Sociaal klimaat attitudes systemen
Teams onder stress Splitsen in drie groepen. The Out-group The In-group The silent-group Wanneer het water tot aan de lippen staat kan men niet meer spreken.
Hoe gaan we aan de slag met teams onder stress? Kunnen we ze begrijpen? Wat zijn de onderliggende processen. Welk instrumentarium hebben we om dit proces te beïnvloeden?
relatie permissief Autoritair regel ruimte Laisser faire regel autoritair Autoritair permissief Regel relatie permissief relatie
STRESS permissief flight STRESS fight Laisser faire freeze autoritair
Iedereen is gehoord A bereidheid Om te luisteren De mogelijkheid van De groep om te dialogeren A mogelijkheid Om gehoord te worden A s verlangen om gehoord te worden A s verlangen om Het idee te realiseren Effectief groepsgesprekl A s idee B s idee Focus op het proces B s verlangen om het idee te realiseren spiegelen B verlangen om gehoord te worden
Geef kleur aan het conflict Instrumenteel invalshoek Sociaal emotionele invalshoek incident Invalshoek van partijen en posities Invalshoek van Meningen en hypotheses
Team-Ontwikkelings-Model Ontwerp Ontwikkeling Missie Visiel leiderschap structuren Machtsdynamiek systemen 1 2 3-4 1 2 3-4 Socio-emotioneel klimaat strategieën Groepsdynamische ontwikkeling competenties Intern externe gerichtheid
Missie Visie - Erg is een geexplicteerde visie met betrekking tot het omgaan met kritieke incidenten. (aanwezig) De visie mbt kritieke incidenten wordt op regelmatige tijdstippen gevalueerd en bijgestuurd. (dynamisch) Medewerkers helpen de visie mee ontwikkelen. (participatief) De visie is een toetsteen voor het alledaagse handelen op de werkvloer. (gedeeld)
Structuur en locus of control Er is voor iedere medewerker een duidelijke taak en functieomschrijving (mandaat) Het is duidelijk wie het team aanstuurt (staf vs leidinggevende) Er zijn duidelijke beslissingslijnen bij kritieke incidenten (beslissing) Medewerkers hebben voldoende ruimte om te experimenteren. (voldoende locus of control)
Er zijn uitgewerkte procedures voor het opvolgen van kritieke incidenten. (procedures) Er is een efficiënt systeem van informatieverspreiding na kritieke incidenten. (rapportage) Er is voldoende tijd om af te stemmen binnen het tijd. (overleg) Er is een flexibel uurroostersysteem zodat middelen aangewend kunnen worden wanneer nodig. (flexibel)
Strategisch handelen Kritieke incidenten worden methodisch aangepakt. (individueel) Het team evalueert zijn sterktes en zwaktes in functie van het vergroten van de draagkracht. (zelfevaluatie team) Er is een jaarplan op niveau van het team. (jaarplan team) Er is een meerjarenplan met betrekking tot het omgaan met moeilijk gedrag op niveau van de organisatie voor de volgende vijf jaar. (integrale lange termijn visie)
Leercompetenties - Medewerkes hebben een gezonde grondhouding om met moeilijk gedrag om te gaan. (grondhouding) - Medewerkers zijn leergierig en bereid om te leren. (individueel leren) - Het zoekgedrag in het team is hoog. (teamleren) - De diversiteit in het team is voldoende groot (opvoedingsstijl)
Leiderschap De leidinggevende kan sturen en coachen waar nodig (situationeel leiderschap) De leidinggevende kan zijn medewerkers inspireren en boeien. Leidinggevende is relevant aanwezig bij kritieke incidenten. (symbolisch leiderschap) Medewerkers nemen hun eigen leiderschap op (inbreng en eigenaarschap)
Politieke competenties Het team heeft een wisselende voorgrond en achtergrond. (flexibele machtsstructuur) Macht wordt pas aangewend wanneer dit nodig is.(assertiviteit) Teamleden kunnen ontwapenend werken in conflictsituaties. (de-escalatie) Er is een mooi een evenwicht tussen individuele en groepsbelangen. (evenwicht)
Socio- emotionele competenties Het team kan over emoties praten zonder dat er winnaars en verliezers zijn. (non-zero-sum houding) Er is een sfeer van vertrouwen tussen het team en de leidinggevende. (vertrouwen in de leider) Conflicten worden communicatief doorgemaakt. (communicatie) De hulpverleningsstijl van eenieder kan openlijk besproken worden.(openheid)
Groepsdynamische competenties In het team blijven de medewerkers voldoende lang zodat een vertrouwensrelatie met de bewoners kunnen opbouwen. (continuiteit) Nieuwe teamleden worden vlot opgenomen in het team. (openheid) Teamleden vertrekken op tijd uit het team. (natuurlijke vloei) We kunnen in schoonheid afscheid nemen van teamleden en bewoners (ethisch afscheid).
Netwerkcompetenties In het team kijken de teamleden naar de ontwikkelingen binnen hun werkveld. (veranderingsgevoelig) Medewerkers hebben een relevant netwerk opgebouwd. (hulpbronnen) Het team kan hulp vragen. (nederigheid) Iedereen heeft toegang tot een brede set van communicatiemiddelen. (brede communicatie)
Verbinden van de drie systemische niveaus Team Leidinggevende Medewerkers Kantelteam Flow leidinggevende Flow Vriendenkring Moeder van het team Moeder Goeroeteam Goeroeleider Goeroe De gekookte kikkerteam Leidinggevende met rust Medewerker met rust procedureteam Manager Functionaris Chaosteam Starter stopper Starter - Stopper Innovatief team Innovator Innovator
Kantelteam kantel stilstand Overdrive verveling Genieten innoveren Kenmerken: het draait veranderingsgevoelig Acties: genieten, blijven innoveren Stroomafwaarts naar gekookte kikker team of chaosteam Stroomopwaarts naar zichzelf of innovatief team. Allergie voor stilstand TERUG
Innovatief team Sterktes: Innovatieve visie. Nemen veel initiatief valkuilen: Veel beginnen weinig afmaken Alleen op weg Innovatief hyperkinetisch Uitdagingen: Afwerken en verbinden inertie Afwerken verbinden terug
Vriendenkring vrienden procedures commune discipline Kenmerken: Pioniersteams, gemeenschappelijke geschiedenis Acties: structureren, plannen Evolueert stroomopwaarts naar een kantelteam Evolueert stroomafwaarts naar een chaosteam of goeroeteam terug
procedureteam Kenmerken: werken volgens procedures en regels. Weinig verbinding Acties: klimaat activeren, socio-emotioneel klimaat activeren Stroomopwaarts naar kantelteam procedure kadaverteam Evolueert stroomafwaarts naar chaosteam Emotionaliteit inefficientie verbinden terug
Chaosteam Exploderend chaosteam vernieuwing Getraumatiseerd chaosteam structureren Kenmerken:uitdijende teams, imploderende teams (trauma) Acties: eerst de harde kant ontwikkelen dan de zachte kant Evolueert stroomopwaarts naar vriendenclub op procedureteam (links of rechts) Evolueert stroomafwaarts naar getraumatiseerd chaosteam terug
Goeroeteam goeroeteam Andere goeroe sekte Delegeren verbinden Kenmerken: sterk en enig leiderschap, sterk en enige visie Acties: delegeren, visie expliciteren en implementeren Evolueert stroomopwaarts naar kantelteam Evolueert stroomafwaarts naar chaosteam terug
De gekookte kikkerteam Kenmerken: een dode visie, geen inspirerend leiderschap, geen persoonlijke uitdagingen Acties: urgentiegraad verhogen Evolueert stroomopwaarts naar een innovatief team Team met rust Gekookte kikker team Evolueert stroomafwaarts naar chaosteam terug verandering Leiderschap Externe gerichtheid
Uitdeinend chaosteam procedureteam Innovatief team + - - + + - + + - Imploderend chaosteams kantelteam - + - + - + - goeroeteam vriendenkring Gekookte kikkerteam
coaching van teams 95 % van het gedrag van teamleden wordt bepaald door vroegere ervaringen en hun persoonlijkheid. Slechts 5% van het gedrag kan beïnvloed worden door inzicht. Gebruik de 5%. Time is een bondgenoot, geen vijand.
Tenslotte Teams hebben tijd nodig om de achterkant rond te krijgen. reculer pour mieux sauter. Als je één jaar welvaart wil, doe dan het koren groeien Als je tien jaar welvaart wil, doe dan bomen groeien Als je honderd jaar welvaart wil, doe dan mensen groeien (chinees gezegde)